‫‪Dr.

Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫متون اسالیدها‬

‫برای بسیاری‬

‫امید یک عمل منفعل است‬

‫وقتی برای بهبود شرایط خود هیچ فکر‪ ،‬ایده و یا احتمالی را نمی‌شناسیم‬

‫برای برخی‌ها امید‬

‫افکار مثبت زودگذری هستند که به ما اجازه می‌دهد تا بطور موقت درباره خود و هر آنچه در حال از هم پاشیدن است‪ ،‬احساس خوبی‬

‫داشته باشم‪.‬‬

‫امید‬

‫باور داشتن به نتایج مثبت برای وقایع آینده است‬

‫و سکویی است که برای بهبود شرایط خود از آن استفاده می‌کنیم‪.‬‬

‫امید‬

‫اهداف خود‪،‬‬
‫ِ‬ ‫فرایند فکر کردن در خصوص‬

‫همراه با انگیزه برای حرکت به سوی آنها (عاملیت)‬

‫و راه‌های دستیابی به آنها (راه و روش – شیوه‌های دستیابی)‬

‫امید‬

‫فراسوی یک حال خوب زودگذر است و به معنای تعالی تمام جنبه‌های زندگی است‬

‫امید‬

‫نوعی سبک زندگی است که در تمام کارها؛ فعالیت‌ها‪ ،‬و اقداماتی که انجام می‌دهیم خود را نشان می‌دهد‪.‬‬

‫امید‬

‫شیوه زندگی ماست که به تمام جنبه‌های وجودی ما تراوش می‌کند‬

‫امید نیازمند‬

‫‪ .۱‬عزم راسخ‬

‫‪ .۲‬نظم و دیسیپلین‬

‫‪ -‬طرز فکر‬

‫‪ -‬دید وسیع‬

‫‪ .۳‬اعتماد‪ ،‬تعهد‪ ،‬شکیبایی‪ ،‬خوش بینی و ایمان به توانمندی‌های خود‬

‫‪ .۴‬هدفمندی‪ ،‬اقدام‪ ،‬پافشاری و وقف خود‪ ،‬تالش پیگیر‬

‫‪ .۵‬شفقت ورزی به خود و دیگران‬

‫امید را تبدیل به بخشی از زندگی خود کردن کار ساده‌ای نیست‪.‬‬

‫این کار نیازمند «هدفمندی‪ ،‬تالش و تعهد (برای مدیریت افکار و احساسات منفی) است‪ .‬از این رو بنیادهای امید بر زمان‪ ،‬تمرین و‬

‫شکیبایی است‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪Dr. Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫سیمای یک فرد امیدوار‬

‫‪ .۱‬قدردانی از داشته‌ها‬

‫‪ .۲‬رویا پردازی‬

‫‪ .۳‬گرایش به تغییر‬

‫‪ .۴‬کنجکاوی‬

‫‪ .۵‬پذیرش و گشودگی‬

‫‪ .۶‬هدف جویی فعال‬

‫‪ .۷‬زمان حال محور‬

‫‪ .۸‬درس گیری از گذشته‬

‫‪ .۹‬سخاوت و بخشندگی‬

‫‪ .۱۰‬جستجوی فرصت و حمایت‬

‫‪ .۱۱‬قدردانی از دیگران‬

‫‪ .۱۲‬تعهد به هدف‬

‫اشنایدر در نظریه امید به دو عامل اشاره دارد‪:‬‬

‫‪ -۱‬داشتن انگیزه (‪)Will Power‬‬

‫‪ -۲‬شناختن و داشتن مسیر رسیدن به هدف (‪)Way Power‬‬

‫‪Will Power + Way Power = GOAL‬‬

‫به معنای ساده یعنی ما واقعا چیزی را بخواهیم و معتقد باشیم می‌توانیم به آن برسیم‪.‬‬

‫استراتژی‌هایی که باید برای افزایش امیــــد آموخت‬

‫•طراحی هدف‬

‫•شناسایی راه و روش رسیدن به هدف (بارش فکری)‬

‫•شناسایی راه‌های غلبه بر موانع احتمالی (بارش فکری)‬

‫در طراحی هدف باید موارد زیر را در نظر گرفت‬

‫‪ -۱‬تمرکز بر آنچه می‌خواهیم و نه آنچه نمی‌خواهیم‬

‫‪ -۲‬مشخص کردن نقطه پایان بصورت عینی (باید اندازه گیری دقیق میزان موفقیت امکان پذیر باشد)‬

