School: BURUBUD-AN ELEMENTARY SCHOOL Grade Level: 5&6

GRADE 5 & 6 Teacher: CRISTINE ANN C. ARANDIA Learning Area: EsP, English, and Math
MG DAILY LESSON LOG Teaching Date: August 1, 2024 (Week 1 - Day 4) Quarter: 1st QUARTER

ESP 5 ESP 6 ARALING PANLIPUNAN 5 ARALING PANLIPUNAN 6 FILIPINO 5 FILIPINO 6

I. OBJECTIVES
7:30-8:10 7:30-8:10 8:10-9:50; 10:00 – 10:25 8:10-9:50; 10:00 – 10:25 10:25-12:00; 1:30 – 2:00 10:25-12:00; 1:30 – 2:00
A. Content Naipamamalas ang pag-unawa sa Naipamamalas ang pag-unawa sa Naipamamalas ang mapanuring pag- Naipamamalas ang mapanuring Pagkatapos ng Ikalimang Baitang, Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang,
Standards kahalagahan ng pagkakaroon ng kahalagahan ng pagsunod sa mga unawa at kaalaman sa kasanayang pagunawa at kaalaman sa bahagi ng naipamamalas ng mag-aaral ang naipamamalas ng mag-aaral ang
mapanuring pagiisip sa tamang hakbang bago makagawa ng pangheograpiya, ang mga teorya sa Pilipinas sa globalisasyon batay sa kakayahan sa pakikipagtalastasan, kakayahan sa pakikipagtalastasan,
pagpapahayag at pagganap ng isang desisyon para sa ikabubuti ng pinagmulan ng lahing Pilipino upang lokasyon nito sa mundo gamit ang mapanuring pag-iisip at, mapanuring pag-iisip at
anumang gawain na may lahat. mapahahalagahan ang konteksto ng mga kasanayang pangheograpiya at pagpapahalaga sa panitikan at kultura pagpapahalaga sa wika, panitikan at
kinalaman sa sarili at sa lipunan/ pamayanan ng mga ang ambag ng malayang kaisipan sa sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ kultura upang makaambag sa pag-
pamilyang kinabibilangan. sinaunang Pilipino at ang kanilang pag-usbong ng nasyonalismong babasahing lokal at pambansa. unlad ng bansa.
ambag sa pagbuo ng kasaysayan ng Pilipino.
Pilipinas.
B. Performance Nakagagawa ng tamang pasya Naisasagawa ang tamang desisyon Naipamamalas ang pagmamalaki sa Naipamamalas ang pagpapahalaga sa
Standards ayon sa dikta ng isip at loobin sa nang may katatagan ng loob para sa nabuong kabihasnan ng mga kontribosyon ng Pilipinas sa isyung
kung ano ang dapat at didapat. ikabubuti ng lahat. sinaunang Pilipinogamit ang pandaigdig batay sa lokasyon nito sa
kaalaman sa kasanayang mundo.
pangheograpikal at mahahalagang
konteksto ng kasaysayan ng lipunan at
bansa kabilang ang mga teorya ng
pinagmulan at pagkabuo ng kapuluan
ng Pilipinas at ng lahing Pilipino.
C. Most Essential Napahahalagahan ang Nakapagsusuri nang mabuti sa mga Naipaliliwanag ang kaugnayan ng Nasusuri ang epekto ng kaisipang Naiuugnay ang sariling karanasan sa Nasasagot ang mga tanong tungkol
Learning katotohanan sa pamamagitan ng bagay na may kinalaman sa sarili at lokasyon sa paghubog ng kasaysayan. liberal sa pag-usbong ng damdaming napakinggang teksto. sa napakinggang/nabasang pabula,
Competencies pagsusuri sa mga: pangyayari. (No Code) nasyonalismo. (No code) (F5PN-Ia-4) kuwento, tekstong pang-
(Write the LC code
for each)
1.1. balitang napakinggan 1.2. (EsP6PKP- Iai– 37) impormasyon at usapan.
patalastas na nabasa/narinig (F6PN-Ia-g-3.1 F6PN-Ia-g-3.1
1.3. napanood na programang F6PB-Ic-e-3.1.2 F6PN-Ia-g-3.1)
pantelebisyon 1.4. nabasa sa Nasasagot ang tanong na bakit at
internet. paano.
(EsP5PKP – Ia- 27) (F6PB-If-3.2.1)
II. CONTENT Kawilihan sa Pagsusuri ng Pagsusuri Nang Mabuti Sa Mga Ang Kaugnayan ng Lokasyon sa Pag-usbong ng Kamalayang Pag-uugnay ng Sariling Karanasan Pagsagot sa mga Tanong Tungkol
(Suject Matter) Katotohanan Bagay Na May Kinalaman Sa Sarili Paghubog ng Kasaysayan Nasyonalismo sa Napakinggang Teksto sa Napakinggan/Nabasang
at Pangyayari Pabula, Kuwento, Tekstong Pang-
Impormasyon at Usapan
LEARNING
RESOURCES
A. References
1. Teacher’s Guide
pp. 5-8
pages
2. Learner’s pp. 1-17
Materials pages
3. Textbook pages
4. Additional Bordallo, R. & Miralles, J. (2020) Egca, A. et al. (2020) Unang Bondoc, K. (2021). Ang Kaugnayan Sangalang, R., Danzil, D & Marian, Grande, G. (2020). Unang Markahan Baltar, M (2020). Unang Markahan
Materials from Unang Markahan – Modyul 1: Markahan – Modyul 1: Pagsusuri ng Lokasyon sa Paghubog ng M. (2021). Epekto ng kaisipang – Modyul 1: Pag-uugnay ng Sariling – Modyul 1: Pagsagot sa mga
Learning Kawilihan sa Pagsusuri ng Nang Mabuti Sa Mga Bagay Na May Kasaysayan [Learning Activity liberal sa pag-usbong ng damdaming Karanasan sa Napakinggang Tanong tungkol sa
Resource (LR) Katotohanan [Self-Learning Kinalaman Sa Sarili at Pangyayari Sheets]. Department of Education. nasyonalismo [Learning Activity Teksto [Self-Learning Module]. Napakinggan/Nabasang Pabula,
portal Module]. Moodle. Department of [Self-Learning Module]. Moodle. Sheets]. Department of Education. Moodle. Department of Education. Kuwento, Tekstong Pang-
Education. Retrieved (June 17, Department of Education. Retrieved Retrieved (June 27, 2023) from impormasyon at Usapan [Self-
2023) from https://r7- (Augut 19, 2023) from https://r7- Tupas, E. Unang Markahan – Modyul Gracia, C & Alvaran M. (2020) https://r7-2.lms.deped.gov.ph/moodle/ Learning Module]. Moodle.
2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/ 2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/fold 1: Kaugnayan ng Lokasyon sa Unang Markahan – Modyul 1: Ang mod/folder/view.php?id=13091 Department of Education. Retrieved
folder/view.php?id=13090 er/view.php?id=13090 Paghubog ng Kasaysayan [Self- Epekto ng Kaisipang Liberal sa Pag- (August 21, 2023) from https://r7-
 Hayashi, A. (2021). Aralin 1:
Magiging Mapanuri Ako!
[Learning Activity Sheet].
Department of Education
B. Other PowerPoint Presentation, laptop,
Learning SLMs/Learning Activity Sheets,
Resources bolpen, lapis, kuwaderno
III. PROCEDURE
A. Reviewing Panuto: Basahin ang sumusunod
previous na mga pahayag. Ipaliwanag.
lesson or
presenting the 1. Narinig mo sa iyong
new lesson kapitbahay na mayroong darating
na malakas na lindol sa inyong
lugar. Ano ang nararapat mong
gawin?
Bakit? __________________
2. Ano ang dapat gawin kung
makarinig ng balita sa telebisyon
man o pahayagan?
Bakit? ________________
3. Narinig mo sa radyo ang balita
na mayroong asong ulol na
nangangagat ng mga bata na
nagiging sanhi ng kanilang
pagkamatay dahil sa rabies. Paano
mo ito ibabahagi?
Bakit? ________________
4. Alin sa mga sumusunod ang
magandang balita?
Bakit? ________________
5. Sa pagbabalita pawang ______
lamang ang dapat manaig upang
magkaroon nang maayos na
pamayanan.
Bakit? ________________
PowerPoint Presentation, laptop,
SLMs/Learning Activity Sheets,
bolpen, lapis, kuwaderno
Panuto: Basahin ang bawat
pangungusap. Bilugan ang titik ng
tamang sagot.
1. Sa mga desisyong gagawin,
kailangang ______________ ang
bawat pasya.
A. pag- isipang mabuti
B. ipagsawalang bahala
C. madaliin
D. iasa sa iba 2. Sa bawat sitwasyong
kinakaharap ang pagbibigay ng
desisyon ay _______.
A. madali
B. magaan
C. walang hirap
D. mahirap
3. Malalampasan ang anumang hirap
na sitwasyong kinakaharap kung
___________________.
A. tatahimik nalang
B. iaasa sa iba ang pagbibigay ng
desisyon
C. pag-iisipan ang bawat desisyon
D. ipapa desisyon sa kaibigan
4. Isa sa katangiang dapat taglayin ng
isang tao sa tuwing magbibigay ng
desisyon ay ang pagiging
__________________.
A. agresibo C. mapanuri
B. papansin D. maduda
5. Ang ____________________ ay
kailangan ng isang tao sa tuwing
gagawa ng desisyon.
A. agarang pag- iisip
B. malawak na pang-unawa
C. makitid na pag-iisip
D. mabilisang pag-iisip
Learning Modules]. Department of
Education. Retrieved (June 13, 2023)
from
https://r7-2.lms.deped.gov.ph/moodle/
mod/folder/view.php?id=15340
PowerPoint Presentation, laptop,
SLMs/Learning Activity Sheets,
bolpen, lapis, kuwaderno
Panuto: Isulat ang salitang TAMA
kung ito’y nagpapaliwanag sa
lokasyon ng Pilipinas sa paghubog ng
kasayasayan at MALI kung hindi ito
nagsasaad ng katotohanan. Isulat ang
iyong sagot sa kuwaderno.
1. Kabilang ang bansang
Pilipinas sa rehiyon ng Silangang
Asya.
2. Nasa 4°23’ at 21°25’ hilagang
latitud at 116°00 at 127°00 silangang
ang tiyak o absolute na lokasyon ng
Pilipinas sa mapa.
3. Tinatawag na arkipelago ang
Pilipinas dahil ito ay binubuo ng
maliliit at malalaking kapuluan na
napapalibutan ng kabundukan.
4. Maraming mga karatig bansa
ang nakipagkalakalan sa Pilipinas
noong unang panahon.
5. Ang islang Spice Islands o
Moluccas ang hinahanap ng mga
Europeo na naging daan para
matuklasan ang Pilipinas.
usbong ng 2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/fol
Damdaming Nasyonalismo [Self- der/view.php?id=13091
Learning Modules]. Department of
Education. Retrieved (August 13,
2023) from https://r7-
2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/fold
er/view.php?id=12889
PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop,
SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets,
bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno
Panuto: Tama o Mali. Isulat ang Panuto: Bakit mahalaga ang iyong Panuto: Basahin ang diyalogo ng
Tama kung ang ipinahahayag sa bag at mga gamit pampaaralan na magkaibigang France at Jo at
pangungusap ay wasto. Kung mali, nasa loob nito? sagutin ang mga tanong sa ibaba.
palitan ang salitang nasalungguhitan
upang maging wasto ang
pangungusap
1. Si Pedro Pelaez ang
namuno sa pag-alsa sa arsenal Cavite.
2. Hinatulan ng
kamatayan ang tatlong paring martir
sa pamamagitan ng garote sa Cavite,
noong 17 Pebrero 1972.
3. Ang Suez Canal ang
nagdurugtong sa Mediterranean Sea at Mga tanong:
Red Sea. 1. Sino ang magkaibigan?
4. Ang dalawang
2. Ano ang impormasyong nabasa
pangkat ng mga pari noon ay regular
nila sa paskilan?
at sekularisasyon.
5. Ang nasyonalismo ay 3. Kailan magaganap ang
ang pagkaroon ng kalayaan sa pagpupulong?
pagpapahayag ng damdamin at
kaisipan.
4. Sino ang kailangang dumalo sa
pagpupulong?
5. Bakit kailangan dumalo sa
pagpupulong ang kanilang mga
magulang?

B. Establishing a Basahin ang mga pangungusap,
purpose for the piliin ang bilang ng mga pahayag
lesson na nagpapahiwatig ng pagsusuri
sa mga impormasyong narinig o
nabasa.
Magbigay ng mga tanong tulad ng
"Ano ang mga bagay na importante
sa'yo?" o "Paano ka nagbago simula
nang pumasok ka sa paaralan?"
Magbigay ng limang instrumento o
bagay na ginagamit sa paghahanap ng
lokasyon?
1.
Ano anong salita ang maiuugnay sa
salitang “malayang kaisipan.” Isulat
ang iyong mga sagot sa loob ng bilog
(isa bawat bilog). Gawin ito sa iyong
kuwaderno.
Magbigay ng mga pangyayari sa
iyong buhay base sa mga nakalagay
na mga emoji.
Nakapagbasa ka na ba ng kuwento
kung saan ang mga tauhan ay mga
hayop na kumikilos at nagsasalita
na parang tao? Alam mo ba kung
anong uri ito ng babasahin?

