Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking
wawaluhin)
Bayan
 Tauhan – Mga Pilipinong nagdurusa at ang
mga malulupit na Dayuhan
 Nagpapahayag ng napakahabang kasaysayang
pinagdaanan ng sambayanang Pilipino sa
kamay ng mga dayuhang mananakop.
 Amado V. Hernandez – Isang manunulat na
tinaguriang “Makata ng mga Manggagawa.”
Minsan na syang nakulong dahil sa salang
sedisyon na naging dahilan sa lalong pagapoy
ng kanyang panulat. Makikita sa kanyang mga
tula at nobela ang damdaming Makabayan.
Kabilang dito ang lantaran ngunit
makatarungang poot niya sa pagiging tila
isang kolonya ng Estados Unidos ang
Pilipinas. Ginawaran si Ka Amado ng titulong
Pambansang Alagad ng Sining noong 1973,
limang taon makalipas matapos niyang
sumakabilang-buhay.
Anyo ng mga Salita
 Payak – salitang ugat lamang o orihinal na
salita (hal. Araw, saya)
 Maylapi - salitang ugat at panlapi
*unlapi,gitlapi,hulapi* (hal.
Mapula,nasinagan)
 Inuulit – Inuulit ang buong salita o bahagi
lamang nito. (hal. Araw-araw, sasayaw)
 Tambalan – dalwang salitang pinagsama
(hal. Bahaghari, anak-araw)
Tula
 Isang anyo ng panitikan. Naglalarawan ng
buhay, nagpapahayag ng marangal na
damdamin, o nagsasalaysay ng mga
pangyayari sa pamamagitan ng mga piling-pili
at maririkit na salitang inihahanay nang may
kariktan.
 Mayroon itong mga taludtod o ang bawat
linya ng tula. Mayron din itong saknong
(taludturan) o kalipunan ng mga taludtod.
Apat na Elemento ng Tula
 Sukat – bilang ng mga pantig sa bawat
taludtod na maaring wawaluhin,
labindalawahin, lalabing-animin at lalaning-
 Tugma – Ang pagkakasintunugan ng huling
pantig ng huling salita sa bawat taludtod ng
isang saknong
 Sining o Kariktan – paggamit ng pili,
angkop, at maririkit na salita.
 Talinghaga – paggamit ng matatalinhagang
salita at mga tayutay upang higit na maging
masining ang tula. Makikita rin ito sa tayutay,
Kasabihan/Salawikain, Sawikain.
Anyo ng Tula
 Malayang taludturan – walang sinusunod na
pormat at maaring walang tugma.
 Tradisyonal – ginagamitan ng pormat
kasama ng mga elemento ng tula lalo na ang
tugma.
Sarswela: Walang Sugat
 Tauhan: Tenyong, Julia, Lukas, Juana,
Kapitan Inggo, Mga mamamayang babae at
lalaki, Mga Relihiyososng nagpapahirap,
Marcelo ang Pilipinong Prayle, Kapitana
Putin, P. Teban, Tadeo, Miguel na
ipinagkasundo kay Julia na ipakasal.
 Nagpapahiwatig ng tunay na pagmamahal at
sakripisyo para sa taong iyong mahal.
 Makikita dito ang mga pagpapahirap ng mga
Prayle sa mga Bilanggong kanilang dinakip at
dinala sa Bulacan sa pamamagitan ng
pagpalo, hindi pagbigay ng magandang
tulugan, pagbibilad sa araw, at pagbuhos ng
tubig sa kanilang mga ilong.



 Severino M. Reyes – Tinaguriang “Ama ng
Sarswelang Tagalog” dahil sa dulang
“Walang Sugat.” Nakilala bilang si “Lola
Basyang” dahil sa kanyang mga kuwentong
pambata.
 Unang inilimbag ang “Walang Sugat’ noong
1898
 Unang Itinanghal sa Teatro Libertad noong
1902
Aspekto Ng Pandiwa -
Hal: alis-kaaalis; layo-kalalayo;
mano-kamamano
 Mahalaga ang paggamit ng angkop na aspekto  ASPEKTONG NAGAGANAP O
ng pandiwa upang matiyak ang detalye ng IMPERPEKTIBO
mga pangyayari. - Nagsasaad ng patuloy paring
 PAWATAS – kombinasyon ng salitang-ugat ginagawa ang kilos.
at ng panlaping makadiwa. - Hal: sabi-nagsasabi; turo-
 ASPEKTONG NAGANAP O nagtuturo; sayaw-sumasayaw
PERPEKTIBO
 ASPEKTONG MAGAGANAP O
- Nagsasaad ng tapos nang gawin KONTEMPLATIBO
ang kilos. - Nagsasaad ng kilos na sisimulan
- Hal: nag+dala = MAGDALA o gagawin pa lamang. Inuulit
(pawatas) NAGDALA ang unang pantig ng salitang-
(Perpektibo) ugat at karaniwang may
 ASPEKTONG KATATAPOS panlaping *mag*
- Nagsasaad na Katatapos pa - Hal: laban- maglalaban o
lamang ng kilos at nasa ilalim ito lalaban; sulat-magsusulat o
ng aspektong Perpektibo. susulat; dating-dadating