Algemene Middelbare School

Hok a hin shevely 107-7

Vak: Nederlands (tekst & Uitleg) Klas: alle eerste klassen
Datum: 28 juni 2021 Tijd: 8.00u – 11.00 u
● Dit werk bestaat uit zeven (7) oefeningen op 4 pagina’s.

● Werk in een Word document

● Lettertype: Times Roman Lettergrootte: 12

● Hulpmiddel: de theorie + een woordenboek

Oefening 1 Retorische verbanden

Lees het onderstaande tekstje en beantwoord de vragen.

Al wil je het nog zo graag, toch is het lastig om iedereen echt als gelijke te behandelen.
Mensen hebben allerlei vooroordelen over anderen. Daarmee maken ze het leven van deze
mensen knap lastig. Mensen, zoals homoseksuelen worden regelmatig ongelijk behandeld.
Doordat in de maatschappij nog allerlei vooroordelen rondzwerven over homoseksuelen,
roept een gay person bij bepaalde mensen meer negatieve associaties op dan een straight
person.

In deze tekst komen vier verschillende retorische verbanden voor.

a. Welke zijn deze? Schrijf ook het signaalwoord op. Doe het zo!
Retorisch verband Signaalwoord

1.doel-middel Daarmee

2.oorzaak-gevolg Doordat

3.tegenstelling Toch

4.vb-bewijs Zoals

b. Motiveer twee van de retorische verbanden.

Oorzaak-gevolg, doordat geeft de oorzaak aan dat homoseksuelen regelmatig ongelijk
worden behandeld.

Vb-bewijs , zoals geeft een voorbeeld aan van mensen die regelmatig ongelijk worden
behandeld.= vb

Oefening 2 Opsommingen
Spelen is een breed begrip. De Amerikaanse psychiater Leonore Terr definieert spelen als een
plezierige activiteit die verschillende vormen kan hebben: de mooiste muziek maken,
dagdromen, met vrienden televisiekijken en tegen het scherm praten, zijn enkele voorbeelden
daarvan. Maar spelen heeft na de kindertijd nog functies: het vermindert de toenemende

1
stress, maakt negatieve emoties hanteerbaar, heeft een positief effect op intieme relaties en
laat ons effectiever leren.

In de tekst staan twee opsommingen.

a. Geef van elke opsomming de twee begin- en eindwoorden aan.
De Amerikaanse psychiater…praten
Maar spelen heeft…leren
b. Alleen de letter opschrijven. Welke bewering t.a.v. de opsommingen is correct?
Motiveer je keuze
A. De eerste opsomming is onverwisselbaar temporeel en de 2e is verwisselbaar.
B. De eerste opsomming is verwisselbaar en de 2e is onverwisselbaar temporeel.
C. De opsommingen zijn verwisselbaar.
D. De opsommingen zijn onverwisselbaar hiërarchisch.
HET ANTWOORD IS C, beiden zijn verwisselbaar

c. Schrijf van elke opsomming het thema op.

Thema 1 Verschillende vormen plezierige activiteiten

Thema 2 voordelen spelen na kindertijd

Oefening 3 Opsomming

Een keer in de boeien geslagen worden, is vaak een welkom ingrediënt van een ruig imago.
Veel beroemdheden hadden het waarschijnlijk nooit zover geschopt als ze niet eens iets
misdaan hadden. Hun strafblad droeg alleen maar bij aan de groei van hun roem. Neem nu
Tupac Shakur wiens album “Me against the World” in 1995 bovenaan de hitlijsten kwam,
toen hij de bak inging. Hij zat een straf uit voor aanranding van een fan. Een andere
beroemdheid was de rapper Lil Kim die in 1996 gepakt werd voor het bezit van marihuana.
Haar strafblad heeft haar geen windeieren gelegd; haar plaat ‘Hardcore’ werd zeer goed
verkocht.

a. Van welke opsomming is er in deze tekst sprake? Motiveer je antwoord.

