‫کمک های اولیه‬

‫‪First Aid‬‬

‫تهیه کننده ‪ :‬احمد ولید (صابری)‬

 ‫کمک های اولیه‬
‫تعریف‬
‫کمک های اولیه شامل اقدامات است که هنگام وقوع حوادث برای‬
‫جلوگیری از مرگ ‪،‬پیشگیری از صدمات و عوارض بعدی ویا کاهش‬
‫درد و رنج مصدوم قبل از رسیدن افراد حرفه ای ‪ ،‬می باشد‬
 ‫اهمیت کمک های اولیه‬
‫• روزمره ما در زندگی شاهد حوادث مختلف‬
‫هستیم‬
‫• این حوادث در نقاط رخ می دهد که امکان‬
‫دسترسی به داکتر و مراکز صحی مساعد‬
‫نمی باشد‬
‫• فرا گرفتن کمک های اولیه برای هر قشر‬
‫جامعه در کم ساختن تعداد قربانیان این‬
‫حوادث بی تاثیر نخواهد بود ‪.‬‬
‫خصوصیات کمک کننده اولیه‬
‫دقت‬ ‫•‬
‫سرعت عمل‬ ‫•‬
‫خونسردی‬ ‫•‬
‫نکته سنجی‬ ‫•‬
‫ابتکار‬ ‫•‬
‫متانت‬ ‫•‬
‫نظم‬ ‫•‬
‫مدیریت‬ ‫•‬
‫مسولیت ها و اهداف کمک کننده اولیه‬
‫ٔ‬
‫‪P‬‬ ‫‪Preserve Life‬‬
‫• نجات زندگی آسیب دیده‬

‫‪P‬‬ ‫‪Prevent Worsening‬‬

‫• جلوگیری از وخیم تر شدن‬

‫‪P‬‬ ‫‪Promote Recovery‬‬

‫• پیشرفت به سوی احیای مجدد مصدوم‬
 ‫وظایف کمک کننده اولیه‬
‫برخورد مناسب با حادثه و یا مصدوم‬ ‫•‬
‫ارزیابی صحنه حادثه‬ ‫•‬
‫معاینه و ارزیابی مصدوم‬ ‫•‬
‫تداوی‬ ‫•‬
‫انتقال مصدوم‬ ‫•‬
 ‫برخورد مناسب با حادثه‬
‫• عدم ایجاد اضطراب برای مصدوم‬
‫• مصدوم باید جراحات را نبیند‬
 ‫ارزیابی صحنه حادثه‬
‫• رعایت شرایط محافظوی که مصدوم و‬
‫دیگران را به خطر مواجه می سازد‬
‫• از زیاد شدن آسیب جلوگیری شود مانند‬
‫حادثه ترافیکی‬
‫• کمک کننده باید بعضی نشانه ها را در‬
‫جریان بی هوشی مصدوم یاد داشت نماید‪.‬‬
 ‫معاینه و ارزیابی مصدوم‬
‫معاینه و ارزیابی مصدوم در سه مرحله صورت می گیرد‬
‫• ارزیابی اولیه‬
‫• ارزیابی متوسط‬
‫• ارزیابی جامع‬
 ‫ارزیابی اولیه ( سریع )‬
‫هدف از ارزیابی سریع شناسایی مشکالت می‬
‫باشد که حیات مصدوم را تهدید می کند‪.‬‬
‫• بی هوشی‬
‫• حمله قلبی‬
‫• مشکالت شدید تنفسی‬
‫• مسمومیت ها‬
‫• وخذه حشرات‬
‫• خونریزی شدید‬
‫• شاک‬
 ‫ارزیابی ثانویه ( متوسط )‬
‫هدف از ارزیابی متوسط شناسایی مشکالت می باشد که از‬
‫اولویت کمتر برخودار می باشد ولی در عین حال نیاز به‬
‫درمانهای فوری دارند‪.‬‬
‫• گرفتن شرح حال مصدوم‬
‫• معاینه فزیکی‬
‫• ارزیابی عالیم حیاتی‬
‫‪ ‬سطح هوشیاری‬
‫‪ ‬کیفیت نبض‬
‫‪ ‬فشار خون‬
‫‪ ‬درجه حرارت بدن‬
 ‫ارزیابی جامع‬
‫هدف از ارزیابی جامع شناسایی مشکالت می باشد که در اثنای‬
‫ارزیابی اولیه مشخص نشده است‪ .‬یا به عباره دیگر عبارت از معاینه‬
‫تمام عضویت می باشد ‪.‬‬
 ‫اهداف تداوی‬
‫نجات زندگی مصدوم‬ ‫•‬
‫زیاد نمودن چانس زندگی‬ ‫•‬
‫جلوگیری از بدتر شدن حالت مصدوم‬ ‫•‬
‫پانسمان نمودن زخم مصدوم‬ ‫•‬
‫بی حرکت ساختن اعضای که دچار شکستگی شدن اند‪.‬‬ ‫•‬
 ‫انتقال مصدوم‬
‫انتقال مصدوم عبارتست از حمل مصدوم از محل حادثه به محل امن یا به‬
‫مراکز درمانی به صورتی که هیچگونه عارضه ای برای مصدوم ایجاد‬
‫نشود‬
‫• یک مصدوم بیهوش با ضربه سر‪ ،‬باید سرش باال از پاهایش باشد‬
