Professional Documents
Culture Documents
F3 SISWATI 2
F3 SISWATI 2
Write your name, Centre number and candidate number on all the work you hand in.
Write in blue or black pen.
Do not use staples, paper clips, highlighters, glue or correction fluid.
At the end of the examination, fasten all your work securely together.
The number of marks is given in brackets [ ] at the end of each question or part question.
___________________________________________________________________________________
This document consists of 10 printed pages and 2 blank pages.
SICEPHU A
UMBUTO 1
LISONDVO LIYAGICIKA
ULaMangweni abeyintfombi tiphelele, phuma langa sikotse cobo lwakhe. Abetsi kantsi wakhekile
abuye ashaye ngelibala leliluhlata lokutsandzekako. Inhlonipho beyibutwa kuye Sebentile. Lijaha
bekalikhulumisa ngenhlonipho nalotendlulelako ate atitjele kutsi litawendlula ngelihubo kantsi
phindze utolicitsa ngalenkhulu inhlonipho noma nalo beselititjelile kutsi lamuhla ngelemancamu.
ULaMangweni abekhuliswe ngayo inhlonipho ekhaya. Uyise nenina bebayatisa inhlonipho futsi
bagcizelela bumcoka bekuhlonipha wonkhe umuntfu.
Loku ngiko lokwabanga kutsi emajaha alommango afise kuyawutehlulekela kuyo lentfombi. Phela
abeyindlala emantfombatana latsi kantsi ayabukeka aphindze engcaye. Akwetfusi-ke kutsi
emajaha akuboMhlalamanti, Mgangeni, Timbutini naletinye tigodzi onkhe besekayati indlela leya
kuBhobokazi ekhabo Sebentile. Labanye bebayati noma balele seyabhodvuka tigi tabo. Phela
labadzala batsi, ‘lapho kunelutsandvo khona, indlela ikhona’. Linyenti lalamajaha abeshaya
ngetimoto takalokusho abuye ayidle kudzele sibukeli indvwangu leyo. Beketa lamajaha
©ECESWA 207/02/O/N/2020
3
Kuko konkhe loku, linye linyeva lelalihlupha Vosho nemkakhe. Yindzaba yembeleko! Iminyaka
lengetulu kwalesihlanu solo kulokota litsemba kutsi utawuvela umntfwana. Umndeni nawo bese
ucalile kubuta kutsi kantsi sekubambephi kuLaZwane. Ligugu lamakoti wabo bese liya
ngekuncipha.
Imibuto
(c) Endzimeni yesitsatfu, khipha lokukhomba kutsi umka Vosho bekamuhle. [1]
[Sekukonkhe: 15]
©ECESWA 207/02/O/N/2020
5
UMBUTO 2
Kubafundzi labemukelwe kulomnyaka kube khona bafana labane ebangeni lelishumi lababe
nenshisekelo yekugucula lesikolwa kute sibuyise sitfunti saso. Batali balabafundzi labane
bebafundze baphumelela kuso lesikolwa, ngako nabo labafundzi bebanenkholelo kutsi
batowuphakamisa umjeka walesikolwa. Batimisela kwenta taba letitawukhomba labanye bafundzi
kutsi simcoka kangakanani lesikolwa sabo. Bacela sitfutjana kulolisekela lemphatsisikolwa kutsi
mane bametfulele leliphupho labo lekushintja lesikolwa sibuyele sibe njengakucala. Lisekela
lemphatsi lalitsakasela kakhulu leliphupho laze lacela kutimbhandzakanya nabo labafundzi
lebebanenshisekelo. Lisekela labachuba bayokwendlalela umphatsisikolwa ngaleliphupho naye
walijabulela.
Kwatsi kucala liviki babe bawungenela umsebenti lomkhulu. Insimbi yekungena kwesikolwa
yashaywa kusesele imizuzu lesihlanu singakangeni sikolwa khona kutotsi nase kugabanca
insimbi yesikhombisa babe sebeme emlayinini kuvele kucale kuthantaza. Loku kwakungumetamo
wekutsi bafundzi nabothishela bahloniphe insimbi yekungena futsi babambe sikhatsi. Kute balwe
nekubaleka kanye nekulova kwebafundzi emaklasini ngetikhatsi tekufundza, bakhetsa
kusebentisana netindvuna letibuke emaklasi lehlukene kutsi bamake labo labakhona kuleso
naleso sifundvo kuloluhla lwemabito kuwo onkhe emabanga. Loku kwakucinisekisa kutsi
ngempela kubebete umfundzi lokhona kubalekela tifundvo letitsite, kubebete lolovako kantsi
kubuye kucize kutsi bonkhe bothishela bayangena futsi bafundzise tifundvo tabo ngoba
bebasayina ekupheleni kwetifundvo.
Basukela inkapane leyakha umgwaco lowengca kulesikolwa bacela kutsi baphiwe imigcoma
yekulahla tibi lokwakutocinisekisa kutsi sihlobe sikolwa. Yatsi itseleka imigcoma babe
bakhulumisana nebafundzi kutsi bayisebentise phela lemigcoma. Sashintja sikolwa saba sihle.
©ECESWA 207/02/O/N/2020
7
©ECESWA 207/02/O/N/2020
9
SICEPHU B: LUHLELO
[Sekukonkhe: 15]
UMBUTO 4
[Sekukonkhe: 15]
©ECESWA 207/02/O/N/2020
11
BLANK PAGE
BLANK PAGE
______________________________________________________________________________________________________
Permission to reproduce items where third party owned material protected by copyright is included has been sought and cleared
where possible. Every reasonable effort has been made by the publisher (ECESWA) to trace copyright holders, but if any items
requiring clearance have unwittingly been included, the publisher will be pleased to make amends at the earliest possible
opportunity.
©ECESWA 207/02/O/N/2020