INTRODUCTION

Ang mga Cebuano ay isang etnikong pangkat sa Pilipinas na kilala sa kanilang mayamang
kultura at kasaysayan. Sila ay mga saling-angkan ng Malay na nanirahan sa bansa bago pa
man dumating ang mga Kastila. Ang kanilang wika ay Cebuano, na isa sa mga pangunahing
wika sa Visayas at Mindanao. Bukod sa kanilang makulay na tradisyon at mga pista, kilala rin
ang mga Cebuano sa kanilang katapangan at pagmamahal sa kalayaan, na isinasabuhay sa
kwento ng kanilang bayani na si Lapu-Lapu, na matagumpay na ipinagtanggol ang kanilang
bayan laban sa mga mananakop na Kastila. Ang mga Cebuano ay patuloy na nag-aambag sa
kaunlaran ng Pilipinas, habang ipinagmamalaki ang kanilang natatanging pamana at
kasaysayan.

HEYOGRAPIKAL NA LOKASYON

Ang Cebu City ay isang highly urbanized na siyudad na matatagpuan sa baybayin ng Central
Visayas. Bagaman ito ay isang independiyenteng siyudad, madalas pa rin itong tinuturing bilang
bahagi ng probinsya ng Cebu. Ang Cebu City ay nagsisilbing sentro ng probinsya at ang
rehiyonal na sentro ng buong rehiyon ng Central Visayas.

May kabuuang lawak na 315 square kilometers o 121.62 square miles ang Cebu City. Ayon sa
2020 census, ang populasyon nito ay nasa 964,169, na kumakatawan sa 11.93% ng kabuuang
populasyon ng Central Visayas.

Ang mga Cebuano ay kilala sa kanilang malakas na ekonomiya, partikular sa sektor ng

kalakalan at industriyalisasyon. Ang Cebu City ay isang pangunahing sentro ng negosyo, pang-
industriya, at turismo sa rehiyon. Ang mga modernong imprastruktura, mga establisyimento ng
negosyo, at mga atraksyong panturista ay nag-aambag sa patuloy na pag-unlad ng ekonomiya
ng siyudad.

KASAYSAYAN

Noong ika-14 ng Abril 1521, sa dalampasigan ng Cebu unang naganap ang pagdaraos ng
unang misa ng mga Kristiyano sa Pilipinas. Ito ay tampok sa pagkabinyag kay Raha Humabon
kasama ang kanyang mga sakop at mandirigma. Ang pangyayaring ito ay nagsilbing simula ng
pagpapalaganap ng Kristiyanismo sa bansa ng mga Kastila.

Ipinagpatuloy ng mga Kastila ang kanilang misyon hanggang sa taong 1565, sa pamumuno ng
anak ni Raha Humabon na si Tupaz natagpuan nila ang pook na karapat-dapat maging
pinakamalakas na kuta ng mga Kastila at lugar na mayaman sa pagkain sa dalampasigan ng
Cebu.
Dito itinayo ng mga Kastila ang kauna-unahang simbahan sa Pilipinas, na pinangalanang
Ciudad Del Santisimo Nombre de Jesus. Ang Cebu City ay naging sentro ng relihiyon at
kalakalan sa ilalim ng pamumuno ng mga Kastila.

Ngayon, itinuturing na pinakamantandang siyudad ng Pilipinas ang Cebu City. Sa kasalukuyan,

ito ay tinatawag na "Queen City of the South" dahil sa kanyang mahalagang papel sa
ekonomiya, kalakalan, at kultura sa rehiyon. Ang makulay na kasaysayan nito ay patuloy na
nagbibigay ng inspirasyon at nagiging bahagi ng mayamang kultura ng mga Cebuano.
WIKA AT KULTURA

Ang wikang Cebuano, na binabaybay din bilang Sebuano at tinatawag ding Sugbuhanon, ay
bahagi ng pamilya ng mga wikang Indonesian sa sangay ng Austronesian (Malayo-Polynesian).
Ang Cebuano ay may malapit na katangian sa mga wikang Hiligaynon at Waray-waray. Isa ito
sa mga pangunahing wika sa Visayas at Mindanao na may malawak na bilang ng mga
tagapagsalita.

