Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 13

Klucz odpowiedzi dział2 Liczba punktów 108

Grupa A

1 A Autor: Nowa Era


(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
2 a) 1848 r. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Przykładowa odpowiedź: Na początku XIX w. zlikwidowano poddaństwo, nadano
chłopom wolność osobistą. Od tego czasu mogli oni wykupywać ziemię. Był to początek
procesu uwłaszczenia, czyli nabywania przez chłopów uprawianej przez nich ziemi na
własność.
Komentarz: 1 pkt - za każdą poprawną odpowiedź
3 (A) Królestwo Polskie (Kongresowe), (B) Wielkie Księstwo Poznańskie, (C) Austrii, (D) Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
wolnego miasta
Komentarz: 1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi
4 Germanizacja była przymusowym procesem narzucania niemieckiej kultury, tożsamości i Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
języka ludności polskiej przy jednoczesnym ograniczaniu możliwości kultywowania
polskiej kultury i języka. W latach 1815–1830 Polacy mogli używać języka polskiego
oprócz niemieckiego w administracji, sądownictwie i szkolnictwie oraz pełnić funkcje
urzędnicze. Po 1830 r. Polakom ograniczono prawa oraz zakazano aktywnej działalności
w wielu dziedzinach życia społecznego.
Komentarz: 1 pkt – za poprwne wyjaśnienie pojęcia, 1 pkt - za podanie poprawnego
przykładu
5 zabór rosyjski – B, F, zabór pruski – A, D, zabór austriacki – C, E Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
6 Rzeczpospolita Krakowska była wolnym miastem i nie wchodziła w skład Austrii. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Stanowiła republikę o ograniczonej suwerenności. Nie miała własnej polityki
zagranicznej, a w stosunkach międzynarodowych była reprezentowana przez trzy państwa
zaborcze. Zgodnie z nadaną jej konstytucją władzę ustawodawczą sprawowało
Zgromadzenie Reprezentantów pełniące funkcję sejmu, zaś wykonawczą senat. Językiem
urzędowym był polski, a obywatele cieszyli się większymi swobodami i wolnościami niż
Polacy w innych zaborach.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
7 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P

2. F

3. F
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
8 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. F
2. P
3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi

strona 1 z 13
9 Uwłaszczenie polegało na nadaniu na własność chłopom ziemi, którą uprawiali. Chłopi Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
nie mogli jednak samowolnie jej przejmować czy odmawiać wykonywania robocizny i
składania daniny dopóty, dopóki nie przeszła na ich własność. Uwłaszczenie następowało
po uzgodnieniu odszkodowania za ziemię dla właściciela ziemskiego i chłopa pomiędzy
nimi lub przez władzę.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
10 Właściwe umieszczenie liter na mapie. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za właściwe umieszczenie wszystkkich liter na mapie
11 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
12 Władzę wykonawczą w Królestwie Polskim sprawował król, Rada Stanu i wchodząca w Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
jej skład Rada Administracyjna. Król powoływał Radę Stanu i decydował o jej składzie.
Pełniła funkcję rządu i przygotowywała projekty ustaw przedstawiane później przez króla
sejmowi. Rada Administracyjna była częścią Rady Stanu. Składała się z 5 ministrów
mianowanych i odwoływanych przez króla i przed nim odpowiedzialnych. Zajmowała się
bieżącymi sprawami administracyjnymi królestwa.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
13 Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki był ministrem skarbu w Królestwie Polskim. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Zasłynął przeprowadzeniem wielu reform gospodarczych, m.in. powołał Bank Polski,
uporządkował skarb i system podatkowy, wspierał rolnictwo i rozwój przemysłowy.
Doprowadził do zawarcia korzystnego układu celnego z Prusami, otwarcia rynku
rosyjskiego dla towarów z Królestwa Polskiego. Rozpoczął budowę Kanału
Augustowskiego i wielu dróg. Za jego czasów nastąpił bardzo duży rozwój gospodarczy.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
14 A. Bank Polski, B. Staropolski Okręg Przemysłowy, C. Szkoła Akademiczno-Górnicza, Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
D. Zagłębie Dąbrowskie
Komentarz: 1 pkt – za poprawne dopasowanie dwóch osiągnięć gospodarczych
15 Legalna opozycja – B, Tajna opozycja – A, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
16 Towarzystwo Filomatów – C, Towarzystwo Patriotyczne – A, Kaliszanie – B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
17 Warszawa: Związek Przyjaciół Panta Koina, Związek Wolnych Polaków, dawne ziemie Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
polskie: Towarzystwo Patriotyczne
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
18 A. Józef Zajączek, B. Walerian Łukasiński Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
19 monarchią konstytucyjną, religii, publikacji, F.-K. Drucki-Lubecki, Prusami, trzy, Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
włókienniczym
Komentarz: 1 pkt – za co najmniej cztery poprawne odpowiedzi
20 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P
2. F
3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi

strona 2 z 13
21 4 – bitwa pod Ostrołęką Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
2 – ogłoszenie detronizacji cara Mikołaja I
5 – zajęcie Warszawy przez Rosjan
1 – zdobycie Arsenału przez powstańców
3 – bitwa o Olszynkę Grochowską
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
22 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
23 B, D, F Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne wskazanie trzech przyczyn powstania listopadowego
24 4, 2, 3, 1 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
25 A. Stoczek; B. zwycięstwo; C. zwycięstwo, gen. Ignacy Prądzyński; D. Ostrołęka Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za dwa poprawnie uzupełnione podpunkty
26 Skutki polityczne: unieważnienie konstytucji i wprowadzenie w jej miejsce Statutu Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Organicznego, likwidacja sejmu i armii polskiej [powołanie namiestnika Królestwa
Polskiego Iwana Paskiewicza, który w imieniu cara objął pełnię władzy; wprowadzenie
stanu wojennego (na 25 lat); wprowadzenie rosyjskiego podziału administracyjnego;
skoszarowanie na stałe wojsk rosyjskich na obszarze Królestwa Polskiego; przymusowe
wcielanie polskich żołnierzy do armii rosyjskiej i wysyłanie ich najczęściej w głąb Rosji;
obowiązek dostarczania polskich rekrutów do armii carskiej, wprowadzenie rosyjskiego
kodeksu karnego]
Skutki ekonomiczne: wysoka kontrybucja, budowa twierdzy-więzienia Cytadeli na koszt
mieszkańców Warszawy [konfiskata majątków osób biorących udział w powstaniu;
utrzymywanie z budżetu Królestwa Polskiego stacjonujących w nim wojsk rosyjskich]
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
27 więzienie i konfiskata majątku, wyraźnie antypolska polityka władz pruskich Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
28 Przykładowe odpowiedzi: unieważnienie konstytucji i wprowadzenie w jej miejsce Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Statutu Organicznego; likwidacja sejmu i armii polskiej; powołanie namiestnika
Królestwa Polskiego Iwana Paskiewicza, który w imieniu cara objął pełnię władzy;
wprowadzenie stanu wojennego (na 25 lat); wprowadzenie rosyjskiego podziału
administracyjnego; skoszarowanie na stałe wojsk rosyjskich na obszarze Królestwa
Polskiego; konfiskata majątków osób biorących udział w powstaniu; kary śmierci,
więzienia oraz zesłania na Syberię i w głąb Rosji dla uczestników powstania; zamknięcie
Uniwersytetu w Warszawie i Wilnie oraz liceum w Krzemieńcu; podporządkowanie
duchowieństwa katolickiego władzy świeckiej [obowiązek dostarczania polskich
rekrutów do armii carskiej; wysoka kontrybucja; budowa twierdzy-więzienia Cytadeli na
koszt mieszkańców Warszawy; przymusowe wcielanie polskich żołnierzy do armii
rosyjskiej i najczęściej wysyłanie ich w głąb Rosji; wprowadzenie rosyjskiego kodeksu
karnego; likwidacja Kościoła unickiego i przymusowe włączenie wiernych do Kościoła
prawosławnego; rozwiązanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk]
Komentarz: 1 pkt – za wymienie jednego skutku
29 Władze państw europejskich powiązane ze sobą decyzjami kongresu wiedeńskiego i Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Świętego Przymierza nie chciały przeciwstawiać się Rosji. Wszystkie odmówiły pomocy
powstańcom. Wielka Brytania zachowała się neutralnie, a Prusy zaproponowały Rosji
pomoc wojskową przy tłumieniu powstania.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź

strona 3 z 13
30 Przykładowe odpowiedzi: łamanie konstytucji przez cara Mikołaja I, prześladowanie Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
działaczy polskich organizacji patriotycznych, informacje warszawskiej prasy o wysłaniu
armii Królestwa Polskiego do tłumienia powstania niepodległościowego w Belgii, groźba
wykrycia sprzysiężenia Piotra Wysockiego, brutalne rządy księcia Konstantego,
pogarszanie się nastrojów społecznych w związku z zapowiadającym się kryzysem
gospodarczym
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
31 B, D, E Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
32 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P
2. P