‫• فردی که مشکل تنفسی دارد ولی با هوش می باشد در هر وضعیت که‬
‫راحت تر است باید منتقل شود‪.‬‬
‫• مصدوم بیهوش را هرگز به حالت نشسته انتقال ندهید‬
‫• مصدوم که در حالت شاک و یا خونریزی زیاد دارد باید پاهایش باالتر از‬
‫سر قرار گیرد‪.‬‬
 ‫کشیدن لباس های مصدوم‬
‫گاهی اوقات الزم می افتد که لباس مصدوم کشیده شود‬ ‫•‬
‫در جریان کشیدن لباس مصدوم باید حد اقل مزاحمت برای‬ ‫•‬
‫مصدوم ایجاد نشود‬
‫اگر مجبورید لباس مصدوم را پاره کنید آنرا از درزش پاره‬ ‫•‬
‫نمایید‬
‫حرارت مصدوم تا حد امکان حفظ شود‬ ‫•‬
 ‫وسایل کمک های اولیه‬
‫• عبارت از حد اقل وسایل موجود که وجود این وسایل در‬
‫منزل و یا موتر کمک کننده ضروری می باشد که بنام‬
‫جعبه کمک های اولیه یاد می شود‬
‫گاز ها‬
‫بنداژ ها‬
‫سنجاق‬
‫چسب‬
‫قیچی‬
Sling
‫ماده ضد عفونی کننده ( پایدین)‬
‫پنس‬
‫پنبه‬
‫ماسک جیبی احیاء‬
‫چراغ‬
‫ترمامتر ( درجه حرارت)‬
‫گوشی ( ستاتسکوپ)‬
‫آله فشار‬
‫دستکش‬
(Splint) ‫اتل‬
‫تابلیت مسکن ( استامینوفین )‬
‫رهنمود کمک های اولیه‬
‫خود کار و کاغذ یاداشت‬
‫آدرس و تیلیفون های ضروری‬
 ‫عالیم حیاتی )‪(Vital sign‬‬
‫عالیم حیاتی نشان دهنده عملکرد سیستم های حیاتی بدن یعنی‬
‫سیستم عصب مرکزی ‪،‬سیستم تنفسی و دوران خون می باشد‬
‫عالیم حیاتی شامل موارد زیر می باشد‪:‬‬
‫• سطح هوشیاری‬
‫• نبض )‪(Pulse‬‬
‫• تنفس )‪( Respiration‬‬
‫• فشار خون )‪(blood pressure‬‬
‫• درجه حرارت )‪( Temperature‬‬
 ‫سطح هوشیار‪ ،‬نحوه تکلم و رفتار‬
‫اولین عالیمی هستند که در هر مصدومی باید ارزیابی شود و‬ ‫•‬
‫معرف عملکرد سیستم عصب مرکزی می باشد‬
‫گفتار مصدوم را ارزیابی می نماییم‬ ‫•‬
‫از خانواده او می پرسیم‬ ‫•‬
‫از زمان و مکان که در آن قرار داریم از مصدوم می پرسیم‬ ‫•‬
 ‫معاینه مردمک چشم‬
‫آیا فطر مردمک چشم طبیعی است‬ ‫•‬
‫آیا مردمک ها یک اندازه است یا خیر‬ ‫•‬
‫آیا مردمک چشم درمقابل نور پاسخ می دهد یا نه‬ ‫•‬
‫مردمک کوچک نشان دهنده خونریزی می باشد‬ ‫•‬
‫مردمک بزرگ نشان دهنده آسیب مغزی شدید می باشد‬ ‫•‬
 ‫نبض )‪(Pulse‬‬
‫اتساع ریتمیک شریان که از ضربان قلب ناشی می شود به‬
‫نام نبض یاد می شود‪.‬‬
 ‫نقاط قابل لمس در نبض‬
‫‪9 pulse points‬‬
‫در تمام شرایین بدن نبض وجود دارد ولی ما فقط قادر به لمس‬
‫ضربان شرایین که سطحی بوده و از روی استخوان یا عضله رد‬
‫می شود هستیم که مهمترین آنها عبارت از‪:‬‬
 ‫عوامل موثر بر تغیرات نبض‬
‫‪ :‬نبض در کاهالن کمتر می باشد‬ ‫‪Age‬‬
‫‪ :‬امراض قلبی سرعت نبض را تحت تاثیر قرار می دهد‬ ‫‪Pathology‬‬
‫‪ :‬سرعت نبض با فعالیت فزیکی زیاد می شود‬ ‫‪Exercise‬‬
‫‪ : Stress‬فعالیت عصب سمپاتیک زیاد می شود و سرعت نبض نیز زیاد می شود‬
‫‪ :‬افزایش درجه حرارت باعث افزایش ضربان نبض می شود‬ ‫‪Fever‬‬
‫‪ : Hemorrhage‬باعث افزایش نبض می شود ‪.‬‬
‫‪ : Position change‬تعداد ضربان نبض در حالت خوابیده‬
‫‪ :‬در زنان تعداد ضربان نبض زیادتر نسبت به مردان می باشد‬ ‫‪Gender‬‬
‫میزان نبض در دقیقه برای سنین مختلف‬

