Professional Documents
Culture Documents
1440749527 c 103
1440749527 c 103
کلیه ی حقوق ما ّدی و معنوی این کتاب متعلّق به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت
آموزش و پرورش است و هرگونه استفاده از کتاب و اجزای آن به صورت چاپی و الکترونیکی و ارائه
در پایگاه های مجازی ،نمایش ،اقتباس ،تلخیص ،تبدیل ،ترجمه ،عکس برداری ،نقّاشی ،تهیه ی فیلم
و تکثیر به هر شکل و نوع بدون کسب مجوز از این سازمان ممنوع است و متخلّفان تحت پیگرد
قانونی قرار می گیرند.
95 درس بىستم رضا «ضـ ض» بخش :2آموزش نشانه ها ()1
96 ــ خاطرات انقالب «ط» 27
اول آ ا ــ بـ بدرس ّ
99 با هم بخوانیم (جشن بهمن) 30 درس دوم ا َ ـَـ ــ د
درس بىست و ىكم 33 با هم بخوانیم (مهربانتر از مادر)
100 ــ الك پشت و مرغابى ها «غـ ـغـ ـغ غ» 34 درس سوم مـ م ــ سـ س
103 درس آزاد محلّ زندگی من 37 درس چهارم او و ــ تـ ت
104 درس بىست و دوم پیامبر مهربان «ظ» 40 درس پنجم ر ــ نـ ن
107 با هم بخوانیم ( پیغمبر ما) 43 با هم بخوانیم (زردآلو)
108 ــ جدول الفبای فارسی 44 درس ششم اىـ ىـ ى اى ــ ز
47 با هم بخوانیم (ای ایران)
روان خوانى
48 درس هفتم اِ ِــ ـه (ـه ) ه ــ شـ ش
110 ــ شادمی و پاک و خندان
51 درس هشتم ىـ ى ــ ا ُ ـُـ
111 ــ چهار فصل
54 درس نهم كـ ك ــ و
113 ــ داستان…
57 درس دهم پـ پ ــ گـ گ
114 نیایش
60 درس ىازدهم فـ ف ــ خـ خ
مقدّ مه
خدای مهربان را سپاس میگوییم که در پی جهش به سوی حت ّول بنیادین و تغییر نگرشها در قلمرو آموزش و پرورش،توانستیم
توجه به چهارچوب برنامهی درسی ملّی ،به بازنگری برنامهی درسی فارسی و باز تولید با تکیه بر مبانی تعلیم و تربیت اسالمی و نیز ّ
طراحی ساختار و محتوای کتاب درسی و دیگر موا ّد بستهی آموزشی را ّ و سازماندهی محتوای درس فارسی بپردازمی و کار تهیه،
به فرجام برسانیم .امیدوارمی آموزش این برنامه ،سبب شکوفایی استعدادهای نوآموزان و رشد و بهبود فرایند آموزش عمومی میهن
اسالمی گردد.
برنامهی زبان آموزی دورهی دبستان و بهطور خاص ،کتاب فارسی «بخوانیم و بنویسیم» پایهی ا ّول ،که حدود یک دهه در چرخهی
آموزش رسمی کشور حضور داشت؛ اینک بر بنیاد یافتهها و اندوختههای کارشناسان و جتربههای علمی و آموزشی همکاران و
صاحبنظران تعلیم و تربیت سراسر ایران عزیز ،فرصت تولّد دوباره یافت؛ بههمنی سبب از فرصت فرخندهی فراهم آمده ،استقبال
کردمی و کوشیدهامی با بهرهگیری از دیدگاههای مختلف و کاربست نیکوترین آنها ،در همهی عناصر ساختاری و محتوایی برنامه،
بازنگری و اصالحات و تغییرات بایسته؛ صورت گیرد.
توجه به نیازهای کودکان عزیز و رعایت واژگان پایهی زبانآموزان ،متناسب با میزان درک و دریافت آنان ،و نیز درخواستهای ّ
آموزگاران گرامی ،در متام فراز و فرودهای این تغییرات،پیش روی ما بوده است.
توجه شما همکاران ارجمند را به نکات زیر ،جلببرای کمک به فرایند یاددهی ــ یادگیری و بهبود آموزش و بهرهوری نیکوترّ ،
می کنیم:
توجه به مهارتهای زبان ،در دو پهنه سازماندهی شده است: ّ با دبستان، ی دوره آموزی زبان ی برنامه محتوای 1ــ
الف) کتاب فارسی (مهارت خواندن) ب) کتاب نگارش فارسی (مهارت نوشنت) کتاب مهارت خواندن در آموزش بر روش
کلّی و کتاب مهارت نوشنت ،بر روش جزئی تأکید دارد ا ّما با ّ
توجه به نگاه تلفیقی ،در مراحلی از آموزش به فراخور محتوا ،به هر دو
توجه شده است. روش ّ
تفکر و استدالل) و مهارتهای نوشتاری 2ــ این برنامه بر پایهی مهارتهای گفتاری (گوش دادن ،سخن گفنت ،خواندنّ ،
(دستورزی ،رونویسی ،کلمهنویسی ،جمله نویسی ،بندنویسی و امال و …) سازماندهی شده است.
