Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 24

zadania.

info – N AJWI EKSZY


˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

P RÓBNY E GZAMIN M ATURALNY


Z M ATEMATYKI
Z ESTAW PRZYGOTOWANY PRZEZ SERWIS
ZADANIA . INFO
POZIOM PODSTAWOWY
20 KWIETNIA 2024

C ZAS PRACY: 180 MINUT

Z ADANIE 1 (1 PKT )
Na osi liczbowej zaznaczono sum˛e przedziałów.

−276 319 x

Zbiór zaznaczony na osi jest zbiorem wszystkich rozwiaza


˛ ń nierówności
A) | x − 21, 5| ⩾ 595 B) |2x − 43| ⩾ 595
C) | x − 43| ⩾ 297, 5 D) |2x − 21, 5| ⩾ 297, 5

R OZWI AZANIE
˛

Skorzystamy z interpretacji geometrycznej zbioru rozwiaza


˛ ń nierówności:

| x − a| ⩾ b.

Zbiór ten składa si˛e z liczb, które sa˛ odległe (na osi liczbowej) od liczby a o co mniej b.
Przedział [−276; 319] ma środek x = −2762+319 = 21, 5 i długość 319 − (−276) = 595.
Zatem jest to zbiór liczb, które sa˛ odległe od 21,5 o co najmniej 595
2 = 297, 5.

−276 21,5 319 x

Zbiór ten jest wi˛ec rozwiazaniem


˛ nierówności

| x − 21, 5| ⩾ 297, 5 / · 2
|2x − 43| ⩾ 595.

Odpowiedź: B

Z ADANIE 2 (1 PKT )
p
3

3
√ √
Dla√każdej dodatniej liczby√rzeczywistej x wyrażenie
√ x· 4
x· 6
x jest√równe
A) 4 x B) 36 x C) 18 x D) 6 x
Materiał pobrany z serwisu zadania.info
1
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Sposób I
Liczymy
q√ √ √  1  1  1
3 1 1 1 3 1 1 1 3 4+3+2 3
3
x· 4
x· 6
x = x ·x ·x 3 = x 4 = x
6 3+4+6 12 =
 9 1
3
 3 1
3 1 √
= x 12 = x4 = x 4 = 4 x.
Sposób II
Liczymy
q√ √ √ q√ q√ q√ √ √ √
3 3 4 6 3 3 3 4 3 6 9 12 18
x· x· x= x· x· x= x· x· x=
1 1 1 1 1 1 4+3+2 9 1 √
= x 9 · x 12 · x 18 = x 9 · 12 · 18 = x 36 = x 36 = x 4 = 4
x.

Odpowiedź: A

Z ADANIE 3 (1 PKT )
Pan Łukasz wpłacił do banku pewna˛ kwot˛e na lokat˛e dwuletnia.˛ Po każdym rocznym okre-
sie oszcz˛edzania bank doliczał odsetki w wysokości 5% od kwoty bieżacego
˛ kapitału znaj-
dujacego
˛ si˛e na lokacie. Po dwóch latach oszcz˛edzania pan Łukasz odebrał z tego banku
wraz z odsetkami kwot˛e 5292 zł (bez uwzgl˛ednienia podatków). Kwota wpłacona przez pa-
na Łukasza na t˛e lokat˛e była równa
A) 4800 zł B) 4400 zł C) 4500 zł D) 4600 zł
R OZWI AZANIE
˛
Oznaczmy przez x szukana˛ kwot˛e.
Sposób I
Korzystamy ze wzoru na procent składany.
5292 = K2 = x · (1 + 5%)2 = x · 1, 052 = 1, 1025x / : 1, 1025
x = 4800 zł.
Sposób II
Po roku na lokacie znajdzie si˛e kwota
x · (1 + 5%) = 1, 05x.
Analogicznie, po drugim roku na lokacie b˛edzie kwota
1, 05x · 1, 05 = 1, 1025x.
Pozostało rozwiazać
˛ równanie
1, 1025x = 5292 / : 1, 1025
x = 4800.

Odpowiedź: A

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


2
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIE 4 (1 PKT )
1
Liczba log3 27 + log3 9 jest równa
A) (−1) B) 13 C) 3 D) 10

R OZWI AZANIE
˛

Sposób I
Liczymy
1
log3 + log3 9 = log3 3−3 + log3 32 = −3 + 2 = −1.
27
Sposób II
Korzystamy ze wzoru na sum˛e logarytmów
 
1 1 1
log3 + log3 9 = log3 · 9 = log3 = log3 3−1 = −1.
27 27 3

Jeżeli ktoś nie rozumie tego rachunku, to niech zajrzy do poradnika o logarytmach.

Odpowiedź: A

Z ADANIE 5 (2 PKT )
Wykaż, że dla każdej liczby całkowitej n liczba n3 + 3n2 − 28n jest podzielna przez 6.

R OZWI AZANIE
˛

Sposób I
Zauważmy, że
n3 + 3n2 − 28n = n(n2 + 3n − 28).
Rozłóżmy jeszcze trójmian w drugim nawiasie.

