TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN VĂN ĐIỂN ĐỀ KHẢO SÁT

Năm học 2021-2022 MÔN NGỮ VĂN LỚP 9- SỐ 1

Thời gian: 90 phút
Ngày 15/2/2022
PHẦN I: (6,5 điểm)
Trong bài thơ “Bếp lửa”, Bằng Việt có viết:
Tám năm ròng, cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
...
(Ngữ văn 9, tập I, NXB Giáo Dục)
Câu 1: (1 điểm) Chép chính xác chín câu thơ tiếp để hoàn thành khổ thơ và cho biết
xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác của bài thơ.
Câu 2: (1 điểm) “Bếp lửa” là một nhan đề giàu ý nghĩa. Em hãy nêu ý nghĩa nhan đề
của bài thơ.
Câu 4: (4 điểm) Hãy viết một đoạn văn (khoảng 12 câu) theo phép lập luận diễn dịch
phân tích khổ thơ em vừa chép, trong đoạn có sử dụng một câu bị động, một câu có sử
dụng thành phần khởi ngữ (Gạch chân câu bị động, thành phần khởi ngữ và chú thích
rõ)
Câu 5: (0,5 điểm) Bài thơ “Bếp lửa” được tác giả đã thể hiện nỗi nhớ, tình yêu quê
hương khi ông đang xa nhà. Trong chương trình Ngữ văn THCS, em đã được học bài
thơ nào có hoàn cảnh sáng tác tương tự ? Cho biết tên tác giả.

Phần II (3,5 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Hãy làm việc tốt vì bản chất của chúng ta là như thế. Hãy làm việc tốt vì nó không
những giúp ích cho người khác mà còn mang lại cho bạn cảm giác thực sự thoải mái và
mãn nguyện. Hãy làm điều tốt vì chính những điều đó sẽ là ngọn đuốc thắp sáng con
đường đi tìm ý nghĩa của cuộc sống cũng như giá trị của bản thân bạn. Bạn là người
duy nhất cần được biết điều đó. Cuộc sống này là của bạn, vì vậy dù bất cứ giá nào đi
chăng nữa thì bạn cũng nên sống hết lòng với nó, không phải vì bất kỳ ai mà vì chính
bạn.
(Kent M. Keith Ph. D, 10 nghịch lí cuộc sống, NXB Trẻ, 2008)
Câu 1( 0,5 đ) Trong đoạn văn, tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào?
Câu 2 (1đ) Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong ba câu đầu của đoạn? Nêu tác
dụng của biện pháp nghệ thuật đó.
Câu 3( 2 đ) Viết đoạn văn nhị luận khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của
em về ý kiến: Hãy làm việc tốt vì chính bạn.

