Professional Documents
Culture Documents
Honare_Estedlaal__David_Keley[ebook.VeyQ.ir]
Honare_Estedlaal__David_Keley[ebook.VeyQ.ir]
د ِِ
ﺕ! ا
ددا:#! $%
داﻥ ):0ا اﻥ در 9دوران ﺕ 678اش ،از س اول د+ن ﺕ 2ن داﻥ ،/0ﻝ+ ,ر) (زد
ه< ; رش ﻥ ( .ا) ﻥﻥ اﻥ Cدروس Bر@ ،Aد و ا) ﺕ! ﻥ?م
(ز %ا Hﻝژ Fﺡ #در داﻥ /0ه Dرد داﻥ :0ده .از @رت ه) ا و Bم زﻥ; و
دور در +ر) از داﻥ /0ه) 0ره) ﺹرت Fدرس ﺕ ،J8ﺕ KLاﻥJد) ا .$ا
(زش و @ A+رت ه) ال ،ﺕ J KLو اﻥ ) 0اﻥJد) Bارا% Hد و در (ن
2دازﻥ .ﺕ (ﻥ :ا9ع دارم ،در ﺕم ح ﺕ 78و داﻥ/0ه ا ان ﺕن Oدر ;:ﻥ ﻥ0
JQان د%ار ﻥ .$+اCاد د ز) ه< ; 9ﻝ ,دﻥ ﻥCد اﻥ د $Rو Qدﻝ 6ا ا.$
روJ+ ،%ﻥ ﻥ B ،0ه و (ز ه را ﺕ ، 68و ﻥ J 8ﻥ ); :و دQع از د ;
ه) Dد Sدازﻥ.
7Jد از ﺕ! ) ب "ه ال" ،ﺹرت ﺕر :رو) ا ﻥR $ار Dاه ; ،$Qدر
دس ﻥ@دن (ز %ا) 2 Fورش @رت ه) اﻥ 0ورز) اﻥJد) ا .$ﻥ +ﻥ
د و %ا ،و در 9ﺡ #:+ارا ) Hﻝ2 ,دا Dو ا) ﺕ #@Lو ورز ; 0از Vل ه و ﺕ
ه) Qاواﻥ د ! +ا; ،$ﻥ ا) اﻥ K02ر ﺕان ﺹرت Dد(ز از ب اLد
د.
0 #ذه $و D 6H+اﻥ ) %ام V Dل ه و ا اﺹ را ارد) ! X/
ﺕ! Dو ﻥ .$+اوارم Dاﻥ ) ه0ر ا ا اﻥ هYاﻥ دا .% %ا; ،ن ،ا
ر) % KO ا ﻥ [ Jرا ;X%د ﻥ ﺕ در و ا Zه) \) اﺹح %ﻥ .و اﻥ:م ،ا ا
;+ش ﺕ KLاﻥJد) ،ز ) (زاد) و (زاد; ا.$
ا gholami46@yahoo.com
Dداد 1385
2 www.secularismforiran.com
L/02ر
_________________
ب ا) دور ه) و ﺕ KLاﻥJد) ﻥ%/ ه ال در رد @رت ه) اﻥ 0ن ا .$ا
%و ; +ا) از Baت را Z%2ه ) JC9 :و ﺕ\ ،bﺕ 68هن#+! ،
ﺡل %ام در ; Z Xو 9ح )هن ،(Rﺕ\ #اJا ،هن ﺕ ،Vال (ر) و ﺕ . Cا
Baت ،اﺹل را Zاز (ﻥ\ cل ا $ﺹرت @رت ه) (زش ده % .#ه) ا
ال ا) ; +و\ از Vل ه ،از زﻥ; روز ; Qﺕ d8ه) و H+در 9
ه ا7Dص Qا .$در 2 ﺕ 678و زﻥ; ، ( Z2ارا % Hا .$ﺡود Fم از ب ﺕ
ه ZYاز ه ( F 67Qزن ﺕ ارا f2 ،% Hه) (ﻥ@ در اﻥ@) ب ( ا ،$ﺕ داﻥ :0اﻥ
ه) ( $@! Bزدن @رت ه) ال D #@Qد را از ﻝ ,ز .در 2ن ه 67Qﻥ Xﺕ
;:ﻥ %ا.$
ا; Oاﺹل و روش ه) اﻝ ح د ام اﻥارد ه ،+ا در رد اﻥYب ه9 ،ح و
∗
ﺹرت ) ﻝ ،,ن Dﻥ ;+ن ه.#+
∗ ﺕ Jه) ﻥ ،+دﻝ L 6ﻥCدن ﺡل Dاﻥ Qر زن ،ﺡhف .%م
3 www.secularismforiran.com
1
J
_________________
ب در رد /Oﻥ /اﻥ 0ن ا.$ ب در رد اﻥ 0ن ا .$ا ا
در \) و iواژ ،ه )XOدر ذه ;hرد اﻥ 0ن ﺕ .# ; KLهO" # ; /
)KQدر دار)؟" Dاه #اﻥ #در ذه ات h; Oرد – ( ﺕ :ا) ﺡ +ا F ،$ﺕ 7ا،$
F ،Z2 F ،9D Fﻥ/اﻥ ا+ ،$ﻝ ا) ا $دﻥCل !اب اش ;د) ،ﺹ Qرؤ
\ ،زم ﻥ $+ا) اﻥ 0ن 2داز) ا .$ﺕ و Rه0ر ه ،+ه 0ذه ﺕن 8ا دارد؛ ا
ب ﻥ ،$+زم ﻥ $+در دور ا) AJQ . $%زم D 0%ج ده .ا) اﻥ 0ن ﻥز) ا
ﺡل ،در \) 8ودﺕ ،اﻥ 0ن ;ﻥ ) Dﺹ از \Qﻝ $ذه ا\Q .$ﻝ ا $ه0ر .%ا
\ف ﺡ+ 6ﻝ ،ﻥ ر )Xا) ،6B Fﻝ\ ا) ا8ن ،دQع از د ; Dد در رد F
@Lم از اﻥ 0ن هز ه #و iا ،$ا دXO # $ه را ﺡhف aع d8اﻥ X/ا .$ا
د ا .#
ﻥ $+Yا ، Kﺕاﻥ #ن اﻥ 0ن و اﺡ+س دن ﺕ h/ Xار .#اﻥ 0ن D% (Q Fا $در
ﺕ O ،Xن ا, (نD ،ف f2ه) L9Bن C ،# ,+ Q\ #% ،را در .#ا
;ن ،ان \ ﻥB + $+ا )R b9دارد aورﺕ Jا ،$ا J [Y% K
B RQا ،oKB .% b9ه< دﻝ و!د ﻥارد ﻥاﻥ #ه دو را دا :#% %ه #اذهن رو،J %
و ه #اﺡ+ت %2ر .ا اﻥ 0ن و اﺡ+س دن ﻥ ZJه) Lوﺕ ز) ،و در ﺡت ذه
رد ه) Lوﺕ دارﻥ.
4 www.secularismforiran.com
دوم ا ، Kاﻥ 0ن ه Qا .$اﻥ 0ن \Qﻝ $ه ﻥ رو 2داز) و ﺕQ 6Yق دارد .در Dل 2داز)
ذه Dد را ره #ﺕ هD :اه .0 2اﻥ 0ن ر) ا $اﻥ:م ده ،#و \
\Qﻝ\ $ف ه Qا ،$ﺕاﻥ در!ت LYاز $JQ Rر) ﺕش زم دارد .و از(ﻥ :ا
اﻥ:م h2د K .ا $در ﺡ+ 6ﻝ ا)9 ،ح ﻥ ا) ،C #@Q ،اﺙCت ﻥ?ﺕن % Q ،ﻥ. 0
o2اﻥ 0ن Dل 2داز) Qق دارد .در Dل 2داز) اً $+K% $JQح ﻥ .$+اﻥ 0ن F
@رت ا@ .$رﺕ ه R oر) از (ن را دارا ،$ا ه@ cرﺕ ا $ه oﺕاﻥ (ن را
@Cد .0Y
d8را ح د اﻥ ( #B Fا F $ه? .ر%ن از "ه"@ ،رﺕ ;ه Q+Qن ا
ا $در وﺡ ﻥ $+Yرا ن F ا% D( $د ،ﻥ ﻥ:ر) ﻥا2 Dﻥ 7R .ا
ه ز .#اﻝ Cﻥ ﺕاﻥ #ه را از ! #Bا F .#ﻥ:ر از Dاص Oب ،و Fﻥازﻥ 2ﻥ
از ﺕsر) XO Jه اﻥ .ه ﺕﺕ ,ﻥR Xر) از اﺹل ﺕ 6K0ده ) #Bرا
اﺹل ﻥز) ﻥار – #ﺕ@ (ﻥ@ ﻥز دار #ا) @ ,+رت اﻥ 0ن aور) اﻥ .#ا ه ) ا
اﻥ .در Dل ; d8ه Z2 Dه) ﻥ?) ه #ا%ر Dاه #دا ،$%ﺕ ر RBان )/2ا
ب در رد ﻥ? ) Jﻥ.$+ ، 6H+ا ا
ﻝ ,در @رت وﺹ+ bر) XOه را ﻝ\ د .اﺹل +ر) را ( ،$Dو !hب ا ا
Qا Z2 .$از ا % Kوع h/ ،#ار Rر) دR ال ﺕنB ،دت اﻥ 0ورز) ﺕن8 ،ج ﺕ
S ,داز @ #رت اﻥ 0ن /Oﻥ )XOا ،$و #0O oSاﻥاز) از ﻝ Z2 ,رو دا% ﺕ ا
.#%
__________________
رت ه ان
__________________
هt0 /ل اﻥ 0ن ه \ ،#+هف @Qن )XOا #% .$ﺕ 02را ،# ; f2
+ﻝ ا) را ﺡ ،# 6ﻥ ; :را اﺙCت D .#اه #اﻥ u! $B #ه) دا O Dد ،ام Fاز
ﻥXد ه رأ) ده/O ،#ﻥ ﺕ\ت و #ﺕ ور /+K%ن ﻥﻥ ،:ا Kد زن رو ن
ارد ،ﺕان ; # ,+ Q\ #% $Lاز وا \Rدر رد Oاﺡ +دارد .در ه ) ا
5 www.secularismforiran.com
Z2ﻥار .#و در ا ,ارد ﻥ ﺕاﻥ( #ن \ $Qرا 0ه #J+ﺡﺹR .# 6ر) ال ،#دو
دو ﺕ @Oر ﺕ ،#اCط ،#و از اB9ت !د ﻥ.# ); :
aع ا7Dص Qا.$ ب ﻥ Xا اس ،هار ﻝ\ ) اCط د ا ،$و ) Bا
در رد اﻥاع bYاCط ،و ا Kدر ه \Rام Fرا ر ،# CﺹD $C8اه #د .
Rا Bارز ال ه را ﻝ\ Dاه #د ،و (ز #ن اCط ه) Dب و ﺕ Xﻥ@ .#
Bان Z2در( ا!ز ده Fرد S [Y0داز .#
Dا ﻝ $ه Rﻥﻥ ﺕ , 7د اﻥ !( ,ن +ا در Dدروه ا!Cر) ا .$ﺡن ا
Rﻥن ; از ﻥ? (ر) +ﻥ ا ﻥ ﻥ $C+د /ان %ﻥ )0 oدارﻥ ﺕ از
ﺕ7دف !ن ﻝ #در ﻥY .ﻝLن ا ,ارد Dﺹ ا%ر در (ﻥ@ Qد ان 9Dاز
ﺕ7دف !ن ﻝ #در د ا ﻥ +Cد ا .$ام %اه @ ه+؟ ( YﻝLن +
ا Vه) ز د) را ذ ؟ ( ا\Qن در از (ر اLد ؟ h/ار ا) ادا )
ا ا) ﺕ! Rﻥن رد ﻥ? $ L؟ﻥ – Q d8ض + #وا ً\Rا ﺕ ( .%ا
Dد) Dد ﻥ .ا ﺕ دن ، +و + Rا!Cر) (ن را ﺕ! Qض #دوﻝ $
Qض دQع و \( ; yزاد #%ﺕ را رQر ا ﺕ Xم D .از ا
رد ﺕ o2 .# / #7در ا :دو +ﻝ ح ا :$ا ه ،و ﻥ , ZJدوﻝ.$ Dدن در ا
( ﺕان +ﻝ دوم را ﺕ( 6ر f2داد؟ ا; !اب Lا% #+R O ،$اه) ر ﺡ( 6ن
( ؟
7Jد از Z2 ; f2اوﻝ ا $در ح \ ) %ا (D .د)
Dد ﻥ ; از Rﻥن +ا!Cر) ﺡ # $ﻥ .رو %ده .رو( %ن
را در ﺕD ); #7د و دQع از (ن دﻥCل .#د ده /Oﻥ +ﻝ را ا!Xا Q Zو
9 ،#K%ر) اﻥ #ا9ن ﺡﺹ # 6ه ﻥKت ط را ﻝ8ظ د ا .#اﺹﻝ
ده اس (ﻥ@ ﺕ% #+R O # / #7اه) + Fﻝ [Y0ط اﻥ .و اﺹﻝ ده ا)
ﺕ\ ا Kا) ه %ه Oوزﻥ .# % 6HR
@رت ه) Jال ه) 8ود ﻥ %د .در +ر) از دور ه) ﺕ ،78ا ارزش ا
ه و ﻥ? ت ر CRداﻥ% aB :0ﻥ و از او Dا %د (ﻥ@ را رد d8اﻥJد) Rار ده.
Kا $در Fس + L+Qﻝ ) ح ،د ; !;Cا در ا اDر %؛ در ادت ﺕاﻥ
ا ه \) ا Rدﻝ 6ﻝ و ( Bﻥ@ .$ا) #@Q ﺕ\ bYاز هَ d8 .% $اﻥJد) درر ) ا
6 www.secularismforiran.com
Fﻥ? ) ،Bﻥ ﻥ? ﺕ% ،6Kاه ﺡ (ن ﻥ? را اﻥ .اﻥ:م ،در زﻥ; 7Y%
د $اﻥYب ه) FOو Xر; Xﻥ ،#و ا) اﻥYب ﻥز ارز د 6ه ﺕ #7و ﺡ|
ﺕم 6H+ط (ﻥ.#
ه cﺕاﻥ @رت ه) } bﺕ) را Sوراﻥ .ا d8 ,ه دا %ا $CRB #ﻥ:
ﻥ اﻥO ،ن دا Hدور Fدا ; 0ا .#ا ( Z2 ,دم در " d8 9ز Dد را زﻥ"-
\ در واa iRع واﺡ) ا%ر ﻥ Q .ض +ال در $ﻥ ! AJ $+را F
[Y% Fﻝ Jا K .$ا $د D )/ف او C9 6Bﻥ 6Bدا2( %ﻥ oاﻥ ،#ز ا !
اQاد aع ! AJ ال زن (زاد %ﺕ در رد ن Dدش ﺕ/ #7د .ه دو ا
2دا Dاﻥ ،ا Kا? $ر%ن د K ًJRﻥ K .%Cا $ﻥ Lاول درﺹد ﻥ0ن دادن ﻥدر اRD
،% ! AJدرﺡﻝ دو R Kﻥﻥ دن (ن .%ا ! AJ ( Kاز ﻥ? ا RDدر$
6H+ه #ط اﻥ ا $ﻥدر ،$و ا R ( Kﻥﻥ R %ﻥﻥ ،دو L ) s+وت ه .+ا
)و ه 9Dد; % ADﻥ( ا Kﻥ.+
ﺕLوت را ﺕ [Y0ده K ،ا $در اﺹ ه #اDف ﻥ?) ﻥارﻥ( .ن دو ﻥ Lاﻥ ا ا; ا
ﺡل )! B ! AJا $اﻥ:م (ن ; R ! AJﻥﻥ K %ا hS $د ا
ون دا %دﻝ هن Rر !) ،ﻥدر $ا .$و (ن ; ! AJا RDﻥدر $ا K ،$ا$
راﺡ ﺡل زن (زاد %ﺕ 9ر Rﻥﻥ K + . ! AJا $ال ا hSد ا
Dﺕ ﻥ hSد ا ه; Z2 Xاز \ ا) ﺡ 6اDف ﻥ داﻥ #ﻥD O :اه ،%و ﻥ ﺕاﻥ #ا) ﺡ6
@رت اDف ه ﺕش / ،#ا Kاﻥ/O #ﻥ 6H+را ﺕ Xﻥ@ .#ﺕاﻥ در 2ورش ا
. F
رد Dص ،ﺡ+ 6ﻝ ) ′ز Dد را زدن ′د اO ،$ا دو +ﻝ ) bYﺕ Aدو واژ در ا
) !ا;ﻥ ) " ا "RDو " Rﻥﻥ" از ه% X #ﻥ+ .ﻝ ه /د%ار %د دو ﻥL
% Fواژ را ر ;ﻥ ،ا دو \) Lوت را از (ن اد Q .ض d8ا
( \Qﻝ $ه) داﻥ :0ن ﻥ داد %د .Dا; Fﻥ 7Y0 Lﻥ Bد) را در ﻥ? دا،% %
دو ﻥ Lه ام ز Dد را Dاه زد .ا; در ﺡﻝ ?ر د )/ه ﻥع ارز ( ،%ﻥ /اﺡ ا
\ﻥ bYواژ را در ﻥ? D ،# /اه $L; #در ا :ﻥa d8 Xع واﺡ) ﻥ .$+ا
اﺹح d8در ا :د%ارﺕ اO ،$ا ﺕLوت \ در ز زن XDا .$ﺕز "ﻥ" واژ )
را ا .$ﺡ? اﺡل وز ء ﺕLه #واژ ه ﻥ "دا"(" ،زاد)"،
" "0Bو "ه" JOر 0ا.$
7 www.secularismforiran.com
aع را ﺡز د )/از رﻥL :ه #و ﺕ\ر .bدر ه اﻝ از واژ;ن اﻥXاB ا
اLد .#ا) Vل ،در a ، ! AJ d8ع ) ا ا ! ( $زﻥ ا[Y% F ( ،$
ا$؟ ( وا! ﺡJق ا$؟ واژ;ن ا ﻝ Fذ L %ه #اﻥXا Bاﻥ ،و ا/O d8 ,ﻥ /ﺕ\ bا
Lه; #دد .ا ،,دم ه /ز Dد را زﻥ واژ;ن را \ﻥ Lوﺕ ا\ل .
و 6K0 iaز ﻥ ،%Cه 0ارز %ا )\ $واژ;ن Dد را ﺕ ﺡ اKن ﺡ ه /ه #ا
رو %و ﺹ ز .#ارا ) Hﺕ\ bا) L Dه #ﻥ "دا" ﻥ@ $د%ار ا $و اذهن
! +ا) D Bد را (ن ﻥ@د اﻥ $JQ a .ﻥ ،$+ا رو %ده $ X
روش ﺕL A+ه #و واژ;ن ! ) را در دور ه) ( )/2ن ،وaح و د $Rاﻥ 0ا .$ه cا
(ز %ح %ﻥ ﺕ. 6@+
+ Fﻝ ﻝ Lه ،Z ! در رد @رت ه) از ه0; #دن ا ه Q \ :#L; Yو+K% ﺕ
ﺕ Xﻥ@دن ن ا ه) ﺕ ACو ﺕ )\ 68واژ;ن .ا ه cزم ا $ا ه را دور ر هh/ #ار .#
اﻥ 0ن هX+ #م ﺕ X:ا ه $و ه #ﺕ( i:ﻥ@ .ا) F #@Qزﻥ :ال زم ا $ﺕ (ن را
ا!Xا Q Zو ،#K%ا ه( cن را در ز و iﺕ) Rار ده .#ه/م 2دا+ F Dﻝ ،ا,
را ﺡ 6ه ه /وز C%ه( $ن 6H+ﺡز ه) د /ﺕ! .#در Fدور RّDﻥ ﺕ
داﻥ/0ه ،هن 9ر #@Qه !Xء از #@ ,ا ،$زم ا 6 $ﻝ ,را ;ﻥ ا) ن ده
#در RﻝO F ,رOب #:+در( .
در وا iRا ,ﺕاﻥ #ا ه) ح %در دور ه) bYدر را ﺕ V .# i:در Fس د
@Lم ﺕاﻥ 2 %ل 0ء ه ) )2ه/O .$ﻥ ا اDق K ،اa $ع d8ا
ﺕﺹ bا7Rددان از 2لB ،ان اXار Cدﻝ ﺕ% AC؟ در س Bم ،ه/م d8
ا X; d8ارد %د دم Rدر ادار ) ار Dد ه( ( .+ﻥ cاز دا K ،ا $ا
Vل ه ﻥ0ن ده، ,ا $ﻥ( Qن؟ Oن ا رواﻥ ،0ﺕر ،fو D( L+Qا ،ا
ﺕ;( )\ i:ه از روا J Aدر X Jرگ ﺕ ا F .$ا در Fﺡز ﺕاﻥ ا) ا ا)
– % در ﺡز ا) د /اوﻝ Lوت ا% $ه) Qاه( #ورد .ا Kدو ا ﺕاﻥ R
روا J Aرا .# [Y0 \ ه دو ه #ﺹ 8ﻥ@ .%Cرت ه) ال Fا
8 www.secularismforiran.com
______
______
ﺕ@ ارزش داﻥ +ﺕاﻥ F %ﺕ در :دت 2وز %و د /ان را اRع .ا ا
ﻥ .$+ﻥ? ،ﺡ ارزش اﺹ اش ه #ﻥ .$+هف Q ،$Q\ ,+ ،ﺡ $JJا.$
2وز) در Fد )BاﻝXا \) در ،% iaو $+K%ﻥ XاﻝXا \) Dدن ﺕن ﻥ.$+
ا F $ ا F Kﻥ? در $ا /+ ،A $وا\Rت دارد ،و ارزش ) Bا
ا( )XO $زد دو $دارم (ن ﺕ هار در ﺕس وا R $\Rﻥ .#ارزش ا
را ه Y $Bاﻥ.#
\ $ا ه) Dد را 9ر Jح X+ K ،م ه/م ; /Lد /ان $B ،ﻥ ﺕ@
د% $Rن Yد /ان ﻥ Xه .$+ا) $Bدا %زم ﻥ9 $+ف ،ا%ق ،ﺕLوت .#%
ا $از #0Oاﻥاز 9ف a 6Jع . /ﺡ ا; د ; %در،% $ ز ) $Bا
ا X+م (ن ا $اﻥ7ف %اه و د%ار ان #0Oاﻥاز) $Qﺡو) ه ) ﺡ .% $JJا
ال ه) 9ف ; 6Jش Qا ده .ﺡ ا; در ﻥ@ ( $ﻥ@ را رد ،داﻥ +ا O Kا (ﻥ@ را رد
)@ #@Q % ،از D iaدﺕن ده ،$B .ﺕﺡود); ،ا 0ا ، X; $و
ا) Z X; %ﻥ X+ $B .م @رت ه #ه .$+ﺡ ا; ل ﺡ +ﻥ $را ه #دا ،#% %ز ه#
ﺡ JJﻥ ﺕاﻥ; $B #ا / ،#%ا Kاﻥ/O #ﻥ ال ه را # %دﻥCل و (ﻥ@ را ارز
/O ،#ﻥ 6H+ط را از ه #ﺕ ،# FKLو /Oﻥ از ض و ا@م در واژ;ﻥ ر #
Sه.# X
! ) Cد )/از $Bه $+در ارﺕCط د /ان ﻥ+ ZJر @ دارد .ا) اﻥJل X( $JQا
ه ن ،ز ) )KQد /ان را در ﻥ? .# /ﻥ Kا) ا) Oن وا aو @ ﻥ
ﻥ? ﻥ ر ; Lاش رزد %ا) د )/وا aﻥ ،%Cو ا; (ن را ﻥ;h/ Lارم K ،ا $د /ان
در? $ر ام را ﻥ $B .@Lﺕاﻥ Qﺹ ; Qاز اﻥ 0ه) Dدن ا; ،$ﻥ ا) اﻥ( #ﻥ@ را
از #0Oد .#C )/د )/در د ; ه ،ﺕ!8ت ،و F % [ 7Dﻥ .$+د ; ن را
9ر اﻥJد) ﺡ? . #ﺕ@ اﻥ?ر Yداﻥ ا) ﺕان از %د دا ،$%ﺕاﻥ دﻥCل دن ارﺕCط ه)
!@ ، $ﻥ زنO ،رOب 0ا $ون (ن ﻥ ﺕاﻥ #د /ان را Jا .$از ا
Rار .#
9 www.secularismforiran.com
#+Rاز $Bو در ﻥ%ر اه $دارد .ه/م ﻥD ، %اﻥ ﺡ aﻥ $+ﺕ در ﺹرﺕ 2م ا
ﻥ 6J +ﻥ ،0از او ال .ا; ﻥاﻥa #ع رد ﻥ?م را رو %ن ،#ا; واژ;ن را
\ﻥ @C ,ا\ل D ،#اﻥ ﺡyر ﻥارد ﺕ از Yاه ﺹ # Cو ?ر ام را رو%
.#ﺕ@ )XOد $او ر Cﻥ %/ام .ا; ن ،% #@Cاز ﺕ\ Cه) \رض
aQ ، %2 #0Oﺕ Z2اﻥ X/داD ،% %اﻥ ﻥ ﺕاﻥ ا bRو Yاه ,را
رQر D Jد را وز ده+ .#ر) از K0ت ا Zﺕ .# 0ا ،در ﻥ%ر @
%ه) ﻥ%ر Kاز @ ﻥ%ر) در ﺡK0 $JJت Jاﻥ 0ن ه .+ه 9Dﺕ
ه . ;ﻥ ﺕ ب +ر) از ا ﺕ FKه) ا ،$و در ا ﺕ
ا $Bﺕ@ $yQ Fا! Bﻥ $B .$+از \ ) ﺹر در ا د ; ه) Yﻝ ،bو از ﺡ$+
ﻥز ه) D%د /ان Qاﺕ رود .ﺡ ا; در 2ارﺕCط Rار دن ه #ﻥ ،#%Cز ﺕاﻥ Qﺹ
9Dا $ ; Qاز ADاﻥ 0ه ن و وار اﻥJد) (ﻥ@ $yQ Fا $B $yQ .$ا
ﺕ@ 9ر Bﺕاﻥ #ﻥ اﻥ 0ه ن را وار ،#از ﻥCK ); :ر Sه ،# Xو ﺕس ن
وا $\Rرا ﺡ .# |Lﻥ ); :ﻥ ﺕاﻥ @ از ( % ) (Qن ﻥ% : :د .ه< ب
ز ا) ﻥ $+ه ) f2ه را در اﻥ@ Zدا % %ﺕ ا!\ (ن f2ه اﻥ ( #ﺹاب
د ا D .D #ب اﻥ 0ن ) (Qا $در (ن اﻥ D 0د را !@ ، 0Y $ﺕ Z D 87
2دازدD ،ات داور) ه) :Bﻥ را ه0ار ده ،و ه; Xاز 2ن – f2دادن – "Oا؟"
ه #ﺕﺡود) ; 0 Xا $و ا) Z X; %ﻥ .ا % رو Qو;hار ﻥ .در ا
اXاره) رد ﻥز ا) ; Z Xرا ده ,R % .ﻥ ا) ها $ده.
10 www.secularismforiran.com
اول
______________
زن ا .ا ه" ون واژ ه ر ،و ون زن اار ا ا و
$%ا #ا هن را د&ان در ن &(ار .#واژ ه دا $.اس ن را *+,ش ده ،
ا 4ن ده 3از 0%رب د&ان $ز ،#و ا ه" 2+ه" 1 0%رب ن ، #5
را .#3 67.ه 8از د ",زن " :$0 ،اار ه" $5 9ر ا" >رت ﺥ 3را ;+3
3د ا .#ا %ا 3 #ااره را $&9در* 4ر ? ،#ا" ان ار.
@$ت ا .از ا ﺥص (& 3ر ،#ا ;Bواژ ه & 4از 3ر3ده" :زنA #+% ،ن
,و ه" 9ه هF :*+ه ،هE ،ز $ن ه و .Bن ده د* ا" از 9ه در , 8و را FG
7ه #و " FG " ،و واژ ا" را , 9 & 3وه ﺵ $A7 8م 2 2J? .
4 LG %M$را ﺥ$اه$ E #ﺥ ،و ﺥ$اه #د $&9 3 1دازد .در $> 0Eا9 " FG :ه
7ه$% #ا در $ " FGع ه و Oه >ار .,
*@ ،Pزم ا AE %را .#3 PR%در ?:$0 3 2J ا" 3رد د>7 Lه ،#و ? #Aروا Qن 7ه#
>$ا ":را ا" ارز R%ر ،Pﺥ روش ه" اراR% " Tر Pﺥ$ب را $ Eز.#
ا0م7 ،ه #را ا" ﺥ* F:را %درر " 9ه 3ر .#,در F: LUرات را در >ﻝ;
,ار ه 3ن .#3 2W% 3در ? ،4 2Jﺥ$اه #د , $&9 3ار ه را ،#3 Yو
3 #A7 $&9دو F:رت, ،ار " وا ".را ن , 3ار ه *7وت را.
12 www.secularismforiran.com
2
" FG
______________
?ض 3از ﺵ $اه 3 #درس ه را 3در 2JW% Gداﺵ* ا $% .3 " FGا AEرا
$%ا AEرا اس ]U اس $[$ع ﺵن :3 " FGه ،ز +ﺵ% ،ر\ ،و .Bا4
ﺵن . *?1 ، ،% :3 " FGﺵ *$ا ﺵ $ه" د&" ه #ا" " FGدرس ه .
* 3ه #دار ،و AEرا از ه ﺵ $ا" 3ا* ب ،3درس ه را در ,و ه >ار ده 3و
درس ه" د& * .3در 8 ، 2:د* $1ﺵ در ذه %ن ا0د ،3و ه در را در $1ﺵ
" ; اش (,ار.
ه$ار `$ل 9 " FGه در ,و ه ه ،#*+و دا *+دﻝE 2ن دﺵ$ار $J% .+ر 3ﺥ$اه از
1$ر *3ﺥ 3 3در Eن اس $رت *3ا" در > +7ه F%ر ﺵ ا :رب $,در 3ر ن
ا" در >3 8 " +7ر $F.ت و 7در 8رد ،Pرب ار در a @ 1ه" 60وات$ 8 ،ع 1ﺥ
:$د& 1در >E *1 " +7ن ﺵ$J% .ر $ 3اه ا" ﻝ 1ن %م %ن در *3ا" LW%
, 3 3دا دارد #*+ ،ده& د ،$و ار>م $G +> 1 +7> Q? .&3 " *3ر
*3ا" از *3ب F%ر ﺵ ﺵ .در ا $رت ?* fEدFﻝ eه ،*+اF 4 B ,ﺵA ،
دﺵ$ار و ز ن ا.
در هن $Gر % e1 3از ﺵ ﺥ$ا* % #ﺵ $ا" ا" " FGدرس ه*ن Gح ،3در $رد
1$ر *3 3ه 5 +3 #ا" G " FGح ،3ا 5 8م " FGه #ه 3 +در
Rاز $.ات را 3 Yو AEرا از د& زن رج ا .ا" ، $واژ " "FG "j
$.ات * 4 .3ا %5ن ا ,و " ز وا[] %از Eن ﺵ $* 3ان Eن را FG
" .ﺥ$ب ،وا[] ا – $9ن ﺵ 3رد واژ Q+%دار .ا و>* در $3د 3زن $ Eﺥ*،
3 ` Aد %ا 5م " FGرا 3واﻝ %ن Rداﺵ* ﺵ $ز ،د &2F> + 9 .
13 www.secularismforiran.com
از ا 4ا 5م Q+ﺵ ،$اﺵ*3 Fد , lm ،ه 3 A? ،j *7, #درﺥ*ن ه#
*7,را $ﺥ* $د ،ه " د ا*ن هن " *3ن ﺵ؛ در ,ه .*+ا ,
و[$ 7G Rد 3ا eه ﺵ oو Eﺵ.
__________________
Jاق ه
(,ار 9 #م دار؟ ا Aرا اق ا$A7 8 ,م $1 8ﺵ " ذه ﺵE ،ن 9ه 3در ا $1ﺵ
Jاق ه ) Jد j 8% 8% ، (Lه" Aن ا ،و Jد Lﺹ ه" Eن $A7م .ا
8% 8%ﻝ ه و اﻝ Eﺥ$% .ا #د,ام را " Uن $A7 8م و Jد Lاش را 9ن ده:#
* * * * * * * * * * * * * * **
14 www.secularismforiran.com
*ر ه" )*( " @ $J%اﺵء ا .ﺥ$Uط $رب اﺵ" Rرا 3در $A7م j) 0,
% ،%$31ز" 4و 2و (Bاز ا" 3در $A7م % ، ,) 0,ج 2Wو ه 9د&"
در Aن F j 3ﺵ( ا .3
ان
***** ****************
Jاق ه" J ،اق ! ان ه ،*+ا ! ان ا>+م د&" را ﺵ 2ﺵ$د – 3 3 $%ه
,ه ) 3در د,ام Eورد ﺵ ا(0 ،ب ه ،ه ه ،و ه " $.ات د& ! .ان $A7م *+,د
ا+؛ $A7 jم Wود "%ا .ه 9 03را Uا" ﺥ$رد$A7 ،#م *+,د %را ﻥع و $A7م
Wود %را .# $%ا ;%%ه #و ه &' #ا$ا :از $. Oان ه*+؛ $Rم ا 3
ا$اع د&" ه #در ا د,ام .0,
ﺵ در ز +ﺵ ا " Oو $ع Eﺵ ﺵ ﺵ "R .ا ا.lUت در LUا7* 3وت ا،
9ا 5 3م " FGز +ﺵ +ر 2J7ا و $Uح *" دارد ،% ، $, :د* ،رد،
ﺵﺥ ? ،و .ا در LUه " ا $Uح ز" ار$ .#ع و Oا" $Jد .3 73
l:و ،در ز +ﺵ "$ع" و "$U "Oح Jدر " FGد@ﻝ ،3ا در LUا
واژ ه را $WاURف 3 "%(1ر $% O 8 .#,ا ه ,وه ﺵ 3ا$اع Rرا
ﺵ 2ﺵ$د .ه ﺥ ! 3 #*7, Gان O 8ا؛ ا در ز +ﺵ Eن را ? و ﺥ$ا.
$ 8ع $%ا ﺥ$د ز R O " :$0ﺵ "O" .و "$ع" " در" و "دﺥ*" ا%.lU
$%ا *+ F+ه .*+در ﺵ ﺥ$د – F+واﻝ اش -دﺥ* ا .ه $A7 8 ،;%%م R
15 www.secularismforiran.com
$A7م Wود ِ%ز( #9ااز ،ه$ #ع ﺵ و ه ! F+ lm .O #ان $ع ا ا F+
Oا.
mل ا ا*7د از را$-O " Uع$% ،ا5 #م ه" +ر " FG " f1ا0د .#3روﺵ %
" FGدر ز +ﺵ ا .ه $.ا در FGا" از ا$اع , ،j ،و > Bار ,د.
Oqا ا$اع در اس " FGﺵ*+1 :$اران,1 ،ن ،ه ه . ،ات و B؛ ﺥ$د ا اس،
ا$اع اس ر A "*,داران و ,Aن ه*+؛ و اﻝ Eﺥ$% .ان ا>+م د& 7ه #را ه #در
ه ،ﻝ ه و.3 " FG BاA 5م ه" 3 " FG Aد .و 2ل %ن را $%ا
ا$اعِ *+, ِOن ه " $ 3 *+ﺥ$د :$از Oا -' ./ ( 0ا ،و اﻝ\ .ا ,درس ه" ﺥ$د
را اس $[$ع ﺵن 3 " FGد ﺵ – ه% ،ر\ ،ا>*Jد$% -8? ،ا ا " FGرا در
,و ه" رگ $: "%م ا$: ، +م ا* :و $:م .0& RFGدر $% .ان ه
$A7را در " FG 8اس و ا$اع ) 0,و 9ن 3ﺥ$اه #د ،ا7 ;Bه #را $%ان در 5م
ه" +ر *7و$ " FG %د(.
ا*ا$ :دن 8و F+ ,ا .ه $A7دارا" در ا" از ا*اع ا$ 8 .ع *3از O
G$اش ا*ا :ا, ،O .و رگ %و و "%ا؛ و JدE Lن eاز Jد Lا$ا e:
ﺵ؛ و ﺵFه JدE Lن Oه *3 #از ﺵFه Jد Lه 8از ا$ا e:ه #ا .ا, ,و
$.ات را در 7% ،#& 5وت ه" AEه+ #ر eاز 7%وت ه ا 3ا, ":و jه#
دار .ا @ر?* در FGت $ع ،O-ا*اع ا?ود ﺵ$د ،و 1ر?* در ا FGت،
ا $دن ا?ا. e
16 www.secularismforiran.com
@زم ا در ا 3% 0ﺵ$د 3واژ " "ا " اﺵ" $س ?W 4ود ﺵ$د ،و واژ "
در ﻝ 5Wا" ﺥص دار$ #س ،*+ $ "Rس $دن ا .ا" mل ،ا3 %+. "ا*ا ":
ا ا ا :ه3ام 8رﺥاد 7د ﺵ Jا .و 7ه 3ا" " FGا+.ت ا*Rل
#3ه د& 7ه #ه$A7 lm .*+م 2-3از ا$اع اش 2-3 ،ر ﻥ ،5 6ا*ا % :ا ،ا از
Oﺥ$د3 R ،ا *3 ،78ا*ا :ا.
ا %ن ا*ا :و ا را ? #Aو "%از ا&ر " " FGر ، % .
ﺥ اﺵء را 3 " FGد$. :#اتF ،ن ،ﺵAه و .Bا" %73ر jه e3 ،ه
7ه #را اس در " ا*اع ﺵن در دون ،و روا Uازدواج ه7 #ه دار$% .#ان ا
FGت $ع> O-ار داد ': ، 9 .و ,ا$اع Oرﻥ ه*+؛ 3ﺥ$د $%ا :$از < Oت
> ی= )در 73 2%ت 4?Bه$ش( ﺵ .دون> ،م زدن و ﺵ 3دن ،ا$ا :از 3. O
ا .ازدواج و دو 6ا$ا :از Oروا' @0 Aا).در ، " Rازدواج را Uا" > $ه+؛ و
ا $ا +از Eن 5 $&9 3م ه" $% " FGا ه$qﺵ داﺵ* ﺵ(.
$ارد$A7 ،م ا*ا ،O % :و $A7م ا $ %ع ﺵ .ه 3 3در ه " ا 5.l
، $A7و ?7 Qه$ #ط اﺵء و ه $*+ه ،دارا" در " Rاز ا*اع ا ،و ه $A7در
> +را$-O " Uع .0,ا وا> "F Rﺵ7 PR% " $ه #ا 3در ? R 2Jﺥ$اه#
$ Eﺥ .ﺥ Gداﺵ* ا *4در $ﺵ*ر +ر 7ا .ا" mل ?ض 3 3دا* را در $رد
ﺵ Jا #ژان $ﺵ* ا ،و *7,ا " ژان د& ا%ق 3 3.د" .ا% #R ,ن از ﺵ $اه 3
از ? 2Rا "%ا*7د 4 ،3ا را 9ز" :3 +$ن د& ا%ق ,م
داﺵ"$% E) .ا ? 2Rا 3 "%ر ؟(
ا در " +ان ا*ا$ :دن دو ? 2Rد> Q? + .#3ه& R ً*.دار ﺥ$اه $د 3
$A7م $A7 ،Xم Yرا ﺵ 2 7ه #ه $, #ا" را$-O " Uع داﺵ* ﺵ$% &E .ا3 #$& #
$%ا AE #را + ﺵ$د؛ و ﻝ(ا Xا*ا % :ا .ا ا7 ,ه #ا $Wه$ #ط Fﺵ$&9 ،
$%ا &3 3 $ام 8ا*ا % :ا؟ ,ه #3؟ ا7 ,ه$ #رد & +و ل ﺵ$&9 ،
7ه$ #ط ﺵ – $Gر ﺵ$Aد" ،دو. $%ا #ﺵ$Aد Eداور" ه" FTداﺵ* ﺵ *. ،#و>* 3
+ا" را A%درون 5 8م ا*ا % :از 5 C%ر -ا @$Rا E %ن ا 9 3
$ -Oع Rا0م ده.#
17 www.secularismforiran.com
:ز ن *ی
اﻝ .Pا" ه 8از 7 7ه #ز اﻝ3 3 3 R (Pام ،O 8و 3ام $ 8ع ا؛ ب( دو $ع
د& از Eن Oرا م .F
____________
9ا(' &,8 3
____________
3 ;% E? " FGدن 9ه در @$ت ا9 " :$0 .ه > 3ار ا " FGﺵ– $
$.ات ،دروس دا&ه ،ه 9د& – O 8را 24%ده ،و هف از O #+% " FG
ﻝ 7اﺥ*Jص e @$R .از 8را ا" " FGه ،+و ا$اع ا $, ،ا" 3ه
% e1در mل دور ه" در د *+ 3 #ز ه ،و ا 3 %:lGدار$% ،#ا" FG #
ه" *7و %ا0م ده .#ا *.ا ,ه LGاوﻝ و & ا" ا" F O 8 " FGﺵ ،ﺥ ﺵ$
ه %از ه .*+دو > " :ا " FGدر 3در ز ن ﺵ ا.
18 www.secularismforiran.com
.1ا" 8 " FGا 2وا :$0 .ا" از ا$ل $4اﺥ را 9ن 3ر 3 ?,
@$ت)ا$اع( دوو و 3ﺵ.
.2ا$ل ا*Rل ﺵ ذا %ﺵ.
eاول ) @ > 2mا" ه 3 " FG 3 $, ( 9ﺵ :ا ,ه " ا$اع را
را $1ﺵ eده ) ﺵ( .در mل >$R 2Fم 3ر ه(& #ار % (3) #اG$ O ":
ا 3ا ,ﺵ درس ? 7+را (,را ﺵA1 " FG ،د" $ ًl3اه $د 1 A% .ه 3
$%ا Y % #9 #ده ` ،#ه ،خ ه و Bن ه ﺥ$ار ه .*+ا Eﺵ4ر ا 3ا ا$اع
ه " .+ 1 O
% " FG 3 + Rا ":ﺵﺥ* ﺵ و ﺵﺥ* در " FGا$اع $ ،O 8دن ا
" Eن Oرا $1ﺵ eده .ز +ﺵن دار + 3ر" از ا$اع ,هن و $ران ه$ز P3ا.
ا 3 + l>:ا ﺥ5 Gم " FGز +ﺵ را > Yا$ 3 " :> .#دن &*+
دا R? eاز $ " U.رد " FGدارد ،اﻝ " 5.l *Fا 4در $رت ﻝوم ا?ا?R e
ن @$ت " ا0د ﺥ$اه3 #د 4 *. .ا در $رد 9ه lR? 3در $ردﺵن دا A% ،#را
$J.ل Rدر " FGا ﺵ $ 8 3ﻝ " " * " >7داﺵ* ﺵ O1 % #از 3 R%دن ا$اع،
$ﻝ & .#0ا ًW%از ا و[ ا*ب ،#3زا " *$ 8 *. " >7ع .+ > را در ا
∗
A place for everything and everything in its place.
19 www.secularismforiran.com
* 3ه #ار ،ا دا AE #را 9 $ﻝ 3.از Eن ا " 3ا 9ه [ور %ه و درج ا
$ﻝ %در ده @$R ،ارزد F 3ﺵ *$ان 8 " د&" &(ارم" 2F> O1 .از Eن 3درج ا
ز ﺵﺥ " د& ا" $5 Oر 3د.
اﺹ Fی=ا6/
$%ا #ا " FG 8ﺥ$ب Oرا ا$ا 3 3 #+% :دوو و 3ﺵ$&9 .
q " #+%داز#؟ ا*ا &(ار $ا" ور #از ا .#4 " #+% $&9 4خ.ل$.رﺥ Oدر 4از
دا*ن ه *3 eﺥﻝ را 3 P$%م $43لِ R ِ9رفِ .7
در W7ت *3 1ب $ﺵ* ﺵ $. 3ات #+> 9ا )اﻝ$. (Pات * LRا qا$%ر )ب(
$.ات 7.ﺵ )ج( $.ات %ﺵ )د( ﺥ w$ه" ﺵﺥ$ار )( 1ن در )و(
$.ات l1ل و Fوت )ز( jه" وﻝ&د ) 3 AE (wدر ا " FGذ 3ا )ل(
3 AEد$ا وار ) Fم( 2>Bﺵرش ه )ن( "$> 8 3 AEﺵ*" P
ﺥ $> $ﺵ ا )ص( )ع( % 3 AEز, ,ا را ﺵ *+4ا )ف( 3 AEاز دور
} .ﺥ$رﺥ ﻝ$ OT$رﺥ{p.52 ،1937 ،other inquisitions ،O 1
Eﺵ4ر ا 3در ا @$ " FGت دوو 4 l 3 .*+ا j 8 3وﻝ&د )ز( از دور
) E 5 1ف(؛ و $.ا * LRا qا$%ر)اﻝ (Pرا $%ان "$> 8ﺵ*" P
@$ت ه$qﺵ ه" ﺵر" دار .ا ا 3 ،PR% ،" FG ﺥ3 $> $د)ن( .ا
$ﻝ " )ص( " " را دارد .ا ا l> Rا زا )ص( هن $ﻝ " " * " >7ا. ا 9ا 3
ون Eن+ " FG ،ر" از $.ات را ﺵ 2ﺵ.
در?* ا9 4ا ا ; " FGا ،دﺵ$ار .+ا " FGا" O " #+%ه ا2
$4اﺥ* را دFل .3از ا 2ﻝ) 4اﻝ ،(Pا 2ااض )ب( و ا) % 2ج( 1د و اﻝ
ﺵ$د. *[ Pور %ه را Uا" و$د اردE , " FG ،ﺵ*7 ن ا ا$ل Eﺥ .از 3 0E
در $4 " FGﺵ % #ا$4 2اﺥ* را .#, 1ا ,دور ه" در را اس $[$ع ﺵن FG
" E % ،#3ﺥ ه ا 2را دFل ،#3و ا$ا :را 3در ا 2د&" 0,
در " FGدرج .#4ه F ،;%%ن را $%ان Gق *Rد" $ " FGد :اس 3ر3د
) ه ،ﻝ ه و (B؛ اس G 8Fا) .دارR*+ ،3ا ،%ﻝA9 T$رده و (B؛
20 www.secularismforiran.com
اس Oد )$9ب3 ،8*l1 ،وم و .(Bا ه ا را $G ،#, 3ر $4اﺥ دFل
.#3
ه& " FG 8 3را در د,ا Eور$% #ا #ا را #, 1 3در 3وﺵ ا" ز م
Oور .#ا" mل:
ن ن
]رد[ ][
4ا ه م (,ار" ] Eن ا2 9ﺥ*ر" را $%ا #در ه 5م 9, ،#F " FG
E " FGن Fﺵ.
* 7ه# ﻝ " & $دن ا .+ " FG 2ا" mل ،ا$اع $.ات از Aت ﻝوم $4اﺥ*
?ق دار :ﺵ ،24ر ،jو د& ﺥ$اص ﺥر؛ $%Eداﺥ و ?$ﻝ$ژ"؛ ر?*ر؛ ﺵ$% " $ﻝ 2mو .B
ز +ﺵن ه " ا ﺥ ه را در $. " FGات 3ر .,ه& 1 3ه" f1
و3ر دار ; ،#ا %ا$ل ,9ا" را 3ر .#,در ا >$ 2FاردB ،ﻝ ًFا*Rل 8ا2
& RJ%ﺥ$اه $د و 3رد 9ا $اه داﺵ.
@$ت 2.دوو ا ه& e 3از 8ا 2را 3ر "* $% ،#,داﺵ* ﺵ3 #
ﺵ? .ض $ 3اه #ا?اد را اس ﺵ Jﺵن دو $ﻝ " درون ,ا و ون ,ا " #+%
:#3ون ,ا ه Gﻝ; ,و (,ار ،ا ،$و ,د رو ه*+؛ ا درون ,ا ه و" ،ﺥ$ددار
3؟ G 3 +3ﻝ; ا ،$ا در . :ل ﺥ$ددار ا 9 و *Wط ا .ا ا 3 +3 " FG
,و (,ار ا ،ا از ا1 $ه 9 3؟ در ا+ 0ﻝ ا ا 3و ,ه" *7وت ا?اد
@$ت دوو O1– *+ ه 3ه" از ون ,ا و درون ,ا $ر در E؛ ﻝ(ا ا
4از ا و ,ه را ا* ب #3و در 2د&" >ار ده , lm ،#و (,ار FGدر ا اوا
21 www.secularismforiran.com
*P @$ت *" ا0د % #3ا$اع 9 ،FGن 3ه O3در 4از ا دو $ﻝ & ،0ا4
ﺵ Jه را ﻝWظ .3
$> *+ O1ن " FGا ا 3ا وا :$0 .ا" از ا$ل $4اﺥ را $,ا" 3ر
@$ت 2.دوو و 3ﺵ .ا در +ر" $ارد ،ا > e :از LG 8ا" 3 #
e1 " #+%رو" " :> .Aدوم ا" ا* ب از ن ,ه 3ر ن .E
@$ت *+1ار ،ﺥ، &(ار 0دا > "5و $.ات از .#ز +ﺵن $.ات را
دوز . ،1 ،+و .3 " #+% Bا$ل $رد ا*7د " AEﺵ 2ﺵ$% " $ﻝ $ 2mر
)(, # %ار ا ز زا؟($? ،ﻝ$ژ" داﺥ ) Aدار ا ،Aﺥ&$م ا ﺥ+$د؟( ،و ﺵ$
" $. *3.ان ا )ﺵ1 ،واز ،ﺥش( .ا ا$ل Fه از دو و ,ذا %ه " $,ه" ز را
ﻝWظ :4اول ا 8 4ار e3 Q$% #+,ه eﺥ$د را در ،3 67. QWدوم ا 4ﺥ$د را
ز$%ﻝ O1 .3ا " FGه "Fا$ﻝ ذا ،%و ا" E AEﺵ4ر ا$. .اG 3 %ز
Aز +و $%ﻝ ،3 2mا @*.اﺵ*ا3ت زد" دار ،و $% *RFGان AEرا $:ان , 8و
Uﻝ3 Rد.
? O4:ض $. 3 3ات را 8 LUو B ,ذا:#3 " FG %
22 www.secularismforiran.com
ان
]ر[#
اﻝ *Fا 3 " FGاز $.ات ،+ا ه >ر ?3ا " 1 " FG 24 %ر jرا
* 3ه #ار7% .وت ه" ن ?2 در$ .#ارد" 3در ه ,و >ار *?,ا ،ر jه و
ه $3 ،ه و 1ه +ر د" %از ﺵFه WUﺵن در ر jا .و ا$ ;Bارد $ 8ﻝ $ارد
$ﻝ ا" د& * ﺵFه دار .ﺵFه ه" ن ر $ﻝ 8ه" Fو > $Aا" +ر د" %از 7%وت
@$ت * 4 LRاز ا ر .AE jدر * ، 0ا ? " FGا .دا *+ا$. 8 4ان R
ا "$, F% ،ه ? .+ 9ض A% 3ﺵ &$ 8 $ر ﺥG "*+3ف %ن .E
ا %ن و ,ه" ذا %و Bذا %در ز ه" د& 3 $&9ر E؟ &(ار $ 9
qداز:#
$Jد 3ر" ﺥ* ﺵ ا ،و ا ;Bو ,ا 8ﺵء ﺥ* " د 3 ،ر3د Eن ا .ا اﺵء
$Jد E "$,ن ا 9 3ا 9ن Gا .ﺵ ا .ا ,در $ز ﺵء Eﺵ ﺥ$ر ،ا@*. ا
3 1ا 3 9ر" E؟ ا% e1 \1 ,ن را & ،ﺥ$اه دا9 3 +ا Eن ﺵء *+
;U +ت " ه د ﺥ* ﺵ و .Bدر $رد 9ن ﺵ 24و ﺥ*ر" دارد ،ا" 9از ا
RFG ،3ا AE 3را اس 3ر3دﺵن E :3 " FG دق ا .ا ,ﺵ 3ه را UﻝR
ﺵ @3 3ﺥ $% %ﻝ 3؟ Eا* :7ا Bا*:7؟
در $:م ،RFGو ,ه" RFGا در ز ]Uﺥ$اص ه"ِ > 2ه " > #*+ار دار و
.3و داان در *? 1ﺥ*ر ه" ه 9د" $ %اد د ا ﺥ$اص را 24%ده و F%
$رد Uﻝ Rﺵن ه .*+ا" mل?$+? ،ن $ن *ن$ ،اد را A9ر 3 " #+% J:د :ز ،
ه$اE ،ب و .e%Eا AE 3 %:lGداﺵ* ،ا " #+%دا ا" $د ،زا . ًW$%ﻝ د –
ها $ر %از اژ" ) (e%Eرا ﻝWظ 3د .ا ﺵ دان رن " ا ،* " FGول
23 www.secularismforiran.com
د را اس ا #%ه" 24%ده اش .3 " FGﺥ ه" ا#% %و :را ا0د 3د ا 3
][$% :3ده 9 3ا ﺥ :در د " ه +ر" از Fه" > 2ه " د را F%
ا%ق .ﻝ ,ز ا9 ،ا ?ات ر" اﻝ *+*4ا و اﻝ Eﺥ O1 .ول %و " FG 8 :
" 1و ,ه" ذا %ا.
در وادات د&ان ،ا*اردهن ا " ا9 9 4ه را ذا$+W %ب % f1 + #3از E
$رد" 3در Eن ا ا*ارد $* *. 3ان در ا 0ﺥ lﺵن 3د .ا &(ار در ا& 0ه از #
% $% "Rه" ن دم و FG ه ا:ل ﺵ+ :$ﻝ " .RF%ن ا*ا RF% ،:
`$ل A RF%دن اR .#ن دادن ،Rه " "F AEا %ه .ا
ﺵ,دان3 ،ر? ن ن *[ن ﺵ`2؛ و ه +3در ا* ب دو ،ن دم .A RF%ا ا ;B
24ن A RF%دن " 1و ,ه اد، ا *R (" FG ) RF%ض 4 ،#*+
( : ،+ه Fا 3ذا %ر Uر?*ر $رد ا*Wق ﺵ Yار .ا 3 ،;%%ر? 3
*[ن ﺵ` 2را $% " 1ا ،دا eو ا" ? ه را , e1د ،در E 1ن ا 3
ﺵ Jﺵن 3 " FGو " 1اد( + ،ه; ﺵن – ا اس $% 3ا ،دا eو
ﺵ Jذا3 ً%ر Eﺵ` $ط ا و اد + ،و (ه;.
mل ه ن ده ،ا*ارد R% " "Rد"" " "#Aا .ا 9ن 3ا واژ " "ذا "%ه
$رد د& ?ق 4 .3ا R%و ,ه" ذا*+ %م ا "9 4د" #Aا ،از $رد"
ل ه LW%ﺵ ) lmدر ،(#:و ه ا 3ر *Wج ان ?3اl: .و 4 ،ا 3 +3
* Pدار ،و ,ه" *7و %را ذا %ﺵر ،lm .و ,ذاF %ن ا" ا3 ;Bر3د Eن
ا؛ ا 4ا 8د$3را$%ر داﺥ * 3دﻝ`$ل 2T+ز Fﺵ ﺵ3 F % ; ،
Fن را اس E 8Fن .3 " FGه > " :د " ﺵ ا" و$د ارد $* 3اE "&1 #ن
4 ا$ل ذا " FG %را از ا$ل Bذا %ا .#3داور" ﺥ$د را 3ر ،,و 3 (q
mل ه ه fارزش "$0*+و ,ه" ا د ن ﺥد د& ﺵ $ا?F Lﺵ .ا .ل ،ا
ذا %را ن ده :ا و ,ه ه$ار ﺥ*ر ?Rو[$ح و ه+ز" .
" FG 8 O1ﺥ$ب O 8 ،را 8 LUا 8 2د* ا$ل ذا %ا$اع اش " #+%
.3ن ﺥ *7, e1 " lﺵ 2دو > " :ا ز ا:
24 www.secularismforiran.com
@$ت )ا$اع( 8 .1ا 2وا 8 .د* ا$ل را $Uر $4اﺥ 9ن 3ر د 3
دوو و در 23ﺵ.
.2ا$ل $رد ا*7د ذا %ﺵ.
:ز ن *ی
ه 8از " FGه" ز را ارز E 3 3 R% + .3ا$4 2اﺥ* را , 1د ،دوو
و در 23ا ﺥ .ا ,ا Eز $ن را (,را E E 3 3 R% Oq ،ا3 2ر ر?* ،ا
E LUن *$ان ا ا ا" " FG ذا %ا .ا$F 9 ,د $4ﺵ $Jد Jرا 3 3
3 R%د.
*3 .1ب ه$ :ا ،ﺵ9 ، $پ +
.2ر$3رد ه78 ،45 ،33 :
(B .3اه$, :ﺵ ه0F ،ت(B ،اه" $ ،"[.ت ،ن ه
#? .4ه ،w% :و*ن$1 ،ر,$ا? ،ﺥر
.5دا$0ن % %$3 :از @ ** 160 ،** 160 % 150 ،** 150
.6ورزش ه? ،E ،% :د" B ،ر>*
:2B .7رو? ،.وﺵ ، ،,ﺥ ت ،د*
.8دم ]% 3 AE :ده ن ﺵ ]% 3 AE ،ده Aن ﺵ.
____________
$Uح ز ن
____________
3 ;%دن 9ه در @$ت، $URف 1 " FG "$W %داﺥ* 3 #ا&ر " FGه
*4: Pد" وا .ﺵ( .در وا> و>* از 7 O #+%ه ا$اع ا) 3ه دو P$%
ﺵوع ،#3 " FGه 3ر را .#3ا ه >ار +از 7ﺵوع .#3ا ;B
ﺵ 3 #$از > " FG 2Fه ان $$د ا ،و $Jد Aدن 7ه #در ]U 7ه $ا
; از " FGاس -ا$اع ا.
25 www.secularismforiran.com
?ض 3در .ل Uﻝ, " Rا eه" د ه .*+دم ﺥ$د را ﺵ ، Rوه ،ﺵ? 7. ،3 ،Rو B
* 7ه ،*+ا ه& LR% " FG ]U 8ار؛ ه& ا$اع ﺥ$ا .ا ه در ( .اه;
AE .*+ O 8را +ن 3 +د .ا" mل 3ن را ً*+ Fوه ه ) 3در ا
?3 + (+ Aد 3 .ه را + " FGن )E 3ن ه #در ﻝ$ + (+ +د8 .
