Chương 3

Đổi mới sáng tạo &

khởi nghiệp

Môn học: Khởi nghiệp kinh doanh

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 1

 NỘI DUNG
01 GIỚI THIỆU

02 CÁC CÔNG CỤ SÁNG TẠO VÀ ĐỔI MỚI

03 PHÂN BIỆT: SÁNG TẠO, ĐỔI MỚI VÀ PHÁT MINH

04 XÂY DỰNG SÁNG TẠO, ĐỔI MỚI VÀ PHÁT MINH

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 2

01 Giới thiệu

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 3

 01 – GIỚI THIỆU

Every Creativity,
Innovation and
Invention start
from CURIOUS

Xem video: Creativity

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 4
 01 – GIỚI THIỆU

Giấy vụn bỏ đi

Starry Night – Làm từ giấy vụn bởi Vik Muniz

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 5
 GIỚI THIỆU

• Sự sáng tạo có nhiều dạng.

• Có thể lộn xộn, nhưng tính
sáng tạo là yếu tố thiết yếu
của sự đổi mới và sáng tạo,
• cả hai đều → tinh thần kinh
doanh.
• Mọi sự sáng tạo đều tập trung
giải quyết một hoặc vài vấn
đề của doanh nghiệp.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 6

01- Các công cụ sáng tạo và đổi mới

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 7

 Mục tiêu
01- Các công cụ sáng tạo và đổi mới
• Mô tả các phương pháp giải quyết vấn đề mang tính sáng tạo phổ
biến và hiệu quả
• Vận dụng phương pháp đổi mới hoặc giải quyết vấn đề trong các
bối cảnh khác nhau
• Biết cách tìm kiếm các phương pháp, nghiên cứu và công cụ đổi
mới.

KNKD-TS. Cao Quốc Việt

 Phương pháp sáng tạo thông qua giải quyết vấn đề

• Tư duy sáng tạo giúp các

doanh nhân khởi nghiệp tìm ra
ý tưởng để giải quyết vấn đề
của tổ chức Vấn đề Giải pháp
• Các hoạt động đi bộ hoặc vừa
đi vừa trò chuyện giúp nâng
cao khả năng tư duy sáng tạo.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 9

 Sáng tạo bằng “giải quyết vấn đề”

Quan sát để tìm Từ khách hàng

ra vấn đề Từ đối tác

Từ đối thủ

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 10

 Sáng tạo bằng “giải quyết vấn đề”
Thực hiện các bài tập để
sáng tạo tìm ra giải pháp:
1.Phương pháp lên ý tưởng lấy
khách hàng làm trung tâm
2.Phương pháp “Sáu chiếc mũ
tư duy”
3.Phương pháp “Đặt câu tuyên
bố mở đầu”
4.Phương pháp Scamper

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 11

 (1)Phương pháp lên ý tưởng lấy khách hàng làm
trung tâm
Tập trung vào góc nhìn của khách hàng →

Đồng cảm
phân tích, đưa ra ý tưởng và → SP/DV thông
qua 5 bước:
Thử Xác định 1. Đồng cảm
nghiệm Chu trình vấn đề
thiết kế đồng
cảm lấy con 2. Xác định vấn đề
người làm
trung tâm
3. Động não tìm giải pháp
Xây dựng
một
Động não
tìm giải
4. Xây dựng nguyên mẫu ý tưởng
nguyên
pháp
mẫu
5. Thử nghiệm và tinh chỉnh ý tưởng

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 12

 (1)Phương pháp lên ý tưởng lấy khách hàng làm trung tâm

Đồng cảm

Thử Xác định

nghiệm Chu trình vấn đề
thiết kế đồng
cảm lấy con
người làm
trung tâm

Xây dựng Xem video: Oreo

Động não
một
tìm giải
nguyên
pháp
mẫu 1. Bánh Oreo được tạo ra như thế nào? Vai trò
của người dùng trong quá trình → Oreo

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 13

 (2)Phương pháp “Sáu chiếc mũ tư duy”

Người thu thập Người Người Người Người sáng Người đảm
thông tin cảm xúc Logic khuyến tạo bảo – củng
khích cố

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 14

 (2) Phương pháp “Sáu chiếc mũ tư duy”

1.Chiếc mũ trắng: Tập trung vào việc thu

thập thông tin khách quan và sự thật
2.Chiếc mũ đỏ: Tập trung vào cảm xúc và
trực giác.
3.Chiếc mũ đen: Phân tích và đánh giá
các khía cạnh tiêu cực và những rủi ro
4.Chiếc mũ vàng: Đánh giá các khía cạnh
tích cực và những cơ hội để tận dụng
5.Chiếc mũ xanh lá cây: Tập trung vào
việc tạo ra các ý tưởng mới và sáng tạo
6.Chiếc mũ xanh dương: Đánh giá các
giải pháp và đưa ra quyết định.