‫‪ -۳‬هــر هــدف بــزرگ را بــه اهــداف کوچک‌تــر تقســیم کنیــد تــا هــر قــدم کوچــک یــک موفقیــت محســوب شــود و بدینوســیله امیــد بیشــتر‬

‫می‌شــود (انگیــزه ‪ +‬انــرژی)‬

‫‪2‬‬
 ‫‪Dr. Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫ایجاد و ساخت راه و روش رسیدن‬

‫‪ -۱‬بارش ذهنی و فکر کردن به تمام جایگزین‌ها و گزینه‌ها صرفنظر از عملی بودن‬

‫‪ -۲‬تشکیل گروه‌های کوچک و گفتگو با هم راجع به راه‌های احتمالی دستیابی به هدف‬

‫‪ -۳‬آزمــون کــردن راه‌هــای پیشــنهادی در مــورد منابــع مربــوط بــه هــر راه حــل و حــذف راه‌حل‌هــای غیــر عملــی تــا فقــط راه‌هــای واقــع بینانــه‬

‫و شــدنی باقــی بماننــد‪.‬‬

‫غلبه بر موانع‬

‫‪ -۱‬پیش بینی درست موانع و برنامه ریزی برای رفع آنها‬

‫‪ -۲‬یافتن جایگزین‌ها و گزینه‌های مختلف رفع موانع‬

‫‪ -۳‬بارش فکری درباره رفع موانع احتمالی که شما را از دستیابی به اهداف دور می‌کند‪.‬‬

‫‪ -۴‬پیشنهاد استراتژی‌های غلبه بر موانع توسط فرد و دریافت کمک از دیگران‬

‫هدف چیست؟‬

‫هدف ایده‌ایست از آینده و یا تمایلی به کسب نتیجه‬

‫که یک فرد یا گروه آنرا تصور می‌کنند‬

‫و مسیری متعهدانه برای بدست آوردن آن طرح ریزی می‌کنند‪.‬‬

‫چرا هدف گزینی مهم است؟‬

‫•انسان را به پیش می‌برد‪.‬‬

‫•مسیرهای سخت را سهل می‌کند‪.‬‬

‫•کمک می‌کند تا به خودباوری بیشتری برسیم‪.‬‬

‫•کمک می‌کند به شکست‌های زندگی پاسخ دهیم‪.‬‬

‫•خواسته‌های ما را از زندگی نشان می‌دهند‪.‬‬

‫•کمک می‌کند تا زندگی کاملی داشته باشیم‪.‬‬

‫چرا افراد اهداف خود را تعیین نمی‌کنند؟‬

‫•گمان می‌کنند که اهداف مهم نیستند‪.‬‬

‫•نمی‌دانند چگونه باید هدف را طراحی کنند‪.‬‬

‫•از شکست خوردن می‌ترسند‪.‬‬

‫•از طرد شدن هراس دارند‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪Dr. Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫چطور امید را افزایش دهیم‬

‫طراحی کنید که دوست دارید چگونه زندگی داشته باشید‬

‫زندگی ایده‌آل خودتان را با شرایط کنونی مقایسه کنید‬

‫دقت کنید که آیا انتظارتان واقع بینانه است‬

‫هدف چینی کنید‬

‫هدف هوشمند ‪SMART‬‬

‫‪)S : (Specific, Significant, Strategic‬‬ ‫ ‬

‫خاص‪ ،‬با معنا‪ ،‬استراتژیک‬

‫‪)M : (Measurable, Meaningful, Motivational‬‬ ‫ ‬

‫قابل اندازه گیری‪ ،‬معنی دار‪ ،‬انگیزه بخش‬

‫‪)A : (Attainable, Achievable, Adjustable, Align To Value‬‬ ‫ ‬

‫قابل دسترس‪ ،‬دست یافتنی‪ ،‬قابل تنظیم‬

‫‪)R : (Relevant, Realistic, Results‬‬ ‫ ‬

‫مناسب‪ ،‬واقع گرایانه‪ ،‬دارای نتایج‬

‫‪)T : (Timely, Tractable, Tangible, Time Frame‬‬ ‫زمان بندی شده‪ ،‬قابل پیگیری‪ ،‬ملموس‪ ،‬دارای جدول زمانی‬

