Olgu Sunumu:
Kediden Bulaþan Bir Tinea Korporis Olgusu
Dr. Bengü Gerçeker*, Dr. Ýlgen Ertam**, Dr. Derya Aytimur***
Giriþ
Evcil hayvan beslenmesindeki artýþ, zoofilik
mantar enfeksiyonu görülme sýklýðýný
artýrmýþtýr. Zoofilik mantar enfeksiyonlarda en
sýk suçlanan etkenler; Microsporum canis (M.
canis), Trichophyton mentagrophtes ve
Trichophyton verrucosum'dur. Bu etkenlerin
virulansý ve bulaþýçýlýðý fazladýr (1). Daha çok
çocuklarda görülen Tinea capitis’in en sýk
etkenleri arasýnda yer alan M. canis, tinea
korporis olgularýndan da izole edilebilmektedir.
M. canis kedi ve köpeklerden insanlara
doðrudan temas ve bulaþmýþ eþyalar yoluyla
aktarýlabilir (2). Burada belirtileri olan bir
kediden ev halkýna bulaþan M. canis
enfeksiyonu sunulmaktadýr.
Olgu
32 yaþýnda kadýn hasta, göðüs ön
duvarýnda ve sað ayak bileðinde deriden
kabarýklýk gösteren kaþýntýlý iki adet lezyonu ile
Þekil 1. Kedinin kulak tüylerindeki dökülmeler görülmektedir
*Arþ. Gör.; Ege Ü. Týp Fak. Dermatoloji AD, Ýzmir
**Uzm. Dermatolog.; Ege Ü. Týp Fak. Dermatoloji AD, Ýzmir
***Doç.; Ege Ü. Týp Fak. Dermatoloji AD, Ýzmir
kliniðimize baþvurdu. Öyküde; lezyonun bir ay
önce baþladýðý, ayný özellikteki lezyonlarýn kýz
kardeþinde de ortaya çýktýðý, yaklaþýk iki aydýr
kedinin her iki kulaðýndaki tüylerde dökülme
olduðu öðrenildi (Þekil 1).
Özgeçmiþi ve soygeçmiþinde özellik
saptanmayan olgunun fizik incelemesi
normaldi. Dermatolojik bakýsýnda, sað ayak
bileði dýþ malleol süperiorunda 1x1 cm
boyutlarýnda ve göðüs ön duvarýnda 2x1 cm
boyutlarýnda, sýnýrlarý kabarýklýk gösteren,
eritemli, çevresinde soyulmalarýn görüldüðü,
annüler iki adet plak izlendi (Þekil 2).
Doðrudan mikolojik inceleme ve kültür için
kazýntý örnekleri alýndý. Alýnan kazýntýdan,
sikloheksimid eklenmiþ Sabaraud agara ekim
yapýlarak, 26 oC de 3 hafta inkübe edildi. Üç
haftanýn sonunda merkezi beyaz, periferi sarý,
ýþýnsal koloniler görüldü. Kolonilerin
makroskopik özelliklerine ve laktofenol boyasý
ile kalýn duvarlý fusiform makrokonidyalarýn
görülmesine dayanýlarak, etkenin M. canis
olduðu saptandý. Tedavide oral olarak
terbinafin 250 mg tbl günde bir kez, 3 hafta
süreyle verildi, topikal olarak lezyona naftifin
günde bir kez uygulandý. Kedinin veteriner
hekim tarafýndan yapýlan muayenesi
sonucunda, mantar enfeksiyonu düþünülerek
kediye terbinafin 250 mg, çeyrek tablet/gün,
dört hafta süreyle verildi. Dört haftanýn
sonunda olguda ve kedide dramatik iyileþme
görüldü.
Tartýþma
Tinea korporis zoofilik, geofilik ve
antropofilik mantarlar ile ortaya çýkan, keskin
sýnýrlý, tek bir plak ya da çok sayýda plakla
giden derinin yüzeyel mantar enfeksiyonudur
(2). En sýk etkeni, Trichophyton rubrum' dur,
hayvanlarla temas eden olgularda ise M. canis'
e baðlý tinea korporis olgularý
görülebilmektedir (3). M. canis, kedi ve
köpeklerde görülen mantar enfeksiyonunun
en sýk nedenidir ve tüm dünyada en çok
gözlenen zoofilik enfeksiyon etkenidir (4).