Xem video: Sáng tạo với “Sáu

6/27/2024 chiếc mũ tư duy” KNKD-TS. Cao Quốc Việt 15
 Phương pháp “SCAMPER” – Sáng tạo để cải tiến và phát
minh ra cái mới
Substitute – Thay thế
Combine – Kết hợp
Adapt – Thích nghi
Modify (Also Magnify and Minify) – Tinh chỉnh
Put to another use – Đưa vào sử dụng với mục
đích khác
Eliminate – Loại bỏ
Rearrange – Tái sắp xếp

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 16

 Ứng dụng SCAMPER

Hãy đưa ra ý tưởng cho 1 mô hình

kinh doanh take a way (không giới
hạn sản phẩm) trên con đường như
trong hình.

Dựa vào SCAMPER hãy trình bày:

1. Bạn kinh doanh SP/DV gì?
2. Lợi thế độc đáo của bạn?

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 17

 (4) Phương pháp “Đặt câu tuyên bố mở đầu”
Đây là phương pháp “bắt đầu bằng câu phát biểu”. Hãy hỏi, “Chúng ta có thể ________
như thế nào?” hoặc “Nếu chúng ta ________ thì sao?” để mở ra những khả năng mới
khi bạn dường như đã đạt đến giới hạn của sự sáng tạo.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 18

 (4) Phương pháp “Đặt câu tuyên bố mở đầu”

Làm thế nào để qua môn KNKD?

Làm thế nào để dòng kênh Nhiêu
Lộc không còn rác?
Làm thế nào để UEH phục vụ HV
tốt hơn?
Làm thế nào để không phải chờ
lâu trước thang máy UEH?
Làm thế nào để có một ý tưởng
khởi nghiệp nhỏ trước cổng CS B
UEH?

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 19

 Kết hợp các phương pháp đổi mới theo bối cảnh

Đổi mới mở là 'việc sử dụng các

dòng tri thức chảy vào và chảy ra
có mục đích → đổi mới bên trong
DN, và mở rộng thị trường cho việc
sử dụng đổi mới bên ngoài.

→ cho phép người khác giải quyết

các vấn đề trong dự án kinh doanh,
khởi nghiệp hoặc doanh nghiệp xã
hội của mình.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 20

 Kết hợp các phương pháp đổi mới theo bối cảnh

Đổi mới mở → cơ hội:

• Tận dụng ý tưởng và hỗ trợ của
người khác để giải quyết vấn đề của
mình một cách đạo đức
• Tạo cầu nối giữa nghiên cứu hàn
lâm và giải pháp thực tiễn mang lại
sự cân bằng mà thế giới cần.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 21

 Kết hợp các phương pháp đổi mới theo bối cảnh

Đổi mới mở mang lại các

đột phá

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 22

 Kết hợp các phương pháp đổi mới theo bối cảnh

Tuy
nhiên…
có
những
mặt trái
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 23
 Luôn cập nhật các thực tiễn mới nổi

Doanh nhân cần học tập và cập

nhật liên tục từ những sai lầm và
thành tựu của người khác.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 24

03 Sáng tạo, đổi mới và phát minh

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 25

Mục tiêu

• Phân biệt giữa sáng tạo, đổi mới và phát minh

• Giải thích sự khác biệt giữa đổi mới tiên phong và đổi mới gia
tăng
• Xem xét quy trình nào phù hợp nhất với mỗi loại đổi mới

KNKD-TS. Cao Quốc Việt

 SÁNG TẠO, ĐỔI MỚI VÀ PHÁT MINH
Đổi mới là biểu
hiện của sự
sáng tạo thành
một SP/DV có
thể sử dụng
được

Phát
Đổi minh
Sáng mới
tạo
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 27
 Sự sáng tạo

Những kỹ thuật hình thành ý tưởng cần

thiết nhất:
1. Động não
2. Ý tưởng tồi tệ nhất
3. Thách thức các giả định
4. Bản đồ tư duy
5. Phác thảo
6. Storyboard

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 28

 Sự sáng tạo
(1) Động não: gồm các dạng Brainstorm (thường được sử dụng theo nhóm);
Braindump (thường được sử dụng bởi 1 cá nhân); Brainwrite (viết ra ý tưởng);
Brainwalk (kết hợp đi bộ, chạy bộ để suy nghĩ)