ﺵ Rه + ّ #ﺵ$د ) 3ز ه #در ?$? Aق $% " FG O1 .(+ا ﺵ 24ز ﺵ:
9اه8
)&ّ( <
د,ام ?$ق & ه U 7ا7 ،+ .ه #در ه ]Uز ن #3و eدارا" ]Uا*اع
$رد Eﺵ4ر ا ّ 3و LR% ]U 8 &J 0دار و وه' J>0 ،و ! +4ﺵ .در ا
* LRزﺵﺥ " Wود *3) %ا*ا (:از (ه; ّ ه .*+دوم ا ، 4ه& @ 3زم ﺵ $U %ح
$رد7 ،ه# را ا ;%%از ه ،#3 * #ا7 ;Bه را ?ا 3 #در ا 2داد ا .در ا
ّ و *+Kن ه 3 *+در ﻝ +اوﻝ داد ا و ه ﺥ Gدر د,ام AEرا در 1ا* >ار
ا ا" ده B E :از اlم و $Aد داد ا .#ا0م ا ، 4د,ام درر " Gح " FG 3
ادن د&" ه #ه+؟ ( Eه; ّ ﺵﺥ ه" د&" ه #دارد؟ Eﺵ Rو $Aد ه #ﺵﺥ ه دار؟
7ه #را د & ا > 2W% 2Fه $[$ع " را $ Eز ،و 8د* ا ;Bه& 3
* Pز ن 7ه #ﺥ % 7از Eن ا 3ه 8از 7ه #را ز 1ا .3ا 3دن $Uح
Uﻝ .3 Rا" mل ،در 8دور " $. " 5ق 4ا 7ه $رت وا ".ا,
7ه #در 3ﺵارت ه و 0%وزه %ی ،F69 ،' ،7+@ ،.و K/رت $ا ﺵ .$ا" ?Aن ا
ه از $ع ه$+W $: #5 A% 3 ،*+ب ﺵ $و Q$%دوﻝ $رد &1د >ار ,؛ و
26 www.secularismforiran.com
ه ) ﺥ+رت ﻝ( از > #+ا #ه 3 ،*+ﺵ 4ﺥ$ $Jرد &1د >ار .,ر#
8د,ام ﺵ 83ﺥ$اه 3د %ا روا Qرا ذه q+ر:
Aا@
].ﺹ ' در ا [ C
ا د,ام l:و روﺵ 3دن 7هG #ح وار ا *4ا" ن ده ه " ا #Tو ت د&
ده. اراT
4 3 3 $%از 7ه 3ا" 24%د,ام ا?ود ا O 8 #ا% O 3 ،ا Lﺵ .ا اوﻝ
7ه # $رد در .+ه& 8 3د* O #در ا*ا ارا$ Tد ،ا ا $رد" ا 3
را $ Eز 8 ،د* " > را ه ،3ا$A7 ;Bم $. 23 3 Rز را در
$A7م ژ ً+ 4ا*ا % :از ا$اع E " G$ن ا ،و E + 9ﺵ ﺥ از @% ,د9 .
$Uح ا*اع ?R % 3 83ن Aن را *Aن ده % 8 .#3د" د& % ،ن
اﺵ" اران و ن ه )ذ" ّ.در ا د( ا % 8 .د& ،ن اﺵ" ) RFGار
$Jع ﺵ " #+% 8 .ا د& ه #ن 1ه" د" و 1ه" ذه ا:. ن(و
Aن ﺥرج و اﺵ" د" در ا Aن درو ا ه و ا+.ت 1) .ه" ذه ه " $ #ﺥ$د
@.ت ﺵﺥ* و ا&ﺵ – ا?4ر در ا ا+.ت – " #+%ﺵ + 9 (.$ا*ا % :د* از
"Rاﺵء( و 7ه #ژ 8ه ﺵ 3ار$+? ،$Uف $ن *ن ،ا0م داد .او Aن را 9ه )
e3ه ،روا73 ،Qت ،ز ن ه ،و 4ن ه $ " #+%د .ه& 3دFل , O 8د ﺵ
7ه #د" 3ر%ن .ﺵ ه #ا >ر ا*اع ا*ن @زم Fﺵ ،ا ا3 , ,د ا ﺥ Gداﺵ* ا
" #+%ار$% $Uا راه*ن ﺵ.
27 www.secularismforiran.com
E " *4 8ﺥ ه #از هار & O 8 #+% E? " FG .#$ا$اع اش ا .ا 3ر
?وﺵ 8 *+4ﺵء اا :اش $%$ .+ره و 2ﻝ jه Tاز ﺥ$دروه ه ،*+ا ﺥ$د
7ه " #را $رد E ًl 3 *4ﺵ4ر ا ،ا ه& 3 ا$اع ل ه از ﺥ$درو .*+در ا
$رد د9ر اﺵ* Fﺵ? .#$ض % 3ز ,در ز +ﺵ $ Eﺥ* ا 3 $ Eز 4 #ا را *.در ا
1 +> #Eو o%ا ،و 1و$ 8 o%ﻝ$4ل Eﻝ رگ ا 3از ز 0ا" از اه" Eﺥ* ﺵ
ا .از #E 3 0Eه ا$ا :از 1و o%ه 4 ،*+ا د,ام را را ا" 3 Yدن
را Uاﻝ&> $ار ده:
ا د,ام ًl 3 a9در ا .ا 1 :$ Eو T 4 ،+ o%از 1و o%ا .ا" ?#A
در Aن ه #در wرا Uه" $ –Oع #Aا و ه #روا Qء – ،23ا ا دو را Uرا Fاﺵ*F
.?,
:ز ن *ی
ﺡ $اF,
......... "JO
ب7 .ه #ز را در 8د,ام oU ،3 #5% " FGﺵ 3 $ه 8در F " FG ]U
>ار ، *?,و در $رت ﻝوم 7ه ا" 24%د,ام ا[? .3
،$ادت ،ﺵ ،ﺵ ،Rهه" 0 RFG ،+0%ن
28 www.secularismforiran.com
ج .د,ام " FGز از 9ا 3در ا eان اﺵر ﺵ 3 U %د ا .ﺥUه را Y
،3و د,ام را اlح .T
دوF
___________________
(' &,8و 8ح ری( ﻥ60ر
_____________________
e1از $[$ w%ع ،" FGﺥ$ب ا 3رد A :رت ه $ E % 3ﺥ* اq #داز.#
ﻝ ا" @ ً@$R ،3زم ا Gح ر" Eن BEز .3در وا>G ،ح ه& 3ﺵوع $ﺵ*
ﺥ$اه در ﻝ %ن &G 8 .0ح 9 ً@$Rﺥ*ر" دارد: هن U " FGﻝ Fا 3
$: .1ان ا اول
اﻝ .Pز$:ان اول
ب .ز $:ان دوم
ج .ز$:ان $م
$: .2ان ا دوم
اﻝ .Pز $:ان اول
ب .ز $:ان دوم
ا ,ا ﺥ*ر را $د در fﺥ ،و ا `% 3در Eن ه+ ،ر ﺵ Fد,ام ه" " FGﺥ$اه ﺵ:
)(2 )(1
ا Lب ا Lب ج
29 www.secularismforiran.com
اG ,ح ر" $,ا" " FGﺵ$> O1 ،ا " FG :ا" Eن ه #دق ا(& .ار . $&9 #F
* Pﻝ 4%ار ﺵ ا .ا و[ 24 8ﺵ در $ﺵ*ره اGب ا ;U :وا ".در ه"
0ﺵ$د ا 4ا+.س 3 ًl*Wه& رخ ده $.G " #+% 3ار دوو Fﺵ .ا
;Uوا ".دو $: 9ان ر Qدارد 24 8 .را د& ،ر Uا *4 8 :ا ﻝ
$% 24ا ﺵ از ًl 3 ﺥ$ا ،و 5ر #3 3و *3 eا" q9ﺵ ﺵ ً@$R .ا
ﺥ$اه ن $1 3ﺵ eده. $Fدن Gح $ﺵ*ر ﺵ؛ G Rح وا> FU 23 ًRرا 3
د$J. LG 3 #ل " FGدوو و 1 ًّ3و" از 8ا 8 2د* ا$ل $4اﺥ ا
;Uدر $رد $ﺵ*ر ه #دق ا$.G 8 :ار از 8ا 2ا*@ﻝ ،اﻝ& ،2W% "$ﺥQ ه
e ً@$Rاز 9 8ا را $%ان ،?, 1ا را روا* وا1 ".و" .3و از 3 0E
ا* ب 3د 3ا" $Jد%ن ا %ﺵ .ا" mل ،ا$ ,ﺵ*ر%ن در $رد %ر\ $% ،4 Eا
Uﻝ; را % ;%%ر .3 #5%ا ,هف ا %ن *7,دا*ن اlب ﺵ *?, 1 ،ا ا; 2
ا .ا ا ,هف %ن Wاز : 2 : eدر ا LTl: eا>*Jد" $:ان 2 :اlب ﺵ&E ،
ﺵ *Aﺵ Uﻝ; را W%ا :و .3 #5%
ا0م ،در $ﺵ*ر ،" FGه$ار ﺥ$ب ا $U 3ح ز ن را در 5داﺵ* ﺵ .ا ,در
ز$:ا $.Gار %ن ا?ودE ،ن را #3اه %از $:ان ا ﺵد ا – در هن $Gر 3
$ 8ع % #3از Oاش ا*ا :ا .ا 4ا ه&م $ﺵ* در 3در $رد Eن :? ;U
+ر" 9ه ا" *7,دار ،و ﺥ$اه eاز " *4ا Eن .3 3%در ا $رتG ،ح
وار %ن را ز&" % 3ا 3% `%در Eن ﻝWظ ﺵ$د.
N/ﺹ&
E? " FGهA #دن 9ه در ,و ه " 1ﺵFه ه$A7 8 .م ا ا9 & 3 +ن
,وه ﺵ7 .ه #رج در 5 8م " FGدر FGت اس و ا$اع >ار .,ه % $A7
ااز ا" ا*ا :ا؛ O 8ا*ا % :از ا$ا e:ا.
30 www.secularismforiran.com
ه& O 8 3را ا$اع اش ،#3 " #+%ا$4 2اﺥ* را ا*7د 9 ،#3ن 3ا$اع
دوو و ًّ3ﺵ .ه fو ,ه" ذا %را 3ر 9 ،#,ن 3ا ":ه $ع اً ﺵF
ﺵ ،و اً ا ":ا$اع د& ?ق داﺵ* ﺵ.
7ه " #را $ Eز@ ،#زم ا %روا$ – O Qع ن 7ه #را Y %ده7 .#ه# ه& 3
دارا" ]U 8ا*اع در +4 ]Uاز FGت >ار .,
_______
*ی Oه
_______
اﻝ .Pدر ه 8از ه" ز ،واژ ه" را واژ ه" ا*ا ،% :و واژ ه" ا*ﻝ 8را واژ
ه" *3ا*ا.3 & :
ب .در $رد ه 8از Oه" ز ،اﺵء را $> LUا oU .3 " FG :ﺵ% " FG 3 $ن
دوو و ًّ3ا ،ا 2ا$ل $4اﺥ* را 3ر *?,ا ،و Eن ا ذا %ا .ا" اGن
*$% ،ا اﺵء ه 8از $.ز ه را LUا Bذا.3 " FG %
.1اﻝ+F
.2ﻝ$ازم ﺥ&
.3ا*رات
31 www.secularismforiran.com
$3 .4ره
2B .5
7ه #ز را ر) .3 #ﺥ در ]U 8ا*اع ه *+و Rدر $Uح ج .د,ام ه 8از :$0
* Pا oU (.ﺵ 3 $در $رت ﻝوم 7ه را ا?ود ا.
E .1ب ، ،ا+3ن ، ،د" اE ، 3 +3ه
.2دو ،"* ،ﺥ ،e$ه4ر ، : ،روا Qا+
.3ا? ،2U*+ ،رگ, ،د A ،ر$: ،د"
.4درﺥ*ن گ ر3 ،#3 ،ج ،w> 2, ،ه$ ،$ط
.5ا>3 ،F% ،, ،ل
.6ﺥE ،#رزو ،L: ، 5?. ،ﺵﺥ
ﻝ Pرا د .ه 8از ه" ز & >5 +م " FGدر $. 8ز ا7 .ه$ #رد ا*7د "
،3 Yروا$ – O Qع ن AEرا ر #و %4را ذ 3 3 3روا Qرا روﺵ .3
5 *A" .1ا" 3در $رد ا+ن ﺥGم ر ا ا $ 3ع ﺵ 2دو اد *
ا> 3 +3 ،ض ده ،و > 3 +3ض 9] ".,رﻝ ﻝَ;*+ ،ره از اِﻝ"[
..." .2را ه" د*0ل اس 3 Gدن , + 8م ه" * 3ر 3 ،3ه 8
ﻝ 1 A " 7از .ﻝ* .ﻝ د& ا ً@$R ) .ا" ه *+م `%در 9 8
ﻝ A% 7دو .ﻝ 4ا (.را ه" Eﻝ$گ ا ،*+ 9ز 1را *ه" ?4
& ا:lGت در `* AEه *$1ا – $U #,ح وﻝ*ژ ] ".ر,ت $دن،
ه$ش :$Jو ﺵ [
*+ " .3ارF%ط ن و[. Rل ار(, #+,ﺵ* اش Q$%ر *+ه" > +.ار
ﺵ$د .ر *+ه ا:lGت +.ورود" را O1از ﺥ FJ: 8W% " %ا" "+3از M
&Aار" % ًl*W .3م $.اس 9ر *+ه دار...
ن د 9 ،#,ه ﺥ * از fE "ه& 3در ز: ,د" از 5?.
ر*+ه" $% +.ا ارا Tده ز 1ا ... .#3دEور" 9ه 2mﺵر 7%ه
ا اﺵ ص " 1ر wه ه& *+م WUاز 1دازش ا ? + 3ا %از >
ه" ر*+ه" +.اE .ﺵ4ر ا " 5?. #*+ 3د&" در 3ر ﺵ .ا E
? Qداﺵ* #*+ 8ا[? ?3 %ا؟
" +ر" از روان ﻝ3 2د ا l: 3و #*+ر*+ه د #3دو #*+د& ه#
و$د دارد %$3 " 5?. 4 .ت ا 3 ،ا:lGت را ا" ز ه" ز ،%$3 ً*F+در
32 www.secularismforiran.com
9 .د> A& ،ار" .3د&" " 5?.ت ا 3 ،در Eن ا:lGت ا" دور
ه" +ر ،% @$Gو E % + 9ﺥ A& ،:ار" ﺵ] ".$ه" ، *l,روا،
وا eدوم[
" .4دو >J 2: #+اق ا #ز ن ?* ا 3 ،هدو $: " 1ب 3دن ﺵ4 .
اJWر ",ا و د&" اﺥّذ".
$%ان ن $عاJWرA %",د Q$% 3 AE :ااره" "ه fرو" ه #ر?*
اJWر > 2. $ﺵ$؛ Q? 3 AEﺥ$> Gن [اJWر و د& >$ا
$+Wب ﺵR – $ $>Bﺵد ﺵ$؛ و اJWره 3ه Rر" 0
و Qﺵن 0ا A 9 ،اJWر ",ﺵ و E 9ن $%] ".س .ﺵ ،jا* ب
و [ 1
+ .ر" از دا& ه دروس را 3 " #+%؛ دا$0ن در 2JW% Gدروس Rرا در ز
5 .3 " #+% %@$م #+% *(& Pرا .ا" R%ا درس ه ،دا& 23دور را ه"
" ز را – 3در .در 8دا& F*Rا:ل ﺵ$د – $> LUا " FG :ارز ) .3
ا 5م را 5م دا& ﺥ$د & (.3
33 www.secularismforiran.com
ز ﺵ %ر\
ر[ت ?7+
?8 $:م
روا ادن
Rﺵ
و$. 8 .ز " Uﻝ %Rرا E 3ن Eﺵ دار ) ﺥ$اه $ز( در ،& 5و د,ام ﺥ
" FGﺥ 7هE " 1 #ن را ر .3 #در ز ﺥ $.ز ه" A1 4د ﺵ ا:
34 www.secularismforiran.com
3
ر
________________
ر ا م را ن ( .ن در '& $% $د ،ه را ان
ه ذه داﻥ /ر ﻥه ' ن از * ( +,ه ) .ر 1
دو ن – ﻥ ز (اﻥ 34ا ا 2ه ( ./در رد ه د 9و ﻥ ً3/اﻥ - 56ﻥ
ﻥار .ﻥ= اﻥ < ) ( * * ا /دود .ا ا@?> ه رد ا3د 9
( ( *ه ار 9دارﻥ و ( ار , اﻥ*3ا و 9 Aاﻥ .ر 1ه
د< ه دارﻥ B .ر ا *اره ' 5 3ه .3/ا ا Eواﺽ( Cا ر ا2
%ر ارز 5هI< ،3/ار 5 ?G/ Hﺡ $ﻥ ﻥ<ه ﻥاز .
_______________
رده
_______________
ﻥ /Jا Eاﻥ زه م را رو . 2د ز 9م را ) 3Hا
اﻥ ﻥ5ﻥ ه واﺽ Cو )Eر از )ن ﻥ 1م ،ه ون Hﻥ ار . 9ا ,ل
93/1 $ Lم – 9 1از ?5Mدر3Hن 9*H ،ه ،و @ – 9را در .در 2E5 ، 3'L 4N
ا &Jاﻥ Mو ا&3%د از ? ?5Mم اﻥ/ﻥ اﻥ ،ا در رد 5ل ﻥ5ﻥ ه ﻥرو2
ﻥ PMا' رواﻥ Lدر ?م اﻥ/ﻥ (ان 2O5Nﻥ.
اﻥ ا 2وﺽ را در د1ام ا3ﻥاردن ﻥLن ده :
م م
در د1ام ،R( 5زه م اﻥ SJ .داﻥ cدر م ،T1ا دررد b a
2O5Nﻥ /؛ ا 2ه5ن وﺽ Vد Uدر ' ا .در د1ام 5را ،زه رو 2و د X %اﻥ.
SJﻥ داﻥ cدر م E? ،T1ه 2 A5داﻥ bﻥ * ،T1ا aﻥ .T1 5ارد
رو ﻥ cرا ﻥ5ﻥ ه "رادا "+L" "5ﻥ ) Z5ﻥ را ﻥ) /Jز .در وا،V%
ه< از Hاه از واژ 9ارا Gده ،ا@?> اﻥ Lن ﻥ5ﻥ ه ﻥ )ن )@ز
– ا%ل \ $ه ﻥ " ] 1 , 3JHا ".از ه .M 2 5ا ا" 2ر" در ارد
ﻥرو ﻥ b aدر ﺡاﻝ ز م %ار 1ﻥ ،ر L1ﻥ .3/ا & 1 5در رد اE
) ا 2ارد ﻥ * در ، H T1ر ﻥ ز دار ؛ Zزم ا )زن ﺹ 4ا 6
در ا +, 2ارا Gد 2 ( .ر را ` ﻥ.
M4 Hد 9اﻥ م ه *1ﻥ 5اﻥ زه ﺹ?> و 3Jدا . 3ا \ل ،در ,
رﻥ bه ،ﻥرﻥ Tدر ز ن خ و زرد %ار 1د ،و ?م ﻥ <( /ﻥ )ن را . +,ﻥ5
اﻥ )ن را +ﻝ Mا 9ن خ و زرد اﻥ ( ،ا در ا 2ﺹرت رﻥ bه ه Hاه د
در ز ن خ و ﻥرﻥ% Tار 1ﻥ .در ز /ار1ﻥ *م ه ?ﻝ ﻥم او ?1در ز
ن 1هن و Mﻥران %ار 1ﻥ؛ اM 2د ه ?و' $دارد و ﻥ 1هن ' *33اﻥTم ده ،و ه
ژ Uدارد و اﻥ ﻥ Mﻥران 3JH .ﻥ %ار ﻥ /در ا Tا/ 2ﻝ ﻥ= را ﺡ $
) ر ز ه ﺹ? دارﻥ – دا . H – 3ﻥ 3Eا 2ا در ' زه
م در Mاز د %وMد دارد .و ر 5د 3L %دا. 3
رد دوم ،رو 2ﻥ5دن روا dن ه ا .ه واﺡ ه و Hد 9/ﻥ 3/؛ ه
Eا از ا 9ه dه را $ ELده .ا Tد ه در +,ه -BMﻥع
ه Mر ﻥ .ا ارط ن ه از ا +, 2ه 'ا رود .رد م ه 1و 9ﻥ5دن
خ ،ا ء و ه هLن ادراI Uﻥ. L +,ه.در Hارد ،ﻥ
5د 5? X %اﻥ ه ن *ه ،ا خ رﻥ bرا .ا ا@?> &د X
م و و 1hه ) U3Lﻥ L $ % 5 +3/ه 9ﻥ 3/؛ و Zزم ا )ﻥ را وا Nه 5در
از ` داﻥ .
36 www.secularismforiran.com
م دو را در ﻥ= < .ا% 1ار ا 2م را ا /ﺽ Cده ( ا اﻥ 56
اﻥ ار 9؟ ر ? B؟ ( ؟ خ ؟ ا ﺹ' ﻥ5ده ا *اره دوﻝ اﻥ و ' d+م
دﻥ ا از دوﻝ ارا Gده .ﻥ5ﻥ ه ﺡ ،+ +ﻥ دوﻝ اZت ،943را ﻥ 5اﻥ ارSJL 9
.ز ﻥ اﻥ*3ا ﺽ Cده م دو /ا ا],ق د Lو وﺽ% Vاﻥ 2
ا ،MاMا )ن %اﻥ 2و ﺡ kاز وﻥان اش در ا ﻥ وه Hر Mرا دارا .ه از ا2
?5ت ا3ﻝ را ن ا ' ( 3/ا3ات دوﻝ ه ﺽورت دارﻥ؛ ه از )ﻥ
ﻥ از زﻥZ, 9 Tﻥ ا م دو را &د Xوا %اش %ار .ا 1ا 2زﻥ9 T
ﺽ – ا SJ 1ه ﻥ را در ﻥ ) -ﻥ< 9م دو را ﻥ * ﺡ ً3+ +ﻥJاه '2E5 . 5
ا /زد ا 2واژ 9را و ` ﻥ 4ر د ،ا در ا 2ﺡﻝ او &ر 5از
)ﻥ Aز ن راﻥ Hاه دا .و ا) 1ن SJه ﻥ را اﻥ ،ن او اEن
ده م Mرا ﻥ * 'ا () bورد.
اﻥ ا ﺡ&ل ه Mه ،5%ﻥ ارز 5ا .ا ? % 2اEن
ده دا ' ن را 3/1ش ده ،و از ا'L3ت د< دن . M 9ا ا NH 2را ه دارد
م را ن ا 9ا b1ﺡﺹ $؛ ون ﺡ&ل ' رو از * ( +,ه
م ﺡ ً3+ +ﻥLﻥ< )ﻥ .ا NH 2ه ه /ا'اد ) ?3Jن م را ر ﻥ ،ا 9ه + 5
3و از ﺡز5 9ل )ن دا . 3ر 5در ا اNH 2ات ا. 25
)Eر دن ارط م د< ه ( 5ن داﻥ ه زﻥ) ، $5 Tن م
را &اق ه` . +
'ض ه @ Jرا رو )I< Mارد و )ن را ان ) 5/T 2Hاش ﻥI1 `5ارد.
) ا 5/T 2اﺙ ه ا؟ 2 ( 1 Hا؛ د<ان ه ه5ن ﺡّت 1
اNر ﻥ ./در ا Tم ا' Xا 2ا ( ( *ه را ان &اق ه داﻥ ./و ا2
/ﻝ ﺹ'ً رد ز ﻥ ./ﺡ ن ا 2ه اد Hاه د ا 2اﺙ ﻥ5ﻥ )Eر و اﻥEر
ﻥ Iاز ه ا ،و +3ان اش Hاه 1ا 2اﺙ )Eرا و د ه ﻥ ' X, ./وﻥLﻥن
اT 2دﻝ ' 23ا ه ا ه دو ,ف 3اﻥ )ن ا' 5 . Xه(
اﻥ*3ا ،و زﻥ 9 Tد< ه ) 5ن م را &د Xاش ﻥ ده دراز ،اه 5
ا'*ون د 23' .ه) L 5ن ﻥ -/در رد ه ،دم دزﻥ 9اﻥ -ا
ﺡ] 3ش ا ' 23ﻥ * اﻥ را ' رو 2از م رد ﻥ= ﻥ.
37 www.secularismforiran.com
رد م ' ،اه ﻥ5دن ن ]Hﺹ ا از &د Xم ا .ا 1ه را ن ه
اﻥ 34ه 5ا],ت ط +,ه از ( *ه ه) ،3/ﻥ< 9درHاه ' ا 2
ه اﻥ ﺡو ا],ت 'اواﻥ .ا \ل ،ان 1ه 5رف ?م اﻥ/ﻥ و ?م
ا +, 53Mم اﻥن ط اﻥ .ر ارا Gن &3Jاز ا Eه ﺡو
( < 5 ،/ﻥ ن را = ﻥ< دار H .ب ' ،ن از &د X
م را 'Lد ، 9و ان ه ،ﻥEت ? ،و ذات را ارا Gده .م ,HاﻥTم ا 2و k
ارز 5ا ،ﺡ 3در ارد – ﻥ اﻥن – از ` داﻥ م ﻥLﻥ< ( +,ا از
( *ه.
]Hﺹ ،رد ه 95ا% 2ار اﻥ X % (1 :زه م ن ره 6
در & +,د) Xن؛ 2 (2روا dن م و د< ه L' (3دن ' 3از &د X
م دار .در 3H ، `Jر ر را ر Hاه د ،و %ا ر د
وا Mا 2رده ) Hاه .
___________
ا
___________
(ا ا ا دن راﺡ 3واژ 9ﻥ ا Mﻥ E؟ < واژ 9ﻥ ه ه= 2 5ر
ﻥ 3/؟ HبM ،اب ه ? ا و ه . Hواژ 9ﻥ ا وع > T3/Mا .ا واژ9
ﻥ ه Nف واژ1ن اﻥ) .ﻥ ا@?> ( * ` از 3ادف ه واژ 9را ارا Gﻥ 5ده ،و ﻥرت $
ز Zزم ا در' 23م واژ 9را رو . 2ا واژZ Z5 9زم ا از واژ 9ﻥ
'ا رو .
ا +ﺹ ،?3Jاﻥاع ?3Jاز ر > اﻥ ،و ﻥ=م ه Hص ،ﻥ رﺽ ت ز، /
ا@?> 9ه &&Jا واژ1ن ن دارﻥ .ا XNداﻥن ` 9%را SJLد 9اﻥ
ر ارا Gر + Mﺹ م ) .ا% 2ا در در ز ن 9اﻥ.
38 www.secularismforiran.com
ا
BM $ .1و 'رق .
.2ﻥ ? Hو 4 ? H Vود .
.3و 1hه ذا &د Xم را ن دارد.
.4ﻥ دور .
.5ﻥ $واژ1ن ? @ ﺽور .
.6ﻥ ﻥ 9 A ،ا3ر .
5ل NJ X, 2از ا ،9% 2ن ﻥEدن BMا .و ﻥLﻥ 5ل ا 2ﺡIف ،BMر د
واژ1ﻥ ﻥ " )ن ا " ]\ .ا) Lُ " ?5M 1ن ا Hد " را ان در
ﻥ= < BM ،در )ن +د ا .ا 1ﻥاﻥ ُ ،/ ( Lا 2در رد ) BMن ه { ( * 5ﻥ5
) .1از b BMه ،از $1ه ،ﻥ اُدو? 2ا؟
BMﻥ * ﻥ 'رقZ ،زم ﻥ /در ? 5ن د .ا 1ا $را و ? ﻥ ?+ر Mﺡ$5
و ﻥ BM ، &J $+در %ﻝ> " و ? ﻥ ?+ر" ن 9ا .از ازدواج
اﻥ ( @) 2ز د " ازدواج د و زن )ن ا ،"...ا BM $ 2ا ،
وMد در )ن از رت ")ن ا " ا3د . 9 9زا 1ازدواج ﻥ را Nن
د و زن ا .ه< را ` 1ا ا@?> از &ر ا3د 9
25" 1 ]\ ،دن" ،اﻥTم دادن 'ﻝ = 3ر د ر ا" .ز ن ,ق /ر ا
39 www.secularismforiran.com
SJLدن BMدر ا 3Hر I1ارد .ا Z ،BM 2زم ا دﻥل ﻝ ه در <د
را +, VMو Vا.
(ا SJLدن BMاه 5دارد؟ دﻝ $ﻥ /Jا 2ا داﻥ BM 23/در & S JLد Xم
BM . 5ا],ت /ر ]\ . $+3ا 1ﻥاﻥ '?ر * ( 2 ،/ ( 2
اﻥ < 5ا 2ا '?ر 2ﻥ Eا3ﻝ ا .ه ،X, 2 5رت اﻥ/ن ﺡ ان
ا1 ،ﻥ را در رد 9ا ز% 3H /ار ده ،و ا],ت و را ﺹرت $+3 &3J
– اM Eدات زﻥ 9ا ه ، 3/ا Eا ه ، 3/ا Eا +و ﻝ \ $ﻥ ز ه &JLدار و
اﻝ}' .ض Jاه $ا را ) BM .ن ( /؟ ) ` ا 231 ]\ :ﺡ+ +؟
و 3 &J 1hا 231 :ﺡ+ +؟ ا /M ( Eرا ، *1وت اTد &J .را
در ﻥ= < ه *1دروغ ﻥ ،1 5ا ﺹ' ا ,H 2ه *1دﻝ ? ا دروغ 231ﻥا 3ا.
و ا 1ﻥ Vاش ه *1در دروغ 1درﻥ bﻥ . 5ا 1ﺹا %را از ` BMه اﻥ ) ،ﻥ< 9
( &J 2را ﺹدق ﺡ/ب )ور ؛ ا) 1ن را از BMات اﻥ ،او را ﺹا5 %ر .
**********************
ن
4 ? Hود ? Hو Vدن ،دو > 63د ه .3/ا ه دو را Nن م و &د Xاش
1دﻥ .هف از & 2 ،د Xم ا& .د Xدر را 2ﻥ$ – E
40 www.secularismforiran.com
&د 35 3L +از وا – V%ﻥ ./ﻥ در ن ﻥ +Zا در 5ﻥ @
2را را 9ده 2 ،را را 9ﻥ 5ده.
'\ 23ل ه ﻥ +اﻥ ﻥLن ده ? Hو 4 ? H Vود ا\ .ل ﻥ،+
ﻥ5ﻥ &JLا ﻥدر 3را ﺙ .ا 1اﻥ/ن را ﺡ ان دار ،ا/ O
ه ) Jان( \ل ه ﻥ +ا 2اﻥ .از د< ،ا ? H 1و \ ، Vل ﻥ +رد
ا م ? Xﻥارد ،ا در ً]\ .T1در "داﻥ / 9<Lا )ز ا
ر Uده" ،د 3ن \ل ﻥ +ا .د 3ن ه /ا )ز ا ر Uده ،ا
داﻥ 9<Lﻥ B ./ا ? H 2و Vا؛ 5ل ` از ﺡّ دارد .ا< " < 1ر Hد 9
و 9 Aدر @ Iا" ،در رد <ره در @ 9% Iا 9 9 Aاﻥ ( ان 1؟ <ر
ه 9%ا \ل ه ﻥ 6+ه 3/ﺙ %ر ' $ﻥ /؛ ا? H 2
4ود ا.
**********************
ا ه
اﻥTم ا M ،Eاﻥ ه ? Hو Vو ه 4 ? Hود ' .ض $3%را
H &J 23Lرج از ?5ت ﻥ= .ا / 23L ، 2ه<م د'ع از Hد ﻥ * $3%
/4ب د ،ا ( 2ﻥ B ./ا ? H 2و Vا .ا در 2ﺡل 4 ? Hود ه ه./
'ض ز در ﺡ ?5 2ت ﻥ= Hﻥ/د هN+5رش را .LEا/4 $3% $5 2ب د،
ا X Nا ، 2ا $3% $5 2ﻥ ( ،/ن ﺡ ?5 2ت ﻥ= اﻥTم 9ا B .ه دو
X,اﻥاز NJ 9%؛ اﻥ ه*5ن ? Hو Vو 4 ? Hود .ا 2اﺡ53ل را اﻥ
د1ام ز ﻥ `5ده .
41 www.secularismforiran.com
م "!% +رق
` از ا% Eا د< داز I< ،ار در ا Tا %ر . % 25
'ز ن &%
BMو 'رق را در ه از ر ز ) . SJLﻥ< ? H ) 2 9و ? H V
4ود ا ،هدو؛ و \ل ه ﻥ +را .
42 www.secularismforiran.com
9%ذا دن و 1hه] ،و' 9رق ا BMه ﺹق b ]\ .ه ( BM
3/1د X? 9دارﻥ :ﺡ ان ه ،3/ه5م ه ،3/و ? د'ع &Jه ،3/و اﻝ} .ا ا ارا G
م ! ،ان BM 23ا( ،ا ,ﺡ اﻥ ،bد و 9 2از ا 2ا
bه اﻥ اﻥ/ن ه ز ،از اﻥ/ن ه د'ع .
9%ذا دن در رد 'رق ه ه< رن ) ا *5ﻥدن ن م و د<
اﻥاع ` ،BMاز را 9وMد دا . 3م اﻥن را در ﻥ= < ] .وH 9دورز،
ن اﻥ/ن ه /ر از و 1hه U3Lو 9 *53د< ه وMد دارد' :ور ،ز ن،
/ت ا ،53Mاﻥ+3ل داﻥ` از ﻥ ?/ﻥ% ، $/اﻥ ،2اﺹل ا ،%]Hا 9 A ,ا ﻥ اﻥ+3م
& ن ،خ ،,دا *P 23اﻥاز 9و ،2 1 Aو $Eو .2 E* ' $5ا ﻝ ا
$+ ،U3Lا / ? $+ .ر از ا 2و 1hه -ا ﻥ ه) 5ﻥ – ا .ﻥ= ﻥ 5ر $+
( SJان ر $E Nو $5اش دا $+ . 3را %در زد ز ﻥ اﻥ*3ا و 'ور
اTد / ،ت ا% 53Mا و %اﻥ 2 2د ' ،را ﻥ $/ه $+3
،و @ ' ،$+ .9ر %ا * 23Lان ' در ر 9اﻥ/ن را در Hد 'Lد 9زد.
(ن در '& +, $د ،ا 2ا Eام و 1hه ذا اﻥ ه { 9%را 3وMد
ﻥارد 2E5 .ا ،3L ' >/ﻥ=ن در رد و 1hه ذا * ( Hه 2E5 . P
ا 2و 1hه ذا $ارد 4اﻥ< * دم ن ا' Xﻥارﻥ 9% .
ذا دن : 2ه )ﻥ Aداﻥ ،ر 23 1داور ات ،ا 2
و 1hه را اﻥ .2*1و راه 5ا $5 2ه5ن ﻥ Eا در '& : CL $% $
دﻥل و 1hه <د 2 23Lرا ارا Gده .در رد ا ء Hد ` ،Lه و
/ت ،دﻥل رد ن <د .در رد ا ، ,ﻥ 1ﻥ ه ز 3H /ﺹ
' * ،Eدﻥل & &Hه ز <د $و 2و 1hه 4Nاﻥ.
43 www.secularismforiran.com
)ن م (<ﻥ د< ه وا %ط ا .ا 2ر M 9ﻥ 5د .ﻥ ا>
&ر دور دا1 9دد.
ه< از 3ادف ه ا3د 9ﻥ * ه/ 2 5ﻝ رخ ﻥ' .5ض ﻝ Eرا را Nا
ﺡ %+ن SJو ( * دارا )ن ا% ،ار " .ﻝ" و "دارا"
3ادف ه3/؛ دو واژ3 9وت ا ن واﺡ ه B .3/از Mه ،ز ه دور
ا :ز ه م +ا Hدش ا53ل 9ا .و ا 1اﻥ/ن را ﺡ ان اﻥ/ﻥار
ز ه` $EL 2 5 اﻥ ،ﺡ %5را وا` اﺡ+5ﻥ ّ= ،را و* ( 1hه =
) .در ه 5ا 2ارد ?5ت ا3ﻝ 3ادف اﻥ.
دور دن اﻥ ﺹرت ه kﻥ * ' .ض ه را د زن
دارد .ا Tر اEﻝ ﻥارد, .ه و زن ه *53ه .3/ا اJ 1اه زن را /
ه دارد M ،دور Hاه دا .روEد ) 3ن ا ﻥ /Jرا N
ازدواج را H B :اه اﻥ /ه ,ه و ه زن را در %ﻝ> ا 2را . N
م $ELﻥ ه را ]ﺡ= 9 H .اﻥ اﺙ ه را در %ﻝ> ﺙ
%ار ا در >,Jاﻥ< *د) :ﻥ ه را در %ﻝ> /01ز . %)-, %.ا 2
2E5ا 23روEد ا ه ﻥ ،ا ا) 1ن را ` 1ا >%
/01ز %)-, %.را در %ﻝ> وا` >,Jه ﻥ. E
44 www.secularismforiran.com
ا 2ﺡل H ،ه ذا ? اﻥ و ﻝIا Zزم ا در ن رات ر دI .ب ،د
ا ازدواج ﻥEد 9ا .ﻥ ،م ' +اH 6' .ﻝ M ،ا ( * در )ن ﻥ ./
از Tاﻥ م ? ا؟ در Hارد Lﻥ ﻥ} ز ﻥ Zزم را ده:
ﻥ @ ا ،%]Hارزش ،و ﻥ+3رن .در @ ب ( 2ﻥ} ه ،داور Hد را ر . 1ه {
9%را 3وMد ﻥارد .ا ) 3ن ا T3/Mو 1hه ا@) Tز و ' d+و 3%
و 1hه ? T3/M $3ن +ﻥ. 9
ا ,H 2ﻥرو 2ا ه { ر د + %ا SJLدن * ( 6در
د ﻥ 5ده' .ض ?غ را ﺡ? ا از ر رواﻥ در )ن d 4 SJ
< d 4 &Jز1ر 9ﻥ؟ ) ز1ر ز1ر د .ا (<ﻥ اﻥ
Iش ]ﻥ d 4ا 53Mا ،اﻥ $ر ن د1ه اﻥ+3د ه ؟ ) د3
رت ه 3Hا ،ﺡﻝ 3ا ،,هدو؟ (ن ا ` 2ه ﻥLن ده ،واژ 9
"ز1ر" ا .رو 2ﻥ / ( /ﻥ +,دن ز1ر ? ، Xو ( /ﻥ
ﻥ؛ ا +, 2زه دارد .اﻝH ،3د م 20غ ه زه 5دارد ،ا ﻥ /ﻝ را
. 9 Aﻥ زه ` ﻥ از زه م رد .
9 Aان ,Hﻥرو 2ا ز ﻥ اﻥ*3ا ' را ر 1د در) Uن از
درH Uد م دار ا .ﻥ5ﻥ از ( 2ر ا 2ا گ را اﻥN+عِ ا3ا Uدر
4ود $EL .ا 2ﻝ*وً ا م )ن ﻥ ) ./ز '? /ﻥ= ا در ر 9
ﺡ ت و ﺡ ت وا 2 /اﻥ/ن اﻥ ا 2را ] رو 2ﻥ ..5ا $ELا Tا2
در ز . &&Jا +ﺹ م ،واژ1ن ا 9 A 2از )ﻥ
ر ) .ه $EL 2 5در رد ر ' ﺡ+ق ? ،و د< ﺡ Nه &&Jﻥ * رخ ده.
( 2ر اﻥ ا &&J3ن ] رو ، 2ا ا% 1ار Hرج از ﺡ ) Nن
N S&Jح د) ،ﻥ<&+ 9د م ﻥ ز دار ا 'د د ه . ' $ %
45 www.secularismforiran.com
ا3ر ا ,H 2ﻥرو 2ا د X %م را ﻥ 5ده E? ،ﺹ' L
Nح اش ) .ه bوف " 1زﻥ 1ر ر 9ا" .ا 2ا3ر9
ﻥ * ،ﻥ ه ا3رH 9ب د< & د 9را ا اﻥ+3ل ? اﻥ Lر 1د.
اﻥ Lا ﺽ ) Cن واژ1ن د 2( X %را1اف ﻥ ز دارد .ا ا ،واژ1ن دX %
ﻥ ز دار .ا3ر / 9ر ` ه را } I1ارد .زﻥ 1د ( + %ﻥ 4ﻥ ر 9ا؟
ا ( L 2ﺡ d/؟ ) ا 2ﺡ + +ذا ﺡ ت ا ﺹ' ( Lاﻥاز ا؟ ا3ر9
ه ا *اره ارز 5ا اﻥ Lو <31ه ،3/ا ر ﻥ.) 5
ا% 2ا ا3ﻥارده ارز Lد را ده .ه( – 2 A5ن در '&H $اه
د --ا% 2ا راه 23H 5ر ﻥ * ه.3/
'ز ن &%
در ه از ر ز ) BMا 1وMد دارد( و 'رق را ) . SJLﻥ< SJL 9ام
از %ا ﻥ 9 +اﻥ ) 2E5ا ` از 9%ﻥ.( 9 +
46 www.secularismforiran.com
&J 3 .4ا واﻝ 2اش زﻥ 9ﻥ .3/
P) .5ل ( * ا وI@ 3%ا Hد را 5م د %ﻥ.
='4 .6ر /ا %ﻥﻥ ن J 2 M d+ﻝ ا.
&J / .7ا ه Lر ﻥ ./
) .8زش ه< ا * ( /د 1د
O, .9ﻥ ا د /ا.
J .10ر ان 4اﺡ/ت دم dواژ1ن ا.
____________
:)-ر
____________
ر از )5ن ﻥزل ﻥ 5ﻥ .ه { 3ب N3/ه ﻥ $ /ه 5ﺹH . C 4د
% X Nا ` ، 31ﻥ ز روال ه ا ر Hد را /ز .ا ا Eر
< ه – 3/رو ا 23Hر . L
از ` ، 9%اول از ه 5اﻥ .ا3 1اﻥ BMو 'ر ، %در 5Tع ﻥ ? H
و Vو ﻥ 4 ? Hود ،و و 1hه ذا &د Xم را ن ،اﻥ ] 2O5N
ن % %ا را ﻥ * ارﺽ Hاه د .اﻥ )ن %ا د< را )زن ه 3Lن اﻥ .ا،2
ﻥ1 2 3/Jم ا م BM 23' ،ا) .ﻥ< 9دﻥل 'ر< %د و 1hه ذا &دX
را ن و )ﻥ را از د< اﻥاع )ن 1 *53 BMداﻥ .در ن ،ا )زن دو ر 9ن،
دﻥل \ل ه ﻥ< +د ،و ا 5,ن ﺡﺹ $ن دور ،? ،ﻥرو 2ﻥ ./اMز 9ده
%ر & $ه از ا1 2م ه داز 91) .ا5ل ا 2روش رد H SJLاه دا.H
; *<
ه< را ا اع * ( ،ه )&د) Xن م( را ه<5و ، 9و )ﻥ را در
$ +د< ( *ه %ار ده /+ .و ،? +ذات اﻥ Lن ه .3/ه Tﻥ X
داز ،ه5ار > 9ا " —Xدر ( $ +؟" در ' ،رق ا } ` 2
ده' .رق م رد ﻥ= را از د< اﻥاع ه5ن *53 BMزد .ا ه< BMرا ﻥا3
47 www.secularismforiran.com
،ﻥ 5داﻥ ( *5را Nح ' .ض Hاه =1ن را .ا ا 2ر
ر 1م را در -BM +,ﻥع %ار ده : ?ت ن از +,را داﻥ
+وف )(ن
ﺡل داﻥ ن ا 2ﺹرت Hاه دT' " :ن kف ) ن ا "----و ا2
> )د 9ا H Mﻝ را ' ،رق را .داﻥ ن 'Tن ه و Mم ه و ﻝ ان ه
'ق <Iار B ،دﻥل و 1hه ﻥ $Eو رد 1د 23و Mاز Bا*5 2ﻥ
).
,Hدا 3در اﻥJ3ب % ،BMار ا ه را ،و ﻥ واژ1نِ ' ﻥ /را1 .ه
واژ 9واﺡ ،دو م 3وت را ن B .ا )ن دو م دو 3وت ﻥ ز دار ،
BMه 3و دارﻥ .ا \ل ،واژ< " 9ﻥ<" اﻥ ,ا],ق د :اﺡ/س
'Eر' VﻥLﻥ ن Hد و ( * د< – M ،&Jا Mﻥ د< .ه 2 A5ا 2واژ 9اﻥ
ﻥ< ا Nا&3%د ( .ن اد رل ر ،Bدر وﺽ دار ،ر1ان از &4ل
رن <ﻥ ﻥ .ا&+ 1دن از <ﻥ< اول ) ،ﻥ< />? BM X?3 9ا ،و در
$ +د< ا% ,ار 1د .ا= 1رن دوم <ﻥ< ) ،ﻥ<) BM 9ن اﻥ ,ا@
ا )Aد در )ن ن <ﻥ< و د< ا dا&3%د 'ق <Iار .
ه< واژ 9ﻥ 4ا3ر ا53ل د ﻥ * ه5ن ﻥ 3Eرا در ﻥ= دا .ا3ر 9ﻥً
از BMرا ( *ه از BMد< ا5ل .ا \ل ،ﻝ ELواﺡ ﻥ= ا ،ا
واژ" 9ﻝ "ELﻥ 4ا3ر ا ﺹ 1و 9ه @ ﻥ= ﻥ * ا53ل د ) +,ن
ه دارﻥ :ﻥ ﻝ ELر(<ن ،ﻝE ELران ،و @ .9ا +B E 1را (ن ( 2
ا3ر 9ه را ﻥ * در 1د ،ﻥ 5اﻥ )ن را از BMوا! ه ﻥ % Cاﻥ .در ﺡ ،+ +ا ا 2م
ا3ر د< ﻥ 5اﻥ /Mرا ذ ،زا ﻥ 5اﻥ ه 5ا3را را از واژ 9ﻝ 9 EL
48 www.secularismforiran.com
1ﻥ ` .ا ﻥ ز ﻥ /ه 5ر ده ا3ر را ﻥ * در &+ . $د از
ارا 4 Gاﻝ?= )را( م ا.
ه< اﻥJ3ب > CN BMاﻥ*3اع را درﻥ= < ( .ن T' ، 31ن اﻥ از BM
ن .ا kف ) ن 5/%از ﻝازم )*Hﻥ اH ،د ﻥ ا *ار اH ،د Eف ',
ﻥ از ا . L 3Hه از ا 2واژ1ن اﻥ*3ا از واژ ?% 9ن ه ،3/و 93/1
و Vاز ( *ه را ` ده .ه از )ن ه را ان T' ِBMن داﻥ( ./ا 4ود 2
ن را اﻥJ3ب ؟ ان ﻥ5ﻥ ا د< ! ،ان را ان ِ BMف اﻥن )ﻥE ،ف ',
اﻥJ3ب ،ا ا4 2ود /M 2ﻥ /ان .*1اﻥ/ن ه 9 2 A5دار3/ ،ﻥار و از
ﻥ 3/Jن )5ت ه( ا( .ا BMو ! ، Vان را *1؟ در هدو ا 2ارد } در
ا 2ﻥ 3Eﻥ 3ا ﻥ< و 1hه ذا ا .ا 1ﻝازم )*Hﻥ را ان BM
'Tن ) ، *1ﻥ<' 9رق ن $ا 2ا],ت د 'Tن از ﻝازم )*Hﻥ ا ر
ﻥ ن ) .ا 2و 1hذا 'Tن ا B ،اﻥ )ن را در BMﻥ * درج .از د<،
ه اﻥ/ن د< ﻥ 3/Jن3/ ،ﻥاران 9 ،داران اﻥاز 9ه اﻥ/ن $ﺡ اﻥت ا
ﻥ B ./ا&+ 1دن ﻥ '52ز /س &&Jﻥ ،ﻥ ز ﻥ ) /ن د< ه ه را ﻥ * ذ
,H .دا L*1 3ا&+ .د از ا 2ا ا],ت ن از م
را ' d+ذ و 1hه د 'Lد 9ز .
; =رق
ه< دﻥل 'رق 1د ،ا 2ﻥ 3Eرا ,Hدا ا 2ا 'رق ن
&د Xم رد و د< اﻥاع )ن I< *5 BMارد' .رق و 1hا از م را ذ
ه& 5د Xم وا) Mن ،و ا 6د< اﻥاع ') %ﻥ؛ ا 2ا 2 56ﻥ ? H
4ود و ﻥ ? Hو .(2 9%) Vا 2و 1hذا و ا 2E5 .ا 3اﻥ ن ه 5
&د Xم و 1hه / U3Lر ،ا ﻥ ه) 5ﻥ را ذ < ،ا Eه <5ا
*5ﻥدن ن )ن م از د< اﻥاع ذ) $ن BMﺽور .ز ه B ، L*1 ،
دﻥل و 1hه ذا <د ).(3 9%
ه< ا5ل ,H ،2 9%دا 3اﺡ53ل دارد ارد ز ور دا' . 3ض
Hاه 8,را .وت 95ه د< 5Tت E/ﻥ در ) 5MﻥB .
ه 5ا را %ر ' *رگ ه/4 3/ب ﻥ ،$و ا( ? H 2
را ﻥ VدE) .ر ا 1000 ?4ﻥ 5Mرو/4 U 3ب د ،در ﺡﻝ
49 www.secularismforiran.com
]ن ? 2ن ﻥ 5Mوﺽح ا .ا ن * Uرگ و (
ه { ' dHﺹ $د + %وMد ﻥارد .ا ا 1د 2O5N + %ﻥ ( ارد را &اق م اﻥ <( ،ﻥ
اﻥ ن (+ر 4ود و V؟ ا 2ال Jدو Zدارد .ا 1ﻥ ز
زه د ]\ ، X %ه< دﻥل ر ن اق ﻥ= ،$در ﺡل hوه` ا&3%د ه، 3/
ر د + %ا 5Mوﺽ ، Vو را &&Jز .ا ا 1دﻥل د &&J %ﻥ ،
اﻥ را ﺹ' E/ V5Tﻥ *رگ .واژ* " 9رگ" رو ? 2ﻥ را
$و رو 1000 3ﻥ را ﻥ Vد ،و V5Tه 2را ﻥروI1 % 2ارد B .ا 2
56ن 3رف م Hاﻥ ،و $ﻥاﺡ 5در زه ،5 .اﻥ=3ر دار
رو 2دن زه م ، 5ا ﻥ 5اﻥ از اﻥ=3ر دا 3ا م ذا )ن م
را زا. $
ه< 3 9%را ر >?N ،د< را ﻥ * در ﻥ= دا( .ن د ،و1h
ذا ،د ا و د< و 1hه &د Xم را ﻥ * E . 2از اهاف 2 ( 2 ،
و 1hه ا .ا Mم ا +ﺹ م ،ه > L 5ﻥ /ﻥ= ه ?5
را د . $ Hاﻥ )ب را & 3Hر ) 5ن H2Oا ،زا ا3H 2ر 5
/ر از د< Hاص د< )ب را ﻥ * ( ، 2ن وف ا *Mو ?ت 5در)9
ا .ا > ﻥ /اﻥ/ن را ﺡ اﻥ دارا *رگ 2و *P 2 9 Aا— (1
*P $Eد 9ا ان Hدورز داد 9ا .در ا 2رد $ELا 2ا را Nن *Pو
$+ن (ان ?م ﻥد 9ا؛ ﻥ= ه Mد @ N%و ﻥ $اﻥ؛ و ا 2وﺽ Vد $ Hدن )ﻥ در
را ﻥ> زد 9% B .ذا دن ارز د' :رق ﻥ< ذا 2و 1hه
. 9 3H
د $ Hدن ا],ت 4اﻥ< * در ﻥ * ،دﻝ ? ، Lا H 9ﻥ ./ه ،و
)ﻥ ده ( ،ر( را ا اﻥ Lو . 2 4در ﺡﻝ ا) 9ل ،ا( 2ر(ب ,ف
1 ،ﻥ ا ﺹﺡن ﻥ=ات رض در رد ﺽع 3اﻥ ا ,ح اZ3ل هLن از ه
( ', 2ا د ،ا واﺡ ا3د – 9و ا > 2ﺡف ه را .5ه L 5ﻥ 5اﻥ
ا 2ه' ا ﻥ= دا 2E5 ،]\ .ا +3 2ا'/د 1رواﻥ از اﺽNاب ب
9ﻥ د ،ا ا 2ﻥ= ا 4اﻥ< * در رد ? ﻥHد) 91ا'/د 1ا .ا% 1ار
ا 2ﺽع رواﻥ E 4 Lﻥ= ﻥHد) 91ا ،ا'/د 1را در %ﻝ
)ن ا' d ]\ ، Xاﺡ/ت )1هﻥ ا 2رﺽ. 3اﻥ
50 www.secularismforiran.com
وار 1 %د ﻥ)G
Bاز ا BM Eو 'رق را '1 ، 3م ﻥ ن )زدن ا .ا 5,ن ﺡﺹ $
دور ﻥ ? ،/ﻥ <) /اH Eد م ? ( ،و ا Eاز ز ﻥ ،9 A ،ا3ر 9
ﻥ 1 5د\ .ل ه ﻥ ، . +دﻥل ( *ه در م ،T1ا
9 Vاﻥ :ا\ 2ل ه ﻥ +ﻥLن ده 4 ? Hود ا .و دﻥل ( *ه
در م ﻥ ،T1 5ا X Nدر م Hاه : T1در ا 2ﺡﻝ ? Hو Vا.
ﺹ 4ن 2O5N ا 1دﻥل \ل ه ﻥ< +د ،ا ه { \ل ﻥ 6+ا ﻥ ، Eاﻥ
.
ﺡل روال 23Hرا ور د I< ،ار ]ش ا م 0ز<( ،ﻥ
ان ا 2روال را در .'1 $5ا 2م )ن ﻥ ./در ﺡ '/? ' ،+ +ﻥم ﻝدوb
و 23L<3در L 3ر اﺡT3ج د 9ا ز را ﻥ 5ان د (ن اﻥاع /ر 3وت
ز ه ه { Hﺹ 3Lﻥارﻥ )ﻥ را از 'ﻝ ه د< . *53
ا \ل رو ه را ]ﺡ= " ز" ﻥ = .رم ز ه رو ﺹ ،4ز ه
ورق ،ز ه پ ،ز ه اﻝ ، 5و ﻥ )ن ا .ه 5ا ( و Mا3ا دارﻥ؟ ...ا1
)ﻥ را وار * ( ،ا ﻥ 5در ه 5ن E? ، U3Lه ه ،و روا Nن
$ن ) ...ه 5ن 1′م ′9اﻥ؟ Nﻥ ) . /+ [ U ] X-O
ه L 5د و ،Hر %ن ز<ان در ر ا؟ 'ل ورق ﻥ . Lدر ز ه پ
د و Hه/؛ ا ه< د پ اش را دار زﻥ و )ن را ز 1د ،ا 2و1h
ه ﻥ د .ﻥ L+رت و ﻥ Bا <؛ و وت ن رت در Nﻥ و
ه1 X, 2 5و 9ه /ر /ر زد د< از رت در Bرا ]ﺡ= ...و اﻥ
ز ه ه داز ؛ و ه ه kه و زا $ﻥ] .ﻝدو bوh ،23L<3وه` ه
'?[/
5?/ﺡ Xو 23L<3ا ز ه اﻥاع /ر 3و دارﻥ ،و ن ن /ر وت ه ه ./ا2
ﻥLن ده م 0ز ] اﻥ*3ا ا .ا ) ه 2 A5ﻥLن ده ا 2م ﻥLﻥ ا؟
و ) ان از Bارا Gا ز اMز 9ده اZ3ل او را ان (ﻝ` 'ض
).
51 www.secularismforiran.com
5 X Nل@) BM 23' ،ز .ز 'ﻝ اﻥ/ﻥ ا) B ،ن را در $ +د<
'ﻝ ه اﻥ/ﻥ %ار ده .ﻥ ,H * ( 2 3/Jن ر ا 2ا ز را ان در $ +
ر %ار داد .وت د ن ر دن و ز دن وMد دارد :ز ه +ﻝ دوم ? Xدارﻥ.
اﻝ1 3ه دم رن را ز وار Hاﻥ 2E5 ]\ ،ا ر < "@ Iز " .ا
رو 2ا ا 2ا3ر 9ا؛ او Hاه ﻥ 9را 4ﺙ %ار ده( ،ن ر 4
)ن را " ز دن" Jاﻥ .ا اﻝ?= ز ﻥ B ./ز ه X? /Mدارﻥ اﻥ
رو 2ﻥ5دن ا Eدر ز 'ﻝ ه 4ور دار ه *رZ/1ن و ه دن ان ه
دازﻥI< ،ار از واژ C 9ا3د* ( ( . 9ه از C BMاﻥ؟ >] Hو 9ز ه$ ،
'ﻝ ه ﻥ 1و وI1 %راﻥ'/ ،ت ] N V%ت ،و ر S%ا B .ان +,ن
ا 2ﺹرت در ):
ﯾ.
ا ? ' 2از 'ﻝ ه 4ﻥ )) اﻥ ارد د< را ه ذ ؟( .و اﻝC 3
و ر 'ﻝ ه )د ﻥ ' .3/ﻝ ه د< را ه ﻥ زﻥH 1ﻥاد 1و ا 53Mان ذ
د .ا ا +, 2ا &+د .
` از ا' Eرق داز I< ،ار درﻥ*T /M bا د 9ا ( 5/% C ./
'ﻝ ا ،ر ه هN 5ر .از ﻥ= ' *ﻝژ ه دو *?3/م ﺹف اﻥژ اﻥ .وت )ﻥ )Eرا در
اهاف و ﻥ 3ن ا .ا 1ا 2ﻥ 3Eرا 3L 5ر ' ،ن از ز ه SJ . 5
در ر دﻥل ( ه' ا؟ ا \ل * را درﻥ= < .از ،Mهف * ز1داﻥن
] دم ا .ا 2رد * Eا .از 3Mد< ،هف * اﻥ ل در)وردن5 ،
دم ا3د 9از ذه 2اش ا ﺡ M . $G/ $هف اول ن 5م *Eن U3Lا:
ز1داﻥن ] هف ذا * Eا ،ا 2هف ،ه5ن رد * Eا .از د< ،اهاف
E* &Jن ر Nذات * Eان ﺡ' ﻥارﻥ .ا 2اهاف از د 3د 3د< 3وت
؛ ا 2اهاف اﻥ< * 9ه 'د <3/دارد .ا *5 2ن رد و اﻥ< * 9را اﻥ در رد
ه ﺡ' ا در ﻥ= دا. 3
52 www.secularismforiran.com
ﺡل اMز 9ده Cرا ]ﺡ= .در Cه اﻥ< * 9ه اJص 3وت اﻥ 6 .ا ) >/را`
ز ،و 6ا Hدﻥ5؛ %ﻥن ﺡ' ا و 5%ر زان ا ل ز .ه' ذا
'ﻝ ،ﻝ U3Lن اﻥاع 2 C /%ا ،در ﻥ رد ﺡ' .SJL
در ا Tوت ذا ن ر و Cرخ ﻥ .5رد ه ﻥع ر ،ﻝ 3H Zا ،
Mا از 'ﻝ اTد ) 9نH ،د Hد دارا ارزش ا B .هف ذا Cا 2ﻝ
ﻥ ' ./ﻝ ' 4ﻥ @ /ا * ( .ا )ن را ﺹ'ً H ,Hدش اﻥTم ده .
ا 2ا ﺡ 3در رد %ن ﺡ' ا ه ﺹدق ا .او ل ده ز ' ،ﻝ 3ه Tن اﻥ< *
اﻥTم ده +دم Hاه . 5ا 2او ر ،ﻥ ز .ا Hد ز )'ل،
Nﻥ ،ه(( هز C 5/%ا زا اهاف ز ) $1زدن ،ت دن( Hد Hد ارز5
ﻥ .3/ارزش )ﻥ از ا Tﻥ د ﻝ ه از 'ﻝ 3ه 3/دم )ﻥ را ' ﻥ /ارز5
5رﻥ.