∆ = 9 + 112 = 121 = 112


−3 − 11 −3 + 11
n= = −7 lub n= =4
2 2
W takim razie
n(n2 + 3n − 28) = n(n + 7)(n − 4).

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


3
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Widać teraz, że liczba ta jest parzysta – bo albo n albo n + 7 jest liczba˛ parzysta.˛ Wystarczy
jeszcze udowodnić, że liczba ta dzieli si˛e przez 3. To jest oczywiste jeżeli samo n dzieli si˛e
przez 3, wi˛ec załóżmy, że n nie dzieli si˛e przez 3. Wtedy n = 3k + 1 lub n = 3k + 2 dla
pewnej liczby całkowitej k W pierwszym przypadku

n − 4 = 3k + 1 − 4 = 3k − 3 = 3(k − 1)

a w drugim
n + 7 = 3k + 2 + 7 = 3k + 9 = 3(k + 3)
dzieli si˛e przez 3.

Sposób II
Zauważmy najpierw, że liczba

n3 + 3n2 − 28n = n2 (n + 3) − 28n

jest parzysta, bo albo n albo n + 3 jest liczba˛ parzysta.˛ Wystarczy wi˛ec udowodnić, że liczba

n3 + 3n2 − 28n = n3 − n + 3n2 − 27n = n3 − n + 3(n2 − 9n)

dzieli si˛e przez 3. To z kolei sprowadza si˛e do udowodnienia, że liczba

n3 − n = n ( n2 − 1) = ( n − 1) n ( n + 1)

dzieli si˛e przez 3. A to jest prawda, bo powyższe wyrażenie to iloczyn 3 kolejnych liczb
całkowitych i jedna z tych 3 liczb musi dzielić si˛e przez 3.

Informacja do zadań 6.1 – 6.4


W kartezjańskim układzie współrz˛ednych ( x, y) przedstawiono fragment wykresu funkcji
kwadratowej f (zobacz rysunek). Wierzchołek paraboli, która jest wykresem funkcji f , oraz
punkty przeci˛ecia paraboli z osiami układu współrz˛ednych maja˛ współrz˛edne całkowite.

y
y=f(x)
+1 x
-1 +1 +7
-1

-8

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


4
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIE 6.1 (1 PKT )


Wyznacz zbiór wszystkich argumentów, dla których funkcja f przyjmuje wartości z prze-
działu [−6, 0].

R OZWI AZANIE
˛

Z wykresu widzimy, że f (0) = −6 i osia˛ symetrii danej paraboli jest prosta x = 2. W takim
razie też
f (4) = −6.
Łatwo też odczytać miejsca zerowe: f (−2) = f (6) = 0, wi˛ec funkcja f przyjmuje wartości z
przedziału [−6, 0] na zbiorze
[−2, 0] ∪ [4, 6].

Odpowiedź: x ∈ [−2, 0] ∪ [4, 6]

Z ADANIE 6.2 (1 PKT )


Zbiorem wartości funkcji f jest przedział
A) (−∞, 2] B) (−∞, −8] C) [2, +∞) D) [−8, +∞)

R OZWI AZANIE
˛

Zbiorem wartości funkcji przedstawionej na wykresie jest przedział [−8, +∞).

Odpowiedź: D

Z ADANIE 6.3 (2 PKT )


Dokończ zdanie. Wybierz dwie właściwe odpowiedzi spośród podanych.
Wzór funkcji f można przedstawić w postaci:
A) f ( x ) = 12 ( x − 2)( x + 6) B) f ( x ) = 12 ( x + 2)2 − 8
C) f ( x ) = 12 ( x + 2)( x − 6) D) f ( x ) = 12 ( x − 2)2 − 8
E) f ( x ) = 2( x + 2)( x − 6) F) f ( x ) = 2( x + 2)2 − 8

R OZWI AZANIE
˛

Z wykresu widać, że wierzchołkiem danej paraboli jest punkt (2, −8), wi˛ec funkcja f ma
wzór postaci
f ( x ) = a( x − 2)2 − 8.
˛ np. z tego, że f (−2) = 0.
Współczynnik a możemy wyznaczyć korzystajace

1
0 = f (−2) = a(−4)2 − 8 = 16a − 8 ⇒ a= .
2
Zatem
1
f (x) = ( x − 2)2 − 8.
2
Materiał pobrany z serwisu zadania.info
5
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Widzimy też, że miejscami zerowymi funkcji f sa˛ x = −2 i x = 6, wi˛ec f ma wzór postaci

f ( x ) = a( x + 2)( x − 6).

Współczynnik a jest dokładnie ten sam co wcześniej (bo jest to współczynnik przy x2 ), wi˛ec

1
f (x) = ( x + 2)( x − 6).
2

Odpowiedź: C, D

Z ADANIE 6.4 (1 PKT )


˛ g( x ) = f ( x + 1) + 1.
Funkcja kwadratowa g jest określona za pomoca˛ funkcji f nast˛epujaco:
Fragment wykresu funkcji y = g( x ) przedstawiono na rysunku
y y y y

+1 x +1 x +1 x +1 x
-1 +1 +7 -1 +1 +7 -1 +1 +7 -1 +1 +7
-1 -1 -1 -1

A) -8
B) -8
C) -8
D) -8

R OZWI AZANIE
˛

Wykres funkcji g powstaje z wykresu funkcji f przez przesuni˛ecie o 1 jednostk˛e w lewo, a


nast˛epnie o 1 jednostk˛e do góry. Jest to wi˛ec wykres przedstawiony na rysunku D.