3ــ کتاب فارسی (مهارت خواندن) با نگاره آغاز شده است؛ این بدان معناست که گام نخست در آموزش زبان ،پرورش سواد
بصری به همراه رشد سواد شنیداری است که با دستورزیهایی همراه شده است .در پی تقویت چشم و گوش و ماهیچههای دست
خطی زبان آغاز میشود .دانشآموزان پس از آشنایی با شکل نوشتاری نشانهها و رشد تواناییهای فراگیران ،آموزش نشانههای ّ
و کلمهها ،در کتاب نگارش از منونهی حتریری آنها ،بازنویسی و منونهبرداری می کنند .برای پویاتر کردن آموزش و ژرفا بخشی و
ماندگارسازی آموختهها ،توصیه میشود از روشهای ف ّعال ،مشارکتی و همیاری استفاده شود تا دانشآموزان ،برای شکوفایی ّ
تفکر
و پرورش استعدادهای خود در جریان یاددهی ــ یادگیری ،نقش اثر بخشتری داشته باشند.
4ــ برای تقویت توانایی امال و خوانانویسی دانشآموزان،در سازماندهی محتوا ،سه نوع خط به کار گرفته شده است:
خطی است که معمو ًال همهی کتابهای کودکان به آن خط خط خوانداری که سرمشق خواندن شاگردان است و همان ّ الف) ّ
نوشته و چاپ میشود.
ّ
خط نوشتاری که سرمشق نوشنت دانشآموزان است و خطی است که منت درسها با آن نوشته شده است. ب) ّ
خط حتریری که شعرهای کتاب با آن نوشته شده است. پ) ّ
توجه باشد ،درستنویسی شکل امالیی کلمات است ،نه نوع ّ
خط آنها. 5ــ الزم به یادآوری است آنچه در ارزش یابی امال باید مورد ّ
ّ
6ــ یکی از درسهای کتاب« ،درس آزاد» است .تهیهی محتوای مناسب برای این درس ،بهعهدهی معلمان محترم و دانش آموزان
توجه به نیازهای منطقهای ،ضرورتهای فرهنگی و آداب و رسوم محلّی ،به تولید آن اقدام منایند. عزیز گذاشته شده است تا با ّ
رعایت عناصر ساختاری درس و هماهنگی با دیگر درسها ،الزم است.
7ــ در پایان بخش دوم و سوم« ،روانخوانی» آمده است .در تهیه و تدوین و گزینش واژگان این منتها به میزان پیشرفت
توجه شده است؛ از اینرو ،تکرار و مترین در خوانش این منتها ،به رشد مهارت خواندن زبانآموزی دانشآموزان ،با د ّقت فراوانّ ،
و پرورش توانایی درک آنان کمک خواهد کرد.
8ــ برای ایجاد هماهنگی بیشتر در زمینهی خوانش صحیح اشعار کتاب رمزینه های سریع پاسخ در کنار آنها گنجانده شده
است که بهرهگیری از آن سبب تقویت ق ّوهی شنیداری و پرورش ذوق و ایجاد تن ّوع و نشاط در فراگیران خواهد شد .دانشآموزان
با اسکن کردن رمزینهها و گوش دادن به منت شنیداری شعرها ،حلن مناسب و خوانش درست را نیز میآموزند.
9ــ ارزشیابی توصیفی ،فرصت مناسبی را برای شناسایی دقیق توانایی و استعدادهای فراگیران فراهم می آورد .برای بهرهگیری
کاراتر از این شیوه ،الزم است از آغاز سال ابزارهای مناسب ،همچون آزمونهای عملکردی ،کار پوشهها و سیاههی رفتار تهیه گردد
تا بازخوردهای توصیفی ،به هنگام و بجا ثبت و ارائه گردد.
توجه به اینکه سازماندهی محتوایی و برنامهریزی آموزش زبان ،بر بنیاد نیازهای دانشآموزان و قابلیت ذهنی و توانایی 10ــ با ّ
زبانی آنان و با تکیه بر مبنای علمی و جتربههای کارشناسانه ،صورت پذیرفته است ،الزم است آموزگاران گرامی و اولیای محترم
مدارس به کتاب درسی و رعایت برنامههای آموزشی آن ،پایبند باشند و از حتمیل کتابهای کمک درسی به فرزندان عزیز،
خودداری فرمایند.
ّ
11ــ برای گسترش فرهنگ مطالعه و پرورش روحیهی کتابخوانی ،به معلمان عزیز ،توصیه میشود به گونهای برنامهریزی
کنند که در هر ف ّعالیت «کتابخوانی» ،یک کتاب مناسب با این گروه سنّی ،در کالس خوانده شود.
12ــ جملههای کوتاه ،گویا و پرمایه که در پیشانی بخشها گنجانده شده اند ،اگرچه با زبان آموزی پیوندی مستقیم ندارند ،از
دید محتوایی کام ًال با آموزههای فرهنگی ــ تربیتی و اهداف آموزشی کتاب ،درآمیخته و آگاهانه انتخاب شدهاند؛ بنابراین الزم است
آموزگاران محترم با درنگ در پیام آن عبارات ،زمینهی گفتوگوی دانشآموزان را نیز فراهم آورند.
