MAGANDANG ARAW!

PANALANGIN
SARILI’Y
IPAKILALA
!
TUNTUNIN AT PATAKARAN SA KLASE
A. Pagdalo sa Klase:
Ang mga estudyante ay HINDI pinapayagang
magkaroon ng 20% o higit pang liban sa klase. Sa
kabila nito, sila’y mamarkahan ng mga sumusunod:
❑Dropped (kung ang mga pagliban ay tanggap o
excused)
❑Failed (kung ang mga pagliban ay HINDI tanggap o
unexcused)
TUNTUNIN AT PATAKARAN SA
KLASE B. PATAKARAN SA KLASRUM:
TUNTUNIN AT PATAKARAN SA KLASE
B. PATAKARAN SA KLASRUM:
 TAMANG
PAG-UUGALI
TUNTUNIN AT PATAKARAN SA
KLASE
B. PATAKARAN SA KLASRUM:
Paalala:
Ang limang (5)
minutong
pagkahuli sa
 klase ay
katumbas ng
isang (1)
puntos na
bawas sa iyong
recitation.
TUNTUNIN AT PATAKARAN SA KLASE
B. PATAKARAN SA KLASRUM:
• Inaasahang dumalo sa klase sa itinakdang panahon. Ang
sinumang makakuha ng 6 na araw na pagliban ay
otomatikong aalisin sa listahan.
• 15 minutong pagkahuli sa loob ng tatlong araw na
pagkikita ay nangangahulugang isang araw na liban.
Siya ay maaaring pumasok sa silid-aralan ngunit itatalang
 liban sa araw na yaon.
• Ang pagpapasa ng mga gawain o aktibiti ay inaasahan
sa takdang panahong napagkasunduan.
NUMBERING
GNED 14
PANITIKANG
PANLIPUNAN
Inihanda ni:
Bb. Jelissa Mae B. Rosales

HULARAWA
N
SANHI
ANEKDOTA
PATULA
NOBELA
TALAMBUHAY
PANITIKAN

LAYUNIN
01 02 03
Matukoy ang mga t ng maikling ang kahalagahan ng
kahulugan at pagsusulit akdang
katangian ng na pampanitakan
mahusay na akdang patungkol sa sa Pilipinas na
pampanitikang mga akdang may kaugnayan
panlipunan; pampanitikan; at sa
Maisaalang-alang realidad ng buhay.
Makapagsasago

PANITIKANG PANLIPUNAN
Ang SOSLIT (Sosyedad at Panitikang
Panlipunan) ay isang kurso sa pag-aaral at
 paglikha ng panitikang Filipino na nakatuon sa
kabuluhang panlipunan ng mga tekstong literari
sa iba’t ibang bahagi ng kasaysayan ng bansang
Pilipinas. Sinasaklaw nito ang mga isyung
panlipunan na tinalakay ng mga akdang Filipino.

Ano ang Panitikan?

● Ito ay kahit anong nasusulat na gawa ng
tao.
● Ito ay ginagamit ng mga tao upang
magpahayag ng kanilang mga
nararamdaman, mga naiisip, mga
 karanasan at mga hangarin sa
pamamagitan ng pagsulat.
Ano ang Panitikan?
● Ang Panitikan ay nanggaling sa salitang
"pang-titik-an" na kung saan ang unlaping
"pang" at hulaping "an“ ay ginamit.
● Ang salitang Latin na “littera” ay
nangangahulugang titik.
● Ang "titik" naman ay nangunguhulugang
 literatura
“Ang panitikan nagpapahayag ng
damdamin ng tao tungkol sa iba’t ibang
bagay sa daigdig, sa pamumuhay, sa
pamahalaan sa lipunan at sa kaugnayan ng
kanilang kaluluwa sa Dakilang Lumikha”. –
G. Azarias
• “Ang Panitikan ay bungang-isip na isinatitik”. –
A. Abadilla
• “Ang Panitikan ay nasusulat na mga tala ng
pinakamabuting kaisipan at damdamin”. – W.
J. Long
MGA PARAAN NG PAGPAPAHAYAG
Paglalahad
Pagsasalaysay
Paglalarawan n