Onverwisselbaar temporeel
b. Schrijf de signaalwoorden op.
Nu, 1995,toen,1996, een keer
c. Waarnaar verwijst ‘ze’ in regel 2? Ze in regel 2 verwijst naar beroemdheden

Oefening 4 De hoofdgedachte van de alinea

I Verliefdheid is iets westers. In 147 van de 166 over de wereld verspreide culturen is
bij onderzoeken het bestaan van verliefdheid aangetoond. Over de rest van de culturen,
allemaal in Afrika, was geen uitspraak te doen. Het onderzoek baseerde zich op volksverhalen
en die ontbraken in die laatste culturen. Misschien bestaat daar wel verliefdheid, maar zij kon
niet worden aangetoond. Je verliefdheid uiten is vooral een westerse gewoonte. Zo is het in
moslimlanden uit den boze om elkaar buiten aan te raken, laat staan te zoenen. In Nepal lopen

2
mannen hand in hand. Dat heeft niets met liefde te maken, maar alles met vriendschap. Twee
geliefden moeten durven om hand in hand te lopen.
II Verliefd worden lijkt iets voor jongeren, maar ook ouderen kunnen verliefd worden, al
gebeurt dat volgens psycholoog Ad Vingerhoets minder vaak dan onder jongere mensen. Bij
volwassenen van middelbare leeftijd is de verliefdheid voor de voortplanting niet meer
functioneel. Maar het gevoel is er nog wel. Vaak is verliefdheid van die ouderen meer
emotioneel en minder lichamelijk gericht. Echte verliefdheid kan pas na de puberteit toeslaan.

Multiplechoicevraag Alleen de letter opschrijven.

a. Welke zin geeft de hoofdgedachte van alinea I het beste weer?

I. In Oosterse landen mogen mannen hand in hand lopen, maar vrouwen niet.
II. Verliefdheid komt meer voor in westerse culturen dan in niet-westerse culturen.
III. Voor onderzoekers is verliefdheid in Afrikaanse culturen een raadsel.

Wat is juist?
A. Zin I B. Zin II C. Zin III D. Geen van de zinnen
Het antwoord is C

b. Schrijf de hoofdgedachte van alinea II op.

Volgens psycholoog Ad Vingerhoed komt verliefdheid niet zo vaak bij volwassenen
voor als bij jongeren, zij ervaren de echte verliefdheid terwijl jongeren het meer
lichamelijk gericht ervaren.
c. Waarnaar verwijst ‘ dat’ in alinea I?
d. Dat in alinea 1 verwijst naar het hand in hand lopen tussen 2 mannen in Nepal.

Oefening 5 Opsomming

I ‘Mi en go tap a dek’, ‘Fawaka’, ‘Ik ga chillen’. Jij weet meteen waarover het gaat,
maar volwassenen horen het waarschijnlijk in Keulen donderen. Jongeren spreken om
verschillende redenen een eigen taaltje. De voornaamste reden is dat zij zich willen
onderscheiden van kinderen en volwassenen. Tieners zijn geen kleine kinderen meer en dat
merk je wanneer je ze hoort praten. Ze gebruiken scheld- en vloekwoorden en veel meer
dingen die kinderen niet mogen gebruiken. Maar tieners zijn geen volwassenen.
II Door hun manier van spreken maken jongeren bovendien duidelijk tot welke groep ze
behoren. Door anders te spreken dan volwassenen bakenen zij zich af, maar ook binnen de
eigen groep zelf gebeurt zo’n afbakening. Zo heeft elke vriendengroepje wel zijn eigen
typische woorden en uitdrukkingen.
III Daarnaast gebruiken jongeren een eigen taal om te rebelleren tegen alle bestaande
regels. Zij mengen alle talen door elkaar, spellen woorden zoals niemand anders ze spelt,
verzinnen nieuwe woorden of geven bestaande woorden een nieuwe betekenis.
IV Tevens willen jongeren door hun eigen taal een zekere sociale status verkrijgen. Ze
doen dat door bijvoorbeeld stoer te doen, stoer te praten om te worden geaccepteerd. Het
bezigen van de jongerentaal geeft hen daardoor meer zelfvertrouwen.

3
 a. De alinea’s I tot en met IV vormen een onverwisselbare hiërarchische opsomming.
Leg uit waarom. De alinea is onverwisselbaar, omdat het in een bepaalde tijdsvolgorde
is opgenoemd, waardoor de ene handeling pas plaats kan vinden als de andere plaats
heeft gevonden.
Het is een hiërarchische opsomming omdat het in een bepaalde mate van belangrijk is
opgenoemd. Het loopt van belangrijke redenen die aangeven dat jongeren hun eigen
taaltje spreken naar minder belangrijke.
Van welke onverwisselbare hiërarchische opsomming is er sprake?
In dit geval is het met Anti- climax
B. Schrijf de signaalwoorden op.
De voornaamste reden, door, daarnaast, tevens.
D Noem puntsgewijs de onderdelen van de opsomming in de vorm van een thema.
Alinea 1: Onderscheiding volwassenen door eigen taal jongeren
Alinea 2: Afbakening jongeren door manier van spreken
Alinea 3 Maken van eigen taal jongeren
Alinea 4 Redenen eigen taal jongeren

