1.

ŚCIĄGA
Pochodne funkcji elementarnych:
(c)′ = 0
(xn )′ = nxn−1 (□n )′ = n□n−1 · □′
′
(sin x) = cos x (sin □)′ = (cos □) · □′
(cos x) = − sin x (cos □)′ = (− sin □) · □′
′

(tgx)′ = cos12 x (tg□)′ = cos12 □ · □′

′
(ctgx) = − sin2 x 1
(ctg□)′ = − sin12 □ · □′
x ′ x
(a ) = a · ln a (a□ )′ = (a□ ) · ln a · □′
x ′
(e ) = e x
(e□ )′ = (e□ ) · □′
′
(ln x) = x 1
(ln □)′ = □
1
· □′
(loga x)′ = x ln a 1
(loga □)′ = □ ln a · □′
1

(arcsin x) = 1−x2 (arcsin □)′ = √1−□

′ √ 1 1
2
· □′
−1 −1
(arccos x) = √1−x2 (arccos □) = √1−□2 · □′
′ ′

(arctgx)′ = 1+x 1
2 (arctg□)′ = 1+□ 1
2 · □
′
′
(arcctgx) = − 1+x2 (arcctg□) = − 1+□2 · □′
1 ′ 1

( Reguła de L’Hospitala) Jeżeli funkcje f, g spełniają warunki:

1. limx→x0 f (x) = limx→x0 g(x) = 0, przy czym g(x) ̸= 0 w sąsiedztwie x0 , 2.
′
istnieje limx→x0 fg′ (x)
(x)
( właściwa lub niewłaściwa), to
′
limx→x0 fg(x)
(x)
= limx→x0 fg′ (x)
(x)

Twierdzenie jest również prawdziwe dla granic jednostronnych, granic w nieskoń-

czoności oraz przy założeniu postaci:
1’. limx→x0 f (x) = limx→x0 g(x) = ∞.
Rodzaj przekształceń wykorzystywanych w obliczaniu granic za pomocą reguły
L’Hospitala
Rodzaj nieoznaczoności Stosowane przekształcenie Otrzymana nieoznaczoność
0·∞ f · g = f1 lub f · g = g1 0
0 lub ∞
∞
g f
1 1
g−f 0
∞−∞ f −g = 1 0
fg
1∞ , ∞0 , 00 f g = eg ln f 0·∞
Algorytm całkowania funkcji wymiernych

1. Funkcję wymierną zapisujemy w postaci wielomianu i funkcji wymiernej wła-

ściwej.
2. Mianownik funkcji wymiernej właściwej rozkładamy na czynniki liniowe i kwa-
dratowe nierozkładalne.
3. Zapisujemy rozkład funkcji wymiernej właściwej na ułamki proste pierwszego i
drugiego rodzaju.
4. Znajdujemy nieznane współczynniki tego rozkładu.
5. Obliczamy całki poszczególnych składników rozkładu funkcji wymiernej.

1
2

∫︁ CAŁKI WZORY:
∫︁ 0dx = C
∫︁ dx = x + C
adx = ax + C
α+1
x dx = xα+1 + C, α ∈ R \ {−1}
∫︁ α
∫︁ dx
∫︁ xdx= ln |x| 1
+ C, x ∈ R \ {0}
= ln |ax + b| + C, a ̸= 0
∫︁ ax+b
f ′ (x)dx
a
= ln |f (x)| + C
∫︁ xf (x) ax
a
∫︁ x dx = ln a + C, 0 < a ̸= 1
dx = ex + C
∫︁ eax+b
∫︁ e dx = a1 eax+b + C
∫︁ sin xdx = − cos x +1 C
∫︁ sin(ax + b)dx = − a cos(ax + b) + C
∫︁ cos xdx = sin x +1C
∫︁ cos(ax + b)dx = a sin(ax + b) + C
dx
∫︁ sindx2 x −ctgx + C, x ̸=
=
π
kπ, k ∈ N
2 x = tgx + C, x ̸= 2 + kπ, k ∈ N
∫︁ cos
dx
= arctgx + C
∫︁ dx2
1+x
2 2 = a1 arctg xa + C, a ̸= 0
∫︁ a +xdx
√ = arcsin x + C
∫︁ 1−x2
∫︁ sinh xdx = cosh x + C
∫︁ cosh xdx = sinh x + C
dx
∫︁ sinh 2 x
= −ctghx + C, x ̸= 0
dx
∫︁ cosh x′ = tghx + C
2