‫نقش ویژگی اهداف خود‬

‫درونی باشد نه بیرونی (ذاتا واجد ارزش باشند)‬

‫اصیل باشد <‪ >--‬فشار دیگران‪ :‬درست‬

‫بسوی <‪ >--‬گریز از‬

‫هماهنگ با هم <‪ >--‬متعارض‬

‫آنچه می‌خواهم (‪ ≠ )Approch‬آنچه نمی‌خواهم (‪)Avoidant‬‬

‫اهداف انعطاف پذیر و متناسب <‪ >--‬نا متناسب و نامنعطف‬

‫اهداف مبتنی بر فعالیت <‪ >--‬مبتنی بر شرایط (داشتن)‬

‫به هنگام هدف‌چینی به چه چیزی توجه کنیم؟‬

‫‪ -۱‬جهت گیری هدف‬

‫‪ -۲‬محتوای هدف‬

‫‪ -۳‬انگیزه هدف‬

‫‪ -۴‬تعارض هدف‬

‫‪ -۵‬اضطراب هدف‬

‫‪ .۱‬جهت گیری هدف‬

‫تقرب‪ :‬وقت بیشتری با فرزندانم بگذارم‪.‬‬

‫اجتناب‪ :‬در تعطیالت عید وزن اضافه نکنم‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪Dr. Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫‪ .۲‬محتوای اهداف‬

‫•معنویت (رابطه با هستی و نوعدوستی)‬

‫•رابطه و صمیمیت‬

‫•پیشرفت و دستآورد‬

‫•هدایت و اثرگذاری بر نسل بعدی‬

‫•شان و منزلت‬

‫•شایستگی‬

‫•نفوذ اجتماعی‬

‫•رقابت‬

‫•خدمت به دیگران‬

‫•تعالی شخصی‬

‫•باورهای مذهبی‬

‫•خودمختاری‬

‫اهداف مربوط به موضوع‬

‫‪ -۱‬صمیمیت و رابطه انسانی‬

‫‪ -۲‬هدایت بین نسلی (اثرگذاری بر زندگی نسل‌های بعد از خود‬

‫‪ -۳‬معنویت‬

‫‪ -۴‬دستاورد رشد و شخصی‬

‫نسبت به اهداف متمرکز بر قدرت و پیشرفت به خشنودی و شادمانی بیشتری می‌انجامد‪.‬‬

‫‪ WIST‬چهار محتوای مهم در هدف گزینی‬

‫‪Work‬‬ ‫ ‬‫کار شغل (دستاورد)‬

‫‪Intimacy‬‬ ‫رابطه انسانی و صمیمیت بین فردی‬

‫‪Spirituality‬‬ ‫معنویت ‬

‫‪Self Transcendence‬‬ ‫ ‬
‫رشد و تعالی شخصی‬

‫‪ .۳‬انگیزه هدف‬

‫‪ -۱‬با منشا درونی (درون زاد)‪ :‬به خودی خود ارضا کننده‬

‫امنیت‪ ،‬سالمت‪ ،‬عشق‪ ،‬صمیمیت‪ ،‬خودمختاری‬

‫‪ -۲‬با منشا بیرونی (برون زاد)‪ :‬در خدمت پاداش بیرونی‬

‫شهرت‪ ،‬وجهه اجتماعی‪ ،‬برتری بر دیگران‪ ،‬دریافت احترام و تحسین دیگران‬

‫‪5‬‬
 ‫‪Dr. Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫شش گام برای دستیابی به اهداف‬

