KAMPUNG ADAT CIGUMENTONG

Kelompok 1 XI-A

1. Arimbi
2. Ibtesam
3. Nurul A.
4. Raihanah
 -Désa Cigumentong mangrupa désa terpencil nu aya di Désa Sindulang, Kacamatan Cimanggung, Kabupatén
Sumedang. Sanajan kitu, ieu désa téh cenah geus aya ti jaman Karajaan Sumedang Larang.

Perenahna di tengah leuweung dikurilingan ku kawasan leuweung konservasi Taman Gunung Masigit Kareumbi
Buru, Désa Cigumentong mangrupa wewengkon pangluarna wewengkon Kabupatén Sumedang. Ieu désa
wawatesan jeung Kabupatén Garut jeung Kabupatén Bandung atawa 25 kilométer ti Alun-alun Tanjungsari,
Sumedang.

Ngaran Cigumentong geus disebutkeun dina dokumén jeung koran dina mangsa kolonial Walanda. Sakumaha
anu diserat dina buku Bijblad OpHetStaatsblad VanNederlandschIndie taun 1940.

Dina éta buku dibahas wates daérah antara Kabupatén Sumedang jeung Kabupatén Garut. Tilu kampung anu
kacatet di dinya, diantarana Kampung Cigumentong, Cimulu jeung Pangeureunan.

Teras koran Bintang Timoer edisi Salasa 15 Oktober 1929 ngalaporkeun carita pondok ngeunaan kahuruan anu
ngadatangkeun kebon sereh 221 tumbak di kebon Cigumentong.

Carita warta séjénna ditulis dina koran Dekorrier édisi 14 Nopémber 1930 atawa sataun saterusna ti béja
ngeunaan kahuruan Cigumentong karangan Bintang Timoer. Aya sambungan atanapi henteu?

Dina tulisanana, Dekorrier ngarékam kajadian ngeunaan panangkepan palaku anu ngaduruk rumah kaca hiji
perusahaan di Cigumentong ku asisten wedana. Kasangkana namina Alnasan, warga Dampit, Cicalengka. Tina
catetan-catetan ieu, Cigumentong disebut minangka wewengkon perkebunan.
 Asal-usul ngaran Cigumentong jeung sajarah perkebunan

Jai Suryana (51), salah saurang sesepuh Cigumentong ngajelaskeun asal muasal ngaran Cigumentong.
Manéhna ngungkabkeun yén ngaran Cigumentong téh dumasar kana kecap Gentong atawa tempat cai. “Gentong
pikeun urang Sunda mah tempat cai, jadi di dieu cai cukup loba di mana-mana di sabudeureun Cigumentong,” jelas
Jai anu ogé urut pulisi leuweung, waktu diwawancara ku detikjabar anyar-anyar ieu.

Ceuk Jai, di Cigumentong sorangan sakurang-kurangna aya 5 mata air anu kanyahoan. Sedengkeun pikeun
anak sungai di wewengkon Gunung Masigit Kareumbi jumlahna aya kira-kira 90 anak sungai. "Aya anak-anak sungai
anu ngalir ka walungan Citarik terus Curug Cinulang, tuluy aya ogé anu ngamalir ka Walungan Cihonje di Sumedang
jeung ka wewengkon séjénna nyaéta Garut jeung Kabupatén Bandung,” pokna. Manéhna ngungkabkeun yén désa
Cigumentong baheulana mangrupa pos komando karajaan Sumedang Larang. Tapi, lila-lila ahirna jadi
pakampungan.

Satuluyna, éta wewengkon mimiti ramé ku warga ti kira-kira taun 1884 nepi ka taun 1919 atawa nalika kolonialis
Walanda asup ka Cigumentong. Waktu Pamaréntah Hindia Walanda mimiti ngadegkeun perkebunan di
Cigumentong. “Waktu harita, wewengkon di sabudeureun Cigumentong mimiti rame ku padumukan, sabab di dieu
aya pausahaan perkebunan Walanda,” pokna. Salah sahiji ngaran bangsa Walanda anu dipikawanoh ku warga
Cigumentong harita nyaeta Pak Jansen atawa biasa disebut Pak Blok. “Disebut juragan blok lantaran ngawasa blok
Cigumentong, Pak Jansen téh lulugu pangurus perkebunan teh di Tanjungwangi atawa baheula disebut
Sindangwangi (desa teu jauh ti Cigumentong),” pokna.

Nalika asup ka jaman pendudukan Jepang di tanah airna, Pak Jansen leuwih milih cicing di Cigumentong
tinimbang dipulangkeun ka nagara asal, Walanda. Nyatana, anjeunna cicing di Cigumentong dugi ka akhir hayatna.
“Kuburan Pak Jansen aya di Cigumentong, ari imah jeung kolam renang aya kénéh tapi geus ruksak,” pokna.
Makana di Cigumentong aya kebon. Ieu teu nanaon tapi ngambah ti baheula.

Tah perkebunan di dieu téh warisan tradisi kapungkur, tidinya di dieu aya kebon jeruk jeung kesemek baheula
ogé kopi, ku kituna urang hayang mekarkeun deui perkebunan, mun aya jeruk, lain ngan saukur kesemek,” pokna.

Jai nétélakeun yén Désa Cigumentong sorangan ayeuna dicicingan ku 16 kulawarga atawa 65 jiwa kalayan
jumlahna aya 20 imah. Désa Cigumentong miboga legana kira-kira 33 héktar. Tina éta legana, 6 héktar téh pikeun
padumukan samentara sesana pikeun perkebunan. “Kebon di Cigumentong téh rupa-rupa, aya jeruk, sayuran saperti
tomat, cabe jeung perkebunan hortikultura séjénna,” pokna