13ــ برنامهی زمانبندی آموزش این کتاب ،فقط برای هماهنگی بیشتر و ایجاد همنوایی در جریان آموزش عمومی کشور،
توجه به شرایط آب و هوایی و بافت اقلیمی،
تهیه و تدوین شده است و جنبهی پیشنهادی دارد ،به همنی سبب در مناطق مختلف ،با ّ
به تشخیص کارشناسان آموزش ابتدایی استانها و هماهنگی با دفتر تألیف کتابهای درسی قابل انعطاف و تغییرپذیر است.
چشم به راه دیدگاههای ارزندهی شما خوانندهی ارجمند هستیم.
نگاره ی 8ــ9ــ 10 نگاره ی 5ــ 6ــ 7 نگاره ی 3ــ 4 نگاره ی 1ــ2 مهر
درس 22
مرور و تمرین مرور و تمرین روان خوانی اردىبهشت
ظ
گروه زبان و ادب فارسی /دفترتألیف كتاب هاى درسی عمومی و متوسطه ی نظری
نشانی پایگاه رایانه ایLiterature-dept.talif.sch.ir :
٭ به پدر و مادر خود نيكی كنيد.
قرآن كرمي
بخش١
نگارهها
نگاره ی 1
به خانه ی ما خوش آمدی
گوش کن و بگو
3
با هم بخوانیم
گوش کن و بگو
6
نگاره ی ٣
یك و دو و سه ،راه مدرسه
َمدرِسه َم ِ
سجد آزاده آب
7
ببنی و بگو
گوش کن و بگو
در خیابان چه چیزهایى می بینى؟
مأمور راهنمایى چه كارهایى اجنام مى دهد؟
کتاب خوانی
یكى از كتاب هاى مناسب را انتخاب كنید و در كالس بخوانید.
8
نگاره ی ٤
به مدرسه رسیدمی
ُمدیر َمدرِسه
گوش کن و بگو
بگرد و پیدا کن
در تصویر چه چیزهایى مى بینى؟
بچّ ه ها در حیاط مدرسه چه كارهایى اجنام مى دهند؟
كالس ،آبى ،كتاب ،لیوان ،توپ ،مدیر پرچم ایران چه رنگ هایى دارد؟
10
با هم بخوانیم
راهِ مدرسه
ز�ده ش� نا�ه ماردم مرا موى هم �ب زا�
ز�ده پ� ن
روا�ه �ن ق� ش� من پ��یراهن روى
٭
مرا � ك ی� ف�
ز� ی� ب�اى ماردم داده ب�ه من
همه چ��ی�ز و همه ج�ا رو� �ق ش� ن�گ
� ام زهس ت
٭
خ�دا ب�ه
مىس پ�ارد مرا �ب زا� �پدرم
� پ�ُر مه شر� را دس ِ مى �ك ش�د َ�بر سر ِ من
ت
٭
� خ� ن�ده مهمان ش�ده اس ت همه روى ل ب
� هاى
ِمداد رچم
پَ َ اِمام
گوش کن و بگو
بگرد و پیدا کن
در كالس چه مى بینى؟
جاى تصویر امام و رهبر كجاست؟
گل ،امام ،گلدان ،میز ،دست ،نیمكت ،آموزگار ،مداد روی میز معلّم ،چه چیزهایی می بینی؟
13
نگاره ی ٦
بازى ،بازى ،متاشا.
بادكنك آب
گوش کن و بگو
بگرد و پیدا کن
در بوستان چه چیزهایى مى بینى؟
آب ،نیمكت ،سرسره ،گل ،تاب ،بادكنك ،درخت ،توپ بچّ ه ها در این بوستان ،به چه بازی هایی مشغول اند؟
کتاب خوانی
یكى از كتاب هاى مناسب را انتخاب كنید و در كالس بخوانید.
15
نگاره ی 7
به به چه روستایى!
اگر دیدى جوجه ی پرنده اى روى زمنی افتاده است ،چه در روستا چه حیواناتى دیده مى شود؟
مى كنى؟ كشاورز در روستا چه مى كند؟
فكر مى كنى در تهیه ی نان چه كسانى همكارى مى كنند؟
بگرد و پیدا کن
منایش
دانش آموزان برخى از كارهاى كشاورز در مزرعه را منایش جوجه ،خروس ،اردك ،بلبل ،رودخانه ،درخت
دهند.
17
با هم بخوانیم
گوش کن و بگو
کتاب خوانی
یكى از كتاب هاى مناسب را انتخاب كنید و در كالس بخوانید.
20
نگاره ی9
در مسجد محلّه
قرآن
َم ِ
سجد پَنجره پَرده اذان جا ناز
َ
21
ببنی و بگو
بگرد و پیدا کن
منایش
بچّ ه ها وضو گرفنت را منایش دهند. منبر ،قرآن ،مسجد ،پرده ،جا مناز
22
نگاره ی 10
نوروز در خانه ی ما
در سال نو به دیدن چه كسانى مى روى؟ سر سفره ی هفت سنی چه چیزهایى مى بینى؟
شما سر سفره ی هفت سنی چه مى گذارید؟ پدر بزرگ مشغول چه كارى است؟
هنگام حتویل سال نو چه كارهایى اجنام مى دهى؟ كنار سفره ی هفت سنی چه كسانى را مى بینى؟
اگر به جاى آزاده یا امنی بودى ،هنگام حتویل سال از خدا چه
مى خواستى؟
بگرد و پیدا کن
کتاب خوانی
یكى از كتاب هاى مناسب را انتخاب كنید و در كالس بخوانید.