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 29

 Sự sáng tạo

(2) Ý tưởng tồi tệ nhất:

thay vì suy nghĩ ý tưởng tốt, thử
suy nghĩ ngược lại các ý tưởng tồi
tệ nhất.
Điều này → giảm áp lực cho đội
ngũ sau 1 loạt các hoạt động
brainstorm.
→ Tăng hiệu quả sáng tạo

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 30

 Sự sáng tạo

(3)Thách thức các giả định: khi suy nghĩ về một ý tưởng, con người thường có xu
hướng mắc kẹt trong các giả định, tư duy hiện tại. Lùi lại 1 bước và đặt các câu
hỏi quan trọng về những giả định mà mình đã đặt ra cho sản phẩm, dịch vụ hoặc ý
tưởng cần đổi mới. Việc này nhằm mục đích phá vỡ các giả định ra và xem xét từng
chi tiết một.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 31

 Sự sáng tạo
(4) Bản đồ tư duy:
một kỹ thuật đồ họa → xây dựng
một mạng lưới các mối quan hệ. Đi
từ vấn đề cần giải quyết, → các cụm
từ khóa → các ý tưởng & giải pháp
liên quan.
(5) Phác thảo:
trong quá trình lên ý tưởng, việc thể
hiện ý tưởng và giải pháp tiềm năng
dưới dạng sơ đồ và bản phác thảo
thô thay vì chỉ bằng lời nói → kích
thích trí tưởng tượng.
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 32
 Các cách tư duy
Tư duy tuyến tính & tư duy sáng
tạo
Tuyến tính
• Sử dụng Logic
• Tiếp cận từng bước
• Chảy dọc xuống theo kế
hoạch đổi mới và sáng
tạo
6/27/2024
Sáng tạo
• Sử dụng tư duy sáng tạo
• Tiếp cận mở cho mọi khả
năng
• Sự nhanh chóng trong
việc giải quyết vấn đề để
xem xét các giải pháp
thay thế hoặc giải pháp
tốt hơn
KNKD-TS. Cao Quốc Việt 33
 Sự đổi mới
Sự đổi mới là sự thay đổi nhằm tăng thêm giá trị cho sản phẩm hoặc dịch vụ hiện
có. Tuy nhiên, tính sáng tạo thuần túy sẽ phải cân nhắc tính khả thi của ý tưởng
đổi mới.

Matty Benedetto - Unnecessary

Inventions
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 34
 Sự đổi mới - Đổi mới đột phá
Là một quá trình có tác động đáng kể đến thị trường bằng cách làm
cho sản phẩm / dịch vụ có giá cả phải chăng hơn và/hoặc dễ tiếp
cận hơn đối với nhiều đối tượng hơn.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 35

 Sự đổi mới - Đổi mới tiên phong
đổi mới dựa trên công nghệ mới, tiến bộ mới trong lĩnh vực này
và/hoặc tiến bộ trong lĩnh vực liên quan dẫn đến sự phát triển của
một sản phẩm mới

Đổi mới tiên phong nhờ công nghệ thanh toán

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 36

 Sự phát minh
• Phát minh - một bước nhảy vọt về khả năng vượt xa sự đổi mới.
• Phát minh có thể có tác động về mặt xã hội và văn hóa.
• Phát minh thành công cần có sự quen thuộc phù hợp

Call video vào năm 1920 bị xem là

chưa phù hợp Ngày nay video call được xem là giải
pháp vĩ đại sau đại dịch Covid-19

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 37

 Sự phát minh

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 38

 Sự phát minh

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 39

 Sự phát minh – quy trình đưa ra phát minh của Elon
Musk

Phương pháp khoa học: Phương pháp Elon Musk:

1. Quan sát
2. Đặt câu hỏi
3. Hình thành giả thuyết
4. Đưa ra dự đoán
5. Tiến hành thử nghiệm
6. Phân tích kết quả
1. Đặt câu hỏi
2. Thu thập bằng chứng
3. Xây dựng tiền đề
4. Vẽ ra các kết luận
5. Thử nghiệm các kết luận
6. Thẩm định lại kết luận

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 40

 Febreze

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 41

 Sự phát minh – Đường cong chấp nhận Everett
Rogers

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 42

 Sự phát minh – Đường cong khuếch tán Everett
Rogers

Các nhà phát minh không ngừng cố gắng vượt qua vực
thẳm khuếch tán, thường là với nhiều sản phẩm cùng một
6/27/2024 lúc KNKD-TS. Cao Quốc Việt 43
 So sánh: Sáng tạo, đổi mới và phát minh