1. Inaway kaagad ni Annie ang 2.

kaniyang kaibigan dahil 3.
ipinagkalat daw nito na kaya siya
 nakakuha ng mataas na marka ay
dahil nangopya siya sa katabi.
2. Nakikinig si Raul at Joy ng ulat
panahon mula sa PAG-ASA para
malaman kung totoo ang sinabi
ng kanyang kaibigan na may
paparating na bagyo.
3. Nag-panic si Harold dahil
nabasa niya sa internet na
darating na ang pinakamalakas na
lindol o The Big One.
4. Narinig ni Martina mula sa
isang kapitbahay na may darating
na malakas na bagyo. Agad niya
itong ibinalita sa lahat ng
kaniyang nakasalubong.
5. Nabasa ni Van mula sa
pahayagan na may virus na
lumaganap sa kanilang lugar.
Nagsaliksik siya tungkol dito at
nagtanong din sa kaniyang mga
magulang.
C. Presenting Ang tao ay biniyayaan ng Diyos
examples/ ng isipan na kayang umunawa
instances of the kung ano ang totoo at huwad.
new lesson Ang kakayahan sa pagsusuri at
pagsisiyasat ng katotohanan ay
magiging susi at daan upang
makapagbigay ng tamang
desisyon na magagamit upang
maging matagumpay sa pang
araw-araw na hamon ng buhay.
Ang mapanuring pag-iisip ay
nangangahulugan ng pagkakaroon ng
kaalaman sa sarili at sa pangyayari;
pagsusuri ng mga maaaring gawin at
pagtitimbang ng posibleng maging
resulta nito. Ang paghingi ng gabay sa
Panginoon sa panahong kailangang
magpasya ay makabubuti upang
makapagdesisyon nang tama hindi
lamang para sa sarili kundi para sa
nakararami.
Dagdag pa dito, ang mapanuring
pag-iisip ay ang kakayahan na mag-
isip nang malinaw at makatwiran
tungkol sa kung ano ang gagawin o
kung ano ang paniniwalaan. Kabilang
dito ang kakayahan upang makisali sa
reflective at malayang pag-iisip.
Mahalaga ang pagiging matapat sa
lahat ng oras. Ito ay sandigan ng
katotohanan sa pagbuo ng isang
natatanging desisyon. Ang pagpanig
sa katotohanan ay nagpapakita ng
pagiging matapat.
4.
5.
Napakahalagang malaman natin ang
lokasyon ng isang bansa o lugar para
maunawaan kung paano nahubog ang
nakaraan o kasaysayan at mas lalo pa
nating mapahalagahan ang
kasalukuyan.
Naranasan mo na bang magtiis?
Magtimpi at masaktan? Sadyang likas
sa ating mga Pilipino ang
mapagmatiis at mapagbigay kung
kaya’t matagal tayong nagtiis sa
kamay ng mga mapang-abuso at
malulupit na mga Español. Subalit
dumating ang sandali na kung saan
nagising ang ating mga bayani sa
katotohanan. Tulad ng wika ni Gat
Jose Rizal, “Walang mang-aalipin,
kung walang paaalipin.”
1.
KARANASAN:
2.
KARANASAN:
3.
KARANASAN:
Likas sa ating mga Pilipino ang Tama! Ang tawag dito ay pabula.
pakikipagkuwentuhan. Ginagawa
natin ito para masabi ang ating
naramdaman at naranasan.
Kinukuwento natin ang mga
napanood na magagandang palabas,
pangyayaring nasaksihan, tekstong
nabasa at napakinggang
impormasyon. Ibig sabihin,
magkakaugnay ang lahat ng
pangyayari sa ating paligid hanggang
sa ating mga pandama.