Ang Cebuano ay ginagamit sa iba't ibang larangan tulad ng edukasyon, media, at gobyerno.
Dahil dito, isa ito sa mga pangunahing wika ng Pilipinas. Sinasalita ito ng mga grupong
Sebwano at ng iba pang pangkating etniko sa iba't ibang bahagi ng bansa. Kabilang dito ang
mga isla ng Cebu, Negros Oriental, Bohol, at Siquijor, pati na rin ang mga lalawigan ng Agusan,
Bukidnon, Davao, Lanao del Norte, Surigao, Misamis Oriental, Leyte, Zamboanga del Sur, ilang
bahagi ng Masbate, at ilang bayan ng Cotabato.

Ang kultura ng mga Cebuano ay isang masiglang halo ng mga tradisyonal at makabagong
impluwensya. Ang kanilang mayamang kasaysayan ay makikita sa kanilang mga selebrasyon,
kagaya ng Sinulog Festival, na isang makulay na pagdiriwang bilang parangal sa Sto. Niño. Ang
musika, sayaw, at mga sining ay mahalagang bahagi ng kanilang pamumuhay, na nagpapakita
ng kanilang pagkamalikhain at pagmamahal sa kanilang kasaysayan.

Ang mga Cebuano ay kilala rin sa kanilang masigasig na pakikilahok sa kalakalan at

industriyalisasyon, na nag-aambag sa patuloy na pag-unlad ng kanilang ekonomiya. Ang
kanilang wika at kultura ay patuloy na nagbibigay ng natatanging identidad at ipinagmamalaki
ng mga mamamayang Sebwano.

Malaki ang ginagampanang papel ng wika sa paghubog ng pagkakakilanlan ng isang pangkat.

Ang wikang Cebuano, bilang isa sa mga pangunahing wika ng bansa, ay kasasalaminan ng
mga halaga, tradisyon, at kabuuang gawi ng lipunan. Ayon kina Lameli, Sudekum, Nitsch, at
Wolf (2015) at Nivales (2009), mahalaga ang wika sa pag-unawa ng etnisidad dahil maaari
itong gamitin bilang batayan sa pagtukoy ng pagkakatulad at pagkakaiba ng iba't ibang grupo
ng tao.
SINING AT PANITIKAN

Ang sining at panitikang Cebuano ay sumasaklaw sa kabuuang pasalita at pasulat na anyo ng

panitikan ng mga Cebuano na naninirahan sa Cebu, Bohol, Siquijor, Negros Oriental, ilang
bahagi ng Leyte, at Mindanao. Mahalaga ang mga akdang sining at panitikan ng mga Cebuano
sa pagkilala sa identidad ng lahing Pilipino.

Mayaman ang mga Cebuano sa oral na tradisyon, na kinabibilangan ng mga alamat, kwentong
bayan, at pabula. Ilan sa mga tanyag na alamat ay ang kwento ni Maria Cacao, Lapulapu at ang
kanyang ama na si Datu Manggal ng Mactan. Ang mga kwentong bayan tulad ng pabulang
"Haring Gangis at Haring Leon" ay nagpapakita ng mapang-abusong pag-uugali ng
dominanteng grupo at nagbibigay ng mahahalagang aral sa buhay.

Ang karamihan sa mga kwento ay nagpapahayag ng mga makabuluhang aral sa buhay, tulad
ng kahalagahan ng humor, talino, at pagkamapamaraan. Isa sa mga kilalang karakter ay si
Juan Pusong, na kilala sa kanyang pagiging tuso at mapamaraan. Ang mga kwentong ito ay
nagpapakita ng kagalingan ng mga Cebuano sa paggamit ng wika at talino upang malampasan
ang mga hamon sa buhay.
Makikita rin ang impluwensya ng Kanluranin sa kultura ng mga Cebuano, partikular sa kanilang
pananamit, musika, sayaw, at sining. Ang impluwensyang ito ay nagmula sa panahon ng
pananakop ng mga Kastila at Amerikano, na nagdala ng mga bagong estilo at tradisyon na
naipaloob sa lokal na kultura.

Isa sa mga pinakatanyag na pagdiriwang sa Cebu at sa buong bansa ay ang Sinulog Festival.
Ito ay isang makulay at masiglang selebrasyon bilang parangal sa Sto. Niño. Ang festival ay
nagtatampok ng mga tradisyonal na sayaw, musika, at mga parada na nagpapakita ng yaman
ng kultura ng mga Cebuano. Ang Sinulog ay hindi lamang isang relihiyosong pagdiriwang kundi
isang patunay ng pagkakaisa at kasiyahan ng mga tao.