Odpowiedź: D

Z ADANIE 7 (1 PKT )
   
Dla każdej liczby rzeczywistej x różnej od − 12 , − 13 , 0 i 1
3 wartość wyrażenia

9x2 − 1 4x2 + 4x + 1
·
6x2 + 5x + 1 6x2 − 2x
jest równa wartości wyrażenia
1
A) 1 + 2x B) 23 + 2x
1
C) 2
3
1
+ 3x D) x + 2
x

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


6
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛
W liczniku pierwszego ułamka mamy różnic˛e kwadratów
9x2 − 1 = (3x − 1)(3x + 1),
w liczniku drugiego ułamka mamy kwadrat sumy
4x2 + 4x + 1 = (2x + 1)2 .
W mianowniku drugiego ułamka możemy wyłaczyć
˛ 2x przed nawias
6x2 − 2x = 2x (3x − 1).
Najciekawsza sytuacja jest w mianowniku pierwszego ułamka – rozkładamy znajdujacy
˛ si˛e
tam trójmian kwadratowy.
∆ = 25 − 24 = 1
−5 − 1 1 −5 + 1 1
x= =− lub x = =−
12  2  12 3
1 1
6x2 + 5x + 1 = 6 x + x+ = (2x + 1)(3x + 1).
2 3
Mamy zatem
9x2 − 1 4x2 + 4x + 1 (3x − 1)(3x + 1) (2x + 1)2
· = · =
6x2 + 5x + 1 6x2 − 2x (2x + 1)(3x + 1) 2x (3x − 1)
2x + 1 1
= = 1+
2x 2x

Odpowiedź: A

Z ADANIE 8 (1 PKT )
Podstawa CD trapezu równoramiennego ABCD, który nie jest równoległobokiem, ma rów-
nanie y = x + 3. Ponadto A = (−2, −4) i B = (7, 5). Oś symetrii tego trapezu ma równanie
A) g( x ) = x − 2 B) g( x ) = − x + 3 C) g( x ) = − x − 6 D) g( x ) = x + 2
R OZWI AZANIE
˛
Szkicujemy opisana˛ sytuacj˛e.
y

C
+5 B

+1

-5 D -1 +1 P +5 x
-1

A
-5

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


7
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Oś symetrii trapezu równoramiennego to prosta, która przechodzi przez środki jego pod-
staw i jest do tych podstaw prostopadła. Środek P podstawy AB ma współrz˛edne

−2 + 7 −4 + 5
   
A+B 5 1
P= = , = , .
2 2 2 2 2

Szukamy wi˛ec prostej w postaci y = − x + b (bo ma być prostopadła do prostej CD), która
przechodzi przez punkt P. Podstawiamy w tym równaniu współrz˛edne punktu P.

1 5 6
= − +b ⇒ b= = 3.
2 2 2
Szukana oś symetrii ma wi˛ec równanie

y = − x + 3.

Odpowiedź: B

Z ADANIE 9 (1 PKT )
Zbiorem wszystkich rozwiaza
˛ ń nierówności

2−x
−2( x + 3) ⩾
3
jest przedział
A) (−∞, −4] B) (−∞, 4] C) [−4, +∞) D) [4, +∞)

R OZWI AZANIE
˛

Liczymy
2−x
−2( x + 3) ⩾ /·3
3
−6x − 18 ⩾ 2 − x
−20 ⩾ 5x / : 5
−4 ⩾ x
x ∈ (−∞, −4].

Odpowiedź: A

Z ADANIE 10 (3 PKT )
Rozwia˛ż równanie 12x3 − 18 = 27x − 8x2 .

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


8
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Wyciagamy
˛ 3x + 2 przed nawias.

12x3 + 8x2 − 27x − 18 = 0


4x2 (3x + 2) − 9(3x + 2) = 0
(4x2 − 9)(3x + 2) = 0
(2x − 3)(2x + 3)(3x + 2) = 0
   
3 3 2
12 x − x+ x+ =0
2 2 3
3 3 2
x= lub x = − lub x = − .
2 2 3

Odpowiedź: x ∈ − 32 , − 23 , 32


Z ADANIE 11 (1 PKT )
Funkcja liniowa f jest określona wzorem f ( x ) = ax + b, gdzie a i b sa˛ pewnymi liczbami rze-
czywistymi. Na rysunku obok przedstawiono fragment wykresu funkcji f w kartezjańskim
układzie współrz˛ednych ( x, y).

y
1

0 1 x

y=f(x)

Liczba a oraz liczba b we wzorze funkcji f spełniaja˛ warunki:


A) a > 0 i b > 0 B) a > 0 i b < 0 C) a < 0 i b > 0 D) a < 0 i b < 0

R OZWI AZANIE
˛

˛ wi˛ec a < 0. Ponadto jej wartość w


Dany wykres przedstawia funkcj˛e, która jest malejaca,
x = 0 jest ujemna, wi˛ec b < 0.

