Professional Documents
Culture Documents
Κεφαλαλγίες
Κεφαλαλγίες
Κεφαλαλγίες
• ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ
(οξέα επεισόδεια, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, μη φαρμακευτική θεραπεία,
υποτροπές, προδευτική μείωση αγωγής, προφυλακτική θεραπεία)
• ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ
(διόρθωση υποκείμενης αιτίας)
ΣΗΜΕΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
• ΕΝΑΡΞΗ : Αιφνίδια – εκρηκτική
• ΠΟΡΕΙΑ : Επιδεινούμενη
• ???
ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ
• ΕΝΑΡΞΗ : Πρόσφατη
• ΑΣΘΕΝΗΣ (συνήθως > 35 ετών) : ‘’πρώτη φορά γιατρέ’’ ή ‘’δεν είναι σαν το
συνήθισμένο πονοκέφαλο’’
• ???
• ΕΝΑΡΞΗ : Πρόσφατη
• ΠΟΙΟΤΗΤΑ : Έντονη
• ΑΣΘΕΝΗΣ : ...
• ???
ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ / ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ
• ΕΝΑΡΞΗ : Αιφνίδια
• ΠΟΙΟΤΗΤΑ : Έντονη
• ΠΟΡΕΙΑ : Εμμένουσα
• ΑΣΘΕΝΗΣ : ‘’έχω ένα φούντωμα, καίγεται το κεφάλι μου, και μια ζάλη δε
βλέπω μπροστά μου’’
• ???
ΚΑΚΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ
ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ – Δ.Δ
• ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΑΣΗΣ 45-50%
• ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ (χωρίς-κοινή / με αύρα-κλασσική) 20-25% / 3-5%
• ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ 2-3%
• ΜΙΚΤΗ < 1%
ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΕΣ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ
• ΙΣΤΟΡΙΚΟ
• ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
• ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
• Έναρξη
• Συχνότητα
• Διάρκεια
• Ποιότητα
• Εντόπιση
• Παράγοντες ύφεσης / επιδείνωσης
• Σημεία κινδύνου
• Οικογενειακό ιστορικό
• Κοινωνικά και προσωπικά χαρακτηριστικά / διαταραχές ύπνου
• Διατροφικές συνήθειες / έξεις
• ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (πριν και μετά την έναρξη θεραπείας)
ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
• Επιβεβαιώνει την κλινική υπόθεση
• Αποκλείει δευτεροπαθείς αιτίες
• Ανάλογη της προηγούμενης εμπειρίας με τον ασθενή
• Το λιγότερο : προσεκτική νευρολογική εξέταση και αμφοτερόπλευρη
βυθοσκόπιση
ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΕΣ
• ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΑΣΗΣ 45-50%
• ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ (χωρίς-κοινή/με αύρα-κλασσική)20-25% / 3-5%
• ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ 2-3%
• ΜΙΚΤΗ < 1%
ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΑΣΗΣ
• ΝΕΥΡ- ΑΓΓΕΙΑΚΗ/ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
• Χρόνια μυική σύσπαση κρανιακών-προσωπικών-αυχενικών μυών →
επακόλουθη ισχαιμία → πόνος
• Σεροτονίνη → ελαττωμένη σύνδεση στα λεμφοκύτταρα και μονοκύτταρα
• ΜΟΡΦΕΣ : επεισοδιακή / χρόνια
(30 min – 7 Η, <15 Η/Μ / > 15 Η/Μ - >6 Μ)
• ΠΟΙΟΤΗΤΑ : πιεστική ή συσφικτική
• ΕΝΤΑΣΗ : ήπια ως μέτρια /
δε χειροτερεύει με τη δραστηριότητα
• ΕΝΤΟΠΙΣΗ : συνήθως αμφοτερόπλευρη
• ΣΥΝΟΔΑ : μπορεί φωτοφοβία ή/και φωνοφοβία (όχι ναυτία)
• ΑΣΘΕΝΗΣ : ‘’ Νιώθω ένα στεφάνι να σφίγγει το κεφάλι μου’’
ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ
• ΑΓΓΕΙΑΚΗ – ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ – ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
• Γενετική προδιάθεση
• Χαμηλότερος ουδός απάντησης σε αντιδράσεις που σχετίζονται ιδιαίτερα με
την 5-υδροξυτριπταμίνη ή την σεροτονίνη
ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ
ΑΓΓΕΙΑΚΗ + ΝΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
• Ασυνήθιστη ευαισθησία στην ισταμίνη
• Ανώμαλη δραστηριότητα του σφηνουπερώιου γαγγλίου
ΕΚΛΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ : ισταμίνη, αλκοόλ, κάπνισμα, νιτρογλυκερίνη,
άγχος
ΑΝΔΡΕΣ : ΓΥΝΑΙΚΕΣ = 6:1
• ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 15 λεπτά – 3 ώρες (1