Pangangatwira

Bakit dapat
 mag-aral ng
Panitikan?
Anyo ng Panitikan ayon sa Paraan
(Pagsasalin)
1. Pasalindila – anyo ng panitikang
naililipat sa pamamagitan ng dila o bibig.
Ang mga halimbawa nito ay mga alamat,
mito, awiting bayan, salawikain, bugtong
at mga palaisipan.
Anyo ng Panitikan ayon sa Paraan
(Pagsasalin)
2. Pasalinsulat – naisatitik ang mga
sinaunang panitikan nang matutuhan ng
mga katutubo ang paraan ng pagsulat.
Anyo ng Panitikan ayon sa Paraan
(Pagsasalin)
3. Pasalintroniko – ang dating mga titik
 na nalilimbag ng mga simpleng makinilya
ay napalitan ng mga makabagong
teknolohiya.
Uri ng Panitikan ayon sa Nilalaman
❑ Piksyon
❑ Di - Piksyon
 DALAWANG ANYO NG PANITIKAN

TULUYAN PATULA

Malayang paggamit ng pangungusap.

mga salita; nasusulat Pagsasama-sama ng
sa karaniwang takbo ng mga piling salita.
 Masining at maikling (taludturan at saknungan)
pahayag

AKDANG
TULUYAN
salaysaying nahahati sa
01
mga kabanata. Ito ay
NOBELA naglalaman ng
Isang mahabang madaming tauhan at
maaaring maganap ang
mga pangyayari sa iba’t
ibang tagpuan.

02
MAIKLING KWENTO
Isang maikling akda na
naglalaman ng kaunting tauhan
 kompara sa nobela. Ito ay may
iisa lamang na banghay.
03
DULA
Itinatanghal sa ibabaw ng entablado
o tanghalan. Ito ay nahahati sa ilang
yugto at ang bawat yugto naman ay
nahahati sa ilang tagpo.
04
ALAMAT
Ito ay kwento tungkol sa
pinagmulan ng isang bagay.
05
PABULA
Mga salaysayin na ang tauhan ay
mga hayop. Ang layunin ay
gisingin ang isipan ang mga bata
sa mga pangyayaring
makahuhubog ng kanilang ugali
at kilos.
 06
PARABULA
Salaysaying hango sa Bibliya
upang makapagbigay aral sa
mambabasa o nakikinig.
06
ANEKDOTA
 Ito ay isang maikling akda na
naglalaman ng nakawiwiling pangyayari sa
buhay ng tao. Ang layunin nito ay magbigay
ng aral sa mga mambabasa batay sa
karanasan ng tauhan sa kwento.
kuro kuro o opinion ng
07
may akda tungkol sa
SANAYSAY isang paksa.

Ito’y nagpapahayag ng
08
TALAMBUHAY
(Biography)
Isang tala ng kasaysayan ng
buhay ng isang tao.
09
 BALITA
Isang paglalahad ng mga pang-araw
araw na pangyayari sa lipunan,
pamahalaan, mga industriya at agham, mga
sakuna at iba pang paksang nagaganap sa
buong bansa.
Isang pagpapahayag na
11 binibigkas sa harap ng
TALUMPATI mga madla. Layunin
 nitong humikayat, paniniwala.
tumugon, mangatwiran,
magbigay ng kaalaman o
impormasyon at
maglahad ng isang
sansinukban, kalipunan ng
12
iba’t ibang paniniwala sa
MITO mga Diyos at Diyosa,
Ito ay kuwento o salaysay kuwento ng tao at ng
hinggil sa pinagmulan ng mahiwagang nilikha.
Mga Akdang Patula
Ito ay uri ng panitikan na may
masining na pagpapahayag. Sa
paggagawa ng akdang nasa anyong
patula, dapat may isinasaalang-alang na
sukat, bilang at mga taludtod at may
malikhaing paraan ng paghahatid ng mga
mensahe sa mambabasa.
APAT (4) NA URI NG TULA
1. Tulang Pasalaysay
Naglalarawan ng mga mahahalagang tagpo
o pangyayari sa buhay ng tao tulad ng kabiguan
sa pag-ibig, mga suliranin sa buhay at panganib sa
pakikipagdigma o kagitingan ng mga bayani.
 APAT (4) NA URI NG TULA
2. Tula ng Damdamin o Liriko