‫‪80 – 168‬‬ ‫زیر یک سال‬

‫‪80 – 120‬‬ ‫یک تا سه سالگی‬
‫‪80 – 100‬‬ ‫افراد بالغ‬
 ‫اندازه گیری نبض‬
‫با استفاده از یک ‪ STOP WATCH‬نبض را در ‪ ۳۰‬ثانیه اندازه گیری می‬
‫نماییم و بعدا ً آن را ضرب ‪ ۲‬می نماییم‬
 ‫تعداد نبض‬
‫در صورت که تعداد نبض از ‪ ۱۰۰‬ضربه در دقیقه تجاوز کند این حالت را بنام تاکی‬
‫کاردیا یاد می نمایند‬
‫در صورت که تعداد ضربان کمتر از ‪ ۶۰‬ضربه در یک دقیقه باشد این حالت را بنام‬
‫برادی کاردیا یاد می نمایند ‪.‬‬
 ‫تنفس )‪( Respiration‬‬
‫در وقت ارزیابی مصدوم باید به متغیر های مختلفی مانند ‪،‬تعداد ‪،‬ریتم ‪،‬‬
‫عمق تنفس و عسرت تنفسی توجه نمود‬
 ‫تعداد تنفس )‪( Respiration‬‬
‫برای شمردن تعداد تنفس به قفس سینه مصدوم نگاه کنید باال و پایین رفتن‬
‫سینه را به ثانیه بشمارید در صورت که وقت کم باشد تنفس در ‪ ۳۰‬ثانیه‬
‫شمرده شود دو برابر گردد‬
‫تعداد بیشتر از ‪ ۳۰‬تنفس در یک دقیقه بنام )‪ (Tachypnea‬تعداد کمتر از‪۱۰‬‬
‫تنفس در دقیقه را بنام ‪ Bradypnea‬یاد می نمایند‪.‬‬
‫میزان تنفس طبیعی در دقیقه برای سنین مختلف‬
‫• زیر یک سال ‪۶۰- ۳۰‬‬
‫• یک تا سه سالگی ‪۴۰ -۲۰‬‬
‫‪۱۲-۲۰‬‬ ‫• افراد بالغ‬
 ‫فشار خون )‪(Blood pressure‬‬
‫• فشار خون نمایانگر فشاری است که خون روی دیواره های‬
‫شریانها وارد می آورد‪.‬‬
‫• در زمان انقباض قلبی (سیتول) خون به داخل شریانها پمپ‬
‫می شود و فشار خون به حد اکثر می رسد‪.‬‬
‫• در زمان انبساط قلبی( دیاستول) فشار خون در شریانها به‬
‫حد اقل خود می رسد‪.‬‬
‫فشار خون در نزد کاهالن‬
 ‫آله اندازه گیری فشار خون‬
‫• سه نوع آله فشار خون موجود می باشد که عبارت اند از ‪:‬‬
‫‪ ‬آله فشار سیمابی‬
‫‪ ‬آله فشار عقربه ای‬
‫‪ ‬آله فشار دیجیتالی‬
‫• فشار سنج سیمابی ساده ترین و دقیقترین وسیله برای اندازه‬
‫گیری فشار خون می باشد‬
 ‫شرایط اندازه گیری فشار خون‬
‫نیم ساعت قبل از اندازه گیری باید فرد استراحت باشد‬ ‫•‬
‫فشار خون را می توانیم در حالت نشسته از دست راست اندازه گیری نماییم‪.‬‬ ‫•‬
‫حد اقل ‪ ۲-۱‬دقیقه بین اندازه گیری مجدد فشارخون فاصله بگذارید‪.‬‬ ‫•‬
‫در افراد محسن فشار باید در هر دو دست اندازه گیری شود و بلند ترین فشار باید انتخاب شود ‪.‬‬ ‫•‬
‫آله فشار سنج‬
‫این دستگاه از بخش های ذیل ساخته شده است ‪:‬‬
‫• بازوبند )‪( Cuff‬‬
‫• کیسه هوا )‪( Sac‬‬
‫• لوله االستیکی‬
‫• پمپ االستیکی دریچه و پیچ تنظیم هوا‬
‫• ستون سیمابی‬
‫گوشی )‪( Stethoscope‬‬
‫این دستگاه از بخش های ذیل ساخته شده است ‪:‬‬
‫‪ ‬انتهای گوشی‬
‫‪ ‬لوله های االستیکی‬
‫‪ ‬دیافراگم یا صفحه‬
 ‫عوامل موثر در تغیرات فشار خون‬
‫فشار خون در افراد مسن وسالمندان باالتر از جوانان می باشد‬ ‫‪‬‬
‫فشار خون در افراد چاق زیادتر نسبت به افراد باریک می باشد‬ ‫‪‬‬
‫فشار خون در مناطق گرمسیر کمتر از مناطق سردسیر می باشد‬ ‫‪‬‬
‫بعد از فعالیت فزیکی‪ ،‬سرما ‪،‬هیجان و ورزش فشار خون باال‬ ‫‪‬‬
‫می رود ‪.‬‬
‫برخی عالیم فشار بلند خون‬
‫فشار بلند خون دارای عالیم ذیل می باشد ‪:‬‬
‫‪‬سردردی‬
‫‪‬خونریزی از بینی‬
‫‪‬خستگی‬
‫‪‬برنگس گوشها‬
‫‪‬برافروختگی صورت‬

‫‪Nosebleed‬‬
‫برخی عالیم فشار پایین خون‬
‫فشار پایین دارای عالیم ذیل می باشد‬
‫• رنگ پریدگی‬
‫• سرگیچی‬
‫• اختالل شعور‬
‫• سرعت ضربان قلب‬
‫• جلد سرد و مرطوب‬
‫• بی قراری‬
 ‫درجه حرارت بدن‬
‫درجه حرارت بدن ‪ 37‬درجه سانتی گرید که معادل ‪ 98.6‬درجه فارنهایت می باشد‬
‫درجه حرارت در نواحی مختلف بدن تا حدودی متفاوت می باشد‬
‫نظر به این که مرکز‬
 ‫‪Hyperthermia‬‬
‫بلند رفتن درجه حرارت از حالت نارمل را بنام ‪ Hyperthermia‬یاد می نمایند‬
‫عوامل بوجود آمدن هایپرترمیا متفاوت می باشد ‪:‬‬
‫• از دست دادن آب و نمک ها از بدن ایجاد می شود‬
‫• اختالل در مرکز تنظیم درجه حرارت در دماغ‬
 ‫اقدامات الزم برای رفع ‪Hyperthermia‬‬
‫انتقال مصدوم به ساحه سرد و کشیدن لباس های مصدوم از بدن آن‬
‫مصدوم را در حالت نشسته قرار داده و با یک پارچه مرطوب حرارت آن را پایین می‬
‫آوریم‬
‫زمانیکه حرارت بدن مصدوم به حالت عادی برگشت نمود پارچه مرطوب را دور می‬
‫نماییم‬
‫عالیم حیاتی مصدوم را چک نموده و منتظر کمک مرکز صحی می مانیم ‪.‬‬
 Hyperthermia ‫مراحل‬
‫دارای سه مرحله می باشد‬
• Mild ( 37,2 – 38.9) ℃
• Moderate ( 40.6 ℃)
• Critical ( 40.6 – 42 ) ℃
 ‫‪Hypothermia‬‬
‫پایین آمدن حرارت بدن را کم تر از ‪ 35‬درجه سانتی گرید را نام هایپوتریما یاد‬
‫می نمایند‪.‬‬
Hypothermia ‫عالیم‬
Hypothermia ‫مراحل‬
 ‫‪Frostbite‬‬
‫‪ ‬این حالت زمانی اتفاق می افتد که انساج به یخ زدگی مواجع شود‬
‫‪ ‬در اثر این حادثه رگ های خون منقبض شده خون و اکسیجن به انساج نمی رسد‬
‫‪ ‬یخ زدگی به دو نوع می باشد یک سطحی و دیگر آن عمیق‬
 ‫‪Chilblains‬‬
‫این حادثه زمانی رخ می دهد که سیستم وعایی برای چندین ساعت عکس العمل غیر‬
‫عادی را از خود نشان بدهد‪ ،‬بعد از آن که قسمت سرد شده دوباره گرم شده باشد‬
 ‫‪Trench foots‬‬
‫این حالت را بخاطر به این نام یاد می نمایند که در جریان جنگ جهانی اول عساکر از این حالت رنج می بردن‬ ‫•‬
‫این حادثه در اثر محکم بسته نمودن بوت و قرار گرفتن در محیط مرطوب و سرد به وجود می آید ‪.‬‬ ‫•‬
 ‫‪Frostnip‬‬
‫این حالت زمانی به وجود می آید که انسان در هوای نسباً سرد قرار بگیرد‪.‬‬
‫معمولً نواحی مانند ‪ ،‬نرمی گوش ‪ ،‬نوک انگشتان و صورت را متأثر می سازد‪.‬‬
 ‫ترمامتر )‪(Thermometer‬‬
‫عبارت از استوانه شیشه ای که در داخل صفحه مدرجی است که در انتهای آن سیماب قرار دارد‪.‬‬
‫روش های اندازه گیری درجه حرارت‬
‫‪ ‬از طریق دهان به مدت ‪ ۳‬دقیقه‬
‫‪ ‬از طریق مقعد به مدت ‪ ۲‬دقیقه‬
‫‪ ‬از طریق زیر بغل به مدت ‪ ۵‬دقیقه‬
‫نوت ‪:‬‬
‫اندازه گیری درجه حرارت در اطفال ‪ ،‬افراد بیهوش ‪،‬بیماران روانی و بیمارانی مبتال به‬
‫نفس تنگی و لرزه و کسانی که مشکل جراحی فک دارند ‪ ،‬نباید را راه دهان باشد‪.‬‬
‫نکاتی که در موقع گرفتن درجه حرارت رعایت شود‬

