Đại học Quốc gia TP.

HCM – Trường Đại học Bách Khoa

MÔN HỌC

ĐO LƯỜNG VÀ TỰ ĐỘNG HÓA

CÁC QUÁ TRÌNH NHIỆT LẠNH

Phần ĐO LƯỜNG NHIỆT

NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 1
 Môn học Đo lường và tự động hóa các quá trình nhiệt lạnh

CHƯƠNG 3

ĐO ÁP SUẤT

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 2
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CHUẨN ĐẦU RA
LEARNING OUTCOME (L.O.)

L.O.1_Nắm vững các khái niệm cơ bản về đo

lường nhiệt, những khái niệm cơ bản về điều khiển
trong kỹ thuật lạnh.

L.O.2_Nắm vững phương pháp đo áp suất, nhiệt

độ, lưu lượng. Nắm vững phương pháp đo các
thông số nhiệt khác (Đo độ dẫn nhiệt, đo nhiệt trị
nhiên liệu, đo độ ẩm, đo bức xạ nhiệt).

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 3
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

NỘI DUNG

1. Định nghĩa.
2. Các loại áp suất.
3. Các phương pháp đo áp suất.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 4
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ĐỊNH NGHĨA
 Là lực tác dụng lên một đơn vị F (N/m2)
diện tích bề mặt ranh giới theo p
phương pháp tuyến với bề mặt đó.
A
 Có các loại áp suất sau:
 Áp suất khí quyển: pkq
(Atmosphere or barometric pressure) Xác định
 Áp suất dư: pd (Gage pressure) bằng
dụng cụ đo
 Áp suất chân không: pck
(Vacuum pressure)
 Áp suất tuyệt đối: ptđ (Absolute pressure)
• NGUYỄN THỊ MINH TRINH
ĐKBK.HCM – 8.2021 5
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

F1 A 1
p1  p 2  
F2 A 2

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 6
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CÁC LOẠI ÁP SUẤT

1. Áp suất khí quyển: pkq
 Là áp lực của không khí tác động
lên các vật thể nằm trong nó và lên
bề mặt trái đất.
 Giá trị trung bình của pkq tại
mực nước biển là 760 mmHg
 Trong tính toán kỹ thuật
cho phép lấy pkq = 1 bar
 Dụng cụ đo: Barometer
• NGUYỄN THỊ MINH TRINH
ĐKBK.HCM – 8.2021 7
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CÁC LOẠI ÁP SUẤT

2. Áp suất dư: pd
 Khi áp suất môi trường khảo sát lớn hơn áp suất
khí quyển, ta gọi độ chênh lệch giữa áp suất môi
trường đó với áp suất khí quyển là áp suất dư.
 Dụng cụ đo: Manometer

8
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CÁC LOẠI ÁP SUẤT

3. Áp suất chân không: pck
 Khi áp suất môi trường khảo sát nhỏ hơn áp suất khí
quyển, ta gọi độ chênh lệch giữa áp suất môi trường
đó với áp suất khí quyển là áp suất chân không.
 Dụng cụ đo: Vacumeter

9
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CÁC LOẠI ÁP SUẤT

Áp suất tuyệt đối: ptđ

 Khi ptđ > pkq: 1bar = 105 N/m2 = 750 mmHg

ptđ = pkq + pd 1at = 0,981 bar = 1 kgf/cm2
= 10 mH2O
 Khi ptđ < pkq: 1 N/m2 = 1 Pa

ptđ = pkq – pck 1 psi = 6895 N/m2

1 torr = 1 mmHg

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 10
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CÁC LOẠI ÁP SUẤT

AÙp suaát moâi tröôøng khaûo saùt
lôùn hôn aùp suaát khí quyeån

AÙp suaát dö

AÙp suaát khí quyeån

AÙp suaát tuyeät ñoái

Ñoä chaân khoâng

AÙp suaát moâi tröôøng khaûo saùt
nhoû hôn aùp suaát khí quyeån

AÙp suaát tuyeät ñoái

Chaân khoâng tuyeät ñoái

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH
ĐKBK.HCM – 8.2021 11
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO ÁP SUẤT

