HAVA DURUMU ve İKLİM

NELER ÖĞRENECEKSİNİZ
Bu bölümde hava durumu ile iklim
arasındaki farkları ve iklimin
etkilerini öğreneceksiniz.

Kazanım: 9.1.10. Örneklerden yararlanarak

hava durumu ile iklim özelliklerini etkileri
açısından karşılaştırır.
 Hava
Durumu
Belirli bir yerde kısa süreli
meydana gelen hava olaylarına
hava durumu denir.
Örneğin “Bugün hava çok sıcak, yarın
öğleden sonra yağmur yağacak vb.”

Hava durumunu Meteoroloji

bilimi inceler.
Türkiye Geneli Hava Durumu Tahmini
Hava durumu aniden değişebilen hava olayları olduğu için günlük
hayatı da etkiler. Örneğin soğuk havalarda kalın giysiler tercih edilir ya
da kar yağdığında ulaşım aksar.
 İklim
Geniş alanlarda uzun yıllar
boyunca etkili olan hava
durumlarının ortalamasına
iklim denir.

İklim bölgelerini ve
özelliklerini inceleyen bilim
dalına klimatoloji adı verilir.
Gün içerisinde farklı saatlerde yapılan hava durumu ölçümleri kaydedilir. Bu
ölçümlerin uzun yıllar (35-40 yıl) ortalaması alınarak o yerin iklimi belirlenir.
HAVA DURUMU
 Belirli bir yerde kısa süreli meydana
gelen hava olaylarına hava durumu
denir.
 Hava durumunu Meteoroloji bilimi
inceler.
• Bugün hava çok sıcak.
• Hafta sonu havalar soğuyacakmış.
• Bugün hava çok açık.
• Birkaç gündür hava çok rüzgarlıydı.
• Balkanlar üzerinden soğuk hava geliyormuş.
• Dün bizim buraya bir saat yağmur yağdı.
İKLİM
 Geniş alanlarda uzun yıllar boyunca etkili
olan hava durumlarının ortalamasına
iklim denir.
 İklimleri Klimatoloji bilimi inceler.
• Adana’da kış ayları yağışlı geçer.
• Erzurum’da yaz ayları kısa ve serin geçer.
• Ekvatoral bölgede her mevsim sıcak ve yağışlı
geçer.
• İç Anadolu bölgesinde ilkbahar ayları yağışlı
geçer.
 İKLİMİN ETKİLERİ
Doğal Çevreye Etkisi İnsanlara Etkisi Ekonomiye Etkisi
• Yer şekillerinin oluşumunu
• Nüfusun dağılışını
• Bitki örtüsünü • Ulaşım faaliyetlerini
• Konut tipi ve kullanılan
• Kayaçların çözünmesini • Tarımsal faaliyetlerini
malzemeyi
• Toprakların oluşumunu • Hayvancılık faaliyetlerini
• Giyecekleri
• Akarsuları • Ticari faaliyetlerini
• Kültürlerini
• Denizlerin sıcaklığı ve • Turizm faaliyetlerini
• Fizyolojilerini
tuzluluğunu • Ormancılık faaliyetlerini
• Beslenmelerini
• Hayvan türlerini ve dağılışını • Sanayi faaliyetlerini etkiler.
• Karakterlerini etkiler.
etkiler.
Nüfus dağılışı büyük ölçüde iklime göre değişmektedir. Sıcaklığın
çok düşük olduğu kutup bölgeleri, yağışın az olduğu çöller ve
sıcaklık ile nemin insan yaşamına elverişli olmadığı ekvatoral
bölgeler seyrek nüfuslu alanlardır.
İklim, kullanılan giysi türlerini etkilemektedir. Soğuk bölgelerde kalın giysiler
kullanılırken sıcak kuşakta ince giysiler kullanılmaktadır. Dört mevsimin
belirgin olduğu ülkelerde ise kullanılan giysi türü yıl boyunca değişmektedir.
Konutlarda kullanılan malzemeler ile yapıların biçimi üzerinde iklimin
etkisi vardır. Yağışlı yerlerde dik çatılı ve ahşap evler yaygın iken kurak
yerlerde daha çok kerpiç yapılar kullanılmaktadır. Soğuk bölgelerdeki
evlerin pencereleri küçük, duvarları ise kalındır.
Meteoroloji istasyonlarında sıcaklık, basınç, rüzgâr, bulutluluk, nem ve yağış gibi değerler günün belirli saatlerinde
(yerel saatle 07.00, 14.00, 21.00) ölçülerek kayda geçirilir. Bu olaya rasat veya gözlem denir. Gözlem çalışmaları için
kurulan yerlere ise rasathane veya gözlemevi denir. Ülkemizde hava olayları ile ilgili gözlem çalışmaları, Meteoroloji
Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Elde edilen veriler, uydulardan alınan hava fotoğrafları ile birlikte
değerlendirilerek günlük hava tahmin raporları hazırlanır. Bu raporların sonuçları kamuoyuna sunulur.
Aşağıdaki fotoğrafları inceleyerek iklimin etkilerini konu alan ve 50 sözcüğü
geçmeyen bir metin hazırlayınız. Metninizi noktalı yerlere yazınız.
