Ý tưởng Mô tả
Sáng tạo Khả năng phát triển một cái gì đó nguyên bản, đặc biệt là một ý
tưởng hoặc một sự thể hiện của một ý tưởng, với một yếu tố
thẩm mỹ tinh tế
Sự đổi mới Thay đổi làm tăng giá trị cho sản phẩm/dịch vụ hiện có

Sự phát Sản phẩm, dịch vụ hoặc quy trình thực sự mới lạ, mặc dù dựa
minh trên các ý tưởng và sản phẩm đã có trước đó, nhưng lại đại diện
cho một bước nhảy vọt, một sáng tạo thực sự mới lạ và khác
biệt

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 44

04 Phát triển ý tưởng, đổi mới và phát minh

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 45

Mục tiêu

• Mô tả và áp dụng năm giai đoạn sáng tạo

• Thảo luận về sự đổi mới sáng tạo → một hệ thống giải
quyết vấn đề

KNKD-TS. Cao Quốc Việt

 Năm giai đoạn của sáng tạo – James Taylor

Đây là một mô hình cho sự sáng

tạo ứng dụng bắt nguồn từ cách
tiếp cận kinh doanh.

Click here

Có cái
Chuẩn bị Ấp ủ nhìn sâu Đánh giá Xây dựng
sắc
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 47
 Năm giai đoạn của sáng tạo – James Taylor

Chuẩn bị

Sự chuẩn bị giúp mở rộng tâm trí của bạn và → nghiên cứu các sản phẩm,
thực hành và hiểu văn hóa trong một lĩnh vực. Từ đó giúp thiết lập ra các
mục tiêu sáng tạo.
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 48
 Năm giai đoạn của sáng tạo – James Taylor
Ấp ủ

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 49

 Năm giai đoạn của sáng tạo – James Taylor
Có cái nhìn
sâu sắc

Đối với một doanh nhân, một cái nhìn sâu sắc hứa
hẹn mang lại thành công và tiềm năng giúp rất nhiều
người vượt qua điểm đau hoặc vấn đề
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 50
 Năm giai đoạn của sáng tạo – James Taylor
Đánh giá Mục tiêu chính là hiểu quan điểm của
khách hàng và mức độ phù hợp với
quan điểm của họ

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 51

 Năm giai đoạn của sáng tạo – James Taylor
Xây
dựng
Giai đoạn cuối cùng trong quá trình sáng
tạo là xây dựng, tức là sản xuất thực tế.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 52

 Đổi mới không chỉ là giải quyết vấn đề

TƯƠNG LAI
CỦA DOANH
NGHIỆP

SỰ ĐỔI MỚI
CẢI TIẾN LIÊN TỤC

NGĂN NGỪA
Hãy chuẩn
bị cho sự
gián GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
đoạn!!!
6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 53
 Mô hình DICEE – Guy Kawasaki

Theo Guy Kawasaki, các sản phẩm đổi

mới bao gồm năm phẩm chất chính:
sâu sắc (D), lôi cuốn (I), đầy đủ (C),
trang nhã (E) và giàu cảm xúc—
DICEE.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 54

 Mô hình DICEE – Guy Kawasaki

Sâu sắc:
Những loại cải tiến này có thiết kế
tuyệt vời, trực quan cho người dùng
mới trong khi vẫn có khả năng hoàn
thành các nhiệm vụ phức tạp

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 55

 Mô hình DICEE – Guy Kawasaki

Lôi cuốn:
Trải nghiệm về giá trị và độ bền, giúp trấn an
người dùng và khuyến khích họ tự tin sử dụng
sản phẩm.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 56

 Mô hình DICEE – Guy Kawasaki

Đầy đủ:
Một sản phẩm hoàn chỉnh bao gồm
các dịch vụ bao quanh nó và làm cho
người dùng hiểu rõ về sản phẩm để cảm
thấy thoải mái khi sử dụng nó

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 57

 Mô hình DICEE – Guy Kawasaki

Trang nhã:
Sự sang trọng là sự khác biệt giữa
một sự đổi mới thực dụng, tốt và
mang lại một điều gì đó tuyệt vời.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 58

 Mô hình DICEE – Guy Kawasaki

Giàu cảm xúc:

Những đổi mới mang tính cảm xúc gợi lên
cảm xúc dự kiến và nhu cầu được ngưỡng
mộ và chia sẻ.

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 59

 Phát triển một phát minh
Quá trình phát minh chung bao gồm các bước có hệ thống và
thực tế, có thể bao gồm tư duy tuyến tính và phi tuyến tính

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 60

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 61
 Câu hỏi và Bài tập

6/27/2024 KNKD-TS. Cao Quốc Việt 62