در ﻥ= دا 23ه 5ا] 2ﺡ=تI< ،ار دﻥل 'ر %ز ه را از د< اﻥاع *53 C
زد .در N%ا در Zﻥ ، $+و 23L<3وت ه ن ز ه H :ورق اﻥTم
ﻥ 6 ،پ 6 ،رو ﺹ4؛ 5/M 6اﻥ و Hذه 3L 6 .رت
اﻥ و 6ﻥ B .Bه { از ا 2و 1hه را ﻥ 5ان و' Mرق ز ' .'1رق ز ه
ن ه& 5د Xز . U3Lدر رد ر %ن زEن ( ان 1؟ ا@?> ز ه
ﻝ ا ر 3 %دارﻥ ،ا ( 2ز ه 4 ? Hود Hاه د ،زا 6ز ه ر 3 %ﻥ .3/در
N%ا از و 23L<3ﻥ ، $+او ز ﻥ 9ا \' $ل ورق را ان \ل ﻥ +ذ .ا
< H SJدش ر %؟ ا@?> ز ه ﻥ 9را ) در رد ا 2ز ه ﻥ 5اﻥ
( 2ﺹ $EL .ا 2ﺹ در ا3ر دن )ن ا .ا 1ا 2ﺹ را 4اﻝ?=
)ن در ﻥ= < ،ان در ز ه ﻥ SJ 9رH > %دش ا .اH 5 1دن ر %
و ﻥ / ( ، 9زﻥ 9د؟
ا <Iار د ﻥار .ه< ﻥ 9ز 4 ،اﻝ?= ﻥ 5ان 1دار ر %
،ا هز ان 2E5 1ا ز( .ا %ا ز هف &JLرا . 2
ا 2هف اﻥ 1داﻥن ورق .ا) 1ن هف را ﺡﺹ ، $ﻥ 9ا .در ا Tرد اM
و ،? 1hو ذا ز ه ﻥ= ر .ز ون %ا ( ﻥ؟ در ه
ز ا% ،ا ه 1 /هف )ﺽع ز( ( ،/و ه 1 2 A5ا ﺡ&ل )ن
53 www.secularismforiran.com
هف ( ا *اره را اﻥ ر . 1ا 2ه5ن ( * ا (ﻝ` ز را اTد ،و را
ر د ا3ر 9رH %د رﻥ .ﺡ 3در ز ه ر 3 %ه ،و 1hوMد %ا ،ا از
ر %ا ،زا %ا ه 3/ر %را اTد % :ا اد زEن را ،و ﺽع ر %را
. SJL
Bن را اﻥ ( 2ن :ز ﺹر از Cا از د% 3ا 9 $ EL
ه' ?Nب و ا *اره Tز ﺡ&ل )ن هف را . SJLواژ "9 $ EL" 9در ا 2
د . %ا 2واژ 9د %اﻥJ3ب 9ا 2را ﻥ اﺹ3H ِ$رِ ز ،وا % 3/ا ا.
ه' M 2 A5رق ا $ ?4 H 2ن از BMز Mر در )] .ﺡ= د
ا 1 Cرا ﻥ از Mاهاف 3 &Jوت ر اﻥ< .ه دو ﻥع 'ﻝ را ان ه
و ه >/اﻥTم داد *5 .ا 2دو ﻥع 'ﻝ را در اهاف دروﻥ ن داﻥ ./و 'رق
1هف دروﻥ ز از .) T
اMز 9ده 23L1دﻥل \ل ه ﻥ ،+ن را ز ? H ) .و Vا؟ ) ( * @ از
ز را ه $د؟ +در ا 'ﻝ ه 4د< ه ه4 9% /ر اﻥ .در
ا% Eا راه 5را ر د – ﻥ د<ان Hرد .در V5M 5دن 9% ،
%ﻥﻥ ه 1 /ﻥ 5ه رد ] %ن را زد .ا ه از ا% 2ا 'ﻝ 3ا'*ود9 9
اﻥ ون ا% 2ا ه اﻥ اﻥTم 1د .ا% 2ا هف ا' 2ﻝ ه را SJLﻥ 5؛ %ه
ا *اره ﺡ&ل اهاف اﺹ? ﻥ B .ا' 2ﻝ ه X Nاز ز $EL3 ،از %ا
ﻥ .3/
) ا4 ? H 2ود ا؟ ) ه { ز ا را 'و I1ارد؟ در رد \ل و 23L<3از د
پ را دار زﻥ و 1د ( ان 1؟ Hب ، ،در ا 2ﺡﻝ ﻥ * 9%ا ه /
هف و ا *اره Tز را " : SJLپ را ,ف دار ب 2و ` از )ﻥ Eاز <Iرد
< ش" ا( 2ان 9%ﻥ ./ا HبH ،د ز ه (ان ز ﻥ ? ./م ﻥ ' ) /ﻝ دU
را ارﺽ ﻥ ،ا ه? 2 A5م ﻥ ' 2 () /ﻝ 3را ز /4ب د ﻥ.
در ا Tرد ز ور دار ،و (ن د ،ﻥ 5ان اﻥ=3ر دا زه
ﺹ?> از زه Hد م رد دا <) 3اJ Eاه م را .( &&J
اﻥ در )ن ه* ( 5ه را رو در م ،$ T1و ه* ( 5ه را
رو در م ﻥ T1 5ﻥ Vد ،و ارد ز را ﻥ * ﻥروI1 % 2ارد.
54 www.secularismforiran.com
< ا2 ا) ،2ﻥ Tﻥ= 2ر H ،اH 5 .د &5
ا' Xا – Hﻥ 3Eا 2از )ن @? د 9ام .ا 'رغ از ا Eﺡﺹ$
ا' Xا ﻥ )' ،اZ3ل ) Lن ﻥLﻥ< رو ا ا م 3'1د.
'ز ن &%
/$I-
ر ا 1م ( .رد & 2 ،د XمL' ،دن
ف از )ن &د ،Xو ر dدادن م د< ه ا.
ن ' .رق /Mرا م ان ? Xدارد ،و و 1hه ذا م )'رق )ن را(
&د Xم را از از د< اﻥاع ه5ن *T BMا ﻥ .5ﻥ ? Hو 4 ? H Vود
.ﻥ دور ،از واژ1ن ? @ ﺽور ،ز ﻥ ﻥرو 2ا3د. 9
ا ، 23Hﻥ BM /Jرا B ،دﻥل 'ر +, %ﺹ 4 4از
&د Xرا *Tا و و 1hه ذا ن را ن دارد ،درﻥ \ 23/Mل ه ﻥ +و ر
) + Nن د< %ا ،ﻥ T 3را Tداً وار .
_______
&:
_______
55 www.secularismforiran.com
اﻝ .در ه از ر ز % ) 9% ( SJLا( ﻥ 9 +اﻥ؛ و ب( رت را Tدا (ن
ن از واژ1ن ا3ﻝ .
ب .از $Eن ا@?> ا 23Hﻝ ، Nﻥ]5M ،3Eت &%ر ا3د 9د .در د\ 9ل اراG
9اﻥ .ا% 1ار )ﻥ را ر /4 Mب % ( ،ا را ﻥ +؟
)" .1دم 34م ه= *1ر /ه 2ﻥ] ". 5ﻥس[
،3JH " .2داH 23ﻥاد 9ا *رگ ،دو داH @ ،3ار و 4ا ،در د<".
]Mرج ِﻥ*[
]) اِ ن[ P ?" .3ت ،ه وادا 23د<ان %ل ( * ا Hد ان ور ﻥار".
" .4رر Hا Mا ? 6' 91دهZ] ".رو[
" .5اﻥ]+ب اﻥTر ﻥر د" ][ 5H
H" .6ﻥ Mا و) 3%ﻥ Tو 5 ،را Iﻥ] ".را ت 'و[
='4" .7ر دوﻝ53د ا دل در 1و ه ه Mد دارد ،در $ +او ﻝ ال ا
Hاهن ) *<Mﻥن ه ه د< ا)] ".وز س[
56 www.secularismforiran.com
1 ? / ( " .8؟ 5 % /ه * ( 5را داﻥ و ه { ( * ا` ارزش ﻥارد"
]اEر وا?[
4 ،" .9ﺹ 9دن $<Mا 9ه ﺡ&ر ?5ت ا" ][? $G
XL " .10هT *1ر ﻥ 3 < 3/ا" ]ار <ل[
ج .ه از ر ز را ارز .ا E' 1ا 93اﻥ – در Hارد ا 5& 2دار و
4اﻥ< * ا – % 9%ا را ' Eﻥ +د 9اﻥ ن .
" .1اﻥ/ن ،ار1ﻥ 5/ا اﻥ Hرج از رﺡ در ﻥ * زﻥ 1ادا ده]".ﻥ د ،
ﻥ ر[1981 ، 12 ،*5 U
" .2ان زن )ن ر 9اT 2دﻝ ] را ﺡ ، $و اﺹ? ´ﻝ ال´ را در ر}
ن ن .ن د´ ،9ﻝ ال´ /ا Iد =ر M H 23
ه L 5در ﺡل Pا P ،دوﻝ *1ﻥ Iا] .ﻥ د ،ﻥ ر،*5 U
[1976 ZM 27
+' " .3را در%ﻝ> م 4و ﻥ /ان ,ر ﻥ5د و ﻥ 4ز1ر
ا53ل د ...ا'ادH ،ﻥاد 9ه و 1و 9ه از Mرا ان ' +اﻥ< ' %د 3
اﻥا از L ،IPر در 'ﻝ ه ،ا dو ?*و ز 3/در Mن 5
دارﻥ ،د ,ر 3/1د 9ا 9 XL 9 3'Iاﻥ 3 ] .ون +' ،در 3ﻥ [
L " .4اﻥ`´ :ﻥ و وارد دن´ا؛ ء رد Lاﻥ` اﻥاز 9و وزن &JLدا3
،ا ا &+د ه % $ % Oل ا] .را Mﻥ " ،زﻥ 5و ' ،"23در هش
[
?5 M" .5ا ﻥ% %ﻥﻥ اﻥTم اش را Vد 9و ا` Tزا در ﻥ= 3'1
ا . ،*5 M] ".و?/ن و رAرد هﻥ M ،23/و [L
" .6ﺹا 231 %ه)ن ( * ا در ذه 2ن ا] ".رAرد ، .،ﺡ Xو [ H
2 " .7رﻥ را )زاد داﻥ ﺽ 2ﺡ Eدم d ،دم ،و ا دم و در ﺹرت ﻝ*وم
) 9 +ن ] ".واﻝ 3رپ " ،ﺡ\ ) :رﻥ ه اﻥ ﺡ + +را <؟"?T ،
هرز ،ژاﻥ [1985
" .8ﺡ Eدا ه5ار 9ﺡ 3Eا در )ن وﻥان ،اد ' از )ﻥن،
ﻥ 95ﺙ اراد 5 9؛ )زاداﻥ ،و X Nﺹر $5 +3/؛ و ﺡ5ن را ،و
%اﻥ 2ادار M 9را ] ". 2رل ِ ،ِEدا رن [
57 www.secularismforiran.com
" .9اد ت] ،ش اﻥ/ن ا ا دا 23Hوان ﻥدر 3ا dاش] " .راﻝ واﻝو ان" ،وا
و Zﻥور"[
" .10در ﺡ ،+ +ان زن را 3Hر ه' 5از روا % dرت د(] ".رﻝ* ،ا .ﻝ ?م،
ه و زاره [
" .11اﻥ Lن ?@ 3% %ا' 3/ 5 ] ".ﻝ ،ا و ﻥ /ن [
? 2 " .12را زﻥ از رف ن ،ﻥ 4ن ﻝ 9+ا از ,را
)Eر زد] ".ب وﻥ' ? ،E/و ارزش ه اﻥ/ﻥ[
" .13ﻥه ] ﻥه دوﻝ 3ا&3%د[ ،ﻥ وﻝ دادن ا ) >Mن + 9%
% Mﻥن *1ار را T 9%ﻥ] ".5ﻥ د ، Reason ?T ،
ژاﻥ [1985
)] " .14ز`[ ?5ا در ا3 dل = 9ر ? Lل %ﻥن ﻥ) ،3Hزدن
وﺽ' Vﺽ ،ﻥLن دادن %ﻥن ?م اﻥTم 1د" ]ﻝ Pﻥ و [3/
.15ﻝ ت ? PاMر ا ،SJون اH V' Eﺹ را در ﻥ= دا ، 3دوﻝ
دازد &وف Jر Mد ﻥ5 Vم ا] .ادوارد ? <3/M ،25ره در 2ﻝ ت[
پ .در ه Mاز ]5Mت ز ،واژ 9ا3ﻝ Eا53ل 9ا ) .ا 2واژ 9در ه دو ?5Mم واﺡ را
ن دارد؟ در ه ?5M ،Mاول را دو /+و اﺡZ53ت ز را ر :واژ 9ا3ﻝ
در ه دو ?5Mم واﺡ را ن ،واژ 9دو م 3وت را ن ،واژ 9در Eاز
?5Mه ا53ﻝ ا3ر از د< ا.
58 www.secularismforiran.com
() .4روا dن دو Lر ) 9از ` ا.
ب( ا ر 1ه*5ن ار Hﻥاد 1و و kر اش /ر ` زا ا.
پ( (ن ا5ل ` ﻥ1ﻥ 3/Eد ،ا ا5ل ` )هH `E( 2ار ) 1 L >Mن
د.
از ا/' 2ﻥ ه*اران ه*ار دارد د () .5ز اﻥ]+ب زﻥ >Tار (خ
]ﺡ'[
ب( اﻥ]+بﻥ & Eر اﻥ/ن را از 9<Mاش در Mن Pداد.
پ( اﻥ]+ب Hد را 5م Mن ﺹدر .
][3L 54
ت .ه ز را در د1ام > +,روا -BM dﻥع را ﻥLن ده) .ﻥ< 9ه م را
.
P .1ب
= .2رق
.3وام
T .4
5 .5و
.6روزﻥ /ﻥWر
). .7
! .8دت
ج .ه از ر ز از ور /را ر .ه ه و وت ه ن )ﻥ را ن ،و <
ﻥ=ن ام 3ا.
59 www.secularismforiran.com
" .1ورLH $ /ﻥ ا Lد +ﺹ ا] ،از [?5Mه 1ﻥ ا5ل LHﻥ
=ر اTد ر> در LJ Mاز %] "Mﻥن ﺽ ور3 3/ﻥ [
" .2ور /ارEب 5و ﻥ=م /H ،$3%رت ،و 1هن ا اTد وﺡ Lدر Mﻥ $
+ﺹ اM /] ".ﻥن[
" .3ورLH /ﻥ 5 3ا %ﻥ )ن وﻥان و &+د اﺹ? )ن 6روﺡ ا 3ز
Hاه از د M >?M 25ﺽع ا" ]ﻥ د ،ﻥ ر) 6 ،*5 Uور،$
[1986
" .4ور /ا5ل @ %ﻥﻥ زور LHﻥ 3د ? اJص اال= ،ر
ارب اMر دوﻝ ،وﻥان ،ه LJاز VMا ﺡ&ل اهاف ا53M
ﺹرت 1د ] ".ر 5اف[). .
" .5ور) /ن LH /%ﻥ 3ا],ق د d 9<1زن ه اJﺹ ا5ل
د ا >/اهاف Iه ن $ +3ارب اﻥ" ]ﻥ د ،
ﻥ ر[1986 ،ZM 5 ،*5 U
چ 3H) 5 .ه Hد دررد ر ،را Nن ه د 3از واژ1ن ز را ح ده SJL .
ام ا 6ه د3 3ادف اﻥ ،ووت ه ن واژ1ن ﻥ3ادف را ن .
ح .در ﻥ<رش ا و روان 3H) ،ه3ن در رد *5ن )ﻥ Aذا و ا ا و )ﻥ Aﺡ ا
ا ،رن ) ،و ] BEش ا ا ﻥ 5 /ذهH 2د را ارد ا
. *53ا= 2ر در ا Tدو , 25ح 9ا:
60 www.secularismforiran.com
.1ا /ز X-Oﻥ N+ز را ? ﻥ 5? 35 ،/ت 9 2E5ز را ح
ده .
.2دو واﻝH 2د ﻥ ا ، /و ح د $Zﻥ زن ،از )ﻥ درHا ل ) .ﻥ<9
ﻥ 3ن را ﺹرت ?<ا ]Hﺹ ' .ض ا ه ? 100 5ن داز.
61 www.secularismforiran.com
4
ار ه
______________
در دو ه را ر د .در ! ب ،ﺕ ار ه #داز( .ار' & %رت ،
& ن ا) .ا, -ل:
درو ه=; .ا/7 :م & ? : > - 4%از ( 6ه را @AB ; ه -ا( :ار' ه /7م
;؛ و (ار' ه در /رد Cن ? .;/ -( 6 4%ه و' ; -ا ء G; ،ه0 ،ﺹ ه ،و روا E
، Bا (ارI -ور -ا -ا B2ن و : :Aه=; .ا /7م /0د/0 -د & ا - B2
،)= 2و & واژ' /0د/0 -د ه ./ 2 Jه 6ر /6اه ;; ،ا واLه 4 4L -ا B2و
( :Aار' ه ه=;.
( 7ار' ه & 7رت ا ا -اMل ا) .ه; Pدر /رد = 3Oا / ، NI/ -
(ار' ا -در) ا) .ا /2ا 2ن (ار' ه Bا 2ا ;= 2 1ﺕ( !ﺉ ،/در )4 4L
2دا 6 2ور -دار 2 ،ﺕ/ا @A NI/ C /P 2دA Pﻝ . 0 ) NI/ Rه;Pم
: P; &%دن /اه /! ،- V 2 & N2ا TU; : 2را ر ،و !/ا TU; : 2روا : > E
ن (ار' ه را ن دار .2در اU ، :ﻝ> ( -ار' ه #داز – ا;( 1ار' ه ،;= 6و
72C 2/P6را از ه ﺕ ( ده .
62 www.secularismforiran.com
_____________
ار ه و ت
_____________
& و Xا (ار' ا :ا) در) ا) و 2در) .ا % :رت "C - =Vزاد "-را ن
; ،ز' ; > -در // 2 7ر Zرا 2م د' ام .ا ا% :رت 2در) ا) و 2 2در) .ا% :رت
ه / 2 ( 6 J؛ ﺕ;2 & 7م ا) .ا ا ﺝ 3ا -را C - =V " ;2زاد G -از 300ارﺕع
دارد" ن ;( 'P2C ،ار' : > -را ن د' ام .و Lا 2ا C 2ا( :ار' در) ا) 2در)،
دا 1 2از ا :دو .
;6ن ا, :ل B2ن ده( & M/> ،ار' ﺕ & E/ﺝ 3ن /د .ا ه -ﺝ_ت ن (ار'
ه .;= 2ﺝ_ت ا B# 7را Uح ;; C" :;2 ،ﺕ# R 31ن ﺕم /0د را اV2م داد' ا؟".
ﺝ_ت ا -ه 2ده; " :ﺕ/0 R 31د را اV2م '!" c42 .ا7dر (ار' ا @A M/> -ﺝ_ت
اِ%0ر -ا) .ﺝ_ت اِ%0ر -ا7dر )اِ%0ر( ;; -( 6وا!> ) دارد h# .ا -ن & (ار' ﺝ3
ا -اِ%0ر 2 -ز دار ،و ا =! :ﺝ 3را /رد ر !ار ده .ه& از ﺝ_ت ز اِ%0ر -ا:2
ا :ﺝ( 6 3ه = -ر وﺕ را ن ;; ،ا 0ر 2=1 - #دار .2ه ام دارا& -
/I/ع ا) 2# 0 " ،" V" :ن" و " .":و ه ام دارا% & -رت > 3ا) )";ّ ا)"" ،در
ز=ن ﺝ;/ب #واز ;;" و "/0 ...اه"( /I/ ;/ع M/> .; 6 )= 6
در د/ر ز ن و ;% TUرت > 3را َ/kل & .;2ﺝ - 3ا0 :ر /I/ – #ع و
/kل – را دا ;6 .ن /0اه د :1 ،ا) & ﺝ ' l # 3ﺕ از ا ، :ا 2ﺕ/ا 2د' ﺕ
از ا/I/ & . :ع ون /kل & /kل ون /I/ع ،ﺝ 3ا 2 -ا)؛ ! >Uا -از &
ﺝ 3ا)% h# .رات ز ! >Uا:2
63 www.secularismforiran.com
ز.-
ا=# :ان .R302
ز -/ر ر.
دو ;.'2 m
دو ,ل اول ﺕ/ا/I/ ;2ع ; ،و دو ,ل دوم /kل ،ا ه Jام /0د/0 -د ،ﺝ.;= 2 3
; ا ،:ا -ن & (ار' 2ز; & ﺝ - 3اِ%0ر/I/ ، -ع و /kل ،ه= .ا 2ﺕ/ا 2
(ار' ه و ﺝ_ت را ( . P 1ار' & ،ا B2ا) ،ا ﺝ & 3ا (ار ز 2ا -ن Cن ا B2ا)
– در) هن ?/ر & واژ' ا (ار -ز 2ا -ن & /7م ا) .دو ﺝ - 3وت ﺕ/ا( ;2ار'
-وا -Lرا ن ;; ،در) هن ?/ر دو واژ' -وت ﺕ/ا/7 ;2م وا -Lرا ن ;; .و &
ﺝ - 3وا Lﺕ/ا G 2از & (ار' را ن ; .در : ;6 2/P6ا).
هف در ;U TUﻝ> -ز ن /0 ?0د ز ن /U> 13 ،)= 2ف P2/P6 7ا>ل ز ن ﺝ)7
ﺹ/رت ; -و ن ا B2هن ا) .هف :=P2ا l # oU -/ه -ز 2ا)؛ ﺕ ; %
در وا! %3U 6 Nن ' ا)/ .ز ( 2/P6ار' ا -را & ﺝ : > - 3ن ;
ﺕ @ ABده ،و 7 2/P6دو ﺝ( ،: > - 3ار' -وا -Lرا ن ;; .در /0 > GAاه د
2/P6واژن ;د ز & -;> - '2ﺝ 3ا ،2و 2/P6ﺕوت در واژن ر ر( -;> ،ار'
-ن ' را ﺕ pده0 hq .ر د/ر -ﺝ# 3داز ،و ; /! 2/P6ا د/ر-
ا1ن ده; ﺕ ا B2ه ه ' l # 6ﺕ را ﺹ/رت ;. ; -
___________________
ار ه و ﻡ واژ ن
___________________
ض ; دو ﺝ 3دار ﺕ; 7در & واژ' ا_0ف دار X V" :2ا) ".و " Y Vا) ".ا Xو Y
/7 P2م وا 'P2C ،; -Lا :دو ﺝ( 3ار' -وا -Lرا ن ;;؛ ا ه Cن واژ' ه وت
; 'P2C ،ا :دو ﺝ( 3ار' ه -وﺕ را ن ;; .ا '! :ا / -ا) و ا 839ر د Cن Cن
ا) .ا دو واژ' ادف ; ،ﺝ_ت Lﺹ (ار' -وا -Lه=; 3> V :ا)/C V ،زر ا).
64 www.secularismforiran.com
ا واژن 2ادف ; ،وا oIا) ﺝ_ت ه ( P2ار' ه -وﺕ /0اه; /د !;3 V :ا).
s Vه ا) .ا ن ا :دو LاMLت د -Pه ه=).
ا, -ل :1 ،ا) واژ' ه در & ? -; 4%ﺝ;/2-hع ه /ط ; .ﺝ- 3
(ار' ه -وﺕ را ن ;; زا واژن ر ر در /kل ه – =3ن ،ّ; ،و >— /Uح
وﺕ از ا(2اع دار .2ه ام ا -واژ' -> -ﺝ; hو ا -واژ' /2 3%! -ع ا) .ا :ﺝ V 3را
در ? - 4%وا -Lاز دم !ار 2ده/0 :ا2ن رو : #ا :ﺝ_ت4%? ،ﺕ Vدر Cن ;V
kودﺕ و kودﺕ /د.
Uﻝ> -ﺕ>ر? Rق د -Pرا B2ن داد ه ﺕ/ا ;2در / :ط /دن ،از ه وت ; .ا:
ﺝ_ت را _: ; xL
; ﺕ> Rز ،دا 2ز هن ورزش 6 ،)= 2ا :دو ارﺕ%ط (2د 1دار: ;6 .2
1 )= 2ا(2ا ﺕ از د -Pا)؛ ا :ه 1 )= 2ن د -Pرا ;/ان /2ع
در د .ا :دو /7م ? - 4%د! 2=1 ً4از >ﻝ ) ه را 2 G/#ده; 0 .ز -ه ورزش
(X-O ;2) ;= 2و 0ورزش ه ز # ;2) ;= 2 -د' رو .(-ﺕوت در ر! ا) ا-
ﺕ> Rدو /7م اد' ; .وﺝ - ABز -ه -; '! ،ن ا)؛ ن ز -ه و
د Pا/2اع ﺕ ; '! oا 2ق ار .وﺝ - ABورزش ه ،و1( X
:ورزش ه ود Pﺕkﺕ ﺕ Zkدار 2ق ارC h# .ز/ن ا;' 1 ن ا)؛
Cدو واژ' /7م وا -Lرا ن ;; / : ;6د C :ه دو واژ' ? - 4%وا -Lاز ( 6ه را
;; @AB؟ و C Cن ( 6ه را -;%و Xه -وا;; ( -L؟ ا -ال ا:
Cز/ن '/ ،ه -; 4%? -و ﺕ> Rرا ر .
65 www.secularismforiran.com
د ه
> M/دو واژ' را ادف ر 2ا /7م وا -Lرا ن ;; "3 !" :و "د،"m
"/0درو" و "اﺕ "&3ِ"،" %/و "دارا" .ا ه واژ/7 2م وا -Lرا ن ;; ،دMﻝ)
ه ;I -وﺕ دار .2ا :واژن ﺕو ذه; ا=Lت وﺕ را ; ،;; 4ﺕا
ه -وﺕ اVد ;; .ا, -ل :ﺕ/ا 2در ﺕ/ﺹ & - 2دا 83U /VB2وا -Lرا
ه & از دو ﺝ 3ز ن ;:
ا :دو ﺝ( 3ار' -وا -Lرا ن ;; ،زا واژن اﻝ & /7م وا -Lدار .2ا اوﻝ
ﺕ! /رت و ا/ ?Lاد در را اﻝ ،; 4در Lﻝ دو _ ﺕ ا)؛ و اﺹ_
ﺕ -/را اﻝ/0 - ';=/2 & .; 2 4ب ا :ﺕوت ه -ن دMﻝ) ه ;I -واژن را ا-
/Lل /3U - V 2ب ر د .ا ﺕوت در دMﻝ) ه %2 ;I -را ا :ا '%ا2ازد
(ار' ه -وﺕ ن ' ا .2ا :ا و 'Xه; Pاه ) دارد دMﻝ) ه ;I -دارا-
ر .; -/! ; )%,
در /رد واژن ر ; ،اﺹL_Uت ﺕ -( C 4kا -ا?_ق و' هX2 /! -اد ،-
Lه دار/; .ان دو ,ل ر "3" ،';2V2اﺹ L_Uﺕ ( C 4kا" -ر د'" ،
و "/ACر" اﺹ> ًL_Uدل " ز" ا) .در ه & از ا/ :ارد ،واژ' ه -اﺹ L_Uو |د 2
د! /7 4م وا -LدMﻝ) دار .2ﺕ; 7ﺕوت 72Cدر دMﻝ) ;Iن ا) .در /رد واژن ر
،)%,رو :ﺕ :=L ،2/2 :ﺕ> %ه ه=;7" .دار" هن " ")x2 -ا) ،ا ?; :
)%,ﺕ -دارد.
اL :ل ،ه Bر /د :1 .ا) واژ' ه دMﻝ) ه ;I -وﺕ دار 2> ،2وﺕ
( 2دا ; :1 :ا) /7م وا -Lرا ن .;;12ه & زوج ازدواج 12د' را Cدرس
وا -Lدار ،2ه ز ;2 -و ه زا .2در ا; Vﺕوت >; /7Bد -وﺝ/د دارد% & .رت
زوج را در ? '; - 4%ران ،72و د .; 2 : ;6 -Pه : ;lواژ' >=" -ن" ا839
ا -ا?_ق 4ا اد' /د .و ه دو واژ' ? - 4%وا -Lاز دم ار' دار 2= :2
! ا21ت ﻝ ا .2ا واژ' " 4" -دMﻝ) ا2 :ارد 6ا ا :دم ! ا21ت د -ا– .2
66 www.secularismforiran.com
ﺕ/0 4دن ،ﺝ> )Aن —در Lﻝ "=> AB "Rار' ﺕ 4
اﺝع دارد h# .دو ﺝ- 3
ا"!ر ه
در /رد ا>ر' ه =0 - 3Oﺹ وز ; _%! .د ر د ا>ر' ه" ;2 ،ز& 2
ر' ا)" ،ا -اراﺉ -ﺕ> .)= 2 8; Rا ا>ر' ه در ) ه -د = Pر ارز; ا،2
و ه/ار' از 72Cاد' ; .ا>ر' ه ا1ن ده; ﺕ ز ن /0د را داب ﺕ و اﺕ ز؛
ا>ر' ه %ه) ه و ﺕوت ه ;> Rd -را ;d .;; 4ا ن ن ا-k2
د Pد/ار ا) .ا ،ه ،?0 :ﺕ> & %ﺝ - 3ا>ر 1B -ا) :ﺹ/رت ;& -
ا>ر' >; -ﺕ )kاﻝ( x3ار' ا -ن دارد د/ار ا) _, .و! /
" /%kرُز -ا) خِ خ" ﺕ 7 %Bر د .ا از 6ﺝ)7؟ - =4او ز=)
;/x; .)= 2 0رش ا T )= 2 :رو ' ' & -ا) .رو :ا) ;/xر او از ا:
ا>ر' ز/%k %ب ا)—ا -;> :ﺕ )kاﻝ x3ا>ر' ا) .ا دو %رت
(ار' -وا -Lرا ن " .;; 2ز "%واژ' ا = -ر ا(2ا ا) .ا :ا>ر' L ،از ز%
و 'Xا -ا) /%kب دارد :ز Rd %و /1ه; & رُز ،و 2ز & 89 %ار '،
ز/0 %ش ; و h2 & Cزرد .ه : ;lه -رُز 0ر دار/x; = 6 h# .2ر
ا/%k ( 2 :ب اش ?>; زن و د (اج ا)% : ; .رﺕ ﺕ )kاﻝ) x3
د! -;> 4ا>ر' را )72 2د/ار ا).
67 www.secularismforiran.com
اﺹ_ً 6ا د%2ل ﺕﺝ ا -ﺕ )kاﻝ x3؟ 6ا ﺹ /P2ا( :ار' را ن
; /%k :رّز -ا) خِ خ؟ /0ب ،ه ﺕ/ا . ; : ;6 2ﺕ/ا 2ون ﺕ 3k
ا>ر' از Cن ﻝت .ا ه;Pم اMل ،ﺝ /ﺝ روا 4U; Eن (ار' ه ه= M/> ،
دا & :ﺕ> %ﺕ )kاﻝI x3ور -ا) .ا -ا; 1ا( & 2ار' 6 : > -ارﺕ?%ﺕ
د( Pار' ه دارد ،د! 4اC 2ن (ار' / 6و ./ 2 6ا دو 2در & k
/0د از واژن ا>ر -اد' ;; ،ﺕ و! ا>ر' هBن را واژ 2ﺕ )kاﻝ x3ﺕﺝ
، ;12وا!> /A2اه دا )=2از L 6ف ز .;2در ) >!/ : ;6ه ،ا>ر' ه را ﺕ> %
; ،و ﺕ; '! 7ا -ا -ا :ر دار 7% _ ،ا) :ﺕ> - %ه 6ﺕ=L ،س ﺕ ،و
>/4ل ﺕ از ا>ر' اراﺉ ده .
> & : M/ﺕ>/4> %ل د/ار .)= 2ا>ر' ا -ا2از' -ا>ر' ه -ا2> 2
;9دارد .ا, -ل ،را' 3Lرا "/0 "1 Cا2ن ان >;) Cن را' kU Lا) .ا& :
ا>ر' -> & -ا) ،را -;> Lﺕ )kاﻝ ! x3ﺕ> %ا) .ه : ;lز ن #از
ا>ر' هُ" -د'" ا) :واژC 2ن !ر ا -ن ا>ر & -ا' ر ر ا 2ا;/ن
-;> P2ﺕ )kاﻝC x3ن ا' ' اC _, .2ن !ر از ا>ر' ":" 1( -ا -ن ;G
ذه; 7ن اد' ' د 7 Pن از > 2ﺕ )kاﻝC x3ن /=kب /د .ه :ﺕﺕ 8
ا =# 839را ;0ان ،دم را P2/0م 3! ،ن را 6ق و ...ﺕ/ﺹ . ; Rا ا% :رات B2
; ه -واژن اﻝ & -;%ا>ر' ا=) ا;/ن ﺹ/رت >; -ﺕ )kاﻝx3
در 'Cا) .در / : ;6ارد ،-اﺹ_ 2ز -ﺕ>.)= 2 %
_0ﺹ & -;> ،ﺝ( – 3ار' ا -ن ; – = -;> Pواژن ﺕ 1Bده;' اش دارد.
ا -ﺕ & -;> @ ABواژ' ،و ﺕ> :ا; C 1دو واژ' %رت >; -وا -Lدار ،2روش ه-
? -; 4%و ﺕ> Rرا ر ﺕ 6 P2 ; @ABه ه=; ،و از ﺕوت دMﻝ)
ه . ; /# B6 ;I -و ا & واژ' %رت /k2ا>ر -اد' ' M/> ،
د%2ل ﺕ> %ﺕ )kاﻝ x3اش Pد.
&زﻡ ن ﺕ#$
در /رد ه ﺝ) از ﺝ_ت ز ،ﺕ> ( C ; :ار' -وا -Lرا ن ;; . 0
68 www.secularismforiran.com
ب( از 'V;#ﺕن ; - 'xز. ; %
69 www.secularismforiran.com
ب( :Aاش ﺕ/ ( C 4kد.
____________________
ار ه و د"! ر زن
____________________
ﺝ 3از واژ' ه ' 0ا) ،ا ا !ار ﺝ ;> 3دا 3 ،ت را 2ﺕ/ان '
ا; -ر ه . 6واژ' ه ?ق > ; ،; )0در) ;2ﻝC – 20 oﺝه،
ﺕ ه ،ﺕ Aه و /ن ه – ?ق > ; ;ر ه 72د' 2/ﺕ 20ا -را =ز/! .2ا
د/ر ز ن 2/P6 ;/واژ' ه را ;ر ه Pار ،هن ?/ر & 20 B42
2/P6 /ﻝ oرا . ; 82ﺕ= E3د/ر ا1ن ده ﺕ & ا B2را ،ه
!ر ه ، Rd ' l #ﺹ/رت ; ، ; -و Cن را -/k2ن ; ا -دPان !
. 7در ا 2/P6 ،GA :ﺕsﺙ 0ر د/ر -ﺝ( 3ار' ا -ن ; #داز.
G #ﺕ د :1ا) واژ' ا -در & ﺝ 3ﺕ( 12C ; pار' ا -ﺝ 3ن /د
ﺕ .; pه : ;lﺕ/ا0 2ر د/ر -ﺝ 3را ﺕ pده ون ( 12Cار' ا -ن ;
/ض /د .ا, -ل:
/I/ع ﺝ - 3اول "Cا" ا) ،در Lﻝ /I/ع ﺝ - 3دوم " ";7ا) .ا رو :ا)
ه دو ﺝ 3را - Uوا -Lرا ن ا :دو 2ن ;; .از ،4U; x2ا :دو ﺝ> 3دل ا،2
>; (ار' -وا -Lرا ن ;; .ه :ﺕﺕ ،8دو ﺝ- 3
70 www.secularismforiran.com
/q#ﻝ hاز ا_4ل /0 )=1رد
از > 4U; x2دل ا .2اوﻝ Lﻝ) 3دارد ،و دو Lﻝ) >/ﻝ؛ ا ه دو ; Gوا -Lرا ن
;;.
ا/4 -د 7 83U ،ﺕ در ر' -د/ر ز ن ا :ا) د/ر ا1ن ده ﺕ در &
ﺝ - 3وا G Lاز & (ار' را ن ; .ا L 83U :در /رد د' ﺕ :ا/2اع ﺝ ،3دارا-
& /I/ع و & /kل ا ( 2 ،2ﺹدق ا) زا ﺕ/ا 2از ﺹ) ه و د Pاِ;دات ا -درج
ا?_ت Bدر ﺝ 3اد' ; .ض ; = " ،/Pدر ; -(! - 20ر در6
ز ." ; 2ا% :رت -/kا?_ت ز ا):
ه & از ا( :ار' ه ﺕ & E/ﺝ 3ن ' ا ،2و ! ';/ﺉ در ه .)72C -
ﺕ/ان اد' از Lوف ر ) Eو ، ،ا(% ،رات /ﺹ/ﻝ )C ،ن ،(6و د Pا (اره-
د/ر ،-ﺝ_ﺕ = ر ' l #ﺕ .)0ﺝ - 2/2 - 3ز را _C > ; xLن را (ار'
ه -ز '2اش . ;1
(Lب د/ات ،در ل ; 1980ل ; h3Vرا از د) داد G ،ل > &
#وز )P -ا ،( P2در Cن ﺕ/اC )=2را9 ;2 4?; -ب و 9ب 2را >M/
xkران را -ده; = ،; 8دو ر' ; =. E3
(L (1ب د/ات در ل ; 1980ل ; h3Vرا از د) داد.
(L (2ب د/ات در ل ; 1986ل ; را د) ).
# (3وز -ل )P 1986ا/ ( P2د.
(4د/ات ه Cرا 4?; -را = 8د xk M/> 2ران را -ده;.
9 - 4U; (5ب > xk M/ران را -ده.
(6د/ات ه Cرا9 - 4U; -ب را = 8د.2
71 www.secularismforiran.com
9 - 4U; (7ب xk M/> 2ران را -ده.
(8د/ات ه Cرا9 - 4U; -ب 2را = 8د.2
در ا, :ل ،( 2ﺝ P2 3ه -ا( :ار' ه/ -ق ) .ا ﺝ 3در) ( 2 (8) -(1) h# ،
در) ; ،و .h1ﺝ - 3اﺹ = - '/ 3ر ا!د -ﺕ -ا -اراﺉ -ا :ا?_ت
ا) ،ا از 4U; x2ا :د (ار' ه -ﺕ 1Bده;' اش >دل ا).
2/P6ه; Pﺝ 3ا ;2 ' l # -ﺝ/ M - 3اﺝ ( ،/ار' ه -ز '2را
ﺕ @ ABده ؟ :7رو1د ا :ا) ﺕ/ر ; = ه= ﺝ 3را ن د' ،و از /0د
/0 : qد را >U 6 7ﻝ/2 %د' ا؟ ا -ا;% 1رت در) ( 6 6 ،ه
در) ؟ 6ﺕ>اد و! ( Nن ' ا2؟ ه : ;lﺕ/ا 2ﺕ/ر ; @Aد-P
%رت را ن د' ا) ،و ه '/ -ه B2ﺕ/ا 2او را 6ﻝ . P Gه
(ار' ه ; 1ا 2در) ; ،ﺹ% )kرت را زا ;; .در ه دو روشM ،زم
ا) ﺕ /0 7د از د/ر ز ن را ا # -د' دن روش ر .ح ﺕم ا (اره -د/ر-
ا -ﺕ/ا 2ر ،ب ﺝا 2ا .83? -ا 12را در x2دا
و 'Xا TU; -اه ) دار.2
deja
,-رات ﻡ)'ود (' و $*+ﻡ)'ود ('
%رت & ،وا Lد/ر -ا) دارا/I/ & -ع و & /kل ; .ا :ه ﺝ3
د) دارا% & -رت ا) .ا & ﺝ 3ه : ;lﺕ/اL 2و% ;6 & -رت ( 2
واژن %رت اﺹ 3را ﺕ/ﺹ .;; Rا, -ل ،در ﺝ- 3
(1ژا 2/#ه ،زد ه /0ر ،2د6ر .2/ %3! - 3L
/I/ع %رت اﺹ") 3ژا 2/#ه"( ﺕ% E/رت " زد ه /0ر ،"2ﺕ/ﺹ ' Rا).
>% M/رت (ار' ا -را _و' Cن 6ﺕ% E/رت اﺹ 3ن /د ،ن دارد .ا
ا 83U :ه Bﺹدق .)= 2ﺝ (1) - 3را ,ل ز : ; =4
(2ژا 2/#ه زد ه /0ر 2د6ر .2/ %3! - 3L
72 www.secularismforiran.com
6ﺕوﺕ ن ا :دو ﺝ 3وﺝ/د دارد؟ /0ب ،در )% (2رت ،اق واژ' " -ژا 2/#ه" را
ز ; > - 4%?-از ژا 2/#ه kود ; 72C :زد ه /0ر .2در ،V 2
ﺕ/ﺹ Rوا -Lدر /رد Cن ز 4%?-دار ،در /رد ژا 2/#ه ه ./ 2 ( 6 Jﺕ/ا 2
ا 83U :را دام ز B2ن ده :
ژا 2/#ه
********************************
از -/د ،Pدر ﺝ% ،(1) - 3رت 83Uد -Pرا ن ; ،و اقِ /I/ع را kود 2
2زد (1) h# .دو 83Uرا ن ; :ا; 1ژا 2/#ه )ه ن( ،2 %3! - 3L
و ژا 2/#ه ) ز ه ،ه ن( زد ه /0ر:h# .2
********************
%رﺕ (2) ;2را & %رت kود;;' ،;2زا د/I/ Tع /رد ﺕ/ﺹ Rرا
kود ;;؛ ا )% (1رﺕ k 9ود ;;' ا) .ا :ﺕ( ﺕً در %رات Lو "" -و "Cن
" ال /د h# ،ه;% : ;6 Pراﺕ /0ر Mزم ا) از /0د C q
%رت kود ;;' ا) .∗ 0
∗ اﻝ %در ز ن ر ﺕ @ ABا :ﺕ( Cن ﺕ ا)/6 .ن دو ﺝ 1 3د/ر -وﺕ دار" :2ژا ;#ه " ،در ا "ژا2/#
ه " .م
73 www.secularismforiran.com
ﺡ$وف ر.
Cن ﺕ - '/ :ﺕ ( 8ار' ه در & ﺝ - 3وا Lاد' از Lوف ر Eا) .در ﺝ- 3
" ; Bو د از M '/ر;"L ،ف ر " Eو" دو /I/ع را ه ﺕ ; 8ﺕ دو (ار' را
ن ; :ا; B; 1از M '/ر) ،و ا; 1د از M '/ر) .ه :ر را ﺕ/ان ا-
/kل ه اV2م داد B; " _, ،.اد ،و ;& اش ")=1دو ﺝ: - 3
ه; Pدو ﺝ - 3را ه 2/ #ده & ،ﺝL 8 - 3ﺹ /د ﺕ/ا 2
?/ر 2دC :ن را ﺹ/رت " pو G2 "qده ،در Cن Lوف pو / - ';2 qﻝ ه-
( ه=; h# .ه & از ﺝ_ت ز & 2/2از 0ر pو qا):
در ه -ا/ :ارد دو (ار' دار در & ﺝ 8 - 3ﺕ ' Tا .2در ; p′ ،TUو ′q
;/ان (ار' ا ( -و وت از دو (ار' p -و /=k qب /د – ( 6ار' 8 -
G -( 6از ﺕ / 8ﻝ ه .)= 2 Gدﻝ ا :ق 72دن ،ا -د( Pار' ه -ﺕ ( 2 %
ﺹدق ا) ،ا :ا) ﺕ ( 8ار' ه G -( 6از /Vع اﺝ(ا ./ Gﺝ - 3ز را
_: ; xL
ا( :ار' ﺕ 20(qC : ; Tر ،ﺕ/ ; : ; Tدم ،و /
را ; > - Uن ا :و! Nوﺝ/د دارد P; .ام )3ر/ 20(qC : :دL h# .ف ر U
74 www.secularismforiran.com
"زا" ا?_ت د -Pده ورا/V -ع /ﻝ ه) .در ،V 2در ( )4 4Lار'
ن د' ا ،q ،p :و pزا 2/2 . qه -د -Pاز (ار' ه -ﺕ %را در ز ; :
،p (1ا .q
. q ،p 6 (2
G # p (3از .q
h# p (4از .q
p (5در .q : L
ه & از ا/ :ارد ،ﺝ p 3را ﺕ q ،; Tرا ﺕ ،; Tو را ; > Uرا p : ( 2و
qﺕ .; Tدر ) (1و ) (2را - Uﺕ :%ﺕ>رض !ار ا) .ا :ﺝ_ت p ;/و
qهدو در) ا :1 6 ،2ا) 2زر .;2در ) (4) ،(3و )( ،(5ار' -ﺕ %ﺕT
; & را - Uز 2ن pو qوﺝ/د دارد.
Pار دو ﺕ 8د Pرا ه _ ; xLدر ; 7 )72 TUه=;:
L ;2وف ر ′،3%! Uا ′و ( 2 ′′را ; > - Uرا ن /ﻝ ه( -ار' وﺝ/د دارد
ﺕ .;; Tا ا :دو_0 ،ف ، 4ﺕ( ;; 2 Tار' -ﺕ %در) ا) .ﺝ- 3
"ا ام ﺕ/ا )=2ﺹ : ،;; )%kد/ا 2م" / 2ام ﺕ/ا 2ﺹ،; )%k
:د/ا ' 2ام؛ ﺕ; / 7ا اوﻝ در) ،دو ( 2در) ا) .ه :ﺕﺕ ،8
ﺝ " - 3ام ﺹ/; -( 6 : ; )%kم" / 2ام ﺕ/ا 2ﺹ،; )%k
و /; -( 6 : / 2م؛ ﺕ; 1 / 7از ا :دو (ار' در) h# .در ) (6و
) ،(7ﺕ;( & 7ار'( ;> ،ار' -ﺕ %ﺕ/ Tد.
Lوف ر ′Eا ′و 7 - 12 ′′را در /رد رد ز ن 1Cر ;; .ه; Pﺝ 3ا -را
ن ; -( 6 ،را ﺕ . ; Tا ا Cن ﺝ 3ﺕ G ;> ، %از & (ار'
،در 2 )4 4Lﺕ/ا 2ه ( -ار' ه را ﺕ & . ; Tﺝ 8 - 3ﺕ/ا( 2ار' ا -را
75 www.secularismforiran.com
ن ; ،ون ا;C 1ن را ﺕ '! h# .; Tن را در /رد & :=1ﺝ 3ز'2
ه Gاﺹ_ح ; _ .و' ( :ار' ه در ﺝ 3در ن ﺕ/ Tد( ،ار'
ه را ; @AB ( 2در ﺝ 3ن ،2/ا ﺕ( ;2 – 2/ 2 Tار' ه p -و q
در ﺝ 3ا 1 -ا .q 'P2C ،pا;/ن Pار ,ل د -Pاز ه :ﺕ( qداز.
,-رات ا"
ض ; در /رد اAام & I4ر = ، ; kا Gه/>2 %ل او را
دCور :1 .; -ا) : /P
%رت دا 0و را %رت ا % 4 ;2 .;/رات ،ا% :رت L ( 2و/I/ & -ع
)" -!Cدوار"( و & /kل )" 7ا)"( .ا_0 ،ف %راﺕ G #ﺕ د،
/I/ع %رت اﺹ 3را ﺕ/ﺹ .; 2 Rا% :رت /0د /I/ع ا)% .رت ا ،ﺝ" - 3
-!Cدوار 7ا)" را /I/ع & ﺝ - 3درازﺕ و ' l #ﺕ ﺕ .; %در ،V 2
دو (ار' را ﺕ Tد' ا .ﺕ Tد' ا -!Cدوار 7ا) )ا -( 6 /Pوا!> )
دارد / ،در) ا)( .و ﺕ Tد' ا ا :وا!> ) / 2 kط ا) .از
-/د Pض ; :
در ا; Vه واژن دا 0و & %رت ا ا .2در ا; ( 2 Vدو (ار' ن د' ا ،و ز ه
ﺕ Tد' ا ه -!C 8دوار ر k Uﺕن 2ارد .ا ا :ر ﺕ12 Tد' ا -!C
دوار 7ا)/ .ن واژ' "C" -ا :ا) ا G# :را /Bد' ! ا ا.
& %رت ا ﺕ/ا 2در /kل ه ;/ '2Vد .در اL :ﻝ) ه & (ار' را ن ; ،ا
ز ه Cن (ار' ﺕ/ا 2ﺕ .%2 ' Tا :دو ﺝ 3را ه : ; =4
76 www.secularismforiran.com
در ه دو /رد -( 6 ،را در /رد رﺉ hﺝ/7ر ﺕ . ; Tدر ه دو /رد از %رت ا
"ﺝ;(2 mد& ا)" ا -ا42ل l2Cرﺉ hﺝ/7ر دا 2ور دارد اد' ' ا) .و در ه
دو /رد %رت ا & (ار' را ن ; .ﺕوت در ا;C (1) )Vن (ار' را ﺕ T
; ،درLﻝ ).; 2 : ;6 (2
ا /Pرﺉ hﺝ/7ر دا 2ﺝ;(2 mد& ا)/ ،ن Lف ن ا :ا) (2د1
ﺝ; & mوا!> ) ا) 2 .ﺕ/ان -( 6را وا!> ) 2ارد دا ; .)=2ا ،:در ﺝ2 ،(1) - 3
ﺕ; 7د' > ; را رﺉ hﺝ/7ر )%=2ده C 13 ،ن د' را ﺹ/=k ( 2 o kب ; .
h#دو ( 6را ﺕ Tد' ا؛ 1در /رد رﺉ hﺝ/7ر ،و د -Pدر ر' -ﺝ; .mا در )،(2
د' رﺉ hﺝ/7ر را ﺕ12 Tد' ا .واژ' " -ور دارد" 2 2/ : ;6ارد L .ا او
/ا Tه /د' ،در ا :ﺝ/0 3د را Cن د' >12 7د' ا h# .در ا/ :رد( ،ار' ا-
را ﺕ% E/رت ا ن ' ﺕ12 Tد' ا .ﺕ; -( 6 7ﺕ Tد' ا ،ا( :ار' ا)
رﺉ hﺝ/7ر : ;6ور -دارد.
ﺕ/ﺝ ; ﺕوت ن ) (1و )L (2ﺹ > ه -ر ر ا) " :دا "2در ا " ور
دارد" .ز ن ر دارا( - 4%? -ر از ا>ﻝ ا) ا -ﺕ/ﺹ l2C Rدم ;/و
ا ;B2ر رو .2ﺕ/ا 2ا > :ه را 8=L ،ا; l2C 1ا ' ' B2را
ﺕ ،2 ;; Tا :ﺕﺕ 8ﺕ: ; -; =4
در /ن ) را) %رﺕ را در /رد Xﺕ ; Tا /0د pرا ﺕ . ; 2 Tﺕ;7
ا X :A B2را ذ ; .ا در /ن ) ،6ﺕ.p ; T
77 www.secularismforiran.com
در Uﻝ> -د/ر ز ن ،ﺕ( -ا;/ن ن ا :دو ? 4%از ا>ل 72د _ ،ﺝ(ﺉ ا) ،
?/ر -ز )Lن ذ ا) .ا در Uﻝ> -هن ،دا :=2ا;( ';/ & C 1ار' -
> ; را ;/ان 1از 4ت اش ﺕ( E4 ،; Tارش ده @AدC -Pن
(ار' را #د L ،ﺕ ا) .ﺕ 3kهن ه را در > 9Cز /0اه د .در ا،: L :
/اU 2ﻝ %را در ا 0/C GA :ا در دو - 12ا _0ﺹ ; )=A2 .ا;& ،1
ﺝ - 3وا Lﺕ/اL 2و G -از & (ار' 2 h# ،ز دار ﺕ ﺝ_ت ' l #را (ار' ه-
ز '2اش و . ;1Bدوم ا; ،1ه;M ، ; : ;6 Pزم ا) ن (ار' ه ﺕT
2/و 72Cن 2/ا ﺕ 2/ 2 Tﺕ( . 72
&زﻡ ن ﺕ#$
(ار' ه را در ﺝ_ت ز ن ' ; @AB؛ hqﺕ> ; :ام & ﺕ ' Tا.2
12
78 www.secularismforiran.com
(ار' ه وا Lه -ا B2ا( .2ار' %3Uرا ن ;؛ & h#ﺕ Tا) در) ا)
2در)( & M/> .ار' & ﺝ - 3اِ%0ر -ن /د Lو/I/ -ع و /kل ا) ،و
& ﺝ - 3وا Lﺕ/ا G P2 2از & (ار' .
ا -ﺕ( @ ABار' (ار' ه & -ﺝ 3ﺕ ،; Tه >; -واژن ﺕ 1Bده;' -
ﺝ ،3و ه 0ر د/رC -ن را _ . ; xLدر ا/ :رد ،ا دو واژ' /7م وا -Lرا ن ;;،
>; -وا -Lدار L ،2ا دMﻝ) ه ;I -ن وت .ا & واژ' %رت -/k2
ا>ر -ا>ل ' ،ا -ﺕ> ( = 6 :ار' -ا7dر ' ﺕ> %ﺕ )kاﻝC x3ن واژ'
%رت را .
:1ا) 0ر د/ر & -ﺝ 3ﺕ ; pون ا; 1ﺕ - pدر (ار' ا -ﺕ; T
اVد /د .ا (اره -د/رL ;2 -وف ر % ،Eرات kود ;;' و k 9ود ;;' ،و %رات
ا ( 2ا1ن ده; ﺕ Gاز & (ار' را در & ﺝ 8 - 3وا Lدرج ; .ا-
& :=1ﺝ/ ' l # - 3ﻝ ه( ،Gار' ه را ﺕ @ ABده ﺕ ' Tا ،2و ( 2
(ار' ه را ن ' اC ،2ن ﺕ.; ' T
_____
ﺕ3#$
_____
اﻝ .Rا -ه & از ﺝ_ت ز ،ﺝ - 3د -Pهن (ار' ) (ار' ه( را ن ; .
ﺕ/ا -;> L 2ﺝ3 ،3ت0 ،ر د/ر ،-هدو را ﺕ pده .
79 www.secularismforiran.com
.9ا اﺹ7ن/20 ،اد' ام در V2Cز ،;; 2دم 72C ،را .; B
.10ﺝن ﻝ ) :/دم ذاﺕً ور ا ،2ا /%! :ل 2ارم.
ب .ﺝ_ت ز از (ارش ه -ﺕدف ' دم ا ) -ه # -د' ا.2
(ار' ا -را در ه & ن ' . ; @AB
پ .ا -ه & از واژن ز ،دو واژ' -د Pهن /7م را ن ;; 1 ،دMﻝ)
،)%, ;Iو د -PدMﻝ) _, .; ;Iدر /رد " @Aﻝ/Aرد'" ﺕ/ا 2ا - :را
: ;6ﺕ: ; 1
80 www.secularismforiran.com
R , .5
.6روq
/>B .7ف
8 .8
s .9ه
; .10ذه:
ت .ا -ه د از (ار' ه -ز & ،ﺝ - 3وا =/; Lدر Cن ه ( -ار' ه ﺕ' T
; .ﺕ/ا 2ﺕ Cن ;> Lﺕ 72C ;12 pرا ز. ; =/2
.1دوز =0و د' /3دو! .ار ا) =0و در راﺕ .; ) :ا :ﺕx2 :
=0و ;6ان ;/%2 : Pد.
/=# x2 .2ر >ا m;3 ،2ﺕ E/ا=2ن 2O2رﺕل ا0اع ' ا) .ا :د' ا=2ن
ه2O2 -رﺕل m;3را ا0اع د' ا;6 2ان (2د ا=2ن ;ن /=# .)= 2 #ر
>ا 2اد ا=2ن ; دا/= 'PB2ف ا).
M/> .3اIاد ﺝب ه ; T -# .2/ 2ا) .هد ; -را دو) 2ارد .د' ل
ا) از ازدواج -# - ';0و هد -رد.
C .4زاد -ن ،ﺝ(ء Iور -د/ا ا) .در =B3#ن روز 2ه را /=2ر ;; .ا
Cزاد -ن & /ﻝ I -ور -د/ا /B h# ،ر -روز 2ه را /=2ر
; ! د/ا ا).
/2! .5ن > ًM/ﺕ/ﻝ ;;' را =/Oل زن ه 2 -از M/kت اش دا .2ا ﺕ/ﻝ ;;'
ا -ف ;;ن M/kت اش هBار ده /kﻝ Z2U0ا)/2! ،ن
ﺕ/ﻝ ;;' را =/Oل زن /A2اه د .ا 0ارC2 ?0 -ه /0د از ف
/kﻝ زن د ،ز ه !/2ن ﺕ/ﻝ ;;' را =/Oل 2دا.2
ث >U! .ه -ز = ر #ا?;ب ا .2ﺕ> ; :ه & ( ;6ار' ( -را ن دارد؛
>U! hqرا ;6ن ز ; =/2ه (ار' ﺕ; & 7ر ﺕ. ' T
1B .1ه )3ا :ا) = ر _ﺕ R 31ا) .او 2ﺕ/ا 2در /رد ه ( 6 Jﺕ Pد.
او ه/ار' ا ،;1 6 B2ا ه( ر x2 .; 2 -ر او از ﺕ
81 www.secularismforiran.com
-اا' دارد 2 .ﺕ/ا >I/ 2اﺕAذ ; .ه Bدور /0دش 06ون ا; 1
ﺝ .
.2روح 2ا) 2 .د 13 ،ا -ه ! Bا) G # .از ﺕ/ﻝ /د' و h#از گ ( 2
/0اه /د .روح اﺹ_ً / 2د .)= 2 2ه 2 ( 6 Jﺕ/ا L 2ت اش را .; 83روح
ﺝودان ا) 2 ،ﺕ/ان / 2دش د .ﺝ= ( 6 ،د -Pا) :ﺝ= د؛ روح ﺕ ا !
ا) .ا :دو ا وت ا.2
" .3هف از ا :رﻝ ن & اﺹ د' ا -ها) رر اﺝع ااد ﺕ E/اﺝ%ر و
;ل ا) ،ﺹ/رت اﺝ%ر 1و Vزات ه ،2/2! -ﺕﺙ ا !_0
ا1ر /ال /دC .ن اﺹ ،ﺕ; 7ه ا) دن 6 ،ﺹ/رت د -و
6ﺝ> 'C ،ا 2در Cزاد -ه & از ااد اﺝع ا ،; 30اﺹ ﺹ )2از
h2ا) .ا; 1ﺕ;/4 7د/2! -ن ﺕ/ا/ /k2 2ﺝ 7ا -اﺝع ن ،
_0ف و اراد' ن ،ال /د ﺝ - /3از زن ر2ن دPان ا).
...ﺕ; BA 7از ال @Aدر !%ل Cن در ا ﺝ> =/Oل ا) Cن اﻝ ه=;
/ﺝ دPان ا .2در /0 BAد / @Aط /د ،ا_4ل او T3Uا).
;_ L @Aزع /0د ،ﺝ= و ذه :اش ] ".ﺝن ا/ارت ،در ب Cزاد[-
ج .ا -ه & از !>Uت ز ،ه ( -ار' ه را ن ; ; )7؛ @AB hq
; ام & ﺕ ';/ E/ﺕ ' Tا ،2و ام & ﺕ 'B2 Tا.2
".1ا=2ن Cزاد د ،C 2و ه ﺝ در ز V2ا)] ".ژان ژا Zرو! ،/ارداد اﺝ[
" .2د/0 8Bاب دم ز 2رﻝ ر ام" ]دا; دو /ر ،رِ ِ[1
/20 " .3اد' ه )A%/0 -ه ,ه ا .2ا Aه /20اد' ا/0 - '/ -دش ا)".
