AN TOÀN TRÊN

KHÔNG GIAN MẠNG

Th.S Lê Ngọc Bảo Trâm
 1
Mục đích sử dụng internet của trẻ em

2
Lợi ích của internet đối với trẻ em

NỘI DUNG 3
Đặc điểm của internet

4 Rủi ro tiềm ẩn đối với trẻ em trên

môi trường internet

5 Cách ba mẹ đồng hành cùng trẻ em

trên không gian mạng
Trẻ sử dụng internet để làm gì?
• Học tập và nghiên cứu
• Chơi, giải trí
• Kết nối với bạn bè
• Đọc tin tức
Internet có lợi ích gì cho trẻ?
 Phục vụ Phát triển Kết bạn trên
Giải trí
học tập bản thân MXH

• Học trực • Học lập trình • Kết nối với • Phim

tuyến • Chơi nhạc cụ bạn trong • Trò chơi
• Làm bài tập • Làm đồ chơi và ngoài • Tin tức
… • Nhảy múa nước • MXH
• Tìm kiếm • Xây dựng • Những trải
thông tin mối quan nghiệm
• Mở rộng hệ và hợp mới …
kiến thức … tác …
 Biểu đồ về tỷ lệ mục
đích sử dụng internet
của 1.692 trẻ em
(MSD, 2019 – 2020)

Tài liệu tập huấn bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (Viện nghiên cứu quản lý phát triển bền vững, MSD)
21% thanh thiếu niên Việt Nam là nạn nhân
của bắt nạt trên mạng và 75% không biết
về đường dây nóng hoặc cách dịch vụ hỗ
trợ (UNICEF và Liên Hợp Quốc, 2019);
Tổng số người dùng Facebook tại Việt
Nam là 75.940.000, trong đó 9.2% là trẻ
từ 13-17 tuổi (NapoeonCat, 06/2021).

Tài liệu tập huấn bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (Viện nghiên cứu quản lý phát triển bền vững, MSD)
Internet có đặc điểm gì?
Công khai Ẩn danh
Dành cho tất cả mọi Không biết danh tính người
người đang giao tiếp

Vĩnh viễn Nguồn thông tin

Những thông tin và hình ảnh Đa dạng, thiếu chính xác và
đăng lên sẽ tồn tại vĩnh viễn thiếu tin cậy
dù cố xoá đi
Giới hạn và
Kết nối sự tôn trọng
Không gian giao tiếp Cần có văn hoá ứng xử như
toàn cầu ngoài XH thực
Trẻ đối diện với rủi ro tiềm ẩn
nào trên không gian mạng?
 VỀ NỘI DUNG VỀ TIẾP XÚC
• Bị liên hệ/ tương tác với 1 hoặc nhiều
Tương tác/ tiếp xúc với nội dung có thể gây hại: người quen/không quen;
• Bạo lực; • Bị dụ dỗ gặp gỡ ngoài đời thực, thực hiện
• Thù hận; hành vi lệch chuẩn;
• Cực đoan; • Nguy cơ bị quấy rối tình dục, xâm hại tình
• Khiêu dâm; dục;
• Bất hợp pháp; • Bị chia sẻ thông tin cá nhân, thông tin độc
hại, lừa đảo, lôi kéo theo trào lưu (trend),
• Không phù hợp độ tuổi. ….

VỀ HÀNH VI VỀ RỦI RO GIAO DỊCH

Chứng kiến, tham gia hoặc là nạn nhân của Tham gia/ bị lợi dung bởi các giao dịch/ thoả
hành vi tiêu cực: thuận lợi ích thương mại có thể gây hại (do bị
• Bắt nạt; mất/ lừa đảo dữ liệu cá nhân):
• Thù hận; • Cờ bạc;
• Quấy rối; • Có tính chất bóc lột;
• Tin nhắn liên quan tình dục; • Lừa đảo;
• Tham gia thử thách có khả năng gây hại. • Không phù hợp lứa tuổi.
Ba mẹ đồng hành như thế nào?
 GĐ 0-3 tuổi GĐ 3-6 tuổi GĐ 6-11 tuổi GĐ 11-16 tuổi