Oefening 6 Zins – of alineaverband + kernzin

I Aangeraakt worden is meestal heerlijk en heeft diep een effect op ons. Uit
veelvuldig onderzoek blijkt dat lichamelijk contact ons niet alleen gezonder en minder
gestrest maakt, het is ook een belangrijke manier om ons met elkaar te verbinden. Misschien
wel de belangrijkste, omdat een aanraking zo rechtstreeks naar het hart kan gaan. Een goed
geplaatste aanraking stimuleert vertrouwen en samenwerking, blijkt uit onderzoek, en het is
de snelste manier om dankbaarheid, sympathie en vertrouwen uit te drukken. Onderzoekers
schatten dat het effect van een aanraking tien keer sterker is dan dat van woorden.
II Zo gaan partners die elkaar vaker aanraken zich meer verbonden voelen en reageren
ze meer ontspannen in stressvolle situaties. Sportteams winnen een groter aantal wedstrijden
wanneer de teamleden elkaar veel aanraken. Een welgemeend klopje op de schouder van een
collega versterkt de onderlinge band. Kortom, elkaar aanraken is een belangrijk
communicatiemiddel in ons sociale verkeer.

Vragen
1a. Zie alinea II, de zin: Zo gaan … en reageren’ en de voorgaande alinea. Is er hier sprake
van een zinsverband of een alineaverband? Motiveer je antwoord. Alinea verband
Zo geeft aan dat er tussen de twee alinea’s een voorbeeld is en wordt uitgewerkt.
Het voorbeeld is dat partners die elkaar vaker aanraken zich meer verbonden voelen,
aangezien een aanraking een positief effect op ons heeft
1b. Wat is de kernzin van alinea II? Kortom. Elkaar aanraken is een belangrijk
communicatiemiddel in ons sociale verkeer.
1c. Staat hij op een voorkeurplaats? Motiveer je antwoord.

Ja, hij is de laatste zin, kernzinnen die op een voorkeurplaats staan kunnen op het 1e ,2e of
laatste zin van een alinea voorkomen

Oefen 7a Contaminatie

4
 a. Benoem de contaminatie.
b. Schrijf de delen waaruit de contaminatie is samengesteld.
c. Corrigeer op een (1) manier de zin.

1. Volgens Conrad Issa, directeur van Lucky Store en Dojo moet iedereen alle uiterste
zeilen bijdoen om de coronacrisis te bestrijden.
Alle uiterste
Allemaal en uiterste
Volgens Conrad Issa, directeur van Lucky Store en Dojo moet iedereen zijn uiterste zeilen
bijdoen om de coronacrisis te bestrijden.

2. Gedragsverandering teweegbrengen wordt gerekend tot een van de grootste

uitdagingen in onze tijd.
Wordt gerekend tot een van
Worden gerekend en is een van
Gedragsverandering teweegbrengen is een van de grootste uitdagingen in onze tijd.

3. De vaccinatie van jongeren en ouderen kan het aantal ziekenhuisopnames tot nul
terugreduceren.
Terugreduceren

Terug brengen en reduceren

De vaccinatie van jongeren en ouderen kan het aantal ziekenhuisopnames tot nul reduceren.

7b. Verkeerde woordvolgorde

Corrigeer de onderstaande zinnen.

4. Vorige week eisten, vanwege de lange periode van totale lockdown, de buschauffeurs
een covidcompensatie van de regering.
Vorige week eisten de buschauffeurs een covidcompensatie, vanwege de lange periode
van totale lockdown van de regering.
5. Zeeschildpadden worden niet alleen blootgesteld aan natuurlijke bedreigingen, zoals
de jaguar, maar ook de vissers die door de Dienst ’s Lands Bosbeheer beschermd
worden, vormen een gevaar.

Zeeschildpadden worden niet alleen blootgesteld aan natuurlijke bedreigingen, zoals

de jaguar, maar ook de vissers die door de Dienst ’s Lands Bosbeheer worden
beschermd.

5
6 .Een krantenartikel waar veel onjuistheden in staan, moet niet gepubliceerd worden.

Een krantenartikel waarin veel onjuistheden staan, moet niet worden gepubliceerd

EINDE