 Aşağıdaki haritalardan yararlanarak soruları cevaplayınız.

a. Hangi haritadaki hava olayları daha az değişkendir? Neden? Açıklayınız.

b. Kıyafet seçimi, yürüyüş yapmak, pikniğe gitmek gibi gündelik faaliyetler için hangi haritadan
yararlanmak daha doğru olur? Niçin? Açıklayınız.
c. Her mevsim yağış isteyen bir ürünün yetişme alanını belirlemek için hangi haritayı kullanırsınız?
Açıklayınız.
ç. Birinci haritada Türkiye’de gözlemlenen hava olaylarının yıl boyunca bu şekilde süreceği söylenebilir mi,
neden? Açıklayınız.
d. Dünya üzerinde, hava durumu özellikleriyle iklim özelliklerinin birbirine benzediği yerler var mıdır? Varsa
 Aşağıdaki haritalardan yararlanarak soruları cevaplayınız.

e. Haritalardan yararlanarak aşağıdaki tabloda boş bırakılan alanları uygun ifadelerle doldurunuz.

Dar Geniş
Kısa Uzun yıllar
Değişken Fazla Değişmeyen

Meteoroloji Klimatoloji
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
 Meteoroloji bilimi inceler.
Hava durumunu ………………….………

Geniş alanlarda uzun yıllar boyunca etkili olan hava durumlarının ortalamasına
iklim
…………………………. denir.

klimatoloji
İklim bölgelerini ve özelliklerini inceleyen bilim dalına ……………………………. adı verilir.

İklim, atmosferde oluşan kısa süreli hava olaylarını tanımlar.

Ülkemizde hava olaylarının gözlemlenmesini, hava durumu tahminlerini ve

gerekli uyarıları yapan kurum Meteoroloji Genel Müdürlüğü’dür.
Konutlarda kullanılan malzemeler ile yapıların biçimi üzerinde iklimin etkisi
vardır.
Bir yerde kısa bir süre içinde etkili olan hava olayları hava durumunu oluşturur.
1) Aşağıdaki ifadelerden hangisi hava durumuna örnek olarak gösterilemez?
A) Ankara’da 17 Kasım günü havanın parçalı bulutlu olması
B) Uşak’ta Temmuz ayının ikinci haftasında sıcaklığın mevsim normallerinin
altında yaşanmış olması
C) İzmir Valiliği tarafından 28 Mart gecesi zirai don uyarısının yapılması
D) Antalya’da yaz mevsimlerinin kurak ve sıcak geçmesi
E) Mardin’de 27 Ağustos günü sağanak yağış beklenilmesi
2) Aşağıda verilenlerin hangisi bir yerin iklim özelliklerinin sonucu olarak
gösterilemez?
A) Anadolu’nun iç kesimlerinde tahıl tarımının yaygın olması
B) Ekvator çevresinin ince giysiler için uygun bir pazar olması
C) Karadeniz’in doğu kıyılarında tarım alanlarının dar olması
D) Erzurum ve çevresinde muz tarımının yapılamaması
E) Kutuplar çevresinde iglo meskenlerin yaygın olması
3) Bir yerin iklim özellikleri tarif edilirken aşağıdaki ifadelerden
hangisi kullanılmaz?
A) Yaz sıcaklık ortalaması
B) En fazla yağışın hangi mevsimde yaşandığı
C) Kış yağışlarının genellikle hangi şekilde oluştuğu
D) Gün içerisinde en sıcak vaktin hangi saatte yaşandığı
E) Kış aylarında hangi basınç sisteminin etkisinde kaldığı
 KAYNAKLAR
MEB Coğrafya 9 MEB Coğrafya 9
TUTKU YAYINCILIK
Ders Kitabı, 2017 Ders Kitabı, 2021 Coğrafya 9
Yazarlar Ders Kitabı, 2019
Yazarlar Alper SOYATLAR
İsmail ÖZDOĞAN Bülent AKÇA Yazarlar
Kenan TÜRKEZ Halil COŞAR Ertan AYDIN
İsmail SOLAK İhsan YÜKSEL
Mutlu KARAKOÇ Mehmet KARAGÖZ