บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 1

บทที่ 8

การสื บพั นธุ์ของพื ชดอก

Content...
1. โครงสร้างของดอกและชนิดของผล
2. การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศของพืชดอก
3. วัฏจักรชีวิตแบบสลับของพืชดอก
4. การใช้ประโยชน์จากโครงสร้างต่าง ๆ ของผลและเมล็ด***

1. โครงสร้างของดอกและชนิดของผล
− ดอกเป็นโครงสร้างที่เปลี่ยนแปลงมาจากกิ่งและใบของพืช
− เป็นอวัยวะสืบพันธุ์ของพืชดอก
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 2
โครงสร้างของดอก (Flower structure)
1. องค์ประกอบของดอก เรียงเป็นวงอยู่บนฐานรองดอก (receptacle) ที่ต่อกับก้านดอก (peduncle)

เรียงลำดับจากวงนอกไปในสุด
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 3
2. ประเภทของดอก
1. แบ่งตามโครงสร้างของดอก กำหนดให้ A=sepal, B= petal, C= stamen, D= pistill
➢ ดอกสมบูรณ์ (Complete flower) มีองค์ประกอบ...............................................................
➢ ดอกไม่สมบูรณ์ (Incomplete flower) มีองค์ประกอบ...............................................................
➢ ดอกสมบูรณ์เพศ (Perfect flower) มีองค์ประกอบ...............................................................
➢ ดอกไม่สมบูรณ์เพศ (Imperfect flower) มีองค์ประกอบ...............................................................

2. แบ่งตามตำแหน่งของวงเกสรตัวเมีย (gynoecium)
➢ Hypergynous/Epigynous...................................................................................................................
➢ Perigynous........................................................................................................................................
➢ Hypogynous......................................................................................................................................

………………………… ………………………… …………………………

 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 4
3. แบ่งตามจำนวนดอกบนก้านดอก
➢ ดอกเดี่ยว (solitary flower) 1 ก้าน มี 1 ดอก
เช่น ดอกมะเขือ, กุหลาบ, บัว
➢ ดอกช่อ (inflorescences flower) 1 ก้าน มีหลายดอก แต่ละดอกเรียกว่า........................................
เช่น ดอกเข็ม, กล้วยไม้, เฟื่องฟ้า, ผกากรอง
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 5
ชนิดของผล
แบ่งตามการกำเนิด, ลักษณะของดอก และจำนวนของรังไข่

ประเภทของผล ตัวอย่างพืช
1. ผลเดี่ยว (simple fruit) มะม่วง, องุ่น, ส้ม, ทุเรียน, มะกรูด, มะนาว

2. ผลกลุ่ม (aggregate fruit) น้อยหน่า, สตรอเบอรี่, จำปี, จำปา, การะเวก, กระดังงา,

ลูกจาก, ฝักบัว, นมแมว
3. ผลรวม (multiple fruit) สัปปะรด ขนุน ลูกยอ หม่อน มะเดื่อ สาเก
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 6
2. การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศของพืชดอก (Angiosperm)
การสืบพันธุ์ (Reproduction) = ...............................................................................................
..............................................................................................................................................................
➢ การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (Asexual reproduction)
▪ ใช้เซลล์ร่างกาย (Somatic) ในการสืบพันธุ์ และไม่มกี ารรวมกันของเซลล์สืบพันธุ์
▪ อาศัยการแบ่งเซลล์แบบ Mitosis
➢ การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ (Sexual reproduction)
▪ ใช้เซลล์สืบพันธุ์ (Gamete) คือ Sperm และ egg มารวมกันได้ Zygote และเจริญเป็นสิ่งมีชีวิตใหม่
▪ อาศัยการแบ่งเซลล์แบบ Meiosis เพื่อสร้างเซลล์สืบพันธุ์
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 7
การสืบพันธุ์ของพืชดอก
อาศัยกระบวนการ 5 ขั้นตอน
1. การสร้างและเจริญของเซลล์สืบพันธุ์ 4. การเกิดผลและเมล็ด
2. การถ่ายละอองเรณู (Pollination) 5. การงอกของเมล็ด
3. การปฏิสนธิ (Fertilization)

1. การสร้างและเจริญของเซลล์สืบพันธุ์
การสร้างละอองเรณู (Pollen) ในเกสรตัวผู้

Microsporogenesis
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 2
การสร้างถุงเอมบริโอ (Embryo sac) ในเกสรตัวเมีย

Magasporogenesis
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 3
2. การถ่ายละอองเรณู (Pollination)
− อาศัยสื่อหรือปัจจัยพาไป เรียกว่า Pollinating agent
o ลม (Anemophily)
o แมลง (Entomophily)
o สัตว์อื่น ๆ เช่น นก หอยทาก มนุษย์
o น้ำ พืชดอกใช้วิธีการนี้น้อยมาก

3. การปฏิสนธิ (Fertilization)
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 4
4. การเกิดผลและเมล็ด

***ผลเจริญมาจาก............................................................***
โครงสร้างของผล ประกอบด้วย
1. Pericarp มาจาก.............................................................
2. Seed มาจาก.............................................................
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 5
ตัวอย่างพืชที่ควรรู้จัก...
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 6

มะพร้าว

เยื่อสีน้ำตาลม่วง/น้ำตาล ที่ติดเนื้อมะพร้าว คือ...................................

 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 7
สรุป...
ผล Fruit (ผล)
seed
Embryo
pericarp
Seed coat Endosperm Radical + cotyledon
ตัวอย่าง caulicle
ถั่วต่าง ๆ ฝักถั่ว เปลือกถั่ว ไม่มี ต้นถั่ว เนือ้ ในเมล็ด
ข้าวโพด เยื่อสีเหลืองด้านนอกกินแล้วติดฟัน
เนือ้ ใน ต้นอ่อน
(pericarp กับ seed coat)
ทานตะวัน เปลือกแข็ง ๆ ไม่มี เมล็ดทานตะวัน
ลิ้นจี่ ทุเรียน
ลำไย ระกำ เปลือก เนือ้ ในทานได้ เมล็ด
มะไฟ

5. การงอกของเมล็ด
1. การงอกเหนือดิน (Epigeal germination)
2. การงอกใต้ดิน (Hypogeal germination)
 บทที่ 8 การสืบพันธุ์ของพืชดอก 8
3. วัฏจักรชีวิตแบบสลับของพืช (Alternation of generation)
− Sporophyte ช่วงที่พืชดำรงชีวิต จำนวนชุดโครโมโซม Diploid (2n)
− Gametophyte ช่วงที่พืชดำรงชีวิต จำนวนชุดโครโมโซม Haploid (n)