D. Discussing new Sa iyong palagay lahat ba ng
concepts and impormasyon na nariring o
practicing new nababasa natin ay tama o may
skills #1 katotohanan? Paano mo sinusuri
ang mga impormasyong nababasa
o naririnig? Ang mapanuring pag-
iisip ay ang kakayahang magsuri
ng mga ideya at lumutas ng mga
suliranin. Hindi lahat ng ating
naririnig at nababasa ay pawang
Ang tao bilang nilikha ng Panginoon
ay binigyan ng malayang kaisipan na
makapagdesisyon para sa kaniyang
sarili. Subalit ang bawat desisyon ay
may kaukulang resulta na maaaring
magbunga ng hindi maganda para sa
sarili at maaaring gayun din sa iba.
Kaya naman mahalaga ang
magkaroon ng mapanuring pag-iisip
bago bumuo ng pasya o gumawa ng
Ang Pilipinas ay matatagpuan sa
Timog-Silangang Asya. Ito ay nasa
pagitan ng mga latitud 4°23’ at 21°25’
sa Hilaga at sa pagitan ng mga
longhitud 116°00’ at 127°00’ sa
Silangan. Tinatawag itong arkipelago
dahil ito’y binubuo ng mga malalaki
at maliliit na pulo at napapalibutan ng
tubig o karagatan. Makikita sa
silangang bahagi ang Philippine Sea at
Nasyonalismo, ano nga ba ang ibig
sabihin nito? Paano nga ba nagising
ang kamalayan ng mga Pilipino sa
tinatawag na nasyonalismo? Sino
kaya ang nag-udyok sa kanila? Ano
nga ba ang mga panyayaring naganap
kung bakit naghangad sila ng
tinatawag na kalayaan, pagkapantay-
pantay, at kapatiran? May kinalaman
kaya ang pagbukas ng tinatawag na
Maraming pangyayari ang nagaganap
sa araw-araw na hindi natin
kontrolado. Maaaring ito ay maganda
o hindi maganda, inaasahan at
kagulat-gulat. Pero, ang kaya nating
kontrolin ay ang ating reaksyon sa
mga pangyayaring ito. Halimbawa,
habang naglalaro ka kasama ng iyong
mga kaibigan ay biglang may nang-
asar sa iyo. Kaya mong kontrolin na
Sa pamamagitan ng wastong
pagsagot sa mga tanong tungkol sa
mga naririnig at binabasang kwento,
masisilayan natin ang lalim ng ating
pang-unawa at kakayahan sa pag-
unawa sa mga mensahe ng iba't
ibang uri ng teksto
 may katotohanan, kaya kailangan
nating suriing mabuti ang mga
impormasyong nakukuha sa
pamamagitan nang pagsangguni
sa mga lehitimong pinagmulan.
E. Discussing new Dapat bang paniwalaan kaagad
concepts and ang lahat ng ating nababasa o
practicing new naririnig mula sa mga balita?
skills #2 Bakit kaya kailangang suriin
muna natin ang mga ito bago
paniwalaan at magpasiya. Ang
pagkakaroon nang mapanuring
pag-iisip ay isang katangian na
maaaring ipagmalaki ng isang tao.
Sa lahat, bukod tanging tao ang
may pinakanatatanging
kasanayang gumamit nang
mapanuring pag-iisip. Kabilang
na rito ang pagsusuri sa
katotohanan at pagkilala sa kung
aling bagay ang nakabubuti o
nakasasama sa atin. Ang
mapanuring pag-iisip ay
naipahahayag sa masusing
pagtatanong, pagsusuri ng mga
kasagutan at pagpili nang
wastong sagot bago gumawa ng
kahit anomang desisyon.
Kailangan na maglaan nang sapat
na panahon para masuri ang
katotohanan ng mga
imporamasyon. Susuriin ito sa
pamamagitan nang pagsangguni
mula sa lehitimong pinagmulan
nito at nang sa gayon ay
magkaroon tayo ng tamang
kaalaman at pagpapasiya.
isang desisyon. Ang mapanuring
pagiisip ay nangangahulugan ng
pagkakaroon ng kaalaman sa sarili at
sa pangyayari; pagsusuri ng mga
maaaring gawin at pagtitimbang ng
posibleng maging resulta nito. Ang
paghingi ng gabay sa Panginoon sa
panahong kailangang magpasya ay
makabubuti upang makapagdesisyon
nang tama hindi lamang para sa sarili
kundi para sa nakararami.
Araw-araw tayong gumagawa ng
isang desisyon o pasya. Isang
desisyon na kailangang pag-isipan at
pag-aralang mabuti lalo na kung ito ay
mahalagang bagay. Kaya marami
tayong dapat isaalang- alang bago
makapagbigay ng desisyon. Kailangan
sundin ang mga sumusunod bago
magbigay ng desisyon.
▪ Maging mapanuri at pag- aralang
mabuti ang bawat sitwasyon at
pangyayari bago magbigay ng
desisyon o pasya. ▪ Lawakan ang
pang-unawa sa bawat sitwasyon
▪ Dapat isaalang – alang ang
makakabuti para sa lahat sa tuwing
magbibigay ng desisyon o pasya.
▪ Kailangan timbangin ang bawat
sitwasyon o pangyayari kung
nakakabuti o nakakasama ba ito
▪ Kung nahihirapan magdesisyon,
maaaring sumangguni sa magulang o
nakatatanda. Sa pamamagitan ng mga
nabanggit, maiiwasan ang
pagdedesisyon ng pabiglabigla at
maging ang pagkakamali sa pasya.
Maiiwasan din ang hindi
pagkakaintindihan at anumang
kapahamakan sa tuwing nagbibigay
ng tamang pasya. Kaya maging
mapanuri, isipin munang mabuti ang
bawat desisyon gagawin.
Karagatang Pasipiko, Dagat Celebes
sa timog, Timog Dagat Tsina o
tinatawag ding Kanlurang Dagat ng
Pilipinas sa kanluran at ang Bashi
Channel sa Kipot ng Luzon sa Hilaga.
Tinatayang may mahigit sa 7,641 mga
pulo ang Pilipinas at nahahati ito sa
tatlong pangunahing mga pulo ng
Luzon, Visayas, at Mindanao.
Ang lokasyon ng mundo gamit ang
mapa
Ang mapa ay patag na representasyon
ng mundo. Ginagamit ito bilang
sanggunian sa paghahanap ng
lokasyon. Makikita rito ang ilang mga
simbolo, compass rose at ang iskala o
pinaliit na sukat ng lugar. Ang globo
at mapa ay mayroong mga
imahinasyong guhit. Ang tawag sa
mga guhit na ito ay grid. Ang mga
guhit mula hilaga patungo ng timog
ay mga longhitud (longitude). Ang
tawag sa gitnang guhit nito ay Prime
Meridian. Ang mga guhit naman mula
kanluran patungo sa silangan ay mga
guhit latitud (latitude). Ang tawag sa
gitnang guhit nito ay ekwador
(equator).
Kinalalagyang ng Pilipinas sa
mundo gamit ang mapa batay sa
tiyak na lokasyon o absolute
location (longhitud at latitud)
Ang tiyak na lokasyon o absolute
location ay ang pagtukoy ng
kinalalagyan ng isang lugar gamit ang
latitud at longhitud kung kaya’t
mahalagang alam mo ang mga guhit
na ito. Ang Pilipinas ay makikita sa
hilagang silangang bahagi ng mapa.
Ang tiyak na lokasyon ng Pilipinas
batay sa longhitud at latitud ay 4°23’
hanggang 21°25’ Hilagang latitud at
116°hanggang 127° Silangang
longhitud. Ito ang gitnang bahagi
ayon sa mapa.
Relatibong Lokasyon ang tawag sa
pagtukoy sa isang lokasyon gamit ang
pagkilala at paggamit sa mga karatig o
katabing lupain o katubigan. Ang
compass rose ay nagtuturo ng mga
lokasyon. Natutukoy ang relatibong
Suez Canal? Pagpasok ng kaisipang
liberal sa bansa? O kaya dahil sa
pamamahala ni Gob. Hen. Carlos
Maria de la Torre? Kaya ang mga
Pilipino ay unti-unting nabuksan ang
isipan sa katotohana na hindi sila
dapat maging bilanggo sa sariling
bansa at nagkaroon ng lakas na
maging malaya. Tatalakayin sa araling
ito kung ano ang nagbigay-lakas
upang magkaisa ang mga naaaping
Pilipino upang maging malaya sa mga
mabagsik na kamay ng mga Kastila.
Handa ka na ba?
Mga Salik na Nakapagpausbong ng
Damdaming Nasyonalismo
Ang damdaming nasyonalismo ay ang
pagkakaroon ng iisang adhikain para
sa Inang Bayan na mapabuti ito. Ano
ano ang salik na nagbunsod sa mga
Pilipino upang isulong ang adhikaing
ito?
Pagbubukas ng Pilipinas sa
Pandaigdigang Kalakalan
Noong 1789, sa pamamagitan ng
isang dekreto, bahagyang nabuksan
ang Maynila sa pandaigdigang
kalakalan, kaya’t nagkaroon ng
pagkakataon ang mga dayuhan na
makapagnegosyo sa Pilipinas.
Dumami pa lalo ang mga
mangangalakal sa Maynila nang
mabuksan ang Suez Canal noong 17
Nobyembre 1869. Ang Suez Canal ay
matatagpuan sa Egypt, pinag-uugnay
nito ang Mediterranean Sea at Red
Sea. Sa pagbukas nito naging madali
ang pagpasok ng mga kalakal at
pagdating ng kaisipang liberal mula sa
Europe patungo sa ibang panig ng
daigdig. Naging maikli sa isang
buwang ang paglalakbay mula
Maynila patungong Spain. Napabilis
din ang paghahatid ng mga
impormasyon na galing sa Europa.
Maraming Pilipino rin ang nakarating
sa Spain at sa ibang bansa sa Europa
upang mag-aral at maglakbay. Sa
pagpunta ng mga Pilipino sa ibang
bansa ay natuto silang makisalamuha
sa ibang dayuhan. Ito ay naging daan
upang mamulat sila sa mga bagong
ideya. Ganoon din ang mga dayuhan,
napadali sa kanila na makarating sa
Pilipinas dala ang kani-kanilang
sariling kultura, pananaw, at kaisipan.
Naging maluwag din ang pagpasok ng
hindi magalit kundi makipagkaibigan
sa nangaasar sa iyo.
 Sariling Karanasan: Ang sariling
karanasan ay ang mga karanasan na
nakamit natin sa buhay. Mga
karanasan na nagpahiwatig ng kung
ano ang ating naiintindihan at
naranasan sa ating kapaligiran.
 Napakinggang Teksto: Ang
napakinggang teksto ay isang
nakasulat na paglalarawan ng isang
karanasan o pangyayari na natanggap
natin sa pamamagitan ng mga salita o
wika.
 Pag-uugnay: Ang pag-uugnay ay
ang pagkakaroon ng puwang upang
ipahayag ang sariling karanasan sa
isang napakinggang teksto. Ito ay
isang proseso ng pag-iisip at pag-
unawa kung paano maaaring
mabigyan ng kahulugan ang ibang
mga karanasan sa pamamagitan ng
pag-uugnay at pag-iisip sa ating
sariling karanasan.
Ang mga sumusunod ay mga
pangyayari sa ating paligid. Nais kong
suriin mo kung ano ang iyong naiisip
sa sumusunod na mga sitwasyon:
1. Ayon sa Department of Health
(DOH), ang bilang ng mga batang
malnourished o may mahina at payat
na pangangatawan ay patuloy na
dumarami dala ng kahirapang
nararanasan ng bansa.
2. Kumain ng pagkaing masustansya.
Kung panay karne ang iyong kinakain
ay bawasan muna ito, sa halip,
kumain ng mga gulay at prutas. Ito ay
may fiber na makatutulong upang
malinis ang iyong katawan. Ang
pagkain ng junk food ay
makadaragdag lamang ng timbang at
lalong makapagpapataas ng stress sa
katawan.
Mahalagang matutuhan ang
pagsagot sa mga tanong tungkol sa
anumang
mapakikinggan/mababasang gaya
ng pabula, kuwento, tekstong
pangimpormasyon, at usapan dahil
sa pamamagitan nito maipakikita
ang pag-unawa rito.
1. Ang Sino ay sumasagot sa ngalan
ng tao lamang. Halimbawa: Sino
ang hinahanap ni Loisa sa ina?
Sagot: Ang hinahanap ni Loisa sa
ina ay ang kaniyang itay.
2. Ang tanong na Ano ay sumasagot
sa ngalan ng bagay at pangyayari.
Halimbawa: Ano ang magandang
balita na dala ni Loisa?
Sagot: Ang magandang balita na
dala ni Loisa sa ina ay ang
pagkakuha niya ng mataas na marka
sa pagsusulit.
3. Ang Saan ay ginagamit sa tanong
upang matukoy ang pinangyarihan
o lugar kung saan ginaganap ang
kilos. Halimbawa: Ayon sa ina,
nasaan ang tatay ni Loisa?
Sagot: Nasa kusina ang itay mo.
4. Ang Kailan ay tumutukoy sa
panahon.
Halimbawa: Kailan nag-usap sina
Loisa at ang kaniyang ina? Sagot:
Pag-uwi niya ng hapon pagkatapos
ng klase.
5. Ang Bakit ay ginagamit kapag
humihingi ng kadahilanan ng
pangyayari.
Halimbawa: Bakit kailangang
maabot ni Luisa ang kaniyang
pangarap?
Sagot: Gusto ni Loisa na makatapos
ng pag-aaral, makatrabaho, at
makatulong sa pamilya.
6. Ang Paano na tanong ay para
masagot ang pamamaraan sa isang
lokasyon ng Pilipinas sa pamamagitan
ng pangunahin at pangalawang
direksyon.
Ang mga pangunahing direksyon ay
ang Hilaga, Silangan, Kanluran at
Timog. Ang mga pangalawang
direksyon ay ang Hilagang-Silangan
(HS), Timog-Silangan (TS), Timog-
Kanluran (TK) at Hilagang-Kanluran
(HK).
May dalawang uri ng relatibong
lokasyon:
a. Insular- ang sistema ng pagtukoy
sa isang lugar sa pamamagitan ng
pag-alam sa nakapalibot na anyong
tubig dito.
Mga anyong-tubig na nakapaligid
sa Pilipinas Hilaga: Bashi Channel
Timog: Dagat Celebes
Silangan: Karagatang Pasipiko
Kanluran: Dagat Timog Tsina
b. Bisinal (Vicinal)- ang sistema ng
pagtukoy sa isang lugar sa
pamamagitan ng pag-alam sa mga
karatig bansa o mga anyong-lupang
nakapaligid dito.
Mga anyong-lupa o bansa na
nakapaligid sa Pilipinas
Hilaga: Taiwan
Timog: Indonesia Silangan: Guam
Kanluran: Vietnam
Ano ang kinalaman ng lokasyon ng
Pilipinas sa kasaysayan nito? Ang
estratehikong lokasyon ng Pilipinas ay
may malaking kinalaman sa paghubog
ng kasaysayan. Ito ang mga dahilan:
1. Napadali ang migrasyon ng mga
katutubo at iba pang pangkat na mula
Timog-Silangang Asya na
pinaniniwalang unang nanirahan sa
Pilipinas.
2. Naitatag ang kalakalan sa mga
kalapit bansa tulad ng Tsina, India,
Hapon at mga bansang Arabo.
ideyang liberal nina John Locke, Jean
Jacques Rousseau, Voltaire,
Montesquieu, at iba pang Europeong
pilosopo sa bansa. Nakarating din sa
Pilipinas ang mga aklat, pahayagan, at
iba pang babasahing mula sa Estados
Unidos at Europa. Natutuhan ng mga
Pilipino mula sa mga aklat at magasin
ang tungkol sa pagsisikap ng mga
Amerikano at Pranses na matamo ang
kalayaan. Ang mga aklat na ito ang
nagbigay sa mga Pilipino ng bagong
kaisipang politikal at mga mithiin ng
mga Rebolusyong Pranses at
Amerikano, na siyang nagmulat sa
mga Pilipino sa tinatawag na
kalayaan, pagkakapantay-pantay, at
pagkakapatiran.
Pagpasok ng Kaisipang Liberal sa
Pilipinas
Unang ginamit ang katagang “liberal”
sa Spain at tumutukoy ito sa mga
rebeldeng Español noong 1820.
Bagamat ang tunay na kahulugan nito
ay ang kalayaang isulong ang
pagbabago sa lipunan. Ang kaisipang
liberal ay nakarating sa ating bansa
nang buksan ang Pilipinas sa
pandaigdigang pangangalakal noong
1834 hanggang 1873. Malaki ang
naiambag ng pagbukas ng Suez Canal
sa paglaganap ng liberalismo. Dahil sa
naging mabilis ang pagdating ng mga
kalakal at naging maunlad ang
pamumuhay ng ibang magsasaka at
mangangalakal, marami sa kanilang
mga anak ang nakapag-aral sa
Maynila o sa Spain. Ganoon din ang
pagdating ng mga dayuhan sa bansa at
may naiiwang mga bagong ideya na
siyang nagbigay daan upang
lumaganap ang impluwensiyang “La
Ilustracion” (Enlightenment) o
pagkamulat. Namulat ang mga
Pilipino sa tunay na kalagaan ng mga
malayang bansa. Nakita nila at
naranasan kung paano mamuhay sa
isang malayang kapaligiran.
Napaghambing nila ang pamamahala
ng mga Español sa ibang bansa sa
Europa. Napag-alaman nila na may
karapatan silang dapat ipaglaban at
hindi sila dapat maging alipin ng mga
dayuhan sa sariling lupa.
Pag-usbong ng Panggitnang Uri
Sa pagsigla ng kalakalan sa Maynila,
3. Ugaliing magpahinga at i-relaks kilos o sitwasyon. Ito ay dagdag na
ang katawan. Madalas ay pagpapaliwanag sa isang proseso.
napakaraming takdang-aralin at mga Halimbawa: Kung ikaw si Loisa,
gawaing dapat na tapusin. Sa gagayahin mo rin ba siya? Paano?
sandaling makatapos ng isang gawain Sagot: Opo, dahil sa kaniyang
ay ipahinga ang katawan upang pangarap nakapagtapos siya ng
manumbalik ang lakas ng katawan at kaniyang
isip. Maaaring maligo ng
maligamgam na tubig. Maaari ring
bumulong ng maikling panalangin at
damhin ang kasiyahan at kapayapaang
nararamdaman ng kalooban.
4. Si Nick ay ipinanganak nang
walang braso at binti. Naging mahirap
sa kanyang magulang at maging sa
kanyang sarili na maunawaan at
tanggapin ang nasabing kalagayan.
Ngunit sa paglipas ng panahon ay
maliwanag nilang nakita ang
magandang dahilan o plano ng Diyos
kung bakit nangyari ang ganito sa
kanyang buhay.
5. Isang magsasaka si Mang Berto.
Bawat araw ng kaniyang gawain ay
isinasaisip niya ang kapakanan ng
mga taong tumatangkilik ng kaniyang
produktong gulay. Dahil sa palasak na
paglalagay ng kemikal sa mga
produkto ngayon, hindi siya
gumagamit ng anumang pestisidyo. Sa
halip, organikong pataba ang
ginagamit niya gaya ng dumi ng
kalabaw, mga nabubulok na balat ng
saging, gulay, at iba pa, kaya lubos na
kilala siya bilang Mang Berto
Organiko.
3. Sentro ito ng pamamahagi ng iba’t
ibang produkto mula sa Timog-
Silangang Asya at ng mundo dahil
daanan ang Pilipinas ng mga
sasakyang pandagat ng iba’t ibang
bansa.
4. Narating ng mga Espanyol ang
bansa dahil sa paghahanap ng mga
Europeo sa islang tinatawag na Spice
Islands o Moluccas para kumuha ng
mga rekado at pampalasa.
5. Sinakop ng mga Espanyol
(Espanya) ang bansa at pinakilala ang
relihiyong Kristiyanismo na sinundan
ng mga Amerikano (Estados Unidos)
na nagtaguyod ng pampublikong
paaralan, pagtuturo ng wikang Ingles
at nagtayo ng mga base militar. Ang
mga Hapones (Hapon) naman ang
nagpasigla sa panitikang Pilipino.
6. Sa iba’t ibang dayuhan na sumakop
at nakipagkalakalan sa ating bansa,
naimpluwesyahan nito ang
ekonomiko, edukasyon, relihiyon,
pulitikal at iba pang sosyo-kultural na
pamumuhay ng mga Pilipino.
maraming mga Pilipino at mga
dayuhan ang naganyak na
makipagkalakalan. Ang mga Ingles,
Amerikano, at Tsino ay nakapagpasok
ng malaking kapital sa bansa.
Nagbigay daan ito sa pag-unlad ng
pamumuhay ng mga Pilipino. Sila ang
bumuo sa panggitnang uri (Middle
Class) sa lipunan sa Pilipinas. Ang
panggitnang uri ay binubuo ng
mayayamang Pilipino, mestizong
Español, at Tsino na ang kabuhayan
ay higit pa sa karaniwang Pilipino.
Dahil sa kasaganahan na nakamit nila
marami sa mga anak nila ang
nakapag-aral sa Maynila o sa Europa.
Dahil sa kanilang pagsasanay sa ibang
bansa naging malawak ang kanilang
pananaw sa buhay. Doon, ang mga
kabataang naliwanagan o nabuksan
ang kamalayan tungkol sa mga ideya
o kaisipang liberal ay tinawag na
ilustrados. Ang mga ilustrados tulad
nina Jose Rizal, Graciano Lopez
Jaena, Marcelo H. del Pilar, Antonio
Luna, Juan Luna, Mariano Ponce,
Jose Maria Panganiban, at marami
pang iba. Ang kaisipang liberal na
kanilang nabasa at sa edukasyong
kanilang nakamit ang siyang nagmulat
sa kanila sa tunay na kalagayan ng
Pilipinas.
Pamumuno ni Gobernador Heneral
Carlos Maria de la Torre Sumiklab
ang labanan sa Spain noong 19 ng
Setyembre 1868. Ang himagsikan
bunga ng pagpalit ng pamamahala
mula sa kamay ng mga konserbatibo
tungo sa mga liberal. Sa panahong
iyon ipinadala sa Pilipinas si
Gobernador Heneral Carlos Maria de
la Torre. Isang magiting na kawal si
Heneral Carlos Maria de la Torre,
naging gobernador heneral noong 23
Hunyo 1869. Naniniwala siya sa
liberalismo at ipinamalas niya ito sa
pamamagitan ng mga patakaran at
mahusay na pakikitungo sa mga tao.
Pantay-pantay ang pagtingin niya sa
mga Español at mga Pilipino.
Ipinagbawal niya ang parusang
paghahagupit; winakasan ang pag-
eespiya sa mga pahayagan; at
hinikayat ang malayang
pamamahayag. Naniniwala siya na
ang lahat ng tao ay pantay-pantay.
Kaya sa panahong ng kaniyang
panunungkulan ay naramdaman ng
mga Pilipino ang Kalayaan at ang
malaking pagbabago. Maikli lamang
ang pamumuno ni Gobernador
Heneral Carlos Maria de la Torre
ngunit napakilala niya ang kalayaan,
pagkapantay-pantay, at kapatiran.