‫‪ ‬جهت اندازه گیری درجه حرارت در راه دهان باید توجه نمود که بیمار را از‬
‫‪ ۱۵‬دقیقه قبل آشامیدنی گرم و یا سرد ننوشیده باشد و سگرت نکشیده باشد‬
‫‪ ‬بیمار تازه به حمام نرفته باشد‬
‫‪ ‬قبل گرفتن درجه حرارت از زیر بغل باید عرق آن خشک شود‬
 ‫تغیرات درجه حرارت‬
‫درجه حرارت بدن شخص از طرف صبح ها کمی از ظهر و شب می باشد‬ ‫‪‬‬
‫در افراد کهن سال درجه حرارت بدن بطور طبیعی کمی پایین می باشد‬ ‫‪‬‬
‫درجه حرارت مقعد کمی بالتر و درجه حرارت زیر بغل کمی پایین تر از دهان است‬ ‫‪‬‬
‫درجه حرارت در حالت گرسنگی ‪ ،‬کم شدن مقاومت بدن ‪،‬شاک پایین می رود ‪.‬‬ ‫‪‬‬
 ‫احیای قلبی – تنفسی‬
‫‪Cardio pulmonary Resuscitation‬‬
‫)‪(CPR‬‬
‫مجموعه از فعالیت های حفظ حیات است که باعث بهبود چانس بقا به دنبال توقف قلبی میشود‬ ‫‪‬‬
‫توقف قلبی در بالغین به دلیل تروما‪ ،‬مسمومیت ‪،‬برق گرفته گی و غرق رخ می دهد‬ ‫‪‬‬
‫در کودکان و شیرخواران توقف قلبی در اثر خفگی ‪ ،‬مسمومیت و تروما به وجود می آید‬ ‫‪‬‬
‫حجرات مغز بعد از ‪ ۴‬الی‪ ۶‬دقیقه توقف قلبی دچار آسیب برگشت ناپذیر می شود‬ ‫‪‬‬
‫این ‪ ۴‬الی ‪ ۶‬دقیقه اول را پس توقف قلبی بنام زمان طالیی یاد می نمایند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مراحل احیای قلبی – ریوی‬
‫‪ ‬دوران خون ‪ :‬دوران خون کافی را دررگ ها برقرار نمایید‬
‫‪ ‬راه هوایی ‪ :‬راه هوایی را باز کنید‬
‫‪ ‬تنفس ‪ :‬تنفس کافی را بر قرار کنید‬
 ‫فشردن فقس سینه‬
‫‪ ‬هدف از فشردن قفسه سینه ‪ ،‬به جریان انداختن خون در عروق می باشد‬
‫مراحل فشردن قفسه سینه قرار ذیل می باشد‬
‫‪ ‬نحوه قرارگرفتن مصدوم‬
‫‪ ‬محل اعمال فشار روش اعمار فشار‬
‫‪ ‬روش اعمال فشار‬
 ‫نحوه قرارگیری مصدوم‬
‫‪ ‬جهت فشردن قفسه سینه مصدوم را به پشت می خوابانیم‬
‫‪ ‬مصدوم باید سر آن بالتر بدن آن قرار نگیرد چون در این حالت به مغز خون نمی رسد‬
‫‪ ‬دقت تام صورت بگیرد که زیر بدن مصدوم سفت و محکم باشد و حالت ارتجاعی یا فنری نداشته باشد‬
 ‫محل اعمال فشار‬
‫برای قرار دادن دستان در موقعیت درست نکات ذیل را باید در نظر داشته باشیم‪.‬‬
‫‪ ‬کنار سینه مصدوم زانو بزنید‬
‫‪ ‬لباس مصدوم را از روی قفسه سینه آن دور نمایید ( بخاطر تعیین محل فشار)‬
‫‪ ‬محل دقیق اعمال فشار قسمت میانی استخوان جناغ می باشد ( یک خط میان دو نیپل کشیده وسط آن )‬
‫‪ ‬برجستگی کف دست را بروی نقطه که فشار اعمال می شود قرارمی دهد‪.‬‬
‫روش اعمال فشار‬
‫بازوان خود را کامالً راست نگه دارید‬ ‫‪‬‬
‫قفس سینه را در بالغین حد اقل ‪ ۵‬سانتی متر به سمت پایین جابجا کنید‬ ‫‪‬‬
‫بعداً فشار دادن را متوقف نماید ولی دستانتان را دور نکنید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سرعت فشار دادن حد اقل باید ‪ ۱۰۰‬الی ‪ ۱۲۰‬بار در دقیقه باشد‬ ‫‪‬‬
 ‫باز نمودن راه هوایی‬
‫بخاطر دادن تنفس مصنوعی باید از باز بودن راه هوایی اطمینان داشته باشیم‬ ‫‪‬‬
‫انسداد پس ‪ ۱‬الی ‪ ۲‬دقیقه باعث بیهوشی می شود‬ ‫‪‬‬
‫در صورت انسداد کامل صدا تنفس به گوش نمی رسد اما در انسداد ناقص به دلیل مجاری تنگ تنفسی‬ ‫‪‬‬
‫صدای خرخر تنفس به گوش می رسد‪.‬‬
‫در هر دو حالت صورت و لبهای مصدوم کبود می شود ( سیانوز)‬ ‫‪‬‬
‫دالیل مسدود شدن مجاری هوایی‬
‫به عقب رفتن زبان در برابر گلو‬ ‫‪‬‬
‫اجسام خارجی مانند ترشحات ‪ ،‬استفراغ ‪ ،‬خون ‪،‬غذا ‪،‬دندان‬ ‫‪‬‬
‫آسیب های مجاری هوایی مانند التهاب ‪،‬تورم و عفونت ها‬ ‫‪‬‬
‫خم شدن سر به جلو می تواند باعث مسدود شدن مجاری هوایی می شود‬ ‫‪‬‬
 ‫روش باز نمودن راه هوایی‬
‫‪ ‬یک دست را به پشانی مصدوم قرار داده و انگشتان دست دیگر را زیر استخوان فک تحتانی زنخ‬
‫مصدوم قرار میدهیم‬
‫‪ ‬پشانی را به طرف عقب خم کرده و زنخ را به طرف بال می کشانیم‬
‫‪ ‬زنخ با سطح زمین باید را زوایه ‪ ۹۰‬درجه را بسازد‬
 ‫پاک کردن طرق هوایی‬
‫‪ ‬در صورت مشاهده جسم خارجی به سرعت دهان و گلو پاک کنید‬
‫‪ ‬با یک پارچه گاز دهان و ترشحات داخلی را تخلیه کنید‬
‫‪ ‬سپس راه هوایی را دوباره باز نمایید‬
‫برقراری تنفس با تنفس مصنوعی‬
‫‪ ‬امدادگر هوای ذفیر خود را داخل ریه مصدوم میکند‬
‫‪ ‬هوای ذفیر انسان دارای ‪ ۱۶‬فیصد اکسیجن می باشد‬
‫‪ ‬دوبار هوای ذفیر خود را داخل ریه های مصدوم نمایید‬
‫روش های تنفس مصنوعی‬
‫تنفس مصنوعی به یکی از چهار روش انجام می شود‬

