‫دانشکدۀ فنی‪ ،‬دانشکدۀ مهندسی برق و کامپیوتر‪ ،‬نیمسال اول ‪1401-1402‬‬

‫الکترومغناطیس پیشرفته‬
‫تکلیف هفتم‬
‫تاریخ تحویل‪1401/9/4 :‬‬

‫توجه‪ :‬در تمامی مسائل تغییرات زمانی به صورت ) ‪ exp( jt‬فرض میشود‪ .‬ضمنا عدد موج خأل با ‪ k o‬نمایش داده شده است‪.‬‬

‫تمرین ‪: 1‬‬
‫یک موجبر راستگوشه که دیوارههای آن صفحات ‪ x = 0‬و ‪ x = a‬و ‪ y = 0‬و ‪ y = b‬است (که در آن ‪ a‬و ‪ b‬اعداد‬
‫مثبت حقیقی و ‪ a  b‬است) را در نظر بگیرید‪ .‬بر روی مرزهای ‪ x = 0‬و ‪ x = a‬شرط مرزی رسانای کامل مغناطیسی‬
‫‪ PMC‬و بر روی مرزهای ‪ y = 0‬و ‪ y = b‬شرط مرزی رسانای کامل الکتریکی ‪ PEC‬برقرار است‪ .‬فضای داخل موجبر‬
‫یعنی فضای دربرگرفته شده توسط دیوارهها خأل است‪ .‬هدایت امواج در جهت ̂‪ + z‬را در نظر بگیرید‪.‬‬
‫الف) توابع پتانسیل برداری برای تولید مودهای ‪ TEy‬این موجبر را بدست آورید‪.‬‬
‫ب) در بین مودهای ‪ TEy‬این موجبر‪ ،‬مود با کمترین فرکانس قطع را در نظر بگیرید‪ .‬برای این مود خطوط میدان‬
‫الکتریکی را در یک لحظه از زمان‪ ،‬به طور کیفی ترسیم کنید‪.‬‬
‫ج) آیا این موجبر میتواند مود ‪ TEM z‬را در جهت ̂‪ + z‬هدایت کند؟ اگر نه‪ ،‬پاسخ خود را اثبات کنید و اگر بله‪،‬‬
‫فیزورهای میدان الکتریکی و مغناطیسی این مود را بدست آورید‪.‬‬

‫تمرین ‪: 2‬‬
‫بار دیگر موجبر تمرین ‪ 1‬را در نظر بیاورید‪ ،‬با این تفاوت که این بار بر روی همۀ دیوارههای ‪ x = 0‬و ‪ x = a‬و ‪ y = 0‬و‬
‫‪ y = b‬شرط مرزی ‪ PEC‬برقرار باشد‪ .‬فرض کنید بخواهیم در ناحیۀ ‪ z  0‬مود غالب این موجبر در جهت ̂‪ + z‬به‬
‫سمت بینهایت در حال انتشار باشد‪ ،‬و در ناحیۀ ‪ z  0‬مود غالب این موجبر در جهت ̂‪ − z‬به سمت منفی بینهایت با‬
‫همان سطح توان به انتشار در آید‪ .‬چگالی جریانهای سطحی روی صفحۀ ‪ z = 0‬را به قسمی بیابید که میدان‬
‫الکترومغناطیسی تولید شده توسط آنها در دو ناحیۀ ‪ z  0‬و ‪ z  0‬به صورتی که در باال اشاره شد در آید‪.‬‬

‫تمرین ‪: 3‬‬
‫موجبر راستگوشهای را که دیوارههای آن از صفحات ‪ x = 0‬و ‪ x = a‬و ‪ y = 0‬و ‪ y = b‬تشکیل شده و برای هدایت‬
‫امواج در راستای محور ‪ z‬در نظر گرفته شده است‪ ،‬در نظر بگیرید‪ .‬روی دیوارههای مذکور شرط مرزی ‪ PEC‬برقرار است‬
‫و داخل موجبر خأل است‪ .‬مود غالب این موجبر که در جهت ̂‪ + z‬در حال انتشار است را در نظر بگیرید‪ .‬در لحظۀ ‪t = 0‬‬
‫چگالی جریانهای سطحی روی دیوارههای موجبر را تعیین و خطوط این جریانها را بر روی دیوارهها ترسیم کنید‪ .‬در‬
‫مورد نتیجۀ بدست آمده توضیح دهید‪.‬‬

‫تمرین ‪: 4‬‬
‫در مورد موجبر تمرین ‪ 3‬استدالل ریاضی ارائه دهید که آیا امکان هدایت امواج الکترومغناطیسی با مود ‪ TEM z‬وجود‬
‫دارد‪.‬‬
 ‫تمرین ‪: 5‬‬
‫تمرین ‪ 4-8‬مرجع ]‪ [1‬را حل کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪: 6‬‬
‫تمرین ‪ 4-12‬مرجع ]‪ [1‬را حل کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪: 7‬‬
‫تمرین ‪ 4-19‬مرجع ]‪ [1‬را حل کنید‪.‬‬

‫مرجع‪:‬‬
‫‪[1] R. F. Harrington, Time-Harmonic Electromagnetic Fields. Wiley-IEEE Press, 2001.‬‬

‫نیمسال اول ‪1401-1402‬‬

‫شاهآبادی‬