Ang Pag-aalsa sa Cavite noong 1872

at ang Pagbitay sa Tatlong Paring
Martir
Nang matapos ang panahon sa
pamumuno ni Gobernador Heneral
Carlos Maria de la Torre, ang pumalit
sa kanya ay si Heneral Rafael
Izquierdo. Kalaban siya ng mga
liberal sa pamahalaan. Si Izquirdo ay
kabaliktaran sa paraan ng pamumuno
ni de la Torre. Ipinagmalaki ni
Izquierdo ang kaniyang pamamaraan
sa pamamahala. Ito ang paggamit ng
krus sa isang kamay at espada sa isang
kamay. Ang pamamahala ni Goberdor
Izquierdo naging mahigpit at nagdulot
ng pahirap sa mga Pilipino ang
kaniyang mga kautusan. Inalisan niya
ng karapatan at kabuhayan ang mga
manggagawang Pilipino sa Cavite na
hindi nakapagbayad ng taunang
buwis. Sa ginawa ni Izquierdo na
pagmamalupit naramdaman ng mga
Pilipino ang malaking pagkaiba ng
pamumuno ni dela Torre. Dahil dito
nagkaroon ng di pagkakaunawaan at
nauwi sa pag-alsa noong 20 Enero
1872, sa pamumuno ni Sarhento
Fernando La Madrid. Napatay nila
ang mga pinuno ng hukbong Español
at nakuha ang arsenal sa Cavite.
Lumusob ang malaking tropa ng mga
Español at nagkaroon ng madugong
labanan, na siyang ikinasawi ng mga
nag-alsang Caviteño kasama na si La
Madrid. Ang mga nakaligtas ay
ipinadala sa Intramuros, Maynila
bilang mga bilanggo. Nasugpo kaagad
ng mga Español ang pag-alsa sa
Cavite, hinuli lahat na nasangkot at
pinagbintangang pinuno nito, kabilang
sina Padre Mariano Gomez, Padre
Jose Burgos, at Padre Jacinto Zamora.
Pinagbintangan sila na mga pinuno sa
pag-alsa sa Cavite upang matahimik
ang noon mainit na isyu ng
sekularisasyon. Ang Kilusang
Sekularisasyon ay itinatag upang
ipagtanggol ang karapatan ng mga
paring sekular sa mga parokya. May
 dalawang uri ng pari noon ang regular
at sekular. Ang regular ito ang mga
paring kasama sa mga samahang
relihiyoso at sekular ang hindi
kasama. Pinamumunuan ni Padre
Pedro Pelaez ang Kilusang
Sekularisasyon. Noong 3 Hunyo 1863
binawian ng buhay si Padre Pelaez.
Ang pumalit sa kanya sa pamumuno
ay si Padre Jose Burgos na kilala
bilang pinakamagaling na mag-aaral
ni Padre Pelaez, kasama sina Padre
Mariano Gomez at Padre Jacinto
Zamora (GomBurZa)

Pinadakip at hinatulan sila ni

F. Developing Panuto: Lagyan ng tsek (/) ang
mastery (leads patlang kung ang pangungusap ay
to Formative ginamitan mo ng mapanuring
Assessment 3) pag-iisip batay sa balitang
napakinggan sa radyo, nabasa sa
pahayagan, o internet at ekis (x)
kung hindi mo ito nabigyan ng
mapanuring pagiisip.
____________ 1. Naipaliliwanag
ko nang maayos at may
kumpletong detalye ang balita
ukol sa Covid 19.
____________ 2. Nababasa ko
ang isang balitang tungkol sa mga
dapat gawin laban sa
Coronavirus.
____________ 3. Naikukumpara
ko ang tama at mali sa aking
nabasa sa pahayagan o internet.
____________ 4. Naiisa-isa ko
ang mga tuntunin sa pakikinig sa
radyo.
____________ 5. Naisasagawa ko
ang sunud-sunod na pamantayan
sa pagbabasa ng balita.
Panuto: Basahin ang bawat
pangungusap. Isulat sa patlang ang
Oo kung tama ang tinutukoy sa bawat
pangungusap at Hindi kung mali.
________1. Unawaing mabuti ang
sitwasyon upang makapagbigay ng
tamang desisyon sa anumang
problemang kinakaharap.
________2. Isaalang- alang ang
makabubuti para sa lahat bago
gumawa ng isang desisyon.
________3. Pag-isipan ang bawat
desisyon gagawin lalo na sa mga
mahahalagang bagay.
________4. Ang agarang
pagdedesisyon ay maaaring magdulot
ng kasiyahan.
________5. Maayos ang magiging
epekto ng madali ang pagdedesisyon.
Panuto: Isulat ang salitang Tama
kung ang pangungusap ay nagsasaad
ng katotohanan at Mali naman kung
hindi.
________1. Narating ng mga dayuhan
ang Pilipinas dahil sa estratehikong
lokasyon nito.
________2. Dinala ng mga Amerkano
ang relihiyong Kristiyanismo sa
Pilipinas.
________3. Narating ng mga Hapon
ang bansa dahil sa paghahanap ng
mga Europeo sa islang tinatawag na
Spice Islands o Moluccas.
________4. Ang mga katutubo mula
sa Timog-Silangang Asya ang mga
unang taong nanirahan sa Pilipinas.
________5. Ang Espanya, Estados
Unidos at Hapon ay ang mga bansang
sumakop sa Pilipinas
Gobernador Izquierdo ng kamatayan
sa pamamagitan ng garote noong 17
Pebrero 1872. Ngunit naniniwala si
Arsobispo Gregorio Meliton Martinez
na walang kasalanan ang tatlong pari.
Kaya hindi niya pinaalis ang abito
nang binitay ang mga ito sa
Bagumbayan (Rizal Park na sa
ngayon). Nagalit ang mga Pilipino
sapagkat hindi totoo ang bintang sa
tatlong paring martir at dahil dito
ganap na napukaw ang kanilang
damdaming nasyonalismo.
Panuto: Punan ng wastong letra ang
bawat kahon upang mabuo ang
salitang tinutukoy. Isulat sa sagutang-
papel ang buong salita.
1. Ano ang tawag sa Enlightenment o
naliwanagan sa Spain?
2. Anong uri ng pamumuno ang pina-
iral ni Carlos Maria de la Torre?
3. Ilang buwan na lamang ang
paglalakbay mula Maynila patungong
Spain matapos mabuksan ang Suez
Canal?
4. Sino ang pumalit kay Gobernador
Heneral Carlos Maria de la Torre?
5. Sa anong paraan pinatay ang
Panuto: Basahin ang tula at sagutin
ang mga tanong:
Ang Batang si Marikit
Ang batang si Marikit ay tunay na
kaakit-akit
Bilog ang mukha at nakangiting
palagi
Masayang kasama at di nagpapahuli
Sa pagsunod sa mga tamang
alituntunin lagi.
Maaasahan si Marikit sa lahat ng
gawain
Kung kaya naman mga guro at
kaklase sa paaralan
Bukambibig ang kaniyang pangalan
At hinahangaan ng marami.
Si Marikit ay mabait at katangi-tangi
Sapagkat sa kaniyang isip ay maging
masunurin palagi
Para mapag-ingatan ang inaasam at
hangaring nasa isip
Na sa gitna ng kahirapan ay
magkaroon ng buhay na kayganda at
kaybuti.
Siya’y handang magtiis dahil nasa
kaniyang isip
Dadating ang magagandang bagay sa
buhay na iyong hinihingi
Panuto: Basahin mo ang isang
pabula at sagutin ang sumusunod na
mga tanong.
Si Manoka
Sa isang liblib na pook ay may
nakatirang pamilya ng mga manok.
Simple, masaya at puno ng
pagmamahal ang kanilang maliit na
tirahan. Mapagmahal na ama si
Tandang Diro at responsableng
asawa si Inahing Nika. May lima
silang anak, si Manoka ang
panganay na kapag wala ang mga
magulang, siya ang napag-iiwanan
ng mga kapatid. Isang araw
maagang umalis ang mag-asawa
upang dumayo sa anihan ng mais sa
karatig bayan. Pinagbilinan ng ama
na bantayan at pakainin ang mga
kapatid. Nagluto na si Manoka.
Inisa-isa niyang ginising ang mga
kapatid, laking pagtataka niya wala
ang bunso niyang kapatid. Iniwan
ang iba pang mga kapatid habang
kumakain. Tanong dito, tanong
doon ang ginawa niya ngunit ni isa
man ay walang makakapagturo dito
tatlong paring martir? Kung ang tao ay magpapakabait at
mananatiling masunurin
Sa lahat ng kanyang paggawa maging
sa pag-iisip
Tiyak na matutugunan ang
kasaganahan at kaginhawaang
pinakamimithi.
Mga Tanong:
1. Sino ang pangunahing tauhan sa
binasang tula?
2. Ano ang angking niyang ugali?
3. Paano mo mailalarawan ang batang
babae sa tula?
4. Bakit siya minamahal ng mga tao?
5. Bilang isang mag-aaral, nararapat
bang tularan ang
angking niyang ugali? Bakit?
hanggang siya’y makarinig ng isang
boses na tumatawa at malakas na
nagsasalita, “Diyan ka nababagay
munting sisiw, sa kumunoy,
hanggang sa ika’y malunod, ha! ha!
ha!” malakas na tawa ni Asong
Malupit. Lumapit si Manoka, nakita
niya si Mikmik, ang bunso nilang
kapatid umiiyak at parang takot na
takot. Naghanap si Manoka ng
mahabang kahoy at inihampas niya
ito sa nakabungisngis na aso.
“Malupit ka!, buong lakas na
hinampas niya ang aso hanggang
kumaripas ito ng takbo. “Yeheey!
Ligtas na ako, iniligtas ako ng Ate
Manoka ko,” buong kasiyahang
niyakap ni Mikmik ang ateng
tagapagligtas niya.
Sariling Katha ni Marijo Panuncio
Mga tanong:
1. Ano ang pamagat ng nabasang
pabula?
2. Sino ang mapagmahal at
masunurin na tagapag-alaga ng
kaniyang mga kapatid?
3. Sino-sino ang naghahanap ng
pagkain para sa pamilya ni
Manoka?
4. Ano ang gawain ni Manoka
kapag wala ang mga magulang sa
bahay?
5. Kailan nalaman ni Manoka na
nawawala ang kaniyang bunsong
kapatid?
6. Kaninong malakas na boses ang
narinig ni Manoka habang siya’y
papalapit kumunoy?
7. Ano ang sinabi ni Asong Malupit
sa kapatid ni Manoka na nagpasidhi
ng galit niya sa aso?
8. Bakit umiyak nang sobra at takot
na takot si Mikmik ng nadatnan ni

G. Finding Ano ang pinakamahalagang aral
practical na natutunan mo tungkol sa
application of Kawilihan sa Pagsusuri ng
concepts and Katotohanan?
skills in daily
living
H. Making Magbigay ng tatlong hakbang na
Generalizationan maaari mong gawin upang
d Abstraction matiyak na ang iyong pagsusuri
about the ng katotohanan ay kawili-wili?
Lesson
I. Evaluating Panuto: Basahin ang sitwasyon
Learning sa ibaba at ibigay ang sariling
opinyon tungkol dito.
a. Umuwi nang maaga ang mag-
asawang Sita at Remy at kanilang
nadatnan sa bahay ang kanilang
anak na lalaki na si Carlos habang
nanonood ng isang programa sa
telebisyon. Nang makita ng
kanyang ina ang programang
kanyang pinapanood ay daglian
niyang pinatay ang tv at
pinagalitan si Carlos. Kung ikaw
ang mga magulang ni Carlos,
paano mo ipapaliwanag kung
bakit mo siya napagalitan?
b. Narinig mong pinapagalitan ng
iyong nanay ang iyong kapatid
dahil bumagsak siya sa kanyang
pagsusulit. Hindi na nakapagsalita
ang iyong kapatid dahil agad
itong pinagalitan ng inyong
nanay. Kung ikaw ang kanyang
kapatid, paano mo siya
matutulungan sa ganitong
sitwasyon?
Paano mo kinakalkula ang mga
posibleng resulta ng iyong mga
desisyon at kung paano ito mag-
aapekto sa iba't ibang aspeto ng iyong
buhay?
Ano ang mga hakbang na iyong
sinusundan sa pag-iisip bago ka
magdesisyon?
Larawan ng Aking Buhay
1. Maghanda ng mga magazine,
gunting, at papel para sa collage.
2. Ibigay ang instruksyon na hanapin
nila ang mga larawan na nagpapakita
ng mga pangyayari sa buhay nila
(tulad ng kasiyahan sa pamilya,
paaralan, o iba pang mahalagang
pangyayari).
3. Hayaang mag-cut at mag-arrange
ng mga larawan sa isang papel para
makabuo ng "Larawan ng Aking
Buhay" na magpapakita ng mga
koneksyon sa kanilang sarili.
Paano namulat ang mga Pilipino sa
maunlad na kaisipan?
Ano ang mga katangian ng Pilipinas
na nag-uugnay sa kasaysayan ng
lokasyon?
Panuto: Tukuyin ang isinasaad ng
bawat pangungusap. Piliin ang sagot
sa loob ng kahon. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa patlang.
a. Spice Islands o Moluccas
b. Amerikano/Estados Unidos
c. Pilipinas
d. Hapon
e. Espanya/Espanyol
f. Vietnam
g. Bisinal
h. Dagat Celebes
i. Pangunahing direksyon
j. Relatibong lokasyon
_________1. Ang pagtukoy sa
lokasyon ng isang lugar sa
pamamagitan ng mga anyong-tubig at
anyong-lupa na nakapalibot dito.
_________2. Ang bumubuo sa hilaga,
kanluran, timog at silangan.
_________3. Ang anyong tubig na
nasa timog ng Pilipinas.
_________4. Ang anyong-lupa o
bansa na nasa kanluran ng Pilipinas.
_________5. Ang tawag sa pagtukoy
ng lokasyon gamit ang mga bansang
nakapaligid dito.
_________6. Lugar na hinahanap ng
mga Europeo upang kumuha ng mga
rekado at pampalasa.
Ano ang mga pagbabago sa lipunan at
kultura ng Pilipinas na naidulot ng
pag-usbong ng damdaming
nasyonalismo?
Ano ang mga pangunahing layunin ng
mga lider nito?
Panuto: Basahin at unawaing mabuti
ang mga pahayag
1. Siya si ________________, ang
naniniwala sa liberal na paraan ng
pamumuno.
2. Bakit nag-alsa ang mga sundalo sa
arsenal sa Cavite noong 1872?
Magbigay ng isang dahilan.
3. Anong kaisipan ang dala ng mga
babasahin mula sa Europe?
4. Ano ang naramdaman ng mga
Pilipino nang patayin sina Padre
Gomez, Burgos, at Zamora?
5. Ano ano ang mga nalaman ng mga
Pilipino nang pumasok sa Pilipinas
ang kaisipang liberal? Magbigay ng
dalawa.
Paano mo malilinang ang kakayahang
mag-ugnay ng sariling karanasan sa
napakinggang teksto?
Ano ang mga kasanayan na nagagamit
ninyo upang mapag-ugnayan ang
inyong sariling karanasan sa
napakinggang teksto?
Panuto: Nasubukan mo na bang
maging mabait at masunurin? Sa
paanong paraan? Iugnay ang sagot sa
sariling karanasan. Sumulat ng 5-10
pangungusap tungkol dito.
Manoka?
9. Paano nakaligtas si Mikmik sa
ginawa ng Asong Malupit sa
kaniya?
10. Ano ang aral na makukuha sa
nabasang pabula?
Paano natin maisasabuhay ang
wastong pagsasagot sa paggawa ng
mga desisyon?
Ano ang mga benepisyo ng pag-
aaral ng tamang paraan ng pagsagot
sa mga tanong tungkol sa mga
kuwento o impormasyon?
REPLEKSIYON:
Paano mo maisasabuhay ang aral na
iyong natutunan sa kuwento? Isulat
ito sa limang (5) pangungusap.
_____________________________
_____________________________
_____________________________