Tự nhận thức và đánh Dậy thì

Ngôn ngữ, vận động Phát triển trí tuệ
giá bản thân Ý thức về “cái tôi”
thô – tinh Hình thành “cái tôi”
Hình thành các quy tắc Nhạy cảm về sự đánh giá
Sự phát triển Khám phá thế giới Nhu cầu khám phá thế
ứng xử xã hội, đạo đức, của mọi người
tâm lý bằng các giác quan giới xung quanh
lối sống Chơi với bạn
Nhu cầu gắn bó với Chơi với đồ vật
Học tập Nhu cầu khẳng định bản
người chăm sóc Nhu cầu tự lập
Nhu cầu ghi nhận thân

Thoả thuận cùng trẻ về Thoả thuận về thời gian,

Xem 1 vài chương
giới hạn mục đích và thời điểm sử dụng, các nội
Khuyến nghị trình/ trò chơi phù hợp
thời lượng sử dung quy khác.
sử dụng Không sử dụng độ tuổi.
Thời lượng: < 2h/ ngày Trò chuyện, chia sẻ về kỹ
internet Thời lượng: < 1h/ ngày
có sự quan sát của năng
cùng người lớn
người lớn Thời lượng: < 2h/ ngày

Kỹ năng số và phương
Kỹ năng cần Nhận thức các rủi ro Các kỹ năng sử dụng
Chưa cần pháp sử dụng thông minh,
trang bị của internet internet an toàn
an toàn, trách nhiệm

Tài liệu tập huấn bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (Viện nghiên cứu quản lý phát triển bền vững, MSD)
Giúp con xây dựng hình ảnh cá nhân trên mạng xã hội

Bảo mật thông tin và tài khoản cá nhân của trẻ: đặt mật khẩu mạnh, tính
năng xác thực 2 lớp, thiết lập cảnh báo đăng nhập, cách đăng nhập an
toàn, cài đặt riêng tư, …

Xây dựng hình ảnh cá nhân trên internet: hình ảnh selfie/ livestream an toàn,
cài đặt riêng tư, theo dõi và gỡ xuống khi có sự cố, …

Phòng tránh lừa đảo: cách để nhận biết tin giả, kiểm tra link trước khi truy
cập (có phù hợp với địa chỉ tìm kiếm? Có font chữ lạ?...), tin nhắn từ người lạ,
kiểm tra độ bảo mật và an toàn của trang web.

Phòng tránh xâm hại tình dục: không kết bạn với người lạ, không cung cấp
thông tin và hình ảnh cá nhân cho người khác khi không có lý do chính đáng,
sử dụng công cụ báo cáo chặn khi có người kết bạn không phù hợp, nhận
diện các tin nhắc khiêu khích và báo cáo với người lớn.
 Giúp con có giới hạn về nội dung thông tin

• Nội dung khiến con cảm thấy
không thoải mái, sợ hãi, hoang
mang;
• Nội dung khiến con nghĩ
những thứ bạo lực, việc làm
phi pháp, ngôn ngữ thô tục là
điều bình thường;
• Giữ thái độ bình tĩnh;
• Đề nghị trẻ dừng xem chương trình và trò
chuyện về lý do xem;
• Trấn an và trò chuyện giúp trẻ bình tĩnh (khi
trẻ bị bắt ép xem);
• Chặn những người chia sẻ;
• Tắt chức năng phát tự động, báo cáo nội
dung không phù hợp với nhà cung cấp;
Thoả thuận với con về thời gian sử dụng thiết bị điện tử

• Con có thói quen vừa “lướt net” vừa ăn/học/nói chuyện/….

• Con tương tác với thiết bị điện tử là chính thay vì các hoạt động vận
động, giao tiếp xã hội, vui chơi với bạn,…