24
با هم بخوانیم
25
٭ بخوان به نام پروردگارت.
قرآن کرمی
بخش2
26
�
�آ ب درس1
آا
بـ ب آ ا
27
�باران
28
ببنی و بگو
کتاب خوانی
خالصه ی كتابی را كه در هفته ی گذشته در كالس خوانده شد تعریف كنید.
29
َا�بر درس٢
َ َ
ا
د ا َ َــ آ ا بـ ب
30
�باد
د
مـ م آ ا بـ ب ا َ َــ د
31
ببنی و بگو
نام چند میوه را كه با صداى « اَ » شروع شود. چرا ابرها حركت مى كنند؟
باران چه فایده اى دارد؟ در كدام یك از كلمه هاى زیر ،صداى « ا َ » آمده است؟
ا َسب مار سیب ا َنار
در كدام یك از كلمه هاى زیر ،صداى « د » در اوّل شنیده مى شود؟
دست مادر رودخانه درخت
کتاب خوانی
اسم كتابى كه خوانده شد ،چه بود؟
32
با هم بخوانیم
ِ
َمدرسه پ�َر چ َ�م َ
دارد .
ِ
َمدرسه ُمد�یر َ
دارد .
رچم
پَ َ ُمدیر
مـ م
مـ م سـ س آ ا بـ ب ا َ َــ د
34
ِ
�
كالس
� َس َ ب�د �یاسَدس ت
ِ
آ� ز�اده َد � كالس
سـ س
او و آ ا بـ ب ا َ َــ د مـ م سـ س
35
ببنی و بگو
کتاب خوانی
دانش آموزان نام شخصیت هاى كتابى را كه هفته ی گذشته در كالس خوانده شد ،بگویند و درباره ی آن بحث و گفت و گو کنند.
36
ت� ت
و� درس 4
37
ت� ب
ا�
� َدس ت
� � َدس ت َدس ت
�. ا� بَ�س ت
�با�با ت� ب
تـ ت
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر
38
ببنی و بگو
چه بازى هایى را دوست دارى؟ چند كلمه بگو كه صداى «او» داشته باشد.
قبل از خوردن میوه چه کارهایی اجنام می دهی؟ در درس چه چیزهایى را دیدى كه صداى «ت» داشت؟
کتاب خوانی
داستانی را كه شنیده اى ،تعریف كن.
39
ما َدر درس 5
40
ن�ان
41
ببنی و بگو
معمو ًال چه كارهایى در خانه اجنام مى دهى؟ چند كلمه بگو كه صداى « ر » داشته باشد.
در شهر یا روستاى شما چه نوع نان هایى پخته مى شود؟ در كلمه هاى زیر ،كدام شكل « ن » آمده است؟
ایران ،نان ،باران ،امنی ،نانوا
42
با هم بخوانیم
ز� آرد�لو
�ر ن��گ ی�ن اس ت ب�َه ب�َه ب�َه
ش��یر ی�ن اس ت
� خو� م ز�ه � ش
���مار اس ت
بی رو�ی ش� ز�رد
� دار اس ت
� ت� ب ُل پ� ش� سر خ�
�چ ون �بادام م� زغ� ش� را
دام ،دام ،دام �ب ش��كن ز�ود
ه
م� ش
خو� ب�و هم � ش
خو� رو
ز�رد آ �لو ز�رد و سر خ�
مص
ط ف�ى رحما ن�دوس ت
�
43
ا�یران درس ٦
آ��باد آ��باد
ا�یران آ��باد
ب� ی�دار ب� ی�دار ایرانـى اَمیـن ایران
ا�یرا� نى ب� ی�دار
44
َسر �ب زا�
45
ببنی و بگو
گوش کن و بگو
کتاب خوانی
داستان كتابى را كه این هفته در كالس خوانده شد ،براى دوستانت بگو.
46
با هم بخوانیم
اى ا�یران
اى ا�یران ز� ی� ب�ا ،ز� ی� ب�ا ،ز� ی� ب�ا ی�ى
اى ا�یران خو� ما ی�ى ن� ب ِ م ی�ه ِ
دارم دوس ت
� من �یك د�ن ی�ا خ�ا� ك ت
� را
دارم دوس ت
� � را خ� كا� � ب
خو� و �پا� ك ت
اسدال ّله ش�ع ب�ا�نى
47
�َ س ِ
ا ت �خر درس ٧
48
ِ
� ش ِ
گو� ش� ن�َوا
49
ببنی و بگو
50
َدر�یا درس8
51
ُا ك
رد�
52
گوش کن و بگو
2کلمه بگو که صدای «ی» داشته باشد.
چند وسیله را نام ببر که صدای «ا ُ» داشته باشد.
منایش
کتاب خوانی
برای کتابی که خوانده ای ،نام دیگری انتخاب کن.