‫تنفس دهان به دهان‬ ‫‪‬‬

‫تنفس دهان به بینی‬ ‫‪‬‬
‫تنفس دهان به دهان و بینی‬ ‫‪‬‬
‫تنفس با وسایل تنفس مصنوعی‬ ‫‪‬‬
 ‫تنفس دهان به دهان‬
‫انجام این روش در مصدومی که نفس نمی کشد از اولویت برخوردار می باشد‬ ‫‪‬‬
‫اشیا خارجی را ازدهان و دور گلو مصدوم دور نموده و راه هوایی را باز نمایید‬ ‫‪‬‬
‫با انکشتان دست تان که روی پیشانی مصدوم قرار دارد سوراخ های بینی او را فشار داده تا بسته‬ ‫‪‬‬
‫شود‬
‫لب های خود را در اطراف دهن مصدوم قرار دهید از گوشه چشم به قفسه سینه مصدوم نگاه کنید‬ ‫‪‬‬
‫به مدت یک ثانیه در ریه آن بدمید‬
‫دمیدن را متوقف نمایید و دهانتان را از مصدوم دور نمایید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫عوامل باال نیامدن سینه مصدوم در هنگام تنفس‬
‫‪ ‬ممکن راه هوایی به صورت درست باز نشده باشد‬
‫‪ ‬بعضی اوقات اشیا خارجی باعث انسداد راه هوایی می گردد‬
 ‫درموارد زیر تنفس دهان به دهان نباید انجام شود‬

‫‪ ‬آغشته بودن دهان مصدوم با مواد سمی‬

‫‪ ‬وجود پارگی در اطراف دهان مصدوم و یا شکستگی های فک های تحتانی‬

‫‪ ‬انقباض شدید عضالت فک‬

‫‪ ‬در حالتی که دهان مصدوم را کامالً پوشش داده نتوانید ( در افراد مسن به دلیل نبودن دندان ) دهان شکل خود‬

‫را ازدست می دهد این حالت از تنفس دهان به بینی استفاده می شود‬
 ‫تنفس دهان به بینی‬
‫‪ ‬بعد از باز نمودن راه هوایی این روش دارای مراحل ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ ‬با انگشت شصت که روی زنخ قرار دارد لبهای مصدوم را به هم فشارمی دهیم تا بسته شود‬