0-3 tuổi: không để con tuỳ ý sử dụng các thiết bị điện tử

3-6 tuổi: sử dụng <1h/ ngày cùng với ba mẹ
6-16 tuổi: sử dung <2h/ ngày cho mục đích chính đáng
 Lắng nghe và chia sẻ với con
• Phán xét và gán nhãn cho
con;
• Đưa mệnh lệnh/ cấm đoán
mà không giải thích;
• Hỏi tới tấp về việc con sử dụng
internet
• Tâm thế: cùng nhau bàn bạc và tìm cách
điều chỉnh tốt hơn
• Tập trung vào những hành vi cụ thể để trò
chuyện với con (không tập trung vào con
người);
• Diễn đạt lại điều ba mẹ thấy/ cảm nhận về
hành vi của con;
• Hỏi về cảm xúc của con;
• Đưa ra lời khẳng định bằng câu khẳng định
(thay vì câu hỏi);
• Đặt câu hỏi mở (5W1H)
Thói quen của ba mẹ khi sử dụng các thiết bị điện tử
trong gia đình
 Mục lục
A n To à n I n t e r n e t

MỞ ĐẦU
1 Video

3 LỚP BẢO VỆ CHO TRẺ EM TRÊN MẠNG

2 Từ gia đình, nhà trường và xã hội

CÔNG NGHỆ
3 Sự hỗ trợ của công nghệ trong việc đồng hành cùng
con

Q&A
4
 MỞ ĐẦU

BÀI HỌC RÚT RA SUY NGẪM

Nỗi sợ rất có hại Bình tĩnh và xác thực thông tin

FEAR = False Evidence Appearing Real FEAR = Face everything And Rise

Trong thời đại này, mọi thứ đều cần được xác
Trong thời đại này, mọi thứ đều có thể là giả
thực

Đám đông không luôn đúng; chúng ta luôn phải phân

tích, đánh giá và xác thực thông tin để có thông tin Tìm những nguồn thông tin xác đáng.
chính xác nhất.

Không chia sẻ thông tin chưa được xác thực Nghĩ đến hệ quả của việc chia sẻ thông tin
 3 LỚP BẢO VỆ CHO TRẺ EM

1. XÃ HỘI

▪ Tháng 6 năm 2021, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Chương trình Quốc gia đầu tiên về Bảo vệ
Trẻ em trên Internet cho giai đoạn 2021-2025, nhằm bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực, bóc lột và lạm
dụng trên mạng, và hỗ trợ các em có những tương tác trực tuyến an toàn và lành mạnh.
3 LỚP BẢO VỆ CHO TRẺ EM
2. TRƯỜNG HỌC: 10 điều đã được, đang được và sẽ tiếp tục được triển khai tại Trường Song ngữ Quốc tế Wellspring

