Professional Documents
Culture Documents
WSN
WSN
บทคัดย่อ
โครงงานนี้ ได้นาเสนอต้นแบบเครื อข่ายเซ็ นเซอร์ ไร้ ส ายส าหรั บ การเกษตร ที่ ส ามารถ
ควบคุ ม การจ่ ายน้ าในแปลงเกษตร สามารถวัดค่ า ความชื้ น ของดิ น ความชื้ น และอุ ณ หภู มิ ของ
สภาพแวดล้อ ม ในเครื อ ข่ า ยไร้ ส ายแบ่ ง โหนดออกเป็ น 2 กลุ่ ม ได้แก่ โหนดเซ็ น เซอร์ (Sensor
Nodes) และโหนดรวบรวมข้อมู ล (Aggregator Nodes) ได้มีก ารใช้โปรโตคอล AODV (Ad Hoc
On-Demand Distance Vector) ซึ่ งเป็ นโปรโตคอลค้นหาเส้ นทางสื่ อสารไร้ ส ายเพื่ อส่ งต่ อข้อมู ล
แบบหลายช่วง (Multi-Hops Routing Protocol) ลงบนโหนดเซ็นเซอร์ เพื่อให้สามารถส่ งข้อมูลที่วดั
ได้ไปยังโหนดรวบรวมข้อมูล ในขณะที่โหนดรวบรวมข้อมูลได้ ใช้โปรโตคอลแถวคอยข้อความ
MQTT (Message Queue Telemetry Transport) เป็ นตัว กลาง (Broker) ในการส่ ง ข้อ มู ล ออกจาก
เครื อข่ายไร้ สายไปยังระบบฐานข้อมูล นอกจากนั้นในโครงงานนี้ ยงั ได้พฒั นาโปรแกรมประยุกต์
บนเว็บแบบตอบสนองต่อขนาดของการแสดงผล (Responsive Web Application) เพื่อนาเสนอค่า
ความชื้ นและอุณหภูมิที่วดั ได้ในรู ปแบบกราฟฟิ ก และยังสามารถควบคุ มการเปิ ดปิ ดของการจ่าย
น้ าได้แบบอัตโนมัติหรื อสั่งจากโดยตรงจากโปรแกรม
คาสาคัญ
เครื อข่ายเซ็นเซอร์ ไร้สาย โปรโตคอลค้นหาเส้นทางแบบหลายช่วง แถวคอยข้อความ
Abstract
This project proposes a prototyping system of wireless sensor network (WSN) for
agriculture. The system provides watering control, soil moisture measurement, as well as the
atmosphere humidity and temperature. In WSN, there are two node types: sensor nodes and
aggregator nodes. AODV (Ad Hoc On-Demand Distance Vector) is implemented on sensor
nodes as the multi-hop routing protocol to deliver all measured data to the pre-defined
aggregator nodes. On the aggregator nodes, MQTT (Message Queue Telemetry Transport)
service, as the broker, is deployed to manage the incoming traffics from sensor nodes and then
forward them to the database. The responsive web-based application has been developed as a
graphical tool to monitor the measured data. In addition, it allows user to manually or
automatically control the watering pump.