J. Additional Panuto: Basahin ang kuwento at
activities for sagutin ang mga tanong.
application or
remediation Ang Desisyon ni Lisa
Si Lisa ay isang mag-aaral
na nasa Ikalimang Baitang ng
Burubud-an Elementary School sa
bayan ng Abuyog. Siya ang
pangulo ng kanilang klase at isa
siya sa pinagpipiliang maging
kinatawan ng kanilang paaralan
sa paparating na pambansang
paligsahan ng mga mag-aaral sa
Ikalimang Baitang. Gustong-
gusto ni Lisa na mapiling
kinatawan ng kanilang paaralan.
Ito ay sa dahilang gusto niya na
makarating sa iba’t ibang lugar at
makisalamuha sa ibang mga mag-
aaral galing sa ibang paaralan.
Isang bagay lamang ang
bumabagabag kay Lisa. Alam
kasi niya na hindi naman siya ang
pinakamahusay na mag-aaral sa
kanilang paaralan. Ito ay ang
kanyang kamag-aral na si Vicky.
Si Vicky ang pinakamatalino
sa kanilang klase. Palagi itong
nakakukuha ng mataas na grado
sa bawat pagsusulit sa iba’t ibang
asignatura. Maraming beses nang
sinubukan ni Lisa na higitan si
Vicky sa pagsusulit ngunit ni
isang beses ay hindi niya ito
natalo. Tanggap ni Lisa na mas
magaling si Vicky sa kanila.
Alam ni Lisa na kung si Vicky
ang magiging kinatawan ng
kanilang paaralan sa paligsahan,
tiyak na mananalo ito.
Dahil dito, nagdesisyon si
Lisa na kausapin ang kanilang
guro at hilingin dito na huwag na
siyang isama sa mga
Panuto: Sa iyong kwaderno isulat ang
TAMA kung ang pangyayari o
sitwasyon ay ngsasaad ng naayong
hakbang sa pagpasya at MALI kung
hindi.
________1. May meeting ang inyong
samahan sa Esp at napagpasyahan ng
marami na sasama sa Clean up drive
ng paaralan. Hindi ka sumama dahil
tinatamad ka.
________2. Hindi ka sumunod na
imungkahi ng inyong lider na magdala
ng matulis na bagay para madaling
pumutok ang lobo sa magiging laro
ninyo sa paaralan upang Manalo ang
inyong pangkat.
_______3. Napagpasyahan ng SPG na
mglunsad ng isang proyekto na
makakatulong sa paaralan. Isa ka na
napili ng nakarami na maging lider.
Bagama’t labag sa kalooban ay
tinanggap mo rin ang iyong pagka
lider.
_______4. Galling sa mahirap na
pamilya si Nicholas.Matalino siya
kaya pinapag-aaral sya ng
Pamahalaan.Nang makatapos bilang
iskolar sa pagiging doctor, ng
desisyon siya na magtatrabahao sa
America dahil mas malaki ang sweldo
doon.
_______5. Si Luisa ay isang dalagang
hindi nakapagtapos ng pag-aaral dahil
sa barkada. Lagi siyang
pinagsasabihan at pinapagagalitan ng
kaniyang mga magulang. Gusto
nalang ni Luisa na mag-asawa kahit
walang trabaho ang lalaki para lang
siya makaalis sa kanila.
_________7. Sentro ng pamamahagi
ng iba’t ibang produkto mula sa
Timogsilangang Asya at ng mundo
dahil daanan ito ng mga sasakyang
pandagat ng iba’t ibang bansa.
_________8. Bansang pinasigla ang
panitikang Pilipino. _________9.
Nagtaguyod ng pampublikong
paaralan at pagtuturo ng wikang
Ingles _________10. Nagpakilala ng
relihiyong Kristiyanismo sa Pilipinas.
Panuto: Lagyan ng ( ) kung itoy
nagpapaliwanag sa lokasyon ng
Pilipinas at paghubog ng ating
kasaysayan ang pahayag at (x) kung
hindi. Isulat ang sagot sa iyong
kuwaderno.
1. Nagtayo ng mga istrukturang base
militar ang mga Amerikano para
gawing sanayan ng mga sundalo at
imbakan o arsenal ng mga kagamitang
pandigma nila.
2. Ang edukasyon ang naging
pinakamalaking pamana ng Espanya
sa Pilipinas.
3. Bukod sa kultura, naging sentro din
ang Pilipinas sa komunikasyon,
transportasyon, at kalakalan sa Asya.
4. Naging kalaban ng Pilipinas ang
lahat na mga karatig bansa nito dahil
sa estratehikong lokasyon nito sa
Asya.
5. Mahalagang pag-aralan ang
heograpiya o lokasyon ng isang bansa
para maunawaan kung paano nahubog
ang iba’t ibang aspeto ng kultura,
ekonomiya, at pamahalaan.
Panuto: Sagutin ang mga tanong sa
ibaba.
1. Ano ano ang mga salik sa pag-
usbong ng damdaming
nasyonalismong Pilipino?
2
. Makatarungan ba ang ginawang
pagbitay kina Padre Gomez, Burgos,
at Zamora? Bakit?
3. Ang pagbitay sa tatlong paring
martir ay nagpasidhi ng damdaming
________________ ng mga Pilipino.
Panuto: Magbigay ng limang gawain Panuto: Isa sa kayamanan natin na
ng isang batang mabait na katulad mo. hindi mapapalitan ay ang
pagkakaroon ng malusog na
pangangatawan upang hindi
1.
magkasakit. Isa sa mga sakit na
tumatama sa tulad mong bata ay
2. ang Dengue. Basahin ang teksto at
sagutin ang mga tanong sa ibaba.
3.
4. Lutasin…Dengue
5. Nakakatakot! Nakakapagbahala!
Matinding pinsala ang hatid ng
dengue sa karamihan. Halos araw-
araw ay nakapagtatala ng
namamatay at ang nakalulungkot
dito karamihan sa tinatamaan ng
sakit na ito ay mga kabataan.
Kaya naman bago pa magtuloy-
tuloy ang pagtaas ng bilang ng mga
apektado ng dengue ay kumilos na
tayong lahat. “Kilos, Pilipino,”
panawagan ng Pangulong Duterte.
Makipagtulungan tayo sa ating
komunidad sa pagpapanatili ng
kalinisan. Maging masigasig din
ang bawat lokal na pamahalaan sa
pagtutok at pagbibigay ng tamang
ayuda sa nasasakupan para sa mas
epektibong kontra dengue. Ugaliin
sana nating lahat na maging malinis
ang ating kapaligiran pati na rin ang
lahat ng bagay kung kinakailangan.
MGA TANONG:
1. Ano ang pinag-uusapan sa
teksto?
2
. Batay sa binasang teksto, anong
sakit ang naghatid ng matinding
pinsala sa karamihan?
3. Sa iyong naobserbahan at
 pinagpipilian na maging nabalitaan, ano ang sakit na
kinatawan ng paaralan. Sinabi Dengue?
niya na napagdesisyunan niya na
hindi na lang ituloy ang
paghahangad na maging 4. Sino-sino ang dapat na may
kinatawan ng paaralan para sa gawing pagkilos upang mapigilan
higit na mabuting bagay. Naisip ang pagkalat ng sakit na ito?
niya na isakripisyo ang sariling
hangarin para sa ikabubuti at
ikatatagumpay ng kanilang 5. Kalimitan, sino ang nagiging
paaralan. Dahil sa ginawa niyang biktima ng sakit na ito?
ito, marami sa mag-aaral ni Lisa
ang lalong humanga sa kanya.

Mga tanong:
1.Ano ang pangalan ng
pangunahing tauhan sa kuwento?
2.Ano ang problema na hinaharap
ng tauhan sa kuwento?
3.Ano ang mensahe na
ipinahihiwatig ng kuwento?
4.Bakit naisipan ni Lira ang
ganitong desisyon?
5.Sang-ayon ka ba o hindi sa
desisyon ni Lira? Bakit?
IV. REMARKS
V.
REFLECTION
A. No. of learners ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above
who earned 80%
in the evaluation
B.No. of learners ___ of Learners who require additional ___ of Learners who require additional activites for ___ of Learners who require additional activites for ___ of Learners who require additional activites ___ of Learners who require additional activites for ___ of Learners who require additional activites
who require activites for remediation remediation remediation for remediation remediation for remediation
additional
activities for
remediation who
scored below
80%
C. Did the remedial ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No
lessons work?
___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught
No. of learners
up the lesson up the lesson up the lesson up the lesson up the lesson up the lesson
who have caught
up with the lesson
D. No. of learners ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue
who continue to to require remediation to require remediation to require remediation to require remediation to require remediation to require remediation
require
remediation
E. Which of my Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well:
teaching ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration
___ Games ___ Games ___ Games ___ Games ___ Games ___ Games
strategies worked
___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw
well? Why did ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary
these works? activities/exercises activities/exercises activities/exercises activities/exercises activities/exercises activities/exercises
___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel
___ Diads ___ Diads ___ Diads ___ Diads ___ Diads ___ Diads
___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS)
___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing
Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories
___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction
___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama
___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method
___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method

Why? Why? Why? Why? Why? Why?