1. Giáo dục An toàn Internet: Tổ chức các lớp học và hội thảo về an toàn mạng, dạy học sinh cách nhận biết lừa đảo, hiểu các nguyên tắc cơ bản của an ninh
mạng và sử dụng internet một cách an toàn.
2. Chính sách Sử dụng Hợp lý: Phát triển và thực thi bộ quy tắc rõ ràng về việc sử dụng internet và công nghệ trong trường, đảm bảo học sinh hiểu các
hướng dẫn này và hậu quả của việc vi phạm.
3. Giám sát Hoạt động Trực tuyến: Sử dụng các công cụ và phần mềm để giám sát hoạt động trực tuyến của học sinh trên các thiết bị của trường, giúp ngăn
chặn truy cập vào nội dung không phù hợp hoặc nguy hiểm.
4. Bảo mật Dữ liệu: Bảo vệ thông tin cá nhân của học sinh, đảm bảo thông tin được an toàn và không được tiết lộ mà không có sự đồng ý của họ hoặc phụ
huynh.
5. Tư vấn và Hỗ trợ: Cung cấp dịch vụ tư vấn cho học sinh đang đối mặt với các vấn đề liên quan đến an toàn trực tuyến, như bắt nạt trên mạng hoặc lạm
dụng trực tuyến, tạo một môi trường nơi học sinh có thể an toàn bày tỏ mối quan tâm của mình.
6. Hợp tác với Phụ huynh: Làm việc với phụ huynh để nâng cao nhận thức và hiểu biết của họ về an toàn trực tuyến, cũng như đảm bảo họ hỗ trợ việc sử
dụng internet an toàn của con cái.
7. Công nghệ Lọc Nội dung: Triển khai công nghệ lọc nội dung để ngăn chặn học sinh truy cập vào các trang web không phù hợp hoặc nguy hiểm trong khuôn
viên trường.
8. Đào tạo Giáo viên: Cung cấp đào tạo cụ thể cho giáo viên về an toàn mạng để họ có thể hỗ trợ học sinh của mình một cách tốt hơn trong việc sử dụng
công nghệ một cách an toàn và có trách nhiệm.
9. Khuyến khích Sử dụng Trách nhiệm: Thúc đẩy một văn hóa sử dụng internet một cách có trách nhiệm và tôn trọng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc
bảo vệ danh tiếng trực tuyến.
10. Tạo một Môi trường Học tập An toàn: Thiết lập một môi trường học tập hỗ trợ nơi học sinh có thể thoải mái thảo luận về các vấn đề an toàn trực tuyến và
nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
3 LỚP BẢO VỆ CHO TRẺ EM
3. GIA ĐÌNH: Những điều phụ huynh có thể làm để hỗ trợ con trẻ
1. Giáo dục An toàn Internet: Gia đình cần dạy trẻ các nguyên tắc cơ bản về an toàn trên mạng, bao gồm cách nhận biết và tránh các rủi ro như lừa đảo, bắt
nạt trên mạng và nội dung không phù hợp.
2. Thiết lập Quy tắc Sử dụng: Gia đình nên đặt ra các quy định rõ ràng về thời gian và cách thức sử dụng internet, bao gồm việc giám sát các trang web mà
trẻ truy cập và các ứng dụng mà trẻ sử dụng.
3. Giám sát Hoạt động Trực tuyến: Theo dõi các hoạt động trực tuyến của trẻ, bao gồm các trang web mà trẻ truy cập, các ứng dụng trẻ sử dụng và những
người mà trẻ tương tác trực tuyến.
4. Khuyến khích Giao tiếp Mở: Tạo một môi trường mà trẻ cảm thấy thoải mái chia sẻ về trải nghiệm trực tuyến của mình và báo cáo nếu gặp phải các vấn đề
hoặc nội dung không phù hợp.
5. Sử dụng Công nghệ Bảo vệ: Sử dụng các công nghệ như phần mềm lọc nội dung hoặc phần mềm kiểm soát của cha mẹ để bảo vệ trẻ khỏi các trang web
hoặc nội dung không phù hợp.
6. Cung cấp Hướng dẫn và Hỗ trợ: Cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ cho trẻ về cách xử lý các tình huống khó khăn trực tuyến, cũng như cách bảo vệ thông tin
cá nhân của mình.
7. Hợp tác với Trường học: Làm việc với các trường học để đảm bảo rằng trẻ em nhận được giáo dục và hỗ trợ trong việc sử dụng internet một cách an toàn
và có trách nhiệm.
8. Tự Giáo dục về Công nghệ: Cha mẹ cần tự tìm hiểu về công nghệ và các rủi ro trực tuyến để có thể hướng dẫn con cái một cách hiệu quả.
9. Khuyến khích Sử dụng Có Trách nhiệm: Khuyến khích trẻ sử dụng internet một cách có trách nhiệm và tôn trọng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo
vệ danh tiếng trực tuyến của mình.
10. Biết Khi Nào Cần Tìm Kiếm Sự Trợ giúp: Nhận biết khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia hoặc cơ quan chức năng nếu trẻ gặp phải các vấn đề
trực tuyến nghiêm trọng.
Có nên sử dụng công nghệ để kiểm soát

▪ Ứng dụng giám sát hoạt động trực tuyến có thể giúp cha mẹ giám sát hoạt động trực tuyến của con cái.
▪ Các tính năng cha mẹ nên quan tâm bao gồm: Giá cả, Số lượng thiết bị, Nền tảng, Cổng thông tin web cho cha mẹ,
Ghi nhận cuộc gọi, Ghi nhận tin nhắn, Nội dung tin nhắn, Chặn cuộc gọi, Chặn tin nhắn, Định vị địa lý, Theo dõi vị
trí, Lịch sử vị trí, Giám sát web, Bộ lọc web, Giới hạn thời gian, Lập lịch, Quản lý ứng dụng, Chặn ứng dụng.
Có nên sử dụng công nghệ để kiểm soát

▪ Các ứng dụng rất tốt, nhưng…

▪ Việc kiểm soát con yêu của chúng ta khác với việc kiểm soát máy móc
Có nên sử dụng công nghệ để kiểm
soát