Odpowiedź: D

Z ADANIE 12 (1 PKT )
 
Pi˛eciowyrazowy ciag
˛ − 27 4
4 , x, −3, y, − 3
jest geometryczny i nie wszystkie jego wyrazy sa˛
ujemne. Iloczyn wszystkich wyrazów tego ciagu
˛ jest równy
A) 81 B) −243 C) 243
2 D) − 81
2

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


9
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Jeżeli trzy liczby a, b, c sa˛ kolejnymi wyrazami ciagu˛ geometrycznego to b2 = ac. Mamy
zatem  
2 27 81
x = − · (−3) =
4 4
9 9
x=− lub x = .
2 2
Jeżeli x < 0, to iloraz q ciagu ˛ jest dodatni i wtedy wszystkie jego wyrazy b˛eda˛ ujemne.
9
Zatem x = 2 i
9
a2 9 4 2
q= = 227 = − · =− .
a1 −4 2 27 3

Sposób I
Obliczamy y.  
2
y = −3 · q = −3 · − = 2.
3
Iloczyn wszystkich wyrazów ciagu
˛ jest wi˛ec równy
   
27 9 4
− · · (−3) · 2 · − = −27 · 9 = −243.
4 2 3

Sposób II
Interesuje nas iloczyn

a1 · a2 · a3 · a4 · a5 = a1 · a1 q · a1 q2 · a1 q3 · a1 q4 = a51 · q10 =
27 5 2 10 315 210
   
= − · − = − 10 · 10 = −35 = −243.
4 3 2 3

Odpowiedź: B

Z ADANIE 13 (1 PKT )
Równanie
( x − 4)( x2 − 4)
=0
( x2 − 6x + 8)( x3 + ax + 5)
z niewiadoma˛ x nie ma rozwiaza
˛ ń rzeczywistych. Liczba a jest wi˛ec równa
A) 6,5 B) 4 C) −1, 5 D) −2

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


10
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Widać, że licznik ułamka z lewej strony

( x − 4)( x2 − 4) = ( x − 4)( x − 2)( x + 2)

zeruje si˛e dla x = −2, x = 2 i x = 4. Jeżeli wi˛ec równanie ma nie mieć rozwiaza
˛ ń rze-
czywistych, to każda z tych liczb musi być jednocześnie miejscem zerowym mianownika.
Sprawdźmy jakie sa˛ miejsca zerowe trójmianu kwadratowego w mianowniku.

x2 − 6x + 8 = 0
∆ = 36 − 32 = 4
6−2 6+2
x= = 2 lub x= = 4.
2 2
To oznacza, że x = −2 musi być miejscem zerowym wielomianu

x3 + ax + 5.

Sprawdźmy kiedy tak jest.

0 = (−2)3 + a · (−2) + 5 = −8 − 2a + 5
2a = −3 ⇐⇒ a = −1, 5.

Odpowiedź: C

Z ADANIE 14 (3 PKT )

Obj˛etość ostrosłupa prawidłowego trójkatnego
˛ jest równa 288 3. Wysokość ściany bocznej
tego ostrosłupa tworzy z płaszczyzna˛ podstawy kat ˛ o mierze α taki, że tg α = 43 .

Oblicz wysokość ściany bocznej tego ostrosłupa.

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


11
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Podpiszmy wierzchołki ostrosłupa i oznaczmy długość kraw˛edzi jego podstawy przez a.

H h
C
a/2
A α
S E
a a/2
B
1
Odcinek SE to 3 ˛ równobocznego ABC w podstawie ostrosłupa, wi˛ec
wysokości trójkata
√ √
1 a 3 a 3
SE = · = .
3 2 6
Korzystamy teraz z podanego tangensa.
√ √
4 DS 4 4 a 3 2 3
= tg α = ⇒ DS = SE = · = a.
3 SE 3 3 6 9
Korzystamy teraz z podanej obj˛etości
√ √ √
√ 1 a2 3 3 2 2 3 1 3
288 3 = V = · · DS = a · a= a / · 18
3 4 12 9 18
√ √ 1 9
a3 = 288 3 · 18 = 32 · 9 · 2 · 9 · 3 = 26 · 34 · 3 2 = 26 · 3 2
 1
9 3 3 √ √
a = 26 · 3 2 = 22 · 3 2 = 4 · 3 3 = 12 3.

Stad
˛ √ √
a 3 √ 3
SE = = 12 3 · =6
6 6
4
DS = SE = 8
3
p √ √
h = DE = SE2 + DS2 = 36 + 64 = 100 = 10.

Odpowiedź: 10

Informacja do zadań 15.1 – 15.3

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


12
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

W kartezjańskim układzie współrz˛ednych ( x, y) narysowano wykres funkcji y = f ( x ) (zo-


bacz rysunek).
y
5
4
3
2
1

-6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 x
-1
-2
-3
-4

Z ADANIE 15.1 (1 PKT )


˛ ń nierówności f ( x ) ⩽ 1.
Zapisz poniżej zbiór wszystkich rozwiaza

R OZWI AZANIE
˛

Patrzymy dla jakich argumentów x wartości funkcji znajduja˛ si˛e nie wyżej niż prosta y = 1.
Tak jest na zbiorze
(−6, −2) ∪ [4, 5).