‫‪ -۱‬واقعا بخواهید که به آن برسید (میزان انگیزش درونی)‬

‫‪ -۲‬خود را در حال رسیدن به آن هدف تجسم کنید‪.‬‬

‫‪ -۳‬برای شیوه انجام کار و حرکت بسوی آن طرح عملی دقیق و مشخص تدوین کنید‪.‬‬

‫‪ -۴‬تعهد به پیگیری طرح و هدف با نوشتن هدف‪ ،‬زمانبندی و طرح عملی‬

‫‪ -۵‬تعیین زمان‌ها و مراحلی که چگونگی حرکت را مورد بررسی قرار دهد‪.‬‬

‫‪ -۶‬بطور مرتب و در زمان‌های معین پیشرفت خود را بررسی کنید‪.‬‬

‫چرا هدف گزینی با شکست مواجه می‌شود؟‬

‫•اهداف نا مشخص‬

‫•عدم خودباوری‬

‫•انتظارات غیرواقع گرایانه‬

‫•ترس از شکست‬

‫•خیلی سخت است!‬

‫•ترس از موفقیت‬

‫•کار درونی نکردن‬

‫•عدم بررسی موانع‬

‫•قربانی کردن در مقابل بدست آوردن‬

‫•تالش برای کنترل چیزهای غیر قابل کنترل‬

‫•گام‌های عملی نامشخص‬

‫•عدم درس گرفتن از شکست‌ها‬

‫•اولویت‌های متضاد‬

‫•تمایل به پیروی از الگوی دیگران‬

‫•از دست دادن انگیزه‬

‫•عدم بررسی پیشرفت‌های پروژه‬

‫•عدم درک صحیح از زمان‬

‫•عدم به روز رسانی هدف‬

‫•عدم تمرکز به همه جنبه‌های زندگی‬

‫•تعیین کردن تعداد زیادی هدف‬

‫شیوه‌های پرورش امید‬

‫‪ .۱‬تامل در خویش به شیوه مثبت و سازنده و طرح سواالت خوب‬

‫•در تجربه‌های امروزم چه چیز خوبی وجود داشت؟‬

‫‪6‬‬
 ‫‪Dr. Ali Sahebi‬‬
‫سرمایه‌هایروان‌شناختی‬ ‫‪Mehdi Eskandari & Farhad Sadeghi‬‬
‫امــــــیـــد‬

‫•امروز چه اتفاقی افتاد و یا چه تجربه‌ای داشتم که می‌توانم بابت آن سپاسگذار و قدردان باشم؟‬

‫•امروز به عنوان یک فرد‪ ،‬چه رشدی کردم؟ چه چیزی آموختم؟‬

‫•چه مزایا و خوبی‌هایی این یادگیری و رشد برای من دارد؟‬

‫•چه نتیجه یا پیامد یا رخداد مثبتی در آینده می‌تواند من را امیدوارتر کند؟‬

‫‪ .۲‬فهرستی از موفقیت‌ها‪ ،‬توانمندی‌ها و منابع خود تهیه کنید‪.‬‬

‫•موفقیت‌هایی که تاکنون داشته‌ام؟‬

‫•چه توانمندی‌ها‪ ،‬مهارت‌ها و استعداد‌هایی دارم؟‬

‫•هم اکنون چه منابع بیرونی دارم که می‌توانم از آنها استفاده کنم؟‬

‫‪ .۳‬شفقت ورزی به خود‬

‫•با خودتان مثل یک دوست مهربان و مشفق حرف بزنید‪.‬‬

‫•خود را در آغوش بگیرید‪.‬‬

‫‪ .۴‬به زندگی حل مشکالت دیگران مشارکت فعال (کمک) کنید‪.‬‬

‫تمرکز را از روی مشکالت و مسائل شخصی خودتان به روی مسائل دیگران ببرید‪.‬‬

‫‪ .۵‬بطور فعال درخواست کمک (فکری ‪ -‬غیر فکری) بکنید و به دنبال حمایت باشید‪.‬‬

‫‪ .۶‬به خودتان و توان حل مشکل اعتماد کنید‪ .‬بدانید که همه چیز گذراست و ناپایدار‪« :‬این نیز بگذرد»‬

‫‪ .۷‬با افراد مثبت‪ ،‬خوش بین و عمل گرا مراوده کنید و در محیط چنین افرادی بیشتر رفت و آمد کنید‪.‬‬

‫‪ .۸‬اهداف کوچک شدنی قابل دسترس و ارزشمند برای فرد بچینید‪.‬‬

‫‪ .۹‬به جسم خود احترام بگذارید و آنرا با نشاط نگه‌دارید‪ .‬تغذیه‪ ،‬خواب و ورزش‬

‫‪ .۱۰‬به حرف‌ها‪ ،‬موسیقی‪ ،‬باورهایی که توانمند و با انرژی‌تان می‌کند گوش دهید‪ .‬شعر‪ ،‬موسیقی‪ ،‬کتاب‌های خاطرات و ‪...‬‬

‫‪7‬‬