-----------Hết-----------
 HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI KIỂM KHẢO SÁT MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 SỐ 1
NĂM HỌC 2021-2022
Câu Đáp án Điểm
PHẦN I (6,5 điểm)
- Chép chính xác 9 câu tiếp. (Sai 2-3 lỗi trừ 0.25, từ 4 lỗi trừ 0.5) 0,5
1 - Xuất xứ: in trong tập “Hương cây - Bếp lửa” 0.5
- HCST: năm 1963, khi nhà thơ đang học ngành luật ở Liên Xô 0,5
- Nhan đề bếp lửa: hình tượng trung tâm của bài thơ, vừa mang ý nghĩa
thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng.
+Ý nghĩa thực: Bếp lửa là một hình ảnh quen thuộc, thân thiết, giản dị 0,25
trong mỗi gian bếp của người dân Việt Nam.
+Ý nghĩa biểu tượng: hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình tượng người
bà để từ đó gợi ra: 0,25
2 .Tấm lòng và phẩm chất cao quí của bà
.Tình cảm bà cháu sâu nặng , thiết tha 0,25
.Gợi nhắc mỗi con người về tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm
biết ơn nguồn cội, đạo lí uống nước nhớ nguồn. 0,25
->Nhan đề bài thơ gợi cảm xúc thiết tha, ấm nồng vừa gợi những suy
ngẫm sâu xa đậm chất triết lí.
3 * Hình thức:
- Đảm bảo đúng cấu trúc đoạn văn diễn dịch. 0,5
- Đảm bảo dung lượng (12-14 câu) 0,5
- Sử dụng hợp lí câu bị đông, khởi ngữ (có gạch chân và chú thích) 0,5
* Nội dung:
-Kỉ niệm 8 năm kháng chiến, cháu sống cùng bà nhóm ngọn lửa sự
sống và tình yêu:
- Hồi ưc khắc khoải về tiêng chim tu hú.
+ 4 lần tiếng chim điệp lại: tiếng kêu tha với nhiều cung bậc tình cảm
* Văng vẳng trên những cánh đồng xa gọi hè về, giục mùa lúa chín 0,75
* Tha thiết khắc khoải lặp lại khiến lòng người trỗi dậy hoài niệm, nhớ
mong, gợi tình cảnh cô đơn vắng vẻ của hai bà cháu.
*Câu hỏi tu từ thể hiện tình yêu thương của cháu với bà, mong tu hú
đến ở cùng bà cho bà bớt cô đơn
-Hồi ức về tình yêu thương, đùm bọc, chở che của bà:
+Hoàn cảnh: mẹ cùng cha thì “công tác bận không về”, kháng chiên 0.25
gian lao, chỉ hai bà cháu côi cút, nương tựa vào nhau.
+Sự chở che của bà: nhưng thời gian đó vẫn tràn ngập hạnh phúc bởi
cháu sống trong tình yêu thương của bà 1,5
+ Phép liệt kê: bà bảo, bà dạy, bà chăm-> diễn tả tấm lòng đôn hậu,
tình yêu thương chăm chút của bà -> bà thay thế cha, me, là chỗ dựa cả
về vật chât và tinh thần cho đứa cháu-> bà là kết hợp cao cả của tình
cha, nghĩa mẹ, công thầy
+ Hai từ bà, cháu được nhắc lại nhiều lần -> gợi hình ảnh bà cháu quân
quýt không rời.
 HS diễn đạt trôi chảy, phân tích kết hợp giữa nghệ thuật và nội dung,
nếu chỉ diễn xuôi thơ cho tối đa 1 điểm.
Nêu được văn bản cùng hoàn cảnh sáng tác.
4 Bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh. 0,5

PHẦN II (3 điểm)
Câu Nội dung Điểm

1 Phương thức nghị luận 0,5

-BPTT: Điếp ngữ “ Hãy làm việc tốt”, liệt kê… 0,5
2 -Tác dụng :
+ Nhấn mạnh sự cần thiết của việc làm tốt 0,25
+ Cổ vũ, khích lệ, khơi gợi cảm xúc, khát vọng sống đẹp ở người đọc 0,25
* Hình thức: Đúng hình thức một đoạn văn, đảm bảo độ dài; lập luận 0,5
chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc; không mắc các lỗi chính tả, ngữ pháp.
* Nội dung:
- Nêu vấn đề và giải thích thế nào là làm việc tốt (lấy ví dụ minh họa)
0,5
- Khẳng định Hãy làm việc tốt vì chính bạn là lời khuyên đúng đắn và
0,5
sâu sắc. Lý giải: Bởi vì, bản chất của con người là hướng đến những
việc tốt đẹp. Khi làm việc tốt, chúng ta sẽ yêu cuộc sống hơn, yêu bản
3 thân mình hơn. Cho nên, làm việc tốt mang đến cho bản thân chúng ta
niềm vui trong sáng lành mạnh và sự tự tin, niềm tự hào. Hơn nữa,
cuộc sống của mỗi con người luôn gắn liền với gia đình, cộng đồng.
Làm việc tốt cũng là góp phần tạo dựng một môi trường sống lành
mạnh, văn minh ...
0,5
- Rút ra bài học, liên hệ bản thân: Cần hình thành cho mình thói quen
làm điều tốt ngay từ những việc bình thường, nhỏ bé trong cuộc sống
hằng ngày.
(HS có thể có cách trả lời khác nhưng phải phù hợp, giám khảo linh
hoạt cho điểm)
Trên đây là gợi ý chấm. GV căn cứ vào bài làm cụ thể của HS để cho điểm hợp lí