]ﻝ /Oﺕ/ﻝ= 2C ،-/ر[; 2
" .4ﺕ 7ن رPران ا2؛ )B7از Cن 2Cن ا).
رPران ﺕ زدن ا :2زا /Cد ;.
رPران د ران ا2C :2ن وارﺙن ز :ا] ".2ا[ V2
82 www.secularismforiran.com
و (ار = A#و /0اه داد".
]و 3م ، q=1ﺝ/ﻝ /س (ار[
" .6ا )4 4L & :ﺝ/B27ل ا) & ،د Vدِ دارا B # -ا/3U ،)>;# -ب &
ه= ] ".ﺝ 9 ،: C :ور و B #اور[-
" .7وژواز 2 -ﺕ;_ 7ح ه #دا 0ه_ Gر 13 ،2د# 2ورد' – ?4%
-ر رنC --ن _ح ه را ر # :2وﻝر" ]رل ر hو درG
ا(L )= 2 ،h3P2ب [)= 2/
" .8ا=2ن از گ ها ،هن / 2/د Zاز ﺕر 1ﺕ؛ و هن 2/ﺕس
?/ > %د Zاز ﺕر 1ا= 2ه دا :زد' ' ،ﺕس از گ ' : ;6 ( 2ا)".
]ا" ،:1 h =2در ب گ" ،رMت[
:" . 9ﺝ; Pر/6 ،ن /0ا Cزادا 2ز ،; 2ﺕ; T4L 7ا Lت رودررو
،و /2 ; %ا =2از )> %? l2Cا :0/C -دارد ،ﺕ /ا -م".
]ه; -ﺕوا ،واﻝن[
.10ا T4L :را 7ر :ه -ا=2ن ه ا ' T30ا2؛ 0ﻝ Tن
ه 22 83 !/4L Pارزا 2دا؛ از ﺝ - 3ا/4L :ق/4L ،ق LتC ،زاد -و
ﺝ=> -/Vدت ا)؛ ا -ﺹ )2از ا/4L :ق ،دوﻝ) ه ن Cد ن ﺕ ' 1Bا،2
Bو ) ن را 2/ )/1Lن ] " ... .2ا_ -ا_4ل [1C
چ ;B# 2= .ه V; x2 -را ﺕ; ;/ ;; xﺕ واژن G#هBن ﺕL
ا1ن ? ; 2ﺕ دMﻝ) ه ;I -دارا -ر # ،; )%,ه را ﺝ )7ده .;;12
G#ز در ل ،1979در _0ل دور' k -ان ا2ژ -اU V;x2 -ح ' ا .2ام &
را ? 2ﺕ ؟
/% ; 1 C " .1د 2در ر' اش ; /وا!> ا) E4ا ?0 :
/% ;/د )2دار ) ه ) ! 2 -هM -ﺕ -ﺕ> ;; :؟" ). .
اس// 2/ر Zﺕ((
# " .2ز )2رﺕ ا) /%د )2دار ; 1 C .اوIع 42Cر
#ز0 / )2اب ا) ; 1 ،اوIع اﺹ_ )= 2؟" ). .
اس// 2/ر Zﺕ((
0 " .3از دم /% ;/د ا ;( :و )2وﺝ/د دارد/6 ،ن ﺕ I4از I
B #ا) .د ا -د ;/ Pدروا!/% Nد ;( :و )2وﺝ/د 2ارد13 ،
83 www.secularismforiran.com
) ه Cن را ا/ -د /0د ا1Lر د' ا/% C – ; 1 6 .2د ;( :و
)2وا!> ا)؟" )را(#
ح .ض ; و = ) (Xه= @Aد (Y) -Pرا اﺕ7م د/0 1k -ا'2
ا) ،و ض ; ﺕ> 2/2! Rد : ;6 -ا):
د 2 E39 -و!/ Nﺝ/د ﺕ [Y] 7 E/ا) ;6ن ] 2/ [Xا/ -ﺝ ان
اد ; و در اﺙ ا :اد د6ر زن /د.
ا -دن : ;6د -/ا( ;6 ،-ار' ( -را اﺙ%ت ; ؟
84 www.secularismforiran.com
دوم
هن ه
داز .ا ل ف ق در '&ار %ه ؛ "! ا در ا ا ل
ﺕا 1ا ﺕ /3ور ﺵ5 ه ف از ا ل )*+ ،ا ,-ﺵ &' +ار %ا در ا ﺥ ،/
ا61رد ﺵ ،ا ﺕ8 //7ا در ور ﺵ ؛ 9+را وادارد +در '&ار %ا +در
/ن '&ار %ه روو ه ،/9و ﺕ*5/ ;ن ور را =<د .در ه" ا ارد ،در ا ل روا@ ?>
./?+ ا روا@ ،ا ل را ﺕ A/-Bو ارز
ﺵد .در ا ACDﺥاه ; /ﺥ + دازد +در ? Gهن % / 1 5 ACDواﺡ ا ل
> 168ت و H/1هن را *; 168 ،/?+ 5ن را ﺥر ه ?> اش Dو+ه) /ﺕA/-B
داز – ? هن ه -3 ،(/?+و ; 168ن را ارز ./?+در N 6 ACDه
ر H/1 V +ﺵ? .در +در ; > Q1ت ﺡ> ً>/ﺵاه H/1 ST1ارا "1 Rده? U1 8' ،
; ز Q1; 168 +را در ا * 1ه و ; H1ور ﺥ از را Wﺕ Nه ﺥاه /داﺥ ،و
85 www.secularismforiran.com
!ت1 و ﺥ از، ?!D ا/ ﺕ ﺥاه% /Y/ هن هU1 7 ACD در./ ده5/* ﺕ% ه روز6T'
./?+ و ارز ﺵن راA/-B) ﺕ ط ﺕZ
86 www.secularismforiran.com
5
: ??+ه h hا* 1 /ره +در / ACDد ،ه hاز ا -"3ه '&ار - + %را /ن
. ?9/1ﺕ س T3ن /91رe/R . ??+ا ه" 6در A +را ،ﺕ@ / A + -"3 hن
ﺕا/1 ه168 . ?9 Q"3ر ا ت 71 % Bد ،روده در ﺕان "1رو (4) – 1و )1 (5در
ا 1؟ در /9ر ارد ،ا ل Aﺵ .د71ل ﺵاه &' ; + /6ار %ا در
و &' /-jار %ﺵ./
87 www.secularismforiran.com
_________
ا ل
_________
ا ا?! در8 /ا ا ل /1ز دار<6 ،ار &' QDار %ه Dق را از /ر ./?+از
) (1ﺵوع ./?+
رد .1ا ﺵ" ﺥا /1ران ;ﺵ!ر ا "1 +ﺕا 1ا + 1ا?+ن در + 3ﺵ" ا +ب را
ﺕا* /1ه ،/>9 %ﺵاه ﺡ 9ﺥدﺕن در ا '&ار %را ر . /?+ا D ,9+
دار *ه ات ﺥد ! ﺵ? ،/و و + nدر ; Q1ﺵ+ + ،/?+د از + 3ز' 1
دا /1ﺕ*!A/ ه ./9ا ا 1ع 8' ، D ,9+دا ? ا و S/دارد ،ا ﺕ? * Qاز ; Y1را +
ده .ﺕCر + /?+ﺕ Hﺵ" ? %Hا رو Q3ن ﺵ .ه nر ه +از ﺥoل ا ? /?/7 %HوA"j
ﺵد .در ا ه واg ً"/>9 + /nر ﺕH ، /?+ﺕ? !8+ Qاز Q3ن از در; Yن ه ا
/9 ، /?+ر و Snد 6ه ه* + ?9ه !1 %د %ا 168 .؟ *ه %
ﺵ %ا ؟ 8ن وا ﺕن ﺵ" ' Tا، 1 دا + /1در 8 '&ار (3) %را oﺡ168 . /?+ U
دا Q1; . /1از ا رﺥ اد ﺕ />9 Hداﺵ ا ، 1و ﺵ" ; T' Q1; Y1ا 1ا"jد +د% ﺕر pﺕ ﺕن را
دا + /1او /91رQ"3 e/Rر ; ! Q"3ر T3ن ز71 % 1د %ا 168 ، ا .ﺵ" در ز ن ر
71د %ا ؟ ﺵ" از -ﺕر pﺕن+ ،ب ه در 3 ،د ; 6ﺥ ا /91 +رQ"3 e/Rر
د .روﺵ ا - 1 +ﺕن و + % ?91 1ب ﺕر pه / ; ! 3ج واﺵ? 6د ،و T3ن
Q"3ر T3ن 71د %ا . 1ا ; Q1ا ,-را از 9+ن د ; 6ﺥ ا Q1; + 1ه از ﺵ" ﺵه ر
ﺥد از د6ا ; 1ﺥ ا ، 1ﺕ + 3ا ز + 19+ %/H1ل 1800ز % 1د %ا 1و رﺥ اده
8 ./?+ن ن را ا /?8از د6ان ,9+ % "jا از D +د %ا. 1 ز 1ﺵن را 7t
ﺕا %H? ?1ه 3ا' 1ﺵن را در /Uj %H? h ﺕا /1ﺕHرب ن را ?> ،/?+ Aا91ن ه ;د /ن
ادuم . ??+
. ?1ر Dدار +از ﺡS"3 A ا ز ه /9ر &/8ه Q3ن Dا ا ?/Uj %H
ﺕHرب ; A+د /ن ه Dاﺕ ا &/8 .ه در رد ?*ء /ر %ن wD ،دورد ،و اوﺽع درون اﺕ
* ً"/>9ه !1 %د %ا .ا رف را ا ل + ,9+د% دا&/8 – /1ه +ه + y/ام را 9+ ه
' /ﺕ Dا زه ; Y1را + ،/?+روا@ /ن '&ار %ه را +ر +ا ل ا .ه?6
/?+در./ * ً"/>9ه %
88 www.secularismforiran.com
ارد ،دو '&ار B1 %ه ط ا + 1ا' ! در ﺵ ،د1 6در ﺵ ؛ /?8 در ﺥ
+ﺵ" *Nل '? .دور&' %ار %ه ) (1و ) (2را "1 . /?/7دا 1ه?6 '&ار %ه را 1ز'ر
دا (1) + 1و ) (2ه دو "1ﺕا ?1در ﺥا 1ن ا +ب ه + ، /9ام hدر !ن ﺵ" در ا .ا
ﺵ? ؛ ه"& ن "1ﺵد در 3 hه ران 7رد و ه 71رد .ا دو '&ار zn? %ا . 1ه"&' /?Yار %ه
ﺵ .در ا ﺵ ،د 6ه در ﺕا ?1را ا e!jا ه داﺵ ﺵ? ? :ا' ! در
;ورد?j .ان 1"1ا از ا را ، و ا ﺵاه Dاه ﺡ &' h ،ار V %د 6ا
'&ار; %ﺥ QDرا oﺡ. /?+ U
ا .ا "+ % jاز دا + /1روده در ﺕان "1رو 1؛ '&ار1 (5) %در ه"6
ﺡ> ً>/در ﺕان د %ا 1و روده ; H1را د %ا ، 1ﺡ ; + 19+ن روده را د %ا+ 6T' 1د %ا . 1ا
ﺵد ﺕ ;ب Q3ﺡ/1 + ?+ +و /ل ;ب {j دا + /1ﺥ/ ? . 9/1 Qﺕ Hن
. *+ا ه ال / دا/1 + /1و ا' -ا 1ا ; + ،ب را " ﺵد ،و ;ن وارد
?1روده +روده ﺕان ه ه + ?9ه" 3ز /دق ا ، 1و "wن ﺵن ا ا j
دا1 (5) + /1در ا ،ﺡ ا' ه'& روده ﺕا 1را % 1ﺵ ،/زا @/Bﺥد ن رDر . ??+
ا ?7 +ﺕ Hه. ?9 ا '&ار zn1 %ال j
" ً اﺡ9س ز?1 +اﺵ /9 +ر ?g ا ﺕان ' T؟ ; در در رد '&ار8 (6) %
/?+ﺕ ;ن ./* 1/ ??+؟ ا رد از |ل 1"' -7nز 11ﺕ ا */ .در}1 ﺡ>رت
* ،/?+ 5و از ﺥد ﺵ? /ﺥ; gور Q1; ،را /9 +ر ?gزن ه?9 ﺕا 19+ /1را +
ﺕا 1+ /1ا و و ; /?/7روا?*1ن ا = ; + /ا اﺵص اﺡ9س ﺡ>رت دار 1؟
ا ،و ا 61/ ,-uﺥC ?g + /* 1/ز1 +د %ا !" .1 1ا را ر
ﺵ . 1ه ﺵ %/ا را – /6 / +ا ; %ل ;ن ﺥرده ﺥ 3 1"Cا ,-uاز ﺡ eﺡ>رت 1ﺵ
+ه" ﺵاه را – /?+ /6? h7داور در رد در 1در ا '&ار1 %ﺵ از ر@ ا
دادن ?> ;ن Dﺥاه د +ﺡ+ Aد %ا .
Hد ا &/61ا .در ا رد، اH1م&' ،ار/ (7) %ن hﺽ/ -9 h /' S
. ??+ ﺥoف دو |ل ً " ،A7nاDاد /-j gn U1ا '&ار %دار ، 1و ا ,-uدر رد اش {B
از در 1در ا در ا? . "1 ,? 1 Hا /?8 ه" /ﺥ !" ،gا در
، ??+ﺕ? QﺕB/3ت ﺵ Cﺥد +دم ﺽع ?+ل ا{B B- ? ,ا .ه?6 *
ا?+ SDل ا B-ﺥاه +ﺵ*1 /ن +ﺵ? *1ن ده? +ﺽ Sﺵن در ا . را /ن "1دارQ1; . 1
+ ?1ه ، ?3ه y/راه ?+ &3ل ا B-و3د 1ارد?+ ) .ل اB- ده +ا ﺡCل ارزﺵ
89 www.secularismforiran.com
ا zn1 B-ﺥ از ال ?1ﺡ Gﺵ 5ا دDع از 3ن +ﺵ *1ن ده B +ود +دن !/
ﺵ .در ه ﺡل ،ه ف از ا ل ،ﺕ /ﺽ Sﺥد ذ +د Aا . ﺥد
|ل ه +در د ﺵ Aا1اع T-از ا ل د ،ا ه" 61*1 Q1; 6ا 6واﺡ &/1ه . 9
رو ، 1ا?! اDاد +ﺵ /در '&ار %ا را ا7tت :/?+ا?! در ﺕان روده / در ه رد
، ??+ا?! دو ) /! ( 71ا B-را Bود . ?+در ?/?8 ،G /9ر ?gزن اﺡ9س ﺡ>رت
دا H/1 ،/1را . ? 1و در ه رد ﺕ! /د&' 6ار %ه - +م را '&ار %ه
> . ? 1ت در |ل اول1n ،ن 'ا 1و ﺥ/ /ل ;ب د. 1 ./?+ا '&ار %ه را ت ﺡ"
ﺕ"o h-ح?3 ، B +ود ?+ا '&ار %ا ا?+ SDل ا B-اTد% در |ل ;ﺥ > ،ا +
+دم دارا ﺡ GدDع از 3ن ﺥد ده و > Dد ) ?+ل ا B-ا '&ار %ا را +ه
ه"ن gر QT h +م @>Dدر را د6 و .H/1 1در ه&' h . ?9ار > 1 9T1 D %ا
ﺕا H/1 > 1ﺵ . ﺕا1 e?3 1ع ﺵ &' h ،ار %ه @>Dدر را د&' 6ار %ه Tه/
. ? 1در '6Tه روز &/1 %هن ? hد > ت ه"ا H/1 h %را hهن
' " + /او ا ا7tت اد jهn 1 ا ل ،اﺕ! ﺵاه ا ﺕ> /' H/1ا o| .
ده " .در ? ،Gهن ? hد '&ار %ه +ﺥ از ; > ) Q1ت( ?jان ﺡ اراR
ﺵ . 1در ا ACDروش ه ﺕ A/-Bو ارز هن ه را ﺵه د (H/1) 6ﺕG C
h +هن ا3 ﺥاه+ /د .ا /از ا?! ﺕ A/-Bو ارز =داز<6 ،ار /?/7ه?6
ﺵ ; 168ن را ﺕ* 5/ده./
90 www.secularismforiran.com
ده . د -ا >+ jدن در ;ن ،و ﺕﺽ /ا?! 8ا ,-رد U1ش در ا ،اراR
ده 7- + ﺵد .ا |ل ،واژ?" %ا" *1ن ا ً " Cnﺥ اﺵرات ; Nﺵ!ر
; /' H/1ا .واژ" %زا" " ً / 61*1ن > hدر ;ن ا . e +از ;ن
در زن Dر /?8واژ'ن /9 61*1ر ا . 1در ا? QD Hاز را Wﺕ ﺵن ; %ا :
ﺵ 1*1 ،ﺥ ا از ا?! hهن و+ر دار ،و ا3 /?8 +واژ'1 ه?6
ﺕا /1از 61*1ه ا ﺕ"Q1 &//دن /ن /ن > ت و H/1اTد. /?+ %
ا "1ﺕا /1ا 61*1ه را gر ﺵ+ ?/ر ' . /ﺥ از واژ'ن در ز ?/ه &3هن +ر
رو . 1در ; '" /م +ﺕ ?8ان 8 -- 9/1 ,uن در ;ن در ه&اران ,uه8" ،" 9ن"
? " " ?1ا ،و . >? 61*1 h 1از د/u ،6ب واژ'ن 61*1ﺽورﺕً ? /uب
هن o| . 9/1ا' 9/" 6ن ز /ﺥ*! ا — %&7زار در ; % 1 H1ام ،".در -"3
دوم ﺵه ا ﺕ H/1 /ام ارا Rداد %ام 8' ،ه y/واژ 61*1 %را +ر 71د %ام .ﺥ gداﺵ ﺵ/
?"nojر ﺥد زن h ./9/1هن را ا /ن '&ار %ه ،و nojدر ? Gر
/?8روا ا D ،رغ از ا?! ا روا@ ﺕ@ واژ'ن 61*1ﺕ Cﺵ %ﺵ? ﺥ e ./روش ا
ا ﺕ* 5/هن ه ،ﺥا 1د ،G/nاز !1ﺕ + )V +ﺵ/ % /ن ، ?+ﺕ"&' &//ار %ه اQZر
ﺵ ،%و ﺕ* 5/روا@ /ن ; . Q1ا3ز %ده /ذ| ?8 +ل =داز.
91 www.secularismforiran.com
ﺵد n;" :ر6ن '´ : Tﺡ> >/ا ا nاز '&ارش ? hا 1ز 1ر6ن در ل A>1 1984
ا / +و اﺥoق 3ا <1ا ، 1و 8ن د ?7اﺥoق ا ،د و /ﺽورﺕً ﺕ @7ه´. ?9
"]/1ر ﺕ"& [1984، '; 24 ،در ا &' nار %و3د دارد / (1) :و اﺥoق 3ا <1ا 1؛
ط ه; -"3 . ?9ﺥ ر6ن اً /ن د 6از )(3 ) (2د ?7اﺥoق ا ؛ و ) (3د و /
ا ; .ا hهن ا ؟ ﺥب ،واژ8" %ن"; 61*1 ،ن ا C> +د از )/ (2ن > hا .
H/1 (3) + ?+ا .ا واژ %ان ? +ا' ﺵ" ) (1و ) (2را =< ، واژ" %ﺽورﺕً" /ن
' / :اﺥoق ر@ دارد،اﺥoق د ر@ داردe ، ) (3را e . <= &/1ز 1در اA
/د ر@ دارد .ا hهن ا .
ﺡل <6ار |ل دﺵارﺕ =داز .ا n A>1 nا از ا 9!; h/o+ tدو ﺕ+و1 Aم
د +ا در ; !:
] [1در ; ! ،ﺥoف د*+ 6ره ،ا ِAﺡ ِ /"+دم />j 1ا و 9 1ر؛ ا ا Aدر
? ه >9و در 1nن ? رج ا ؛ ;زادا *? 1ا ،و راد / jﺕ W1اش
ﺵد. واA
? TCدر رد ??+و از %63ه/ ] [2در ; ! ،دم nا >?? و Hرا ﺕ//
9V . ??+ت 1 ، "jﺕ? Qدر ال + ،در ه" "tات T-ن از 1nن را ﺡ! در
ﺵن د +اﺕ h/ا< ... 1ا دم ﺡ7ن ﺡ> n >/رت ا. 1
: ??+ا?! ; ! *+ر ا د +اﺕ .h/و ه دو 7?3 3 ه دو ? ا %ا -واﺡ را /ن
ﺵ' 1ن ﺵ ? .اول رﺽ ﺡ! دم .ا?! ﺡ! واﺡ از د +ا ه : ?9ا Aﺡ/"+
&' . ?+ار %ا >1 +و'ل )؛( از ه 3ا ﺵ %ا?j 1ان ا ,-را ون ذ +هن اQZر
> ت و H/1ه ط ,- h )- 7?3 !- ، ?9/1ا/ B1 . 1ن ا?! ا Aد +ا
" ./واژ<" %ا" در ; -"3ﺥ ; 61*1ن >8ر در ; ! Dا' 9ا .در ? دوم ا h ،هن
+ﺵ H/1ا /6د :ا?! دم در ; ! ﺡ7ن ﺡ> n >/رت ا . 1و ا ا H/1 ا )V +
، ??+و . ?+دم (%6?+) ??> %nو ) H %nرQ"3 e/Rر( را ﺕ// ' > ?8 /ذ+
ﺵ . 1ا > ت واژ'ن % *1 5* 61*1ا ، 1ا ? TCدر داد' %ه ?3ﺡﺽ ?jان ه/
. ?+ روﺵ ا Q1; )V +را ?jان ﺵاه ا H/1اش ذ+
92 www.secularismforiran.com
ﺕ ? Hاز ﺵ" ﺥا ام +ا روﺵ ﺵQد n ،ر ر ' Dاز واژ'ن / ،61*1ن هن و
*/ +در رد +ر+د درو 1هن ه /ز – + 7-در /uهن ﺕ"& . /Q1ه?6
داز – ا ﺕ"& Q1ه ;ن ﺕ ﺥاه? ﺵ . ان
ز ن ﺕی
ا ه hاز را'اف ه ز ،ﺕ B ; + /?+ //ه 1ه 9ﺥ ./ا' /?8ا > ،ت و
H/1را *. /?+ 5
ﺕا / 1از ﺕ&-ن jد ﺵj % ??/ !7ﺽ ، ?+و " ً ﺕCو ;ن /T/+ .1ﺕ&-ن -+
ﺕ دارد .ا د 9 8 ،Aﺕ اد *+ن ﺕ&-ن j -+ا&Dا .
داد -D . 1ا /91 .2ﺵ +ه jﺽ % ??+ﺕ&-ن 1 -+اﺡ دوراDد %ﺥ ت
1اﺡ از /-+ا &+ﺕ/9 1&-ر دورﺕ از ;ن د +ا ?1از 1; GgﺕCو واﺽB
'?D ﺵ ، 1ا اج را در . ??+ Dج ه ?-ﺕ ً " + 1&-ﺕ= ه ,C1
+د. 1 و ﺥ 1ه 'A/9
و ,3ﺵ 1ﺕ ﺵ"ر ' ??/ن ا %69ه ﺕ1&- .3از ; /91 + H1ﺵ +ه ﺕ&-ن -+
ﺕد از رﺵ ? ﺵن ا>7ل در; ; Q1از ;' Qا&Dا ،ﺵ +ه ﺕ1&-
+د. 1
.4ا?+ن +ﺵ +ه -+ﺡ ه و ﺵ Qه را &/1ﺵ داد %ا ، 1رت ر 7nا
ﺵ +ه ها در; %ا. 1
"ل ﺵ A .5در ﺡ ه ،ﺕ> "/1 7از ﺥ 1ه * ﺕ&-ن -+ه h ،. ?9و-+ e
ﺕا 1 1+ ?1 ، -Bل ا ، -و hدو ﺵ !7ﺥ 7ا * . 1+ل ه ﺕ1&-
داﺥ ه&? 1+ ،*/ل ه -/Dد 1 6ه اﺥ Cﺕ را &/1در. ?+ D
93 www.secularismforiran.com
+ Dدر 1ﺡ /واﺡ ??+ *+ A+و "/>9ه ر. ??+ n 1 .6رت ا دو ﺵ+
; و دو ا >راﺕ ا ان ? +ﺕ&-ن ً/7g -+رت اCB1ر در
وﺽ. ?+ S
. ?+و .7از د -+ ،6ها ،ﺕ&-ن هار %ا ،و د 6ر 1ه رn
ﺵد< ،ا 71ﺕ?+ Bل >رات ?jان hر 1ارﺕ7ط ، "3ﺕ@ ا; Aزاد /ن 1/
دو ﺵ .
___________________
ﺕا > /1ت هن را اد ﺥم ;ن ،و H/1را CBل Q1هن ﺕCر ./?+ا h QDهن
'<رد+ .ر+د درو1 زم ا ا + /1در ا /ن – ا ﺕ"| ،A/درون +رﺥ 1هن– 8
ﺵد در ./ا &Hا +دن هن را' ? ،م ه &Hا را +از > ت "/ H/1د%
ﺵد ،ا ' + /در ;ن ﺕ? Qاز دو "1د اTد% ا اﺡ h ،Aﺵ %/ﺕ /د'ام را +ر
; >1ر ا1ف < ا +از "1 eهن ه . ; &/1 % /Y/
94 www.secularismforiran.com
ا دع از د ب د. ودﯾ
ا هن Q1د %ا > h @>D .و hﺡ -ا ل دارد< .ا A+ﺥر هن ﺕ?h Q
ﺵد. !/ن *1ن داد%
ا ا' /از > hو3د داﺵ 8؟ ;!/ 168 %61ن H/1ر /?+؟ در ﺥ
ﺵ . 1در ارد د > ،6ت ه ??+ "1 A"j؛ ارد ،دو > */ه H/1ا ?H
. ?+ا دو ا 6ﺵ %/ه Tوﺕ رت ? ه +ام از 3 Q3ا' 1ا H/1را ﺕ/
;? e ،ﺕ + /?+ //در hهن از +ام ا 6اTد %ﺵ %ا .ا *1ن دادن ا د'ام در
ﺕ"&<6 ،ار دو ه 1را / +ﺕ ح ﺵ ر ./?+
او هن ر6ن در رد /و د ا o+ , .م او ا ا / (1) :+اﺥoق ر@ دارد ،و
) (2اﺥoق د ر@ دارد? ،ا ) / (3د ر@ دارد .ا هن 61*1ا 6اول ا .
> ت ) (1و ) (2ه ﺕ ,/+ﺵ 1ﺕ ) (3را H/1ده? .در ا? h ?1 H/1 Hﺕ /ا >Dا +از
ا . Dا > + ه ! ! از > ت ا ؛ ه hاز > ت را +دار ،ﺕ/
/وا 9اﺥoق ا ،ﺥد ﺥد &/8در رد د e ، ' "1ه y/د -/ارا "1 Rده +
/ /?+ !Dد ر@ دارد .ه" /ﺕﺕ ،,/ا > +اﺥoق د ر@ دارد ،ﺥد ﺥد
&/8در رد e ، ' "1 /ا > ه د -/ا ارﺕ7ط /و د "1ده .ﺕ?Q
ﺕا+ /1ر ﺕا h /1هن ./ا وا /nرا +ا > ت را ?+ر ه <6ار ه?6
ojو*1 ،(+) %ن ده ،/ﺕ > ت را ه و+ ./?+ Aرد ا jاد دن "1 hد دoj ? ،6
:/?+ &' 3ار %ه &Hا ،د'ام هن را ﺵ! Aز ر
)(1)+(2
)(3
95 www.secularismforiran.com
از !/ hن اTد+ %د %ا + ،از ﺥ@ وا > Aت ا اد ،Dﺕ ا وا /nرا *1ن ده +
ز. 1 > ت h ً>Tهن واﺡ را
e!jا هن n ،ا را +از ﺕ+و Aدر رد د +ا در ; ! + A>1د oﺡ. /?+ U
، ??+و ) (2دم ﺕان / /?8ن +د (1) :دم ??> %nو رQ"3 e/Rر را ا1ب هن او را
ﺵ 1ﺕ ﺡ! H Q ; + ??+م ﺵ?ﺥ ﺵد ﺥ./ ? TCدر داد' %ه ﺡﺽ ?jان ه/
. ??+ا' > . ??+ت ) (1و ) H/1 o>9 (2را ﺡ" ? ا ) (3دم ا ر دو را ?+ل
ز ﺕ* h H/1 /7ﺕ /ا >Dرا در; U1ور > ،ت ?1ن ه ا >Dه + ?9در ا رد ه
ﺵد، دو در و@ و 1در ? Qا /ه ,C1ﺵ %ا . 1ه 8ا ن ه */ﺵ? ،ﺕ !B9 /ﺕ
ا از 3در ;وردن ! از ن ه ﺽورﺕً ? HاDدن ﺕ "1 /ﺵد e .ا ﺡ> + >/
را ?+ل ،/?+ﺥد ﺥد ﺵه ا + jدم ﺡ! را ا1ب +ر'&اران ﺡ!
ﺵ 1ﺥ ./و3د ه/ ? TCه در +Bﺡﺽ D ، ??+رغ از ا?! ; دم ?jان ه/
ا D ،رغ از ا?! ; ;1ن دم در ﺡ! ه ،ﺥد ﺥد ،ﺵه *ر+ ? TCد
??+ﺥ e ./در ﺕ /د'ام ا هن ،از "1د +اTد"1 % ا1ب 1' ?"1ه ا ﺡ!
+ /?+ه g hر 3ا' 1از دو > Q? H/1 !- /?+دو !/ن 3ا' 1را ر
ﺵ: 1
)(1 )(2
)(3
ﺕا /1ا 6اول را ﺕا H/1 ?1ا ? Hﺵ. 1 ?ا h ،د > دو ﺵ)- %/
،(S"3و ا 6دوم را ه > 1ت /uﺕ /"Hا ./1در ه > 1ت ﺕ ) /"Hﺥoj g
ﺥاه ﺵ .ا ' Tا?! ; hد از > ت ﺕ/"H ﺕا 1ه >8ر + ه ﺡ ،ﺕ اد > ت
ا 1ﺥ ،/ه hاز > ه را 3ا'o 1ﺡ ،/?+ Uو از ﺥد = ; /ا > ﺥد ﺥد ،ون
?+ﺥ ./رو د ! 6ا ا /= +ا' ! از > ت 1در > ت د H/1 ،6را *17/
?+؟ ا' /?8ﺵ > ،ت ﺕ /"Hا 1؛ ? ا ﺡCل H/1ه د 8؟ ; A+هن را ﺥاب
وا 9ا . 1ا ا' ر1 uدر * ، > hاز هن > %61; ، 1" 3ت /uﺕ /"Hا 1؛ ?
. ??+ا' ا ;ز ن ه را ا"jل +د ،ا ه?ز " ، *1ﺥب ا ه 3 hا' H/1 1را *17/
96 www.secularismforiran.com
9Bب /?+؛ ا رو!د 1gBﺕ ا -3 .ﺕ +رn ،/Dا ACT jﺕ در > +ت را ﺕ/"H
رد ا1اع ﺥص هن ﺥاه ; /ﺥ .هن ه +در ; > Q1ت ﺕ ,/+ﺵ 1ﺕ H/1ا را
*. ??+ 17/
ﺵ 1دوﺕ ) (*/ا ; . در ه > 1ت /uﺕ ، /"Hﺕ اد !/ن ه H/1 +ه"6ا
ﺕا!/ /1ن ه داﺵ ﺵ + /از > hدو H/1 ?8 ﺕا e!j 1ه ﺵ ؟ ; وﺽ/
ﺕا?8 . 1ن / +ﺕ /از H/1 hﺵ ؟ >ً?/ ﺕا 1ﺡ Tوت وا'ا ﺵ 1؟ ? &' h ; ،ار%
ﺕا 1ا رو . 1ه" > / oﺡ+ Uد1n ،ن 'ا; "w 1ن ا +روده ﺕان /
ﺕا&' /1ار %ه روe . 1 + H1/ H/1روده در =1ل71 ،ا! ،ه 3د 6ه /
را ،ا ه" ABه ،رت ? + /?+ه hﺕ@ 1nن 'ا17/* 1 /9ر از ا د
ﺵ . 1ا' '&ار %ه را ﺵ"ر&' %ار ،/?+د'ام ﺡ /?8 Aﺥاه ﺵ :
)(1
در ه" هن ه +ﺕ?+ن ر +د %ا&' h ،ار > / %د و ،H/1ا هدو 71د .ا
ا ًDﺥ gد + %ﺕ 3ﺕ? Qهن ه /9ر د %داﺥ ا .در ﺕ !Tروز ،%و &/1
ﺵ > h :ﺵاه در -jم و د 6ﺽjت ;+د ،h/ا ,-uز %/H1ه ا ل روو
ﺵد ،و ا ;ﺥ ،e!j .ا ا ده ; + ،ن ه 1ﺥد *7/ن H/1د6 H/1 h V
'د 7/* +ن 'د +ﺽ Sن را ﺕ> %61; ، ?+د71ل > د6 د71ل > ا
> اول ﺵ ،و ا ;ﺥ .ا |ل ،ا' 9+ا?! ?+ل داﺵ ا zn1 B-ﺡ GدDع از ﺥد
+ /?+دم /?8ﺡ> دار 1؟ ;ن ﺵ5 ﺕا8 :/= /1ا Dض ﺵ ?+ ) ،ل ا B-ﺵ ،
ﺕان pده :زا دم ﺡ Gﺡ/ت دار ، 1و ?ا ﺡ GدDع از ﺥدﺵن را دارQ8 e . 1ر'&ار %ه9
+ان ه داﺥ :
97 www.secularismforiran.com
ﺵد: +د'ام ;ن ا ﺵ!A
)(1
)(2) + (3
)(4
ا هن دو ﺡ') -م( دارد ،و '&ار (2) %ه ' H/1م اول ا و ه > 'م دوم h .هن
ﺕا' ?8 1م داﺵ ﺵ .
ا3ز %ده Y1; /را +ﺕ?+ن ; ﺥ /ﺥ oو ور ./?+در رد ﺥر هن Q8ر / !1ن "1د ،و
ا ه % jn h !1ﺕ /د'ام و3د دارد.
/ن ; Q1از h h .1هن د > h +و H/1 hداﺵ ﺵ ؛ ا *1ن دادن 1/
!/ن اTد. /?+ %
ﺕا / 1از ' hم داﺵ ﺵ 1' ،ا &' h +ار / %ا 1ه H/1 h .2هن
) ' hم( و ه > ) 'م د (6ﺵ ؛ ا *1ن دادن ه 'م از 3 1!/ا' 1اTد%
'/د. g ،/?+ر +ﺡ; -ﺥ در n /ار
ﺕا / 1از H/1 hرا * ?+ 17/؛ ا ;ن !/ن ه وا'ا ر . /?+ > h .3واﺡ
ﺕا / 1از g ، > hر ﺕ/u /"Hﺕ ، /"Hﺡ" ﺵد؛ H/1 h .4واﺡ
+و !/ hن ،و ا > ت /uﺕ!/ /"Hن ه وا'ا +ر ا > ت ﺕoj /"H
.
98 www.secularismforiran.com
+ (1) !1در ا ه" هن ه دق ا ؛ درﺡ> ، >/ا ? !1ﺕ) هن در ا .
ﺕا 1داﺵ ﺵ + ،ا ه +ام hﺵ%/ !1ت 2ﺕ / 4ن ' ﺥر ه T-ا h +هن
ﺕ /د'ام دار e .ا?+ن ه nر ه +هن % /Y/ﺵ – ه ' ?8م ه +داﺵ ﺵ > h ،
ه ﺕ اد H/1را * ، ?+ 17/ه ﺕ اد > H/1 h Vﺵ? – ا; /1ن را رت د'ام
در;ور.
[1] +ه" ا 1ا ه ز % 1وا ? دار Q1; + 1ه ا 1ا ه. ?9 ، U1ا ه 1ﺕ Hا
[2] +روز'ر د +ه 19 y/ار رو ز /و3د 1اﺵ .ا?+ن ا' اد jﺕ Hدوم ا ا
ا3ز %ده /ا دو را وا/nت ﺕD Hض %61; ،?+ا اد 19 [3] + jاران از 19 /uاران 1ﺵ
ﺵ %ا H/1 ، 1ا د %ا A>1] .از ﺕم ِِ" ،Aﺕ! ' Aا ا'? -H ،"h/هرز ،ژا 1
[1985
' &' +ار(3) % ﺕ A/-Bا هن د %ا ،زا ; )Vن را ﺥ و داﺥ ارا Rداد %ا .او
> . ?+ت هن ;ﺵ!را ﺕ /"Hه . ?9ا' H/1ا ،و ) (1و ) (2را ?jان > ت اش ح
+ا 1ا ه ز % 1دارا وا ? ر&د .ا وا/n > ) (1را =< ا ) (2را رد ،/?+هن Dو
6 ، ?+ "1ا?! ojو+ <= % ه + ?9ﺥد ا 1ا ه ز % 1ا &/8 ، 1را در رد 19اران t
روز'ر 19اران و3د 1اﺵ? .ه" /د ،A/ا' '&ار (2) %را &/1ﺕ /?+ G Cا ) (1را رد ،/?+
ر&د e .د'ام هن د %ا : هن Dو
99 www.secularismforiran.com
)(2)+(1
)( 3
ﺕ + /?+ 3در هن ،ﺵ"ر %ه را در -"3 1/ه Q1د %ام 1 ،در ا ا ; .Q1ا ان ﺥ gا
+واژ'ن ا ا o"3ت ا gح '&ار %ه و ﺕﺽ Q1; >1 /در هن ه . ?9ا واژ %ه ?1دار9
+را ده ﺕ !/ن و oj ﺵ . 1ا د'ام ا !ن ه ه + ?9ا ? هن اTد%
&63ا دار 9ه ./?+در ه &' ، -"3ار g %در 7j hرت ا" درج ﺵ "+" + %ﺵوع
ﺥا 3 /ذD + ﺵد – .ه" /ﺥ gﺵ"ر %ه را eاز ;ن '<اﺵ ا ) .د ،* A/ا'
hﺵ"ر&' A+ ،%ار %را در د'ام /ور ،ز ه زم 71د +واژ'ن 61*1را ذ Q1; . /?+ +ه"?Yن
ﺵ (. 1و ;ﺥ ا?! ،ﺕ )V + /?+ 3ﺕ/+ ه Nه"1 + ?9ده د'ام &63ﺵن دار9
+ا '&ار %ه Dﺽ/ت ف ، ?9/1 ه ﺕ HهU? . ?9ر او ا ا (1) + ?+و ) (2وا/n
داﺵ ،و ?7 !-ﺵاه "-jا . 1ا' او ;ن ﺵاه را &/1ذ+ +د %د ،ا هن /از ' hم
د. 1 ) (1و )oj ،(2و (3) > %دن W1 ،ﺡ Aاز ;ن ﺵاه &/1 -7n
;ور ′ +د /9 + 1ر ?g ?jان |ل دوم<6 ،ار ﺥد ن ه; ./?+ ? 1ن '&ار %را د
ﺕا /1ﺥد ن ا ﺡ" از ا اد jه9 1ز؟ ز ?1اﺡ9س ﺡ>رت دار ′ 1؟ <6ار ; /?/7
ﺕا /1ﺕ 3ﺥد را ا !1ف ?g ً " + /?+ د71ل +دن ﺥ@ ا / +ﺕ ذ+ +دم،
ر .ا 8ا 9+ U1 اH1م ﺵد j1 61/ ،ﺥC Q3 + ُ ،"wو %ه?6 ز1
?+؟ ; " ً ا ﺥ; + 9/1 gن ﺵ 1' 5ا 7"+د اﺡ9س ه" Q3 */ااز ﺥC
?+؟ ا3ز %ده /ا ا %ه را در / QDور .و 8ن ﺕﺕ ,/ﺵ"ر&' %ار '&ار %ه در hهن Q
ﺕا /1ا ر از u; H/1ز :/?+ ، 9/1
100 www.secularismforiran.com
o"3ت ) (2و ); (3ﺵ!را > ﺕ ﺕ /"Hه ?9؛ ه h y/ﺕ? H/1 Qرا ﺡ" e . ?+ "1ا' اه/
ﺵد: هن را رت د'ام در;ور/?8 ،
)(2) + (3
)(1
;ن > دوم ن ? ) (2را /6 8د – Dض + /?+ﺥد ن B ﺡل Dض 9+ /?+
ﺕا 1ﺵخ 17gو ﺕا /1هن ه د; ST1 6ن ارا Rده/؟ ;ﺥ ?gز1 ﺵ hداﺵ ﺵ; ./
ﺕا 1' 1ا /ن />9 /uر ، nDه اﺡ9س د 6ه ﺵ . 1H? !1ه ﺵ ?g .زدن
ُ "wو ر ?gز1 ا .ا U1 ﺕا p /1ده ،- + /ا ,-ا دُزه ?g +در
+ه y/د-/ '/د .و A/ﺥار +دن د6ان ه?6 Tط ه" Cn */ﺕ" 9و ﺕ />Bد6ان اH1م
ا e .ا?+ن دو > د 6دار: ا 71ﺵ j1 ،ااز ﺥC
ﺕا /1د'ام را 9' /?8ش ده:/ ا دو > (2) ?1 &/1و ) (3ﺕ /"Hه، ?9
)(4) + (5
)(3) + (2
)(1
101 www.secularismforiran.com
ﺡل ه 1دو 'م دار .ا' اه /ا {Bرا ACTﺕ ' ،/د71ل د -ا > )(3
ﺵد، 6 &/1د ،و ﺥط ا ل د 6را &/1د71ل /' ./?+ا روش ،هن ه % /Y/ 8ﺕ
ده./ ا در ;ن ﺡ &/1ه" /ﺕﺕ+ QD ،,/دن > ت و ا&Dودن ﺵن د'ام ادا
*+ورز ﺡل <6ار 1"1د 6را ر + ،/?+ا ر از > hروز 1درر9/8 %
ﺵد .ا |ل ojو*1 %ن دادن روش ر د'ا ،ﺡو "Q !1در رد &Hا +دن '&ار% A>1
ه 3د در hهن ا h .ر nز را ا /1و ﺵ"ر&' %ار %ه +درج +د %ام ﺕ3
: /?+
ﺕان *+ورز را / 1 ? hﺥ p ./ا ا "1 [1] + ا -ا ا ; +
ﺕان ; Q1را در ا دو % /Y/ا ، 1ا ﺕان /?8ﺕCر از *+ورز داﺵ .د Aا داﺵ
ا?!*+ [2] ،ورز وا3 9دات ز % 1و ?;Dه ز 9ا ، ﺥ+ oد91 : وا/n
13ار ، ?9/1و ?;Dه ;ن ! !/1ا ؛ و دوم ا?![4] ، درﺡ [3] ،+اد ﺥم ?
رود n +ﺵ ،درﺡ & [5] +ر ،jا' ﺥب *+ﺵد ،ﺕ +رﺥ n 1ا ،و اU1ر
ﺵد] .وِِ 1ل ِ!*+" ،ر و ﺥ /دار" ،ﺽ" "/ ﺵد ،ﺕ ا 1د ، 1و ا' *+ ا
/1ر ﺕ"&D 26 ،ر[1985 ،
91ﺕ -"3 + /?+ 3دوم را ﺵ"ر&' %ار +د %ام و -"3 1اول را -"3 .اول * را در
; &' e .ار % ، ?+ون ا?! ﺕ > Cدر ;ن ﺵ ؛ ﺕ G Cدر -"3دوم رد *+ورز ح
ا61ﺵ .ا ?8 ،-"3ن )V +ذ p" +ا ا ) (1ا ا "1 :+ﺕان *+ورز را ? h
H/1هن ا .ا د Aدر h ، ?+در ﺡ>>/ "+و ارا QD Rاز د e Aاز ;ن *5
ﺵ; + 1ن را Q8ر '&ار %ﺕ>+ /9د %ام. /9 -"3ر 1 gاراR
ﺕان د +ه '&ار 3 %ا' h 1ﺵ"ر 1 791 %اد %ام Y1; .را (2) +ﺵ"ر&' %ار +د %ام ،در
,+از دو اQZر &Hا *+ (2a) :ورز 3دات ز % 1وا 9ا ،و )*+ (2bورز ﺡ>>/
ﺕان */ﺕ+ &Hد؛ ﺥCص ) % /Y/ (5ا . ?;Dه ز 9وا 9ا .د > 6ت را &/1
8ا ا nت &Hا را 3ا' 1ﺵ"ر&' %ار /?!1؟ زا در هن >1ه &Hا 1ارU? . 1ر )Vاز
&Hا ﺥ+ oد" ا ا +دو ﺥ@ ا ﺕان در دو وا/n ' ا ل اش را " ا?! B
/ن *+ورز و + /او از دو Q3 ،/?+در +ا ل اش را ر ده .و ه?6 اراR
'<ارد :اد و ?;Dه ز ، 9در ا /uز 9؛ و 1 gدن &*+"jار در ا Dق ?
102 www.secularismforiran.com
ﺕا /1ه 7?3از ; Y1را +در رد ا ل اش را D */و *!?./ + "jرﺥ e .1زم 9/1
' &' h ،ار9B %ب ./?+ *+ورز و ?
، ?+اU1ر داﺵ ﺵ + /د'ام ﺡو دو !/ن ' +دو ﺥ@ ا ل را د71ل از ;)V + H1
ه"6ا (1) H/1ﺵ .ا Q8ر > دار !" 168 &/8 /?8 .ا ؟ ﺕ (2) + /?+ 3و )(3
از /?8اد و ?;Dه اTد ، ?+ "1 % ' ? > ﺕ ﺕ /"Hا . 1ا' > ) (3را +
' *+ورز 69اد و ?;Dه ز 9دارد &D/1ا (2) > ،/در رد > )+ (2
? ،و ﺥ ،/ه (2) e . ' "1 y/و )"1 (3د +ه 1/ ا ا?! ; *+ورز ? h
ﺵ . 1ه" /ﺕ A/-Bدر رد ) (4و ) (5ه <D1ا ،و A+د'ام ﺵ! Aز !/ hن Q? H/1
ﺵد:
)(1
> ، ﺕ (2) + /?+ 3و )g (3ر ﺕ (4) /"Hو ) (5ط . ?9/1ا ان ﺥ gا +ا دو T3
&Hا ه ?9و ه" /ﺥ /u gﺕ /"Hا . 1ا |لD ،ض (3) > + /?+را ﺥط ا
، ??+رد ./?+در ا ﺡ ،ه1 ا د/ S? + A/ﺵ "/ه از اد و ?;Dه ز 9اTد%
را *1ن داد %ﺵ ،% ر&د ،ا ﺥ ﺵ ا ه!/ + 1ن " 8ارا Rﺵ D %و !/ +ن "
/ن *+ورز و ﺕا 1اﺡHج + ?+از U1دور %ز %Q 1ور nD وارد )V . ; "1ز ه
? ه. 9
ده? ،ﺵ %/ر د'ام ،روش 16ا ا ﺕ A/-Bهن ه ﺽjت ?8ن +ا |ل ه *1ن
ده .ا ﺕز %اTد %از ا ا&ار را ;uز +د %ا .در ،ﺥاه /د و ﺥره Tوت
; . +ا روش + 168ر ارز هن ه
ز ن ﺕی
103 www.secularismforiran.com
ه hاز هن ه ز را ﺵ! h Aد'ام در;ور .
.1ﺡ"ً ﺥ1اد; %ﺕ ار ه . ?9ه / Tاو on hد %ا"س *1ن ا }?-اش ﺥ .
,? ?+ "1 !D .2ﺵ +در ا ﺕم درس روا ?*1را /6م8 ،ن در +ا دور%
Dق /6 e19/م ﺕ اﺥ Aدارد ،و ا' 3روا h ?*1درس از دا-j % !*1م /6م 1
ﺵد. ام 3 Qر
; .3دان ،ﺵ Q? Qا?3 /ب uاان ،در ا 6-3 Q1ﺥزن وا Snﺵ %ا .ه"/
ﺥ 1 ،gﺕ? Qﺕ"م ل ;ب و ها 'م دارد !- ،در ض ﺵ ده Bا 9jن &/1
ه. 9
.4اoح /ت ه ﺵ Aدو رَو "& ا ; / :وردن &/ان /ت ه ،و %'&' 9ه
"! ا +ا ا +ه &/ان /ت /ﺕ ، U1 .اoح /ﺕ از / U1ﺕ? Qه?6
ه ا3ا در; ،و eاز ;ن '&' %ه 9ود ﺵ8 . 1ن ﺕ و&/ + nان /ت ه +ه ، /1
'&' %ه ا 'و %ه ذ ST1ارزﺵ"? ه ، ?9و /9ر از ا 'و %ه ; >1ر nرﺕ"? ه+ ?9
ا. ??+ 3 1اoح /ﺕ را ﺵ!9
ارزد .ا اش ا ﺥ1اد %ا ،و "/n o + ارزﺵ h .5دا %Rا"رف ،دارا
&ر' 9ن دا %Rا"رف ا&ار ا S 3ا .و ا +د+ن ; 7? ،زﺵ Dاه
ر ; 1 h Q1ﺥ ; ز 1ﺕ!"8 . ?+ A/ا؟ زا در ر ;ورد ﺕ ; Y1را +در
ﺽjت رد ده ' ، 1/درﺡ h +دا %Rا"رف ; Q1ا !ن Dو ? H9را
nojﺵن را ﺕ hﺕ. ??+ 3 h
_______________
د'ام ا&ار ارزﺵ"? ا ﺕ A/-Bهن ا .د'ام ?1ﺕ Cاﺵ ا! eاز هن ا + ،ﺥر
. ?+ا ﺕ A/-Bهن ﺥد ﺥد ن +ر . 9/1ه ف ا -ارز هن درو 1هن را ;ﺵ!ر
ا ،ﺕ A/-Bﺕ? h Qو A/1 -/ا ه ف ا 168 .هن ه را ارز /?+؟ از / 8ره
"1 +ﺕا/1 اTد/?+ %؟ ﺥ; gور +ه" ه ف ا ل ،ﺕ //در 1در '&ار %ه ا
104 www.secularismforiran.com
+ق در * ً"/>9ه %ﺡ 9در ﺵن را ﺕ h e ./?+ G/>Bهن ﺥب ،ه 1ا
. ?+ H/1اش را ﺕ//
ا!Bم ?>
ا ا7tت ،H/1 hهن دو و' ا -داﺵ ﺵ .و' ه +در ا!Dر و 'Tره روز %
ن ; Q1را ه"ار %روﺵ? Bظ 91 ./?+ "1ا?! > ،ت هن دق ﺵ? .هن روﺵ ا
./?+ دا /1ق ;ن '&ار %را t +در ;ن ط +دن &' hار %وا /nه ا +از /
. ??+ "1دوم ا?!، ه &/8 y/را t ه ;uز /?+؛ > ت 1در eا هن ;وردن از وا/n
> ت از H/1 B1 >? U1ط ﺵ? +ا' ;ن > ت در ﺵ? ,3 &/1 H/1 ،
; Q1در ﺵ / .ن د > + 9/1 D+ @>D ،6ت در ﺵ? ؛ H/1 !-ط ﺵ? .در
زد. > ت ا +در H/1را ا !ن <
ﺥر 3را nار > ت ،را /ن هن و وا/n /91و' hهن ﺥب ? ،در
. ?+ا' ﺕ"| A/هن . ?+و' دوم ? ،ر@ داﺵ > ت ،H/1اH91م درو 1هن را اHد
ﺕا /1ا و' دوم را ا!Bم ?> دار، 1 ?jان ﺕ"j Q+/د ز 'د +ﺕ +/ا >Dرا 61
ا :/1ا!Bم ?> ? ّnت > ت ا * 17/از .H/1
+ ?+هن nﺵ ،و 1 > ت ﺕ/"w ا دو و' ه ط ،ا از ه "& ا 1 . 1در
> ت اش ا .ا ه دو 3 -9ا' 1ا . 1ا ا?! ا8 /1ا، ا!Bم ?> هن &-9م در
' ، /و ;Q1 ا ﺕ"| A/را oﺡ : /?+ Uا' اه9 /ﺡ )+اﺕ nرا اg ، /1ل و jض ;ن را ا 1از%
. /?+ا ا?! 9ﺡ در را ، //ا 1از /' %و ﺽب را د nاH1م ده /د. را در ه ﺽب
ﺕا 1رخ ده !" :ا در ا 1از ، /?+ /' %ا در A"jﺽب اﺵ /?+ %7؛ ا ?1 eدو 1ع ﺥ
در ا 1از /' %اﺵ%7 ه ?9ا H/1را * !" . ??+ "1 17/ا ﺡ ا > +ت هن در
!B9ا > +ت ;ن 1در ا . 1در ، /?+ا A"jﺽب را در اH1م ده /؛ ا ?1ه1
ﺕا /1دو jد را در ه ﺽب ،/?+ون ا?! ا jاد ﺽب ﺵ %د % ?"1 >/nاﺵ R/ﺵ? ه"ن gر +
اH1 ،1 1 ﺕا /1از ه د > ت ،ون در D' U1ا?! در +ا 1از+ /' %د %ا،
?> ./6
+ﺵ ﺵ" را > + ?+ jاج را AQ % ?1ا61ر ا ،و هن ام ا ﺵ | &D ./1ض /?+
+او د %ل "3 /ﺵ %ا .ا' او وا "3 nﺵ %ﺵ > ،در ا ،ا هن ام /9ر
105 www.secularismforiran.com
ﺽ )/ا h @>D .گ "3ه &/8 y/را در رد AQا61ر را % ?1ا7tت H/1 . ?+ "1ا ًoاز
> ﺡ "1 Aﺵد .ا ا?+ن Dض + /?+هن ا ﺵ +اج داD H*1ق T9-D e19/ا ،و
ه" داH*1ن Dق T9-D e19/را' ?1ن AQا61ر ه . ?9ا ر ! از > ت ) > دوم(
د &/1 H/1 ، + /?/ا' ا > در روﺵ? 1در ا e ،ا هن اار . 9/1ا
د .ا هن از /9 >? U1ر nا ،زا ا '&ار + %اج راAQ % ?1 ; ,3ن در
ﺵد .در {Bه روز ً " ،%هن را "1 nدا 6 ،/1ا?! از دو > H/1 ا61ر ا
ﺵ? ? .هن ojو %ا!Bم ?> ،ا!Bم ﺡ> &/1 >/داﺵ ﺵ .ا در > ت اش در
، ?+و 1 /ن > ت و H/1را Bظ ? ،Gا!" #م QT hم ﺵ ?D -7ا ًD +را درو1
ﺕا 1دارا )/ﺕ راﺕ > ت ﺵ ،و در را h .هن را /ن > ت و وا/n
!B9ﺵ . /jﺡل از >? U1
+ه > ت هن در ا /?8 7ه 1در H/1اش را ا7tت . ?+ "1ا7tت &-9 H/1م ;ن ا
/ن ا دو و' هن ARn ﺵ? و ه هن ا!Bم ?> داﺵ ﺵ 8 e .ا /?8ﺕ"& gn
ﺵ؟ د A/ا ﺕ"& 1' Q1ا ﺕ>+ /9ر ذه? ا .ا ﺕ /' /"Cدر رد ا?! ; > ت در ا1
/?8 + /1 ً " ،1ز ? اjogﺕ از د ،-j ?1 ،S? 6ﺕر* ،pه ات ﺥد ن ه ./9ه?6
; ?7ن ﺕا 168 + 6 1از ; + /6 H1 Q1ﺥ اjogﺕ را G? ،/?+ ,9+
اjogت ﺵ? + .ر ? Gﺕ و ا 1ارده ا ﺕ //ا!Bم درو 1هن ه .ﺡ ا' 1ا; + /1
ﺵ +اﺵ %7 ا3 > ت در ا ،1 1ا ا 1ارده Q1ارزﺵ"? ه . ?9و nه1
??+ﺕ اِﺵ!ل هن را ﺕ* 5/ده /و ااد ﺥد را د/ nن ر ،ا ا 1ارده h"+ U1
??+ﺕ در ا ﺵ? ; +ن ا ،/>Dا ا 1ارده h"+ /' H/1 h +را ./?+ه?6
./?+و ا' " 71ﺵ&' ; + /ار %ا دق ا و <ش ه 1ﺽ )/ا ;ن > H/1و
ﺵ. 1 '? 9n 8 +ﺵاه ا7tت ;ن ط +ذب ،ا ا 1ارده
;ور– 1 ا!Bم ?> در3ﺕ دارد .در 3ا!Bم&/ ،ان ﺡ" > +ت از A"j H/1 h
ا . ? H1ه 8ه n 1ﺕ ﺵ ، ? ا?! در دن ;ن > ت&/ 8 ،ان در دن H/1
ﺕ ا . ا را /ن > ت و !B H/1ﺕ ا ؛ و ه 8هن ﺽ )/ﺕ ﺵ ،ا را 9
ا *1ن دادن ﺕTوت در3ت ﺡ" در ا /ر ا!Bم<6 ،ار |ل د nاج در را ' ?1ز 'د.
ا Tا +او hگ "3در+ Dد ،%در / nر ا!Bم ?> ا ا H/1ا +او
106 www.secularismforiran.com
+او راAQ % ?1 9/1 j را AQ % ?1ا61ر ا ?8 .ن / +ﺕ د > ،ا7/* oن ;ن
ا61ر ا .ﺡل Dض /?+ا + /1او hر ه?6م ر +دن ،درِ ﺵ /اش را دار ر% 1 }?/+
– – hر 1ن د AQ A/ا61ر دن را9/1 % ?1 ا .ا ه ?8ان ﺵه AQا61ر او 9/1
ا دره ﺡل ا ه ﺵه . jه" D+ /ا ﺕ * در ذه ن ? >1د .ا' ﺥ7دار ﺵ +
از H/1 او ر در ;ز ن -"jرا ' ?1رد ﺵ %ا ،و hﺕCدف 3ه داﺵ ا n ،ت ﺡ"
. ??+ا' اH1م ا + /1د ﺵد؛ ا ﺵاه ;ن H/1را +او را % ?1ﺥ ، 9/1ﺕ> */
*8اج 10از 100ا ،و ا?! او در ﺕ*D 5/ق /ن ال 'ز و ﺕ & را *! Aدارد > ،ت ن
ز ، 1ا هن /9ر nﺥاه د. در H/1را ﺡ>n ً>/
در ACDه ،در ﺡ /ا1اع )-هن ،ا 1ارد ه را +ا ارز ا!Bم ه 1ع
+ﺕ@ |ل *1 /ن داد %ﺵ : رد U1ا هن ? ,ا 1ﺥاه ; /ﺥ .ا در ا? Hاj A
ا!Bم hهن را ا?! ﺵ!ف /ن > ت و H/1اش >8ر ا ارز +د .روش ارز
ﺕان در رد در D +ض > /?+ت دق ﺵ? ،و = ; /?/7 eه?ز > 1 ا nار ا
+ﺵاه ﺡﺽ > ت/ H/1 ; /?/7 ،ن ﺵ ،%ﺕ? H/1 Qا9 H/1ﺵ+ hد D .1ض در
ﺥا 1؟ ا' /?8ﺵ ،هن nا .ا ا' W1د &/1 6ﺵ? +ه"&/ /ان ﺵاه ز'ر
ﺵ? 8؟ در ا رت هن ﺽ )/ﺕ ا .