 ___ Complete IMs
___ Availability of Materials
___ Pupils’ eagerness to learn
___ Group member’s
Cooperation in doing
their tasks
___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs
___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials
___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn
___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s
Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing
their tasks their tasks their tasks their tasks their tasks

F. What difficulties ___ Bullying among pupils
did I encounter ___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs
which my
___ Unavailable Technology
principal Equipment (AVR/LCD)
orsupervisor can ___ Science/Compuiter/
help me solve? Internet Lab
___ Additional Clerical works
___ Bullying among pupils
___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs
___ Unavailable Technology
Equipment (AVR/LCD)
___ Science/Compuiter/
Internet Lab
___ Additional Clerical works
___ Bullying among pupils
___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs
___ Unavailable Technology
Equipment (AVR/LCD)
___ Science/Compuiter/
Internet Lab
___ Additional Clerical works
___ Bullying among pupils
___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs
___ Unavailable Technology
Equipment (AVR/LCD)
___ Science/Compuiter/
Internet Lab
___ Additional Clerical works
___ Bullying among pupils
___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs
___ Unavailable Technology
Equipment (AVR/LCD)
___ Science/Compuiter/
Internet Lab
___ Additional Clerical works
___ Bullying among pupils
___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs
___ Unavailable Technology
Equipment (AVR/LCD)
___ Science/Compuiter/
Internet Lab
___ Additional Clerical works

G. What innovation Planned Innovations:
or localized ___ Localized Videos
___ Makinbg big books from
materials did I
views of the locality
use/discover ___ Recycling of plastics tobe
which I wish to used as instructionl
share with other Materials
teachers? ___ local poetical
composition
Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations:
___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos
___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from
views of the locality views of the locality views of the locality views of the locality views of the locality
___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe
used as instructionl used as instructionl used as instructionl used as instructionl used as instructionl
Materials Materials Materials Materials Materials
___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical
composition composition composition composition composition

Prepared by:
CRISTINE ANN C. ARANDIA
Teacher
Noted:
JEHEL C. SALADORES
Head Teacher III

School: BURUBUD-AN ELEMENTARY SCHOOL Grade Level: 5&6

GRADE 5 & 6 Teacher: CRISTINE ANN C. ARANDIA Learning Area: Science and EPP/TLE (IE)
MG DAILY LESSON LOG Teaching Date: August 1, 2024 (Week 1 - Day 4) Quarter: 1st QUARTER

MAPEH (P.E.) 5
I. OBJECTIVES
2:00-3:00
A. Content Demonstrates understanding of
Standards participation and assessment of
physical activity and physical
fitness.
B. Performance Participates and assesses
Standards performance in physical
activities. assesses physical
fitness.
C. Most Essential a. Naisasagawa ang mga
Learning kakayahan ng laro.
Competencies (PE5GS)-Ic-h-4)
(Write the LC code
for each)
b. Nasusuri ang paglahok at
paglalaro ng Tumbang Preso
batay sa Philippine Physical
Activity Pyramid.
MAPEH (HEALTH) 5
3:00-4:05
Demonstrates understanding of mental
emotional, and social health concerns.
Practices skills in managing mental,
emotional and social health concern.
Describes a mentally, emotionally and
socially healthy person.
(H5PH-Iab10)
MAPEH (P.E.) 6
2:00-3:00
Demonstrates understanding of
participation and assessment of
physical activity and physical fitness.
Participates and assesses performance
in physical activities. assesses
physical fitness.
a. Assesses regularly participation in
physical activities based on the
Philippines physical activity pyramid
(PE6PF-Ibh-18)
2. Observes safety precautions
(PE6GS-Ibh-3)
3. Executes the different skills
MAPEH (HEALTH) 6
3:00-4:05
Demonstrates understanding of
personal health issues and concerns
and the importance of health appraisal
procedures and community resources
in preventing or managing them.
Practices self - management skills to
prevent and control personal health
issues and concerns.
Describes personal health issues and
concerns.
(H6PH -Iab - 18)
EPP 5
4:05-4:40
Naipamamalas ang kaalaman at
kasanayan upang maging
matagumpay na entrepreneur.
Mapahusay ang isang produkto upang
maging iba sa iba.
Naipaliliwanag ang kahulugan at
pagkakaiba ng produkto at serbisyo.
(EPP5IE0a-2)
TLE 6
4:05-4:40
Demonstrates knowledge and skills
that will lead to one becoming an
ideal entrepreneur.
Sells products based on needs and
demands.
Produces simple products
 (PE5PF-Ib-h-18) involved in the game
c. Natutukoy ang mga pag-iingat (PE6GS-Ich-4)
pangkaligtasan (Safety 4. Displays joy of effort, respect for
Precautions) sa paglalaro ng others and fair play during
Tumbang Preso. participation in physical activities
(PE5GS-Ib-h-3) (PE6PF-Ibh-20)
d. Naipamamalas ang kawilihan
at pagpapahalaga sa paglalaro ng
Tumbang Preso.
(PE5PF-Ib-h-20)
II. CONTENT Introduksiyon sa Larong Aspekto ng Kalusugan Introduction to Target Games: Produkto at Serbisyo Identifying the Buyer and the
(Suject Matter)
Personal Health Issues and
Pagtudla: Tumbang Preso Batuhang Bola Seller and Produce Simple
Concerns
Products
LEARNING
RESOURCES
A. References
1. Teacher’s Guide
pages
2. Learner’s
Materials pages
3. Textbook pages
4. Additional Balaclaot, D. & Alido, R. (2020). Garcia, M. (2020) Unang Markahan – Borsoto et al., (2020). Quarter 1 – Panizales, M. (2020) Quarter 1 – Roque C. Abanador (2020). ICT and Hernandez, C., Tormes, A.,
Materials from Unang Markahan – Modyul 1: Modyul 1: Aspekto ng Kalusugan Module 1: Target Games [Self- Module 1 Lesson 1: Personal Health Entrepreneurship – Modyul 1: Cramonte, R., & Sumalinog, F.M.
Learning Tumbang Preso [Learning [Self-Learning Modules]. Moodle. Learning Modules]. Moodle. Issues and Concerns [Self-Learning “Produkto O Serbisyo?!” [Self- (2020). Technology and Livelihood
Resource (LR) Activity Sheet]. Self-Learning Department of Education. Retrieved Department of Education. Retrieved Modules]. Moodle. Department of Learning Modules]. Moodle. Education ICT and
portal Modules]. Moodle. Department of (July 27, 2023) from https://r7- (August 24, 2023) from https://r7- Education. Retrieved (July 27, 2023) Retrieved (February 6, 2023) from Entrepreneurship Module 1:
Education. Retrieved (July 27, 2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/fold 2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/fold from https://r7-2.lms.deped.gov.ph/moodle/ Identifying the Buyer and the Seller
2023, 2023) from https://r7- er/view.php?id=13092 er/view.php?id=13092 https://r7-2.lms.deped.gov.ph/moodle/ mod/folder/view.php?id=12951 and Produce Simple Products [Self-
2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/ mod/folder/view.php?id=13092 Learning Modules]. Moodle.
folder/view.php?id=13092 Department of Education. Retrieved
(March 25, 2024) from https://r7-
2.lms.deped.gov.ph/moodle/mod/fol
der/view.php?id=13094
B. Other PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop, PowerPoint Presentation, laptop,
Learning SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets, SLMs/Learning Activity Sheets,
Resources bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno bolpen, lapis, kuwaderno
III. PROCEDURE
A. Reviewing Directions: Name some games you Directions: Read the 5 words below. Panuto: Tukuyin kung ang mga Directions: Write TRUE if the
previous Panuto: Lagyan ng tsek (✔) ang Panuto: Iguhit ang kung ang usually play during your free time. Tell what personal health issue or sumusunod na salita o grupo ng mga statement is correct, FALSE if not.
lesson or larawan ay nagpapakita ng gawain concern each one refers to. Choose salitang may salungguhit ay produkto Explain your answer.
mga larong paborito mong laruin.
presenting the para sa mahusay na pangangatawan at your answer from the given words o serbisyo. Isulat ang sagot sa patlang
_____ 1. Patintero _____ 2. Syato
new lesson 1. inside the box. bago ang bilang.
_____ 3. Sipa naman kung hindi. Iguhit ito sa 1. A person who buys
_____ 4. Holen/Jolens kuwaderno. 2. Height and Weight goods or services.
_____ 5. Trumpo Hearing ____________1. Si Maria ay pumunta
_____ 6. Luksong Tinik 3. Vision sa Puerto upang mamasyal sa loob ng
_____ 7. Piko isang araw. Sa huling araw ng
4. kanyang pananatili, pumunta siya sa
_____ 8. Taguan
_____ 9. Luksong Lubid 1. Myopia pamilihan at bumili ng peanut butter, 2. Someone who offers
5.
_____ 10. Tiyakad o Kadang- 2. Overweight mansanas at banana chips. something for sale.
Kang 3. Impacted Cerumen ____________2. Nasira ang kable ng
4. Stunted Growth kuryente sa bahay nila Boyong,
5. Strabismus tumawag ang kanyang ina ng
electrician upang palitan at ayusin ang 3. Must learn the art of
sira nito. offering.
____________3. Nagkaroon ng isang
sunog sa malaking bahagi ng
pamilihang bayan, tumawag si Dan ng

B. Establishing a Bahagi na ng libangan nating mga
purpose for the Pilipino ang mga laro. Kabilang
lesson sa mga larong ito ang iba’t ibang
target games na nilalaro ng mga
bata nang may kawilihan.
Pagmasdan ang larawan sa taas.
Alam mo ba ang larong ito? Ikaw
ba ay nakapaglaro na nito?
C. Presenting Ito ay isang halimbawa ng larong
examples/ pagtudla o target games. Ito ay
instances of the ang larong tumbang preso.
new lesson
D. Discussing new Ang tumbang preso ay isang uri
concepts and ng target game na tanyag dito sa
practicing new Pilipinas. Ito ay masayang
skills #1 nilalaro ng mga bata. Ang larong
ito ay kadalasang nilalaro sa kalye
o kalsada gamit ang basyong lata
bilang target at tsinelas na
pamato. May mga kakayahang
nalilinang sa paglalaro nito.
Nakakatulong din ito sa paghubog
ng mabuting katangian ng isang
bata.
Ano ang nais ipahiwatig ng larawan?
Ang ating kalusugan ay napakahalaga
dahil ito ay nakaaapekto sa ating pang
araw-araw na gawain sa ating buhay.
Ang mabuting kalusugan ay hindi
lamang tumutukoy sa magandang
pisikal na pangangatawan. Ito ay kung
paano natin nararamdaman ang ating
sarili, magpahayag ng saloobin at
makisama sa ibang tao. Sa madaling
salita, ang ating pisikal, mental,
emosyonal, at sosyal na kalakasan ay
mga dahilan na maaaring makaapekto
sa pangkabuuang kalusugan ng bawat
tao.
Paano mo malalaman kung ang isang
tao ay malusog? Ang isang tao ay
malusog kung siya ay nagtataglay ng
magandang pisikal, mental,
emosyonal, espirituwal at sosyal na
kalusugan kung kaya’t mahalaga na
ito ay ating matutunan sa araling ito
upang mapanatili ang mahusay na
kalusugan.
Are you familiar with the pictures
above? What can you say about it?
Are you playing these games? Did
you enjoy playing it?
There are traditional Filipino Games
or Indigenous games in the
Philippines (also known as Laro ng
Lahi) commonly played by children.
You will also learn the different safety
precautions before and during games.
It is to help you value the importance
of games and the emotions one feels
when playing such games and its
impact to one’s health.
Games have become part of Filipino
culture and one of the oldest forms of
human social interaction. Games were
important as cultural and bonding
events, and as teaching tools. The
traditional Filipino games or The
Larong Pinoy are very much alive in
the Philippines. These are games
commonly played by children, usually
using native materials. Some games
are played or held during town fiesta
in the provinces. These games of
Filipino children include the
following: Luksong Tinik, Batuhang
How does the saying "Health is
wealth" underline the crucial
connection between maintaining good
health and achieving overall well-
being and success in life?
Staying healthy is very important for
us to do our everyday activities. There
are personal health issues and
concerns that we need to know for us
to manage our own health.
Health is wealth. It means that a fit
and healthy body is the real wealth of
a person. A healthy body is free from
illnesses and diseases. A person who
is healthy keeps doing things that are
good for the body like eating
nutritious foods, exercising and
getting enough rest and sleep. We
should be aware of personal health
issues and concerns like height and
weight, vision and hearing. Knowing
these issues will make us observe
healthy habits and lifestyles for us to
live a healthy life.
bumbero upang patayin ang apoy na
likha ng pagsabog ng tangke ng gasul.
____________4. Malapit na ang
kaarawan ng kapatid ni Lolo kaya
minabuti niya na bumili ng isang bag
na mataas ang kalidad bilang regalo.
____________5. Bilang isang
propesyonal, pagtuturo sa mga mag-
aaral ang palaging iniisip ni G. Mante
tuwing siya ay papasok sa paaralan.
Bakit mahalagang ang produkto ay
dekalidad?
Bilang isang entrepreneur na
nagnanais na magtayo ng negosyong
pantahanan o pamayanan. Mahalaga
na malaman ang pagkakaiba ng
produkto at serbisyo upang mabigyan
ng tama at maayos na paghahanda
kung alin sa dalawa ang maaaring
ialok sa mamimili batay sa kanilang
pangangailangan at kagustuhan.
Sa panahon ng makabagong
teknolohiya, nagbabago ang lahat ng
mga bagay at marami ang mga
pwedeng mapagkakitaan ng mga tao.
Ang ilan ay maaaring
makapagnegosyo gamit ang mga
produktong karaniwang gawa sa
kamay o makina. Ang iba naman ay
maaaring magtagumpay sa buhay
gamit ang kanilang serbisyo sa
paglilingkod ayon sa uri ng kaalaman
at kasanayan sa iba’t-ibang sector sa
lipunan.
4. Anybody who makes a
purchase of products.
5. The person who buys
goods or services in the market or
store.
Why is it necessary to ensure that
the product and service are of
quality?
An entrepreneur is “a person who
starts a business and is willing to
risk loss in order to make money.”
He or she “organizes, manages, and
assumes the risks of a business or
enterprise.
This means an entrepreneur is
someone who is willing to put up
the capital needed to set up a
business fully aware of the risks
involved. He or she plans,
organizes, and manages the
business, hires the people to help
run it, and ensures that the product
or service being offered is sold at a
reasonable price in order to earn.
Entrepreneurs play a key role in any
economy, using the skills and
initiatives necessary to anticipate
needs and bring good new ideas to