Odpowiedź: (−6, −2) ∪ [4, 5)

Z ADANIE 15.2 (1 PKT )


Dziedzina˛ funkcji f jest zbiór
A) [−1, 1) ∪ (1, 3] B) [−1, 3] C) (−1, 1) ∪ (1, 3)
D) [−5, −1] ∪ [1, 5] E) (−6, 5) F) (−6, −2) ∪ (1, 5)

R OZWI AZANIE
˛

Dziedzina˛ danej funkcji jest zbiór

(−6, −2) ∪ (1, 5)


(dla takich argumentów możemy obliczyć wartość funkcji f ).

Odpowiedź: F

Z ADANIE 15.3 (1 PKT )


Zbiorem wartości funkcji y = f ( x − 2) − 2 jest zbiór
A) [−3, 1] B) [−1, 3] C) (−8, −4) ∪ (−1, 3)
D) [−5, −1] ∪ [1, 5] E) [1, 5] F) [−5, −3]
Materiał pobrany z serwisu zadania.info
13
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛
Zbiorem wartości funkcji f jest zbiór
[−1, 1] ∪ [1, 3] = [−1, 3].
Wykres funkcji
y = f ( x − 2)
powstaje z wykresu funkcji f przez przesuni˛ecie o 2 jednostki w prawo, wi˛ec obie te funkcje
maja˛ taki sam zbiór wartości. Wykres funkcji
y = f ( x − 2) − 2
powstaje z wykresu funkcji f przez przesuni˛ecie wykresu y = f ( x − 2) o 2 jednostki w dół,
wi˛ec zbiorem wartości otrzymanej funkcji jest przedział
[−1, 3] − 2 = [−3, 1].

Odpowiedź: A

Z ADANIE 16 (2 PKT )
Pan Tomasz spłacił pożyczk˛e w wysokości 26760 zł w 24 ratach. Pierwsze 13 rat miało ta˛
sama˛ wysokość, a każda kolejna rata była o 60 zł mniejsza od poprzedniej. Oblicz kwot˛e
pierwszej raty.
R OZWI AZANIE
˛
Dwanaście ostatnich rat tworzy ciag˛ arytmetyczny an , w którym r = −60. Ponadto, pierw-
sze 12 rat jest równych trzynastej racie, czyli przy naszych oznaczeniach jest równe a1 . Ma-
my zatem równanie
2a1 + 11r
26760 = 12a1 + ( a1 + . . . + a12 ) = 12a1 + · 12 / : 12
2
2a1 + 11 · (−60)
2230 = a1 + = 2a1 − 330
2
2560 = 2a1 ⇒ a1 = 1280
Skorzystaliśmy oczywiście ze wzoru na sum˛e poczatkowych
˛ wyrazów ciagu
˛ arytmetyczne-
go.

Odpowiedź: 1280 zł

Z ADANIE 17 (1 PKT )
Dane sa˛ proste k i l o równaniach
1
k: y = − x−9
2
l: y = (2m + 1) x + 11.
Proste k orazl sa˛ równoległe, gdy
A) m = − 41 1 3
D) m = − 34

B) m = 4 C) m = 4

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


14
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Przypomnijmy, że dwie proste y = a1 x + b1 i y = a2 x + b2 sa˛ równoległe jeżeli maja˛ równe


współczynniki kierunkowe: a1 = a2 . Mamy wi˛ec
1
2m + 1 = −
2
3 3
2m = − ⇒ m=− .
2 4

Odpowiedź: D

Z ADANIE 18 (1 PKT )
1
˛ ostrego α wyrażenie tg2 α +
Dla każdego kata sin2 α−1
jest równe
A) 1 B) 1 + sin2 α C) cos2 α D) −1

R OZWI AZANIE
˛

Korzystamy z jedynki trygonometrycznej

sin2 α + cos2 α = 1

oraz z definicji tangensa. Liczymy

sin α 2
 
2 1 1
tg α + 2
= + =
sin α − 1 cos α (1 − cos2 α) − 1
sin2 α 1 1 − cos2 α − 1 cos2 α
= − = = − = −1.
cos2 α cos2 α cos2 α cos2 α

Odpowiedź: D

Z ADANIE 19 (1 PKT )

W rombie ABCD o polu 6 3 dłuższa przekatna
˛ ˛ o mierze 30◦
AC tworzy z bokiem AB kat
(zobacz rysunek).

D C

A 30°
B

Długość przekatnej
˛ AC jest równa √ √
A) 6 B) 9 C) 6 3 D) 6 2
Materiał pobrany z serwisu zadania.info
15
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Sposób I
Przekatne
˛ rombu sa˛ dwusiecznymi jego katów
˛ wewn˛etrznych, wi˛ec kat
˛ ostry rombu ma

miar˛e 60 .