53
َلک َلک درس9
َ
�. ز َ� ن� ب�ور َد � ك ن�دو اَس ت
�. َسا � �
خ د روى ِ
� ك ب�و تَ�ر ِ
ت ت َ
ِ
ُار َد ك� ش� ن�ا م ُى � ك ن َ�د . ُگنجشك ا ُردَك كَبوتَر
َس ب َ َ ِ� ِ
�.ت ا � � آ ار لك لك ك ن�
كـ ك
كـ َبـك كَندو لَـك لَـك
و كـ ك آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ــُ
54
ِ
َو زر� ش�
و پـ پ آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م س س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ــُ كـ ك
55
ببنی و بگو
منایش
دو حيوان را كه صداى « ك » آخر داشته باشد.
دانشآموزان چند نوع ورزش را منايش دهند (اسب سوارى ،فوتبال دو كلمه را كه صداى « و » در وسط آن ها باشد.
و…) .
کتاب خوانی
آيا از كتابى كه خوانده شد ،خوشت آمده است؟ اسم كسانى را كه در داستان بودند بگو.
56
َپ� ز
روا� درس 10
پـ پ گـ گ آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ــُ كـ ك و
57
ج�َ ن� َ�گل
�. َس
ا ر� گ ُ ب �
ُ لگ �ج�َ ن� َ
ت �ز
ج�� َ
�. َ ن �گل ز� ي� ب�ا و َسر َس�ب�ز اَس ت
ر� و َ گ�و�ن َد ج�َ ن� َ�گل ِ�� ِد �ى م ُ
گـ گ ى � ك َن� ن�د. زن گ ُ �گ گ َ َ ز
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ
فـ ف گـ گ كـ ك و پ پ
58
گوش کن و بگو
چند چیز نام ببر که با صدای «پ» شروع شود؟
در جنگل چه حیواناتی زندگی می کنند؟
بازی
معلّم كلمه اى را مى گويد و از دانش آموزى مى خواهد كه با توجّ ه
به صداى آخر آن كلمه ،كلمه ى جديد بسازد؛ مثالً ،معلّم كلمه ى
كتاب را مى گويد و دانش آموز كلمه ى باد را مى سازد و اين كار به
اين شكل ادامه مى يابد.
کتاب خوانی
به دل خواه ،پایان داستانی را که خواندی ،تغییر بده.
59
رو�ِ َ�بر�فى
درس 11ز
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ
فـ ف خـ خ كـ ك و پ پ گـ گ
60
� ِ
د َر خ ت
�
گوش کن و بگو
چه لباس هایی برای روز برفی مناسب است؟
خانه ی این جانوران (خرگوش ،ماهی ،کبوتر) کجاست؟
به دوستانت بگو
دوست دارى در يك روز برفى چه كارهايى اجنام دهى؟
اگر رودخانه بودی ،دوست داشتی به چه جاهایی سفر
می کردی؟
بگرد و پیدا کن
کتاب خوانی
نام نوىسنده ی كتابی را که خواندی بگو .كتاب چند صفحه داشت؟
62
با هم بخوانیم
63
درس َ 12هم�كارى
آ� ز�اده ق�َ ن�دان را پ�ُر َا ز� ق�َ ن�د م ُى � ك ن َ�د .
ا� را مى ش�و َي�د . ماد ق�ا ش ُ� ق� و بُ� ش� ق� ب َ
ِ
قـ ق �پ َدر ق�ورى و اس ت�ِ�كان را ب�ه ُا ت� قا� مى َ�ب َرد .
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ كـ ك و
لـ ل قـ ق پ پ گـ گ فـ ف خ خ
64
ُ� گل
ُگل
لبل
بُ ُ نه
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ كـ ك
و پ پ گـ گ فـ ف خ خ قـ ق لـ ل جـ ج
65
ببنی و بگو
در چه كارهايى به مادرت كمك مى كنى؟ چند وسیله نام ببر که صدای «ق» داشته باشد.
اگر بال داشتى ،دلت مى خواست به كجا پرواز کنی؟ دو كلمه كه صداى « ل » در آن شنيده شود.
کتاب خوانی
خالصه ی كتابى را كه در كالس خوانده شد ،بگو.
66
ن� ِار ن� ج� و ِ�ب ِر ن� ج� درس 13
ي
ا�ن ج�ا ش�ال�ي ز�ار اَس ت
�.
َمردان و ز َ� ن�ان رد ش�ال�ي ز�ار ِ�ب ِر ن� ج� مى� ك َار ن�د .
� ن� ِار ن� ج� سه ج� جو�ه و پ� ن� ج� ُ�گ ن� ِ ج� ش�ك
��ي ِر ِد خ� ِ
ز َ ت ُگ ِ
نجشك جوجه
ُ
�ب زا�ى مى� ك ن�َ ن�د .
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ كـ ك
ــ جـ ج و و پ پ گـ گ فـ ف خ خ قـ ق لـ ل
ُ
67
وا�
خو� آ� ز �خ ُ ِ
روس � ش
خ�.دا�ه ر ي�� ت
�براى �خُروس ِ �خود ن
دا�ه را �خورد.
و� ز�د و ن �خُروس ب�ه ز�م ي�ن ن� ك
و ــ
ُ
نوك
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ـه ه شـ ش يـ ى ا ُ ـ ُـ كـ ك و
( )
ــ هـ ـ ه ـ ـه ه و پ پ گـ گ فـ ف خ خ قـ ق لـ ل ج ج
ُ
68
ببنی و بگو
کتاب خوانی
نام كسانى را كه در داستان بودند ،بگو.
