MINI-COPE

W jaki sposób OB. Reguluje emocje i nastrój? Do odp. Na to pytanie Wykorzystamy miniCOPE, który
jest dostępny do użytku powszechnego przez pracownię testów psych. Instrukcja brzmi ….

Kwestionariusz składa się z 28 twierdzeń odpowiadających 14 strategiom radzenia sobie ze stresem

(należą do nich: aktywne radzenie sobie, planowanie, pozytywne przewartościowanie, akceptacja,
poczucie humoru, zwrot ku religii, poszukiwanie wsparcia emocjonalnego, poszukiwanie wsparcia
instrumentalnego, zajmowanie się czymś innym, zaprzeczanie, wyładowanie, zażywanie substancji
psychoaktywnych, zaprzestanie działań i obwinianie siebie). Badany ustosunkowuje się do każdego
twierdzenia z wykorzystaniem skali od 0 („prawie nigdy tak nie postępuję”) do 3 („prawie zawsze tak
postępuję”). Im wyższy wynik, tym większe nasilenie stosowania wybranej strategii.

Strategie te łączą się w pewne grupy i tak np.

 Sposób radzenia sobie skoncentrowany_na_problemie obejmuje strategie takie jak

(aktywne_radzenie_sobie, planowanie, poszukiwanie_wsparcia_instrumentalnego))

 Sposób radzenia sobie skoncentrowany_na_emocje <- obejmuje strategie takie jak

(poszukiwanie_wsparcia_emocjonalnego, zwrot_ku_religii, zaprzeczanie))

 Sposób radzenia sobie skoncentrowany_na_unikaniu <- obejmuje strategie takie jak

(wyładowanie, zajmowanie_sie_czyms_innym, zaprzestanie

W materiałach możecie znaleźć tabelę pokazującą % skumulowany wyników.

Otóż posługując się procentem skumulowanym możemy w łatwy sposób (bez dodawania) określić
odsetek (procent) osób przyjmujących pewien zakres, licząc od początku do danej wartości. Procent
skumulowany dla ostatniej z możliwych kategorii zawsze będzie równy 100% ponieważ "wyczerpuje"
on wszystkie możliwe kategorie.

Procent skumulowany przydatny jest zatem do łatwej i szybkiej ocenie rozkładu cechy,
grupy. Oczywiście, procent skumulowany w prezentowaniu wyników ma sens wtedy, gdy możemy
uporządkować wartości od najmniejszej do największej, Procent skumulowany jest miarą bardzo
często podawaną przy analizowaniu częstości poszczególnych odpowiedzi - rozkładu wartości
zmiennych.
Bardzo łatwo można w ten sposób porównać strategię radzenia sobie między sobą – czyli np. z tabeli
możemy wyciągnąć wniosek, że poczucie humoru czy używanie środków chemicznych jest rzadziej
wykorzystywane niż np. aktywne działanie czy poszukiwanie wsparcia emocjonalnego. Jeśli
interesowałaby nas konkretna ilość osób, które znajdowały osiągały dany wynik to musielibyśmy
odjąć od liczby wyżej liczbę, która znajduje się niżej, czyli np. dla aktywnego działania odejmując od
100% 80% otrzymujemy 20%, osób które osiągnęły poziom 6.