D C

a S

30°
A 30°
a B

To oznacza, że romb ABCD składa si˛e z dwóch trójkatów ˛ równobocznych: ABD i BCD.
Podana długość przekatnej
˛ AC jest dwa razy dłuższa od wysokości trójkata
˛ ABD (bo prze-
katne
˛ rombu sa˛ prostopadłe). Jeżeli wi˛ec oznaczymy długość boku rombu przez a, to mamy
√ √
√ a2 3 a2 3 2
6 3 = PABCD = 2 · = /· √
4 2 3
2
√ √
12 = a ⇒ a = 12 = 2 3.

Długość przekatnej
˛ AC jest wi˛ec równa

a 3 √ √ √
AC = 2AS = 2 · = a 3 = 2 3 · 3 = 6.
2
Sposób II
Przekatne
˛ rombu sa˛ prostopadłe i dziela˛ si˛e na połowy, wi˛ec romb ABCD składa si˛e z 4
trójkatów
˛ prostokatnych
˛ przystajacych
˛ ˛ ABS. W tym trójkacie
do trójkata ˛ mamy

BS ◦ 3
= tg 30 ⇒ BS = AS · .
AS 3
Stad
˛ √
√ 1 3 3
6 3 = 4PABS = 4 · · AS · BS = 2 · AS · AS · /· √
2 3 2 3
AS2 = 9 ⇒ AS = 3.
Stad
˛
AC = 2AS = 6.

Odpowiedź: A

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


16
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIE 20 (1 PKT )
˛ ACO ma miar˛e 75◦ (zobacz rysu-
Punkty A, B, C leża˛ na okr˛egu o środku w punkcie O. Kat
nek).

75°
C
A

˛ ostrego ABC jest równa


Miara kata
A) 10 ◦ B) 15◦ C) 35◦ D) 20◦

R OZWI AZANIE
˛

˛ AOC jest równoramienny, wi˛ec


Trójkat

∡AOC = 180◦ − 2 · ∡ACO = 180◦ − 150◦ = 30◦ .

Teraz wystarczy zauważyć, że kat


˛ ∡ABC jest katem
˛ wpisanym opartym na tym samym łuku
co kat
˛ środkowy ∡AOC. Zatem

1
∡ABC = ∡AOC = 15◦ .
2

Odpowiedź: B

Z ADANIE 21 (1 PKT )
Dany jest graniastosłup prawidłowy czworokatny, ˛ w którym kraw˛edź podstawy ma dłu-
gość 15. Przekatna
˛ ściany bocznej graniastosłupa jest nachylona do płaszczyzny podstawy
pod α takim, że cos α = 34 . Długość przekatnej
˛ tego graniastosłupa jest równa
√ √
A) 25 B) 15 2 C) 10 2 D) 20

R OZWI AZANIE
˛

Szkicujemy graniastosłup.

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


17
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

B
15
α
C A

Patrzymy najpierw na trójkat


˛ prostokatny
˛ ADC.

3 AC 15 15
= = ⇒ AD = 3
= 20.
4 AD AD 4

Teraz patrzymy na trójkat


˛ prostokatny
˛ ABD.
p √ √
BD = AB2 + AD2 = 225 + 400 = 625 = 25.

Odpowiedź: A

Z ADANIE 22 (1 PKT )
W kartezjańskim układzie współrz˛ednych ( x, y), punkt (−6, 8) jest punktem przeci˛ecia pro-
stych o równaniach
A) 2x + 3y = 12 i − x + y = −14 B) 3x + 2y = −2 i −2x + y = 20
C) x + y = 2 i x − 2y = 4 D) x − y = −14 i 2x + y = 10

R OZWI AZANIE
˛

Podstawiamy współrz˛edne punktu P = (−6, 8) do danych równań prostych. Gdy to zrobi-


my okaże si˛e, że punkt ten leży na prostych:

2x + 3y = 12,
3x + 2y = −2,
−2x + y = 20,
x+y = 2,
x−y = −14.

Na koniec ilustracja opisanej sytuacji.

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


18
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI
y
−2x+y=20
y=x+14

2x+3y=12 +10

+5

x+y=2

3x+2y=−2 +1

-10 -5 -1 x
-1

Odpowiedź: B

Z ADANIE 23 (1 PKT )

6,25· 3
Pole trójk

˛ równobocznego T1 jest równe
ata 4 . Pole trójkata
˛ równobocznego T2 jest rów-
56,25· 3
ne 4 .
Dokończ zdanie tak, aby było prawdziwe. Wybierz odpowiedź A albo B oraz jej uzasad-
nienie 1, 2 albo 3.
˛ T2 jest podobny do trójkata
Trójkat ˛ T1 w skali

A) 5, B) 3,

ponieważ

1) ˛ T2 jest 25 razy wi˛eksze od pola trójkata


pole trójkata ˛ T1 .
2) ˛ T2 jest o 5 dłuższy od boku trójkata
bok trójkata ˛ T1 .
3) ˛ T2 jest 3 razy dłuższy od boku trójkata
bok trójkata ˛ T1 .

