KHÁI NIỆM

Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc từ các thể nhân, pháp nhân
cho Nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật quy định,
nhằm sử dụng cho mục đích công cộng.
 Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả khi được tổ chức,
cá nhân khác cung cấp các dịch vụ được quy dịnh trong văn bản
pháp luật về Phí, lệ phí.
 Lệ phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được Cơ
quan Nhà nước hoặc tổ chức được ủy quyền phục vụ công việc
quản lý Nhà nước được quy định trong văn bản pháp luật về
Phí, lệ phí.
 THUẾ, PHÍ VÀ LỆ PHÍ

Khác nhau
Giống nhau
 Đều là khoản thu  Về tính chất động viên: thuế không có
chủ yếu thường tính hoàn trả trực tiếp, phí và lê phí có
xuyên cho đối khoản cụ thể.
NSNN  Về mục đích sử dụng: thuế và lệ phí
 Gắn với quyền không gắn với mục đích sử dụng cụ
lực của NN, thể. Phí thường có mục đích sử dụng rõ
mang tính pháp ràng
lý cao  Về tác dụng trong quản lý kinh tế:
 Là công cụ quản Thuế có vai trò quan trọng hơn, phạm
lý, điều hành xã vi tác động rộng hơn
hội của NN  Về quy mô phát sinh: Thuế có quy mô
lớn hơn, tập trung chủ yếu cho NSNN.
Phí và lệ phí thường được giao cho
chính quyền quản lý và sử dụng.
ĐẶC ĐIỂM
 Thuế là khoản động viên mang tính bắt buộc, gắn với quyền lực
của Nhà nước
 Xuất phát từ đặc tính của hàng hóa công cộng : sử dụng chung
và Nhà nước là chủ thể cung cấp
 => Đóng thuế là trách nhiệm và nghĩa vụ
  Thuế mang tính không hoàn trả trực tiếp: không gắn trực tiếp
với lợi ích cụ thể mà NNT được hưởng từ hàng hóa công cộng
do NN cung cấp
 Thuế có tính pháp lý cao: thông qua các VPPL của Nhà nước
như Hiến pháp, luật,… với sự giám sát chặt chẽ của NN
 VAI TRÒ CỦA THUẾ
 Huy động nguồn lực Tài chính cho NN
 Điều tiết kinh tế vĩ mô

+ Ổn định giá cả, kiềm chế lạm phát

+ Kích thích đầu tư, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững
+ Là công cụ để phân phối lại sản phẩm xã hội nhằm đạt mục tiêu
công bằng xã hội
+ Bảo hộ sản xuất nội địa và tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh
tế
PHÂN LOẠI
 Căn cứ vào cơ sở đánh thuế/ Đối tượng chịu thuế

Bao gồm: Thuế thu nhập: các sắc thuế có đối tượng chịu thuế là thu
nhập nhận được (VD: TNCN, TNDN)
Thuế tiêu dùng là các loại thuế có đối tượng chịu thuế là phần thu
nhập nhận được mang tiêu dùng trong hiện tại (VD: Thuế TTĐB,
thuế GTGT…)
 Căn cứ vào tính chất điều tiết của thuế/ Phương thức đánh thuế

+ Thuế trực thu

+ Thuế gián thu

??? Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu? Cho VD về 2 loại thuế
này

Thuế tài sản: là các loại thuế có đối tượng chịu thuế là GT tài sản
PHÂN LOẠI
 Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài
sản của NNT.
+ NNT trực thu là người trả thuế cuối cùng trong một chu kỳ sản
xuất kinh doanh nên khả năng và cơ hội chuyển dịch gánh nặng thuế
của NNT cho người khác trở nên khó khăn hơn
+ Bao gồm các sắc thuế có cơ sở đánh thuế là thu nhập nhận được.
VD: thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế sử
dụng đất phi nông nghiệp
 Thuế gián thu là loại thuế không trực tiếp đánh vào thu nhập và
tài sản của NNT mà đánh một cách gián tiếp thông qua giá cả
hàng hóa và dịch vụ. Người sản xuất hàng hóa và cung ứng dịch
vụ cộng thêm phần thuế vào trong giá hàng hóa và dịch vụ của
mình. Khi hàng hóa và dịch vụ được bán, người sản xuất thay
mặt người tiêu dùng nộp khoản thuế gián thu cho NN.
+ Mang tính lũy thoái vì mức thuế không phụ thuộc vào thu nhập có
khả năng nhận được của NNT
+ Bao gồm: Thuế GTGT, thuế TTĐB, thuế XK, thuế NK, thuế
BVMT
 Căn cứ vào phạm vi thẩm quyền ban hành thuế: Thuế trung
ương và thuế địa phương
 Căn cứ vào cách xác định thuế suất:

+ Thuế theo đơn vị/ thuế tuyệt đối (ấn định bằng một mức tuyệt đối
dựa trên đơn vị vật lý của cơ sở thuế) VD: thuế XNK, thuế BVMT
+ Thuế theo giá trị/ thuế tương đối: mức thuế được tính bằng một tỷ
lệ phần trăm trên một đơn vị GT đối tượng chịu thuế
VD: thuế GTGT, thuế TTĐB
+ Thuế hỗn hợp: thuế XNK
 Căn cứ vào mối quan hệ giữa thuế với thu nhập:

+ Thuế lũy tiến

+ Thuế lũy thoái (mức thuế đóng như nhau, thu nhâp NNT khác
nhau):
VD: thuế GTGT khi mua hàng hóa 110 triệu (thuế GTGT 10
triệu)
A: Có Thu nhập là 20 triệu (A<B)=> tăng lên
B: Có thu nhập 40 triệu
  TN càng tăng thì tỷ lệ thuế trên TN của người chịu thuế
(10/20) so với (10/40) càng giảm (10/20 >10/40)=> giảm
xuống

+ Thuế tỷ lệ
??? Giải thích và cho ví dụ từng loại thuế
Các tiêu chuẩn của hệ thống thuế hiện đại
 Tính công bằng
 Tính hiệu quả
 Tính rõ ràng, minh bạch
 Tính linh hoạt
 Các yếu tố cấu thành một sắc thuế
 Tên gọi
 Đối tượng nộp thuế
 Đối tượng chịu thuế
 Cơ sở tính thuế
 Mức thuế
 Miễn thuế, giảm thuế