‫‪ ‬دهان تان را در دور بینی مصدوم قرار بدهید وتنفس دهید تا قفس سینه باال بیاید‬

‫‪ ‬سپس دهان تان را از بینی مصدوم دور نمایید دهن مصدوم را باز نموده تا هوا از دهان و بینی خارج شود‬
‫تنفس دهان به دهان و بینی‬
‫‪ ‬این روش مخصوص شیر خواران زیر یکسال است‬
‫‪ ‬دهان امدادگر باید کامالا دهان و بینی مصدوم را بپوشاند‬
 ‫تنفس مصنوعی دهان به ماسک‬
‫‪ ‬در تنفس مصنوعی از تماس دهان مصدوم با امدادگر جلوگیری باید صورت بگیردو‬
‫‪ ‬از این روش زمانی استفاده می شود که دهان مصدوم زخم ویا مکروب درآن به مشاهده برسد‪.‬‬
‫تنفس مصنوعی دهان به ماسک دارای مراحل ذیل می باشد‬
‫‪ .1‬در کنار سر مصدوم قرار بگیرید‬
‫‪ .2‬ماسک و فک مصدوم را با انگشتان محکم بگیرد‬
‫‪ .3‬ماسک را روی دهان و بینی مصدوم بگذارید‬
‫‪ .4‬برای باز نمودن راه هوایی مصدوم از تکنیک سربه عقب زنخ به باال‬
‫‪ .5‬به مدت یک ثانیه به آرامی داخل دهن تنفس بدهید تا قفس سینه مصدوم باال بیاید‪.‬‬
 ‫انجام ‪ CPR‬توسط یک امدادگر‬
‫‪ (1‬در ابتدا ‪ ۳۰‬بار قفسه سینه مصدوم را فشار دهید‬
‫‪ (2‬را ه هوایی مصدوم را باز نموده ‪ ۲‬بار تنفس مصنوعی بدهید‬
‫‪ (3‬این دو عمل را باید ‪ ۵‬بار انجام بدهید که این کار باید ‪ ۲‬دقیقه طول بکشد‬
‫‪ (4‬اگر عالیم حیاتی مصدوم دوباره برگشت ‪ CPR‬را متوقف می کنیم و مصدوم را به حالت ‪ Recovery‬قرار می دهیم‬
‫‪ (5‬اگر مصدوم بزرگسالی دچار توقف قلبی ناگهانی شده است ‪،‬فشردن قفس سینه با سرعت ‪ ۱۰۰‬بار دردقیقه بدون‬
‫تنفس انجام دهید‪.‬‬
 ‫انجام ‪ CPR‬توسط دو امدادگر‬
‫در صورت که در صحنه دو امدادگر موجود باشد یکی آن مسول فشردن قفس سینه مصدوم و دیگر‬
‫آن مسول باز نموده راه هوایی می باشد‬
‫‪ (1‬دو امدادگر به دو طرف مصدوم زانو میزنند‪.‬‬
‫‪ (2‬امدادگر اول با صدا زدن و ضربه زدن به شانه های مصدوم از عدم پاسخگویی و فقدان تنفس‬
‫اطمینان حاصل نماید‬
‫‪ (3‬امدادگر دومی راه هوایی مصدوم را باز نموده و ‪ ۲‬بار تنفس مصنوعی بدهید‪.‬‬
‫‪ (4‬بعد از هر ‪ ۵‬سیکل امدادگر دومی مصدوم را بررسی نماید‪.‬‬
‫نحوه استفاده از ‪( AED‬دفیبریالتور خارجی خودکار)‬
‫‪ (1‬جعبه دستگاه را باز کرده آنرا روشن کنید‬
‫‪ (2‬دستورات دستگاه را اجرا نماید‬
‫‪ (3‬الکترود ها را به بدن بیمار وصل کرده و از بیمار فاصله بگیرد‬
‫‪ (4‬بعد از تحلیل ریتم به اساس راهنمایی و توصیه دستگاه شاک توصیه می شود‬
‫‪ (5‬بعد از آن فشردن قفسه سینه را شروع می کنیم‬
‫از این دستگاه در حاالت زیر استفاده نشود‬
‫(دفیبریالتور )‬
‫‪ (1‬آب ‪ ،‬برف یا یخ ذوب شده‬
‫‪ (2‬حمام ‪ ،‬استخر ویا جکوزی‬
‫‪ (3‬محلی که در آن گاز قابل انفجار موجود باشد‬
‫‪ CPR‬در کودکان ) ‪ (1 – 8‬سال و شیر خواران (زیریکسال)‬
‫فشار دادن قفسه سینه در کودکان باید از شدت کم برخوردار باشد‬
‫‪ CPR‬در کودکان باید به نسبت‪ ۳۰‬بار فشار دادن سینه و ‪ ۲‬دوبار تنفس انجام شود‬
 ‫‪ CPR‬در کودکان ) ‪ (1 – 8‬سال و شیر خواران (زیریکسال)‬
‫‪ (1‬محل فشردن قفسه سینه در کودکان همانند بالغین نقطه میان دو نیپل می باشد‬
‫‪ (2‬برای فشردن قفسه سینه درکودکان تفاوتی بین استفاده ازیک دست و یا دو دست وجود ندارد‬
‫در شیرخوارن زیر سن یک سال فشردن قفسه سینه توسط دو انگشت صورت می گیرد‬ ‫‪(3‬‬
‫‪ (4‬عمق فشردگی در کودکان باالتر از یک سال ‪ ۵‬سانتی متر و در شیرخواران ‪ ۴‬سانتی متر می باشد‬
‫‪ (5‬برای تنفس مصنوعی درکودکان از روش دهان به دهان و در شیرخواران از روش دهان به دهان‬
‫و بینی استفاده می شود‬
‫مقایسه روش های مختلف ‪CPR‬‬
 ‫عالیم موفق ‪CPR‬‬
‫‪ (1‬در صورت که مصدوم آب دهان خود را بلع کرده بتواند‬
‫‪ (2‬زمانی که مصدوم پلک زده بتواند‬
‫‪ (3‬در صورت که مصدوم به آسانی تنفس کرده بتواند‬
‫‪ (4‬مصدوم را به حالت بهبود قرار بدهید‬
 ‫عوارض تنفس مصنوعی و فشار قفسه سینه‬

‫تنفس مصنوعی و فشردن قفسه سینه برای مصدوم عوارض ذیل را ایجاد می کند‪.‬‬
‫‪ (1‬ورود هوا به مری و معده باعث اتساع آن می شود که میتواند مشکل را در تنفس‬
‫مصنوعی ایجاد نماید و همچنان اتساع معده باعث استفراغ می گردد‪.‬‬
‫‪ (2‬اگر دستان از محل درست باالتر باشد باعث شکستگی ترقوه و قفس سینه می شود‬
‫‪ (3‬هرگاه پایین از محل درست قراربگیرد باعث پارگی کبد و خونریزی داخلی می‬
‫شود‬
‫وضعیت بهبود )‪( Recovery position‬‬

‫مصدوم که تنفس دارد را باید در حالت بهبود قرار بدهیم‬

‫باید مطمن شویم که راه هوایی مصدوم بسته نیست‬
 ‫چگونه مصدوم را به حالت بهبود یا ریکوری بیاوریم‬

‫به یک طرف مصدوم زانو بزنید دستی که نزدیک شما است به حالتی قرار‬
‫دهید که با بدن زاویه ‪ ۹۰‬درجه را بسازید‪.‬‬
‫چگونه مصدوم را به حالت بهبود یا ریکوری بیاوریم‬
‫دست دیگر آن را به مقابل آورده به طوری که کف دست او زیر صورتش قراربگیرد‬
 ‫چگونه مصدوم را به حالت بهبود یا ریکوری بیاوریم‬

‫زانو پای طرف مقابل مصدوم را بلند کنید و به آرامی به طرف خود کشیده‬
‫و مصدوم را به طرف خودتان بچرخانید‬
‫مطمن شود که زانو با بدن زوایه ‪ ۹۰‬درجه را می سازد‬
‫چگونه مصدوم را به حالت بهبود یا ریکوری بیاوریم‬
‫سرمصدوم را به عقب کشیده و تنفس آن را کنترول نمایید‬
 ‫اقدامات که بعد از وضعیت بهبود انجام می شود‬
‫تا رسیدن امبوالنس هر ده دقیقه بعد تنفس ‪ ،‬نبض و سطح هوشیار را چک نمایید‬ ‫‪(1‬‬
‫نباید از راه دهان مصدوم چیزی بدهید‬ ‫‪(2‬‬
‫مصدوم بیهوش را تنها و بدون مراقبت رها کنید‬ ‫‪(3‬‬
‫حتی در صورت به هوش آمدن مصدوم او را به مراکز درمانی انتقال دهید‬ ‫‪(4‬‬
‫روی مصدوم پتو بکشید و حتی االمکان زیر او هم پتو بیندازید‬ ‫‪(5‬‬
 ‫انسداد راه هوایی‬
‫)‪(chocking‬‬
‫گاهی به علت وجود جسم خارجی در گلو حالت خفگی و انسداد طرق هوایی پیدا می شود‬ ‫‪(1‬‬
‫بعضی اوقات لقمه غذا به جای اینکه به مجرای هضمی برود به مجرای تنفسی می رود‬ ‫‪(2‬‬
‫اطفال بیشتر در معرض خطر میباشند زیرا تمایل زیاد دارند تا همه چیز را در دهان خود نمایند‬ ‫‪(3‬‬
 ‫عالیم و نشانه های انسداد راه هوایی‬