R OZWI AZANIE
˛

Sposób I
˛ równobocznego o boku a jest równe
Pole trójkata

a2 3
P= .
4

W takim
√ razie trójkat ˛ T1 ma bok długości a1 = 6, 25 = 2, 5, a trójkat ˛ T2 bok długości
a2 = 56, 25 = 7, 5 = 3a1 . To oznacza, że trójkat
˛ T2 jest 3 razy wi˛ekszy od trójkata
˛ T1 .
Materiał pobrany z serwisu zadania.info
19
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Sposób II
˛ zmienia si˛e jak kwadrat skali podobieństwa, wi˛ec skala k podobieństwa trójka-
Pole trójkata ˛
ta T2 do trójkata
˛ T1 spełnia warunek

56,25· 3
PT 56, 25
k2 = 2 = 4√
= = 9 = 32 .
PT1 6,25· 3 6, 25
4

˛ k = 3.
Stad

Odpowiedź: B, 3

Informacja do zadań 24.1 i 24.2


Na diagramie poniżej przedstawiono ceny ogórków w szesnastu wybranych sklepach.

5
Liczba sklepów

0
4,70 4,90 5,10 5,30 5,50
cena za 1 kg ogórków (w zł)

Z ADANIE 24.1 (1 PKT )


Mediana ceny kilograma ogórków w tych wybranych sklepach jest równa
A) 4,80 zł B) 4,90 zł C) 5,00 zł D) 5,10 zł E) 5,20 zł
R OZWI AZANIE
˛

Ponieważ na diagramie zebrano dane z 16 sklepów, mediana jest średnia˛ arytmetyczna˛ da-
nych 8 i 9 (przy założeniu, że dane sa˛ ustawione w kolejności rosnacej).
˛ Sklepów z cena˛
mniejsza˛ od 5,10 zł jest
2 + 4 = 6,
a kolejne 3 ceny to 5,10 zł, wi˛ec interesujaca
˛ nas mediana jest równa
5, 10 + 5, 10
= 5, 10.
2

Odpowiedź: D

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


20
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIE 24.2 (1 PKT )


Średnia cena kilograma ogórków w tych wybranych sklepach, zaokraglona
˛ do dwóch miejsc
po przecinku, jest równa
A) 5,10 zł B) 5,14 zł C) 5,11 zł D) 5,13 zł E) 5,12 zł
R OZWI AZANIE
˛
Liczymy średnia˛
4, 7 · 2 + 4, 9 · 4 + 5, 1 · 3 + 5, 3 · 5 + 5, 5 · 2 81, 8
= = 5, 1125 = 5, 11 zł.
16 16

Odpowiedź: C

Z ADANIE 25 (1 PKT )
W kartezjańskim układzie współrz˛ednych ( x, y) punkty A = (−17, −11) i B = (43, −31) sa˛
wierzchołkami równoległoboku ABCD. Punkt S = (23, 9) jest środkiem symetrii tego rów-
noległoboku. Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
lub F – jeśli jest fałszywe.
Równoległobok ABCD jest rombem. P F
Równoległobok ABCD jest prostokatem.
˛ P F

R OZWI AZANIE
˛
Przekatne
˛ równoległoboku dziela˛ si˛e na połowy, wi˛ec ich punkt przeci˛ecia S jest środkiem
odcinków AC i BD.
D C

A B

Łatwo sprawdzić, czy równoległobok jest prostokatem


˛ – tak jest, gdy jego przekatne
˛ maja˛
równe długości.
q √ √ √
AS = (23 + 17)2 + (9 + 11)2 = 1600 + 400 = 2000 = 20 5
q √ √ √
BS = (23 − 43)2 + (9 + 31)2 = 400 + 1600 = 2000 = 20 5.
Zatem rzeczywiście AC = BD i równoległobok ABCD jest prostokatem. ˛
Równoległobok jest rombem wtedy i tylko wtedy, gdy jego przekatne ˛ sa˛ prostopadłe.
Wystarczy wi˛ec sprawdzić czy trójkat˛ ABS jest prostokatny.
˛ Długości odcinków AS i BS
mamy już obliczone, wi˛ec obliczmy jeszcze długość odcinka AB.
AB2 = (43 + 17)2 + (−31 + 11)2 = 602 + 202 = 3600 + 400 = 4000 = AS2 + BS2 .
˛ ABCD jest rombem.
Zatem faktycznie czworokat

Odpowiedź: P, P

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


21
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIE 26 (2 PKT )
E–dowód ma zapisany na pierwszej stronie specjalny sześciocyfrowy numer CAN, któ-
ry zabezpiecza go przed odczytaniem danych przez osoby nieuprawnione. Oblicz, ile jest
wszystkich sześciocyfrowych numerów CAN o różnych cyfrach, spełniajacych
˛ warunek:
trzy pierwsze cyfry sa˛ kolejnymi wyrazami ciagu
˛ arytmetycznego o różnicy mniejszej niż
(−2).

R OZWI AZANIE
˛

Zauważmy, że różnica ciagu,


˛ o którym mowa w treści zadania, nie może być mniejsza od
(−4), a dla różnicy równej (−4) mamy dwa możliwe ciagi
˛ cyfr:

951, 840.