επεισόδιο/2η Η έως 8 επεισόδια/Η) για Ε ή M
• ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ : υφέσεις διάρκειας μηνών έως ετών
• ΠΟΙΟΤΗΤΑ : διαξιφιστική - βασανιστική
• ΕΝΤΑΣΗ : δυνατή
• ΕΝΤΟΠΙΣΗ : αυστηρά ετερόπλευρη, περικογχική ή κροταφική
• ΣΥΝΟΔΑ : δακρύρροια, ρινική συμφόρηση, ρινόρροια, εφίδρωση
προσώπου, μύση, πτώση και οίδημα βλεφάρου
• ΑΣΘΕΝΗΣ : ‘’ Δεν μπορώ να ξαπλώσω, κάνω βόλτες μέσα στο σπίτι και
μου έρχεται να χτυπήσω το κεφάλι μου στον τοίχο’’
ΜΙΚΤΗ
ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ : Άγνωστη
ΕΚΛΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ :
• βήχας
• έντονη προσπάθεια
• συνουσία
• ψύχος
ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ
ΚΡΟΤΑΦΟΓΝΑΘΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ
• ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ
• ΜΥΟΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΘΡΩΣΗ
(ανώμαλη μασητική κίνηση, νυκτερινός τριγμός δοντιών, δυσκολία
διάνοιξης)
• Κριγμός – click, ή κρότος – pop, ή πόνος σε όλες τις κινήσεις της
άρθρωσης
• Πόνος ψηλαφητικά στη άνω επιφάνεια της άρθρωσης (ή
στον έξω ακουστικό πόρο)
• Κριγμός + πόνος στη διάνοιξη + πόνος ψηλαφητικά = διάγνωση (92%-
91%, LR+ 10,2)
• ΑΣΘΕΝΕΙΣ : ‘’κλειδώνει και πονάει το σαγόνι μου γιατρέ’’
ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ
• ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ : ρήξη αγγείου (ανεύρυσμα-δυσπλασία) ή τραυματισμός
• ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ : όμοια αλλά λιγότερο έντονη κεφαλαλγία για Μ ή Ε !!!
• ΕΝΑΡΞΗ : αιφνίδια / κεραυνοβόλος
• ΕΝΤΑΣΗ : αδυσώπητη...
• ΣΥΝΟΔΑ : ναυτία-έμετος, αυχενική δυσκαμψία, μείωση επιπέδου
συνείδησης, εστιακό νευρολογικό έλλειμμα (σύντομη απώλεια συνείδησης
κατά την έναρξη, οπτική παράλυση ή οίδημα θηλής)
• ΑΣΘΕΝΗΣ : ‘’Ο χειρότερος πονοκέφαλος της ζωής μου’’
ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΕΣ ΜΑΖΕΣ-ΟΓΚΟΙ
• ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ : μοναδικό ενόχλημα σε < 20% ασθενών με όγκο ( όπως
και η κλασσική 3άδα των εγκεφαλικών όγκων)
• ΣΥΝΗΘΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ : επιληπτικές κρίσεις, νευρολογική
δυσλειτουργία
• ΕΝΑΡΞΗ : υποξεία με προοδευτική πορεία (νεοεμφανιζόμενη ή
διαφορετικού χαρακτήρα κεφαλαλγία)
• ΦΑΡΜΑΚΑ : ανθεκτική στα αναλγητικά !!!
• ΥΠΟΨΙΑ : νευρολογικό έλλειμμα + πρόσφατη έναρξη + σοβαρή και
προοδευτική → άμεσος έλεγχος
• ΑΣΘΕΝΗΣ (συνήθως > 35 ετών) : ‘’πρώτη φορά γιατρέ με πονάει έτσι’’
ή ‘’δεν είναι σαν το συνήθισμένο πονοκέφαλο’’
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
• ΟΧΙ άσκοπες εξετάσεις προς ικανοποίηση ασθενών-συγγενών
• Διάγνωση αβέβαιη με :
EEG
• Δεν ενδείκνυνται στη συνήθη αξιολόγηση
ΘΕΡΑΠΕΙΑ – ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ
ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΚΛΕΙΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ
• Αλκοόλ
• Καφείνη
• Κάπνισμα
• Συγκεκριμένα φαγητά
• Άγχος
ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΑΣΕΩΣ
• ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ : ακεταμινοφαίνη – επαρκείς δόσεις ΜΣΑ
• ΧΡΟΝΙΑ : β-αποκλειστές ή και τρικυκλικά αντικαταθληπτικά (μπορεί να
βοηθήσουν
ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ
• ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ :
• (1ης εκλογής) ακεταμινοφαίνη – ασπιρίνη – ΜΣΑΦ (ναπροξένη,
ιβουπροφένη) μόνα τους ή σε συνδιασμό
(2ης εκλογής – ανθεκτική ημικρανία) διυδροεργοταμίνη (DHE)
τριπτάνες (σουμα-ζολμι-ναρα-ριζα-ελι-τριπτάνη) φαινοθειαζίνες
(χλωροπρομαζίνη – προχλωροπρομαζίνη)
• ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΝΟΔΑ :
αντιεμετικά (προχλωροπεραζίνη, μετοκλοπραμίδη)
ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ
ΟΞΕΙΕΣ ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ
• DHE
ΠΡΟΛΗΨΗ
• 6%-23% επαναλαμβανόμενη
• 70% ημικρανία
• Απαντούν σε ήπια αναλγητικά