E. Discussing new Larong Pagtudla
concepts and Ang target game o larong
practicing new pagtudla ay isang uri ng laro kung
skills #2 saan ang manlalaro ay sumusubok
na ihagis, i-slide o i-swing ang
pamato upang maabot o
matamaan at madala o makuha
ang target sa isang itinalagang
lugar. Ang target games ay
maaaring isahan o
pangmaramihan. Ilan sa mga
kilalalang target games na isahan
ay palo sebo, luksong baka, sipa,
billiards, bowling, golf, tatsing at
batuhang bola. Ang tumbang
preso, Bati-Cobra, Luksong
Tinik, Ubusan ng Lahi, Siyato,
Football, Soccer, Baseball at
frisbee naman ay mga halimbawa
ng target games na
pangmaramihan.
Ang mga larong kabilang sa
target games ay maaaring isagawa
ng 3 – 5 beses sa isang linggo
batay sa Philippine Physical
Activity Pyramid. Ito ay nasa
ikalawang antas (level) ng
pyramid guide. Ang Philippine
Physical Activity Pyramid Guide
ay nahahati sa apat na antas kung
saan ang bawat antas ay
tumutukoy sa rekomendadong
dalas (frequency) ng paggawa sa
Ang kalusugan ng isang tao ay hindi
lamang sa pisikal na anyo makikita.
Maraming aspeto ang isinasaalang-
alang upang masabi na ang isang tao
ay malusog. Ito ay ang kalusugan sa
pag-iisip o mental, kalusugang
emosyonal at kalusugang sosyal.
• Kalusugang Pangkaisipan (Mental
Health) - ay abilidad ng isang tao na
makapagsaya sa ating buhay at
malampasan ang mga hamon sa
pangaraw-araw na pamumuhay. Ang
mabuting kalusugang pangkaisipan
(mental health) ay nagpapahintulot sa
iyo na maging kapakipakinabang,
magkaroon ng katuparan sa mga
relasyon sa ibang tao at malampasan
ang mga panahon ng kahirapan.
• Emosyonal na kalusugan (Emotional
Health) - ay maaaring humantong sa
tagumpay sa trabaho, relasyon at
kalusugan.
• Kalusugang sosyal (Social Health) -
ay tumutukoy sa mabuting
pakikipagugnayan sa kapwa.
Mga Katangian ng Isang
Indibidwal na may Kalusugang
Mental, Emosyonal at Sosyal
o Masayahin
o Nakapaglilibang
o May tiwala sa sarili
o Diyeta at ehersisyo
o Pakikiisa sa komunidad
o May pananalig sa Diyos
o Pagpapahalaga sa sarili
o Nakikisalamuha sa kapwa
o May maayos na pananalapi
o Pagpapahayag ng damdamin
o May pagpapahalaga sa trabaho
o May positibong pananaw sa buhay
o May positibong pagtanggap sa puna
ng kapwa
o Marunong manimbang sa paggawa
ng desisyon
Bola or Dodgeball, Tumbang Preso,
and Palo Sebo among others.
Target Game
Target games are games that involve
the players in placing an object near
or in a target to be able to get the
highest possible score. The players
must propel the object with much
accuracy and control to hit the target.
The players should also know how to
protect the object to prevent the other
players from scoring. Target games
involve different manipulate skills
like throwing, tossing, rolling,
catching, running, jumping, hopping,
and stretching.
Batuhang Bola
Children naturally love to play
outdoor games. One of the most
common games is dodgeball.
Batuhang Bola is the Filipino version
of dodgeball. It is a game that children
usually play the most because it is
very enjoyable and exciting. It really
makes children active because it
involves throwing, running, jumping,
hopping, catching and dodging which
kids really love. It must be done
skillfully to have more fun in this
game. Dodgeball or Batuhang Bola is
a game in which players on two teams
try to throw balls at each other while
avoiding being hit.
Dodgeball originated in Africa. It was
played there for over two hundred
years ago. The original version of it is
deadlier and more painful because
instead of rubber balls, they used
rocks or putrefied matter. That version
is played by African tribes to train
them.
❖ These are the safety precautions
before playing Batuhang Bola:
1. Establish medical readiness
1.1 A self-reported health status
The pupils are sharing ideas about
personal health issues and concerns on
height and weight. Read the comic
strip and take note of what they are
saying.
MGA PRODUKTO
Ang mga produkto ay mga ani o
bunga at mga kalakal tulad ng
pagkain, damit, sapatos, gamot,
appliances, sabon, alahas, sasakyan at
iba pa. Maaari rin itong mga bagay na
gawa ng mga prodyuser o negosyante
upang matugunan ang mga
pangangailangan ng mga tao sa
pamayanan.
Mga Uri ng Produkto:
•Durable Goods – Ito ay mga
kagamitang maaaring gamitin nang
matagalan.
Halimbawa: damit, sapatos, alahas,
kasangkapan sa bahay, computer, mga
sasakyan at iba pa.
•Non-durable Goods – Ito ay mga
produktong madaling maubos o
karaniwang ginagamit.
Halimbawa: mga pagkain, mga
inumin, mga sabong pampaligo at
panlaba, lapis, papel, at marami pang
iba.
MGA SERBISYO
Ang serbisyo ay isang uri ng
paglilingkod o pagsisilbi gamit ang
mga kaalaman at kasanayan sa
lipunan at tumutugon sa mga
pangangailangan ng mga tao sa
pamayanan. Ito ay nahahati sa iba’t-
ibang sector gaya ng propesyonal,
teknikal at mga kasanayan. May mga
serbisyo na kailangan muna
makapagtapos ng kurso at makakuha
ng board o bar exam upang makakuha
ng lisensiya para makapagtrabaho sa
professional service sector.
Mga Uri ng Serbisyo:
• Propesyonal – kailangan
market. All around us are
businesses run by groups or
individuals called entrepreneurs.
Whether they run a small business
like a sari-sari store or a big one
like a computer and software
company, they are considered
entrepreneurs.
Have you ever dreamed of
becoming an entrepreneur?
Do you have what it takes to
become a successful entrepreneur?
Starting your own business entails
serious hard work. It involves,
among others, activities such as
research, planning, testing,
developing, marketing, and the like.
What type of business do you want
to get into? A business involves
selling a product or service or both.
A product is something that is
manufactured following a process,
in order to be sold for a profit. A
service is a facility supplying a
public or market needed or demand.
Some examples are hair salons
offering hair care and hairstyling
services; bus companies, offering
transport services; and spas and
wellness centers offering massage
services, skin care treatments, and
the like.
There are two people or parties
involved in business transaction
such as selling and buying, the
seller and the buyer.
1. The Seller
- owns or manages a store or
business establishment
- offers goods, products, or services
to those who need it
- must learn the art of selling
- must maintain good relationships
with people, patient, and courteous
towards the prospective consumers
or buyers. sells products, goods, or
services at a specified amount
called selling price.
2. The Buyer
- buys goods or services from the
seller
- is also a consumer who makes use
of the goods to meet his/her needs
or wants and those of his family
– also called the end user because
iba’t ibang gawaing pisikal.
Bukod sa masayang laruin ang
mga target games, may mga
kakayahang nalilinang din ang
madalas na paglalaro nito at
marami ring magandang
naidudulot ito sa kalusugan.
Tumbang Preso
Ang tumbang preso ay isang
halimbawa ng larong pagtudla o
target games na palasak laruin ng
mga bata. Unang lumaganap sa
San Rafael, Bulacan, ang
tumbang preso ay isang larong
Pinoy kung saan ang isang taya
ay may binabantayang lata na
nasa loob ng isang bilog. Ito ang
“preso” na tinatawag. Ang ibang
manlalaro naman ay mga
tagahagis ng tsinelas na ang
layunin ay mapatumba at maalis
ang “preso” (lata) sa loob ng
bilog. Ang layunin ng taya ay
makataga (makataya) ng isang
tagahagis habang ang mga ito ay
kumukuha ng mga tsinelas sa
palaruan. Ang natagang
(natayang) tagahagis ang
magiging susunod na taya.
Mga kagamitan:
• Tsinelas
• Lata
• Yeso o chalk pangmarka
Paraan ng Paglalaro:
1. Itayo ang lata sa loob ng bilog
na guhit na may diyametrong
isang talampakan.
2. Ang manuhan o pamulang
guhit ay lima hanggang pitong
metro ang layo sa lata.
3. Magmanuhan upang piliin ang
taya. Isa-isang tumayo sa tabi ng
lata at ihagis sa manuhang-guhit
ang tsinelas. Ang may tsinelas na
pinakamalayo sa guhit ang
magiging taya.
4. Ang taya ay tatayo malapit sa
lata (maaaring sa likod o gilid ng
bilog ngunit hindi niya maaaring
harangan ng kahit ano mang
bahagi ng kanyang katawan ang
lata). Ang mga tagahagis naman
ay nasa manuhang-guhit.
5. Isa-isang pupukulin ang lata
gamit ang tsinelas upang maalis o
tumilapon ito palayo sa bilog.
6. Sa tuwing titilapon ang lata ay
kukunin ito ng taya at itatayo sa
o May magandang relasyon sa
pamilya, kaibigan at mga kasamahan
sa trabaho
1.2 Free form any sickness
2. Proper Clothing
1.1 Avoid clothing that is too tight or
that restricts movement.
1.2 For women, wear an exercise bra
for support.
1.3 For men, consider an athletic
supporter.
❖ Skills needed in the Game:
1. throwing
2. running
3. jumping
4. hopping
5. catching
6. dodging
❖ Mechanics of the game
1. To play Batuhang Bola you must
first gather 2 teams and get a ball.
2. Players play in front of the end line,
each them must have a space behind
them(5m). When the player is out they
go and play behind the other team. In
order to get back in they have to hit an
opponent
3. The first team should stand in the
middle of the court, while the second
team should be divided into two and
should stand at both sides of the first
team.
4. The second team should hit the
players of the first team. If the second
team could hit a player in the first
team, that player is out.
5. If that player catches a ball, his
team will gain a” life” and can be
used to revive another player or be
used to continue to play on if the ball
hits him/her.
6. The team will win if it hit all the
players and none of the players are
left.
❖ The following are the rules of
Batuhang Bola:
1. Toss coin will decide who will be
the Offensive Team or Defensive
Team.
2. Teams will be playing a 30-minute
game with teams exchanging position
as Offensive and Defensive teams
every 5 minutes or until a team scores
5 points.
3. There will be a 5-minute halftime
break.
4. Offensive Team will place 1 player
each on the Shooter (S) position and 2
players on Assist (A) position behind
the shooter.
5. Shooters are only allowed to throw
Our ears are our sense organ for
hearing. Let us learn the personal
health issues and concerns about it.
Let’s meet the eye doctor or the
ophthalmologist. An ophthalmologist
is a specialist in treating eye
conditions and diseases. Read and
understand her story.
nakapagtapos ng kurso at nakakuha ng
board o bar exam upang makakuha ng
lisensiya para makapagtrabaho.
Halimbawa: guro, engineer, doctor,
abogado, nars, pulis, accountant at iba
pa.
• Teknikal – Ito ay uri ng serbisyo na
nangangailangan ng mga kaalaman sa
paggawa ng mga bagay o
pagkukumpuni gamit ang iyong
kaalamang technical.
Halimbawa: auto mechanic,
computer programmer, electrician,
computer technician, aircraft
mechanic at marami pang iba.
• Kasanayan – serbisyong
nangangailangan ng mga kasanayan
sa paggawa.
Halimbawa: masahista, mananahi,
karpintero, pintor, barbero at marami
pang iba.
they use the good or product or
service in order to meet the needs
and wants of consumers and derive
satisfaction from it.
In deciding what type of business to
get into, it might be good to start
with a hobby or interest. It is easier
to work on something that youare
already passionate about. You can
produce something that you can
offer or sell to your friends and
schoolmates. School fairs are a
good opportunity to sell. Among the
products that are always in demand
are food items. Start small before
you think of producing bigger
quantities. One has to practice his
skills in food preparation, cooking
and food packaging. In addition,
one also has to observe safety
practices in handling, preparing,
and serving food items. Whatever
you decide on, you have to
remember to keep your costs down
while maintaining the quality of
your product. Make sure to canvass
and find out where you can source
your materials and supplies in
items, purchase your ingredients in
a store or market that sells fresh
produce. Lastly, remember that the
way a product is presented to the
customer affects its stability. Food
items, in particular, must not only
be attractively packaged but more
importantly, they should be
protected from contaminants and
spoilage. Like other expense items,
packaging must be of good quality
but also cost effective.
 loob ng bilog. the ball at Defensive players behind
7. Kung tumilapon ang lata ngunit the line at the base of the triangle
nakatayo pa rin ito saan mang which is the designated throw area.
dako ng lugar na pinaglaruan, 6. Assists are not allowed to throw the
patuloy na babantayan ito ng taya. ball at the deflectors.
Hindi kailangang ibalik ito sa 7. Defensive Team will field 5 players
bilog. in the playing court as Deflectors.
8. Kapag natumba naman ang 8. Deflectors will try to avoid getting
lata, ito ang pagkakataon para hit by the Offensive Teams shooters
kunin ng mga tagahagis ang until the 5 minute time limit expires.
kanilang tsinelas at bumalik sa 9. Teams will be given two (2) three
manuhang-guhit. (3) minute time out each half of game
9. Kapag nakatayo ang lata at play.
may nataga (nataya) ang taya, ang 10. Substitution can only be done on
nataga (nataya) ang magiging dead ball situations.
bagong taya.
10.Hindi maaaring tagain ang
manlalarong nasa manuhang-
guhit. Hindi rin maaaring managa
ang taya kung nakatumba ang
lata.
11.Kapag nanghahabol ang taya,
maaaring sipain ng ibang
manlalaro ang lata upang
tumumba ito. May mga
kasanayan na napapaunlad ng
larong tumbang preso.
Ito ay ang sumusunod:
• pagtudla o pagtarget
• pagtakbo
• pag-ilag upang hindi mataya
• paghagis ng pamato
• pagdampot ng tsinelas.
Bukod sa kaayusang pisikal na
naidudulot ng paglalaro ng
tumbang preso, ito rin ay nag-
papaunlad ng mga sumusunod na
katangian:
• pakiki-isa
• sariling disiplina
• determinasyon
• pagiging patas
• pagpapakita ng magandang
saloobin sa pagiging isports.