Keywords
Wireless Sensor Network (WSN), Routing Protocol, Message Queue
1. ความสาคัญและทีม่ าของปัญหาวิจัย
เกษตรกรรมมีความสาคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศไทยเป็ นอย่างมาก อย่างไรก็ตาม อัตรา
การขยายตัวด้านการผลิตในภาคเกษตรกลับมีปริ มาณลดลงอย่างต่อเนื่ อง [1] นอกจากนั้น รายได้
ของเกษตรกรยังมีแนวโน้มลดลงด้วยเช่นกัน [2]
วิธีในการบรรเทาปั ญหาข้างต้นสามารถทาได้หลายวิธี เช่ น การปรับโครงสร้างมหาภาค
ทางเศรษฐกิจ การส่ งเสริ มให้มีการขยายตัวของการผลิตโดยเฉพาะพืชเศรษฐกิจสาคัญ เป็ นต้น ใน
โครงการวิจยั นี้ ผูว้ ิจยั นาเสนอวิธีการทางวิศวกรรมการเพื่อเพิ่มประสิ ทธิ ภาพในการผลิ ตทางด้วย
การสร้างต้นแบบของเครื อข่ายเซ็ นเซอร์ ไร้สายเพื่อการเกษตร ซึ่ งเป็ นศาสตร์ หนึ่งในสหวิทยาการ
ทางการเกษตรแบบแม่นยา (Precision Agriculture)
ในงานวิจยั นี้ ได้อภิ ป รายหลัก การเบื้ อ งต้น ของการเกษตรแบบแม่ น ย าและงานวิจยั ที่
เกี่ ยวข้องในหัวข้อถัดไป ระบบที่ นาเสนอและผลการทดสอบได้อธิ บายไว้ในหัวข้อที่ 3 และ 4
ตามลาดับ และในหัวข้อสุ ดท้ายได้สรุ ปและกล่าวถึงข้อจากัดของงานวิจยั รวมทั้งอภิปรายแผนการ
วิจยั ต่อไปในอนาคต
2. งานวิจัยทีเ่ กี่ยวข้ อง
C
F
B
D E
A
G
1 K 2
H M
J L
I
3. ระบบต้ นแบบ
องค์ประกอบของระบบต้นแบบที่นาเสนอเป็ นดังรู ปที่ 2 มีองค์ประกอบ 2 ส่ วนใหญ่คือ
ส่ วนเครื อข่ายเซ็นเซอร์ ไร้สาย และส่ วนบันทึกข้อมูลและโปรแกรมประยุกต์
Aggregator Nodes Node-RED
Mosquitto
Internet
MQTT Server
Web Browser
รู ปที่ 2 องค์ประกอบของระบบต้นแบบ
3.1 เครื อข่ ายเซ็นเซอร์ ไร้ สาย
ในระบบต้นแบบที่นาเสนอ ระบบฮาร์ดแวร์สาหรับเครื อข่ายเซ็นเซอร์ ไร้สายมีดงั นี้
- NodeMCU เป็ นไมโครคอนโทรลเลอร์ สาหรับทั้งโหนดเซ็นเซอร์ และโหนดรวบรวม
ข้ อ มู ล ที่ ส ามารถใช้ ชุ ดซ อฟ ต์ แ วร์ ใน การพั ฒ น าเดี ยวกั น กั บ Arduino [10]
ไมโครคอนโทรลเลอร์ น้ ี มีระบบสื่ อสารไร้สายด้วยชิ พ ESP8266 [11] ใช้คลื่นความถี่
2.4 GHz และรองรับมาตรฐาน IEEE802.11b/g/n
- เซ็ น เซอร์ SEN-13322 [12] ดังรู ป ที่ 3(a) ส าหรั บ วัด ความชื้ น ของดิ น ติ ด ตั้ง ไว้บ น
โหนดเซ็นเซอร์
- เซ็ นเซอร์ DHT22 [13] ดังรู ปที่ 3(b) สาหรับวัดอุ ณ หภู มิ และความชื้ นภายในอากาศ
ติดตั้งไว้บนโหนดเซ็นเซอร์
- ชุ ดควบคุ มประตูน้ า ติ ดตั้งไว้บนโหนดรวบรวมข้อมู ล สามารถเปิ ดเปิ ดประตู น้ าได้
หลายอัน เปิ ดปิ ดตามคาสั่งทั้งแบบอัตโนมัติเมื่อความชื้ นในดิ นที่ วดั ได้มากกว่าหรื อ