‫مصدوم قادر به تنفس و صحبت کردن نیست به گلویش فشار می آورد‬ ‫‪(1‬‬
‫سرخ شدن صورت ‪ ،‬گردن و کبودی لب ها و دهان‬ ‫‪(2‬‬
‫گاهی اوقات مصدوم بیهوش می شود‬ ‫‪(3‬‬
‫بعضی اوقات مشکالت مانند حمله قلبی‪ ،‬سکته مغزی‪،‬صرع ‪،‬سنکوپ ومسمومیت‬ ‫‪(4‬‬
‫نیز باعث انسداد راه هوایی می شود‬
‫اقدامات اولیه در مصدوم هوشیار‬

‫‪ (1‬از او بپرسید که چه اتفاق افتیده است‬

 ‫اقدامات اولیه در مصدوم هوشیار‬

‫‪ (2‬با صدای بلند او را به سرفه کردن و نفس کشیدن تشویق کنید‬

 ‫اقدامات اولیه در مصدوم هوشیار‬
‫ضربه زدن به پشت مصدوم طوری که در پشت مصدوم قرار بگیرد سر مصدوم را پایین تر از‬
‫سینه قرار بدهید بدین ترتیب از جاذبه زمین برای خارج نمودن مواد استفاده می شود یک دست‬
‫را روی سینه مصدوم قرار بدهید و با دست دیگر میان دو کتف مصدوم ‪ 5‬بار ضربه بزیند‬
 ‫اقدامات اولیه در مصدوم هوشیار‬
‫دهان مصدوم را نگاه نمایید و ببنید که آیا لقمه از دهان مصدوم بیرون آمده است‬
 ‫اقدامات اولیه در مصدوم هوشیار‬

‫فشار آوردن به بطن ‪:‬‬

‫پشت مصدوم بازوان خود را حلقه بزنید یک مشت خود را روی شکم مصدوم سه انگشت پایین تر از‬
‫ناف قرار دهید‪.‬‬

‫نوت ‪:‬‬
‫فشار دادن شکم در زنان حامله ‪ ،‬افراد چاق و شیر خواران زیر سن یکسال ممنوع می باشد‬
 ‫اقدامات اولیه در مصدوم هوشیار‬

‫فشار دادن شکم در زنان حامله ‪ ،‬افراد چاق و شیر خواران زیر سن یکسال ممنوع می باشد در‬
‫این گونه افراد برروی قفسه سینه فشار وارد می نماییم ‪.‬‬
 ‫انسداد راه هوایی در کودکان‬
‫)‪(chocking‬‬
‫تمام مراحلی را که در مورد بزرگان توضیح داده شد باید دنبال شود‬ ‫‪(1‬‬
‫کودک را روی یک چوکی و یا زانو خود بنشانید‬ ‫‪(2‬‬
‫سر کودک را رو به پایین قرار بدهید‬ ‫‪(3‬‬
‫یک دست را به روی سینه او قرار بدهید و دست دیگر میان کتف او پنج ضربه بزیند‬ ‫‪(4‬‬
 ‫انسداد راه هوایی در کودکان‬
‫)‪(chocking‬‬
‫تمام مراحلی را که در مورد بزرگان توضیح داده شد در شیر خواران فرق می کند‬ ‫‪(1‬‬
‫شیر خوار را کامالً بین انگشتان خود قرار بدهید‬ ‫‪(2‬‬
‫سر و گردن شیرخوار را با انگشتان محکم نکهدارید‬ ‫‪(3‬‬
‫و با دست دیگر میان دوکتف پنج ضربه بزیند‪.‬‬ ‫‪(4‬‬
 ‫اقدامات اولیه در مصدوم بیهوش که به‬
‫انسداد راه هوایی مواجه شده است‬
‫)‪(chocking‬‬
‫مصدوم را روی یک سطح سخت به پشت بخوابانید وعملیه احیا را به سرعت‬ ‫‪(1‬‬
‫شروع نمایید‬
‫گاهی با دادن تنفس مصنوعی هوا از اطراف ناحیه انسداد وارد شش ها می شود‬ ‫‪(2‬‬
‫تنفس با فشار زیاد ممکن مواد را به عمق بیشتر براند‬
‫در صورت انسداد کامل یک شش مصدوم را به شفاخانه انتقال داده تا مواد را‬ ‫‪(3‬‬
‫توسط آله بنام برونکوسکوپ از برانشی ها خارج نمایند‬
‫در صورت که در مقابل تنفس شما مقاومت موجود باشد تنها احیا قلبی را با‬ ‫‪(4‬‬
‫سرعت ‪ 100‬بار در دقیقه انجام دهید‬
 ‫شاک )‪( Shock‬‬
‫اختالل در خون رسانی به انساج بدن را بنام شاک یاد می نمایند‪.‬‬ ‫‪(1‬‬
‫در حالت شاک تغذیه سلول ها کاهش یافته و مواد زاید در سلول ها‬ ‫‪(2‬‬
‫جمع می شود‬
‫حساسیت انساج بدن در کمبود خون متفاوت می باشد‬ ‫‪(3‬‬
‫مغز و قلب حساس تر بوده در مدت )‪ (4-6‬دقیقه کلیه ها پس از ‪30‬‬ ‫‪(4‬‬
‫دقیقه و عضالت پس از ‪ 1-2‬ساعت آسیب می بیند‪.‬‬

‫‪© Business & Legal Reports, Inc.‬‬

 ‫عوامل شاک )‪( Shock‬‬
‫عوامل مختلف در بروز شاک دخالت دارند به صورت عموم شاک به سه نوع می باشد‬

