Professional Documents
Culture Documents
Başlıksız 2024-05-11
Başlıksız 2024-05-11
gruba ayrılmaktadır:
–Amin hormonlar
–Peptid, protein veya
glikoprotein hormonlar
–Steroid hormonlar
–Eicosanoidler
Hormon Aminoasit Major sentez yeri Nörotransmitter Sistemik etkileri
özelliği
• Androjenler
• Glukokortikoidler
• Kalsitriyol (1.25[OH]2-D3)
• Mineralokortikoidler
• Östrojenler
• Progestinler
• Retinoik asit
• Tiroid hormonları (T3 veya T4)
Farklı yapılar ?
• Peptid yapılı hormonlar da etkilerini HRE
üzerinden gösterir
• İnsülin
• EGF Epidermal growth faktör
• IGF-I İnsülin benzeri büyüme faktörü I
• FGF Fibroblast büyüme faktörü
• PDGF Trombosit kaynaklı büyüme faktörü
İNSÜLİN RESEPTÖRÜ
Heterotetramerik , glikoprotein yapısında
α-altbirimi
Sistein zengin bölgeler hormon bağlar
β altbirimi
Tirozinkinaz aktivitesi ve otofosforilasyon
özelliği taşır
Burada yer alan lizin tirozin kinaz
aktivitesinden sorumludur, başka aa gelmesi
ile tirozin kinaz aktivitesi kaybolur
• Büyüme hormonu salıcı hormon
(GHRH): Bu polipeptid yapılı hormon GH
salınımını uyarır. GHRH pankreatik
hücrelerde de bolca bulunur.
Pankreatik GHRH’ın GH salınımını
uyardığı düşünülse de, etkileri tam
olarak bilinmemektedir.
Somatostatin (growth hormon salıcı-
inhibe edici hormon):
• Somatostatin mekanizması tam olarak
bilinmeyen bir yolla GH salınımını inhibe
etmektedir. Somatostatin aynı zamanda
pankreatik -hücrelerinde de
sentezlenmektedir ve glukagon ve insülin
salınımını inhibe etmektedir. Somatostatin
üreten -hücreleri GİS boyunca karşımıza
çıkmaktadır. Gastrik mukozada en çok
bulunan hücredir ve gastrinle uyarılmış asit
sekresyonunu inhibe eder. somatostatinin
etkilerin cAMP sistemi aracılık etmektedir.
Nöropeptid Etki
ENDOJEN OPİATLAR
-Endorfin Analjezi, sakınma davranışının düzenlenmesi
Enkefalinler (Met- & Leu-) Analjezi, duygusal davranış, inhibitör
nörotransmitter
Dinorfin 1-8 İştahın düzenlenmesi, hipofizer hormon salınımının
düzenlenmesi
-Neoendorfin ????
BRAİN-GUT PEPTİDLERİ
CCK 1-8 Opiat antagonisti, iştahın düzenlenmesi
Gastrin İştahın düzenlenmesi
Bombesin Santral vazomotor düzenlenme
Substance P Algesi (ağrı)
VIP
HİPOFİZYOTROFİK HORMONLAR
TRH Isı regülasyonu, santral NE (norepinefrin)
aktivitesinin düzenlenmesi.
GnRH Seksüel davranış
Somatostatin İnhibitör nörotransmitter, uykunun düzenlenmesi
DİĞERLERİ
ADH Hafıza işlemler
Anjiotensin II Susama, tuz iştahı, kan basıncı
ACTH ve MSH-benzeri peptidler Motivasyon ve öğrenme işlemleri
Endojen opiatlar:
• Morfin benzeri aktivitesi olan 3 farklı endojen madde vardır:
– Enkefalinler
– Dinorfin
– Endorfinle (endojen morfinler).
• Bu peptidler opiat benzeri aktiviteleri bulunan ve yapısal olarak
benzer peptidlerdir. Fakat sırasıyla proenkefalin A,
proenkefalin B (prodynorfin) ve POMC olmak üzere 3 farklı
öncül molekülden sentezlenirler.
• Endojen opiatlar vücudun çeşitli yerlerinde (özellikle SSS ve
GİS) bulunan opiat reseptörlerine bağlanarak etki gösterirler.
İnsanda 3 tip opiat reseptörü bulunur:
• (mu): Endorfin ve morfinin etkilerine aracılık eder ve sentetik
morfin antagonistleri olan naloxane ve naltrexone’a yüksek ilgi
gösterir.