W kolejnej tabeli, która będzie Wam służyć do interpretacji w stopniu 2 zamieszczone zostały wsp
korelacji z kwestionariuszem SSZ. Mimo, iż już ten kwestionariusz był pokazywany w tabelach przy
wcześniejszych narzędziach, chciałabym się odnieść do jego znaczenia. Otóż cały SSZ mierzy gorszą
kondycję psychofizyczną, czyli im wynik wyższy tym kondycja gorsza. Dlatego jak spojrzycie na
ostatnią kolumnę SSZ całe i powiązanie ze stosowaniem aktywnych strategii w radzeniu sobie to
zobaczycie korelację ujemną -0,32. Gdybym ja konstruowała ten kwestionariusz to wolałabym
uniknąć takiego podwójnego przeczenia i zrobiłam narzędzie, które mierzy kondycję jako coś
pozytywnego, ale mamy na odwrót więc musimy to sobie wyjaśnić. Otóż korelacja ujemna wyniku
ogólnego SSZ ze strategią aktywną, która przecież jest sama w sobie bardzo pożądana do stosowania
oznacza, iż im częściej osoby ją stosują tym słabsza gorsza kondycja psychosomatyczna. I nie
pomyliłam się tutaj, interpretacyjnie oznacza to im częściej stosujemy strategię aktywną tym tak
naprawdę lepsza nasza kondycja psychosomatyczna. Uczulam na to, abyście Państwo nie pomylili się
przy analizie tych tabeli z korelacjami z SSZ, a przy kilka narzędziach one się znajdą. Jeśli coś będzie
niejasne piszcie z pytaniami, mamy takie narzędzie i nic z tym teraz nie zrobimy, musicie Państwo
dobrze to rozwikłać tak jak ja to zrobiłam w tym momencie.

Kondycja somatyczna podskala SSZsoma oznacza tutaj ocenę siebie jako osoby chorej, osłabionej, z
bólami głowy, dolegliwościami układu pokarmowego, problemami z uciskiem w klatce piersiowej,
reszta podskal ma wymiar psychologiczny i myślę, że z racji nazw jest dla Państwa jasna.

Jeśli chcecie to dla ułatwienia możecie zamieścić w diagnozie tę tabelę z zaznaczonymi

współczynnikami korelacji, które braliście pod uwagę. Korelacje zaznaczone na czerwono oznaczają
korelacje istotne statystycznie i tylko je bierzemy pod uwagę do analizy.

SPR – Skala przewidywanej reakcji

W odpowiedzi na kolejne pytanie dowiemy się czy osoba badana obawia się negatywnych reakcji
innych ludzi w odpowiedzi na własne zachowania asertywne. Tutaj użyjemy kwestionariusza SPR
skala przewidywanej reakcji. Należy dobrze przeczytać każdą instrukcję. OB Udziela odpowiedzi od
nie do raczej tak.

Co jest najważniejsze w przypadku analizy w stopniu 2? Uwzględnienie płci, ponieważ jak Państwo
widzicie w grupie mężczyzn korelacje mogą być nieistotne statystycznie, a w grupie kobiet jak
najbardziej. Myślę, że warto byłoby zastanowić się w tym miejscu raz jeszcze nad wynikami i odnieść
je być może do kultury, w której spodziewanie się negatywnych reakcji na zachowania asertywne jest
zależne jednak od płci jaką reprezentuje osoba badana. Czy u kobiet zadowolenie z jakości relacji
spada, jeśli obawiają się reakcji negatywnych na zachowanie asertywne? Czy kobiety częściej
wycofują się z relacji, gdy właśnie tego się spodziewają? Czy korelacje z wynikiem ogólnym mówią
nam to samo bez podziału na płeć i dlaczego nie? Czy można tutaj odnieść się do danych dotyczących
sposobu wychowania osoby badanej?