69
مَه ت� ب
ا� درس 14
70
چ ِ� ش�مه و �چ َرا �گاه
چـ چ �. س ا ه � س چ�و�پان ز��ي ِر رد خ�� ِ�ن ش َ
�
ت ت ت
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ كـ ك
ُــ هـ ـهـ ـه ه چـ چ ژ و پ پ گـ گ فـ ف خ خ قـ ق لـ ل ج ج و
71
گوش کن و بگو
در آخر کدام یک از کلمه های زیر صدای «ه» و در کدام
کلمه ها صدای «ا ِ» شنیده می شود؟
کوه ــ ستاره ــ به به ــ خنده
چند کلمه بگو که صدای «چ» آخر داشته باشند.
کتاب خوانی
از کدام قسمت داستان ،خوشت آمد؟
72
با هم بخوانیم
73
ژ�اله و َم ن��ي�ژ ه درس 15
ژ ُگلِ پَ ُ
ژمرده
آ ا بـ ب ا َ ــَ د مـ م سـ س او و تـ ت ر نـ ن ايـ يـ ى اى ز اِ ــِ ـه ( ـه ) ه شـ ش يـ ى ا ُ ُــ كـ ك و
ژ خوا ُــ هـ ـهــه ه چـ چ پ پ گـ گ فـ ف خ خ قـ ق لـ ل ج ج و
74
� � ب
ک ت�ا� خوا نی �ِ
75
ببنی و بگو
کتاب خوانی
كدام قسمت كتاب را بيش تر دوست داشتى؟ آن را نقّاشى كن.
76
٭ خدا دانایان را دوست دارد.
امام علی (ع)
روان خوانی
77
قرآن
قرآن ،کتاب خدای مهربان است.
من دوست دارم ،قرآن بخوامن .قرآن كتاب دينی ما مسلمانان است.
قرآن به ما یاد می دهد که راست گو و درست کار باشیم ،از کارهای بد دوری
کنیم و با دیگران مهربان باشیم.
گاهی از پدر و مادرم خواهش میکنم که درباره ی پیامبران خدا برای من کتاب
بخوانند.
برخی شب ها ،پدرم داستان هایی از قرآن برای من میگوید.
من خواندن داستان را دوست دارم.
مادرم میگوید « :وقتی بزرگ شدی ،می توانی قرآن و کتاب های خوب دیگری
را بخوانی و چیزهای زیادی یاد بگیری».
78
میهن ما
کشور ما ایران است.
ایران میهن ماست .ما میهن اسالمی خود را دوست دارمی.
کشور ما بزرگ است و دریا ،کوهستان ها و دشت های فراوان دارد.
ما مردم کشور خود را دوست دارمی.
مردم کشور ما ،هرجا باشند و به هر زبانی سُ خن بگویند ،ایرانی هستند.
ما ایران و ایرانی را دوست دارمی.
79
٭ خدایا ،تو را سپاس که زیبایی های آفرینش را برای ما آفریدی.
سجاد (ع)
امام ّ
بخش٣
80
رد �با�زار درس 16
رو� من و ماردم ب�ه �ب زا�ار ر ف� ت��ی م .ماردم رد راه ،د ّ� كان ها را ب�ه من � شن�ان د�ی ز
ي
�؛ ن� ّ ج�ار � ،نپ��جرهَ ،د و م�ي ز� مى ز
سا�د. � « :ا�ن ج�ا ن� ّ ج�ارى اس ت مى داد و مى � گ ف� ت
ي
�». � .آ�ن ج�ا � ك ّ ف�ا ش�ى اس تا�ن ج�ا ن�ا�نوا ي�ى اس ت
81
س پ�س ب�ه �يك ق� ن�ّادى رس ي�د ي�م .مادرم زا� ق� ن�ّادى ش��ير ي� ن�ى �خر �يد .او زا� �فرو ش��گاه هم
ار�ه ی � گل دار �ق ش� ن��گی �خر �ید .و ق� ت�ى ب�ه خ� نا�ه رس ي�د ي�م ،مادرم �با آ�ن �پ چ
ار�ه ،چ�ادر �پ چ
� .من زا� او خ� ی�لی � شت� ّ� كر �كردم . ما� ز� ی� ب�ا ی�ی �براى من دو خ� ت
ن� ز
ّ
82
ببنی و بگو
چه دكّان ها و فروشگاه هايى ديده اى؟ مادر پارچه ى چادر مناز را از كجا خريد؟
از چه كسانى بايد تشكّر كنيم؟ مادر چه جاهايى را به دخترش نشان داد؟
مادر از كجا شيرينى خريد؟
بازی
بگرد و پیدا کن
بچه ها ،يكى از حروف الفبايى را كه خوانده اند با سنجاق
هر يك از ّ
به پيراهن خود وصل كنند .آموزگار يا يكى از بچّ ه ها كلمه اى،
بچه ها به ترتيب كنار هم مى ايستند
مانند «گالب» ،را مى گويد و ّ كلمه هايى را كه تشديد دارند.
تا آن كلمه درست شود. چيزهايى را كه پوشيدنى و خوردنى هستند.