• (kappa): Dinorfinlere özgüdür ve morfin antagonistlerine
düşük ilgi gösterir.
• (delta): Enkefalinlerin etkilerine aracılık eder. Morfin,
nalaxone, naltrexone ve endorfinlere de yüksek ilgi gösterir.
Somatomedinler:
• Somatomedinler GH’ın
iskelet gelişimi ile ilgili Somatomedin GH’a yanıt
olan etkilerine ve
kondroitin sülfat sentezi
ile ilgili olan etkilerine Sm-C / IGF-I +++
aracılık ederler. Ek olarak
somatomedinler bir çok Sm-A +++
farklı hücre tipi için
mitojenik faktörlerdir.
• Somatomedinler insülin ve IGF-II +
proinsülinle yüksek düzeyde
yapısal homoloji gösterirler
ve insülin ailesi içinde yer MSAs (mülti +++
alırlar. Stimulant)
Cücelik Plazma düzeyleri GH
Tipi uyarısına
cevap
GH IGF-1 IGF-2
GH /N Var
yetmezliğ
i
Pigmeler N N Yok
T4 T3
Üretim yeri
Tiroid glandı (%) 100 13
Periferal dönüşüm (%) 0 87
Transport
TBG (%) 70-75 50-60
TBPA (%) 15-20 0
Albumin (%) 5-10 40-50
Serbest (%) 0.03 0.3
Yarı ömrü (gün) 7 1
Noradrenalin oluşumunda hız kısıtlayıcı enzim
hangisidir?
a. Dopamin--hidroksilaz
b. COMT
c. MAO
d. Tirozin hidroksilaz
e. DOPA karboksilaz
İnsülin etkileri:
Zardan taşıma üzerine olan etkileri:
• Glukozun taşıyıcılarla (GLUT4) hücreye
girişini kolaylaştırır (kas ve yağ
hücrelerine).
• İnsülin glukozun karaciğer hücresine
girişini direk olarak artırmaz.
• İnsülin aminoasidleri hücrelere ve
özellikle kaslara girişini de teşvik eder
ve K+, Ca++, nükleozidler ve inorganik
fosfatın hareketini şiddetlendirir.
• Karaciğerdede bulunup kaslarda bulunmayan
glukoz 6-fosfatazın etkinliğinide
azaltmaktadır.
• İnsülin glikojen sentaz enzimini stimüle eder.
Yani insülinin glikojen metabolizmasına etkisi
anaboliktir.
• Glukoneogenezin kontrol basamakları glukagon,
glukokortikoid hormonlar, - ve -adrenerjik
ajanlar, anjiotensin II ve vazopressin
tarafından uyarılır. İnsülin bu aynı kilit
basamakları inhibe eder. Karaciğerde kilit
enzim PEPCK olup insülin ile inhibe olmaktadır
(PEPCK geninin transkripsiyon hızını
azaltmaktadır.).
İnsülin etkisi ile aktive edilen İnsülin etkisi ile inhibe edilen
enzimler enzimler
Glikolitik enzimler Glukoneogenik enzimler
Glukokinaz Glukoz 6-fosfataz
Fosfofruktokinaz-1 Fruktoz 1,6-bifosfataz
Pirüvat kinaz PEPCK
Lipogenez enzimleri Pirüvat karboksilaz
Asetil KoA karboksilaz Lipoliz enzimleri
Yağ asid sentetaz Hormon sensitif lipaz
Pirüvat dehidrogenaz Glikojenolitik enzimler
Lipoprotein lipaz Glukojen fosforilaz
Sitrat liyaz Diğer
HMG KoA redüktaz Adenilat siklaz
Glukojenik enzimler
Glukojen sentetaz
Diğer
Na/K ATPaze
Fosfodiesteraz
Gastrin Mide antrumu, Mide asit ve pepsin salgılanması
duodenum
CCK Duodenum, jejenum Pankreatik amilaz salgılanması
Sekretin Duodenum, jejenum Pankreatik bikarbonat salgılanması
Gastrik inhibitör İnce barsak Glukoz aracılı insülin salınmasını artırır, mide asit salgılanmasını
polipeptid (GİP) inhibe eder
VIP Pankreas Düz kas gevşemesi, Pankreatik bikarbonat salgılanması
Motilin İnce barsak Barsak ve mide motilitesini başlatır, alt özefagial sfinkteri kasar