/ن > ت و H/1ا e .ا ه !/ن، در د'ام hهن ،ه % ?"1 1!/را ا ?>
3ا' 1در رد ا!Bم /' H/1داور ،/?+و ا!Bم -+هن &/1ﺕ از ا!Bم TVه
" /?+دو ا Aرا در U1داﺵ ﺵ 91 . /ا?! ،ه 1 TV +ه را ه ”S"3 ا .ه?6
+در ' hم > ،ﺕ /از ' hم "1ﺕا 1از ﺽ )/ﺕ 'م اش nﺕ ﺵ .دوم ا?! ،ه?6
ﺵ – 1هن د +ه"ن n "!B /uﺕ /"Hدار – ? دو !/ن H/1 h */ه"6ا
ﺕ TVا <6 .ار ه hاز ا ال را ر ./?+
*/ه دار 1ﺕ ??+در Dا + 1هش دو-nه ه"9ن ﺵ7ه وه*6ا + 1هش را
ﺵد. ' + 1/هش ﺕﺡ ﺕ@ ژن ه ﺕ// هش دو-nه /u +ه"9ن ه . ?9از ا ﺵه H/1
زا دو-nه ه"9ن از U1ژ9! !/1ن ه ، ?9ا در رد دو-nه /uه"9ن . 9/1 /?8ﺥ
ojو D' H/1 %ا + 1هﺵ hﺵ 5را "1ﺕان ; زش ﺕ" ا&Dا داد .در ا?Q8 Hر
'&ار %دار:
(1ﺵ7ه هﺵ دو-nه ه"9ن /از دو-nه /uه"9ن ا .
(2دو-nه ه"9ن از U1ژ !/1ه"9ن ه ، ?9درﺡ +دو-nه /uه"9ن . ?9/1 /?8
107 www.secularismforiran.com
ﺵد (3هش ﺕﺡ ﺕ@ ژن ه ﺕ//
(4هش را "1ﺕان ; زش ﺕ" ا&Dا داد.
)(1) + (2
)(3
)(4
)در ﺡ> ، >/ا هن /9ر % /Y/ﺕ از ا ا ،زا 'م اول ? ،از )&-9 ، (3) (2)+(1م روش ه
ن D+ا (. ; D*/ر ا .ا ه" /ﺵ! Aه ا >Cد -D
/ن > و n H/1 . ??+ا 7ﺵ!ف !8+ "!Bا D H/1اه در 'م اول > ،ت ﺵاه
/ */ن هش دو-nه . 1ﺵ!1 + Dﺵ از ا !ن /' H/1ه د 6از > ت ا .ﺵ ﺵ7ه
/Bا و 1ژ . !/1ا ا ه"9ن 1ﺵ از رDر !9ن وا و /ن ﺵن ; Q1ﺵ – +ا ﺕ?//7
ﺕان از . 1در /uب د 6ﺵاه > (3) ،ل ﺕ H/1ا ا + Dﺽ }?8 /زدن T-j
?7 ر دو-nه ' . Dا ﺡ -دوم هن ،از )/9 (4) (3ر ﺽ )/ﺕ ا .ا h +و'
?7ژ !/1دارد ،ا " ً @/B +ﺕ; /tن 1ارد&1 .د?/ h ژ !/1دارد ،ان ? 9/1
ﺕان ﺕ<N ﺵد .ﺥ "/ر ه دارا ?*ء ژ !/1را &? ،h?/jه ﺕ" 3 ،اﺡ ﺕ/BC
+ هش ه ﺕ" ; زش ا&Dا A+ e .هن ،ز /H1ا ورزش 7Qد داد !" e .ا
!Bﺕ از hﺡ >-ﺽ )/دارد ،و ?/ %"1ا!Bم ?> ;ن ه h ./ز "1 /H1ﺕا1
ﺽ )/ﺕ ﺡ >-اش ﺵ .
;ورد ) " Gل ﺡل ا3ز %ده /ا Aدوم =داز+ .رل 'ن در ! از > ت اش /?8ه1
ا jاد را ا *+ 5دن '&ار %ه درج +د %ام(:
108 www.secularismforiran.com
"] -j [1ﺕ Hا [2] ،در /*+ 8ن / &3ه " nا [3] ،در Q/+ن،
ا &N ] "... .و[+ &-9م ﺵQ ?8ن +ه*' 9د %ا ? .ا' -j [4] ،ه
e . ?"1د'ام ا هن /?8 در ا?; H/1 Hﺵ!را ) (4ا ،و ) > (3)-(1ت /uﺕ; /"Hن
ﺵد:
)(4
ا .ا 8 -j :+ﺕ Hا /1 e ،ز ? ﺵQ 61*1 8ا ﺥُد-هن ا !/ن "
;ز ه Bج هش!H?+ ،و ﺵ? ،ا و اH1م ;ز و3د دارد؟ "! ا را ا /ن ﺵQ
6 ، "1ا?! ?Uر 'ن ;ز اد ﺥ 1د %ﺵ .در 8؟ ا هن 9ﺽ)/ ﺵQ
ﺕان ' T؟ در ا? Hهن اار و+ر دار /*+ 8 .ن رد !/ن ،از )8 ،(4) (2
ﺥاه .ﺥُد- ده e ،ﺵQ د6ان nار &3م ه ، " nﺵ 5را در ض ا&Qا و ﺥC
=8ﺽ )/ا *'" .د' رو در Q/+ن?8 ،ن +ه&/1 " 9 " ?1 &/1 را هن "
ﺕا /1در ﺽ )/ا ) . Bج !H?+و ، /?/j ? ،ﺵ ،ا ز ه ; 1/ن ﺵQ "! ا
*' /?8 /6 + /?+د' ا &-9م ; د' / &3 D' 8ت ا? /?8 Hاز ا ل 'ن ﺡ"
" nا ،ا در ا رت h &/1ﺥُد-هن &Hا ا !- ،/9/1 3ا ﺕ?/ Qن د 6از هن
ﺵ h e (.در ا? Hهن ه"6ا دار +دو /9 1/ر ﺽ ،)/و / hن n o + و
دارد /?8 168 .ه 1را در /-+ﺥد ارز /?+؟ ا!Bم ا هن د +ه"ن ا!Bم 1/
ﺵ .ا ﺥُد-هن د > 6ت وا< ، 9/1 9ا ﺕ@ > /ﺕ "1 )/wﺵد،e!j . و اش
1ﺕ ا&Dا? h .هن ه"6ا h */ﺕر ا' ;ن دو H/1 Vﺵ? n ،ت A+هن را
ﺕا n 1ﺕ از ه +ام از رﺵ ه ﺵ . ز ./H1زا ﺕر
109 www.secularismforiran.com
eا!Bم hهن ،ﺕ از ﺥُد-هن ه ز % 1اش ا .ﺕ ،3ا!Bم ﺥُد-هن ه را
ﺕا /1ﺵ %/ gر ﺵQد ،در ﺕ"& /ر' ﺵ!ف /ن > ت و ،H/1ارز +د .ا
د 6را ! &/1ر ' ./ا روش 1' ?7ا روش ﺕ /د'ام ا .
> ت Tوض
??+ /ن hد > و .H/1 hا دم 1رت ه" > ﺕ را +اTد% هن را ا9
> ت Tوض ا ، 1ا /ن % *1ا 1؛ ? ﺽ"? ه. 1 ، ?9 دار . 1در ا ,-uهن ه ،ﺥ /ن
ﺵد .روﺵ ا |ل هنِ ?+ ST1ل ا B-ا د B +ود +دن ﺕ" h-ا+ H? B-ه ?3
-ب ا .در /9ر ارد، '/د + +ه 1خ ?3 ا +ا هن ،ون ا?! /ن D ?+ض
ﺥا /ﺕ" 8ن و8ا .ا' 8 1ن روﺵ و ?1ا رد > h ،ﺽ"? n
ﺵ > .ل ا + Tوﺽت ن را زن ;ور ،ﺡف ه روز %ن /9ر ﺕ ?Cو دور و دراز
?1ا و > ﺕ T'1 + ﺕ? > Qت ، 3ا و {Bا h &/61هن را /ن +د .ا 'ه
. ?"1 {Bا &/61ا ، 1و هن را ;ن ﺕ از ;ن + 8وا nه9
ﺕان ا ; oj Q1در U1 دارد%61; . ه? "6ﺕ h A/-Bهن ،ﺕ* > 5/ت ﺽ"? ;ن اه"/
/?+ﺕ ; Q1را از > ت ًBااز ﺵ % ' . Dا > ت ﺽ"? 3ا jاد از ﺡوف اTد%
; : "& ./?+ا |ل ،هن ?+ل ا ،B-ﺵ! Aد'ام ز در
ده . Bود +دن ﺕ" h-ا ?3 B-را +ه (1
-ب ا . + (aه ?3
(2دو ﺕ" h-ا B-را Bود . ?+
)(a) + (1
)(2
در ﺽ" ،ﺕ (1) + /?+ 3و ) > (aﺕ ﺕ /"Hا . 1ا !1ه"ار %در رد > ت ﺽ"? دق
; + /?+ن > ا 1/دادن h ا > h .ﺽ"? را ا ﺥ gا هن ?Uر
110 www.secularismforiran.com
ﺵ. 1 > اQZر ﺵ H/1 %ﺽور ا > .ت ﺽ"? ه"ار > h %ه"ا%
ا' /u 3 > hﺕ /"Hهن &D/ا h ،/ﺥ@ ا 3را gح +د %ا ،و ا د6
دل ﺕ A/-Bهن ﺡ>9B % ?' >/ب "1ﺵد.
در 7 ACDﺽع > ت ﺽ"? زﺥاه . *' /در ا? Q !1 Hا ا > /?/7 +ت
ﺕا H? ?1ا!Bم ?> + /T' . ??+ h"+ا!Bم ?> ﺕ از &/ان ﺽ"? 168
ﺵ!ف /ن > ت هن و ; H/1ن ا .ه 8ا ﺵ!ف &رگ ﺕ ﺵ ،هن ﺽ )/ﺕ ا .
ﺕان ارا 3 > h Rا ﺵ!ف را h8+ﺕ +د .ا |ل ،د +هن ا?+ن
ﺕا /1 "اج د %ل "3 /ﺵ e ،%را AQ % ?1ا61ر ا "3 ،ر ﺽ )/ا .ا
ا&Dودن ا > " +ه h + e+ر "3ﺵ %ﺵ ،را AQ % ?1ا61ر ا "; ،ن را nﺕ
ز !" .ا ا +ر ﺕ> ، U1 ,-ا . 9/1 /?8ا ﺕﺕ ,/از ;ب ./' "1 %+
ا!Bم */هن Q Qﺵ ن 3 > hﺡ Aﺵ %ا > .ا +ا?+ن از
?+را ﺕQﺕ nار ا .در h ;ن دDع +د/ .ن ا!Bم hهن و > ﺕ D +ض
ﺕان ﺕ@ > هن ،nﺵ!ف /ن > ت اQZر ﺵ %و h8+ H/1ا ،و ;ن ﺵ!ف را
ﺽر "1د +راﺡ AnدDع ﺵ h .هن ﺽ )/ﺕ ﺵ!ف &ر' دارد; + ،ن را ﺕ?Q
ﺕان > hا ﺕ + ،دDع از ;ن دﺵارﺕ ا "1 ،د h .هن o +ﺽ،)/
ﺵد ; +ﺵ!را 1در ﺵ > ?1 ،ا +در |ل "/Ujدارد + ،ﺕ? > Qا ﺵ!D
ﺕا /1ﺵ!ف را ;ورد ،/?+و oﺡ; Uن > 9nﺕ ; +ن ﺵ!ف را ذ +ﺵ e .
&/ ، ??+ان ا!Bم هن را ﺕ./?+ //
<6ار |ل د= 6داز / +ﺕ د o7n .هن دوﺕ+و Aدر رد د +ا را ﺕA/-B
+د و د > +ت اش از 1ع /uﺕ /"Hه: ?9
)(1 )(2
)(3
111 www.secularismforiran.com
. "1 و در اo &1ﺡ+ Uد +ﺥُد-هن " را /9ر ﺽ )/ﺕ از ﺥُد-هن " =8
ﺕا /1ا هن را ا&Dودن > ا ﺕ> + /?+ا nﺕ "1دن ;ن ﺽور ا T' .ا?!
+دم در . ??+ه?6 َ Q1; + ? ??+ا"jل دو را ?+ل دم دو را ?+ل
H A"j ، ??+زات Hن ا e .ا ﺕ> H/1 ?+ + -"j ، ??+ل ? TCه ﺡ! ه/
' (3) /از ) ،(2ا > /1ز دار +ﺕ? A"j Qدو H "+B ،ن ا ،د A"j +
ا -دو ا .ا Dض ،د D ،+ض -/>tا .ﺥ; gن &' Qا Dداﺥ .زا دو
??+و ، ??+اCnد را ﺕ?/U / ، ??+ت وﺽS : ??+اojم }?3 ه ﺥ+ -/ره د 6ه
ده? /1 e .ز ا&Dودن D /?8ض /9ر +ره د 6را ه ojو+ "+B %دن Hن اH1م
*!; V ، +ن ا +ا هن /9ر ﺽ )/ا .
}?3 + 91د " <6ار ه" /ﺵ %/را هن 3ه ا"jل h ./?+روز61 1ر u
ده 9/1"+ ، در وا Snﺡ H hد ا Rژ hه 71د %ا ،زا ?8ن +رد *1 /8ن
ﺕ ;ن را دﺵ" ﺥد 9Bب ] "./?+رYرد +ه" ،ر6ن و 9/1 D+ ﺕ?Q دن hدو
'رQ3 )8ن را ﺕ!ن داد1 27 ، 9=/+ -H ،" 1ا H/1 [1985 7هن ا ا }?3 (1) +
، ?+ا د H hد ا Rژ71 hد %ا .ا > ت هن ?9/8؟ )Vرد /8را ذ+
ﺡ> ً>/ه&' y/ار %ا درر; %ن اQZر /8 e . ?+ "1را داﺵ ﺵ /ﺕ اً ;ن ز 'د&' .ار%
9/1"+را دﺵ" "1 [! ;] (2) +ه دو ﺵد ا ا ا ?j +ان > اQZر
دا?j /8 :/?+ 8 /8 + /1ان | ا ا '&ار %ذ +ﺵ %ا )V e . ﺵ"ر .ﺡل
ا '&ار %ه را D Qض +د h /8 (a) + %دو 9/1"+ا ،و ) /8 (bدﺵ" ; ! 9Bب
% *1ا (a) .و ) (bﺵاه ا ) (2ه + ، ?9ﺥد د (1) A/ا :e .
)(a) + (b
)(2
)(1
/?8 . ?+هن ه در ﺡ -اول هن )V ،ا ﺕ&' h /ارj %م ،ذ| h +ل % ?9
را ه 9/1"+ " ً ﺽ )/ه ، ?9ا در ا رد )V . 9/1 /?8اد + ?+ "1 jه'& دو
112 www.secularismforiran.com
ﺵ"ر .ا ادj ه را دﺵ" ﺵد +ه"9/1"+ */ دﺵ" 9Bب ./?+ "1او !? ًD
' e . ?+م اول هن n o +ا .در رد 'م دوم Bود ﺕ ا ،و ا ا7tت ;ن | hل T+
، "1ا در ا? Hﺵ!ف ?/ه<6 e ، 9ار د71ل '&ار %ا ﺕان ' T؟ ا 'م > &/1ل 8
6د +ا; 1ن را &' /?8 . ?+ار %ا ;ﺵ!را nار ا (c) :ا' }?3د H hد
+د. ا Rژ hد %61; ،ه *+ر 9/1"+را دﺵ" ﺥد 9Bب
)(2) + (c
)(1
D hض ; D h (c) ; :+ض *! ا !B9 ً?/> +ا .ﺡل رت در
H hد /?8اﺡHج }?3 : ?+د در ﺡ>>/ 9+ ﺽر ا ؟ ﺥب !" ،ا و R&3
ا Rژ hد + %در ;ن /8ر ,/nن د %ا ؛ ا ا?! *+ر را دﺵ" 9Bب ،1 /?+د +
ﺵرو دارا & /8درا دﺵ"? ت -9 h ،ااﺕ hا .و دو در +ﺕ%
ده . 9/1 Q (c) + ااﺕ hد !" .ا ا هن را .1 // % ??+ S1nا در ه ﺡل *1ن
'/د، ا Dض '= Q (c) Dداز ،و از ;; )V + H1ن را ا ا?ج ) (1از )D (2ض
"1د. ﺵد +ا ا هن اش ﺽ )/ﺕ از ;1
> ت ﺵد !" .ا eد +ارز hهن "j ،ﺕً ? Hا!Bم ?> ;ن ط
ﺵ? ،ا ﺥد هن > ت ه 1در ﺵ? ،ا ﺥد هن nﺵ ؛ و "! ا ه1 1در
> ت و ا!Bم هن دو 3 -9ا' 1ا h . 1هن ﺥب ه دو 7?3را ﺽ )/ﺵ ؛ در
/ن داﺵ ﺵ ،ا ? "j Gﺕً ف 7?3دوم ا .ا!Bم ?> را ? Hﺵ! + D
?+ /H > ت Tوﺽ ./?+و &ر' ا ﺵ!ف را ﺕ@ ر > ت و + H/1د ارز
hهن ،ﺕ از ا!Bم TVه ا .ا' ا +دن ;ن ﺽور ا . 1اH1م ،ا!Bم /-+
ه / 1از ' hم داﺵ ﺵ "1 ،ﺕا n 1ﺕ از ﺽ )/ﺕ 'م اش ﺵ .ا ا'' hم ﺵ ?8 A
ﺥ@ ه"6ا *7/ن ﺵ %61; ،هن د n +ت nﺕ ﺥ@ ا .
113 www.secularismforiran.com
ز ن ﺕی
ه hاز ا ل ه ز را ﺕ ، /?+ A/-Bو = eا!Bم ;ن را ارز . /?+ﺥ gداﺵ ﺵ + /داور
ﺕن درر %ا!Bم هن / 1/ ?7ن > ت و H/1ﺵ ،و 1ا?! ; > H/1ت
ر? ﺥ ./در رت &وم > ت ﺽ"? را *. /?+ 5 U1ﺕن در
" ه; + 9رش و ;j 1ﺵ Gه ه . ?9ه دو ﺵن ;ن %61ﺥ*j %/ق را دار ، 1و در .1
زد. 1 ﺽ" ،ﺕز %د م +ه ﺡف
ون 1ﺕ /ا ، -D j"3ﺥ از >Dا ه 1 17/* y/ار e ، 1ا اً 71ا 1را .2
/9ا /+دارد +ﺡ ا */ Anه" دم را ﺕ . ?+ / ./?+ Nزا دو
'/د و ,/3د6 1ﺕ /ا j1 j"3اﺥذ ا :ل را از h ,/3ﺵ5 .3
Dد ا ،دو از ﺡ>ق Dد ،از -"3ﺡ/! G ﺡ" . ?+از;+ + H1ر+د دو از
1 71ه ﺕ /ا j"3ﺵ .
? SDﺥد را در ﺥور 1/ﺕ ، ?+ /و در ا ﺡ /ر 1ه دا Rاز z>1 ﺥاه .4ا ت % B
S1د /اان ?Dور ﺥاه ز . ?1ا ت % B ﺡ>ق * در *+ره ا ?> ﺡف
ﺕان 'D ز H/1 8 . ?1ا &3ا ام از "ﺕ Qاﺕ" اان" ﺡف ه 9ا ﺵد ،و ر 1ه
+ر 1ه &دور ; ! ه ?9؟
? 18 +ﺵ ، 1و در ا ا رأ دادن 1 7tم . ??+از ;H1 ﺡ Gرأ .5دم ه?6
ﺵد +ا 1در رد رأ دادن ﺕ/6 /"Cد e ، D h +د >1; 18ر &رگ 9Bب
ه" >1ر &رگ ﺵ"د %ﺵد +ا 1در رد 1ﺵ /ن ا! Aه ﺕ? . ?+ /' /"Cا11n ،
Cف ا! Aرا 21 71ل ا&Dا داد.
ﺥo
ا ل ?;Dارا Rﺵاه ST1ق <+ب &' hار ،%ﺕ@ ر@ دادن ?> ;ن د&' 6ار %ه .
+در ; Q1ﺥ ) > ت( ?jان Vﺵه هن ،واﺡ ا ل ا :هن د ا از '&ار %ه
114 www.secularismforiran.com
ﺵد ،ا ه"/?8 */ ﺵ ً " . 1هن ﺕ@ واژ'ن 5* 61*1 '&ار %ا د (H/1) 6اQZر
. 9/1
/ن > ت و ﺕ A/-Bهن ? ﺕ* 5/ﺥر ?> ;ن ا .ا ﺕ h A/-Bهن روا@ ?>
ﺕان ﺕ@ H/1هن را *"1 5د .روا@ Tوت "! /ن '&ار %ه ﺕ*! A/ده? %هن را
ده ﺕ /ن > ت ﺕ/"H ه ojو %رت د'ام در;ورد .ا روش ا !ن !/ن ه و oj
و /uﺕ /"Hﺕ"& <6ار ،و اﺡ&H Aا هن را *./?+ 5
ا ،1 1و &/1ا!Bم ?> هن را ا ارز hهن ،ﺕ > ; + /?+ //ت در
. ??+ا ﺕ// ./H?9ا!Bم ?> ا ? ا +ا' > ت دق ﺵ? >8 ،ر H/1را ﺡ"
/?+؛ ق > ت ! ً " ،ﺕ Hﺥد و اjogﺕ ه + /9از ? D Sد 6درD
? "j Gﺕ ف روش ه ارز ا!Bم هن ا .روش ا -ارز ،ﺕ"& /ر' ﺵ!ف
، ??+و = eﺕ"/ +ﺵ!ف را /ن > ت و H/1ا .روش د > D ،6ت Tوﺽ ا
; Bن > ت ا .در ه دو روش ،ا!Bم ه / + 1از hﺡ -دارد ﺕ از ا!Bم اﺡA
ﺕ*! A/ده? ; %ن ا .
_______
ﺕ"
_______
ا) .ه T3از هن ه ز H/1واﺡ دار . 1ﺕ + + /?+ //ام hا!Bم ?> */دارد.
ارز ﺵ" 71وا 9ا ﺵ > ; +ت H/1ا GDه /9ﺥ./
.1ا)( دو8ﺥ ار ! از Qورزش ه "j9 .دو8ﺥ ار ا و ن /9ر ورز %
ا دارد.
'/د و ا ,-nو jوق ﺕ" ? 7ا < ،ا ب( دو8ﺥ ار ه" owjت ا -را +ر
از Qورزش ه .
+ﺡ>ق + /61/ر'ان +رﺥ 1ه درﺥoل ل ه 1300ﺕ %H? 1375ا ﺵ % .2ا)( ا وا/n
ده +ز ' 1در ا دورg %ز /' *8ا&Dا Dا . *1ن
115 www.secularismforiran.com
;ن Snﺕ رD ب( در ل 1 1300و Rد 1 ،ﺕ&-ن و &/ 1ا ?/> e .ز791 ' 1
ا .
?+ .3ا)( ازدواج ? ﺥ ا 8ن ا دم ﺵ Auدر ?) ه ط ﺕ ار+ت ;ن ﺵ ANاHد
ب (ازدواج ? ﺥ ا 8ن ه" دم ه Aﺥﺵ 7ه. ?9
. ?+ h"+ ، 1?7زا ا A"jه" 9ر اان 71ﺡ&ب ا' ،و %ﺵU1 7 .4ا)( دو
?+و <ا را در U1دم ?7ن و ?> ﺥار ;ن &/1ﺡ&ب ا h"+ ﺵد +دو 9Bب
. ?+
ب( دو اان 71ﺡ&ب ا ?7ن ، ?+ h"+زا -م + 9/1ا ﺡ&ب در د 7رز %ﺕHوزات
اا A/Rا n ,9+ ،رت ا ﺥد.
ز ا73ر % /8ﺵد ،زا ا3ا /9ر ه&? ا . .5ا)( ﺥ
< ، ?+ا ز ا73ر ﺡ>ق رDر ا ﺵQو 1انD ،رغ از /9?3و راz>1 ، ب( ﺥ
% /8ﺵد.
ب .ه hاز هن ه ز را رت د'ام در;ور ! %61; .از > ت اش را ا1ب /?+و ا
;ن هن ه د/ 6ور .
. ?+ +و ا *?د Dار .1ا' اه در +ه9ن ;ه + ، ?/7ﺵ ; .ه ه?6
.2ﺡ" &? !* Aدر ? وق ,>jﺵ Q1 /ﺥ 1ا /9 &? .ر ;ﺕ زا ،و Q8ر
ﺕا 1دو ﺕُ د %را ? */ -/+ %Hﺡ +ده . >1; &? /ر nرت اHT1ر دارد +
+ ?+ﺵ%/ ه 'و' /61ﺕ ده ./ا وا Q1; ?+را >j 71ﺥا ه ﺕور9 .3
ﺵ. 1 ﺵن +رز ا ،و <ا ﺕ* Gﺕ!ار ;ن
D 79ق % "jا ه . 9دو ه ﺕ"'&+ا 'ه د +ا ﺕ /ن دو ﺕ"'&+ا و دو .4
ده? ،ا دو ه 79ه'&.
ﺥاه? +ز ' 1ره7ان nDرا ارزﺵ"? ﺕ از ز' 1 " ً از /وان ﺵن nD .5ه <ه7
ﺥد ،و داور ه ;1ن را ,Rﺕ از > /ا h . ?1ا91نِ &jت eT1ه h y/از ا دو اد jرا
. / < "1د< ،ا 9+ /?8 "+را در /ن ا nD wjه
ﺥ ./ا' /?8ا ،د'ام ;ن هن را ر پ .ﺕ + /?+ //ه hاز nت ز ﺡو ه 1ا
. /?+
116 www.secularismforiran.com
" .1د + <= 1nه y/و Q3از ز ' 1ا91ن + 9/1ا 71 Q 3ﺵ ،زا ﺵ 5ه
gر ﺵ * 1/ ، ?+ A"j ،در دت ﺵ Cاش >1دارد .دﺕ C> +د 3ا و
ﺕا 1ا ?+ ،* 1و ﺵ + 19+ /Cاو درارﺕ7ط ه ، ?9ﺕ/t ﺵ ،و &/1ز ' 1ﺵ5
<6ارد] ".ال.ﺕ .هب هوس7/ ،ا[9/
+دو ﺕ*ن را jﺽ +د<u ، ' :ا ،و &3 " .2ء ا -ا n hار ه + ، 9د
? ،,و ا+ 1 h +رﺵ nاره را > ار ?<u ، ' Qا " .Tgjل ا ا
ﺕا 1ﺕ?; ,ن +ه . jاu; )gز +د .ه&/ 8ان jا )gا&Dا ' ،
ﺵ ، 1دno /?8 6ﺕ را nار "1ﺥا ./1در هy/ j +ا )gﺥد ل ' ه?6
رﺕ ،/ﺕ /ه ﺥ ?َ 1ا رDر u ﺵا <u 71ا را از 1ﺡ<ف +د3] ".د
[/B
ه +در ;ن رDر !?3را1 /n + ﺵ?ﺥ ] [ ?3ان ? " .3و3د ﺕ" Aز9
S1 ، ??+از ﺵ Cﺵ 5دT 6وت ا 73 ? ، 1ا "1 j"3ﺕا 100 1در وز
ﺕا ، 1ﺕ ﺡ ود ،زﺕب ﺕز Sا در 3 در 3ﺵد ،و ﺕز?3 S وز ?3
و ﺵ ./+ &"/3] ".و9-ن و رYرد ه?3 .91 ا اد ا ?3 ? A jا
ﺵ *[
" .4از ; + H1ه" روان در 1ه ،از -"3در ن دارو "1هZ ،ها ﺕ ﺡ tVه ، ?9و از
ﺵد 9 8 ،ه" /uدارو"1ه ; + H1در رد ا/u tدارو"1ه ﺕ //7ه رﺽ اراR
ﺵد ،اD] ". ??+ tدر+ hوز، /u ngاز ; Y1در U1ه 6168 ّ/7اtﺵن 'T
";? h %ﺕه /1 ،ر 21 ،h/-ژا[1985 ،1
; " .5دم wه A/-j ...9ام .ه<3 y/ا 1 /ارم /-+ ?+ !D .ام /ب ا . ...
ﺵد .ا?+ن AQ8ام+ o7n .ر ? دو +ز ' 1ام ا gر ا 9/ . " Q
دم. ... دم ،ا د+ .9/1 6ر ? ﺵ -ا دم9' .خ دم و از '9ﺥ ام <ت
زدم و وﺽح از ﺕ/>B ; *Q ، 1ن D+ "و nارب ر3ع ه ا Vا اu
ﺵ مD] ".دور دا ، !9Dدداﺵ ه زز [/ +دن ﺵن ﺵد ن
اد ﺥم اش h ،ا nرت اCnد . 9/1از ﺥ " .6اﺕBد "3ه /ﺵرو ،ر n uرت U1
<6 +ر ،ﺵرو ا + ,-uه را C +ف ' ??+ن ; ! ,gا ، 1ﺕ % "j . ?+ "1 /
در زاره &1و T1 و 'ز ا + ،در ﺕ Q1; /ه *!oﺕ دارد "/n + درات ;ن T1
1Q3ان ه ا&Dود %ا > ] ".وال ا ژور1ل 12 ،د [1985 ،7
.7ﺕ? eTا ' ،%/ﺵ 7B Aﺥد+ر د و زن ا .ه 8ﺡ %Tه ﺕ7دل 'ز رو
ﺵد .ا ﺡ %Tه ﺕ /7را &/1 گ */ﺵ ،د ا */ + /9+ا D &?Dاه
117 www.secularismforiran.com
دادن ;ب */ Q %/' e ، ??+ا&Dا د ا + /9+در Dاش را از د ﺕA/Q9
=دازد. ِ3] ".اِ´ " ،-/ .در´ ' %/از ﺡ %Tه و " ه"/1 e? ،ز1 30 ،ا [1985،7
ا . وار %ذه ه ﺡ> /ا 7 ،د دو"دانD9-/D ،ن و روﺡ/1ن 9 .8ز'ر ،
+ ?+اش hروح &رگ ه 1/ y/ا ز'ر 1ارد .ه"ن nر ان ﺕ3
درﺵ ااز ا* 1 اD * 1ش ،6و Dدا ه ه ; Y1را + دار .ه ; Y1را +ا?+ن
zn1 8' ،+ه ; Y1ﺵ +ا وز ' Tا" ]را) وا و ا ن" ،ا"jد ["eT1
/9" .9ر از ﺥا ا + 1در رد ﺵ Z + 3ها از ﺵ! D /=9ﺵ ،%اQZر ...?+ U1
: "1 د Aذ AاC1ب ا ﺵه او A"B 1 9
"* ا ﺵه ه; + Y1ﺵ!1 /=9ﺵ Tوت ا. 1
داh7 /1 "* ﺥا 1ن ﺵ ه او /ا او " ?1ﺵ!j h %ﺵ ،"Gو "و1س و اُد?"e
. ?1 ﺵ! /=9در ا ا 168د؛ و ا ﺵ ا oان ه "1
"* ﺵ! /=9در ز ن ﺡ/ت ﺥد ?8ن ﺵ /Qد +د ن ه &/8 y/را از او Dو Q1 "1د . 1در
+د 1ﺕ از 1م اش %Qدار ، ??+ﺵه ?/> +از 1 ،e!jم او &/8ه ه 8پ
;ن او . 9/1
– Bل ا +ا اﺵر "1/از ﺥ او ﺕاو %ﺵ ] ".اِ.ال.رُوز 1 ، "; H/1ﺵ!ر ا
د/1 ،/ر ﺕ"& 8 ،د [1985 ،7
?+داش " .10ﺕ! AاDاد +در ا>1ل ژن ه*ن A91ه GDﺕ از >A"j /
ده .ا ﺡل زﺕ&-9 + ، 9?3 /م اﺥoط ژن ه زن ژن ه د ا Q ،ژ 1زن را
ده . .. )C1ﺕ>A/-
" ' Tد +و ´& /-ر+1 uر; Zه ﺕ 9?3 A| /ا ا>1ل ژن ه،از ; + H1ا,-u
ﺵ ، 1د ا ﺵ; %/ن nر زد ﺵ +ه&? ' 1ه ا ﺵ 9?3 %/زﺕ/
'&اف اش /رزد] " ´.ار hا e! ;" ،Q+ﺽور ا ؟ ﺕ! ' Aان ﺡ/ان ا/1 ،". 1ر
ﺕ"& 25 ،رس[1986 ،
ت .ا ه hاز '&ار %ه ز ،ا)( hهن ;ن 9ز ،و ب( hهن ; /-jن 9ز .هن
ﺥد را رت د'ام در;ور ،و ;ن را ﺕ ﺡ ا !ن nز )ﺡ ا' ا ا &-9م ;ن ﺵ +از
> ﺕ اTد Q1; + /?+ %ا.( /9/1 GD
.1رز ? 'ن در دا %6*1ه"ن /ره ﺕ -/CBرا ;ورد + ??+ %داH*1ن.
ﺥاه? در دا %6*1ﺕ h"+ ??+ A/CBه&? =دازد. .2دو ه" + 19+
.3ه Sn + 9+ﺕ> ,-در ا Bن ن ﺕم '/اDد از دا %6*1اﺥاج ﺵد.
118 www.secularismforiran.com
9ن د/ن ﺡ 1 Gار ,/3 1ه دا ; 1زان را ا Dاد ر 6د. 1 .4
،در /1وه -9در 1ه jم دو ل ﺥ .5ه / 9+از 6 21
ا"?7H Tر ﺵد.
ﺕا "/>9 /1از ;ن /?+ /' H/1 ث .ه hاز '&ار %ه ز را ?jان > hهن . /6
ﺵد( .هن ﺥد را ﺕ ا?! ا ; /' H/1ن را > ت د 6ه"ا) /?+ %ا رو اﺥ /ﺕ/
+ﺕ"م ﺵ ; ،ن را در h ﺡ ا !ن !B9ز ،و در ﺡ /ﺕ ;ن ،د'ام اش را ر . /?+ه?6
را'اف /ن / /?+ . /?+ن ﺕن ﺕ ﺡ ا !ن روﺵ و > % ??+ jﺵ .
119 www.secularismforiran.com
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت
www.secularismforiran.com
در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻔﮭﻮم اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ :ﯾﻌﻨﯽ درﺟﮫ ی ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﮐﮫ ﻣﻘﺪﻣﺎت از ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﮫ ﻋﻤﻞ
ﻣﯽ آورﻧﺪ .در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﮫ ی اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻃﺒﻘﮫ ای از ﺑﺮھﺎﻧﮭﺎ اداﻣﮫ ﻣﯽ دھﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت
ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ﺑﺮھﺎن ھﺎﯾﯽ ﭼﻨﺎن ﺿﻌﯿﻒ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﻘﺪﻣﺎت آﻧﮭﺎ اﺻﻼ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺷﺎن را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽ
ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﮫ ﯾﮏ ﻣﻌﻨﺎ ،ﻣﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﮫ دﻧﺒﺎل ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ھﺴﺘﯿﻢ .ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﮫ ی ھﺮ ﻗﺴﻢ ﺑﺮھﺎن ،و آﻣﻮﺧﺘﻦ
ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ارزﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻣﻨﻄﻘﯽ آن ،ﺑﮫ دﻧﺒﺎل ﺑﺮھﺎن ھﺎی ﻏﻠﻄﯽ ﻧﯿﺰ ﺧﻮاھﯿﻢ ﺑﻮد ﮐﮫ ﻧﺎﻗﺾ آن ﻗﻮاﻋﺪ ھﺴﺘﻨﺪ.
اﻣﺎ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪﯾﮏ ﻃﺒﻘﮫ ی ﺧﺎص از ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت را ﻣﻼﺣﻈﮫ ﮐﻨﯿﻢ.
اﯾﻦ ﻃﺒﻘﮫ از ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ،آﻧﮭﺎﯾﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ در ﮔﻔﺘﮕﻮھﺎ و ﺑﺤﺚ ھﺎی روزﻣﺮه ﻣﮑﺮرا ﺑﺎ آﻧﮭﺎ ﻣﻮاﺟﮫ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ .ﮔﺎھﯽ
آﻧﮭﺎ را ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ،زﯾﺮا ﻣﻘﺪﻣﺎت آﻧﮭﺎ ﺑﮫ ﺻﺪق ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺷﺎن ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط اﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ دﯾﺪ ﺳﻄﺤﯽ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ
ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .ﺑﺮای ﺷﺨﺺ ﻧﺎآﮔﺎه ،ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﮫ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺑﺮھﺎن ﺑﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻣﺮﺑﻮط ھﺴﺘﻨﺪ .ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﻣﺮدم ﻣﮑﺮرا ﻣﺮﺗﮑﺐ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﮫ دو دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﻮارد را اﮐﻨﻮن ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ .ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻦ ﮐﮫ ﺑﮫ
ﺷﻤﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ در اﻧﺪﯾﺸﮫ ﺗﺎن از آﻧﮭﺎ اﺟﺘﻨﺎب ﮐﻨﯿﺪ ،.و ﺑﺘﻮاﻧﯿﺪ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ در ﺑﺤﺜﯽ ﻋﻠﯿﮫ ﺷﻤﺎ ﺑﮫ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﮫ
ﺷﻮﻧﺪ ،آﻧﮭﺎ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دھﯿﺪ .آﮔﺎھﯽ آﻣﺎدﮔﯽ ﻣﯽ آورد .دﻟﯿﻞ دوم اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﮭﻢ اﯾﻨﮑﮫ ﭼﺮا اﯾﻦ اﯾﻦ اﻟﮕﻮھﺎی
ﺑﺮھﺎن ﻏﻠﻂ اﻧﺪاز اﻧﺪ ،در ﻓﮭﻢ ﺳﺮﺷﺖ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮب ﺑﮫ ﺷﻤﺎ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد .ھﺮ ﻣﺮض ﺟﺪﯾﺪی ﮐﮫ ﭘﺰﺷﮑﺎن
ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،آﻧﺎن را از ﺳﺮﺷﺖ ﺳﻼﻣﺘﯽ آﮔﺎه ﺗﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ،ھﻤﯿﻦ ﻣﻄﻠﺐ در ﻣﻨﻄﻖ ﻧﯿﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ.
ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ را ﮐﮫ در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،ﻓﮭﺮﺳﺖ ﮐﺎﻣﻠﯽ اﻧﮕﺎﺷﺖ .اﻧﻮاع اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺪ ،ﺑﺴﯽ ﭘﺮﺷﻤﺎرﺗﺮ از
اﯾﻨﮭﺎﺳﺖ .ﻣﻦ ﺗﻨﮭﺎ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ را ذﮐﺮ ﮐﺮده ام ﮐﮫ ﺑﯿﺶ از ھﻤﮫ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﺤﺚ ھﺎی روزﻣﺮه ﺑﺎ آﻧﮭﺎ ﻣﻮاﺟﮫ
ﺷﻮﯾﺪ ،و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻧﮑﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﺳﺮﺷﺖ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮب ھﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺨﺶ اول ﺑﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد ﮐﮫ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ
اﻧﺪﯾﺸﮫ ی ذھﻨﯽ)ﺳﻮﺑﮋﮐﺘﯿﻮ( اﻧﺪ .ﺑﺨﺶ دوم ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ھﻨﮕﺎم اﺗﮑﺎ ﺑﮫ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ دﯾﮕﺮی ﯾﺎ اﻧﮑﺎر
ﺻﺤﺖ ﮔﻔﺘﮫ ی او رخ ﻣﯽ دھﻨﺪ .و ﺑﺨﺶ ﺳﻮم ﺑﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد .ﻣﻨﻄﻖ داﻧﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﺎ
ﺑﺴﯿﺎری از اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﮐﺮده اﻧﺪ ،و ﻟﺬا دارای ﻧﺎم ھﺎی ﻻﺗﯿﻦ ھﺴﺘﻨﺪ .در ﻣﻮارد ﻣﻌﺪودی،
ﻧﺎم ھﺎی ﻻﺗﯿﻨﯽ ﺟﺰو واژﮔﺎن روزﻣﺮه ی اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ زﺑﺎﻧﺎن درآﻣﺪه اﻧﺪ .در دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد ﻧﺎم ھﺎی ﻻﺗﯿﻦ راﯾﺞ ﻧﯿﺴﺖ ،و
آﻧﮭﺎ را در ﭘﺮاﻧﺘﺰ ذﮐﺮ ﮐﺮده ام.
___________________________
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﺎﻧﮫ
___________________________
www.secularismforiran.com
ﻓﻀﯿﻠﺖ اﺻﻠﯽ اﺳﺘﺪﻻل ،ﻋﯿﻨﯿﺖ اﺳﺖ .ﻋﯿﻨﯿﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻌﮭﺪ ﺑﮫ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪن ﺑﺮ ﻃﺒﻖ واﻗﻌﯿﺖ ھﺎ و ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ آﻧﮭﺎ ،ﺑﺪون
ﺗﻌﺼﺐ ﯾﺎ ﭘﯿﺶ داوری .ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ ﮐﮫ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی ﮔﻮﻧﮫ ای ﻧﻘﺾ ﻋﯿﻨﯿﺖ ھﺴﺘﻨﺪ.
Pدرﺳﺖ اﺳﺖ
در ﺑﺮھﺎﻧﯽ از اﯾﻦ ﻗﺴﻢ ،ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذھﻨﯽ – ﺻﺮف اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﮫ ﻣﺎ ﺑﺎور ﯾﺎ ﻣﯿﻠﯽ دارﯾﻢ—ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ
ﺻﺪق ﯾﮏ ﮔﺰاره ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد .ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺧﻄﺎی اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن را ﺑﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻘﺪﻣﮫ ی ﺿﻤﻨﯽ آن درﯾﺎﺑﯿﻢ .ﺑﺮای
ﻗﻮی ﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ،ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻘﺪﻣﮫ راﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﮐﮫ ھﺮآﻧﭽﮫ ﮐﮫ ﻣﻦ ﺑﺎور دارم ﯾﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاھﻢ درﺳﺖ اﺳﺖ.
ﯾﻌﻨﯽ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﺑﮫ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﯽ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﮫ ﻣﺎ ﺧﻄﺎ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ھﺴﺘﯿﻢ .اﻣﺎ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﮐﮫ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ.
اﻧﺪﯾﺸﮫ ھﺎ و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﮐﮫ در ذھﻦ دارﯾﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ واﻗﻌﯿﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ
ﯾﮏ روش ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮای ﮐﺸﻒ اﯾﻨﮑﮫ آﯾﺎ اﻧﺪﯾﺸﮫ ھﺎﯾﻤﺎن درﺳﺖ ھﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﮫ ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ؛ ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﻋﯿﻨﯿﺖ ﯾﮏ ﻓﻀﯿﻠﺖ درﺟﮫ اول اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﮫ اﻓﺮاد اﻇﮭﺎرات ﺷﺎن را ﺑﺎ "ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ" ﯾﺎ "اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻢ" آﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺿﺮورﺗﺎ ﺑﮫ ﻣﻌﻨﺎی
ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ .اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺘﺪاول ﺑﯿﺎن ﻧﻈﺮات اﺳﺖ ،و ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﮑﯿﮫ ﮐﻼم ھﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻋﯿﻨﯽ
اراﺋﮫ داد .اﻇﮭﺎرات درﺑﺎره ی اﻧﺪﯾﺸﮫ ھﺎ و اﺣﺴﺎﺳﺎت ھﻢ ﺿﺮورﺗﺎ ﺳﻮﺑﮋﮐﺘﯿﻮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﻣﻦ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻢ
اﺣﺴﺎﺳﯽ را ﮐﮫ درﻣﻮرد ﯾﮏ دوﺳﺖ دارم ﺗﺸﺨﯿﺺ دھﻢ؛ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮم ﮐﮫ آﯾﺎ اﯾﻦ ﻋﺎﻃﻔﮫ ،اﺣﺴﺎس ﻧﻔﺮت
اﺳﺖ ﯾﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺘﯽ ﻣﻮﺟﮫ .روﻧﺪ اﻧﺪﯾﺸﮫ ی ﻣﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ذھﻨﯽ ﯾﺎ ﻋﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ :اﮔﺮ ﺷﻮاھﺪ را ﭘﺬﯾﺮا ﺑﺎﺷﻢ ،ﻋﯿﻨﯽ اﺳﺖ؛
و اﮔﺮ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﮫ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﭙﺬﯾﺮم ﮐﮫ ﻧﻔﺮت ﻣﯽ ورزم ،ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮم ﮐﮫ اﺣﺴﺎﺳﻢ ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ ﻣﻮﺟﮫ
اﺳﺖ ،ذھﻨﯽ اﺳﺖ .ﺑﮫ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ،ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ رﺑﻄﯽ ﺑﮫ اﯾﻦ ﻧﺪارد ﮐﮫ ﺑﯿﺎن ﯾﺎ ﻧﺘﯿﺠﮫ ،درﺑﺎره ی ﭼﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﮫ
ﺷﻮاھﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد .ﺷﺨﺺ ﺗﻨﮭﺎ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ
ﺻﺮف داﺷﺘﻦ ﺑﺎور ﯾﺎ اﺣﺴﺎﺳﯽ را دﻟﯿﻞ ﺑﺮ درﺳﺘﯽ آن ﺑﺪاﻧﺪ.
ﺑﻌﯿﺪ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺎ ﮐﺴﯽ ﻣﻮاﺟﮫ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﺳﺮراﺳﺘﯽ ﮐﮫ در دﯾﺎﮔﺮام ﺑﺎﻻ آﻣﺪه ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی
ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﺷﻮد .اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ،و اﻏﻠﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت دﯾﮕﺮ ،ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﻧﺎب و آﺷﮑﺎری ﮐﮫ در ﮐﺘﺎب ھﺎی درﺳﯽ ﺑﯿﺎن
ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،رﺳﻮاﺗﺮ از آﻧﻨﺪ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺎن ﺷﻮد .در زﻧﺪﮔﯽ واﻗﻌﯽ ،ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ﺷﮑﻞ ھﺎی ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮ و ﭘﻮﺷﯿﺪه
ﺗﺮی ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ .اﯾﻦ ھﻢ ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل:
"ﻓﺮدا درﺑﺎره اش ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ" ،ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﯽ اﺳﺖ از اﺳﮑﺎرﻟﺖ اوھﺎرا در رﻣﺎن ﺑﺮﺑﺎد رﻓﺘﮫ .اﯾﻦ روﺷﯽ ﺑﺮای
ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ وﻗﺎﯾﻊ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ اﺳﺖ .ﻧﮑﺘﮫ ،اﻟﺒﺘﮫ اﯾﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﺮدا ھﺮﮔﺰ ﻓﺮا ﻧﻤﯽ رﺳﺪ :او ﺻﺮﻓﺎ ،ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮض
ﺿﻤﻨﯽ ﮐﮫ ﺑﺎﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدن وﻗﺎﯾﻊ ،از ھﺴﺘﯽ ﺳﺎﻗﻂ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،آﻧﮭﺎ را از ذھﻦ اش ﻣﯽ راﻧﺪ .ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﻓﻘﻂ ﺷﯿﻮه
ای ﺑﺮای ﮔﺰﯾﺪن ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ذھﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﮫ ھﻤﭽﻨﯿﻦ – و ﭼﮫ ﺑﺴﺎ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد—ﺷﯿﻮه ای ﺑﺮای ﮔﺮﯾﺨﺘﻦ
از ﻧﺘﺎﯾﺞ ،ﺑﺎ اﻧﮑﺎر ﺑﺎور ﺑﮫ آﻧﮭﺎﺳﺖ .ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺮدم در ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﭽﮫ ﮐﮫ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاھﻨﺪ ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ﻣﮭﺎرﺗﯽ ﺷﮕﺮف
دارﻧﺪ ،و اﻏﻠﺐ ﻣﺎ ﮔﮭﮕﺎه ﺑﮫ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ .اﮔﺮ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه را ﺑﮫ ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻠﻤﺎت درآورﯾﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد
"ﻧﻤﯽ ﺧﻮاھﻢ pرا ﺑﭙﺬﯾﺮم ،ﭘﺲ pدرﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ ".اﯾﻦ اﺳﺖ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ.
www.secularismforiran.com
"ﻣﻦ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪه ﺑﺎرآﻣﺪه ام ﮐﮫ ". Xاﯾﻦ ﻋﺒﺎرت ﻣﻌﻤﻮﻻ ھﻨﮕﺎﻣﯽ اﺑﺮاز ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺑﻨﯿﺎدی ﺷﺨﺺ ﺑﮫ ﭼﺎﻟﺶ
ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺴﯽ در ﺑﺤﺚ از راﺑﻄﮫ ی ﺟﻨﺴﯽ ﭘﯿﺶ از ازدواج ،در ﺟﻮاب ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﺑﮫ
ﻧﻔﻊ آن ﺑﮕﻮﯾﺪ "ﺧﻮب ،ﻣﻦ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺑﺎور ﺑﺰرگ ﺷﺪه ام ﮐﮫ اﯾﻦ ﺟﻮر راﺑﻄﮫ ﻏﻠﻂ اﺳﺖ ".اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﺑﺎ ﻋﻘﯿﺪه
ای ﺑﺎرآﻣﺪه اﺳﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﭼﮕﻮﻧﮫ ﺑﮫ آن ﻋﻘﯿﺪه رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﭼﺮا ﺷﺨﺺ ﺑﺎﯾﺪ آن
ﻋﻘﯿﺪه را ﺑﭙﺬﯾﺮد؛ ھﯿﭻ دﻟﯿﻠﯽ ﺑﮫ دﺳﺖ ﻧﻤﯽ دھﺪ ﮐﮫ آن ﻋﻘﯿﺪه درﺳﺖ اﺳﺖ .ﺗﻨﮭﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ادﻋﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺷﺨﺺ
ﺑﺎوری دارد؛ و ﻟﺬا ﻗﺴﻤﯽ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ اﺳﺖ .اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ اﮔﺮ ﺑﺮھﺎﻧﯽ را ﻋﻠﯿﮫ ﯾﮏ اﻋﺘﻘﺎدﺗﺎن ﺷﻨﯿﺪﯾﺪ،
ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﯿﺪ ﻓﻮرا آن را ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﯾﯿﺪ ،و ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل آن اﻋﺘﻘﺎد را رھﺎ ﻧﮑﺮدﯾﺪ ،ﺷﺨﺺ ﻧﺎﺑﺨﺮدی ھﺴﺘﯿﺪ .ﺑﺴﯿﺎری از
ﺑﺎورھﺎی ﻣﺎ – ﺑﮫ وﯾﮋه در ﻣﻮارد اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﻦ ،اﺧﻼق و ﺳﯿﺎﺳﺖ— ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻤﺮی ﺗﺠﺮﺑﮫ و ﺗﺄﻣﻞ اﻧﺪ .ﻣﺎ
ھﻤﯿﺸﮫ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ آن ﺗﺠﺎرب و ﺗﺄﻣﻼت را ﻓﻮرا ﺑﮫ ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻠﻤﺎت درآورﯾﻢ ،و ﻧﺒﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺑﺎور ﻣﺴﺘﻘﺮ را ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی ﯾﮏ
ﺑﺮھﺎن ﻧﺎﻗﺾ آن رھﺎ ﮐﻨﯿﻢ .اﻣﺎ از آن ﺑﺮھﺎن ھﺎی ﻧﺎﻗﺾ ھﻢ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯿﺪ .ﺑﯽ اﻋﺘﻨﺎﯾﯽ ﺑﮫ ﺑﺮھﺎن ھﺎی ﻧﻘﺾ ،ﺑﺎ
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﮫ وارﺳﯽ ﻧﮑﺮدن اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺎن آﺳﺎن ﺗﺮ ﯾﺎ ﺑﯽ ﺧﻄﺮ ﺗﺮ اﺳﺖ ،ﻗﺴﻤﯽ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ اﺳﺖ.
"ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺮای ﺷﻤﺎ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ،اﻣﺎ ﺑﺮای ﻣﻦ درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ ".ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ دو ﻧﻔﺮ درﺑﺎره ی ﻣﻨﺸﺎء
زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻧﻮع اﻧﺴﺎن ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .اﻣﯿﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽ ﮐﻨﺪﮐﮫ ﻧﻮع ﻣﺎ ﺛﻤﺮه ی ﺗﮑﺎﻣﻞ اﺳﺖ؛ ﻣﮭﺪی ﮐﮫ آﻓﺮﯾﻨﺶ
ﮔﺮاﺳﺖ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ " ﺧﻮب ،ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﺑﺮای ﺗﻮ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ،اﻣﺎ ﺑﺮای ﻣﻦ درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ ".ﻣﻨﻈﻮر ﻣﮭﺪی از
اﯾﻨﮑﮫ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﭼﯿﺰی ﺑﺮای او درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ )ﯾﺎ ھﺴﺖ( ،ﭼﯿﺴﺖ؟ ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﮭﺪی اﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ او آن را ﻗﺒﻮل
ﻧﺪارد )ﯾﺎ دارد( .در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ،ﻣﻨﻈﻮر او اﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ :ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﮫ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﺎور داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯽ ،اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﺎور
ﻧﺪارم .در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ای درﮐﺎر ﻧﯿﺴﺖ ،او ﺗﻨﮭﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده ﮐﮫ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮی وﺟﻮد دارد ،ﺑﺪون اﯾﻨﮑﮫ ادﻋﺎ
ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺣﻖ ﺑﺎ ﮐﺪام ﻃﺮف اﺳﺖ .اﻣﺎ در اﯾﻦ ﺻﻮرت او ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ اﻇﮭﺎر ﮐﻨﺪ ،و ﻣﻔﮭﻮم درﺳﺘﯽ را
ﭘﯿﺶ ﻧﮑﺸﺪ .ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﯿﺶ ﮐﺸﯿﺪن ﻣﻔﮭﻮم درﺳﺘﯽ ﺑﮫ ﻣﻨﻈﻮر دادن وﺟﮭﮫ ای ﻋﯿﻨﯽ ﺑﮫ ﯾﮏ ﺑﺎور اﺳﺖ ،ﺑﺪون اراﺋﮫ ی
ھﯿﭻ ﺷﺎھﺪی ﺑﮫ ﻧﻔﻊ آن ،ﯾﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ﯾﮏ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ھﺮ دو ﻃﺮف ﺣﻖ دارﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﮫ
ﻣﺪﻋﺎھﺎﯾﺸﺎن ﻧﻘﯿﺾ ھﻢ اﺳﺖ و ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ھﺮدو درﺳﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ .در اﯾﻦ ﻣﻮرد ،ﻣﻔﮭﻮم اﯾﻨﮑﮫ ﭼﯿﺰی "ﺑﺮای ﻣﻦ درﺳﺖ
اﺳﺖ" ﺣﺎوی ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﮫ ی ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﺳﺖ :ﺑﮫ ﺻﺮف اﯾﻨﮑﮫ ﺷﺨﺺ ﺑﮫ ﮔﺰاره ای ﺑﺎور دارد ،ﺑﮫ آن ﮔﺰاره ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ
ﻋﯿﻨﯽ اﻋﻄﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ،دﺳﺖ ﮐﻢ ،ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻮش ﺑﮫ زﻧﮓ ﺑﺮوز ﯾﮏ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺑﻮد.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ
ﯾﮏ ﻣﻘﺎﻟﮫ ی روزﻧﺎﻣﮫ از ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﻠﯿﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﯿﮏ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮاﻟﯿﺪ ﭼﻨﯿﻦ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ "ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ
دھﺪ ﮐﮫ 90درﺻﺪ ﮐﺎﺗﻮﻟﯿﮏ ھﺎ دﯾﮕﺮ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮاﻟﯿﺪ را ﮔﻨﺎه ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ] ".ﻻرﻧﺲ ﻟَﺪر" ،ﻃﺮح ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺎﻧﻮار"،
ﺿﻤﯿﻤﮫ ی ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 12 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ [1985 ،ﻣﻮﻟﻒ ﮐﮫ ﻣﺪاﻓﻊ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮاﻟﯿﺪ اﺳﺖ ،ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻋﻘﯿﺪه اش
ﺑﮫ ﻧﻈﺮاﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﮫ ھﻤﺎن دﻟﯿﻞ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ
ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺑﺮھﺎن ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﺳﺖ:
pدرﺳﺖ اﺳﺖ
در اﯾﻦ ﻣﻮرد ،ﺣﺎﻟﺖ ذھﻨﯽ ﻋﺪه ی زﯾﺎدی از ﻣﺮدم ،و ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ،ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ درﺳﺘﯽ ﯾﮏ ﮔﺰاره
ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻣﺎ اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن ﻧﯿﺰ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﺳﺖ – و ﻟﺬا ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ .ﺑﺎز ھﻢ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻓﺮض ﺿﻤﻨﯽ ﭼﻨﯿﻦ
ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﮐﮫ ﭼﺮا ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ :ﺑﮫ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﯽ ﻓﺮض ﺷﺪه ﮐﮫ ھﺮﭼﮫ ﮐﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺑﺎورداﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﻨﺪ
درﺳﺖ اﺳﺖ ،درﺳﺖ اﺳﺖ .ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻈﺮ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺧﻄﺎﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ .در زﻣﺎن ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ،اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ ﮐﮫ
زﻣﯿﻦ ﻣﺴﻄﺢ اﺳﺖ ،ﮐﮫ ﺣﻤﺎم ﮐﺮدن ﻏﯿﺮ ﺑﮭﺪاﺷﺘﯽ اﺳﺖ ،ﮐﮫ ﺑﺮﺧﯽ زﻧﺎن ﺟﺎدوﮔﺮ اﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ.
www.secularismforiran.com
ارﺗﮑﺎب ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ھﻨﮕﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﺑﺎوری را ﺑﮫ ﺻﺮف اﯾﻦ ﮐﮫ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از ﻣﺮدم آن
را ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ)ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﮫ آن ﻣﺮدم در اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ( ،ﺑﭙﺬﯾﺮد .ﭼﮫ ﺑﺴﺎ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ در ﻋﺮﺻﮫ ی
ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﯿﺶ از ھﺮﺟﺎی دﯾﮕﺮی ﺑﺮوز ﮐﻨﺪ .ﯾﮏ رواﯾﺖ از اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ،ﺑﺮھﺎن ﺳﻨﺖ اﺳﺖ – ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﮫ "ﻣﻦ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﻈﺎم ﺑﮭﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن ﻋﻤﻮﻣﯽ ھﺴﺘﻢ ،ﭼﻮن ﺑﺎ ﺳﻨﺖ ﻣﺎ ﮐﮫ در آن ﺑﮭﺪاﺷﺖ و ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﺳﺖ در
ﺗﻀﺎد اﺳﺖ ".ﮔﻐﺘﻦ اﯾﻨﮑﮫ ﯾﮏ اﺻﻞ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ،ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﭘﯿﺸﯿﻨﯿﺎن ﻣﺎ وﺳﯿﻌﺎ آن را
ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ ﺑﻮدﻧﺪ ،و ﺻﺮف اﯾﻨﮑﮫ آﻧﮭﺎ آن را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ ﺑﻮدﻧﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ .ﯾﮏ رواﯾﺖ دﯾﮕﺮ از اﯾﻦ
ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮھﺎن "ﻣﻮج آﯾﻨﺪه" ﻧﺎﻣﯿﺪ – ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﮫ" :ھﻤﮫ ی ﻣﻠﻞ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﮫ ی دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ی دوﻟﺘﯽ
ﺑﮭﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن دارﻧﺪ؛ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ھﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺴﻮخ درﻣﺎن ﺧﺼﻮﺻﯽ را ﮐﻨﺎر ﻧﮭﺪ ".ﮔﻔﺘﻦ اﯾﻨﮑﮫ اﺻﻞ ﯾﺎ
ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﻣﻮج آﯾﻨﺪه اﺳﺖ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺮدم ﯾﺎ ﮐﺸﻮر ھﺎ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن آن را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ اﻧﺪ؛ ﭘﺲ ﺗﻮﺳﻞ
ﺑﮫ ﺗﺮﺟﯿﺢ آﻧﮭﺎ ﺑﺮای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از آن اﺻﻞ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ھﻤﭽﻨﺎن ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ اﺳﺖ .ﺗﻨﮭﺎ ﻓﺮق ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن ھﺎی
ﻣﺘﻔﺎوت آن اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ھﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﮫ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ اﺳﺖ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻈﺮ اﮐﺜﺮﯾﺖ را ﻧﺎدﯾﺪه ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ .ﻋﯿﻨﯿﺖ
ﻣﺴﺘﻠﺰم آﻣﺎدﮔﯽ ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدن ﻧﻈﺮات دﯾﮕﺮان اﺳﺖ .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﮫ دﻟﯿﻞ درﺳﺘﯽ ﯾﮏ اﺻﻞ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﻋﺪه
ی زﯾﺎدی از ﻣﺮدم آن را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ اﻧﺪ .ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ،ھﻨﮕﺎم اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮫ
دﻧﺒﺎل ﺷﻮاھﺪ ﻋﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﯿﻢ؛ ﺻﺮف ﻣﻘﺒﻮﻟﯿﺖ ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ .ﺑﮫ ﻋﻼوه ،در ﯾﮏ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ،ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻌﯿﻨﯽ
ﺗﻮﺳﻂ رأی ﻋﻤﻮم اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .اﯾﻦ وﺿﻊ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ ﻧﯿﺴﺖ .اﻣﺎ ﺣﺘﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﮫ ﻧﯿﺰ ،اﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﺼﻮن از
ﺧﻄﺎ ﻧﯿﺴﺖ .ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﮐﺜﺮﯾﺖ از ﯾﮏ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ آن ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﮫ ﻃﻮر ﻋﯿﻨﯽ درﺳﺖ اﺳﺖ .ﻧﮑﺘﮫ ای ﮐﮫ
ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮫ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ارﺗﮑﺎب ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﮫ
ﻣﻘﺒﻮﻟﯿﺖ ﮔﺰاره ای در ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ درﺳﺘﯽ آن ﮔﺰاره ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﻮد.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ
اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪﮐﮫ ﺑﺮای واداﺷﺘﻦ ﮐﺴﯽ ﺑﮫ ﻗﺒﻮل ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﮫ ،ﺑﮫ ﺟﺎی ﺷﻮاھﺪ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ او ﺗﻮﺳﻞ
ﺷﻮد .ﮐﺴﯽ ﮐﮫ ﻣﺮﺗﮑﺐ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﯿﺪوار اﺳﺖ ﮐﮫ ﺷﻨﻮﻧﺪه اش ﺑﺎوری را ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﺑﭙﺬﯾﺮد ﮐﮫ
ﺑﺎ آن ﺑﺎور ھﻤﺮاه ﻣﯽ ﺳﺎزد .اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺸﻢ ،ﻋﺪاوت ،ﺗﺮس ،اﻓﺴﻮس ،ﻣﻌﺼﯿﺖ ،ﯾﺎ ھﺮ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮ .در ﻋﻤﻞ،
او اﻣﯿﺪوار اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن اش ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺗﻮﺳﻂ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﺻﺮﯾﺢ
ﺑﺎﺷﺪ .در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﮭﻮری ﺳﺎل 1964آﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﺷﻌﺎر ﺣﺎﻣﯿﺎن ﺑَﺮی ﮔُﻠﺪواﺗﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﮫ "در دﻟﺘﺎن ﻣﯽ
داﻧﯿﺪ ﮐﮫ ﺣﻖ ﺑﺎ اوﺳﺖ" .اﻣﺎ اﻏﻠﺐ ،ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ ﭼﻨﯿﻦ ﺻﺮﯾﺢ ﻧﯿﺴﺖ .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ
ھﺎی ﭘﺮﺷﻮر و ﺷﺮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺑﮫ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﻼﻏﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ آﮐﻨﺪه از ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ ﻋﺎﻃﻔﯽ اﺳﺖ .در ﺣﻘﯿﻘﺖ ،ﻣﻨﻄﻘﯿﻮن ﻗﺮون
وﺳﻄﺎ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ را – argumentum ad populumﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺗﻮده—ﻧﺎم ﻧﮭﺎده ﺑﻮدﻧﺪ زﯾﺮا ﯾﮑﯽ از آﺷﮑﺎر
ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﮫ ھﺎی آن "ﻋﻮام ﻓﺮﯾﺒﯽ" ھﺎی ﻣﺮﺳﻮم ﺧﻄﯿﺒﺎن اﺳﺖ .ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﺗﺼﻮﯾﺮی
ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ دارای ﺑﺎر ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻗﻮی اﺳﺖ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،در ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ را ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ در آﮔﮭﯽ ھﺎ ،ﺑﻠﮑﮫ در اﺧﺒﺎر
و ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ھﺎی ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﮐﮫ از ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﺑﺮای ﻣﺴﺤﻮر ﮐﺮدن ﺑﯿﻨﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
ﺑﻼﻏﺖ و دﯾﮕﺮ اﺑﺰارھﺎی ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻓﯽ ﻧﻔﺴﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .اﮔﺮ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﯾﮏ
ﻧﺘﯿﺠﮫ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﺪ ،ھﯿﭻ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪارد ﮐﮫ آن را ﺑﮫ ﮔﻮﻧﮫ ای ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺗﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺮد ،ﺑﺎ اﺣﺴﺎس
ﺷﺎن ﻧﯿﺰ آن را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ .ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن و ﺳﺨﻨﻮران ﺧﺒﺮه ،ﻣﻨﻄﻖ و ﺑﻼﻏﺖ را ﺗﻮأم ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ دﻗﯿﻘﺎ ھﻤﯿﻦ اﺛﺮ ﺣﺎﺻﻞ
ﺷﻮد .ﺣﺘﯽ در آﮔﮭﯽ ھﺎی ﺗﺠﺎری ﻧﯿﺰ اﯾﺠﺎد ﮐﺸﺶ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺑﺮای ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﻧﯿﺖ ﻋﻘﻼﻧﯽ
ھﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﻋﻮاﻃﻒ ﺗﻨﮭﺎ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﺑﻼﻏﺖ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﺷﻮد ،ﯾﻌﻨﯽ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﻗﺼﺪ
اﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﮫ ﺟﺎی ﺧﺮد،ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی ﻋﻮاﻃﻔﺶ داوری ﮐﻨﺪ.