83
ى م جو�
صدا ِ درس 17
آ��يا ت�ا� ك ن�ون رد�يا را د�يده اى؟ رد�يا �بس ي�ار ز� ي� ب�ا و ت� ش
ما�ا ي�ى اس ت
�.
س� ي� ��ارِ
� .صد�
ف هاى ف د رد ك ن صا� و آ� ب� ِى رد�يا خ��يلى د�يد� نى اس ت آ�س ِ
مان ف
رد�يا ،ا ي�ن ج�ا و آ�ن ج�ا د�یده می ش�ود .صداى م جو� رد�يا ب�ه � شگو� مىرسد.
پ�ر ن�د�گان ِ رد�يا ،ماهىهاى ر�ي�ز و رد ش� ت
� را ش��كار مى � ك ن� ن�د.
صـ ص
84
س� ِفر دل پ��ذ �ير
ز� ن�گ آ��خر ب�ود .خ�ا ن�م آ�م زو��گار پ�رس ي�د�« :كدام �يك زا� ش�ما ت�ا�بس ت�ان � گ ش
�ذ��ته ب�ه
ا� زا�ه؟ � ب�ل ن�د �كرد و � گ ف� ت
� « :ج فر� ر�ف�تها�يد ؟» آ� ذ�ر دس ت
مسا� ت
ما� ن�دران ر ف��ت�ي م .زا� د�يدن ج� ن��گل ها،
�ذ��ته �با �پدر ،مارد و �براردم ب�ه ز ت�ا�بس ت� ِ
ان � گ ش
خو� و دل پ��ذ �يرى � �برد ي�م .آ�ن ج
�ا هواى � ب چ� ش�مه ها� ،كوه ها و ش�ال�ي ز�ارها ل�ذّ ت
�».دا ش� ت
�: �براردم � گ ف� ت
« � ک شا� مى ت�وا�نس ت�م ه چ
ر �ه
را �كه مى ب�� ي ن�م ،ب� ن�و�يسم».
ذ
85
ببنی و بگو
در مسافرت از ديدن چه چيزهايى لذّت می بردی؟ چه جانورانی در دریا زندگی می کنند؟
دريا چه چيزهايى را به يادت مى آورد؟ آذر با چه كسانى به مازندران رفته بود؟
86
با هم بخوانیم
رد�يا
ز� ي� ب�ا ي�ى �بس ي�ار ش�ادا ب�ى آ�رام و
َ ب�ه َ ب�ه ،ت�و رد�يا ي�ى آ� ب�ى پ�ه ن�اور و
�با ق�ا�ي ق�ى ز� ي� ب�ا من رد خ� ي�ال �خود
سوى ت�و اى رد�يا سوى ت�و مى آ� ي�م
ي ج
�ع ف�ر ا�براه�مى ش
(�اهد(
87
على و معصومه درس 18
88
و ق� ت�ى ُم َع ِ ّلم ردس را ُش�روع مى � ك ن�د � ،ب
خو� ب�ه آ�ن � شگو� مى ده ن�د.
بَ�عد زا� ردس ،وسا ي� ِ
ل �خود را ج َ�مع مى � ك ن� ن�د.
اد� و ت�م�ي ز� ،پ�� شي� خ�دا و همه �كس عَ ز� �ي�ز هس ت� ن�د. ب� چ�ّه ِ
هاى �با ب
عـ ع ع ع
89
م ث� ِ
ل �خور ش� ي�د
ش��ب ى مه ت�ا ب�ى ب�ود .
من و �پدرم ب�ه آ�سمان ن ��گاه مى�كرد ي�م.
�پدرم �گ�� ُ�« :ر �يا ج�ان�� ،يا مى دا� نى چ�ه چ��ي�ى �با ِع ِ
�ث ز آ ف ت ث ّ
دن ز�م ي�ن مى ش�ود؟» رو ش�ن ش� ِ
ِ
من چ� ن�د ث�ا ن� ي�ه ف��كر �كردم و � گ ف� ت�م « :ن�ور ماه».
� ،م ث�ل ور ماه رد ش� ب�پدر �گ�� « :آ� ف�ر ي�ن د خ��رم! ن� ِ
ت ف ت
ور �ور� ي�د رد رو�� ،با ِ
دن ز�م ي�ن مى ش�ود». � رو ش�ن ش� ِ ث ع ز ن� ِ خ ش
� مه ت�ا ب�ى را �فرام شو� ن�م ى� ك ن�م. من آ�ن ش� ِ ب
ثـ ث
ثـ ث
90
ببنی و بگو
گوش کن و بگو
على و معصومه وقتى مى خواهند به جايى وارد شوند ،چه
به دوستانت بگو
مى كنند؟
براى اين كه بزرگ ترها را خوش حال كنى ،چه كار مى كنى؟ چه چيزهايى باعث روشن شدن زمني مى شود؟
کتاب خوانی
داستانی را كه هفته ی پيش خوانده شد ،براى دوستانت تعريف كن.