F. Developing Panuto: sagawa ang mga Panuto: Isulat sa loob ng ulap ang
mastery (leads sumusunod na kasanayan sa salita o lipon ng mga salita na
to Formative larong Tumbang Preso ng walong tumutukoy sa isang taong may
Assessment 3) beses at punan ang talahanayan sa kalusugang mental, emosyonal at
baba. sosyal.
palaaway
nakikisama sa kapwa
makasarili
nakikilahok sa mga gawain
mahina ang loob
nilulutas ang mga problema
malawak ang pang-unawa
Directions: Look at the pictures
below. How frequent do you perform
these activities based on the
Philippine physical activity pyramid?
Write once a week, sometimes, or
everyday on the blank.
Directions: Write Agree if the
statement tells good management
about personal health issue and
concern and Disagree if it does not.
Write the answer in your notebook.
1. To prevent obesity,
we should minimize eating food that
is high in sugar, fat and carbohydrates
and perform regular exercise.
2. Do not use cotton
buds and other objects in cleaning the
Panuto: Batay sa mga natutunan mo Directions: Make a simple
tungkol sa pagkakaiba ng mga packaging for the food item that
produkto at mga serbisyo, isagawa you want to make.
ang sumusunod. Lagyan ng tsek (√)
kung ang tinutukoy ay produkto at
ekis (X) naman kung serbisyo. Gawin
ito sa iyong kwaderno.
______ 1. Shoe Repair Shop
______ 2. computer programmer
______ 3. manikurista
______ 4. hamburger
______ 5. pantalon
 marunong gumawa ng desisyon ears.

3. Visit an
ophthalmologist or eye specialists if
you have eye problems.

4. Rub your eyes if it

gets itchy or irritated.

5. An underweight
person should eat healthy foods and
do physical activity regularly.

G. Finding Ano ang kahalagahan ng Physical Bakit mahalagang matutunan ang mga How does engaging in target games How does prioritizing self-care and Paano nakaapekto sa produkto at Considering the broader context of
practical Fitness sa Paglalaro ng Tumbang aspekto ng kalusugan? Ano ang like "Batuhang Bola" contribute to addressing personal health issues and serbisyo ng mga mamamayang economic exchanges, how does
application of Preso? kahalagahan nito sa ating developing important skills, concerns related to height and weight, Pilipino ang pagkakaroon natin ng understanding the roles of buyers
concepts and pamumuhay? promoting physical activity, and hearing, and vision significantly tinatawag na pandemya? and sellers impact consumer
skills in daily fostering social interactions in our impact your overall quality of life and behavior, market dynamics, and
living lives? contribute to your well-being? business strategies in daily life?
How can this understanding
contribute to making informed
choices and participating effectively
in economic activities?
H. Making Ano ang tumbang preso? Maliban sa pisikal na anyo ng tao, What are the potential benefits of Why is addressing personal health Ano ang pagkakaiba ng produkto at Reflecting on broader economic
Generalizationan anu-ano ang iba pang aspeto para including target games like "Batuhang issues and concerns related to height serbisyo? principles, how do the interactions
d Abstraction masabi natin na ang isang tao ay Bola" in our lives, considering aspects and weight, hearing, and vision between buyers and sellers
about the malusog? such as physical fitness, hand-eye crucial for maintaining a high quality influence market dynamics, pricing
Lesson coordination, teamwork, and strategic of life and effectively participating in strategies, and product
thinking? daily activities? development? How can
understanding the roles of buyers
and sellers facilitate effective
decision-making and
entrepreneurship in the production
and exchange of goods and
services?
I. Evaluating Panuto: Halina’t pasulungin pa Panuto: Magtala ng sampung (10) Directions: Let us do the following Directions: Complete the sentences Panuto: Isulat sa patlang kung Directions: Answer the following
Learning natin ang iyong mga kasanayan. katangian ng taong may kalusugang activity. Ask a member of the family with the correct word from the box Serbisyo o Produkto ang tinutukoy questions:
Isagawa ang mga sumusunod na mental, emosyonal, espirituwal at to help you execute the skills. below. Write the answer in your sa bawat bilang. Gawin ito sa iyong 1. How can making simple products
Gawain. sosyal. Pumili ng sagot mula sa kahon notebook. kwaderno. help generate additional income for
at ilagay ito sa susunod na dayagram. 1. An overweight or ___________ the family?
Itala ang sagot sa kuwaderno. person is likely to suffer from ______________ 1. Mga drayber at
cardiovascular or heart diseases, tsuper na tagahatid ng mga tao sa
diabetes and cancer. trabaho at sa paaralan.
2. A ____________ also called ______________ 2. Mga doctor at 2. If you plan to have a business and
crossed eyes, a condition in which the nars na tagapag-alaga ng mga taong be an entrepreneur what product
eyes do not properly align with each may sakit. ______________ 3. will you offer? Why?
other when looking at an object. Telebisyon at Radyo ay nagsisilbing

J. Additional Panuto: Basahin ang mga
activities for sumusunod na pangungusap.
application or Piliin ang titik ng tamang sagot.
remediation
___1. Alin ang hindi nakatutulong
sa pagpapaunlad ng kaangkupang
pisikal?
A. Paglalaro ng computer games
B. Luksong lubid
C. Pag-eehersisyo
D. Paglalakad
___2. Ito ay kahalagahan ng
pisikal na gawain.
A. Nagpapalakas ng katawan
B. Nagpapalakas ng pulso C.
Hindi nagiging aktibo ang
katawan
D. Nagpapatigas ng kalamnan
___3. Aling gawain ang ginagawa
araw-araw?
A. Paglalaro ng Volleyball
B. Pag-akyat sa hagdan
C. Pagbebesikleta
D. Pag-upo ng matagal ___4. Ang
gawaing pisikal sa bawat linggo
ng isang tao ay
kailangang______.
A. Dalangan
B. Iwasan
C. Dagdagan
D. Bawasan
___5. Ang pagsasayaw ng
modern dance o ballroom ay
dapat gawin ng________. A. 2-3
beses sa isang linggo B. 3-5 beses
sa isang linggo C. 6-7 beses sa
isang linggo D. Araw-araw
Panuto: Itugma ang mga salita sa
Hanay A sa mga larawang tinutukoy
sa Hanay B. Isulat ang titik ng tamang
sagot sa patlang bago ang bilang.
Directions: Identify what skill is used
in doing household chores. Look for
your answer on the box and write it
down on the space below each picture.
3. Hyperopia or Far-sightedness is a
condition in which people have
difficulty focusing on objects that are
up close but can see distant objects
very well. It can be corrected by using
_____________.
4. Swimmer’s ear is an infection in
the ________ ear canal caused by
water that is trapped in the ears
causing bacterial or fungal infection.
5. Pregnant women should observe a
healthy diet and lifestyle to prevent
____________ of their children.
Directions: Match the picture in
column A with the health issues and
concern related to each picture in
column B. Write only the letter of the
correct answer on the space provided
before the number.
libangan ng mga tao.
______________ 4. Kotse, motrsiklo
at iba pang uri ng mga sasakyang
ginagamit ng mga tao araw-araw.
______________ 5. Tagagawa ng
mga plano para sa pagtatayo ng mga
malalaking bahay o istraktura.
Panuto: Batay sa natutunan tungkol
sa pagkakaiba ng mga produkto at
mga serbisyo isagawa ang
sumusunod. Iguhit ang kung ang
tinutukoy ay produkto at naman
kung serbisyo.
____1. car wash
____2. kwintas
____3. buko juice
____4. computer programmer
____5. hamburger
____6. pamamalantsa
____7. cellphone
____8. Shoe Repair Shop
____9. manikurista
____10. pantalon
Directions: Identify the steps in
making simple products. Choose the
letter of the correct answer.
1. It is the step where you unleash
your creativity by choosing the right
materials for your product.
A. create the product
B. design your product
C. advertise your product
D. decide what materials to use
2. What step is the process of
promoting your product either by
using printed materials or online?
A. create the product
B. design your product
C. advertise your product
D. determine the price of your
product
3. It is the step where you make a
sketch of the product you have in
mind.
A. create the product
B. design your product
C. decide what materials to use
D. determine the price of your
product
4. Which of the following steps
where you can also create a
prototype of the product if possible
or you may go directly to the
creation of the first version using
the real materials?
A. create the product
B. design your product
C. advertise your product
D. determine the price of your
product
5. This step will let you evaluate
 your first product and ask
suggestions from relatives and
friends for adjustments and
improvements.
A. create the product
B. design your product
C. decide what materials to use
D. evaluate the first version and
make the necessary adjustments or
changes
6. It is the step where you should
consider the availability and cost
when selecting the materials.
A. Create the product
B. Design your product
C. Advertise your product
D. Decide what materials to use
7. Which of the following steps
where you make a sketch of your
product and must create your own
identity?
A. Create the product
B. Design your product
C. Advertise your product
D. Determine the price of your
product
8. It is the step where you create
first the initial version of the
product.
A. Create the product
B. Design your product
C. Advertise your product
D. Decide what materials to use
9. This step is the process where
you can also promote your product
during programs or gatherings in
your school or community where
there are more target customers.
A. Create the product
B. Design your product
C. Advertise your product
D. Decide what materials to use
10. What step is the process of
computing for the costs incurred in
making the product?
A. Design your product
B. Decide what materials to use
C. Determine the price of your
product
D. Evaluate the first version and
make the necessary adjustments or
changes.
IV. REMARKS
V.
REFLECTION
A. No. of learners ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above ___ of Learners who earned 80% above
who earned 80%
in the evaluation
B.No. of learners ___ of Learners who require additional ___ of Learners who require additional activites for ___ of Learners who require additional activites for ___ of Learners who require additional activites ___ of Learners who require additional activites for ___ of Learners who require additional activites
who require activites for remediation remediation remediation for remediation remediation for remediation
additional
activities for
remediation who
scored below
80%
C. Did the remedial ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No ___ Yes ___ No
lessons work?
___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught ___ of Learners who caught
No. of learners
up the lesson up the lesson up the lesson up the lesson up the lesson up the lesson
who have caught
up with the lesson
D. No. of learners ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue ___ of Learners who continue
who continue to to require remediation to require remediation to require remediation to require remediation to require remediation to require remediation
require
remediation
E. Which of my Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well: Strategies used that work well:
teaching ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration ___ Group collaboration
___ Games ___ Games ___ Games ___ Games ___ Games ___ Games
strategies worked
___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw ___ Solviong Puzzles/Jigsaw
well? Why did ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary ___ Answering preliminary
these works? activities/exercises activities/exercises activities/exercises activities/exercises activities/exercises activities/exercises
___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel ___ Carousel
___ Diads ___ Diads ___ Diads ___ Diads ___ Diads ___ Diads
___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS) ___ Think-Pair-Share (TPS)
___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing ___ Reredaing
Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories Paragraphs/Poems/Stories
___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction ___ Differentiated Instruction
___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama ___ Role Playing/Drama
___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method ___ Discovery Method
___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method ___ Lectue Method

Why? Why? Why? Why? Why? Why?

___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs ___ Complete IMs
___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials ___ Availability of Materials
___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn ___ Pupils’ eagerness to learn
___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s ___ Group member’s
Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing Cooperation in doing
their tasks their tasks their tasks their tasks their tasks their tasks

F. What difficulties ___ Bullying among pupils ___ Bullying among pupils ___ Bullying among pupils ___ Bullying among pupils ___ Bullying among pupils ___ Bullying among pupils
did I encounter ___ Pupils’ behavior/attitude ___ Pupils’ behavior/attitude ___ Pupils’ behavior/attitude ___ Pupils’ behavior/attitude ___ Pupils’ behavior/attitude ___ Pupils’ behavior/attitude
___ Colorful IMs ___ Colorful IMs ___ Colorful IMs ___ Colorful IMs ___ Colorful IMs ___ Colorful IMs
which my
___ Unavailable Technology ___ Unavailable Technology ___ Unavailable Technology ___ Unavailable Technology ___ Unavailable Technology ___ Unavailable Technology
principal Equipment (AVR/LCD) Equipment (AVR/LCD) Equipment (AVR/LCD) Equipment (AVR/LCD) Equipment (AVR/LCD) Equipment (AVR/LCD)
orsupervisor can ___ Science/Compuiter/ ___ Science/Compuiter/ ___ Science/Compuiter/ ___ Science/Compuiter/ ___ Science/Compuiter/ ___ Science/Compuiter/
help me solve? Internet Lab Internet Lab Internet Lab Internet Lab Internet Lab Internet Lab
___ Additional Clerical works ___ Additional Clerical works ___ Additional Clerical works ___ Additional Clerical works ___ Additional Clerical works ___ Additional Clerical works

G. What innovation Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations: Planned Innovations:
or localized ___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos ___ Localized Videos
___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from ___ Makinbg big books from
materials did I
views of the locality views of the locality views of the locality views of the locality views of the locality views of the locality
use/discover ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe ___ Recycling of plastics tobe
which I wish to used as instructionl used as instructionl used as instructionl used as instructionl used as instructionl used as instructionl
share with other Materials Materials Materials Materials Materials Materials
teachers? ___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical ___ local poetical
composition composition composition composition composition composition

Prepared by:
CRISTINE ANN C. ARANDIA
Teacher
Noted:
JEHEL C. SALADORES
Head Teacher III