น้อยกว่าค่าที่กาหนดไว้ หรื อเปิ ดปิ ดโดยผูใ้ ช้ส่ังงานผ่านโปรแกรมประยุกต์บนเว็บ
(a) SEN-13322 เซ็นเซอร์ วดั ความชื้นของดิน (b) DHT22 เซ็นเซอร์ วดั อุณหภูมิและความชื้น
รู ปที่ 3 เซ็นเซอร์ ที่เชื่อมต่อเข้ากับโหนดเซ็นเซอร์
การวัด และการส่ ง ต่ อ ข้อ มู ล รวมถึ ง การควบคุ ม ประตู น้ า ถู ก ควบคุ ม ด้วยซอฟต์แ วร์ ที่
พัฒนาขึ้นโดยอาศัย APIs จากซอฟต์แวร์ แบบเปิ ดเผยโค้ดดังต่อไปนี้
- ไลบรารี AODV สาหรับ Arduino [14] ซึ่ งเป็ นโปรโตคอลการสื่ อสารเพื่อหาเส้นทาง
สาหรับเครื อข่ายไร้ สาย ไลบรารี น้ ี ถูกติดตั้งเข้ากับทุกโหนดในระบบ ทาให้สามารถ
รับส่ งข้อมูลระหว่างโหนดเซ็นเซอร์ กบั โหนดรวบรวมข้อมูลแบบหลายทอดได้
- Eclipse Mosquitto [15] เป็ นตัว กลางแถวคอยข้อ ความ (Message Queue Broker) ที่
รองรั บ โปรโตคอล MQTT มี โมเดลในการรั บ ส่ ง ข้อความแบบ Publish/Subscribe
สามารถติดตั้งได้บนโหนดรวบรวมข้อมูลเพื่อส่ งข้อมูลที่วดั ได้จากโหนดเซ็นเซอร์ ไป
ยัง Mosquitto MQTT Server และยังใช้รับคาสั่งในการเปิ ดปิ ดประตูน้ าที่ Publish มา
จาก Mosquitto MQTT Server โดยสั่งผ่านโปรแกรมประยุกต์บนเว็บ
- Node-RED [16] เป็ นบริ การเว็บ (Web Service) ที่ นาข้อความจาก Mosquitto MQTT
Server มาสกัด ให้ ไ ด้ค าสั่ ง SQL เพื่ อ บัน ทึ ก ข้อ มู ล การวัด จากเซ็ น เซอร์ ใ นระบบ
ฐานข้อมูล
3.2 โปรแกรมประยุกต์ บนเว็บ (Web Application)
โปรแกรมประยุกต์บ นเว็บ ได้ถูกพัฒนาขึ้ นเพื่อให้ส ามารถดู ขอ้ มู ลที่ วดั ได้จากเซ็ นเซอร์
ต่างๆในรู ปของกราฟ และยังอนุ ญาตให้ผูใ้ ช้เลื อกรู ปแบบของการควบคุ มประตูน้ าว่า ให้เปิ ดปิ ด
แบบอัตโนมัติ หรื อว่าให้ควบคุมเปิ ดปิ ดเองผ่านโปรแกรม
องค์ประกอบของซอฟต์แวร์ แบ่งออกเป็ น 2 ส่ วนดังต่อไปนี้
- โปรแกรมประยุก ต์บ นเว็บ พัฒ นาโดยใช้ PHP และติ ด ตั้ง เพื่ อ ใช้ ง านบน Apache
HTTP Server
- บริ การบนเว็บ (Web Service) พัฒนาโดยใช้ JavaScript และทางานด้วย NodeJS ใช้
เพื่ อส่ งต่ อค าสั่ งจากโปรแกรมประยุก ต์บ นเว็บ ผ่านไปยัง Mosquitto MQTT Server
แล้วส่ งต่อกลับไปยังโหนดรวบรวมข้อมูลเพื่อใช้ควบคุมประตูน้ า
4. ผลการทดสอบ
จากตารางที่ 1 เห็ นได้ว่า ระยะทางในการสื่ อสารสู งสุ ดที่ สามารถรับส่ งข้อมู ลได้ถูกต้อง
ทั้งหมดคือที่ระยะ 15 เมตร หากนาไปติ ดตั้งในไร่ หรื อสวนที่ มีการกระจายของโหนดเซ็ นเซอร์
อย่างสม่ าเสมอ สามารถใช้โหนดเซ็ นเซอร์ 9 โหนดเพื่อครอบคลุ มพื้นที่ 1,600 ตารางเมตร (หนึ่ ง
ไร่ ) ดังรู ปที่ 4
15 m 15 m
15 m
15 m