Blisk, modern uçak motorlarındaki en orijinal bileşenlerden biridir.

İlk olarak helikopterlerin

küçük motorlarında kullanıldıktan sonra 1980'li yıllarda askeri uçak motorları için piyasaya
sürülmüş ve ticari alanda da turbo fan ve turbo prop motorlarda hızla kullanılmaya
başlanmıştır. Bliskin sektörde kendine bu kadar hızlı yer bulmasının nedenleri aşağıdaki bazı
avantajlarıdır:

- Ağırlık tasarrufu (genellikle %20-30 kadar): bıçakları sabitleme görevini üstlenen

parçalarının ortandan kaldırılması ile sağlanır.
- Yüksek aerodinamik verimlilik: BLISK yapısının geleneksek dizayndaki olukların
neden olduğu akış sızıntılarını ortadan kaldırması ile sağlanır.
- Tasarım tek parça olduğundan bıçaklar ve diskte yorgunluk nedeniyle oluşan
deformasyonlar minimuma indirilir ve bu şekilde ömrün uzaması sağlanır.
- Hafifleyen ağırlık ve kazanılan aerodinamik verim gibi sebeplerden genel verim %8
civarında artış gösterir.

Elbette Bliskin dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri zahmetli imalat

süreci ve imalat sonrası yüksek maliyetli olan bakım ve onarım süreçleridir. Ayrıca, güvenilir
performans sağlanması için kapsamlı bir kalite kontrolü gerekmektedir. Geliştirme çabaları şu
anda bu dezavantajları azaltmak üzerinde yoğunlaşmıştır.

Bliskler, tek bir dövme parçadan işlenerek tek bıçakların disk benzeri bir yapıya
bağlanmasıyla üretilebilir. Malzeme seçimine, tasarıma ve motorun isterlerine bağlı olarak her
bir Bliskin üretim sürecinin kendine has özellikleri vardır. Talaşlı imalatla üretilen Blisklerde
iki olası yol vardır. Birincisi tüm kanat profilinin frezelenmesiyken diğeri ise elektrokimyasal
malzeme kullanılarak yapılan işlemdir. Şekil 2'de gösterilen ilk teknik, orta ve küçük ölçekli
boyutlu bıçaklara sahip parçalarda daha çok kullanılır.

Kanatların uzunluğunun çapın önemli bir oranına sahip olduğu düşük basınçlı kompresör
kademelerinin üretimlerinde ise Bliskin tek bir dövme ham parçadan işlenmesi maliyetli ve
verimsiz bir işlemdir. Bu nedenle bu tarz üretimlerde bıçakların diske kaynaklanması daha
etkili bir yaklaşım haline gelmektedir. Şekil 3’te üçüncü yöntemle üretilmiş aktif kullanımda
bir motor olan General Electrics EJ200 uçak motorunun düşük basınçlı kompresörünün yani
fanının kademeleri görülmektedir.

References
- Croft, John (21 October 2010), "NBAA: GE TechX fan blisk is all the buzz",
Flightglobal.com.
- Younossi, O; et al. (2002), Military Jet Acquisition: Technology Basics and Cost-
Estimating Methodology, RAND Corporation, pp. 29–30, ISBN 0-8330-3282-8.
- International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology
Vol. 2, Issue 5, May 2013 Copyright to IJIRSET www.ijirset.com 1353 A REVIEW
ON BLISK TECHNOLOGY Dr. B.V.R RAVI KUMAR
- Jeppesen Aircraft Gas Turbine Powerplants Charles Edward Otis, Peter A. Vosbury