3. F
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
33 Władze powstańcze nie uznawały chłopów za znaczącą siłę społeczną. Nie Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
zaproponowały im w zamian za udział w powstaniu ani uwłaszczenia, ani żadnych innych
zmian własnościowych na wsi. Chłopi nie uważali więc powstania za konflikt, który ich
bezpośrednio dotyczy.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
34 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
35 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
36 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
37 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
38 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
39 B, D, F Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne wskazanie trzech skutków powstania
40 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
41 Wielka Emigracja była największą polską emigracją polityczną w XIX w. Po upadku Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
powstania listopadowego ok. 8–10 tys. Polaków wyemigrowało za granicę. Nazwa
nawiązuje nie tylko do znacznej liczebności, ale także do tego, że dużą część emigrantów
stanowili wybitni artyści, literaci, naukowcy, politycy i wojskowi. Ich dorobek okazał się
wyjątkowy.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
42 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P
2. F
3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
43 Związek Chłopski – C, Stowarzyszenie Ludu Polskiego – A, Centralizacja Poznańska – Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
D, Związek Narodu Polskiego – B
Komentarz: 1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi

strona 4 z 13
44 Po upadku powstania listopadowego powstańcy uciekali przed represjami do neutralnych Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
państw niebiorących udział w tym konflikcie zbrojnym. Byli oni przymusowo
umieszczani w określonych miejscach bez prawa opuszczania go.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
45 Joachim Lelewel był historykiem i jednym z najaktywniejszych działaczy Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
niepodległościowych Wielkiej Emigracji. Stał na czele Komitetu Narodowego Polskiego i
należał do Młodej Polski. Uważał, że wszystkie polskie stronnictwa emigracyjne powinny
się zjednoczyć oraz domagał się reform społecznych w kraju, przede wszystkim
uwłaszczenia chłopów.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
46 A, B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
47 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
48 Galicja: A, B, C ,D; Wielkopolska: E, F, G Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne uzupełnienie jednego pola
49 Emisariusze Towarzystwa Demokratycznego Polskiego prowadzili w kraju działalność Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
spiskową, mającą na celu przygotowanie powstania narodowego w trzech zaborach.
Decyzją władz powstańczych chłopi mieli otrzymać na własność ziemię w tych zaborach,
w których nie zostali jeszcze uwłaszczeni. Powstanie nie wybuchło w 1846 r., ponieważ
sparaliżował je donos do władz pruskich i aresztowania spiskowców w Wielkopolsce. W
tym samym czasie rosyjskie władze rozbiły spisek na Litwie, gdzie aresztowały i skazały
przywódców. Z tych powodów doszło tylko do pojedynczych wystąpień w Galicji i w
Królestwie Polskim. Stłumili je austriaccy żołnierze i polscy chłopi podczas rabacji
galicyjskiej. Niechęć pomiędzy polskimi chłopami a polskimi ziemianami była umiejętnie
podsycana przez władze austriackie. Rozsiały one plotkę, jakoby szlachta polska
zorganizowała powstanie, aby chronić swoje przywileje przed cesarzem planującym
uwłaszczenie chłopów.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
50 Chłopi pod wodzą Jakuba Szeli zniszczyli wiele dworów szlacheckich i Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
przechowywanych w nich wykazów powinności, które świadczyły o poddaństwie
chłopów oraz dopuszczali się gwałtów i mordów za przyzwoleniem cesarza i często z
inspiracji austriackich władz. Te działania uniemożliwiły rozpoczęcie zaplanowanego
wcześniej powstania, które miało wybuchnąć w trzech zaborach i skutecznie zahamowały
wystąpienia niepodległościowe. Gdy zagrożenie wybuchem powstania minęło, wojsko
austriackie rozpędziło chłopskie oddziały i ukarało przykładnie nielicznych uczestników
rzezi. Przywódca rabacji galicyjskiej Jakub Szela nie został ukarany przez cesarza, ale
nagrodzony za swoje czyny.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
51 1, 3, 2, 4 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź

strona 5 z 13
52 W 1848 r. na wieść o wybuchu Wiosny Ludów w Wiedniu i w Berlinie oraz o uwolnieniu Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
polskich działaczy z berlińskiego więzienia Polacy w marcu w Poznaniu rozpoczęli
demonstracje, żądając pełnej autonomii Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Utworzono
tam Komitet Narodowy i zaczęto organizować podobne komitety w innych miastach
Wielkopolski. Utworzono także oddziały zbrojne, do których zaciągali się głównie chłopi.
Delegacja polska otrzymała od króla Prus zgodę na przywrócenie polskiej administracji,
utworzenie gwardii narodowej oraz wycofania wojsk pruskich do koszar. W
rzeczywistości pruskim władzom zależało tylko na opóźnieniu polskich wystąpień. W
kwietniu wielkopolski sejm prowincjonalny ogłosił decyzję o uniezależnieniu się od Prus.
Prusy zażądały rozwiązania polskich obozów wojskowych, których naczelnym wodzem
ogłoszono Ludwika Mierosławskiego. Ostatecznie zawarto z władzami pruskimi ugodę w
Jarosławcu. Kiedy Prusy opanowały ruchy rewolucyjne w Berlinie, rozpoczęły
pacyfikację polskich wystąpień. Mimo wygranej przez Polaków w bitwie pod
Miłosławiem i pod Sokołowem Polacy musieli poddać się przeważającej sile wojska
pruskiego. Po upadku powstania Polacy uzyskali swoją reprezentację w pruskim sejmie w
Berlinie.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
53 Józef Lompa – C, Leon Przyłuski – A, Gustaw Gizewiusz – D, Wacław Zaleski – B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie dwóch działaczy
54 Serwituty były prawem ludności wiejskiej do korzystania z tzw. gruntów wspólnych, Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
czyli łąk i lasów.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
55 A. Andrzej Towiański, B. Fryderyk Chopin Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt - za każdą poprawną odpowiedź
56 Przykładowe odpowiwedzi: elementy kultury ludowej; gloryfikowanie walki o Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
niepodległość kraju i służby ojczyźnie; zainteresowanie historią, szczególnie
średniowieczem; uznanie miłości, także nieszczęśliwej, za najważniejsze uczucie,
fascynacja tym, co wyjątkowe i oryginalne; elementy kulturowe zaczerpnięte z tradycji
wielokulturowych Kresów i różnorodnych ziem zabranych; inspirowanie się kulturą
narodową.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
57 Promethidion – C, Konrad Wallenrod – A, Zamek kaniowski – D, Straszny dwór – B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie dwóch twórców
58 Idea mesjanizmu, mocno związana z polskim romantyzmem, zakładała, że Polska jest Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
przedstawicielką uciemiężonych narodów marzących o wolności. Tak jak Mesjasz, który
swoją męką odkupił ludzkość, miała wyzwolić Europę i stanąć na czele moralnej
rewolucji. Była bliska także innym narodom, które uważały się wybrane do odegrania
wielkiej roli dziejowej, np. Żydom, Niemcom, Francuzom. Twórcą tej idei był Andrzej
Towiański. Pod wpływem mesjanizmu znajdowała się znaczna część emigracji, np. Adam
Mickiewicz.
Komentarz: 1 pkt – za wyjaśnienie pojęcia 1 pkt - za podanie nazwiska
59 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. F
2. P
3. F
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi

strona 6 z 13
60 Lp Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
1. P

2. F

3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
61 Stanisław Kostka Potocki – D, Stanisław Staszic – B, Tadeusz Czacki – A, Józef Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Maksymilian Ossoliński – C
Komentarz: 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie dwóch działaczy
62 Powstanie listopadowe wybuchło w Warszawie. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Walerian Łukasiński założył Towarzystwo Patriotyczne
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
63 2 – detronizacja cara Mikołaja I przez sejm Królestwa Polskiego, 4 – Wiosna Ludów, 1 – Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
nadanie konstytucji Królestwu Polskiemu, 3 – Wielka Emigracja
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
64 a) Ostrołęka, Dębe Wielkie Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Przykładowe odpowiedzi: Francja, Wielka Brytania, Belgia
Komentarz: 1 pkt - za każdą poprawną odpowiedź
65 6 – powstanie w Wielkopolsce Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
3 – bitwa pod Ostrołęką
5 – powstanie krakowskie
4 – wydanie Statutu organicznego
1 – założenie Sprzysiężenia Podchorążych
2 – wybuch powstania listopadowego
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
66 S, P Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi
Grupa B Liczba punktów 108