GASTRONOMIYA

Ang mga Cebuano ay kilala rin sa kanilang masarap at kakaibang pagkain, na sumasalamin sa
kanilang mayamang kultura at kasaysayan. Isa sa mga pinakatanyag na pagkain ng mga
Cebuano ay ang Lechon Cebu, isang nilagang baboy na inihaw na may balat na malutong. Ang
Lechon Cebu ay itinuturing na isa sa mga pinakamahusay na lechon sa Pilipinas, na sikat sa
buong bansa at maging sa mga dayuhang bisita.

Mga Kilalang Pagkaing Cebuano

 Lechon Cebu
Ang Lechon Cebu ay isang espesyal na paraan ng pagluluto ng lechon, kung saan ang
baboy ay nilalagyan ng iba't ibang pampalasa tulad ng asin, paminta, bawang, tanglad, at
dahon ng laurel bago ito iihawin sa uling. Ang resulta ay isang malutong na balat at malasa
at malambot na karne. Madalas itong ihain sa mga espesyal na okasyon tulad ng pista,
kasalan, at kaarawan.

 Puso
Ang puso, o rice cooked in woven coconut leaves, ay isa pang popular na pagkain sa Cebu.
Ang kanin ay ibinabalot sa dahon ng niyog at niluluto, na nagbibigay ng natatanging lasa at
anyo. Madalas itong isinasama sa iba't ibang ulam, lalo na sa mga ihaw-ihaw.

 Ngohiong
Ang Ngohiong ay isang Cebuano spring roll na puno ng giniling na baboy, singkamas, at
karot, na may halong mga pampalasa tulad ng five-spice powder. Ito ay binabalot sa lumpia
wrapper at piniprito hanggang sa maging malutong. Karaniwan itong ibinibenta sa mga
karinderya at kainan sa kalsada.

 SuTuKil
Ang SuTuKil ay isang acronym para sa Sugba (grill), Tuwa (stew), at Kilaw (ceviche). Ito ay
isang istilo ng pagkain sa Cebu kung saan ang sariwang seafood ay inihahanda sa tatlong
paraan. Ang mga sangkap ay karaniwang kinabibilangan ng isda, hipon, at pusit, na iniihaw,
nilalaga, o inaalat na hilaw.
Ang gastronomy ng Cebu ay nagpapakita ng impluwensya ng iba't ibang kultura, mula sa
tradisyunal na lutuing Pilipino hanggang sa mga impluwensyang Kastila at Chinese. Ang mga
pagkain ay madalas na masarap at malasa, na pinapalibutan ng paggamit ng mga sariwang
sangkap at natatanging pamamaraan ng pagluluto.

KONKLUSYON

Sa kabuuan, ang mga Cebuano ay mayaman sa kasaysayan, kultura, at tradisyon na

nagpapakita ng kanilang malalim na pagkakakilanlan bilang isang etnikong pangkat sa Pilipinas.
Ang kanilang mga kontribusyon sa lipunan, relihiyon, sining, panitikan, gastronomiya, at iba
pang larangan ay nagpapakita ng kanilang kagalingan at kahusayan.

Sa larangan ng kasaysayan, ipinakita ng mga Cebuano ang kanilang katapangan at

pagtatanggol sa kanilang karapatan laban sa mga dayuhan. Ang pagkapanalo ni Lapu-Lapu sa
Labanan sa Mactan ay isang halimbawa ng kanilang resiliency at pagmamahal sa kalayaan.

Sa sining at panitikan, ang mga alamat, kwentong bayan, at selebrasyon tulad ng Sinulog
Festival ay nagpapakita ng kanilang mayamang kultura at pagpapahalaga sa tradisyon. Ang
mga ito ay nagbibigay ng inspirasyon at kasiyahan sa kanilang komunidad.

Sa gastronomiya, ang mga Cebuano ay kilala sa kanilang masarap at kakaibang pagkain tulad
ng Lechon Cebu at iba pang lokal na pagkaing may natatanging lasa at pagluluto. Ang kanilang
kahusayan sa pagpapaluto at pagpapahalaga sa sariwang sangkap ay nagpapakita ng kanilang
pagmamahal sa pagkain at kultura.

Sa hulihan, ang mga Cebuano ay hindi lamang nagbibigay ng kontribusyon sa kasaysayan at

kultura ng Pilipinas, kundi pati na rin sa pambansang pagkakakilanlan. Ang kanilang yaman at
kagalingan ay patuloy na nagbibigay inspirasyon at pagpapakilala sa kanilang lahi sa buong
mundo.