ﭼﮕﻮﻧﮫ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﻗﺼﺪی را ﺗﺸﺨﯿﺺ دھﯿﻢ؟ ﯾﮏ آزﻣﻮن ﺧﻮب ،ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﺑﺮھﺎن ﺑﮫ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻏﯿﺮﻋﺎﻃﻔﯽ
اﺳﺖ .اﮔﺮ ﺑﺮﮔﺮدان ﺑﺮھﺎن ،ﺷﮑﺎف ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﯿﺎن ﻣﻘﺪﻣﺎت و ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﺎﻗﯽ ﮔﺰارد ،آﻧﮕﺎه دﻟﯿﻠﯽ دارﯾﻢ ﮐﮫ ﻣﺸﮑﻮک ﺑﺎﺷﯿﻢ
ﮐﮫ ﻣﻘﺼﻮد از ﺑﯿﺎن ﻋﺎﻃﻔﯽ )ﯾﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ ،ﺑﺴﺘﮫ ﺑﮫ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ( ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﺮدن ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﮫ ی ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺑﮕﺬارﯾﺪ
اﯾﻦ آزﻣﻮن را ﺑﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل اﻋﻤﺎل ﮐﻨﯿﻢ.
www.secularismforiran.com
ﻣﺎرﺗﯿﻦ ﻟﻮﺗﺮﮐﯿﻨﮓ در ﯾﮏ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﻣﺸﮭﻮر ﮔﻔﺖ:
ﻣﻦ روﯾﺎی آن روزی را در ﺳﺮدارم ﮐﮫ اﯾﻦ ﻣﻠﺖ ﺑﭙﺎﺧﯿﺰد و ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪه زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ " :ﻣﺎ ﺑﺮ آﻧﯿﻢ ﮐﮫ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ
ﺑﺪﯾﮭﯽ اﻧﺪ -ﮐﮫ ھﻤﮫ ی ﻣﺮدم ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻠﻖ ﺷﺪه اﻧﺪ ...".ﻣﻦ روﯾﺎی آن روزی را در ﺳﺮ دارم ﮐﮫ ﺣﺘﯽ اﯾﺎﻟﺖ ﻣﯿﺴﯽ ﺳﯽ ﭘﯽ
،اﯾﻦ اﯾﺎﻟﺖ ﺑﺎﯾﺮِ ﺗﻔﺘﯿﺪه در ﮐﻮره ی ﺑﯿﺪاد و ﺳﺘﻢ ،ﺑﮫ واﺣﮫ ی آزادی و داد ﺑﺪل ﮔﺮدد .ﻣﻦ روﯾﺎی روزی را درﺳﺮ دارم ﮐﮫ
ﭼﮭﺎر ﮐﻮدک ام در ﮐﺸﻮری زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﻧﮫ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮫ ی رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ﺷﺎن ،ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی ﻣﺤﺘﻮای ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺷﺎن
درﺑﺎره ی آﻧﮭﺎ داوری ﺷﻮد] .ﻧﻘﻞ از ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺗﺮوﻣﭙﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ،ﻧﻮﺷﺘﮫ ی اﺳﺘﻔﻦ ﺑﯽ .اوﺗﺲ[
اﯾﻦ ﻗﻄﻌﮫ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻣﺎ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ ﻧﯿﺴﺖ ،زﯾﺮا ﮐﯿﻨﮓ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﯿﺰ اراﺋﮫ ﻣﯽ
ﮐﻨﺪ .ﺑﮫ ﺑﯿﺎن ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﮫ ،اﯾﻦ ﻗﻄﻌﮫ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ " :آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی اﯾﻦ اﺻﻞ ﺑﻨﺎ ﻧﮭﺎده ﺷﺪه ﮐﮫ ھﻤﮫ ی ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺮاﺑﺮ
ﺧﻠﻖ ﺷﺪه اﻧﺪ .اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮫ ی رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺮدم ،ﮐﮫ ﻣﻮروﺛﯽ اﺳﺖ ،درﺑﺎره ﺷﺎن ﻗﻀﺎوت
ﮐﺮد ،ﺑﻠﮑﮫ ﻗﻀﺎوت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی وﯾﮋﮔﯽ ھﺎی ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺮدم )"ﻣﺤﺘﻮای ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺷﺎن"( ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮای ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ اﯾﻦ
اﺻﻞ ،ﺑﺎﯾﺪ درآﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﮫ ﺷﯿﻮه ی ﻣﺸﺎﺑﮭﯽ ﺑﺎ ﺳﯿﺎھﭙﻮﺳﺘﺎن و ﺳﻔﯿﺪﭘﻮﺳﺘﺎن رﻓﺘﺎر ﺷﻮد ".اﺑﺰارھﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ
ﮐﯿﻨﮓ --ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯿﺴﯽ ﺳﯽ ﭘﯽ ﺑﮫ ﻋﻨﻮان "اﯾﺎﻟﺖ ﺑﺎﯾﺮ" ،اﺷﺎره اش ﺑﮫ ﮐﻮدﮐﺎن اش – ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﯾﺎ رﻗﯿﺐ ﺑﺮھﺎن او
ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺮﻋﮑﺲ ،ﻣﻌﻨﺎی آن اﺻﻮل اﻧﺘﺰاﻋﯽ را اﻧﻀﻤﺎﻣﯽ ﺗﺮ ،روﺷﻦ ﺗﺮ ،و ﻗﻮی ﺗﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ.
ﺣﺎل ،ﺑﺮ ﺧﻼف اﯾﻦ ﻗﻄﻌﮫ ،ﺑﺨﺸﯽ از اﻋﻼﻣﯿﮫ ای را ﻣﻼﺣﻈﮫ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﮫ ﻋﻠﯿﮫ ﺟﻨﮓ اﺗﻤﯽ ﻧﮕﺎﺷﺘﮫ ﺷﺪه:
ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﮫ ﺷﺪن ھﺮ ﻣﻮﺷﮏ ،ﺧﻄﺮ ﮐﺸﺘﺎر ھﺴﺘﮫ ای ﻓﺰوﻧﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ .ﻋﺎﻗﺒﺖ اﻣﺮ را ﮐﮫ ﻣﯽ ﻧﮕﺮم ،ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﺤﯿﻒ ﻣﺎن را
ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻢ ﮐﮫ در ﻣﯿﺎن ھﺎی زﺑﺎﻧﮫ ھﺎی آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﺎراﻧﺪ ،ﺳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﯿﺴﮑﻮ ﺗﻠﯽ از آھﻦ ﭘﺎره ھﺎی ﮔﺪاﺧﺘﮫ اﺳﺖ؛ ﻻﺑﮫ ی ﺗﺮﮐﯿﺪن
ﺳﺮخ رگ ھﺎﯾﺸﺎن را ﻣﯽ ﺷﻨﻮی .و آﻧﮕﺎه ﻓﺎﺗﺤﺎن ﻓﺮا ﻣﯽ رﺳﻨﺪ :ﺑﯽ ﺷﻤﺎر ﻣﻮﺷﺎن ﮔﺮزه و ﻟﺸﮑﺮ ﺳﻮﺳﮏ ھﺎ .
ﻧﺘﯿﺠﮫ ی ﻣﻮﻟﻒ در ﺟﻤﻠﮫ ی اول ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ؛ او ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻣﻮﺷﮏ ھﺎ ﺧﻄﺮ ﺟﻨﮓ
اﺗﻤﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دھﯿﻢ .اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰی اﺳﺖ؛ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﺟﮫ ﺧﻮاھﻨﺪ ﮐﺮد ﮐﮫ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻮﺷﮏ
ھﺎی دﻓﺎﻋﯽ ﺧﻄﺮ ﺟﻨﮓ را ﮐﺎھﺶ ﻣﯽ دھﺪ .ﭘﺲ ﻣﻮﻟﻒ از ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاھﺪ ﮐﮫ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺳﻼح ھﺎی اﺗﻤﯽ را
ﻧﭙﺬﯾﺮﯾﻢ .اﻣﺎ ﺑﺮھﺎن اش ﭼﯿﺴﺖ؟ اﮔﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﻋﺒﺎرت را ﺑﮫ زﺑﺎن ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﮫ ﺑﺮﮔﺮداﻧﯿﻢ ،ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﮫ ﺟﻨﮓ
اﺗﻤﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺑﺎر ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد .ﭘﺲ ﺑﺮھﺎن او ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ:
اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن ﺑﯽ ﻧﮭﺎﯾﺖ ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ؛ ﺷﮑﺎف ﻣﯿﺎن ﻣﻘﺪﻣﮫ و ﻧﺘﯿﺠﮫ وﺳﯿﻊ اﺳﺖ .اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﮫ ﺟﻨﮓ اﺗﻤﯽ ﺑﺴﯿﺎر
ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺑﺎر ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد ﺑﮫ ﻣﺎ ﻧﻤﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﮫ ﭼﮕﻮﻧﮫ از آن اﺟﺘﻨﺎب ﮐﻨﯿﻢ .اﻣﺎ ﻣﻮﻟﻒ اﯾﻦ ﺷﮑﺎف ﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﺎ ﺗﻮﺻﯿﻒ
ﺗﺼﻮﯾﺮی از ﺳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﯿﺴﮑﻮ درﭘﯽ ﺑﻤﺒﺎران اﺗﻤﯽ ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ .او در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻼﻏﺖ را ﺑﮫ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ
ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﺎن ،ﻣﺎ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺿﻌﻒ ﺑﺮھﺎن اش ﺑﺎزدارد ،و ﻟﺬا ﻣﻮﺿﻊ اش را ﺑﺎ اﺑﺰاری ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﭙﺬﯾﺮاﻧﺪ.
ﯾﮏ ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺒﺎت ﺑﺮاھﯿﻦ ...اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ دوﻟﺖ ھﺎ ﯾﺎ ﮔﺮوه ھﺎ ھﺮ ﯾﮏ ﺻﺪ ھﺰار ﻣﺒﺎﺣﺜﮫ ﮔﺮ را در ﺳﻮی ﺧﻮد ﮔﺮد ﻣﯽ
آوردﻧﺪ ،و آﻧﮭﺎ ﻃﺮف دﯾﮕﺮ را ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺖ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .روزﮔﺎری ﭘﺎدﺷﺎھﯽ ﭼﻨﺎن ﺑﮫ ﻗﻮت اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ی اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮد
www.secularismforiran.com
ﻣﯽ ﻧﺎزﯾﺪ ﮐﮫ ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗﺎ آن را ﺑﺮ ﺳﻼح ھﺎﯾﺶ ﺑﻨﻮﯾﺴﻨﺪ :Ratio Ultima Regum --ﻣﻨﻄﻖ ﭘﺎدﺷﺎھﺎن] .اﺳﭙﮑﺘﺎﺗﻮر ،ﺷﻤﺎره
ی 4 ،239دﺳﺎﻣﺒﺮ[1711 ،
ﺗﻌﺒﯿﺮ اَدﯾﺴﻮن ﻃﻌﻨﮫ آﻣﯿﺰ اﺳﺖ :اﺳﺘﻔﺎده از زور ﻧﻮﻋﯽ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﯿﺴﺖ ،ﺑﻠﮑﮫ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﺮﻧﮭﺎده ی اﺳﺘﺪﻻل اﺳﺖ.
ﺗﮭﺪﯾﺪ ،ﺑﺮھﺎن ﻧﯿﺴﺖ ،ﮔﺴﯿﻞ ﯾﮏ دﺳﺘﮫ ﭼﻤﺎﻗﺪار ﯾﮏ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﯿﺴﺖ) Baculumدر ﻻﺗﯿﻦ ﺑﮫ ﻣﻌﻨﺎی ﭼﻤﺎق زدن
اﺳﺖ( .اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺗﮭﺪﯾﺪ ﺷﻤﺎ را وادارم ﭼﯿﺰی را ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﺪ ،دﻟﯿﻠﯽ ﺑﮫ ﺷﻤﺎ ﻧﺪاده ام ﮐﮫ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﺪ آن ﭼﯿﺰ درﺳﺖ اﺳﺖ؛
ﺷﻤﺎ را ﺗﺮﺳﺎﻧﺪه ام ﺗﺎ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ آن درﺳﺖ اﺳﺖ ،ﯾﺎ دﺳﺖ ﮐﻢ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ﮐﮫ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ .از اﯾﻦ ﺟﮭﺖ ،ﺗﻮﺳﻂ
ﺑﮫ زور را ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻮﻧﮫ ای از ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ داﻧﺴﺖ.
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ زور ،ﺑﺎ اﺟﺒﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ دوﻟﺘﯽ ﺑﮫ ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻣﯽ ﭘﺮدازد،
ﺑﺮای ﻣﻨﻊ ﺑﯿﺎن اﯾﺪه ھﺎﯾﯽ ﻣﻌﯿﻦ ،و اﺟﺒﺎر ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ اﯾﺪه ھﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از زور اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ھﺪف از اﻋﻤﺎل
اﯾﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﺎن ،ﺗﺎﺛﺮ ﻧﮭﺎدن ﺑﺮ ﺑﺎورھﺎی ﻣﺮدم اﺳﺖ .اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻟﺰوﻣﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ زور ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ
ﻧﯿﺴﺖ .ھﺮ ﮐﺠﺎ ﮐﮫ ﺗﮭﺪﯾﺪی اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ،اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؛ و ﭼﮫ ﺑﺴﺎ ﺗﮭﺪﯾﺪ ھﺎی ﻏﯿﺮ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ از
ﺗﮭﺪﯾﺪات ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ .واﻟﺪﯾﻨﯽ ﮐﮫ ﺗﮭﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ اﮔﺮ ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن از ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻣﺬھﺒﯽ آﻧﮭﺎ ﭘﯿﺮوی ﻧﮑﻨﺪ ،او را ﻋﺎق
ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﻣﻌﻠﻤﯽ ﮐﮫ ﺷﺎﮔﺮد ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺧﻮاﻧﯽ را ﺑﺎ ﻧﻤﺮات ﺑﺪ ﺗﮭﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﮐﺴﯽ ﮐﮫ رﻓﯿﻖ اش را ﺑﺎ ﺗﮭﺪﯾﺪ ﺑﮫ ﻗﻄﻊ
راﺑﻄﮫ ﺑﮫ ﻗﺒﻮل ﺑﺎوری "واﻣﯽ دارد" – ھﻤﮕﯽ ﮔﻮﻧﮫ ھﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﻧﺪ .ﭼﻨﺎن ﮐﮫ اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ھﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﻨﺪ،
اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﮫ ﻗﺼﺪ ھﻤﻨﻮا ﮐﺮدن ﺑﺎورھﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ،و ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﯿﻮه ھﺎی ﻏﯿﺮﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺴﯿﺎری ﺑﺮای
ارﻋﺎب دارد ﺗﺎ ﻓﺮد را ﺑﮫ ﭘﺬﯾﺮش دﯾﺪﮔﺎه ھﺎی ﻣﺄﻟﻮف ﺧﻮد وادارد .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﮔﺮاﻧﺪﯾﺶ ﺑﮫ رﯾﺸﺨﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﻮد،
ﺑﺎ ﺗﻘﺒﯿﺢ اﺧﻼﻗﯽ ﻣﺬﻣﺖ ﺷﻮد )"ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺧﻮک اﯾﻨﻄﻮر ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،(".ﯾﺎ ﺑﮫ او ﮔﻔﺘﮫ ﺷﻮد ﮐﮫ "دﯾﮕﺮ از ﻣﺎ ﻧﯿﺴﺘﯽ"،
و اﻟﯽ آﺧﺮ .ارﻋﺎب از ھﺮ ﻗﺴﻤﯽ ﮐﮫ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ وادار ﺳﺎزد ،ﭘﺲ ﮐﻤﺘﺮ از اﻋﻤﺎل ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ
زور ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻧﯿﺴﺖ.
آزﻣﻮن ﺗﻤﺮﯾﻨﯽ
ھﺮ ﯾﮏ از ﻋﺒﺎرات زﯾﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﯾﮑﯽ از ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ :ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ،
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ،ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ ،ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ زور .در ھﺮ ﻣﻮرد ﻧﻮع ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ.
ﻗﺎﻋﺪه ی ﻃﻼﯾﯽ ،ﯾﮏ اﺻﻞ اﺳﺘﻮاراﺧﻼﻗﯽ اﺳﺖ ،زﯾﺮا در ھﻤﮫ ی ﻧﻈﺎم ھﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه اﺳﺖ. .1
واردات ،اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺎ را ﺗﺒﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎن را ﺑﮫ ﺧﺎک ﺳﯿﺎه ﻣﯽ ﻧﺸﺎﻧﺪ .ﭘﯿﺶ از اﯾﻨﮑﮫ ﭘﻮل ﺗﺎن را .2
ﺻﺮف ﺧﺮﯾﺪ دِوو ﮐﻨﯿﺪ ،ﺑﮫ آن ﮐﺎرﮔﺮ اﯾﺮان ﺧﻮدرو ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪﮐﮫ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺮدا ﺑﭽﮫ ھﺎﯾﺶ ﮔﺮﺳﻨﮫ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ.
ﭘﯿﺶ از اﯾﻨﮑﮫ ﭼﮑﻤﮫ ھﺎی اﯾﺘﺎﻟﯿﺎﯾﯽ ﺑﺨﺮﯾﺪ ،از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ آﯾﺎ ﯾﮏ ذره ﺗﺠﻤﻞ ﻣﯽ ارزد ﮐﮫ ﮐﻔﺎﺷﯽ در
اﺻﻔﮭﺎن ،ﮐﺴﯽ ﮐﮫ ﯾﮏ ﻋﻤﺮ ﮐﻮﺷﯿﺪه ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﮫ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ ،ﺷﻐﻞ اش را از دﺳﺖ دھﺪ.
ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ھﺮﻗﺪر ﺧﻮاﺳﺘﯿﺪ اﺳﺘﺪﻻل ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺗﻨﮭﺎ ﺷﯿﻮه ی ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻘﯿﻘﯽ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ .3
ﺷﺎن اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﻣﻦ آن را ﺑﮫ ﭼﯿﺰی ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮم .ﻣﻦ ﺑﺎ اﯾﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺎرآﻣﺪه ام ﮐﮫ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻣﺎﯾﮫ ی ﻓﺴﺎد و
ﺗﺒﺎھﯽ اﺳﺖ.
ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ی اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﺎﯾﺪی دوﻟﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮدرآﻣﺪ ﺷﺮﮐﺖ ھﺎﺳﺖ ،ﭼﻮن ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ھﺎ ﺣﺎﮐﯽ .4
از ﭘﺬﯾﺮش ﮔﺴﺘﺮده ی اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ھﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﻌﻠﻢ ﺑﮫ ﺷﺎﮔﺮد ..." :ﺑﺎﻻﺧﺮه ،ﺑﺮای ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ در دﯾﺪﮔﺎه ات ،ﺑﮫ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﮫ ﺑﺎش ﮐﮫ ﮐﯽ ﻧﻤﺮه ی اﻣﺘﺤﺎن .5
ات را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ".
" ﺧﻮب ،ﺑﺮو ﺑﺎھﺎش ازدواج ﮐﻦ .ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﻧﮕﺮان ﺑﺎﺷﯽ ﮐﮫ دل ﻣﺎدرت ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ؟ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ ﺗﻮ او را ﺑﯿﺸﺘﺮ .6
از ﻣﻦ دوﺳﺖ داری—اﻣﺎ ﺑﮫ ﻣﻦ ﭼﮫ؟ ﻣﻦ ﮐﯽ ھﺴﺘﻢ ﮐﮫ اﻋﺘﺮاض ﮐﻨﻢ؟ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﺎدرت ھﺴﺘﻢ .ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﺴﺖ
ﺳﺎل زﺣﻤﺖ ﮐﺸﯿﺪه ام ﺗﺎ ﺗﻮ زوج دﻟﺨﻮاه ات را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯽ ، ،و ﺣﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺮوی ﭘﯿﺶ اﯾﻦ ﮔﻞ ﭘﺴﺮ"...
ﻓﺮﻣﺎن "ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﭼﻨﺎن رﻓﺘﺎر ﮐﻦ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺧﻮاھﯽ ﺑﺎ ﺗﻮ رﻓﺘﺎر ﺷﻮد" ،ﮐﮫ در ﺗﻮرات و اﻧﺠﯿﻞ درج ﺷﺪه اﺳﺖ.م
www.secularismforiran.com
_______
اﻋﺘﺒﺎر
______
در اﺑﺘﺪای ﻓﺼﻞ 5ﻣﻼﺣﻈﮫ ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﮫ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ی ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﺎ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ دﯾﮕﺮان اﺳﺖ .اﻏﻠﺐ ﻣﺎ ﻣﻌﺮﻓﺖ دﺳﺖ
اوﻟﯽ از ﺷﻮاھﺪ ﻣﺆﯾﺪ ﻧﻈﺮﯾﮫ ی ﻧﺴﺒﯿﺖ ،ﺷﮑﻞ دی.ان .ای ،و راﺑﻄﮫ ی ﻣﯿﺎن ﺳﯿﮕﺎر ﮐﺸﯿﺪن و ﺳﺮﻃﺎن در دﺳﺖ
ﻧﺪارﯾﻢ؛ ﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮارد و دﯾﮕﺮ ﺑﺎورھﺎی ﻋﻠﻤﯽ را ﺑﺪان ﺧﺎﻃﺮ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﯾﻢ ﮐﮫ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن را در زﻣﯿﻨﮫ ھﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺒﻮل دارﯾﻢ .آﮔﺎھﯽ ﻣﺎ از رﺧﺪاد ھﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺣﺎﺻﻞ اﺳﻨﺎد و ﺧﺎﻃﺮات ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه از ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن اﺳﺖ.
درﺑﺎره ی رﺧﺪادھﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ ھﻢ از ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﺸﺮﯾﺎت ،ﮐﮫ ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺎر روزﻧﺎﻣﮫ ﻧﮕﺎران ھﺴﺘﻨﺪ ،اﻃﻼع ﻣﯽ ﯾﺎﺑﯿﻢ.
دادﮔﺎه ھﺎ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﮔﻮاھﯽ ﺷﺎھﺪان ﻋﯿﻨﯽ و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﻣﺮ ھﺴﺘﻨﺪ .در ﺣﻘﯿﻘﺖ ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻣﻔﮭﻮم ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮔﻮاھﯽ
ﺷﺎھﺪان را ﺑﺴﻂ دھﯿﻢ ﺗﺎ ھﻤﮫ ی اﯾﻦ ﻣﻮارد را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ.
ارزش ھﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﮔﻮاھﯽ ھﺎ ،ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﮫ اﻋﺘﺒﺎر ﺷﺎھﺪ دارد .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ای را ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی ﮔﻮاھﯽ ﮐﺴﯽ ﻣﯽ
ﭘﺬﯾﺮﯾﻢ ،اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺎن را ﻣﯽ ﺗﻮان ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺸﺎن داد:
Pدرﺳﺖ اﺳﺖ
اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮھﺎﻧﯽ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻣﻨﻄﻘﯽ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎﯾﺪ دو ﻓﺮض در ﻣﻮرد آن درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ .ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻨﮑﮫ،
Xﺑﺎﯾﺪ آﻧﭽﮫ را ﮐﮫ در ﻣﻮرد اش ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ؛ او ﺑﺎﯾﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ در ﻣﻮرد آن ﻣﻮﺿﻮع را داﺷﺘﮫ
ﺑﺎﺷﺪ .اﮔﺮ pﮔﺰاره ای از ﯾﮏ ﺣﯿﻄﮫ ی ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،آﻧﮕﺎه Xﺑﺎﯾﺪ در آن ﺣﯿﻄﮫ ﺗﺒﺤﺮی داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ .اﮔﺮ ﺑﯿﺎن
ﯾﮏ رﺧﺪاد ﺑﺎﺷﺪ X ،ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﺪاﻧﺪ ﭼﮫ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ .دوم اﯾﻨﮑﮫ X ،ﺑﺎﯾﺪ آﻧﭽﮫ را ﮐﮫ ﻣﯽ داﻧﺪ
ﺻﺎدﻗﺎﻧﮫ و ﻋﯿﻨﯽ ،ﺑﺪون ﺗﻌﺼﺐ ،ﺗﺤﺮﯾﻒ ،ﯾﺎ ﺟﺮح و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ .ﺑﮫ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ X ،ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺣﻘﯿﻘﺖ را
ﻣﯽ داﻧﺪ و آن را ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ .ھﺮدوی اﯾﻦ ﺷﺮوط ﺑﺮای اﻋﺘﺒﺎر ﮔﻮاھﯽ ﺿﺮوری ھﺴﺘﻨﺪ .در ﺣﺎﻟﺖ اﯾﺪه آل ،ﺑﺎﯾﺪ دﻟﯿﻠﯽ
اﯾﺠﺎﺑﯽ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﮫ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ Xﺻﺎﻟﺢ و ﻋﯿﻨﯽ اﺳﺖ .دﺳﺖ ﮐﻢ ،ﻧﺒﺎﯾﺪ ھﯿﭻ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎﺑﯽ ای ﺑﺮ ﻋﺪم ﺻﻼﺣﯿﺖ ،ﯾﺎ
ﻏﯿﺮﻋﯿﻨﯿﺖ او داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﻢ.
در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺑﮫ دو ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ای ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ﮐﮫ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﯿﺎرھﺎی اﻋﺘﺒﺎر ھﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﺮﺟﻊ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﮐﻼم اش ﻧﺎﻓﺬ اﺳﺖ ،ﮐﺴﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺨﺼﺺ در ﺣﯿﻄﮫ ای از ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻘﻮق ،ﻋﻠﻢ،
ﯾﺎ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ دارد .اﮔﺮ ﻣﺮاﺟﻊ ﺷﺮاﯾﻂ اﻋﺘﺒﺎر را ﺑﺮآورده ﮐﻨﻨﺪ ،اﺗﮑﺎ ﺑﮫ ﮔﻮاھﯽ ﺷﺎن ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ .اﻣﺎ
اﮔﺮ آن ﺷﺮاﯾﻂ را ﺑﺮﻧﯿﺎوردﻧﺪ ،ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ اﺳﺖ.
ﺷﺮط ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ آن ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻔﺮوض ،ﺻﺎﻟﺢ ﺑﺎﺷﺪ—در ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎﺷﺪ .اﯾﻦ ﺷﺮط
ﻣﻌﻤﻮﻻ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﻧﻘﺾ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﻣﺮدم ﺧﺎرج از ﺣﯿﻄﮫ ی ﺗﺨﺼﺺ ﺷﺎن اﻇﮭﺎر ﻧﻈﺮ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،در
ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺗﺠﺎری اﻏﻠﺐ از ﺗﺄﯾﯿﺪ ﭼﮭﺮه ھﺎی ﻣﻌﺮوف اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد .ﯾﮏ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﯿﺴﺖ ﻣﺸﮭﻮر ،آب ﭘﺮﺗﻘﺎل ﻣﻮرد
ﻋﻼﻗﮫ اش را ﺗﺤﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﯾﮏ ھﻨﺮﭘﯿﺸﮫ ی ﺳﯿﻨﻤﺎ ،ﮐﻮﻟﺮ ﻣﻄﻠﻮﺑﺶ را ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .اﮔﺮ ﻧﻘﺶ ﺳﺘﺎره ھﺎ ﺗﻨﮭﺎ
اﻓﺰودن ﺷﮑﻮه و ﺟﻼل ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﺷﺪ ،ھﯿﭻ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ای درﮐﺎر ﻧﯿﺴﺖ ،زﯾﺮا ھﯿﭻ ﮐﻮﺷﺸﯽ ﺑﺮای ﻋﺮﺿﮫ ی ﯾﮏ
اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .اﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻘﺼﻮد ﺗﺒﻠﯿﻎ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺷﻤﺎ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ آن ﻣﺤﺼﻮل
ﺧﻮب اﺳﺖ ،زﯾﺮا ﮐﺴﯽ ﮐﮫ ﺑﺮاﯾﺶ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻠﯿﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ .ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ در اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ .ﻧﮫ ﻣﮭﺎرت در زﻣﯿﻦ ﻓﻮﺗﺒﺎل
www.secularismforiran.com
ھﯿﭻ رﺑﻄﯽ ﺑﮫ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﻮﺷﻤﺰﮔﯽ آب ﭘﺮﺗﻘﺎل دارد ،و ﻧﮫ ﺗﻮان ﺑﺎزﯾﮕﺮی درﺑﺎره ی ﮐﻮﻟﺮ ﺗﺨﺼﺼﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ھﻤﯿﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﻧﯿﺰ رخ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ در ﯾﮏ ﺑﺤﺚ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻧﻈﺮ ﯾﮏ داﻧﺸﻤﻨﺪ ،ﯾﺎ ﯾﮏ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ی راک ،ﯾﺎ
ﯾﮏ ﺗﺎﺟﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﮫ ذﮐﺮ ﺷﻮد .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﻣﺮدم ﻣﺘﺨﺼﺺ ﯾﺎ ﻣﺠﺮب در ﺣﯿﻄﮫ ای ورای ﺗﺨﺼﺺ ﺷﺎن ﺳﺨﻦ ﻣﯽ
ﮔﻮﯾﻨﺪ ،ﻧﻈﺮﺷﺎن ھﯿﭻ وزﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ﻧﻈﺮ ﯾﮏ آدم ﻋﺎدی ﻧﺪارد .اﻣﺎ ﻧﮑﺘﮫ ی دﯾﮕﺮی ھﻢ در ﻣﻮرد ﻓﺮض ﺻﻼﺣﯿﺖ
ھﺴﺖ ﮐﮫ ﮐﻤﺘﺮ واﺿﺢ اﺳﺖ.
اﻏﻠﺐ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﮫ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ .ﯾﮏ رواﻧﭙﺰﺷﮏ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﮫ ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎری دﯾﻮاﻧﮫ اﺳﺖ،
دﯾﮕﺮی ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ در ﮐﻤﺎل ﺻﺤﺖ ﻋﻘﻞ اﺳﺖ .ﯾﮏ اﻗﺘﺼﺎددان ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﮫ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻌﯿﻨﯽ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﯿﺎت ھﺎ ﺑﮫ
ﺑﯿﮑﺎری داﻣﻦ ﻣﯽ زﻧﺪ ،دﯾﮕﺮی ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺷﺘﻐﺎل زاﺳﺖ .در ﮔﺴﺘﺮه ی وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ – از اﯾﻤﻨﯽ
ﻧﯿﺮوﮔﺎه ھﺎی اﺗﻤﯽ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺗﺎ دﻻﯾﻞ ﯾﮏ ﻋﻔﻮﻧﺖ ،ﺗﺎ رﯾﺸﮫ ھﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ داری – ﻣﯿﺎن ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﺧﺘﻼف
ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد .در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﭼﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺮد؟ ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻨﮑﮫ ،ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﮫ ﻃﺮف ھﺎی ﺑﺤﺚ،
ﻣﺮاﺟﻌﯽ ذی ﺻﻼح ھﺴﺘﻨﺪ ،و ﻧﮫ "ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن"ی ﺧﻮدﺧﻮاﻧﺪه .اﮔﺮ آﻧﮭﺎ ﻣﺮاﺟﻊ ھﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺎﯾﺪ ھﺸﯿﺎر ﺑﺎﺷﯿﻢ .ﻣﻤﮑﻦ
اﺳﺖ ﯾﮏ ﮔﺮوه از ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻋﯿﻨﺎ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻈﺮﺷﺎن را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻨﺪ ،و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺷﺎن ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺮﺧﻄﺎ
ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻣﺎ ﻣﺎ ،ﺑﮫ ﻋﻨﻮان آدم ﻋﺎدی ،در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﯿﺎن ﺷﺎن داوری ﮐﻨﯿﻢ—در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻧﺎﭼﺎر
ﻧﺒﻮدﯾﻢ در وﺣﻠﮫ ی ﻧﺨﺴﺖ ﺑﮫ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺎﺷﯿﻢ .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺰد ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ
ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﻣﺎ ﻧﻤﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﮫ ﮐﺪام ﯾﮏ ﺷﺮط ﺻﻼﺣﯿﺖ را ﺑﺮآورده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،و ھﺮ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﯾﮏ
ﮔﺮوه از ﻣﺮاﺟﻊ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ اﺳﺖ .ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ھﺮ دو ﻃﺮف ﻣﺠﺎدﻟﮫ را درﻧﻈﺮ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﻢ ،و ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ
ای ﺑﺮﺳﯿﻢ.
ﺷﺮط دوم اﻋﺘﺒﺎر اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻔﺮوض ،ﻋﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺜﻼ ،از آﻧﺠﺎ ﮐﮫ ﭼﮭﺮه ھﺎی ﻣﺸﮭﻮر ﭘﻮل ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ
در ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ ،اﻧﮕﯿﺰه ی آﺷﮑﺎری ﺑﺮای ﺗﺤﺴﯿﻦ آن ﻣﺤﺼﻮل دارﻧﺪ ،ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﮫ ﺧﻮدﺷﺎن در ﻣﻮرد آن
ﭼﮫ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ،اﯾﻦ ﺷﺮط ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﻧﻘﺾ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﯾﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ درﺑﺎره ی ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ
ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻃﺮ ﯾﺎ ﻧﻔﻊ ﻣﻌﯿﻨﯽ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ—ﺣﺘﯽ اﮔﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺣﯿﻄﮫ ی ﺗﺨﺼﺼﯽ اش ﺑﺎﺷﺪ .ﺧﻮد ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن
اﯾﻦ ﺧﻄﺮ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دھﻨﺪ :ﭘﺰﺷﮑﺎن اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﺎن را ﺟﺮاﺣﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ؛ و وﮐﯿﻞ ھﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ وﮐﯿﻠﯽ
ﮐﮫ در دادﮔﺎه از ﺧﻮدش دﻓﺎع ﮐﻨﺪ ،اﺣﻤﻘﯽ را ﺟﺎی ﻣﻮﮐﻞ ﻧﺸﺎﻧﺪه.
ﺳﻨﺠﺶ ﻋﯿﻨﯿﺖ اﻣﺎ ،ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،ﺑﺮای ﭘﻮﺷﺶ رﺳﺎﻧﮫ ای ﺧﻄﺮات ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮏ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﯿﺮوﮔﺎه
ھﺎی اﺗﻤﯽ ﯾﺎ ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ،ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ دوﻟﺘﯽ ﺗﮑﯿﮫ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺗﺎ ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان .دﻟﯿﻞ ﮔﺰارﺷﮕﺮ اﯾﻦ
اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﻊ آﺷﮑﺎری در ﮐﻢ اھﻤﯿﺖ ﺟﻠﻮه دادن ﺧﻄﺮاﺗﯽ دارﻧﺪ ﮐﮫ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺷﺎن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ
ﮐﻨﺪ .اﻣﺎ ﻣﻨﺘﻘﺪان اﯾﻦ روﯾﮫ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ،ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن دوﻟﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﻔﻊ آﺷﮑﺎری در اﻏﺮاق درﺑﺎره ی اﯾﻦ ﺧﻄﺮات
دارﻧﺪ ،زﯾﺮا اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ،ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻗﺪاﻣﺎت دوﻟﺖ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دھﺪ ،و ﻟﺬا اﯾﻤﻨﯽ ﺷﻐﻠﯽ آﻧﮭﺎ را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد.
ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺎ ﺗﺨﯿﻞ ﮐﺎﻓﯽ ،و ﮐﻠﺒﯽ ﻣﺴﻠﮑﯽ ﮐﺎﻓﯽ ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ دﻻﯾﻠﯽ ﺑﺮای ﭼﻮن و ﭼﺮا ﮐﺮدن در ﻋﯿﻨﯿﺖ ھﺮ
ﮐﺴﯽ ﺑﯿﺎﺑﯿﻢ .اﻣﺎ اﮔﺮ اﯾﻦ روﯾﮫ ی اﻓﺮاﻃﯽ را ﭘﯿﺸﮫ ﮐﻨﯿﻢ ،ﻣﺰﯾﺖ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻧﻈﺮات ﻣﺘﺨﺼﺼﺎنِ زﻣﯿﻨﮫ ھﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ را از دﺳﺖ ﻣﯽ دھﯿﻢ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺰﯾﺖ ھﻤﮑﺎری در ﮐﺴﺐ ﻣﻌﺮﻓﺖ را از دﺳﺖ ﻣﯽ دھﯿﻢ .ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ،
ﻣﺎﻧﻨﺪ ھﺮ ﻗﺮارداد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دﯾﮕﺮ ،ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻗﺪری اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ .ﭘﺲ ﺑﺨﺮداﻧﮫ ﺗﺮ آن اﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﯾﮏ
ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﯽ ﻏﺮض اﺳﺖ ،ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﺧﻼف اش ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد—ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﻋﯿﻨﯽ اﺳﺖ ،ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﮫ دﻻﯾﻞ
ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺷﮏ در اﯾﻦ ﻓﺮض داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﻢ .در ھﺮ ﺣﺎل ،ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺼﻒ ﺑﺎﺷﯿﻢ .ﻣﺜﻼ ،در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی ،ﺑﺎﯾﺪ در
ﻗﺒﺎل ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺻﻨﻌﺖ و دوﻟﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎر واﺣﺪی ﻗﻀﺎوت ﻧﻤﻮد ،ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﮫ ﻣﺎ ﮐﻢ و ﺑﯿﺶ اﻋﻤﺎل ﻣﻘﺮرات
دوﻟﺘﯽ ﺑﺮ ﺻﻨﻌﺖ را ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دھﯿﻢ.
ﺑﺎﻻﺧﺮه اﯾﻨﮑﮫ ،اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻨﮭﺎ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﺴﺘﻠﺰم داﻧﺶ ﯾﺎ ﻣﮭﺎرﺗﯽ
ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ آدم ﻋﺎدی ﻓﺎﻗﺪ آن اﺳﺖ .اﮔﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻨﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ—اﮔﺮ در ﺣﯿﻄﮫ ی ﻓﮭﻢ ﻣﺘﻌﺎرﻓﯽ ،ارزﺷﺪاوری،
دﯾﺪﮔﺎه ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﯾﺎ ﺗﺪﻗﯿﻘﯽ در ﺳﺮﺷﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﺎﺷﺪ—آﻧﮕﺎه آدم ﻋﺎدی ھﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻮاھﺪ را ﺑﻔﮭﻤﺪ ،و ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻮاھﺪ ﺑﮫ ﻣﺎ
ﻋﺮﺿﮫ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻧﮫ اﯾﻨﮑﮫ از ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ داوری دﯾﮕﺮی اﺗﮑﺎ ﮐﻨﯿﻢ .ﭼﺮا ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻣﻌﺮﻓﺖ دﺳﺖ
ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺗﻮﺟﮫ دارد ﮐﮫ در آﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﮐﺸﻮر ﻣﻮﻟﻒ ﮐﺘﺎب ،اﻏﻠﺐ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺼﻮﺻﯽ ھﺴﺘﻨﺪ.م
www.secularismforiran.com
اول داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﻢ ،ﺑﮫ ﻣﻌﺮف دﺳﺖ دوم ﺑﺴﻨﺪه ﮐﻨﯿﻢ؟ ﺑﮫ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻦ اﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﮫ وﯾﮋه ھﻨﮕﺎﻣﯽ اھﻤﯿﺖ دارد ﮐﮫ
ﻣﻮﻟﻔﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ھﺎی ﻓﺮاوان ﺑﺮھﺎن اش را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ :ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ او ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺧﻠﻞ ﺑﺮھﺎن اش
را ﺑﺎ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل از اﺷﺨﺎص ﺑﺮﺟﺴﺘﮫ ای ﮐﮫ ﺑﺎ او ﻣﻮاﻓﻖ اﻧﺪ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ.
Pﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ
اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ی اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ زﯾﺮا درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ ﯾﮏ اﻇﮭﺎر ،ﯾﺎ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺑﺮھﺎن ﺣﺎﻣﯽ آن ،ﺑﮫ ﺷﺨﺼﯿﺖ،
اﻧﮕﯿﺰه ھﺎ ،ﯾﺎ ھﺮ ﺧﺼﯿﺼﮫ ی دﯾﮕﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﮫ آن اﻇﮭﺎر ﯾﺎ ﺑﺮھﺎن را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ھﯿﭻ رﺑﻄﯽ ﻧﺪارد.
اﻟﺒﺘﮫ در ﻣﻮرد ﺷﮭﺎدت دادن ،ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺼﯿﺼﮫ ھﺎﯾﯽ را ﻟﺤﺎظ ﮐﻨﯿﻢ .اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﺮای دﻓﺎع از ﻣﻮﺿﻊ اش ﻧﻈﺮ
ﻣﺮﺟﻌﯽ را ذﮐﺮ ﮐﻨﺪ ،ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن ﻋﺪم ﺻﻼﺣﯿﺖ ﯾﺎ ﻋﯿﻨﯿﺖ آن ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻔﺮوض ،ﺑﺎﯾﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در
ﻣﻮرد او اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ .در ﻣﺤﮑﻤﮫ ای ﮐﮫ از ھﯿﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﮫ ﺧﻮاﺳﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻈﺮ ﺷﮭﻮد را ﺑﭙﺬﯾﺮد ،اﻃﻼﻋﺎت
ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ،ﺷﺨﺼﯿﺖ ،ﯾﺎ اﻧﮕﯿﺰه ھﺎی ﯾﮏ ﺷﺎھﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .اﻣﺎ ﺣﺘﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﮫ ،ﺑﯽ
اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺮدن ﻣﺮاﺟﻊ ﯾﺎ ﺷﮭﻮد ،دﻟﯿﻞ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ آﻧﭽﮫ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ؛ ﺑﻠﮑﮫ ﻓﻘﻂ ھﯿﭻ دﻟﯿﻠﯽ ﺑﮫ
دﺳﺖ ﻧﻤﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ آﻧﭽﮫ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ درﺳﺖ اﺳﺖ .ﺧﺎرج از اﯾﻦ زﻣﯿﻨﮫ—ﯾﻌﻨﯽ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﺷﮭﺎدﺗﯽ در ﮐﺎر
ﻧﺒﺎﺷﺪ—ﺑﺮھﺎن ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ ،و اﻟﺴﻼم .اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﺑﺮای دﯾﺪﮔﺎھﺶ آورد ،ﻣﺴﺌﻠﮫ ی اﻋﺘﺒﺎر او
ﻣﻄﺮح ﻧﯿﺴﺖ .ﻣﮭﻢ ﻧﯿﺴﺖ او ﭼﻘﺪر ﻓﺎﺳﺪ ﯾﺎ اﺣﻤﻖ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮھﺎن را ﺑﮫ ﺧﻮدی ﺧﻮد ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ،در ﺧﺎم ﺗﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺧﻮد ،ﺗﻮھﯿﻨﯽ ﺑﯿﺶ ﻧﯿﺴﺖ—ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﺎرض ﺑﮫ ﻋﻨﻮان اﺣﻤﻖ ،ﮐﻮدن،
ﻓﺮوﻣﺎﯾﮫ ،ﺳﻄﺤﯽ ،ﻓﺎﺷﯿﺴﺖ ،ﮐﻮردل ،ﻣﺮﺗﺠﻊ ،ﻣﺰدور ،ﻣﻔﻠﻮک ،ﻋﻮﺿﯽ ،اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ،ﻣﺘﺤﺠﺮ و اﻟﺦ .واژﮔﺎن ﺗﻮھﯿﻦ
و ﺗﺤﻘﯿﺮ ھﻢ در زﺑﺎن ﺑﺴﯽ ﭘﺮﺷﻤﺎراﻧﺪ .ﺑﮫ ﻋﻼوه ،ﺑﺮﺧﻼف ﺑﻘﯿﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ،ارﺗﮑﺎب اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ در ﺷﮑﻞ ﺧﺎم آن
ﮐﺎﻣﻼ راﯾﺞ اﺳﺖ .در ﻣﺸﺎﺟﺮه ھﺎی ﺷﺨﺼﯽ ،اﻏﻠﺐ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺸﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ،و "ﭼﻮ ﺧﺸﻢ آﯾﺪش ﺑﺎﻃﻞ
ﺑﮕﻮﯾﺪ" .در ﺳﯿﺎﺳﺖ ،ﺑﺮھﺎن ھﺎی ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی ﺷﯿﻮه ی راﯾﺠﯽ در ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ،و ﮐﺎراﻓﺰار ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاراﻧﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ
ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ﺳﺎزی و ﺣﻤﻠﮫ ﭘﺮدازی در ﭘﯽ ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﻧﺪ .اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺻﻮر ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮی ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ .اﺟﺎزه
دھﯿﺪ ﺗﻌﺪادی را ﻣﻼﺣﻈﮫ ﮐﻨﯿﻢ.
ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﺴﯽ ﺷﻤﺎ را ﺑﮫ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﻔﺘﻦ دروﻏﯽ ﻣﺼﻠﺤﺖ آﻣﯿﺰ ﺷﻤﺎﺗﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .اﮔﺮ ﮔﻮﯾﻨﺪه ﺧﻮد دروﻏﮕﻮی
رﺳﻮاﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭼﮫ ﺑﺴﺎ وﺳﻮﺳﮫ ﺷﻮﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ" :ﺑﺒﯿﻦ ﮐﯽ داره اﯾﻨﻮ ﻣﯽ ﮔﮫ!" اﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﮭﻢ اﺳﺖ – ھﯿﭻ
ﮐﺲ دوﺳﺖ ﻧﺪارد از ﻓﺮوﻣﺎﯾﮫ ﺗﺮ از ﺧﻮد ﻣﻼﻣﺖ ﺑﺸﻨﻮد – اﻣﺎ اﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ .ﻧﻮﻋﯽ از ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی
اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺮھﺎن ") tu quoqueﺗﻮ ھﻢ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮی"( ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد .اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﮫ داﻣﻦ دﯾﮕﺮی ھﻢ آﻟﻮده
اﺳﺖ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﮐﺪاﻣﻦ اﯾﺪ .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای ﭘﯿﺎز ﺟﺎﻟﺐ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ از ﺳﯿﺮ ﺑﺸﻨﻮد ﮐﮫ ﺑﻮ ﻣﯽ دھﺪ ،اﻣﺎ
درھﺮﺣﺎل ﭘﯿﺎز ھﻢ ﺑﻮ ﻣﯽ دھﺪ.
www.secularismforiran.com
ﯾﮏ رواﯾﺖ دﯾﮕﺮ از ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﺑﺎ اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﮫ ﻣﻮﺿﻊ ﮐﺴﯽ ﺣﻤﻠﮫ ﮐﻨﯿﻢ
ﮐﮫ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﮫ اش ﺑﺎ ﻋﻤﻞ اش ،ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻮاﺿﻊ اش ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ .ﻣﺜﺎل ﮐﻼﺳﯿﮏ آن ،ﺑﯿﻤﺎری اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯽ
ﮔﻮﯾﺪ " :ﺷﻤﺎ ﮐﮫ ﺧﻮدﺗﺎن ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪ ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﮫ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ﮐﮫ آن را ﺗﺮک ﮐﻨﻢ؟ " از اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﮫ
ﭘﺰﺷﮏ ﺗﻮﺻﯿﮫ اش را در ﻣﻮرد ﺧﻮدش ﺟﺪی ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد ،ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺘﻮان ﻧﺘﯿﺠﮫ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﮫ ﺗﻮﺻﯿﮫ ی او ﺑﮫ ﺟﺎ ﻧﯿﺴﺖ؛
ﯾﮏ آدم رﯾﺎﮐﺎر ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﯿﺰ درﺳﺘﯽ ﺑﮕﻮﯾﺪ ،ﯾﺎ ﺑﺮھﺎن ﻣﻌﺘﺒﺮی ﻋﺮﺿﮫ دارد .اﯾﻦ ھﻢ ﻧﻤﻮﻧﮫ ی ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮی در
ﺳﯿﺎﺳﺖ :ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺤﺎﻓﻈﮫ ﮐﺎران ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺗﺤﺮﯾﻢ اﻗﺘﺼﺎدی آﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ،دﻟﯿﻞ ﺷﺎن اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﮫ اﯾﻦ ﺗﺤﺮﯾﻢ
ﺑﮫ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﯿﺶ از آن دوﻟﺖ ﻟﻄﻤﮫ وارد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،و ﺑﮭﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎ آﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ راﺑﻄﮫ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﻢ و ﺑﮑﻮﺷﯿﻢ
از درون دوﻟﺖ ﺑﮫ آن اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ ﮐﻨﯿﻢ .ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ،ﻣﺤﺎﻓﻈﮫ ﮐﺎران اﻏﻠﺐ ﺣﺎﻣﯽ اﻋﻤﺎل ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺑﺮ رژﯾﻢ ھﺎی
ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﯿﮑﺎراﮔﻮﺋﮫ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻟﯿﺒﺮال ھﺎ در ھﺮ دو ﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺨﺎﻟﻒ را اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ .ﻟﺬا ھﺮ ﮔﺎه
ﺑﺤﺚ ﺗﺤﺮﯾﻢ ھﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﻣﺪ ،ﻟﯿﺒﺮال ھﺎ و ﻣﺤﺎﻓﻈﮫ ﮐﺎران وﻗﺖ زﯾﺎدی را ﺻﺮف ﻣﺘﮭﻢ ﮐﺮدن ھﻤﺪﯾﮕﺮ ﺑﮫ ﺿﺪ و
ﻧﻘﯿﺾ ﮔﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ .اﯾﻦ اﺗﮭﺎﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﮐﺎﻣﻼ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ،و ھﺮ دو دﺳﺘﮫ ﺑﮫ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮاﺿﻊ
ﺷﺎن را ﺗﻮﺿﯿﺢ دھﻨﺪ .اﻣﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ،ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن اﯾﻨﮑﮫ ﻣﻮاﺿﻊ رﻗﯿﺐ ﺗﺎن ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر
ھﺴﺘﻨﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ .ﻣﺸﮑﻞ آﻧﮭﺎ در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد .ﻣﺴﺌﻠﮫ ی ﺷﻤﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺷﻮاھﺪی ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﻮﺿﻊ
ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ.
ﺷﮑﻞ آﺧﺮی از ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی ﮐﮫ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،ﺗﻼش ﺑﺮای ﻧﻔﯽ ﻋﯿﻨﯿﺖ ﺣﺮﯾﻒ ،ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮫ ی اﯾﻦ
ادﻋﺎﺳﺖ ﮐﮫ او در ﻣﻮﺿﻌﯽ ﮐﮫ از آن دﻓﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ذی ﻧﻔﻊ اﺳﺖ .اﯾﻦ راھﮑﺎر ،ﺑﮫ ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﮐﺴﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻋﻨﻮان
ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد )ﭼﻨﺎن ﮐﮫ در ﺑﺤﺚ ﻗﺒﻞ دﯾﺪﯾﻢ( ،ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ .اﯾﻦ ھﻢ ﻧﻤﻮﻧﮫ ای از آن در ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﮫ ی
ﯾﮏ روزﻧﺎﻣﮫ " :ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻣﺤﻔﻈﮫ ﮐﺎر در داﻻس ،درﻗﻠﺐ اﯾﺎﻟﺖ ﻧﻔﺘﺨﯿﺰ ﺗﮕﺰاس ،در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﮐﮫ آﯾﺎ رﺋﯿﺲ
ﺟﻤﮭﻮر ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه ی ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ ﮔﺰاری ﮐﮫ ﮐﻨﮕﺮه وﺿﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻧﺘﻈﺎر
ﻓﺮﯾﺎد ´ﻧﮫ´ ﺳﺮ دادﻧﺪ ".آﺷﮑﺎر اﺳﺖ ﮐﮫ ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﮫ ﻧﻮﯾﺲ ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎه ھﺎی رﺋﯿﺲ ﺟﻤﮭﻮر و ﻃﺮﻓﺪاراﻧﺶ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ
ﮔﺰاری آزاد ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ .اﻣﺎ او ﺑﮫ ﺟﺎی اراﺋﮫ ی ﺑﺮھﺎن ﻣﺴﺘﺪﻟﯽ ﻋﻠﯿﮫ ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ ﮔﺰاری آزاداﻧﮫ ،ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﮫ "اﯾﺎﻟﺖ
ﻧﻔﺘﺨﯿﺰ ﺗﮕﺰاس" اﯾﻦ اﯾﺪه را ﭘﯿﺶ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﮐﮫ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﯿﺎن ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺟﻮﯾﯽ اﻗﺘﺼﺎدی ﺷﺎن اﺳﺖ ،و ﻟﺬا
ﻣﯽ ﺗﻮان آن را ﺑﺪون ﻣﻼﺣﻈﮫ ی ﺑﯿﺸﺘﺮ رد ﮐﺮد .ﮔﺎھﯽ اﯾﻦ راھﮑﺎر را "ﻣﺴﻤﻮم ﮐﺮدن ﺳﺮﭼﺸﻤﮫ" ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ،ﮐﮫ ﺑﮫ
وﺿﻮح ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ اﺳﺖ .اﯾﻦ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ اﻧﮕﯿﺰه ای ﻏﯿﺮﻋﻘﻼﻧﯽ ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﻮﺿﻌﯽ دارد ،ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ
آن ﻣﻮﺿﻊ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ ،و ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﭘﯿﺶ از اﯾﻨﮑﮫ ﺑﺮھﺎن ھﺎﯾﺶ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،ﻣﯽ ﺗﻮان ﮐﺎر
آﻧﮭﺎ ﯾﮑﺴﺮه اﻧﮕﺎﺷﺖ.