Ito’y tulang inaawit at itinuturing na ring

tulang liriko ang isang tula kapag ito ay
nagpapahayag ng nararamdamdaman at
nagpapakita ng emosyon ng isang makata.
APAT (4) NA URI NG TULA
3. Tulang Dula o Pantanghalan

Ito ay uri ng tula na ginagawa upang

itanghal.
APAT (4) NA URI NG TULA
4. Tulang Patnigan

Pagalingan sa pagbigkas ng tula.

 1. TULANG PASALAYSAY
palaganapin ang
EPIKO KURIDO Kristyanismo na dala
ng mga Kastila.
Nagsasalaysay ng
kagitingan ng isang Tungkol sa mga BALAD
tao na paksang may
hindi kapani Tulang inaawit habang
kinalaman sa mga
paniwala at may
dugong bughaw na
puno ng sumasayaw.
ang
Ginagawa ito
AWIT AT layunin ay
noong matagal na
panahon.
kababalaghan.
2. TULA NG DAMDAMIN O LIRIKO
AWITING BAYAN Nagtataglay ng mga aral sa
buhay. May labing-apat na
Karaniwang paksa ng uring ito
taludtod. Ang nilalaman ay
ay pag-ibig, kawalang pag-asa
tungkol sa damdamin at
o pamimighati, pangamba,
kaisipan. Hal. Soneto ng
kaligayahan, pag-asa at
Buhay ni Fernando Monleon
kalungkutan.
SONETO
 2. TULA NG DAMDAMIN O LIRIKO
ELEHIYA Ito ay tulang pagbibigay
Tulang may kinalaman sa pugay sa dakilang
guni-guni tungkol sa lumikha at may kahalong
kamatayan o kaya’y tula pilosopiya sa buhay;
ng sa paggunita sa isang nagsisimula bilang awit
yumao. tungkol sa relihiyon.
DALIT
2. TULA NG DAMDAMIN O LIRIKO
 PASTORAL Ito ay pagbibigay pugay sa
nagawa ng isang tao, masigla
Tula na tungkol sa buhay ang nilalaman at walang
sa bukid. katiyakan ang bilang ng mga
ODA pantig sa bawat taludtod.

3. TULANG DULA O PANTANGHALAN

KOMEDYA
Layong pukawin ang kawilihan ng
manonood at nagwawakas sa masaya.
 MELODRAMA
Dulang labis na nakaaapekto sa emosyon ng
manonood. Ito ay isang pamamaraan upang
mas maging kaakit-akit ang mga karakter.
3. TULANG DULA O PANTANGHALAN
TRAHEDYA
Dula ng tunggaliang nagwawakas sa pagkasawi
o pagkawasak ng pangunahing tauhan.
 PARSA O SAYNETE
Isang kategorya ng komedya na gumagamit
ng mga nakatatawang sitwasyon na ang
layon lamang ay makapagpatawa sa madla.
4. TULANG PATNIGAN
isang dalaga na
Humalili sa karagatan.
KARAGATAN nahulog ang singsing
Ang mga
sa dagat batay sa
Ang karapatan ay pangangatwiran ay
hangaring makapili ng
batay sa alamat ng hango sa Bibliya,
DUPLO
sawikain at mga paksang
kasabihan.
BALAGTASAN pagtatalunan.
Pangangatwiran sa

mapapangasawa.