1 B Autor: Nowa Era


(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
2 a) 1848 r. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Przykładowa odpowiedź: Na początku XIX w. zlikwidowano poddaństwo, nadano
chłopom wolność osobistą. Od tego czasu mogli oni wykupywać ziemię. Był to początek
procesu uwłaszczenia, czyli nabywania przez chłopów uprawianej przez nich ziemi na
własność.
Komentarz: 1 pkt - za każdą poprawną odpowiedź
3 (A) Prusach, (B) Rzeczpospolitą Krakowską, (C) Wielkiego Księstwa Poznańskiego, (D) Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
białostocki
Komentarz: 1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi
4 Rusyfikacja była przymusowym procesem narzucania kultury, tożsamości i języka Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
rosyjskiego przy jednoczesnym ograniczaniu możliwości kultywowania kultury polskiej.
W zaborze rosyjskim wprowadzono administrację na wzór rosyjski, system miar i wag
oraz system monetarny, ale pozostawiono sądownictwo, szkolnictwo, działalność
wydawniczą i kulturalną w polskich rękach. Polacy mogli używać języka polskiego obok
języka rosyjskiego w tych dziedzinach życia.
Komentarz: 1 pkt – za poprwne wyjaśnienie pojęcia, 1 pkt - za podanie poprawnego
przykładu
5 zabór rosyjski – B, F, zabór pruski – A, D, zabór austriacki – C, E Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź

strona 7 z 13
6 Rzeczpospolita Krakowska była wolnym miastem i nie wchodziła w skład Austrii. Autor: Nowa Era
Stanowiła republikę o ograniczonej suwerenności. Nie miała własnej polityki (0-2 p.)
zagranicznej, a w stosunkach międzynarodowych była reprezentowana przez trzy państwa
zaborcze. Zgodnie z nadaną jej konstytucją władzę ustawodawczą sprawowało
Zgromadzenie Reprezentantów pełniące funkcję sejmu, zaś wykonawczą senat. Językiem
urzędowym był polski, a obywatele cieszyli się większymi swobodami i wolnościami niż
Polacy w innych zaborach.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
7 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P
2. F

3. F
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
8 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. F

2. P

3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
9 Uwłaszczenie polegało na nadaniu na własność chłopom ziemi, którą uprawiali. Ziemia Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
miała być im przyznana prawem własności, czynszu wieczystego lub wieczystej
dzierżawy. Pańszczyzna, służebności i daniny, które były nałożone na chłopów w zamian
za dzierżawę, musiały zostać wykonane i po ich wykonaniu następowało uwłaszczenie.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
10 A. Królestwo Polskie - pole w okolicach Warszawy; B. Wolne Miasto Kraków - pole w Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
okolicach Krakowa; C. Wielkie Księstwo Poznańskie - pole w okolicach Poznania.
Komentarz: 1 pkt - za właściwe umieszczenie wszystkkich liter na mapie
11 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
12 Władzę ustawodawczą sprawował król, będący odrębnym stanem sejmującym, oraz sejm, Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
składający się z senatu i izby poselskiej. Kadencja sejmu trwała sześć lat. Posłowie z izby
poselskiej byli wybierani na sejmikach szlacheckich (77 posłów), a deputowani na
zgromadzeniach gminnych (51 deputowanych). Senatorowie byli powoływani przez króla
i sprawowali swój urząd dożywotnio. Sejm uchwalał prawo cywilne i karne, decydował o
podatkach i budżecie państwa.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
13 Konstanty Romanow był wielkim księciem rosyjskim i naczelnym dowódcą sił zbrojnych Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
w Królestwie Polskim. Zrezygnował z praw do tronu carskiego na rzecz młodszego brata
Mikołaja I. W imieniu cara sprawował faktyczne rządy w Królestwie Polskim. Zasłynął
swoim zamiłowaniem do armii i musztry oraz wyjątkowym okrucieństwem i brutalnością
wobec polskich oficerów, dlatego stał się znienawidzony przez Polaków.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
14 A. Bank Polski, B. Okręg łódzki, C. Kanał Augustowski, D. Towarzystwo Kredytowe Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Ziemskie
Komentarz: 1 pkt – za poprawne dopasowanie dwóch osiągnięć gospodarczych
15 Legalna opozycja – B, Tajna opozycja – A, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
16 Towarzystwo Filomatów – C, Towarzystwo Patriotyczne – A, Kaliszanie – B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź

strona 8 z 13
17 Wilno: Towarzystwo Filomatów (Filomaci), Towarzystwo Filaretów (Filareci), dawne Autor: Nowa Era
ziemie polskie: Towarzystwo Patriotyczne (0-3 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
18 A. Adam Jerzy Czartoryski, B. Wincenty i Bonawentura Niemojowscy Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
19 unią personalną, równość, cenzusie majątkowym, minister skarbu, rosyjskiego/Rosji, Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
jedna/pierwsza, wydobywczym
Komentarz: 1 pkt – za co najmniej cztery poprawne odpowiedzi
20 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. F
2. P