Jeżeli natomiast różnica jest równa (−3), to mamy jeden z 4 możliwych układów poczatko-
˛
wych cyfr kodu:
963, 852, 741, 630.
Kolejne trzy cyfry kodu możemy wybrać na

7 · 6 · 5 = 210

sposobów (cyfry nie moga˛ si˛e powtarzać). W sumie jest wi˛ec

6 · 210 = 1260

takich kodów.

Odpowiedź: 1260

Z ADANIE 27 (1 PKT )
Ze zbioru liczb {1, 2, 3, 4, 5, 6} losujemy dwa razy po jednej liczbie ze zwracaniem. Oceń
prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest
fałszywe.

Prawdopodobieństwo wylosowania dwóch liczb, których suma dzieli


P F
si˛e przez 9 jest wi˛eksze od 0,1.
Prawdopodobieństwo tego, że pierwsza liczba dzieli druga˛ jest mniej-
P F
sze niż 0,38.

R OZWI AZANIE
˛

Za zdarzenia elementarne przyjmijmy pary ( a, b) wylosowanych liczb. Jest wi˛ec

|Ω| = 6 · 6 = 36

wszystkich zdarzeń.

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


22
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Maksymalna suma wylosowanych liczb to 12, wi˛ec jeżeli suma ma dzielić si˛e przez 9, to
musi być równa 9. Sa˛ 4 takie zdarzenia

(6, 3), (3, 6), (5, 4), (4, 5)

i prawdopodobieństwo jest równe


4 1 1
= > = 0, 1.
36 9 10
Wypiszmy zdarzenia, w których pierwsza liczba dzieli druga.˛

(1, 1), (2, 2), (3, 3), (4, 4), (5, 5), (6, 6)
(1, 2), (1, 3), (1, 4), (1, 5), (1, 6)
(2, 4), (2, 6),
(3, 6).
Jest ich
6 + 5 + 2 + 1 = 15
i prawdopodobieństwo tego zdarzenia jest równe
14 7
= ≈ 0, 389 > 0, 38.
36 18

Odpowiedź: P, F

Z ADANIE 28 (1 PKT )
˛ ( an ) jest określony wzorem an = (−1)n+1 · n−
Ciag 1
2 dla każdej liczby naturalnej n ⩾ 1. Piaty
˛
wyraz tego ciagu ˛ jest równy
A) 2 B) (−2) C) 3 D) (−1)

R OZWI AZANIE
˛

Liczymy
5−1
a5 = (−1)6 · = 1 · 2 = 2.
2

Odpowiedź: A

Z ADANIE 29 (4 PKT )
˛ o podstawie | AB| = 400 m. Wysokość trójkata
Działka ma kształt trójkata ˛ opuszczona na
podstaw˛e AB jest równa 125 m, a jego katy ˛ CAB i CBA sa˛ ostre. Z działki postanowiono
wydzielić plac w kształcie prostokata
˛ z przeznaczeniem na parking. Dwa z wierzchołków
˛ maja˛ leżeć na podstawie AB tego trójkata,
tego prostokata ˛ a dwa pozostałe – E oraz F – na
bokach AC i BC trójkata
˛ (zobacz rysunek).
Materiał pobrany z serwisu zadania.info
23
zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI
C

125 m D E

plac przeznaczony na parking

A 400 m B

Wyznacz długości boków prostokata,˛ dla których powierzchnia wydzielonego placu b˛edzie
najwi˛eksza. Wyznacz t˛e najwi˛eksza˛ powierzchni˛e.
R OZWI AZANIE
˛
Oznaczmy przez a długość boku parkingu zwartego w podstawie AB, a przez b długość
boku prostopadłego do podstawy AB.
Sposób I
Mamy wtedy
PABC = PABED + PDEC
1 400 + a 1
· 400 · 125 = · b + · a · (125 − b) / · 2
2 2 2
50000 = 400b + ab + 125a − ab / : 125
a = 400 − 3, 2b.
Musimy wi˛ec wyznaczyć najwi˛eksza˛ wartość funkcji
f (b) = ab = (400 − 3, 2b)b = 3, 2(125 − b)b
określonej dla b ∈ (0, 125). Wykresem tej funkcji jest parabola o ramionach skierowanych w
dół, wi˛ec najwi˛eksza˛ wartość otrzymamy w wierzchołku, czyli dla b = 1252+0 = 62, 5. Pole
powierzchni parkingu jest wtedy równe
f (62, 5) = 3, 2 · 62, 5 · 62, 5 = 12500 m2 .
Drugi bok parkingu ma długość
a = 400 − 3, 2b = 400 − 200 = 200 m.
Sposób II
˛ CDE i CAB sa˛ podobne w skali
Trójkaty
125 − b
k=
125
(z prawej strony mamy iloraz wysokości tych trójkatów).
˛ Mamy zatem
125 − b DE a
=k= = / · 400
125 AB 400
3, 2(125 − b) = a.
Dalsza˛ cz˛eść rozwiazania
˛ przeprowadzamy tak samo jak w poprzednim sposobie.

Odpowiedź: 62, 5 m × 200 m, P = 12500 m2

Materiał pobrany z serwisu zadania.info


24

You might also like