در ﻣﺠﺎدﻻت رودررو ،ﻣﺴﻤﻮم ﮐﺮدن ﺳﺮﭼﺸﻤﮫ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺷﺨﺺ ﺑﮫ ﺣﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ" :ﺗﻮ ﻓﻘﻂ
ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ را ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯽ ﮐﮫ ."...ﺑﺮای ﻣﺜﺎل" :ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯽ ﮐﮫ آذر ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ی ﮐﻼس
ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﺎھﺎش دوﺳﺖ ھﺴﺘﯽ ".ﯾﺎ " ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ از ﻟﻐﻮ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام دﻓﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﯽ ﮐﮫ ﺑﺮادرت را اﻋﺪام
ﮐﺮده اﻧﺪ .".اﻇﮭﺎراﺗﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﻧﺪ .اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﻋﻠﯿﮫ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام اراﺋﮫ داده ﺑﺎﺷﯿﺪ ،ﯾﺎ ﺑﮫ ﻧﻔﻊ
ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ آذر اﺳﺘﺪﻻل ﮐﺮده ﺑﺎﺷﯿﺪ ،وﺟﻮد اﻧﮕﯿﺰه ھﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﺗﺎن در ﺑﺎره ی آن ﻣﻮاﺿﻊ ،ﺧﻠﻠﯽ ﺑﮫ اﺳﺘﻮاری ﺑﺮھﺎن
ھﺎﯾﺘﺎن وارد ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ .و ﭼﻨﯿﻦ اﻇﮭﺎراﺗﯽ اھﺎﻧﺖ آﻣﯿﺰ اﻧﺪ .اﯾﻦ اﯾﺮاد ھﺎ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ" :ﻣﻦ ﺣﺘﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺴﺘﻢ
ﺑﮫ آﻧﭽﮫ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯽ ﮔﻮش ﮐﻨﻢ ،ﭼﻮن از ﭘﯿﺶ ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﮫ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﻋﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﯽ؛ اﺳﺘﺪﻻل ات ﭼﯿﺰی ﺟﺰ زﺑﺎن ﺑﺎزی
ﺑﮫ ﺳﻮد ﻋﻮاﻃﻒ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ات ﻧﯿﺴﺖ ".اﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻮذﯾﺎﻧﮫ ای از ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی اﺳﺖ ،زﯾﺮا ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ
اﻋﺘﻤﺎد ﺗﺎن را ﺑﮫ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻋﯿﻨﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪن ﺗﺎن زاﯾﻞ ﮐﻨﺪ؛ و ﺑﺬر ﺷﮏ ﺑﮫ ﺧﻮد و ﺷﺮم ﻣﯽ ﭘﺎﺷﺪ .درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺎﯾﺪ
ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺗﺎ داوری ﻣﺎن ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ذھﻨﯽ ﺟﮭﺖ دھﯽ ﻧﺸﻮد .و درﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت در ﺧﻄﺮ ﻓﺮوﻏﻠﺘﯿﺪن ﺑﮫ ذھﻨﯿﺖ
ﮔﺮاﯾﯽ ﺧﻮاھﯿﻢ ﺑﻮد .اﻣﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺗﮭﺎم ﻧﺎروای ارﺗﮑﺎب اﯾﻦ ﮔﻨﺎه ﻣﻨﻄﻘﯽ )ﯾﺎ اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ آن( را ﻧﯿﺰ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ.
آزﻣﻮن ﺗﻤﺮﯾﻨﯽ
ھﺮ ﯾﮏ از اﻇﮭﺎرات زﯾﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﯾﮑﯽ از ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﯾﻢ :ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ،
ﯾﺎ ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی )ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮ ھﻢ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮی و ﻣﺴﻤﻮم ﮐﺮدن ﺳﺮﭼﺸﻤﮫ( .در ھﺮ ﻣﻮرد ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ.
www.secularismforiran.com
ﻣﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﮫ اﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪ درﻣﻮرد ﻋﻀﻮﯾﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن ھﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ،و اﻣﻀﺎی ﻣﻌﺎھﺪات ﺑﯿﻦ .1
اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ دﻗﺖ ﮐﻨﺪ .آﺧﺮ ﻣﮕﺮ اﻣﺎم راﺣﻞ در ﻣﻮرد ﺧﻄﺮ "اﺳﺘﮑﺒﺎر ﺟﮭﺎﻧﯽ" ھﺸﺪار ﻧﻤﯽ داد؟
ﭼﺮا ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺑﻮدﺟﮫ ی دﻓﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﺳﺘﺎد ﻣﺸﺘﺮک ﻧﯿﺮوھﺎی ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺸﻮرت ﮐﻨﺪ؟ آﻧﮭﺎ .2
ﻧﻈﺎﻣﯽ اﻧﺪ ،و واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺧﻮاھﻨﺪ ھﺮ ﻗﺪر ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮدﺟﮫ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ.
اﯾﻦ ﮐﮫ "اﮔﺮ ﻣﻠﻞ ﻓﻘﯿﺮ در دراز ﻣﺪت ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﮫ ی ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﮫ ﻧﺮم ﮐﻨﻨﺪ ،ﯾﺎد ﺧﻮاھﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﮫ .3
ﻏﺬای ﻣﻮردﻧﯿﺎزﺷﺎن را ﺧﻮد ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ" اﻇﮭﺎر ﻧﻈﺮی ﺳﻨﮓ دﻻﻧﮫ اﺳﺖ .اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ھﺮﮔﺰ ﻃﻌﻢ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ را
ﭼﺸﯿﺪه ﺑﻮدﯾﺪ اﯾﻦ را ﻧﻤﯽ ﮔﻔﺘﯿﺪ.
اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﯾﺪ ﻣﮭﻢ ﺑﺎﺷﺪ – ﺣﺘﯽ ﺗﺎﯾﻤﺰ ﭼﮭﺎر ﺳﺘﻮن از ﺻﻔﺤﮫ ی اول اش را ﺑﮫ آن اﺧﺘﺼﺎص داده .4
اﺳﺖ.
ﻣﻔﺴﺮان ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ھﻤﯿﺸﮫ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺷﺮﮐﺖ ھﺎی ﺑﺰرگ را ﻣﺘﮭﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ "ﺛﺮوت ھﺎی ﺑﺎدآورده" ﮐﺴﺐ .5
ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،اﻣﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮدﺷﺎن از ھﺮ ﺗﺠﺎرت دﯾﮕﺮی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﻮل درﻣﯽ آورد.
____________________________
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﯽ
____________________________
در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ ،ﺑﺮھﺎن ھﺎﯾﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺧﺎﻃﺮ ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدن ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﯿﺮﻣﺮﺗﺒﻂ در اﺳﺘﺪﻻل ،ﯾﻌﻨﯽ
ﻋﻮاﻃﻒ ،ﺗﮭﺪﯾﺪھﺎ ،و ﺧﺼﯿﺼﮫ ھﺎی ﻓﺮدی ،ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ آﻣﯿﺰ ﺑﻮدﻧﺪ.در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺑﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ﮐﮫ ﺷﺎﻣﻞ
ﺧﻄﺎھﺎﯾﯽ در ﺧﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﺪﻻل ھﺴﺘﻨﺪ .ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن ھﺎ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺎن ﻧﯿﺴﺖ ،ﺑﻠﮑﮫ رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن
ﻣﻘﺪﻣﺎت و ﻧﺘﯿﺠﮫ اﺳﺖ.
ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن ﻣَﺪرﺳﯽ ﻗﺮون وﺳﻄﺎ ﯾﮏ ﺳﺒﮏ ﺻﻮری ﺑﺤﺚ را ﻃﺮح ﮐﺮدﻧﺪ .ھﺪف از آن ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺤﺚ ھﺎی ﺟﺪﯾﺪ ،اﺛﺒﺎت
درﺳﺘﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﯾﮏ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻮد :ﯾﮏ ﻃﺮف ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﯿﺪ ﮔﺰاره ی pرا اﺛﺒﺎت ﮐﻨﺪ ،دﯾﮕﺮی ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻼف
اش را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ .اﻣﺎ ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد در ﺑﺤﺚ ،ﺗﻨﮭﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ از ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ ﺣﺮﯾﻒ ﺗﺎن ﺑﺎ
آﻧﮭﺎ ﻣﻮاﻓﻖ اﺳﺖ .ﺑﺎﯾﺪ از او ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ :آﯾﺎ qرا ﻗﺒﻮل داری؟ rرا ﭼﻄﻮر؟ و اﻟﯽ آﺧﺮ .ﺣﺎل اﮔﺮ درﺻﺪد اﺛﺒﺎت p
ھﺴﺘﯿﺪ ،ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ راه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ از ﺣﺮﯾﻒ ﺗﺎن ﺑﺨﻮاھﯿﺪ ﺧﻮد pرا ﺑﭙﺬﯾﺮد؛ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﺠﺒﻮر ﺑﮫ ھﯿﭻ
ﺗﻼﺷﯽ ﻧﯿﺴﺘﯿﺪ .اﻣﺎ دﻗﯿﻘﺎ ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ،ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﮫ ﺣﺮﯾﻒ ﺗﺎن ﭼﻨﯿﻦ ﮐﻨﺪ .در ﺣﻘﯿﻘﺖ ،در اﯾﻦ
ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺰاره ی ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﻗﺸﮫ را ﺑﮫ ﻧﻔﻊ ﺧﻮد ﻣﺼﺎدره ﮐﺮده اﯾﺪ .ﺑﮫ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﮫ "ﻣﺼﺎدره ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب" ﻣﺠﺎز
داﻧﺴﺘﮫ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.
در اﺳﺘﺪﻻل ﻧﯿﺰ ﻣﺼﺎدره ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺠﺎز ﺷﻤﺮده ﺷﻮد .ھﺪف از اﺳﺘﺪﻻل ﭘﺮﺗﻮ اﻓﮑﻨﺪن ﺑﺮ درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ
ﯾﮏ ﮔﺰاره )ﻧﺘﯿﺠﮫ( ﺑﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﮐﺮدن آن ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﮔﺰاره ھﺎﯾﯽ )ﻣﻘﺪﻣﺎت( اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺑﺎور ﺑﮫ درﺳﺘﯽ ﺷﺎن
دارﯾﻢ .اﮔﺮ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺎن ﮐﺎری ﺟﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﮐﺮدن pﺑﮫ ﺧﻮدش اﻧﺠﺎم ﻧﺪھﺪ ،ھﯿﭻ ﺣﺎﺻﻠﯽ ﺑﺮاﯾﻤﺎن ﻧﺨﻮاھﺪ داﺷﺖ.
ﺑﺮھﺎن ھﺎی دوری ﻣﻔﯿﺪ ﺗﺮ از ﺗﻌﺎرﯾﻒ دوری ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .ﭘﺲ ھﻤﯿﺸﮫ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﮔﺰاره ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺪﻣﮫ در ﺑﺮھﺎﻧﯽ
ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ھﻤﺎن ﮔﺰاره ،ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ.
روﺷﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ارﺗﮑﺎب اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺑﯿﺎن ﻣﺠﺪد ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺪﻣﮫ ،در ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﺳﺖ:
www.secularismforiran.com
p
p
اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻨﮭﺎ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﮔﺰاره ای ﺑﮫ دو ﺷﮑﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﺑﻨﺪی ﺷﻮد ،ﭼﻨﺎن ﮐﮫ
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﮫ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﻮد ﮐﮫ ﺷﺨﺺ ﺻﺮﻓﺎ ﻧﺘﯿﺠﮫ اش را ﺑﮫ ﺑﯿﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل [1]" :ﺟﺎﻣﻌﮫ
وﻇﯿﻔﮫ دارد از ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪان ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ،زﯾﺮا ] [2ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﯿﺎزھﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮآورده ﮐﻨﻨﺪ ﺣﻖ دارﻧﺪ از
ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮﻧﺪ ".ﺟﻤﻠﮫ ی ) (2ھﻤﺎن ﮔﺰاره ی ) (1را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ" :ﺟﺎﻣﻌﮫ" ھﻤﺎن "اﺟﺘﻤﺎع"
اﺳﺖ ،و "ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪان" ھﻤﺎن "ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﯿﺎزھﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮآورده ﮐﻨﻨﺪ" ھﺴﺘﻨﺪ و وﻇﯿﻔﮫ ای ﮐﮫ در )(1
ذﮐﺮ ﺷﺪه ،ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮی از ﺣﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ در ) (2ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮫ ھﺮ دو ﻋﺒﺎرت ﺷﻤﺎره ی واﺣﺪی
ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﻮد:
)(1
)(1
ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﺮدم ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﮫ اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺼﺎدره ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﮔﺰاره ای ﺑﮫ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﭼﻨﺎن واﺿﺢ ﻣﯽ
ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﮫ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ ﭼﮫ ﺷﻮاھﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﮫ ﻧﻔﻊ آن اراﺋﮫ ﻧﻤﻮد؛ ﭘﺲ ﮔﻮﯾﻨﺪه ﺑﮫ اﯾﻦ اﻣﯿﺪ ﮐﮫ ﯾﮏ
ﺻﻮرت ﺑﻨﺪی دﯾﮕﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ را ﺟﻠﺐ ﮐﻨﺪ و او را ﺑﮫ ﭘﺬﯾﺮش آن ﮔﺰاره وادارد ،آن را ﺑﮫ ﻃﺮﯾﻘﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ
ﮐﻨﻨﺪ.
ﯾﮏ ﺻﻮرت ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮ از اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ دور ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﮫ را
ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد :ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺘﯿﺠﮫ ی pﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﮫ ی qﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﻮد ،ﮐﮫ qﺑﮫ ﻧﻮﺑﮫ ی ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﮫ ی pﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد
)ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ھﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﺷﺪ( .ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﯿﺨﺪا)ﻣﻠﺤﺪ( ﺑﺮ ﺳﺮ وﺟﻮد ﯾﮏ ھﺴﺘﯽ
ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ ﻣﺤﺎﺟﮫ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ .او از ﻣﻦ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ ﭼﺮا ﻣﻌﺘﻘﺪم ﮐﮫ ﺧﺪا وﺟﻮد دارد ،و ﻣﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻢ" ،زﯾﺮا ﻗﺮآن ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ
ﮔﻮﯾﺪ ".اﮔﺮ او ﺑﺎز ﺑﭙﺮﺳﺪ ﮐﮫ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺨﻦ ﻗﺮآن را درﺳﺖ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ،و ﻣﻦ ﭘﺎﺳﺦ دھﻢ ﮐﮫ ﻗﺮآن ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺎﺑﻞ
اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ ﮐﮫ ﮐﻼم ﺧﺪاﺳﺖ ،اﺳﺘﺪﻻﻟﻢ دوری اﺳﺖ :ﻣﻘﺪﻣﮫ ی ﻣﻦ وﺟﻮد ﺧﺪا را ﻓﺮض ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ،ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﮫ
دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﻗﺸﮫ اﺳﺖ .ﭼﻨﺎن ﮐﮫ اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ،اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ اﺳﺘﺪﻻل ھﺎی دوری اﻏﻠﺐ در ﺑﺤﺚ ھﺎﯾﯽ رخ
ﻣﯽ دھﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﯿﻢ ﭘﺎﺳﺦ ﯾﮏ اﯾﺮاد را ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ای ﺑﺪھﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﯿﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﻢ.
ﯾﮏ ﺷﮑﻞ راﯾﺞ دﯾﮕﺮ از اﺳﺘﺪﻻل دوری ،ﺗﻌﺮﯾﻒ دوری اﺳﺖ .ﻣﺜﺎﻟﯽ از اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ھﺎ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ:
در اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ،ھﺎدی ﻧﺘﯿﺠﮫ ای را ﮐﮫ ﻣﯽ ﺧﻮاھﺪ از آن دﻓﺎع ﮐﻨﺪ – اﯾﻨﮑﮫ ھﻤﮫ ی دوﻟﺖ ھﺎی اﺳﺘﮑﺒﺎری ﺑﺎ ﺣﻤﻠﮫ ﺑﮫ
ﻋﺮاق ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ – را در ﺗﻌﺮﯾﻒ دوﻟﺖ اﺳﺘﮑﺒﺎری درج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .او ﻣﻌﯿﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی در ﻣﻮرد "ﺣﻘﯿﻘﯽ"
ﺑﻮدن اﺳﺘﮑﺒﺎری ﺧﻮاﻧﺪن ﮐﺸﻮر ھﺎ را ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﮫ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ،ﻟﺬا ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ اﺻﻠﯽ را ﮐﮫ ھﺎدی ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﺪ،
اﺑﻄﺎل ﮐﻨﯿﻢ .اﻣﺎ آﺷﮑﺎر اﺳﺖ ﮐﮫ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺧﺎص ،او ﺟﺎﻣﮫ ی ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻮد را ﭼﻨﺎن ﻣﯽ دوزد ﮐﮫ ﺑﮫ ﻗﺎﻣﺖ ﻧﺘﯿﺠﮫ
www.secularismforiran.com
اش ﺑﺮازﻧﺪه آﯾﺪ .ﭘﺲ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ او را ﻣﺘﮭﻢ ﺑﮫ ﻣﺼﺎدره ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ﮐﻨﯿﻢ) .ﺗﻮﺟﮫ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ،ﺑﮫ
ﻋﻨﻮان ﺗﻌﺮﯾﻒ دوری ﻧﯿﺴﺖ :ﻣﻔﮭﻮم اﺳﺘﮑﺒﺎری ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮدش ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .اﻣﺎ دوری ﺑﻮدن از ﻧﻘﺶ اﯾﻦ
ﺗﻌﺮﯾﻒ در ﺑﺮھﺎن ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد .ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺼﺎدره ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ﮐﻨﻨﺪه ،ﺿﺮورﺗﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ دوری ﻧﯿﺴﺖ(.
ﯾﮏ ﻗﺴﻢ دﯾﮕﺮ از ﻣﺼﺎدره ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ھﺴﺖ ﮐﮫ آﻧﺮا ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ .ﻣﺜﺎل ﮐﻼﺳﯿﮏ آن ﺑﺎزﭘﺮﺳﯽ اﺳﺖ
ﮐﮫ از ﺷﺎھﺪ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ" ،آﯾﺎ از ﮐﺘﮏ زدن ھﻤﺴﺮﺗﺎن دﺳﺖ ﮐﺸﯿﺪﯾﺪ؟" اﮔﺮ ﺷﺎھﺪ ﺑﮕﻮﯾﺪ "ﺑﻠﮫ" ،ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ
ھﻤﺴﺮش را ﻣﯽ زده اﺳﺖ؛ و اﮔﺮ ﺑﮕﻮﯾﺪ "ﻧﮫ" ،ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﮫ ھﻤﺎن ﻣﻄﻠﺐ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ اﺳﺖ .دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ
آﺷﮑﺎر اﺳﺖ .اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ،ﺑﮫ رﻏﻢ ﻇﺎھﺮش ،ﺑﺴﯿﻂ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﮫ ﻣﺮﮐﺐ اﺳﺖ .در ﺣﻘﯿﻘﺖ دو ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ :آﯾﺎ
ﻣﺮد اﺻﻼ ھﻤﺴﺮش را ﮐﺘﮏ زده اﺳﺖ؟ و اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ،آﯾﺎ از زدن دﺳﺖ ﺑﺮداﺷﺘﮫ اﺳﺖ؟ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﭘﯿﺶ از
ﻃﺮح ﭘﺮﺳﺶ اول ،ﭘﺮﺳﺶ دوم را ﻣﻄﺮح ﮐﻨﯿﻢ ،ﭼﮫ رﺳﺪ ﺑﮫ اﯾﻨﮑﮫ آن را ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﯾﯿﻢ .ﺑﺎزﭘﺮس ﺑﺎ ﻧﭙﺮﺳﯿﺪن ﭘﺮﺳﺶ
اول ،ﺑﮫ ﺳﺎدﮔﯽ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﭘﺎﺳﺦ آن "ﺑﻠﮫ" اﺳﺖ—.ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺼﺎدره ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﻋﻤﻮﻣﺎ ،اﻏﻠﺐ
ﭘﺮﺳﺶ ھﺎ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﭘﯿﺶ ﻓﺮض ھﺎﯾﯽ ھﺴﺘﻨﺪ .اﮔﺮ آن ﭘﯿﺶ ﻓﺮض ھﺎ را ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﮫ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ دھﯿﻢ.
اﻣﺎ اﮔﺮ ﻣﻨﮑﺮ آن ﭘﯿﺶ ﻓﺮض ھﺎ ﺑﺎﺷﯿﻢ ،ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﮑﺎر را ﺧﻮد اﻇﮭﺎر ﮐﻨﯿﻢ .ﺑﮫ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ،در ﻣﺜﺎل ﮐﻼﺳﯿﮏ ﺑﺎﻻ،
ﺷﺎھﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﯾﺪ "ﭘﺮﺳﺶ ﺷﻤﺎ ﺑﯽ ﻣﺤﺘﻮاﺳﺖ ،زﯾﺮا ﻣﻦ اﺻﻼ ﺷﺮوع ﺑﮫ زدن ھﻤﺴﺮم ﻧﮑﺮده ﺑﻮدم".
Aﻋﻠﺖ Bاﺳﺖ
اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺪان ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺴﯿﺎری از اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﯽ ﮐﮫ ﭘﯿﺶ از دﯾﮕﺮی رخ ﻣﯽ دھﻨﺪ ،ھﯿﭻ رﺑﻄﯽ ﺑﮫ آن
ﻧﺪارﻧﺪ .ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﻟﻄﯿﻔﮫ ی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮐﮫ" :ﭼﺮا ﺳﻮت ﻣﯽ زﻧﯽ؟"" ،ﺗﺎ ﻓﯿﻞ ھﺎ را ﻓﺮاری دھﻢ" ،".اﻣﺎ اﯾﻦ اﻃﺮاف ﻓﯿﻠﯽ
ﻧﯿﺴﺖ" ، ".ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯽ ،ﺳﻮت زدﻧﻢ اﺛﺮ ﮐﺮده".
ﺑﻌﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺗﻌﺎﻗﺐ ،ﻣﻨﺸﺎء ﺑﺴﯿﺎری از ﺧﺮاﻓﺎت ﺑﺎﺷﺪ .روزی ،ﮐﺴﯽ ﺑﺪﺷﺎﻧﺴﯽ آورده و آن را ﻧﺎﺷﯽ از
ﺷﮑﺴﺘﻦ آﯾﻨﮫ ،راه رﻓﺘﻦ زﯾﺮ ﻧﺮدﺑﺎن ،ﺷﻨﯿﺪن ﺻﺪای ﺟﻐﺪ ،ﯾﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻘﺪم دﯾﮕﺮی اﻧﮕﺎﺷﺘﮫ اﺳﺖ .روزی داﻧﺶ آﻣﻮزی
اﻣﺘﺤﺎن اش را ﺧﻮب داده ،و ﻟﺬا ھﻤﯿﺸﮫ ﺳﺮ ﺟﻠﺴﮫ ی اﻣﺘﺤﺎن ھﻤﺎن ﭘﯿﺮاھﻦ "ﺧﻮش ﯾﻤﻨﯽ" را ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺪ ﮐﮫ آن روز
ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد .ﻧﻤﻮﻧﮫ ھﺎی ﺟﺪی ﺗﺮ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ رواﺑﻂ ﻋﻠّﯽ ﻣﯿﺎن ﻣﻘﺪﻣﮫ و ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﯽ ﻧﮭﺎﯾﺖ
ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺷﺎن ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺜﻼ ﮔﺎھﯽ ﻣﺸﺎوران ﺑﻮرس ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻌﺪودی ﮐﮫ در ﮔﺬﺷﺘﮫ ﻣﻮﺟﺐ
ﺻﻌﻮد ﯾﺎ ﻧﺰول ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﺷﺪه ،دﺳﺖ ﺑﮫ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ .ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﺪﻻل ﺗﻌﺎﻗﺐ ھﻨﮕﺎم ﺗﺄﻣﻞ در ﻋﻠﻞ
رﺧﺪاد ھﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻗﻮع اﻧﻘﻼب ھﺎ ،ﻋﻠﻞ ﭘﺪﯾﺪه ھﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺎﻧﻨﺪ رﮐﻮد اﻗﺘﺼﺎدی ،ﯾﺎ ﻋﻠﻞ روﻧﺪھﺎی
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺮخ ﻃﻼق ،ﻧﯿﺰ رخ دھﺪ.
ﻣﺴﻠﻤﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﮫ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاھﯿﻢ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﮐﮫ ﻋﻠﺖ رﺧﺪاد ﯾﺎ ﭘﺪﯾﺪه ی Bﭼﮫ ﺑﻮده اﺳﺖ ،ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﻮاﻣﻠﯽ
ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﻘﺪم ﺑﺮ آﻧﻨﺪ .ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن اﯾﻨﮑﮫ ﻋﺎﻣﻞ Aﻋﻠﺖ Bﺑﻮده اﺳﺖ ،ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺸﺎن دھﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﯿﺎن Aو B
راﺑﻄﮫ ای ﺣﻘﯿﻘﯽ وﺟﻮد دارد .ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻮاھﺪی ﺑﯿﺎﺑﯿﻢ ﮐﮫ ﻧﺸﺎن دھﻨﺪ ﭼﯿﺰی ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ راﺑﻄﮫ ی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯿﺎن آﻧﮭﺎ
وﺟﻮد دارد .در ﺑﺨﺶ 4اﻧﻮاع ﺑﺮھﺎن ھﺎﯾﯽ را ﮐﮫ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﻮاھﺪی را ﻓﺮاھﻢ ﻣﯽ آورﻧﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﮫ ﺧﻮاھﯿﻢ ﮐﺮد .ﻓﻌﻼ ﺑﺎﯾﺪ
ﺑﮫ داوری ﺷﮭﻮدی ﻣﺎن ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺎﺷﯿﻢ .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﻣﺤﺎﺟﮫ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ Aﻋﻠﺖ Bاﺳﺖ ،از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ:
آﯾﺎﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ Aﺗﺼﺎدﻓﺎ ﭘﯿﺶ از Bواﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟ آﯾﺎ Aاز آن ﻗﺴﻢ اﻣﻮری اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﺖ Bﺑﺎﺷﺪ؟ آﯾﺎ
ﺷﺨﺺ ﺗﺒﯿﯿﻨﯽ ﺑﺮای ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ Aﺑﺮ Bاراﺋﮫ داده اﺳﺖ؟
www.secularismforiran.com
ﺷﻖ ﮐﺎذب
ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ درﻣﻮرد درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ ﻧﺘﯿﺠﮫ ای اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،ﺑﮫ ﻧﺪرت ﻧﺘﯿﺠﮫ را در ﺧﻼء ﻣﻼﺣﻈﮫ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
ﺑﻠﮑﮫ ﮔﺴﺘﺮه ای از دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻤﮑﻦ را ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺮ دارﯾﻢ .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ در ﺑﺎره ی اﻗﺪام ﺑﮫ ﻋﻤﻠﯽ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،آن
را در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﮫ ﮔﺰﯾﻨﮫ ھﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺳﻨﺠﯿﻢ .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﻓﺮﺿﯿﮫ ای ﺑﺮای ﺗﺒﯿﯿﻦ ﯾﮏ رﺧﺪادی ﻃﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،آن را
در ﺑﺮاﺑﺮ دﯾﮕﺮ ﻓﺮﺿﯿﮫ ھﺎ ﻣﯽ آزﻣﺎﯾﯿﻢ .ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ در ﯾﮏ ﺑﺤﺚ ﻣﻮﺿﻌﯽ را اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،از ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﯿﺰ
آﮔﺎھﯿﻢ .ﺧﻼﺻﮫ اﯾﻨﮑﮫ ،ﺗﻔﮑﺮ اﻏﻠﺐ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﮔﺰﯾﻨﺶ از ﻣﯿﺎن ﺷﻘﻮق ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ .ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺷﻖ ﮐﺎذب ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ
ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﮐﻠﯿﮫ ی اﺣﺘﻤﺎﻻت ﻣﻤﮑﻦ را در ﻧﻈﺮ ﻧﮕﯿﺮﯾﻢ.
اﮔﺮ ﺑﮫ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﻧﯿﺴﺖ ،و ﻣﻦ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﻨﻢ ﮐﮫ ﭘﺲ آن ﺷﺨﺺ ﻓﻘﯿﺮ اﺳﺖ ،ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺷﺪه
ام .ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ و ﻓﻘﯿﺮ دو ﻧﻘﻄﮫ ی ﺣﺪی ﯾﮏ ﮔﺴﺘﺮه ی ﭘﯿﻮﺳﺘﮫ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ ﺷﺎﻣﻞ داﺷﺘﻦ درﺟﺎت ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺛﺮوت
اﺳﺖ .ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺑﺎﻓﺖ ﭘﺮﺳﺶ ھﺎی ﻣﺮﮐﺐ ﻧﯿﺰ رخ ﻣﯽ دھﺪ .ﯾﮑﯽ از ﺗﻤﺮﯾﻦ ھﺎی ﻓﺼﻞ ﻗﺒﻞ ﺑﮫ
اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ از ﯾﮏ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ در ﺳﺎل 1979ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮد ﮐﮫ " :آﯾﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ ﮐﻤﺒﻮد ﻧﻔﺘﯽ ﮐﮫ درﺑﺎره اش
ﻣﯽ ﺷﻨﻮﯾﻢ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻤﺒﻮد ﻧﻔﺖ دارﯾﻢ ﮐﮫ ﺷﺮﮐﺖ ھﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﻗﯿﻤﺖ ھﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮی
ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ؟" ]ﺳﯽ.ﺑﯽ .اس/ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ[ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﮫ ﺗﻨﮭﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻت اﯾﻨﮭﺎ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ )(1
ﮐﻤﺒﻮد واﻗﻌﯽ اﺳﺖ ،و ) (2ﺗﻮﻃﺌﮫ ی ﺷﺮﮐﺖ ھﺎی ﻧﻔﺘﯽ اﺳﺖ .اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻت دﯾﮕﺮی ھﻢ ھﺴﺖ (3) :ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻮرد
ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺬر دوﻟﺖ ﺑﺮای ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ﺷﮑﺴﺖ ﺳﯿﺎﺳﺖ ھﺎﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ ،ﯾﺎ ) (4ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﺤﺾ ﺑﺎﺷﺪ ،و
ﻧﺎﺷﯽ از ھﯿﭻ ﺗﻮﻃﺌﮫ ای از ﺳﻮی ھﯿﭻ ﮐﺲ ﻧﺒﺎﺷﺪ .ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ را ﭘﺮﺳﺸﯽ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﺤﺴﻮب
ﮐﻨﯿﻢ زﯾﺮا ﺑﺪون ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﮫ ) (3و ) (4ﻧﺎدرﺳﺖ اﻧﺪ؛ ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ آن را ﻣﻮردی از ﺷﻖ ﮐﺎذب
درﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ ،زﯾﺮا ﺑﮫ ﺳﺎدﮔﯽ از اﯾﻦ ﺷﻘﻮق ﻏﻔﻠﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﮫ ھﺎی اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ،آﻧﮭﺎﯾﯽ ھﺴﺘﻨﺪﮐﮫ ﺑﮫ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﯽ از اﺣﺘﻤﺎﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،ﺑﺮﺧﯽ ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﺤﺎﺟﮫ ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺳﮑﻮﻻرﺗﺮ ﺷﻮد ،ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﮫ ﺳﻮی
اﺟﺘﻤﺎع ﮔﺮاﯾﯽ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ،زﯾﺮا اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﻌﻨﺎی زﻧﺪﮔﯽ اش را در ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮫ ﺧﺪا ﻧﯿﺎﺑﺪ ،ﺗﻨﮭﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ
ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮫ دوﻟﺖ ﺑﮫ ﺣﯿﺎت اش ﻣﻌﻨﺎ دھﺪ .اﻣﺎ ﭼﺮا اﯾﻨﮭﺎ ﺗﻨﮭﺎ ﺷﻘﻮق ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن ﺑﮫ روﺷﻨﯽ ﻓﺮض ﻣﯽ
ﮔﯿﺮد ﮐﮫ اﻓﺮاد ﺗﻨﮭﺎ ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮫ ﭼﯿﺰی وارای ﺧﻮدﺷﺎن ،ﭼﯿﺰی "ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ ﺗﺮ" ،ﺑﮫ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﯽ دھﻨﺪ .اﯾﻦ
ﻓﺮض ،اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل را ﮐﮫ اﻓﺮاد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﮫ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮﯾﺸﺘﻦ ﻣﻌﻨﺎ دھﻨﺪ ،ﮐﻨﺎر ﻣﯽ ﻧﮭﺪ .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻓﺮض درﺳﺖ
ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ اﺣﺘﻤﺎل اﺧﯿﺮ را ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ .اﻣﺎ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺪﯾﮭﯽ ﻧﯿﺴﺖ :ﺑﺮای ﺗﻮﺟﯿﮫ آن ﺑﮫ ﺑﺮھﺎن آوری دﯾﮕﺮی
ﻧﯿﺎز اﺳﺖ .اﮔﺮ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﺷﻘﯽ را ﺑﺪون ﺗﻮﺟﯿﮫ ﮐﻨﺎر ﮔﺬارد ،ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﮭﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﺎﻓﻆ در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ،داﺷﺘﻦ ذھﻨﯽ ﺑﺎز و ﺗﺨﯿﻠﯽ ﭘﻮﯾﺎﺳﺖ .ھﺮ ﻗﺪر ھﻢ ﮐﮫ از ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻣﺎن ،و ﺑﺮھﺎن آن
ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﯿﻢ ،ھﻤﯿﺸﮫ ارزش دارد ﮐﮫ درﻧﮓ ﮐﻨﯿﻢ و از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﯿﻢ :آﯾﺎ ھﯿﭻ ﭼﯿﺰ را ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﮑﺮده ام؟ آﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ
اﺳﺖ ﺑﺮای اﯾﻦ وﻗﺎﯾﻊ ﺗﺒﯿﯿﻦ دﯾﮕﺮی ھﻢ ﺑﺎﺷﺪ؟ آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﭼﺸﻢ اﻧﺪازی دﯾﮕﺮی ھﻢ اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺮد؟ اﻏﻠﺐ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ
ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮای ﯾﮏ ﻣﺴﺄﻟﮫ ﺑﯿﺎﺑﯿﻢ ﮐﮫ آن را از زاوﯾﮫ ای ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﻧﮕﺮﯾﻢ ،ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮﺿﯿﺎﺗﯽ اﺧﺘﯿﺎر ﻣﯽ
ﮐﻨﯿﻢ ﮐﮫ ﺷﻖ دﯾﮕﺮی را ﮐﮫ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﮫ ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﮫ ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ﺣﺬف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .اﮔﺮ ھﯿﭻ ﯾﮏ از ﻣﻮاﺿﻊ اﺳﺘﺎﻧﺪارد
در ﻗﺒﺎل ﻣﺴﺌﻠﮫ ای ﺑﺮاﯾﻤﺎن راﺿﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺒﻮد ،ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ھﻤﮕﯽ ﻓﺮﺿﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﺎﯾﺪ
ﺑﮫ ﭘﺮﺳﺶ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺗﺎ در ﺑﺮ روی ﻣﻮاﺿﻌﯽ دﯾﮕﺮ ﮔﺸﻮده ﺷﻮد.
www.secularismforiran.com
ﭼﯿﺰی ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪه ﭘﺲ درﺳﺖ اﺳﺖ ،ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺗﺠﺎھﻞ اﺳﺖ .ﺑﮫ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ،در ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﮔﺰاره ﺑﮫ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ
درﺳﺖ اﻧﮕﺎﺷﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ درﺳﺘﯽ ﮔﺰاره ھﺎی ﻣﻌﺎرض اش اﺛﺒﺎت ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .اﮔﺮ ﻧﻤﺎد -pرا ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺾ ﯾﺎ
ﻧﻔﯽ pﺑﮫ ﮐﺎر ﺑﺮﯾﻢ ،اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ:
pدرﺳﺖ اﺳﺖ
اﯾﻦ ﺑﺮھﺎن از آﻧﺠﺎ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﻘﺪان ﺷﻮاھﺪی ﺑﮫ ﻧﻔﻊ ، -pﺷﺎھﺪی ﺑﺮ درﺳﺘﯽ pﺑﮫ دﺳﺖ ﻧﻤﯽ دھﺪ .از آن ﺗﻨﮭﺎ
ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮد ﮐﮫ ﻧﻤﯽ داﻧﯿﻢ –pدرﺳﺖ اﺳﺖ .ﻣﻦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻢ ﮐﮫ ﺗﻮﻓﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﺸﺘﺮی ﻧﻮزﯾﺪه
اﺳﺖ ،اﻣﺎ اﯾﻦ ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ وزش ﺗﻮﻓﺎن در ﻣﺸﺘﺮی ﻧﯿﺴﺖ .ﻏﯿﺎب ﺷﻮاھﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﻘﻂ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺎ ﺑﮫ ﻗﺪرﮐﺎﻓﯽ
ﻧﻤﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﮫ دﺳﺖ ﺑﮫ ﻗﻀﺎوت ﺑﺰﻧﯿﻢ .ﭼﻨﯿﻦ ﺟﮭﻠﯽ ﺑﮫ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﺒﺪل ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ،ﭼﻨﺎن ﮐﮫ ﻣﻔﺮغ ﺑﮫ ﻃﻼ ﺑﺪل ﻧﻤﯽ
ﮔﺮدد.
در ﻣﺜﺎل ھﺎی ﺑﺎﻻ از ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺗﺠﺎھﻞ ،ﮔﺰاره ی pﯾﮏ ادﻋﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ ﺑﻮد :اﯾﻦ ﮐﮫ ﺷﻤﺎ ﺗﻘﻠﺐ ﮐﺮده اﯾﺪ ،ﯾﺎ اﯾﻨﮑﮫ
ﺗﻮﻓﺎﻧﯽ در ﻣﺸﺘﺮی وزﯾﺪه اﺳﺖ .اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ در ﺣﺎﻟﺘﯽ ھﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ رخ دھﺪ ﮐﮫ pادﻋﺎﯾﯽ ﺳﻠﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﻘﺪان
ﺷﻮاھﺪ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﺷﻤﺎ ﺗﻘﻠﺒﯽ ﮐﺮده اﯾﺪ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺗﻘﻠﺒﯽ ﻧﮑﺮده اﯾﺪ؛ ﻓﻘﺪان ﺷﻮاھﺪ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﺗﻮﻓﺎﻧﯽ وزﯾﺪه اﺳﺖ،
ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺗﻮﻓﺎﻧﯽ ﻧﻮزﯾﺪه اﺳﺖ .در دﯾﺎﮔﺮام ﺑﺎﻻ p ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻠﺒﯽ ﯾﺎ اﯾﺠﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،در ھﺮ ﺣﺎل - pارزش
ﻣﺨﺎﻟﻒ آن را ﺧﻮاھﺪ داﺷﺖ؛ و در ھﺮدو ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ .ﺑﮫ ﺑﯿﺎن دﻗﯿﻖ ،ﻣﯿﺎن ادﻋﺎھﺎی ﺳﻠﺒﯽ و
اﯾﺠﺎﺑﯽ ﺗﻘﺎرﻧﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ وﺟﻮد دارد.
اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ،ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ ادﻋﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎﺑﯽ دارﻧﺪ .دﻟﯿﻞ اش اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺎ ،ﻣﮕﺮ
در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﮫ ادﻋﺎھﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ ،ﺑﮫ ﻧﺪرت ادﻋﺎﯾﯽ ﺳﻠﺒﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ .ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﺴﯽ ﮐﺴﯽ ﻧﮕﻮﯾﺪ ﮐﮫ ﭼﯿﺰی ﭼﻨﺎن
اﺳﺖ ،ﻣﺎ ﺑﮫ ﻧﺪرت در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ ﮐﮫ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﭼﻨﺎن ﻧﯿﺴﺖ .ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ در ﺣﺎل ﮔﻔﺘﮕﻮ ھﺴﺘﯿﻢ
ﮐﮫ ﻧﺎﮔﮭﺎن ﻣﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻢ ﮐﮫ ﺟﻨّﯽ ﻧﺎدﯾﺪﻧﯽ ﺑﺎﻻی ﺷﺎﻧﮫ ی ﭼﭗ ﺗﺎن ﻣﯽ ﭘﻠﮑﺪ .ﺷﺎﯾﺪ ﺷﻤﺎ ﺷﮏ ﮐﻨﯿﺪ ،و ﻃﺒﯿﻌﺘﺎ از ﻣﻦ
ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ ﮐﮫ ﭼﮫ دﻟﯿﻠﯽ ﺑﺮای ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎوری دارم )ﻣﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﺑﺤﺚ را ﺑﺎ ﻣﺸﺎھﺪه ﻓﯿﺼﻠﮫ دھﯿﻢ ،زﯾﺮا ﻣﻦ ﮔﻔﺘﮫ ام
ﮐﮫ آن ﺟﻦ ﻧﺎدﯾﺪﻧﯽ اﺳﺖ( .در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻦ ھﺴﺘﻢ ﮐﮫ ادﻋﺎﯾﯽ ﮐﺮده ام ،ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎھﺪ ﺑﯿﺎورم .اﮔﺮ ﻣﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰی را
ﻧﻤﯽ ﮔﻔﺘﻢ ،ﺷﻤﺎ ھﺮﮔﺰ درﺻﺪد اﻧﮑﺎر اﯾﻨﮑﮫ ﺟﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺷﺎﻧﮫ ﺗﺎن ﻣﯽ ﭘﻠﮑﺪ ،ﺑﺮﻧﻤﯽ آﻣﺪﯾﺪ .ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ،اﮔﺮ
ﮐﺴﯽ ﺷﻤﺎ را ﻣﺘﮭﻢ ﺑﮫ ﺗﻘﻠﺐ ﻧﻤﯽ ﮐﺮد ،درﺻﺪد اﻧﮑﺎر آن ﺑﺮﻧﻤﯽ آﻣﺪﯾﺪ .و ﺗﮑﻠﯿﻒ اراﺋﮫ ی ﺷﻮاھﺪ ﺑﺮ اﺗﮭﺎم زﻧﻨﺪه اﺳﺖ.
ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ھﻤﯿﺸﮫ ادﻋﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﻮپ را ﺑﮫ ﻣﯿﺎن زﻣﯿﻦ ﻣﯽ اﻧﺪازد ،و ادﻋﺎی
اﯾﺠﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﮑﻠﻒ ﺑﮫ اراﺋﮫ ی ﺷﻮاھﺪ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ،اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﮫ اﻇﮭﺎری ﮐﻨﺪ ،ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﮫ او
ﻧﮫ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﮑﺎر ﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﮫ ی ھﻤﺎﻧﻨﺪی ﺑﺎﺷﺪ ،و ﻧﮫ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ زﺣﻤﺖ اﺛﺒﺎت ﺧﻼف ادﻋﺎی او؛ اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ دھﯿﺪ ،ﺧﻮد
ﻧﯿﺰ ﺑﮫ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺗﺠﺎھﻞ ﺷﺪه اﯾﺪ) .اﯾﻦ ھﻤﺎن داﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ اﻓﺮاد ﭘﺎراﻧﻮﯾﺎﯾﯽ ﻣﺪام ﻣﯽ
ﮐﻮﺷﻨﺪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺷﺎن را در آن اﻧﺪازﻧﺪ :آﻧﮭﺎ ادﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮﻃﺌﮫ ﺗﮭﺪﯾﺪﺷﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،و آﻧﮕﺎه ادﻋﺎﯾﺸﺎن را
ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﻣﯽ اﻧﮕﺎرﻧﺪ ،ﻣﮕﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻼف اش را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻨﺪ (.ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺻﺮﻓﺎ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن
ﮐﻨﯿﻢ ﮐﮫ آن ادﻋﺎ ﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﮫ اﺳﺖ ،و از ﻣﺪﻋﯽ ﺑﺨﻮاھﯿﻢ ﮐﮫ ﺷﻮاھﺪی ﺑﮫ ﻧﻔﻊ آن اراﺋﮫ دھﺪ .اﮔﺮ ﺷﻮاھﺪ اراﺋﮫ ﺷﺪ،
آﻧﮕﺎه ﺗﻮپ ﺑﮫ زﻣﯿﻦ ﺷﻤﺎ اﻓﺘﺎده؛ اﮔﺮ ﺷﻮاھﺪ را ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺎﻓﺘﯿﺪ ،ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺗﺒﯿﯿﻦ اﯾﻦ را ﮐﮫ ﭼﺮا آﻧﮭﺎ را ﻣﻮﺟﮫ
ﻧﻤﯽ داﻧﯿﺪ ،ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﺪ.
ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ،اﯾﻦ اﺻﻞ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺷﺨﺺ ﺑﯽ ﺗﻘﺼﯿﺮ اﺳﺖ ،ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﺧﻼف اش ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد.
اﻇﮭﺎر اﯾﻨﮑﮫ ﮐﺴﯽ ﻣﻘﺼﺮ اﺳﺖ ،اراﺋﮫ ی ادﻋﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎﺑﯽ اﺳﺖ :ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ او ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﯽ ﺗﻘﺼﯿﺮی ،ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﮫ ﭼﻘﺪر ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ ،ﯾﮏ ﺧﺼﯿﺼﮫ ی ﺳﻠﺒﯽ اﺳﺖ :ﺑﮫ ﻣﻌﻨﺎی ﻓﻘﺪان ﺗﻘﺼﯿﺮ اﺳﺖ ،ﯾﺎ ﺑﮫ
اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ او ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .ﻣﺘﮭﻢ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﮫ ﻣﺤﮑﻤﮫ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﻣﻈﻨﻮن ﺑﮫ
ارﺗﮑﺎب ﺟﺮﻣﯽ اﺳﺖ ،ﭘﺲ در وﺣﻠﮫ ی اول ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ او اﺗﮭﺎم زده اﻧﺪ ﻣﮑﻠﻒ اﻧﺪ ﺷﻮاھﺪی ﻟﮫ ادﻋﺎﯾﺸﺎن اراﺋﮫ
www.secularismforiran.com
دھﻨﺪ .اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ در اﯾﻨﺠﺎ ھﺸﯿﺎر ﺑﺎﺷﯿﻢ .ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺰاﺋﯽ ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻻزم ﻣﯽ دارد ﮐﮫ اﺗﮭﺎم ﺑﺪون ھﯿﭻ ﺷﮏ ﻣﻌﻘﻮﻟﯽ اﺛﺒﺎت
ﺷﻮد .اﮔﺮ ﭘﯿﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﮫ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ رﺳﯿﺪ ،ﻣﺘﮭﻢ ﺗﺒﺮﺋﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد و از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﯽ ﺗﻘﺼﯿﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻣﺎ
آﯾﺎ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﭘﯿﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﺘﮭﻢ ﺣﻘﯿﻘﺘﺎ ﺑﯽ ﺗﻘﺼﯿﺮ اﺳﺖ؟ ﻧﮫ .اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎﻧﺪﯾﺸﯿﻢ ،ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ
ی ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺗﺠﺎھﻞ ﺷﺪه اﯾﻢ .اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎزﺗﺎب اﯾﻦ اﺻﻞ اﺧﻼﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺻﺪ ﮔﻨﺎھﮑﺎر را رھﺎ ﮐﺮدن ﺑﮫ
از ﯾﮏ ﺑﯽ ﮔﻨﺎه را ﻣﺠﺎزات ﮐﺮدن اﺳﺖ.
" ...... Xاﺳﺖ؛ ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻋﻠﯿﮫ آن وﺿﻊ ﺷﻮد ".ﺟﺎی ﺧﺎﻟﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ھﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﭘﺮ ﮐﺮد .اﮔﺮ
ﮔﻮﯾﻨﺪه ﯾﮏ ﻣﺤﺎﻓﻈﮫ ﮐﺎر ﺑﺎﺷﺪ x ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﻈﺮ او اﺧﻼﻗﺎ ﺧﻄﺎﺳﺖ .اﮔﺮ ﮔﻮﯾﻨﺪه وﮐﯿﻞ
ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ x ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﺧﻄﺮﻧﺎک ﯾﺎ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ .اﮔﺮ
ﮔﻮﯾﻨﺪه ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﺷﺪ x ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﯿﺰی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﺮای ﺳﻼﻣﺘﯽ ﻣﻀﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد .در ھﺮ ﻣﻮرد،
ﺑﺮھﺎن ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﯽ رﺑﻂ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﻮدن ﯾﮏ ﻣﺴﺄﻟﮫ اﺳﺖ ،و ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﮐﮫ دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺶ ﮔﯿﺮد
ﻣﺴﺄﻟﮫ اﯾﺴﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ .ﺑﺮای ﭘﺮﮐﺮدن اﯾﻦ ﺷﮑﺎف ﻣﻨﻄﻘﯽ ،ﻻزم اﺳﺖ ﻓﺮﺿﯽ ﺿﻤﻨﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ را ﺑﮫ ﻣﯿﺎن
آورﯾﻢ ﮐﮫ "دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ھﺮ ﭼﯿﺰی را ﮐﮫ ......اﺳﺖ ﻣﻤﻨﻮع ﮐﻨﺪ ".اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯽ اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ ،ﻓﺮﺿﯽ درﺑﺎره ی
ﻧﻘﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ دوﻟﺖ ،و ﻣﺴﺘﻠﺰم دﻓﺎﻋﯽ ﻗﻮی اﺳﺖ .ﺑﺮای ﭼﻨﯿﻦ دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ آﻣﺎده ی ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﯾﯽ ﺑﮫ اﯾﺮادات
ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ آزاداﻧﮫ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﮐﮫ ﭼﮫ ﮐﺎری اﺧﻼﻗﯽ اﺳﺖ ،ﮐﮫ
آﯾﺎ از ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎک اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن .ھﻤﯿﻦ ﻣﻄﻠﺐ در ﻣﻮرد اﻇﮭﺎرات اﯾﺠﺎﺑﯽ از ﻗﺴﻢ "X
......اﺳﺖ ،ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮن اﺟﺒﺎری ﺷﻮد ".ﻧﯿﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ .اﮔﺮ ﮔﻮﯾﻨﺪه ﯾﮏ ﻟﯿﺒﺮال ﺑﺎﺷﺪ x ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ
ﻣﺴﺎﻋﺪت ﯾﺎ دﻟﺴﻮزی ﺑﮫ ﺣﺎل ﻓﻘﺮا ﺑﺎﺷﺪ؛ اﮔﺮ ﮔﻮﯾﻨﺪه ﯾﮏ ﻃﺮﻓﺪار ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ x ،ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻔﻆ
زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻇﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ .در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﯿﺰ ،ﯾﮏ ﻣﻘﺪﻣﮫ ی ﻣﻔﺮوض درﺑﺎره ی ﻧﻘﺶ دوﻟﺖ ﻓﺮض ﺷﺪه ،ﮐﮫ ﺑﺪون
دﻓﺎع از آن ،ﺑﺮھﺎن ﺑﯽ رﺑﻂ اﺳﺖ.
ﯾﮏ ﻧﻮع راﯾﺞ دﯾﮕﺮ از ﺑﯽ رﺑﻄﯽ ،ﺑﺮھﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﭼﻮن ﻋﻤﻠﯽ ﺑﮫ ﭘﯿﺎﻣﺪھﺎی ﻣﻌﯿﻨﯽ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪه ،آن ﭘﯿﺎﻣﺪھﺎ ﺑﺎﯾﺪ
ﻣﻘﺼﻮد از آن ﻋﻤﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ .آﺷﮑﺎر ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﮫ ی اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ دﯾﺪن ﯾﮏ ﺗﻮﻃﺌﮫ ورای ھﺮ رﺧﺪاد اﺳﺖ .ﻣﺎﻧﻨﺪ
ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ دوﻟﺖ روزﻧﺎﻣﮫ ﻧﮕﺎری را ﮐﮫ ﻣﻄﻠﺒﯽ ﻋﻠﯿﮫ ﺳﯿﺎﺳﺖ ھﺎﯾﺶ ﻧﻮﺷﺘﮫ و ﻧﻈﺮاش ھﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﺮﺧﯽ
دوﻟﺖ ھﺎی ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎ اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﮐﮫ آب ﺑﮫ آﺳﯿﺎب دﺷﻤﻦ رﯾﺨﺘﮫ ،ﻣﻮاﺟﺐ ﺑﮕﯿﺮ ﯾﺎ ﺟﺎﺳﻮس ﺑﯿﮕﺎﻧﮫ ﺗﻠﻘﯽ
ﮐﻨﺪ؛ ﯾﺎ وﻗﺘﯽ دوﻟﺖ ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﭘﯿﺶ ﮔﯿﺮد ﮐﮫ اﺗﻔﺎﻗﺎ ھﻢ راﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﯿﮕﺎﻧﮫ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﺮدم ﻓﻮرا آن را ﻧﺸﺎﻧﮫ ی
واﺑﺴﺘﮕﯽ ﯾﺎ ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﯽ دوﻟﺖ ﺑﺪاﻧﻨﺪ.اﯾﻦ ﺷﮑﻞ از اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺪان ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﭘﯿﺎﻣﺪ
ھﺎی اﻋﻤﺎل ﻗﺼﺪی ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ—ﻣﻌﻠﻮل ھﺎﯾﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺎﻧﺒﯽ اھﺪاف اﺻﻠﯽ اﻧﺪ ،ﯾﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه
ھﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ،ﺑﺮای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از اﯾﻦ ادﻋﺎ ﮐﮫ ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ،ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺼﺪ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ،ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺻﺮﻓﺎ
–اﯾﻨﮑﻪ "ﮐﺎر ،ﮐﺎر اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ھﺎﺳﺖ" ،ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻄﺎﯾﺒﻪ ای آﺷﻨﺎ از ﺳﮫﻞ ﺗﺮﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺒﯿﯿﻦ رﺧﺪادھﺎی
ﺳﯿﺎﺳﯽ درآﻣﺪه ،ﺧﻮد ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺗﻮﺳﻞ ﻓﺮاوان ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ از ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ اﺳﺖ .ﺷﯿﻮه ی ﺗﺒﯿﯿﻨﯽ ﮐﻪ "ﺗﺌﻮری
ﺗﻮﻃﺌﻪ" ھﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد.م
www.secularismforiran.com
ﻣﺤﺎﺟﮫ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﮫ آن ﭘﺪﯾﺪه رخ داده ،ﯾﺎ وﻗﻮع آن ﺑﮫ ﻧﻔﻊ ﮐﺴﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ ،ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎﯾﺪ ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﻮاھﺪی ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ
وﺟﻮد آن ﻗﺼﺪ اراﺋﮫ دھﯿﻢ.
اﯾﻦ ﻧﮑﺘﮫ ﺑﮫ وﯾﮋه ھﻨﮕﺎﻣﯽ اھﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﮫ ﭘﯿﺎﻣﺪ ،از ﺟﮭﺖ اﻟﮕﻮی آﻣﺎری ﺑﺰرگ ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﮫ ﮔﻮﻧﮫ ای
ﮐﮫ ﻣﻌﻤﻮﻻ اﯾﺠﺎد ﻗﺼﺪی آن ،ورای ﻗﺪرت ھﺮ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ ﮔﺮوھﯽ ﺑﺎﺷﺪ.ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ،در ﺳﺎل ھﺎی اﺧﯿﺮ درﺻﺪ
اﻋﺘﯿﺎد ﻣﯿﺎن داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﮫ اﺳﺖ .اﯾﻦ "ﻧﺨﺒﮫ ﮔﺮا ﺷﺪن اﻋﺘﯿﺎد" ﯾﮏ واﻗﻌﯿﺖ آﻣﺎری اﺳﺖ ،و ﻣﺴﻠﻤﺎ
ﻣﺤﻞ اﻋﺘﻨﺎﺳﺖ .اﻣﺎ آن را ﻧﺸﺎﻧﮫ ی از "ﭘﺮوژه ی ﻣﻌﺘﺎد ﺳﺎزی ﻧﺨﺒﮕﺎن"داﻧﺴﺘﻦ ،ﻣﺴﺘﻠﺰم آن اﺳﺖ ﮐﮫ ﻧﺸﺎن دھﯿﻢ
ﮐﺴﯽ ﯾﺎ ﮔﺮوھﯽ از روی ﻗﺼﺪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ .اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﮔﯿﺮی ﺑﯽ رﺑﻂ ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد ،ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﮫ
ﺷﻮاھﺪی ﺑﺮ وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﻗﺼﺪی اراﺋﮫ ﺷﻮد.