• 2004 • cilt 13 • sayý 10 • 392

Þekil 2. Sað ayak bileðinde, periferal aktivasyon gösteren annüler plak
M. canis olgumuzda semptomatik bir
kediden sahibine ve sahibinden diðer aile
bireylerine bulaþmýþtýr. Enfekte kedilerden
kaynaklanan artrosporlar, ev eþyalarýný ve
havayý kirleterek bulaþta önemli rol
oynamaktadýrlar (5). Olguda enfeksiyonun
bulaþ yolu olarak, kedi ile temas, kýz
kardeþinde ortaya çýkan enfeksiyonda ise,
insandan insana bulaþ yaný sýra, artrosporlar ile
bulaþmýþ ev ortamý düþünülmüþtür. Klinik
olarak psoriasis vulgaris, pitiyriasis rosea,
nummuler egzema düþünülmekle birlikte
mikolojik incelemede bol miçel görülmesi
üzerine biyopsiye gerek duyulmaksýzýn kesin
taný konulmuþtur.
Sporcularda (4) ve immunsuprese
hastalarda (6) M.canis' e baðlý tinea korporis
saptanabilmektedir. Artmýþ spor etkinlikleri
sýrasýnda derinin sürtünmesinin ya da deriye
yapýlan masajýn M. canis enfeksiyonuna temel
hazýrladýðý belirtilmektedir (7). Bu nedenle
hayvan ile temas öyküsü vermeyen olgularda
spor etkinlikleri öyküde sorgulanmalý,
kuþkulanýlan olgularda immün baskýlanma
araþtýrýlmalýdýr.
Semptomatik kedi ve köpeklerin yaný sýra,
asemptomatik kedi ve köpekler de enfeksiyon
için kaynak oluþturabilmektedir (5, 8). Veteriner
hekimlerce yapýlacak Wood bakýsý bu
asemptomatik hayvanlardaki taþýyýcýlýðýn
saptanmasýnda kullanýlabileceði gibi,
semptomatik olgularda da hýzlý ve kolay bir
taný yöntemi olarak yararlý olabilir (3).
Veteriner hekimler tarafýndan belirli aralýklarla
yapýlacak düzenli muayene, enfeksiyonlarýn
önlenmesi açýsýndan önem taþýmaktadýr.
Hastalýðýn tedavisinde, çoklu inokülasyonlar
nedeniyle sistemik ilaçlar gerekebilmektedir.
Sistemik tedavide itrakonazol (9) ve terbinafin
kullanýmýnýn güvenli ve etkili olduðu
belirtilmektedir. M. canis' in etken olduðu
enfeksiyonlarda, diðer etkenlerden farklý
olarak tedavi daha uzun sürmektedir (10). Bu
nedenle hastamýzda dört haftalýk tedavi
planlanmýþtýr. Semptomatik bir kediden
bulaþan M. canis' in eriþkinde gövde
yerleþiminde ortaya çýkmasý ilginç bulunmuþ
ve tartýþýlmýþtýr.
Kaynaklar
1- Czaika V, Tietz HJ, Schulze P, Sterry W.
Dermatomycosis caused by Trichophyton verrucosum
in mother and child. Hautarzt 1998;49 (7):576-80.
2- Emmons CW, Binford CH, Utz JP(ed).
Dermatophytoses, Medical Mycology içinde.
Philadelphia: 1970. p. 109-50.
3- Braun-Falco O, Plewig G, Wolff HH, Burgdorf
WHC (ed). Fungal diseases, Dermatology içinde. New
York: 2000. p. 313-58.
4- Gorani A, Shiera A, Oriani A, Barbareschi M.
Case report. Tinea corporis due to Microsporum canis
in a professional cyclist. Mycoses 2002; 45(1-2): 55-
7.
5- Mancianti F, Nardoni S, Corazza M, D' Achille P,
Ponticelli C. Environmental detection of Microsporum
canis arthrospores in the households of infected cats
and dogs. J Feline Med Surg 2003; 5(6): 323-8.
6- Mohrenschlager M, Seidl HP, Holtmann C, Ring
J, Abeck D. Tinea capitis et corporis due to
Microsporum canis in an immunocompromised
female adult patient. Mycoses 2003; 46 (1):19-22.
7- Katoh T, Maruyama R, Nishioka K, Sano T.
Tinea corporis due to Microsporum canis from an
asymptomatic dog. J Dermatol 1991;18(6):356-9.
8- Weitzman I, Summerbell RC. The
dermatophytes. Clin Mic Rev 1995; 8(2): 240-259.
9- Gupta AK, Ginter G.Itraconazole is effective in
the treatment of tinea capitis caused by Microsporum
canis. Pediatr Dermatol 2001;18(6):519-22.
10- Silm H, Karelson M. Terbinafine: efficacy and
tolerability in young children with tinea capitis due to
Microsporum canis. J Eur Acad Dermatol Venereol
2002;16(3):228-30.
• 2004 • cilt 13 • sayý 10 • 393