3. F
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
21 4 – bitwa pod Ostrołęką Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
2 – ogłoszenie detronizacji cara Mikołaja I
5 – zajęcie Warszawy przez Rosjan
1 – zdobycie Arsenału przez powstańców
3 – bitwa o Olszynkę Grochowską
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
22 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
23 A, D, E Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne wskazanie trzech przyczyn powstania listopadowego
24 3, 4, 1, 2 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
25 A. zwycięstwo; B. Grochów, gen. Józef Chłopicki; C. zwycięstwo, D. Warszawa Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za dwa poprawnie uzupełnione podpunkty
26 Skutki polityczne: unieważnienie konstytucji i wprowadzenie w jej miejsce Statutu Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Organicznego, likwidacja sejmu i armii polskiej [powołanie namiestnika Królestwa
Polskiego Iwana Paskiewicza, który w imieniu cara objął pełnię władzy; wprowadzenie
stanu wojennego (na 25 lat); wprowadzenie rosyjskiego podziału administracyjnego;
skoszarowanie na stałe wojsk rosyjskich na obszarze Królestwa Polskiego; przymusowe
wcielanie polskich żołnierzy do armii rosyjskiej i najczęściej wysyłanie ich w głąb Rosji;
obowiązek dostarczania polskich rekrutów do armii carskiej
wprowadzenie rosyjskiego kodeksu karnego]
Skutki społeczne: kary śmierci, więzienia oraz zesłania na Syberię i w głąb Rosji dla
uczestników powstania; przymusowe wcielanie polskich żołnierzy do armii rosyjskiej i
najczęściej wysyłanie ich w głąb Rosji [obowiązek dostarczania polskich rekrutów do
armii carskiej; likwidacja Kościoła unickiego i przymusowe włączenie wiernych do
Kościoła prawosławnego; zamknięcie Uniwersytetu w Warszawie i Wilnie oraz liceum w
Krzemieńcu; rozwiązanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk; podporządkowanie
duchowieństwa katolickiego władzy świeckiej]
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
27 ograniczenie autonomii Rzeczypospolitej Krakowskiej, stacjonowanie wojsk trzech Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
państw zaborczych w Rzeczypospolitej Krakowskiej [więzienie i konfiskata majątku,
wyraźnie antypolska polityka władz austriackich]
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź

strona 9 z 13
28 Przykładowe odpowiedzi: unieważnienie konstytucji i wprowadzenie w jej miejsce Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Statutu Organicznego; likwidacja sejmu i armii polskiej; powołanie namiestnika
Królestwa Polskiego Iwana Paskiewicza, który w imieniu cara objął pełnię władzy;
wprowadzenie stanu wojennego (na 25 lat); wprowadzenie rosyjskiego podziału
administracyjnego; skoszarowanie na stałe wojsk rosyjskich na obszarze Królestwa
Polskiego; konfiskata majątków osób biorących udział w powstaniu; kary śmierci,
więzienia oraz zesłania na Syberię i w głąb Rosji dla uczestników powstania; zamknięcie
Uniwersytetu w Warszawie i Wilnie oraz liceum w Krzemieńcu; podporządkowanie
duchowieństwa katolickiego władzy świeckiej [obowiązek dostarczania polskich
rekrutów do armii carskiej; wysoka kontrybucja; budowa twierdzy-więzienia Cytadeli na
koszt mieszkańców Warszawy; przymusowe wcielanie polskich żołnierzy do armii
rosyjskiej i najczęściej wysyłanie ich w głąb Rosji; wprowadzenie rosyjskiego kodeksu
karnego; likwidacja Kościoła unickiego i przymusowe włączenie wiernych do Kościoła
prawosławnego; rozwiązanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk]
Komentarz: 1 pkt – za wymienie jednego skutku
29 W wielu krajach europejskich, np. we Francji, w Belgii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
wyrażano publicznie poparcie dla powstania. Odbywały się uliczne manifestacje, a
europejska prasa opisywała działania powstańców. Żadne inne wydarzenie z historii
Polski w XIX w. nie odbiło się tak szerokim echem w Europie jak powstanie listopadowe.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
30 Przykładowe odpowiedzi: łamanie konstytucji przez cara Mikołaja I, prześladowanie Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
działaczy polskich organizacji patriotycznych, informacje warszawskiej prasy o wysłaniu
armii Królestwa Polskiego do tłumienia powstania niepodległościowego w Belgii, groźba
wykrycia sprzysiężenia Piotra Wysockiego, brutalne rządy księcia Konstantego,
pogarszanie się nastrojów społecznych w związku z zapowiadającym się kryzysem
gospodarczym
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
31 A, C, E Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
32 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. F