Skala Z:
Ostatnim pytaniem, na jakie musimy odpowiedzieć w diagnozie naszej osoby badanej jest pytanie o
to czy OB. Ma poczucie sprawczości, energię, chęć działania czy raczej poczucie sniechęcienia i
bezsilności. Wynik ogólny uzyskiwany w skali Zniechęcenia Z oznacza ogólne zniechęcenie, jednak w
przypadku poszczególnych podskal mamy do czynienia ze zróżnicowaniem tej zmiennej w obszar
własnej skuteczności, który tak na marginesie jest skalą odwrotną. W obszar zniechęcenia w aspekcie
emocjonalnym, następnie motywacyjno-behawioralnym oraz zniechęcających atrybucji. Wyniki we
wszystkich podskalach mamy przedstawione w postaci stenów, natomiast w podskali Atrybucje są to
% skumulowane, o których już wcześniej rozmawialiśmy. Mają Państwo także wyjaśnioną wcześniej
analizę w interpetacji stopnia 2, więc tego też nie musimy ponownie omawiać.
Myślę, iż w przypadku tego kwestionariusza wymagają wytłumaczenia atrybucje, ponieważ jak dotąd
nie pojawiały się one w naszych rozważaniach. Im wyższy wynik tym bardziej sposób myślenia o
przyczynach różnych wydarzeń jest z godny z pesymistyczną formą atrybucji w rozumieniu Seligmana.
Według tej teorii ważny jest właśnie styl atrybucyjny jaki prezentujemy o od niego zależy podatność
na wyuczoną bezradność a nawet depresję. Styl to wzorzec stały dla jednostki, jest to specyficzny dla
osoby sposób tłumaczenia przyczyn zdarzeń, jest podobny do cechy w takim rozumieniu jaki
podawaliśmy na zajęciach. W teorii Seligmana pesymistyczny styl atrybucyjny wyraża się jako
tendencja do oceny przyczyn ewentualnych niepowodzeń jako wynikających z wewnętrzych
dyspozycji podmiotu, stałych a sukcesów odwrotnie – jako zewnętrznych okoliczności. Optymistyczny
styl atrybucyjny jako możecie się domyślić dotyczy zależności odwrotnych. Ponadto styl
pesymistyczny mierzony właśnie przez podskalę Skali Z uznaje, iż źródła niepowodzeń niespecjalnie
poddają się wpływom. Już tak dodatkowo poza diagnozą – według Seligmana styl ten kształtuje się
we wczesnym dzieciństwie w oparciu o relację dziecka z osobami znaczącymi. Najważniejszą rolę
odgrywają tutaj styl atrybucyjny prezentowany przez matkę, nadmierny krytycyzm i występujące
kryzysy życiowe w okresie dzieciństwa.

Wartości
Kartkę z listą wartości pociąć tak, aby każda wartość znalazła się na osobnej, małej kartce. Następnie
OB. Układa kartki wg schematu z pierwszej strony czyli 2, 3, 4,4, 3 i 2. – jest to schemat rozkładu
normalnego z techniki Q-sort odzwierciedlający rozkład zmiennej, czyli najmniej wartości
najważniejszych i najmniej ważnych. Myślę, iż na metodologii już coś wspominaliście o rozkładzie
normalnym, więc nie musimy dzisiaj o tym mówić, chyba że byłaby taka potrzeba to dajcie proszę
znać. Im wyżej stawiane wartości w Q-sort oraz im częściej wartości realizowane kosztem innych w
kwestionariuszy tym punktacja była wyższa, 6 oznaczało najważniejsze a 2 najmniej lub nieważne.

Na czym polega metoda Q-sort? O tym przeczytacie w naprawdę ciekawym fragmencie rozdziału
autorstwa Anny i Jerzego Brzezińskich „Skale szacunkowe w badaniach diagnostycznych” Ja
zaznaczyłam Państwu najważniejsze informacje na żółto w tym rozdziale.

Następnie przechodzimy w badaniu wartości do kwestionariusza wartości realizowanych, w którym

OB. Odpowiada w stosunku do wybranych wcześniej 5 najważniejszych dla siebie wartości. Po
wybraniu numeru wartości zerkamy do opisu, który znajduje się na kolejnej stronie i OB.
ustosunkowuje się do każdego stwierdzenia od A do F wybierając od 1 do 5, od nie zgadzam się do 5
zgadzam się. To wszystko, dzięki porównaniu wartości deklarowanych z realizowanymi dowiadujemy
się tak naprawdę o tym, czy osoba faktycznie poświęca czas na realizację wartości, dlaczego czasem
nie ma spójności między tym co jest deklarowane a co realizowane.