f (x)g (x)dx = f (x)g(x) − f ′ (x)g(x)dx

∫︁
1−t2
t = tg x2 , sin x = 1+t 2t 2dt
2 , cos x = 1+t2 , dx = 1+t2
2
t 1 t dt
t = tgx, sin2 x = 1+t 2
2 , cos x = 1+t2 , sin x cos x = 1+t2 , dx = 1+t2
∫︁ Wn (x)dx √ ∫︁ dx
√ = Gn−1 (x) ax2 + bx + c + λ √ax2 +bx+c
∫︁ ax dx
2 +bx+c
√
√
2 +a
= ln |x + x2 + a| + C
∫︁ xdx x
√ = arcsin |a| +C
∫︁ √a2 −x2 √ √
x + adx = 2 x x2 + a + a2 ln |x + x2 + a| + C
2 1
√ 2 √
a2 − x2 dx = a2 arcsin |a| x
+ x2 a2 − x2 + C
∫︁

Całka oznaczona Jeżeli krzywe y = f (x) oraz y = g(x) dla x ∈ [a, b] spełniają
nierówność f (x) ≥ g(x), to pole obszaru ograniczonego tymi krzywymi oraz pro-
stymi x = a, x = b wyraża się wzorem:
∫︂ b
P = [f (x) − g(x)]dx
a
Całka niewłaściwa
Definicja 1.1 (całka niewłaściwa na półprostej). Niech funkcja f będzie określona
na przedziale [a, ∞) Całkę niewłaściwą pierwszego rodzaju funkcji f na [a, ∞) de-
finiujemy wzorem:
∫︂ ∞ ∫︂ B
f (x)dx := lim f (x)dx
a B→∞ a
 3

Jeżeli granica po prawej stronie znaku równości jest właściwa, to mówimy, że całka
niewłaściwa funkcji f na [a, ∞) jest zbieżna. Jeżeli granica ta jest równa ∞ lub
−∞, to mówimy, że całka jest rozbieżna odpowiednio do ∞ lub −∞. W pozosta-
łych przypadkach mówimy, że całka jest rozbieżna. Analogicznie definiuje się całkę
niewłaściwą pierwszego rodzaju na (−∞, b) :
∫︂ b ∫︂ b
(1.1) f (x)dx := lim f (x)dx
−∞ A→−∞ A

Definicja 1.2. Niech funkcja f będzie określona na przedziale (−∞, ∞) Całkę nie-
właściwą pierwszego rodzaju funkcji f na (−∞, ∞) definiujemy wzorem:
∫︂ ∞ ∫︂ a ∫︂ ∞
(1.2) f (x)dx := f (x)dx + f (x)dx,
−∞ −∞ a
gdzie a oznacza dowolną liczbę rzeczywistą.
Definicja 1.3. Niech funkcja f określona na przedziale (a, b] będzie nieograniczona
tylko na prawostronnym sąsiedztwie punktu a.Całkę niewłaściwą drugiego rodzaju
funkcji f na (a, b] definiujemy wzorem:
∫︂ b ∫︂ b
(1.3) f (x)dx := lim+ f (x)dx
a A→a A
Jeżeli granica po prawej stronie znaku równości jest właściwa, to mówimy, że całka
niewłaściwa funkcji f na przedziale (a, b] jest zbieżna. Jeżeli granica ta jest równa
∞ lub −∞, to mówimy, że całka jest rozbieżna odpowiednio do ∞ lub −∞. W po-
zostałych przypadkach mówimy, że całka ta jest rozbieżna.
Analogicznie definiuje się całkę niewłaściwą drugiego rodzaju funkcji f określonej
na przedziale [a, b) i nieograniczonej tylko na lewostronnym sąsiedztwie punktu b:
∫︂ b ∫︂ B
(1.4) f (x)dx := lim− f (x)dx
a B→b a

Definicja 1.4. Niech funkcja f określona na zbiorze [a, c) ∪ (c, b] będzie nieograni-
czona tylko na obu jednostronnych sąsiedztwach punktu c. Całkę niewłaściwą dru-
giego rodzaju funkcji f na [a, b] definiujemy wzorem:
∫︂ b ∫︂ c ∫︂ b
(1.5) f (x)dx := f (x)dx + f (x)dx
a a c