‫‪ .1‬کاهش حجم خون در رگ ها ( شاک هیپوولمیک)‬

‫‪ .2‬شاک کاردیوجنیک‬
‫‪ .3‬شاک وازوجنیک یا توزیعی‬
 ‫شاک هیپوولمیک ( کاهش خون در رگها)‬
‫حدود ‪ 60%‬از کل وزن بدن را مایعات تشکیل می دهد که تقریبا ا حدود ‪ 5%‬آن‬ ‫‪.1‬‬
‫خون می باشد‬
‫به شاک ناشی از کاهش حجم خون شاک هیپوولمیک گفته می شود‬ ‫‪.2‬‬
‫از دست دادن خون و مایعات داخل و خارج حجرات نیز باعث کاهش حجم خون‬ ‫‪.3‬‬
‫می شود‬
‫اسهاالت ‪،‬استفراغ ‪،‬تعریق شدید ‪ ،‬سوختگیهای وسیع و کم آبی باعث کاهش حجم‬ ‫‪.4‬‬
‫خون می شود‬
 ‫شاک کاردیوجنیک‬
‫اگر عمل کرد قلب در پمپاژ خون به داخل عروق در اثر بیماری های مانند حمالت قلبی ‪،‬پارگی قلب و‬ ‫‪.1‬‬
‫مسمومیت های دوایی دچار اختالل شود منجر به شاک می شود‬
‫به این نوع شاک که در اثر بیماری های قلبی به وجود می آید شاک کاردیوجنیک گفته می شود‬ ‫‪.2‬‬
 ‫شاک وازوجنیک یا توزیعی‬
‫‪ .1‬این نوع شاک در اثر توزیع نادرست خون و عدم کفایه انقباض رگها به وجود می آید‪.‬‬
‫‪ .2‬به شاک که در اثر اتساع و تنگی شدید رگها به وجود می آید شاک وازوجنیک یاد می‬
‫شود ‪.‬‬
‫عوامل شاک وازوجنیک یا توزیعی‬
‫سایکوجنیک شاک (شاک با منشا روانی )‬ ‫‪(1‬‬
‫آنافیالکتیک شاک ( شاک با منشا حساسیت)‬ ‫‪(2‬‬
‫( شاک ناشی از عفونت )‬ ‫سپتیک شاک‬ ‫‪(3‬‬
‫نوروجنیک شاک ( شاک با منشا عصبی)‬ ‫‪(4‬‬
 ‫سایکوجنیک شاک (شاک با منشا روانی )‬

‫این نوع شاک معموالً در حاالت ذیل به وجود می آید‬

‫‪ ‬درد شدید ناگهانی‬
‫‪ ‬ترس شدید‬
‫‪ ‬دیدن خون‬
‫‪ ‬در این نوع شاک فرد ممکن دچار سنکوپ شود‬
 ‫آنافیالکتیک شاک ( شاک با منشا حساسیت)‬
‫‪ .1‬این نوع شاک معموالا در اثر وارد شدن ماده اجنبی به بدن ایجاد می شود‬
‫‪ .2‬ماده اجنبی باعث تحریک سیستم معافیت می شود که یکی از نتایج آن‬
‫توسع رگها می باشد‬
 ‫( شاک ناشی از عفونت )‬ ‫سپتیک شاک‬
‫این نوع شاک در اثر وجود عوامل عفونی در خون به وجود می آید‬
 ‫نوروجنیک شاک ( شاک با منشا عصبی)‬
‫این نوع شاک در اثر تروما ‪ ،‬و آسیب های دماغ به علت از بین رفتن عصب سمپاتیک‬
‫به وجود می آید‬
 ‫عالیم اولیه یا هشدار دهنده شاک‬
‫عالیم اولیه شاک عبارت اند از‪:‬‬

‫‪ ‬تغیرات رفتاری ‪ :‬مصدوم دچار بی قراری می شود‬

‫‪ ‬تغیرات نبض ‪ :‬برای جبران کاهش خون رسانی نبض سریع می شود ( بیش از‬
‫‪ ۱۰۰‬ضربان در دقیقه )‬
‫تعداد نبض بیشتر از ‪ ۱۲۰‬باید ما را به شاک مظنون نماید‬
‫‪ ‬تغیرات در جریان خون پوست ‪ :‬به منظور خون رسانی به اندام های حیاتی بدن‬
‫خونرسانی پوست کاهش یافته در نتیجه پوست رنگ پریده و مرطوب به نظر می‬
‫رسد‪.‬‬
 ‫عالیم شاک در مراحل پیشرفته‬
‫تغیرات رفتاری ‪ :‬مصدوم به محرک های اطراف پاسخ مناسبی نمیدهد‬
‫وضعیت هوشیاری ‪ :‬با پیشرفت شاک مصدوم بیهوش می شود ممکن به اغما( ‪ ) Coma‬برود‪.‬‬
‫تغیرات نبض ‪ :‬در مراحل پیشرفته شاک نبض کند می شود‬
‫تغیرات در جریان خون پوست ‪ :‬نهایات بدن و سایر قسمت های بدن سرد و مرطوب می شود‬
‫تغیرات تنفس ‪ :‬با پیشرفت شاک تنفس ضعیف و سطحی تر می شود‬
‫تغیرات فشار خون ‪ :‬تغیرات فشار خون در شاک به صورت تدریجی نمی باشد بلکه به‬
‫صورت فوری فشار خون پایین می آید‬
 ‫اقدامات اولیه در شاک‬
‫‪ ‬مصدوم را آرام کنید و او را به پشت بخوابانید‬
‫‪ ‬پای های مصدوم را باالتر از سر او قرار بدهید‬
‫‪ ‬سر مصدوم را به یک سو خم نماید تا در صورت استفراغ موارد وارد ریه ها نشود‬
 ‫توجه‬
‫‪ (1‬نباید پای مصدوم از ‪ ۲۵‬سانتی متر باال تر باشد‬
‫‪ (2‬نباید مصدوم را روی سطح شیب دار وضعیت بدهیم را احشای داخلی روی ریه فشار آورده تنفس‬
‫مشکل می شود‬
‫‪ (3‬لباس تنگ‪ ،‬نکتایی وکمر بند مصدوم را آزاد نماید را به آسانی تنفس کرده بتواند‬
‫‪ (4‬مصدوم را با پوشش مناسبی گرم نگهدارید‬
‫‪ (5‬عالیم حیاتی مصدوم را مرتبا ً چک نماید‬
‫‪ (6‬از تغیر وضیعت و حرکت بی مورد مصدوم پرهیز کنید و او را با همان حالت در باال برانکارد‬
‫)‪ (stretcher‬انتقال داده شود‬
‫‪ (7‬از دادن مایعات و مواد خوراکی از راه دهن جدا ً پرهیز کنید ‪.‬‬