1. Sử dụng áp kế kiểu cơ
2. Sử dụng áp kế kiểu chất lỏng.
3. Sử dụng áp kế theo nguyên lý điện.
4. Sử dụng ống pito (cho dòng chảy)

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 12
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ KIỂU CƠ – ÁP KẾ BOURDON
- Áp dụng sự giản nở vật lý cơ học của một ống kín được
uốn cong.
- Sử dụng phổ biến tại các nhà máy trong các hệ thống lò
hơi, chiller, nước làm mát hoặc vùng chân không.
- Phạm vi đo: có thể lên đến 3000 bar.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 13
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ KIỂU CƠ – ÁP KẾ MÀNG
- Đo được áp suất của các lưu chất có lẫn tạp chất trong
các nhà máy sử dụng xử lý nước thải, hóa chất, ...
- Phạm vi đo: có thể lên đến 100 bar.

14
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ KIỂU CHẤT LỎNG – ÁP KẾ CHỮ U

- Nguyên tắc làm việc: cân bằng thủy tĩnh
- Thường dùng để đo chênh lệch áp suất giữa 2 vị trí.
- Phạm vi đo: không đo được áp suất cao.

p1  p 2  h   h1  h 2 

Với  là trọng lượng riêng của

chất lỏng trong ống.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 15
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ KIỂU CHẤT LỎNG – DẠNG BỒN CHỨA

- Nguyên tắc làm việc: cân bằng thủy tĩnh
- Áp suất cao luôn được kết nối tới bồn chứa, áp suất
thấp hơn sẽ được kết nối với ống nhỏ.

p1  p 2  h   h1  h 2 
 F2 
 h 2 1  
 F1 
Với  là trọng lượng riêng của
chất lỏng trong ống.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 16
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ KIỂU CHẤT LỎNG – DẠNG ỐNG NGHIÊNG

- Nguyên tắc làm việc: cân bằng thủy tĩnh
- Đo các áp suất rất nhỏ với độ chính xác cao.

p1  p 2  h   h1  h 2 
 F2 
 h   sin  
'
2
 F1 
Với  là trọng lượng riêng của
chất lỏng trong ống.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 17
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ KIỂU CHẤT LỎNG – DẠNG ỐNG CHỮ U KHÁC

- Nguyên tắc làm việc: cân bằng thủy tĩnh

p A  p B   3 h 3   2 h 2   1h 1

Với  là trọng lượng riêng của

chất lỏng trong ống tương ứng.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 18
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ÁP KẾ THEO NGUYÊN LÝ ĐIỆN

- Nguyên tắc làm việc: Dựa vào sự thay đổi tính chất
điện của các vật liệu dưới tác dụng của áp suất.

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 19
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ỐNG PITOT
- Nguyên tắc làm việc: Dựa vào mối quan hệ giữa áp
suất và vận tốc dòng chảy trong ống.
Áp suất tổng = Áp suất tĩnh + Áp suất động

2
Pt  Ps 
2

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 20
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ỐNG PITOT

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 21
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ỨNG DỤNG PHÒNG ÁP SUẤT DƯƠNG

(Phòng mổ bệnh viện)

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 22
Đo lường nhiệt Chương 3_Đo áp suất

ỨNG DỤNG PHÒNG ÁP SUẤT ÂM

(Phòng cách ly vi khuẩn, vi rút)

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 23
 Đại học Quốc gia TP.HCM – Trường Đại học Bách Khoa

THÔNG TIN LIÊN HỆ GIẢNG VIÊN

Nguyễn Thị Minh Trinh

Bộ môn Công Nghệ Nhiệt Lạnh
Khoa Cơ Khí
Trường Đại học Bách Khoa
Đại học Quốc gia TP.HCM

Email: ngtmtrinh@hcmut.edu.vn

• NGUYỄN THỊ MINH TRINH

ĐKBK.HCM – 8.2021 24