ﻗﺴﻢ ﺳﻮم از ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﺎی ﺑﯽ رﺑﻂ ،را ﮐﮫ ﮔﺎھﯽ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی اﻧﺤﺮاف ھﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ،اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﻮﺿﻮع
در وﺳﻂ ﺑﺮھﺎن ﻋﻮض ﺷﻮد .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﭘﺮوﻧﺪه ای ﺑﺎ اﺗﮭﺎم اﻗﺪام ﻋﻠﯿﮫ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ،دادﺳﺘﺎن از ﺗﮭﺪﯾﺪ ھﺎی
ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﮫ از ھﻤﮫ ﺳﻮ ﮐﺸﻮر را اﺣﺎﻃﮫ ﮐﺮده ،از ﺗﮑﻮﯾﻦ ﺗﻮﻃﺌﮫ ھﺎی ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ،از ﺗﮭﺎﺟﻢ ﻓﺮھﻨﮕﯽ ،از ﮐﺜﺮت
ﻧﻔﻮذی ھﺎ و ﺧﺎﺋﻨﺎن ﺑﮫ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﯽ ،از ﺣﺴﺎس ﺑﻮدن ﺑﺮھﮫ ی ﻓﻌﻠﯽ و ﮐﺬا و ﮐﺬا ،داد ﺳﺨﻦ دھﺪ .ﺣﺎل آﻧﮑﮫ
ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ آﯾﺎ ﻣﺘﮭﻢ واﻗﻌﺎ اﻗﺪاﻣﯽ ﻋﻠﯿﮫ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ اﻧﺠﺎم داده ﯾﺎ ﺧﯿﺮ .ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﺑﮫ اﯾﻦ
ﺷﮑﻞ اﺳﺖ:
)(2 )(1
راھﮑﺎر دادﺳﺘﺎن آﺷﮑﺎر اﺳﺖ .او ﺗﻮﺟﮫ را از ) (1ﺑﮫ ) (2ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .زﯾﺮا اﺛﺒﺎت ) (2ﺑﮫ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺎده ﺗﺮ
اﺳﺖ .ﭼﮫ ﮐﺴﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﮑﺎر ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﺴﯿﺎری از دوﻟﺖ ھﺎی ﺧﺎرﺟﯽ از ﺑﺮاﻓﺘﺎدن رژﯾﻢ ﻓﻌﻠﯽ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﯽ
ﺷﻮﻧﺪ؟ اﻣﺎ دادﺳﺘﺎن اﻣﯿﺪوار اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻗﻮت ﺑﺮھﺎن ھﺎی ﺣﺎﻣﯽ ) ،(2درﺳﺘﯽ ) (1را ﺑﮫ ذھﻦ ﻣﺘﺒﺎدر
ﮐﻨﻨﺪ ،ﮔﺮﭼﮫ اﺗﮭﺎم ﻣﺘﮭﻢ ﻣﺴﺄﻟﮫ ی ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ اﯾﺴﺖ .ﭼﻨﺎن ﮐﮫ اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ،اﻏﻠﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی اﻧﺤﺮاف
دﺳﺖ در ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ دارد :اﻧﺤﺮاف ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﮭﺘﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ی ﺑﯽ رﺑﻂ ،ﻋﻮاﻃﻔﯽ ﻗﻮی
ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰد .ﺑﮫ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ،ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط را اﺻﻄﻼﺣﺎ "ﭘﯿﺮاھﻦ ﻋﺜﻤﺎن" ھﻢ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ.
ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﺧﺎص از ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی اﻧﺤﺮاف را ﺳﭙﺮﺑﻼ ) ﯾﺎ ﭘﮭﻠﻮان ﭘﻨﺒﮫ( ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ .اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ در ﺑﺤﺚ
ھﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﻣﻮﺿﻊ ﺣﺮﯾﻒ اش را ﺑﮫ ﺻﻮرﺗﯽ ﺳﺎده اﻧﮕﺎراﻧﮫ و ﯾﺎ اﻓﺮاﻃﯽ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﮐﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آن
ﺑﯿﺎن ﺗﺤﺮﯾﻒ ﺷﺪه ،و ﻧﮫ ﺑﯿﺎن اﺻﻠﯽ را ،رد ﮐﻨﺪ .ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﺷﻤﺎ داﻧﺶ ﺟﻮﯾﯽ در ﮐﻼس ﻣﻦ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﮫ از ﻣﻦ
ﻣﯽ ﺧﻮاھﯿﺪ وﻗﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺑﮫ ﺑﺤﺚ ﮐﻼﺳﯽ اﺧﺘﺼﺎص دھﻢ .اﮔﺮ ﻣﻦ ﭘﺎﺳﺦ دھﻢ" :ﻣﻦ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاھﻢ ھﻤﮫ ی وﻗﺖ
ﮐﻼس را ﺻﺮف ﺑﺤﺚ و ﺟﺪل ھﺎی ﺑﯽ ھﺪف ﮐﻨﻢ ،ﭼﻮن در آن ﺻﻮرت ھﯿﭻ ﮐﺲ ﭼﯿﺰی ﯾﺎد ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد"،
ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺳﭙﺮﺑﻼ ﺷﺪه ام .ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﻋﺎﻟﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﮭﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ھﻤﮫ ی
*در ﻣﺘﻦ =) Red Herringﺷﺎه ﻣﺎھﯽ ﻗﺮﻣﺰ( .ﻣﻮﻟﻒ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ وﺟﮫ ﺗﺴﻤﯿﮫ ،اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﺷﺎه ﻣﺎھﯽ ﺑﮕﻨﺪد ﺑﮫ رﻧﮓ
ﻗﺮﻣﺰ درﻣﯽ آﯾﺪ و ﭼﻨﺎن ﺑﻮی زﻧﻨﺪه ای ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﺳﮓ ھﺎ را ﻣﯽ ﺗﺎراﻧﺪ.م
www.secularismforiran.com
وﻗﺖ ﮐﻼس را ﺑﮫ ﺑﺤﺚ آزاد اﺧﺘﺼﺎص دھﯿﻢ ،اﻣﺎ ﭘﯿﺸﻨﮭﺎد ﺷﻤﺎ اﯾﻦ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ) .اﮔﺮ دﯾﺎﮔﺮام اﯾﻦ ﻣﺜﺎل را رﺳﻢ
ﮐﻨﯿﺪ ،ﺧﻮاھﯿﺪ دﯾﺪ ﮐﮫ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﮕﻮی ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی اﻧﺤﺮاف اﺳﺖ (.ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﺳﭙﺮﺑﻼ اﻏﻠﺐ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽ دھﺪ
ﮐﮫ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه ،و ﻋﻮاﻃﻒ دﺧﯿﻞ در آﻧﮭﺎ ﻗﻮی ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﮫ وﯾﮋه در ﺳﯿﺎﺳﺖ ،و در ﻣﺠﺎدﻻت ﻣﯿﺎن دوﺳﺘﺎن
و ﻋﺸﺎق ﺑﮫ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺑﮕﺮدﯾﺪ.
ﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺟﺎ ﯾﺎزده ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی راﯾﺞ را ،ھﻤﺮاه ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ﻓﺮﻋﯽ آﻧﮭﺎ را ﮐﮫ ﻧﺎم ﻣﺸﺨﺼﯽ دارﻧﺪ،
ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮده اﯾﻢ :اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت در ﮐﺎدر ذﯾﻞ ﻓﮭﺮﺳﺖ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ .ﭼﻨﺎن ﮐﮫ در اﺑﺘﺪا اﺷﺎره ﺷﺪ ،اﯾﻦ
ﻓﮭﺮﺳﺖ ﺗﻤﺎم ﺧﻄﺎھﺎی ﻣﻨﻄﻘﯽ را درﺑﺮﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد؛ ﺗﻨﮭﺎ راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ و ﻣﮭﻢ ﺗﺮﯾﻦ آﻧﮭﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد .ھﻤﭽﻨﯿﻦ
ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮد ﮐﮫ ﯾﮏ ﺑﺮھﺎن ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺷﻮد .اﮔﺮ در ﻣﺜﺎل ھﺎی زﯾﺮ ،و
زﻧﺪﮔﯽ واﻗﻌﯽ ﺑﮫ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮھﺎن ھﺎﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردﯾﺪ ،ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮑﻮﺷﯿﺪ ھﻤﮫ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دھﯿﺪ.
آزﻣﻮن ﺗﻤﺮﯾﻨﯽ
ھﺮﯾﮏ از ﺑﺮھﺎن ھﺎی زﯾﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ؛ آن ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﯾﺎ
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ.
.1دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪﺣﺠﺎﺑﯽ را از ﺗﮭﺮان رﯾﺸﮫ ﮐﻦ ﮐﻨﺪ ،زﯾﺮا ﺷﮭﺮ ﺗﮭﺮان ﻣﺴﺘﺤﻖ ﭘﻮﺷﺶ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ.
.2اﻣﺮای ارﺗﺶ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ اﻧﺪ زﯾﺮا ﺑﯿﺶ از ﺷﺴﺖ درﺻﺪ از ﭘﺮﺳﻨﻞ ارﺗﺶ ﺗﺮک ﯾﺎ ﮐﺮد ھﺴﺘﻨﺪ.
.3ﭘﺮﻧﻮﮔﺮاﻓﯽ ﺑﺮای ھﺮ ﺷﺨﺺ ﻣﺘﻤﺪﻧﯽ ﺷﻨﯿﻊ و ﻣﻨﺰﺟﺮ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ،ﭘﺲ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺪاق آزادی ﺑﯿﺎن ﻣﺤﺴﻮب
ﺷﻮد.
.4از ﻧﮑﺎت ﺳﯿﺎه ﮐﺎرﻧﺎﻣﮫ ی دوﻟﺖ ﺧﺎﺗﻤﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ درﺳﺖ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب او ،ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ ﺑﮫ ﻧﺤﻮ ﻓﺎﺣﺸﯽ
ﺳﻘﻮط ﮐﺮد .ﻟﺬا او ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﯾﻦ ﺑﻠﯿﮫ ی اﻗﺘﺼﺎدی را ﺑﭙﺬﯾﺮد.
.5ﻓﻘﻂ ﺷﻌﺮھﺎی ﮐﻮﺗﺎه ﺧﻮب از آب درﻣﯽ آﯾﻨﺪ .اﻟﺒﺘﮫ ،ﺷﻌﺮھﺎی ﺑﻠﻨﺪ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎری ھﻢ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪای ﭘﺎی
آب ،ﺑﻮده اﻧﺪ .اﻣﺎ در واﻗﻊ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﮭﺎ را ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ ای از اﺷﻌﺎر ﮐﻮﺗﺎه داﻧﺴﺖ ،زﯾﺮا ﺷﻌﺮھﺎی ﺑﻠﻨﺪ ﻓﯽ ﻧﻔﺴﮫ
ﺧﻮب ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ...
.6ﭼﺮا در ﻣﻮرد وﺟﻮد اﺑﺮﻗﺪﻗﺪ ﺷﮏ دارﯾﺪ؟ آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ وﺟﻮد ﻧﺪارد؟
.7آﻗﺎی ﻣﻘﺪم ،ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ی ﻣﺠﻠﺲ ،اﻧﮑﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ﻟﯿﺒﺮال اﺳﺖ ،ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈﮫ ﮐﺎر ﺑﺎﺷﺪ.
.8ﻣﻦ ،ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺟﺒﺮﮔﺮا ،ﻣﻌﺘﻘﺪم ﮐﮫ ھﯿﭻ ﯾﮏ از ﮐﻨﺶ ھﺎی ﻣﺎ ﺣﺎﺻﻞ اﺧﺘﯿﺎر ﻧﯿﺴﺖ ،و ھﻤﮫ ی ﮐﻨﺶ
ھﺎﯾﻤﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮی ﺗﺮﯾﻦ اﻧﮕﯿﺰه ای ھﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ .ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﮐﮫ ﮔﺎھﯽ
ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﮫ ﻣﺎ اﻧﮕﯿﺰه ای ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ از اﻧﮕﯿﺰه ای دﯾﮕﺮ را ﺳﺮﻟﻮﺣﮫ ی ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﻣﯽ دھﯿﻢ .اﻣﺎ
اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ ،ﺗﻨﮭﺎ ﻧﺸﺎن ﮔﺮ آن اﺳﺖ ﮐﮫ اﻧﮕﯿﺰه ای ﮐﮫ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ در واﻗﻊ ﻗﻮی ﺗﺮ ﺑﻮده ،زﯾﺮا
ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ی ﻋﻤﻞ ﻣﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ.
.9داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﮕﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺮﯾﻒ ،ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ درآﻣﺪی ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ
از داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﮕﺎن دﯾﮕﺮ داﻧﺸﮕﺎه ھﺎ دارﻧﺪ ،ﭘﺲ ﺗﺤﺼﯿﻞ در ﺷﺮﯾﻒ ﺑﺎﯾﺪ راه ﭘﻮﻟﺪار ﺷﺪن ﺑﺎﺷﺪ.
" .10ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﮫ ﻧﻤﯽ ﺷﻮم ﭼﺮا ﺷﻤﺎ از ﺗﻮزﯾﻊ واﺣﺪ ھﺎی درﺳﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﺮم ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ .آﯾﺎ
ﻣﯽ ﺧﻮاھﯿﺪ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﺻﻼ ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب واﺣﺪ ﻧﺪاﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟"
.11ﭘﺮﺳﺸﯽ از ﯾﮏ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ :آﯾﺎ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دھﯿﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﮫ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻗﺸﺎر ﮐﻢ درآﻣﺪ اﺧﺘﺼﺎص
ﯾﺎﺑﺪ ﯾﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاھﯿﺪ ﯾﮏ ﻋﺪه از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ در ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺑﻤﯿﺮﻧﺪ؟
.12ﻣﺮﯾﻢ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ دوﺳﺘﻢ دارد .ﻧﻤﯽ داﻧﻢ ﺣﺮﻓﺶ را ﺑﺎور ﮐﻨﻢ ﯾﺎ ﻧﮫ .اﻣﺎ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ ﺣﺮﻓﺶ را ﺑﺎور ﻣﯽ ﮐﻨﻢ .آﺧﺮ
ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻢ او در ﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﮫ اﯾﻦ ﻣﮭﻤﯽ ﺑﮫ ﮐﺴﯽ ﮐﮫ دوﺳﺘﺶ دارد دروغ ﺑﮕﻮﯾﺪ.
www.secularismforiran.com
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت
ﺗﻮﺟﮫ :ھﺮﯾﮏ از ﺗﻌﺎرﯾﻒ زﯾﺮ ﺗﻨﮭﺎ ﯾﮏ ﻓﺎرق را اراﺋﮫ ﻣﯽ دھﻨﺪ؛ ﺟﻨﺲ در ھﺮ ﻣﻮرد ﯾﮏ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ.
ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ :اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﮫ ﮐﺴﯽ ﺑﺎور ﯾﺎ ﺧﻮاﺳﺘﮫ ای دارد ،ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ درﺳﺘﯽ آن ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ :اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﮫ ﻋﺪه ی زﯾﺎدی ﺑﮫ درﺳﺘﯽ ﮔﺰاره ای ﺑﺎور دارﻧﺪ ،ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ درﺳﺘﯽ آن ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ :ﺗﻼش ﺑﺮای ﭘﺬﯾﺮاﻧﺪن ﮔﺰاره ای ﺑﺮﭘﺎﯾﮫ ی ﻋﻮاﻃﻒ.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ زور :ﭘﺬﯾﺮاﻧﺪن ﮔﺰاره ای ﺑﺎ ﺗﮭﺪﯾﺪ.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ :ﺑﮫ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﮔﻮاھﯽ اﻓﺮاد ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺎھﺪ درﺳﺘﯽ ﯾﮏ ﮔﺰاره ،ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﺷﺮاﯾﻂ
ﺑﺎورﭘﺬﯾﺮی ارﺿﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ ،ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺎن ﮔﻮاھﯽ ھﺎﯾﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺷﺨﺺ ﺳﺘﯿﺰی :اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﺧﺼﯿﺼﮫ ی ﻣﻨﻔﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪه ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ اﯾﻨﮑﮫ اﻇﮭﺎرات او ﻧﺎدرﺳﺖ ،ﯾﺎ
ﺑﺮھﺎن اش ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ.
ﻣﺴﻤﻮم ﮐﺮدن ﺳﺮﭼﺸﻤﮫ :ﺗﻼش ﺑﺮای ﻧﻔﯽ اﻇﮭﺎر ﯾﺎ ﺑﺮھﺎن ﺷﺨﺼﯽ ،ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن اﯾﻨﮑﮫ او اﻧﮕﯿﺰه ی
ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﮫ ای ﺑﺮای ﻗﺒﻮل آن دارد.
ﻣﺼﺎده ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب )ﺑﺮھﺎن دوری( :ﺗﻼش ﺑﺮای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﯾﮏ ﮔﺰاره ﺑﺎ ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﮐﮫ ھﻤﺎن ﮔﺰاره از
ﻣﻘﺪﻣﺎت اش اﺳﺖ.
ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺮﮐﺐ :ﺗﻼش ﺑﺮای ﻗﺒﻮﻻﻧﺪن ﮔﺰاره ای ﺑﮫ ﮐﺴﯽ ،ﺑﺎ ﻃﺮح ﭘﺮﺳﺸﯽ ﮐﮫ آن ﮔﺰاره را ﻣﻔﺮوض ﻣﯽ
ﮔﯿﺮد.
ﺗﻌﺎﻗﺐ :اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﮫ رﺧﺪادی ﭘﯿﺶ از دﯾﮕﺮی واﻗﻊ ﺷﺪه ،ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺮﻃﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﮫ اوﻟﯽ ﻋﻠﺖ
دوﻣﯽ اﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺷﻖ ﮐﺎذب :ﺣﺬف ﺑﯽ ﺗﻮﺟﯿﮫ اﺣﺘﻤﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮط.
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺟﮭﻞ :اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻘﺪان ﺷﻮاھﺪ ﺑﮫ ﻧﻔﻊ ﯾﮏ ﮔﺰاره ،ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺷﺎھﺪی ﺑﺮ درﺳﺘﯽ ﮔﺰاره ی ﻧﻘﯿﺾ آن.
ﺑﯽ رﺑﻄﯽ :ﺗﻼش ﺑﺮای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﯾﮏ ﮔﺰاره ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮاھﺪی ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط.
ﺳﭙﺮﺑﻼ :ﺗﻼش ﺑﺮای ﻧﻔﯽ ﯾﮏ ﮔﺰاره ،ﺑﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﯿﮫ ﮔﺰاره ای دﯾﮕﺮ.
ﺧﻼﺻﮫ
ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ،ﺧﻄﺎﯾﯽ در اﺳﺘﺪﻻل اﺳﺖ؛ ﺑﺮھﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﻘﺪﻣﺎت آن درﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﺘﯿﺠﮫ اش را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ .اﯾﻦ
ﻓﺼﻞ ﻣﻘﻮﻟﮫ ای از ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت را ﭘﻮﺷﺶ داد – ﮐﮫ ﮔﺎھﯽ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ارﺗﺒﺎط ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ – اﯾﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت در
اﻧﺪﯾﺸﮫ و ﺳﺨﻦ روزﻣﺮه ﺑﮫ ﮐﺮات رخ ﻣﯽ دھﻨﺪ.
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻼش ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻣﻮﻟﻔﮫ ھﺎی ﻏﯿﺮﻋﯿﻨﯽ ،ﯾﺎ ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﮫ
اﻧﺪ :ﻣﯿﻞ ﺷﺨﺺ ﺑﮫ ﺑﺎور ﺑﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ،ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻮم ،ﻋﻮاﻃﻒ و زور.
زﯾﺮﻣﻘﻮﻟﮫ ی ﺳﻮم ،ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ﻇﺮﯾﻒ ﺗ ِﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﯽ ،ﺧﻄﺎھﺎی ﻣﻮﺟﻮد در رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن
ﻣﻘﺪﻣﺎت و ﻧﺘﯿﺠﮫ ،و ﺑﯽ رﺑﻄﯽ ھﺴﺘﻨﺪ :ﻣﺼﺎدره ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب ،ﺗﻌﺎﻗﺐ ،ﺷﻖ ﮐﺎذب ،ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺗﺠﺎھﻞ ،و ﺑﯽ رﺑﻄﯽ.
www.secularismforiran.com
_________
ﺗﻤﺮﯾﻦ
_________
.1ﺑﯿﺘﻞ ھﺎ ﺑﮭﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮوه راک دھﮫ ی 1960ﺑﻮدﻧﺪ—آﻟﺒﻮم ھﺎی آﻧﮭﺎ ﺑﯿﺶ از ھﺮ ﮔﺮوه دﯾﮕﺮی ﻓﺮوش
داﺷﺖ.
" .2ﻓﯿﻠﻢ ﻣﺤﺸﺮی ﺑﻮد".
"ﭼﺮا اﯾﻨﻄﻮر ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ؟"
"ﺧﻮب ،ﻣﻦ ازش ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ".
.3ﻣﻦ از اﯾﻨﮑﮫ ﺑﯿﺨﺪاﯾﯽ را ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ ﺟﺎﺧﻮردم .آﯾﺎ ﭘﺪرت ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﮫ ﭼﻨﯿﻦ اﻋﺘﻘﺎدی داری؟
.4ﭼﮕﻮﻧﮫ ﻣﻨﮑﺮ اﯾﻦ ھﺴﺘﯽ ﮐﮫ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﮫ زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺟﮭﺎﻧﺸﻤﻮل اﺳﺖ؟ ﻣﮕﺮ ﻧﮫ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ھﻤﮫ ی
ﻣﺮدم ھﻤﯿﻦ اﻋﺘﻘﺎد را دارﻧﺪ.
" .5ﺳﺎرا ،اﻣﺸﺐ را ﭘﯿﺶ ام ﺑﻤﺎن".
"ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻤﺎﻧﻢ؟"
"ﭼﺮا ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻤﺎﻧﯽ؟"
.6ﻣﺼﺎﺣﺒﮫ ﮔﺮ" :آﻗﺎی وزﯾﺮ دﻓﺎع ،ﺷﻤﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ی ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻮﺷﮏ ھﺎی دورﺑﺮد ﺷﮭﺎب 3-را ﭘﯽ رﯾﺰی
ﮐﺮدﯾﺪ .آﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﮫ ﺑﮫ اﻧﺘﻘﺎداﺗﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﮐﺎرآﯾﯽ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ای ﻣﯽ ﺷﻮد ،دﻻﯾﻞ ﺧﻮد را ﺗﻮﺿﯿﺢ
دھﯿﺪ؟"
وزﯾﺮ" :ﺑﺎ ﮐﻤﺎل ﻣﯿﻞ .اﯾﺮان ﺑﮫ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوی دﻓﺎﻋﯽ ﻗﻮی ﻧﯿﺎز دارد .ھﻤﮕﯽ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاھﯿﻢ ﮐﮫ ﺑﺎ ھﻤﮫ ی
ﮐﺸﻮر ھﺎی ﻣﻨﻄﻘﮫ در ﺻﻠﺢ ﺑﺎﺷﯿﻢ ،اﻣﺎ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺪون ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﻮان دﻓﺎﻋﯽ ﻣﺎن
ﺑﺮای ﺻﯿﺎﻧﺖ از ارزش ھﺎ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺎن ،ﺑﮫ ﺻﻠﺢ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﯿﻢ .ﻣﺎ در دﻧﯿﺎی ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ،و
اﮔﺮ ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﮐﮫ ﻣﺎ را "ﺗﺮورﯾﺴﺖ" ﺧﻄﺎب ﮐﻨﻨﺪ ،ﺑﮫ وﻇﯿﻔﮫ ام در ﻗﺒﺎل ﻣﻠﺖ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﮐﺮده ﺑﻮدم".
.7ﮐﺴﯽ ﮐﮫ رواﻧﮑﺎوی ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻈﺮﯾﮫ ی ﻓﺮوﯾﺪ را ﻧﻘﺪ ﮐﻨﺪ ،زﯾﺮا ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﮫ ﻋﻤﻮﻣﺎ
دراﺛﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه اﺳﺖ ،ﮐﮫ از ﻋﻘﺪه ی اودﯾﭗ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ،و ﺗﻔﮑﺮ ﻓﺮد را ﺑﮫ ﺑﯿﺮاھﮫ ﻣﯽ
ﮐﺸﺎﻧﺪ.
.8ﻣﻌﻠﻢ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﮫ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ اﺳﺖ ،اﻣﺎ اﻣﺮوز در ﮐﻼس ﻣﺘﻮﺟﮫ ﺷﺪم ﮐﮫ او ﺑﺮای
ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﯾﯽ ﺑﮫ ﭘﺮﺳﺶ اﯾﺮاد ﯾﮏ داﻧﺶ آﻣﻮز ،از ارﺳﻄﻮ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻣﯽ ﮐﺮد.
.9ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﮫ ﺧﺮﯾﺪار" :ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ اﯾﻨﮭﺎ ھﻤﺎن ﮐﻔﺶ ھﺎﯾﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺧﻮاھﯿﺪ .آﯾﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاھﯿﺪ آﻧﮭﺎ را
اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ ﯾﺎ ﺑﺮاﯾﺘﺎن ﺑﺴﺘﮫ ﺑﻨﺪی اش ﮐﻨﻢ؟"
.10داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﮫ ﻣﻌﻠﻢ" :ﭼﺮا ﺑﮫ ﻣﻦ 12داده اﯾﺪ؟ ھﻤﮫ ی ﻣﻌﻠﻢ ھﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﮫ ﻣﻦ ﻧﻤﺮه ی ﺑﺎﻻی 15داده اﻧﺪ.
ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻌﯿﺎر ﻧﻤﺮه دادن ﺷﻤﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻﺳﺖ".
ب .ﺑﺮای ھﺮ ﯾﮏ از ﮔﺰاره ھﺎی زﯾﺮ ،ﺑﺮھﺎﻧﯽ ﺑﺴﺎزﯾﺪ ﮐﮫ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ی ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﮐﺮوﺷﮫ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .ﺳﻌﯽ
ﻧﮑﻨﯿﺪ ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺗﺎن ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮراﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ آن را ﻇﺮﯾﻒ و ﻣﻮﺟﮫ ﻧﻤﺎ ﺳﺎزﯾﺪ.
www.secularismforiran.com
.8ﻣﻄﺎﻟﻌﮫ ی ﻣﻨﻄﻖ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ ]ﻣﺼﺎدره ی ﺑﮫ ﻣﻄﻠﻮب[.
.9ﻣﻦ اﯾﻦ درس را ﭘﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ]ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮاﯾﯽ[.
.10ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ داری ،ﻃﺒﻘﮫ ی ﮐﺎرﮔﺮ را اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ]ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﻋﻮاﻃﻒ[.
پ .ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ھﺎﯾﯽ را ﮐﮫ ﺑﺮھﺎن ھﺎی زﯾﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ.
"در ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﮫ ی ﻣﻮرخ 21ﻧﻮاﻣﺒﺮ ،ج.ﺑﻮدوﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ ´آﮔﮭﯽ ھﺎی دﺧﺎﻧﯿﺎت ﻣﺦ ﻣﺮدم را ﻧﻤﯽ .1
زﻧﻨﺪ´اﻣﺎ اﻏﻠﺐ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ھﺎ ﺗﺒﻠﯿﻎ دﺧﺎﻧﯿﺎت را ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻤﺪه ای در اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺮخ ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ ﻧﺎﺷﯽ از آن
ﻣﯽ داﻧﻨﺪ.
" ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ %57ﻣﺮدم ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﻋﺎﻣﻞ روی آوردن ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﮫ ﺳﯿﮕﺎر ﮐﺸﯿﺪن اﺳﺖ .ھﻤﭽﻨﯿﻦ،
%47ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﺳﯿﮕﺎر ﺗﺮک آن را ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ" ]ﻧﺎﻣﮫ ﺑﮫ ﺳﺮدﺑﯿﺮ ،وال اﺳﺘﺮﯾﺖ
ژورﻧﺎل 5 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ[1986 ،
"ﺳﻨﺎﺗﻮر رودﻣﻦ ﯾﮏ "ﻧﻈﺮﯾﮫ ی ﭘﯿﺘﺰا" ﺑﺮای ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﻣﺠﺎدﻟﮫ ﭘﯿﺸﻨﮭﺎد ﮐﺮد :ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﻮدﺟﮫ 5 .2
ﺳﺎﻋﺖ ﺑﯽ ﻧﺘﯿﺠﮫ اداﻣﮫ داﺷﺖ ،ﺗﺎ اﯾﻨﮑﮫ 20دﻗﯿﻘﮫ ﭘﺲ از اﯾﻦ ﮐﮫ ﭘﯿﺘﺰاﯾﯽ ﮐﮫ ﺳﻨﺎﺗﻮر آﺳﭙﯿﻦ ﺳﻔﺎرش داده
ﺑﻮد رﺳﯿﺪ ،ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﻓﯿﺼﻠﮫ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد] ".وال اﺳﺘﺮﯾﺖ ژورﻧﺎل 13 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ[1985 ،
"ﯾﮭﻮدﯾﺎن ﺑﺨﺸﯽ از ﺧﻠﻖ ﺷﻮروی ھﺴﺘﻨﺪ .آﻧﮭﺎ ﻣﺮدﻣﯽ ﺧﻮب ،ھﻮﺷﻤﻨﺪ ،و ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ ارزش در اﺗﺤﺎد .3
ﺟﻤﺎھﯿﺮ ﺷﻮروی ھﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ،در ﺷﻮروی ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻞ ﯾﮭﻮدﯾﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد] ".ﻣﯿﺨﺎﺋﯿﻞ
ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ ،ﻧﻘﻞ در ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در وﯾﻦ[1985 ،
"ھﻤﭽﻨﯿﻦ ،ﺷﮭﺮ ،اﯾﺎﻟﺖ و دوﻟﺖ ﻓﺪرال ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﮫ ﻣﺴﺄﻟﮫ ی ﭘﺮﮐﺮدن اوﻗﺎت ﺗﻨﮭﺎﯾﯽ ﮐﻮدﮐﺎن در ﺧﺎﻧﮫ .4
ﺑﭙﺮدازﻧﺪ .اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺗﻨﮭﺎ ﮐﺸﻮر ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﺎﻗﺪ ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﻨﮭﺎ در ﻣﻨﺰل
اﺳﺖ] ".ﺗﻮﻧﯽ ﺷﻮارﺗﺰ" ،ﻧﮕﮭﺪاری ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻮدﮐﺎن در روز—ﯾﮏ ﻧﯿﺎزﻣﻠﯽ " ،ﺿﻤﯿﻤﮫ ی ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ،
3ژاﻧﻮﯾﮫ[1986 ،
"ادوارد ﻣﺎر ﻃﺮﻓﺪار آن اﺳﺖ ﮐﮫ دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ´ﺷﺄن و ﮐﺮاﻣﺖ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه’ را ﺑﮫ ﻗﯿﻤﺖ ﺟﺎن ﮔﺮوﮔﺎن .5
ھﺎﯾﻤﺎن درﺗﮭﺮان ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ .ﺑﮫ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ،او ﭘﺴﺮ ﯾﺎ دﺧﺘﺮی در آن ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﮫ ﻧﺪارد] ".ﻧﺎﻣﮫ ﺑﮫ ﺳﺮدﺑﯿﺮ،
ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 4 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ[1979 ،
"رأی ´آری´ ﺑﮫ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺟﺪﯾﺪ ،ﺗﺒﻌﯿﺖ از اراده ی ﺧﺪای ﻣﺘﻌﺎل اﺳﺖ] " .آﯾﺖ اﷲ ﺧﻤﯿﻨﯽ ،ﻧﻘﻞ از "ای .6
ﺑﯽ ﺳﯽ ﻧﯿﻮز" 2 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ[1979 ،
"ﺳﻮال .ﺳﻨﺎﺗﻮر ﻣﮏ ﮔﯽ ،ﭼﺮا ﻣﺨﺎﻟﻒ ﭘﺎﯾﺎن دادن ﺑﮫ اﻧﺤﺼﺎر دوﻟﺘﯽ اراﺋﮫ ی ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺖ ﺳﻔﺎرﺷﯽ .7
ھﺴﺘﯿﺪ؟
س و اﺳﺎس ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺴﺘﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻣﻨﺎﻓﺎت دارد .ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ را "ﺟﻮاب .ﭼﻮن ﺑﺎ ا ّ
زﻧﺠﯿﺮ ﻣﺴﺘﺤﮑﻤﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﮫ ﻣﻠﺖ را ﯾﮑﭙﺎرﭼﮫ ﻧﮕﮫ ﻣﯽ دارد .اﻧﺤﺼﺎر ارﺳﺎل ﻣﺤﻤﻮﻟﮫ ھﺎی
ﭘﺴﺘﯽ در ھﺮ ﮐﺸﻮر ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﮫ ای در اﺧﺘﯿﺎر دوﻟﺖ اﺳﺖ] ".ﻣﺼﺎﺣﺒﮫ ﺑﺎ ﺳﻨﺎﺗﻮر ﮔﯿﻞ ﻣﮏ ﮔﯽ ،ﯾﻮ.اس .ﻧﯿﻮز
اﻧﺪ ورﻟﺪ رﯾﭙﻮرت 13 ،ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ [1976
" ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﮫ ...ﺷﻤﺎ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﯿﻦ را درﺳﺖ درک ﻧﻤﯽ ﮐﻨﯿﺪ .ﺳﻘﻂ ﺟﻨﯿﻦ ﮐﺸﺘﻦ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﮏ ﮐﻮدک .8
ﺑﯽ ﮔﻨﺎه زاده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ،ﻋﻈﯿﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺿﻌﯿﻒ ﮐﺸﯽ اﯾﺴﺖ ﮐﮫ ﺟﮭﺎن ﺑﮫ ﺧﻮد دﯾﺪه اﺳﺖ .وﺿﻌﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ
در آن ﯾﮏ اﻧﺴﺎن – اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﯽ دﻓﺎع ،ﻧﺎدﯾﺪه و ﻧﺎﺷﻨﯿﺪه در رﺣﻢ ﻣﺎدر ،اﻣﺎ در ھﻤﺴﺎﯾﮕﯽ ﻣﺎ – ﺑﮫ درون
ﭼﺮخ ﮔﻮﺷﺖ ﮐﺸﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ،ﯾﺎ ﺑﺎ ﺗﯿﻎ ﺟﺮاﺣﯽ ﺷﺮﺣﮫ ﺷﺮﺣﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد،ﯾﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺣﻠّﺎل ﻧﻤﮑﯽ ﺳﻮزاﻧﺪه ﻣﯽ
ﺷﻮد] ".ﻧﺎﻣﮫ ﺑﮫ ﺳﺮدﺑﯿﺮ ،ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 8 ،اﮐﺘﺒﺮ[1980 ،
"وﯾﺘﻨﯽ اﺳﺘﺎﯾﻦ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ،ﯾﮏ اﻋﻼن ´ﺑﺮای ﻓﺮوش´ ﺑﺮ در ﺣﯿﺎط ﺧﺎﻧﮫ اش در آﭘﻠﻨﺪ ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎ آوﯾﺨﺖ .اﻣﺎ .9
ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﮫ ﻋﻤﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ 2:22دﻗﯿﻘﮫ ی ﯾﮏ روز ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﮫ ﺻﺒﺮ ﮐﺮد.
"ﺳﮫ روز ﺑﻌﺪ ،ﺧﺎﻧﮫ ﺑﮫ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻄﻠﻮب اش ،ﯾﻌﻨﯽ 238000دﻻر ﻓﺮوش رﻓﺖ .و آﻗﺎی اﺳﺘﺎﯾﻦ اﯾﻦ ﻓﺮوش
ﺳﺮﯾﻊ را ﻣﺪﯾﻮن اﺧﺘﺮﮔﻮﯾﺶ ،ﺟﺎن ﺑﺮﻧﺎرد ،داﻧﺴﺖ ﮐﮫ 12ﺳﺎل ﻣﺸﺎور اش ﺑﻮده اﺳﺖ.
"ﺑﮫ ﮔﻔﺘﮫ ی آﻗﺎی اﺳﺘﺎﯾﻦ :ﺟﺎن ھﻤﯿﺸﮫ ﺑﮫ ﻣﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﮫ وﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻧﺼﺐ ﯾﮏ اﻋﻼن ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﮫ
وﺿﻌﯿﺖ ھﻼل ﻣﺎه دارد ،و ھﻤﯿﺸﮫ ﻣﺎه ھﺎ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﺧﺎﻧﮫ ای ﺑﮫ ﻓﺮوش رود] ".ﮐﺎﺗﻠﯿﻦ ای .ھﯿﻮز،
www.secularismforiran.com
"آﯾﺎ ﺑﮫ ﻓﮑﺮ ﺧﺮﯾﺪن ﯾﺎ ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﮫ ھﺴﺘﯿﺪ؟ ﺑﺎ اﺧﺘﺮﮔﻮﯾﺘﺎن ﻣﺸﻮرت ﮐﻨﯿﺪ" ،وال اﺳﺘﺮﯾﺖ ژورﻧﺎل12 ،
اﮐﺘﺒﺮ1986 ،
" .10در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ اﻏﻠﺐ داﻧﺸﻤﻨﺪان ھﻨﻮز ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ دو زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺨﺖ ﭘﯿﺎﭘﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ
ھﺴﺘﻨﺪ ،ﭘﮋوھﺸﮕﺮی ﺑﮫ ﻧﺎم ﺟﻮرج اﺳﺘﻮن ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﮫ ﭘﺎﺳﺦ را ﯾﺎﻓﺘﮫ اﺳﺖ .اﺳﺘﻮن ﮐﮫ ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺨﻔﯿﺎﻧﮫ
ﺑﺮای ﺳﯽ آی ای ﮐﺎر ﮐﺮده اﺳﺖ ،ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﭼﮫ ﺑﺴﺎ دو زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺨﺖ اﺧﯿﺮ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻘﻮط ﻣﺎھﻮاره ی
روﺳﯽ ﮐﺎﺳﻤﻮس ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ اﺑﺘﺪای ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﮫ در ﺷﻤﺎل ﮐﺎﻧﺎدا رخ داد .او ﺑﮫ روزﻧﺎﻣﮫ ی اﺳﺘﺎر ﮔﻔﺖ´ :ﻣﻦ
اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﮫ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺎھﻮاره ﮐﻞ آب و ھﻮای ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﯽ و ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺨﺶ ھﺎی دﯾﮕﺮی از
آﻣﺮﯾﮑﺎ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ .اﯾﻦ ﻣﺎھﻮاره ﮐﮫ در ژاﻧﻮﯾﮫ ﺳﻘﻮط ﮐﺮد ،درﺳﺖ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﮫ
ﺑﺘﻮاﻧﺪ آب و ھﻮای ﮐﻞ ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﯽ را ﮐﮫ ﺗﻮﻓﺎن ھﺎی ﺑﺮﻓﯽ در آﻧﺠﺎ رخ داد ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ ...ﻗﺒﻮل دارم ﮐﮫ
ﺷﻮاھﺪ ﻣﺘﻘﻨﯽ ﺑﮫ ﻧﻔﻊ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﮫ ﻧﺪارم ،اﻣﺎ ﺷﺎھﺪی ھﻢ ﻋﻠﯿﮫ آن ﻧﯿﺴﺖ] "´. ...اﺳﮑﭙﺘﯿﮑﺎل اﯾﻨﮑﻮﯾﺎﯾﺮﯾﺰ ،ﭘﺎﯾﯿﺰ
[ 1978
..." .11روﻧﺎﻟﺪ رﯾﮕﺎن اﻓﺘﺨﺎر ﯾﺎﻓﺘﮫ ﮐﮫ ھﻨﮕﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاری ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎ ،و ﻧﯿﺰ ھﻨﮕﺎم رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﮭﻮری ،ﺑﮭﺘﺮﯾﻦ
ﻗﻀﺎت را ﻣﻨﺴﻮب ﮐﻨﺪ .در ھﺮ دو ﻣﻮرد ،ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻗﻀﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ اﯾﺸﺎن در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮده
اﻧﺪ] ".دادﺳﺘﺎن ژﻧﺮال ادوﯾﻦ ﻣﯿﺲ ،ﻧﻘﻞ از ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 12 ،آﮔﻮﺳﺖ[1986 ،
" .12اﻣﺎ ﺗﺎ آن ھﻨﮕﺎم ﮐﮫ ﻣﻘﯿﺪ ﺑﮫ اﻧﮕﺎره ھﺎی ﺑﺮوژواﯾﯽ ﺧﻮد از آزادی ،ﻓﺮھﻨﮓ ،ﻗﺎﻧﻮن و اﻟﺦ ھﺴﺘﯿﺪ ،ﺑﺎ ﻣﺎ
درﺑﺎب ﻗﺼﺪﻣﺎن ﺑﺮای ﻟﻐﻮ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺑﺮوژواﯾﯽ ﻣﺸﺎﺟﺮه ﻧﮑﻨﯿﺪ .ﮐﻞ اﯾﺪه ھﺎی ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ ﺑﺮآﯾﻨﺪ
ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮوژواﯾﯽ و ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺑﺮوژواﯾﯽ ﺗﺎن] ". ...ﮐﺎرل ﻣﺎرﮐﺲ و ﻓﺮدرﯾﺶ اﻧﮕﻠﺲ ،ﻣﺎﻧﯿﻔﯿﺴﺖ
ﮐﻤﻮﻧﯿﺴﻢ[
" .13اﻣﮑﺎن ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ ﮐﮫ در دوره ی ﻓﻄﺮت ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ]ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ھﺎی 1965ﺗﺎ [1975ﺑﺮای اﺗﺒﺎع اروﭘﺎی
ﺷﺮﻗﯽ ﻓﺮاھﻢ ﺷﺪ ،ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺟﻨﺒﺶ ھﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ]در ﻟﮭﺴﺘﺎن[ ﺑﻮد .ﯾﮏ ﮔﺮوه از ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻨﺎﺳﺎن
ﮐﮫ 10000ﻧﻔﺮ از ﻓﻌﺎﻻن ھﻤﮫ ی رده ھﺎی ﺟﻨﺒﺶ ھﻤﺒﺴﺘﮕﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ ،درﯾﺎﻓﺘﮫ اﻧﺪ ﮐﮫ ﺣﺪود
70درﺻﺪ آﻧﺎن دﺳﺖ ﮐﻢ ﯾﮏ ﻣﺎه را در ﻏﺮب ،ﻋﻤﺪﺗﺎ در ﺳﻮﺋﺪ ﯾﺎ آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺳﭙﺮی ﮐﺮده اﻧﺪ] ".ﻟﻮﺳﯽ
ﮐﻤﯿﺴﺎر" ،ﭼﺮا ﻣﻌﺘﺮﺿﺎن ﻣﺤﺘﺎج ﺳﻔﺮ اﻧﺪ؟" ،ﺿﻤﯿﻤﮫ ی ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 2 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ[1985 ،
]" .14اِد ﮐﻮچ ،ﺷﮭﺮدار وﻗﺖ ﻧﯿﻮﯾﻮرک[ ﺑﮫ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ´:ﮐﺘﺎب ﺷﻤﺎ ﺧﻮب ﻧﯿﺴﺖ .ﺧﻮب ﻓﺮوش ﻧﮑﺮده اﺳﺖ´.و
ﻣﺮا ﺑﺎ ﯾﮏ اﺷﺎره ی دﺳﺖ ﻣﺮﺧﺺ ﮐﺮد] ".ﻧﯿﮑﻮﻻس ﻟِﻤﺎن" ،ﮐﻮچ ﺑﮫ ﻗﺪر ﺗﻮان ﮐﻮچ" ،ﻧﯿﻮ رﭘﻮﺑﻠﯿﮏ20 ،
ژاﻧﻮﯾﮫ[1986 ،
" .15دﮐﺘﺮ آﻟﻔﺮد ﮐﺎن ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ´ﻣﺎ اﺻﻼ ﻧﻤﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﮫ ﻣﮭﺪﮐﻮدک ھﺎ ﭼﮫ ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ دارﻧﺪ...
"´و ﺣﺪود 90درﺻﺪ ﻣﮭﺪﮐﻮدک ھﺎ ،ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ھﺴﺘﻨﺪ .ﻧﮫ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﻧﮫ ﺗﺤﺖ ﺿﺎﺑﻄﮫ در آﻣﺪه
اﻧﺪ ،و ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﮫ ﺑﺴﯿﺎری از آﻧﮭﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ دارﻧﺪ .ﻣﺮاﮐﺰ ﻧﮕﮭﺪاری رﺳﻤﯽ ﻣﺎ ﻋﺎﻟﯽ
ھﺴﺘﻨﺪ ،و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﮐﻮدﮐﺎن در اﯾﻦ ﻣﺮاﮐﺰ دﭼﺎر ھﯿﭻ آﺳﯿﺒﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ،در
ﻣﻮرد ﺟﺎھﺎﯾﯽ ﮐﮫ ﭘﺮواﻧﮫ ﻧﺪارﻧﺪ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﺸﺪه اﻧﺪ ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﮫ اﺳﺖ ،ﭘﺲ ﻣﻦ ﺣﺪس ﻣﯽ زﻧﻢ
ﮐﮫ ﺧﯿﻠﯽ ﭼﯿﺰھﺎی وﺣﺸﺘﻨﺎک آﻧﺠﺎ ﻣﯽ ﮔﺬرد] "´.ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 3 ،ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ[1984 ،
... " .16وﻗﺘﯽ ﻧﺎﮔﮭﺎن ﺑﯿﺶ از ﺻﺪ زاﺋﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ ﺑﺎرو ﺑﻨﮫ ﺷﺎن وارد ]ﻓﺮودﮔﺎه ھﯿﺜﺮو ﻟﻨﺪن[ ﺷﺪﻧﺪ ،و رو ﺑﮫ
ﺳﻮی ﻣﮑﮫ ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردﻧﺪ ،ﺗﺮدد ﻣﻮﻗﺘﺎ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪ .دو ﻧﻈﺎﻓﺘﭽﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺟﺎروھﺎﯾﺸﺎن ﺗﮑﯿﮫ داده ﺑﻮدﻧﺪ ...ﺑﺎ
ﻧﻔﺮت اﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮه را ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ.
"ﯾﮑﯽ ﺷﺎن ﮔﻔﺖ´ :ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﯽ ھﺎی ﻟﻌﻨﺘﯽ ،اوﻧﺎ ﮐﮫ ﻣﯽ ﺧﻮان ﻋﺒﺎدت ﻟﻌﻨﺘﯽ ﺷﻮن رو اﻧﺠﺎم ﺑﺪن ،ﭼﺮا
ﻧﻤﯽ روﻧﺪ اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺗﻮ ﮐﻠﯿﺴﺎی ﻟﻌﻨﺘﯽ ﺷﻮن ﮐﻨﻨﺪ؟´
"ھﻤﮑﺎرش ﮐﮫ ﯾﮏ ﻧَﻤﮫ ﮐﻤﺘﺮ اﺣﻤﻖ ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﯿﺪ ﮔﻔﺖ´ :ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺑﮫ ﮐﺎرﺷﻮن ﻧﻤﯿﺎد ،ﻧﮫ؟ اوﻧﺎ ﯾﮫ
ﻣﺴﭽﺪ ﻻزم دارن ،ﻧﮫ؟´
"اوﻟﯽ ﺑﺎ ﻃﻌﻨﮫ ﺟﻮاب داد´ :ﺑﻌﻠﮫ! ،ھﻤﯿﻦ رو ﺗﻮی ھﯿﺜﺮو ﮐﻢ دارﯾﻢ ،ﯾﮫ ﻣﺴﭽﺪ ﻟﻌﻨﺘﯽ´.
"دوﻣﯽ ﺻﺒﻮراﻧﮫ ﺟﻮاب داد´ :ﻣﻦ ﮐﮫ ﻧﻤﯽ ﮔﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮫ ﻣﺴﭽﺪ ﺑﺴﺎزﯾﻢ .ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﮔﻢ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺑﮫ ﮐﺎرﺷﻮن
ﻧﻤﯽ ﯾﺎد .رﺳﻢ و رﺳﻮم ﺷﻮن ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﮫ...´.
" ´ﺧﻮب ﭘﺲ ﺑﻔﺮﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮫ ﮐﻨﯿﺴﮫ و ﯾﮫ ﻣﻌﺒﺪ ھﻨﺪو ھﻢ ﺑﺴﺎزﯾﻢ .ﺣﺘﻤﺎ ﯾﮫ ﺑﺖ ﻗﺮﻣﺰ ھﻢ ﻻزﻣﮫ ﮐﮫ ھﻨﺪﯾﺎ
دورش ﺑﺮﻗﺼﻦ؟"´...
]دﯾﻮﯾﺪ ﻟﻮدج ،ﺟﮭﺎن ﮐﻮﭼﮏ[
www.secularismforiran.com
..." .17ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﮐﮫ ﺷﺮﮐﺖ ھﺎﯾﯽ ﮐﮫ ﺳﻮد ﮐﺎﻓﯽ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺪﻣﺎت ]ﺗﻠﻔﻨﯽ[ ﮐﺎرآﻣﺪ ،ﭘﯿﺸﺮو
و ﭘﺎﯾﺪاری را اراﺋﮫ دھﻨﺪ .ﻓﺮاھﻢ ﻧﻤﻮدن ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرآﻣﺪ از ﻋﮭﺪه ی ﺷﺮﮐﺖ ھﺎی ﻏﯿﺮﺳﻮدده ﯾﺎ
ورﺷﮑﺴﺘﮫ ﺧﺎرج اﺳﺖ .ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮﮐﺖ ھﺎﯾﯽ ﺗﻨﮭﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺪﻣﺎت ﻧﺎﮐﺎرآ و ﻏﯿﺮ ﭘﯿﺸﺮو اراﺋﮫ دھﻨﺪ.
]ﺗﺌﻮدور ام .وﯾﻞ ،ﮔﺰارش ﺳﺎﻻﻧﮫ ی اِی .ﺗﯽ .اﻧﺪ ﺗﯽ [1914
ت .ﻣﺎ ﻣﻐﺎﻟﻄﺎﺗﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ را ﺑﮫ ﺳﮫ ﻣﻘﻮﻟﮫ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﮐﺮده اﯾﻢ :آﻧﮭﺎﯾﯽ ﮐﮫ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺗﻔﮑﺮ ذھﻨﯿﺖ ﮔﺮا ھﺴﺘﻨﺪ،
آﻧﮭﺎﯾﯽ ﮐﮫ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردھﺎی ﺑﺎورﭘﺬﯾﺮی ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،و آﻧﮭﺎﯾﯽ ﮐﮫ ﻣﺤﺘﻮی ﺧﻄﺎھﺎﯾﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﯽ اﻧﺪ.
اﻟﻒ( آﯾﺎ اﯾﻦ ﻃﺒﻘﮫ ﺑﻨﺪی دوﺑﺪو ﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ؟ ب( آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺷﯿﻮه ی دﯾﮕﺮی ﺑﺮای ﻃﺒﻘﮫ ﺑﻨﺪی دﯾﮕﺮی از ھﻤﯿﻦ
ﻣﻐﺎﻟﻄﺎت ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ؟) ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ از ﺑﯿﺶ ﺗﺮ ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﮫ ﻧﻮع اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ(.
ث .دﯾﺎﮔﺮام ھﺮ ﯾﮏ از ﺑﺮھﺎن ھﺎی زﯾﺮ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ ،و اﻋﺘﺒﺎر آن را ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﯿﺪ .و اﮔﺮ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺮﺗﮑﺐ
ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ ﺷﺪه اﻧﺪ ،آن ﻣﻐﺎﻟﻄﮫ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ.
" ھﯿﺌﺖ دوﻟﺖ از ﺳﻮﯾﯽ ﻣﺘﮭﻢ ﺷﺪه ﮐﮫ در اﻗﺪاﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ اﻓﺮاط ﮐﺮده ،و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﮫ آن اﻧﺘﻘﺎد ﻣﯽ .1
ﺷﻮد ﮐﮫ اﻗﺪاﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ اش ﺑﮫ ﻗﺪر ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ .اﻣﯿﺪ ﻣﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ – ﭼﻨﺎن ﮐﮫ اﻧﺘﻘﺎدات ]از ھﺮ دو
ﺳﻮ[ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﻨﺪ --روﯾﮫ ای را اﺗﺨﺎذ ﮐﺮده اﯾﻢ ﮐﮫ ﺑﮫ رﻓﻊ ﺗﺒﻌﯿﺾ ھﺎﯾﯽ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ ﮐﮫ ﺳﺎﻟﯿﺎن ﺳﺎل
ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺑﻮده اﻧﺪ] .ﺳﺨﻨﮕﻮی دوﻟﺖ ﮐﺎرﺗﺮ ،ﻧﻘﻞ از ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺗﺎﯾﻤﺰ 3 ،اﮐﺘﺒﺮ[1977 ،
"اﮔﺮ وﻇﯿﻔﮫ ی ﻧﻘﺎش اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﮫ ھﺮ ﭼﮫ را ﮐﮫ ﻣﺮدم ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﻧﺴﺨﮫ ﺑﺮداری ﮐﻨﺪ ،ﻧﺎﻗﺪ ﺗﻨﮭﺎ ﻣﯽ .2
ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﯾﮏ داوری واﺣﺪ اﻧﺠﺎم دھﺪ :اﯾﻨﮑﮫ آﯾﺎ آن ﻧﺴﺨﮫ ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻏﻠﻂ ...ھﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﮫ ﻧﻘﺪ ﯾﮏ ﻧﺎﻗﺪ
ﻣﻌﺘﺒﺮ را ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ ...ﺗﻨﮭﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﯿﺎﻧﺪﯾﺸﺪ ﮐﮫ ﮔﺰﯾﻨﺶ ﻋﻘﯿﻢ ﻧﺎﻗﺪ ﻣﯿﺎن آری ﯾﺎ ﻧﮫ ،ﺗﻨﮭﺎ ﭼﯿﺰی اﺳﺖ
ﮐﮫ از ذھﻦ ﻣﯽ ﺗﺮاود ".ﯾﺎﮐﻮب ﺑﺮوﻧﻮﻓﺴﮑﯽ ،ﻋﻠﻢ و ارزش ھﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ[
"اﺳﺘﺪﻻل دون ﺑﯽ .ﮐﯿﺘﺲ ﺑﮫ ﻧﻔﻊ اﯾﻨﮑﮫ ھﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﺳﻼح ﮔﺮم داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ ]" ﻋﻠﯿﮫ ﺧﻠﻊ ﺳﻠﺢ ﻣﺪﻧﯽ"، .3
ﻣﻨﺪرج در ﺷﻤﺎره ی ﻗﺒﻞ ﻣﺠﻠﮫ[ﻣﺮا ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ .ﻧﮑﺘﮫ ای ﮐﮫ در ﺑﺤﺚ او ﻧﺎﮔﻔﺘﮫ ﻣﺎﻧﺪه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﻓﺮوش اﺳﻠﺤﮫ ی ﮔﺮم ﯾﮏ ﺗﺠﺎرت ﺑﺰرگ اﺳﺖ .ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻓﺮوش ﺳﻼح ھﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ھﺎی ﻓﺸﺎر
ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪی در اﯾﺎﻟﺖ و دوﻟﺖ ﻓﺪرال دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﮫ ﻧﺮم ﮐﻨﻨﺪ ،.ﮐﮫ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮﺷﺎرﺷﺎن ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﺳﻮد وﻟﯽ
ﻧﻌﻤﺘﺎن ﺧﻮد ،ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﻼح ،ﻣﺒﺎرزه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ] .ﻧﺎﻣﮫ ﺑﮫ ﺳﺮدﺑﯿﺮ ،ﻣﺠﻠﮫ ی ھﺎرﭘﺮز ،ﻧﻮاﻣﺒﺮ
[1987
ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎن در اﻧﺴﺎن ھﺎ و ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﺳﺮﻃﺎن درﺣﯿﻮاﻧﺎت ﻣﯽ .4
ﺷﻮﻧﺪ .ھﻤﮫ ی ﻣﻮادی ﮐﮫ ﺳﺮﻃﺎن زاﯾﯽ ﺷﺎن درﻣﻮرد اﻧﺴﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﺑﺮای ﺣﯿﻮاﻧﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎھﯽ
ﻧﯿﺰ ﺳﺮﻃﺎن زا ھﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ،اﮔﺮ ﺷﺨﺺ ﮐﻤﺘﺮ در ﻣﻌﺮض ﻣﻮادی ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﮫ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ،ﯾﺎ
ﻣﻈﻨﻮن ﺑﮫ ﺳﺮﻃﺎن زاﯾﯽ در اﻧﺴﺎن ﯾﺎ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ھﺴﺘﻨﺪ ،ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﮫ ﺳﺮﻃﺎن در او ﮐﺎھﺶ ﻣﯽ
ﯾﺎﺑﺪ].ج.ای.ھﺎف ،ﻧﺎﻣﮫ ﺑﮫ ﺳﺮدﺑﯿﺮ ،ﺑﺎروﻧﺰ 7 ،ﻣﯽ[1984 ،
"ﺑﮫ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاﻧﺪﯾﻒ در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻮﺳﻌﮫ ی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ھﺎی ﺑﮫ ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮاه-ﻧﺎﺧﻮاه ،ھﺮﭼﮫ ﭘﯿﺶ آﯾﺪ .5
ﺧﻮش آﯾﺪ ،ﺑﮫ-ھﺮ -ﻗﯿﻤﺘﯽ اﻓﺘﺎد .در 30ﺳﺎل اول اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ 288ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺳﻮد ﺑﺮده ﺑﻮد .در ﺳﮫ
ﺳﺎل ﭘﺲ از آن ،ﺷﺮﮐﺖ 451ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻗﺮض ﮐﺮد ﺗﺎ ﻣﺨﺎرج ﺗﻮﺳﻌﮫ اش را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ] .ﺟﺎن دوﺛﺮی،
" ﭼﮫ ﮐﺴﯽ ﺣﺒﺎب ﺑﺮاﻧﺪﯾﻒ را ﺗﺮﮐﺎﻧﺪ؟" رﯾﺰِن ،ﻣﯽ [1985
"ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ،اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﮫ اﮐﺜﺮ اﯾﺎﻟﺖ ھﺎ،ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺣﺴﺎﺳﺎت اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺷﺎن ،ﺑﺮای دﺳﺖ ﮐﻢ ﯾﮏ .6
ﻗﺮن ﻣﺤﺪودﯾﺖ ھﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺳﻘﻂ ﺟﻨﯿﻦ وﺿﻊ ﮐﺮده اﻧﺪ ،ﻧﺸﺎﻧﮫ اﯾﺴﺖ ﻗﻮی ﺑﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﮐﮫ ،ﺑﮫ اﺻﻄﻼح ﺣﻖ
ﺳﻘﻂ ﺟﻨﯿﻦ ´ﭼﻨﺪان در ﺳﻨﺖ ھﺎ و وﺟﺪان ﻣﺮدم ﻣﺎ رﯾﺸﮫ دار ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﺑﻨﯿﺎدی ﻗﻠﻤﺪاد ﺷﻮد]" ´.رو وی.
وِﯾﺪ ،ج .رﻧﮑﻮﯾﺴﺖ ،ﻣﻌﺎﻧﺪت[
" وﯾﻠﯿﺎم ﺑﺎﺗﻠﺮ ،ﻣﺸﺎور ارﺷﺪ ﺑﻨﯿﺎد دﻓﺎع از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ،ﮐﮫ در ﺧﻼل ھﺎی ﺳﺎل ھﺎی 1966و 1972 .7
ﭘﯿﺸﺮو ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد د.د.ت ﺑﻮد ،اﻣﺮوزه ﻧﯿﺰ ﺑﺮھﺎن اش را ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﮫ در ﻣﺎه
اورﯾﻞ ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﮫ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ´ :ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺧﻼف اش را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ .ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ
ﭼﯿﺰی وﺟﻮد ﻧﺪارد زﯾﺮا ھﻤﯿﺸﮫ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻦ ھﺴﺖ ﮐﮫ وﺟﻮد داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ ،اﻣﺎ ﮐﺴﯽ آن را ﻧﺒﯿﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ،
ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ﮐﮫ ﭼﯿﺰی ﻋﻠﺖ ﺳﺮﻃﺎن ﻧﯿﺴﺖ زﯾﺮا ھﻤﯿﺸﮫ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻦ ھﺴﺖ ﮐﮫ آن ﭼﯿﺰ ﺳﺮﻃﺎن زا
www.secularismforiran.com
ﺑﺎﺷﺪ ،اﻣﺎ ھﻨﻮز ﺳﺮﻃﺎن زاﯾﯽ اش ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ] " ´...وﯾﻠﯿﺎم ﺗﻮﮐﺮ" ،ﻣﻮش ھﺎ و آدم ھﺎ" ،ﻣﺠﻠﮫ ی
ھﺎرﭘﺮز ،آﮔﻮﺳﺖ [1978
www.secularismforiran.com