2. P

3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
33 Władze powstańcze nie uznawały chłopów za znaczącą siłę społeczną. Nie Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
zaproponowały im w zamian za udział w powstaniu ani uwłaszczenia, ani żadnych innych
zmian własnościowych na wsi. Chłopi nie uważali więc powstania za konflikt, który ich
bezpośrednio dotyczy.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
34 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
35 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
36 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
37 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
38 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź

strona 10 z 13
39 A, E, F Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne wskazanie trzech skutków powstania
40 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
41 Powstańcy, którzy byli zmuszeni wyemigrować z Królestwa Polskiego, wierzyli, że Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
kiedyś wrócą do kraju. Tymczasowo angażowali się na obczyźnie w walki
narodowowyzwoleńcze toczone przez inne ludy europejskie. Uważali, że wspierając ideę
wyzwolenia narodów, przyczynią się do odzyskania niepodległości przez Polskę w
przyszłości.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
42 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P

2. F

3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
43 Związek Chłopski – D, Stowarzyszenie Ludu Polskiego – A, Związek Plebejuszy – C, Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Związek Narodu Polskiego – B
Komentarz: 1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi
44 Polskie organizacje niepodległościowe na emigracji utrzymywały kontakt z Polakami Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
pozostałymi w kraju znajdującym się pod zaborami. Wysłanników emigracji wysyłanych
na ziemie polskie nazywano emisariuszami.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
45 Szymon Konarski był polskim działaczem konspiracyjnym i oficerem armii Królestwa Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Polskiego. Należał do Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Podjął nieudane próby wzniecenia
powstania w Polsce i we Włoszech. Przez dwa lata działał na rzecz zjednoczenia licznych
polskich organizacji niepodległościowych w zaborze rosyjskim.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
46 A, C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
47 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
48 Galicja: B, C, E, G; Wielkopolska: A, D, F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne uzupełnienie jednego pola
49 W 1846 r. wybuchło powstanie w Krakowie. Wojsko austriackie wycofało się z miasta Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
drugiego dnia powstania. Powstańcy powołali Rząd Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej
z Janem Tyssowskim na czele jako dyktatorem i jego sekretarzem Edwardem
Dembowskim. W wydanym przez Rząd Narodowy Manifeście do narodu polskiego
zapowiadano równość wobec prawa, nadanie chłopom użytkowanej ziemi na własność,
zniesienie pańszczyzny i pomoc społeczną dla mieszkańców miast. Kraków otoczyło
austriackie wojsko, a w zaborze austriackim trwała rabacja galicyjska. Po tygodniu walk
wyruszyła z Krakowa pokojowa procesja modlących się krakowian pod przewodnictwem
Edwarda Dembowskiego, która miała zjednać chłopów do idei walki w powstaniu
narodowym. Procesję ostrzelali Austriacy. W tydzień później, po interwencji armii
pruskiej, powstanie upadło. Decyzją państw zaborczych Kraków stracił status wolnego
miasta i został wcielony do Austrii.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź

strona 11 z 13
50 Podczas Wiosny Ludów wzrosła aktywność Polaków w zaborze pruskim. Po klęsce walk Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
zbrojnych starano się skonsolidować polskie środowiska w ramach legalnych możliwości.
W wyborach do pruskiego sejmu wyłoniono pięciu polskich reprezentantów. W 1848 r.
August Cieszkowski założył organizację o nazwie Liga Polska. Miała na celu rozwój
polskiego społeczeństwa i budowanie solidaryzmu narodowego. Ponieważ skupiła około
40 tys. Polaków z zaboru pruskiego, zaniepokojone pruskie władze rozwiązały ją w 1850
r. Zapoczątkowała ona różnorodną aktywność Polaków na rzecz polskości na tych
ziemiach.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
51 3, 4, 2, 1 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
52 Na wieść o wystąpieniach w Wiedniu zaczęto tworzyć w Galicji, we Lwowie, Krakowie i Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
w mniejszych ośrodkach w marcu i kwietniu 1848 roku polskie organizacje, których
zadaniem miało być reprezentowanie Polaków w relacjach z władzami austriackimi.
Stworzono także Gwardię Narodową. Delegacja polska uzyskała od cesarza zgodę na
polonizację szkół i administracji. Pod wpływem dążeń polskich ośrodków do zniesienia
pańszczyzny gubernator Galicji ogłosił w kwietniu zniesienie pańszczyzny i zapowiedział
uwłaszczenie chłopów, aby nie dopuścić do porozumienia między chłopami a
ziemianami. Potwierdził to patent cesarski, który dodatkowo podtrzymywał serwituty. Po
utracie poparcia chłopów krótkotrwałe walki w Krakowie zostały stłumione już w
kwietniu, a jesienią po stłumieniu rewolucji w Wiedniu austriackie władze spacyfikowały
Lwów. Zlikwidowano polskie instytucje i rozpoczęto represje wobec polskich działaczy.
Pomimo to Polacy uzyskali swoją reprezentację w sejmie austriackim, a gubernatorem
Galicji został pierwszy Polak. Stopniowo rozszerzał on polską administrację i
polonizował szkolnictwo w Galicji.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
53 Emanuel Smołka – C, Ludwik Mierosławski – A, Gustaw Gizewiusz – D, Wacław Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Zaleski – B
Komentarz: 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie dwóch działaczy
54 Patent był dokumentem wydanym przez cesarza i zawierającym zmiany prawne. Znosił Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
pańszczyznę, umożliwiał uwłaszczenie chłopów oraz utrzymywał serwituty, czyli prawo
do korzystania z pańskich łąk i lasów.
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
55 A. Andrzej Towiański, B. Fryderyk Chopin Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt - za każdą poprawną odpowiedź
56 Przykładowe odpowiwedzi: elementy kultury ludowej; gloryfikowanie walki o Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
niepodległość kraju i służby ojczyźnie; zainteresowanie historią, szczególnie
średniowieczem; uznanie miłości, także nieszczęśliwej, za najważniejsze uczucie,
fascynacja tym, co wyjątkowe i oryginalne; elementy kulturowe zaczerpnięte z tradycji
wielokulturowych Kresów i różnorodnych ziem zabranych; inspirowanie się kulturą
narodową.
Komentarz: 1 pkt – za każdą poprawną odpowiedź
57 Halka – B, Śluby panieńskie – D, Beniowski – A, Nie-boska komedia – C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie dwóch twórców
58 Idea mesjanizmu, mocno związana z polskim romantyzmem, zakładała, że Polska jest Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
przedstawicielką uciemiężonych narodów marzących o wolności. Tak jak Mesjasz, który
swoją męką odkupił ludzkość, miała wyzwolić Europę i stanąć na czele moralnej
rewolucji. Była bliska także innym narodom, które uważały się wybrane do odegrania
wielkiej roli dziejowej, np. Żydom, Niemcom, Francuzom. Twórcą tej idei był Andrzej
Towiański. Pod wpływem mesjanizmu znajdowała się znaczna część emigracji, np. Adam
Mickiewicz.
Komentarz: 1 pkt – za wyjaśnienie pojęcia 1 pkt - za podanie nazwiska

strona 12 z 13
59 Lp Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
1. F
2. P

3. F
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
60 Autor: Nowa Era
Lp (0-1 p.)
1. P

2. F

3. P
Komentarz: 1 pkt – za wszystkie poprawne odpowiedzi
61 Stanisław Staszic – D, Julian Ursyn Niemcewicz – A, Adam Jerzy Czartoryski – C, Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
rodzina Działyńskich – B
Komentarz: 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie dwóch działaczy
62 Powstanie listopadowe wybuchło w Warszawie. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Walerian Łukasiński założył Towarzystwo Patriotyczne
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
63 4 – powstanie krakowskie, 2 – bitwa pod Ostrołęką, 3 – Wielka Emigracja, 1 – Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
utworzenie Wolnego Miasta Krakowa
Komentarz: 1 pkt - za poprawną odpowiedź
64 a) Ostrołęka, Dębe Wielkie Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Przykładowe odpowiedzi: Francja, Wielka Brytania, Belgia
Komentarz: 1 pkt - za każdą poprawną odpowiedź
65 6 – powstanie w Wielkopolsce Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
3 – bitwa pod Ostrołęką
5 – powstanie krakowskie
4 – wydanie Statutu organicznego
1 – założenie Sprzysiężenia Podchorążych
2 – wybuch powstania listopadowego
Komentarz: 1 pkt – za poprawną odpowiedź
66 S, S Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Komentarz: 1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi

strona 13 z 13

You might also like