91
َح َل�ز ون درس 19
� ت�ر آ�ن ها� ،يك آ��يا َح َل�ز ون د�يده اى؟ َح َل�ز ون ها �بد� نى ن�رم دار ن�د .ب� ی� ش
� َح َل�ز ون احساس � .هر و�ق ت � ش �ان �چس ب� ي�ده اس ت د� دار ن�د �كه ب�ه �پ ش� تص ف
د� مى �برد .حل�ز ون خ��يلى آ�رام ت�رس مى � ك ن�د ،همه ى �بد�ن ش� را دا خ�ل ا ي�ن ص ف
�. � ،سر و �بد�ن ش� زا� ص ف
د� ب��يرون اس ت � مى � ك ن�د و ه ن��گام حر� ك ت
حر� ك ت
صُب�ح ها ا�گر � ك ن�ار س�ب ز�ه ها و م ز�رعه ها ق�دم �ب�ز � نى ،ت�عداد ز��يادى َح َل�ز ون مى ب� ي� ن�ى.
� مى � ك ن�د ،ا ث� شر� روى ز�م ي�ن �يا هر چ��ي ز� د ي��گر �با�قى مى ما ن�د .آ��يا ِ
َح َل�ز ون و ق� ت�ى حَر� ک ت
دو�» مى �گو�ي ن�د ؟ مى دا� نى �كه ب�ه َح َل ون« ،ح ي� ِ
وان خ� نا�ه ب�ه ش �ز
حـ ح
92
ببنی و بگو
93
کتاب خوانی
آيا از كتابى كه خوانده شد ،خوشت آمده است؟ اسم كسانى را كه در داستان بودند بگو.
با هم بخوانیم
دوست من!
با كمك آموزگار ،شعر مناسبی از مجلّه ی رشد
پيدا كن و با دوستانت در كالس بخوان.
94
ض
ر�ا درس 20
صداى ا ذ�ان را زا� مس ج�د ش� ن� ي�دم .همراه �پدرم ب�ه مس ج�د ر�ف ت�م � .ك ن�ار ح ضو�،
ر�ا ردمس ج�د ُو ض�و �گر�ف ت�م .و ق� ت�ى دا خ�ل مس ج�د ش�د ي�م ،مردم �ن ش�س�ته ب�ود ن�د .دوس ت�م ض
ر�ا ن� ي�امده
رو� ضدر� را د�يدم .ب�ه او سالم �كردم و پ�رس ي�دم �« :چ را ام ز ن� ب�ود� .پ ش
اس ت
�؟»
ي
ر�ا ر�ا َمر� ض� اس ت
� ».من و �پدرم �براى سالم ت� ِى ض در� � گ ف� ت
� « :ض �پ ش
ر�ا ر�ف ت�م . دعا �كرد ي�م .ب�عد زا� ن�ما�ز ،زا� �پدرم ج
ا� زا�ه �گر�ف ت�م و ب�ه د�يدن ض
ض ض
95
را� ا�ن ق� ب
ال� خ�اط ت
�كالس ها و ح ي�اط مدرسه را �براى ج� ش�ن آ�ماده �كرده ب�ود ن�د .ما رد ح ي�اط،
ال� را �تعر ي� ف� مى �كرد .
رو�هاى ا�ن ق� ب ص� �بس�ه ب�ود ي�م و مد�ير� ،اط ِ
را� زت خ ت ف
رو�ها ب�ه د ن� ي�ا ن� ي�امده ب�ود�يد .مردم ما ب�ه ره�برى
� « :ش�ما آ�ن ز او مى� گ ف� ت
امام خ�م ي� ن�ى ،ب�ه �خ ي�ا�بان ها آ�مد ن�د و راه پ� ی�ما ي�ى �كرد ن�د .آ�ن ها ش�عار مى داد ن�د :
«اهلل ا�ك�بر ،خ�م ي� ن�ى ره�بر».
ش�اه ،امام را زا� مردم دور �كرده ب�ود .مردم ش�اه را ن�مى �خواس ت� ن�د .طولى
96
دوا�دهم
رو� ،ز د�،ن ز ن�� ك ش� ي�د �كه ش�اه زا� ا�يران �فرار �كرد .امام خ�م ي� ن�ى ب�ه وطن آ�م آ
رو� پ��یر زو�ى ا�ن ق� ِ ب
ال� اسالمى � و دوم ب�همن� ،كه ز ب ب�همن ب�ود .زا� ز
دوا�دهم ت�ا � ي�س ت
� �كه ب�ه آ�ن« ،دهه ى ف� ج�ر» مى �گو�ي ن�د .ما هر سال ،دهه ى رو� اس ت
� ،ده ز اس ت
ف� ج�ر را ج� ش�ن مى �گ�ير�يم و �ياد امام خ�م ي� ن�ى و ش�ه ي�دان ا�ن ق� ب
ال� اسالمى را �گرامى
مى دار ي�م».
ط
97
ببنی و بگو
مردم در روز بيست و دوم بهمن چه مى كنند؟ انقالب اسالمى در چه روزى پيروز شد؟
چه وقت هايى اذان مى گويند؟ صداى اذان از كجا به گوش مى رسيد؟
98
با هم بخوانیم
ب
ج� ش�ن �همن
س ي� ج�� ِ ب
ن �ب� گ ِ
ر� م ي�هن ش� ز
ج� ِ ن �همن ر ده ش
ش�ده ُ پ�ر زا� س ت�اره س ما دو�باره كال ِ
99
ال� �پ ش� ت
� و مر�غ ا ب�ىها ك درس 21
� ،رد � ك ن�ار آ� ب��گ�يرى ز� ن�د �گى مى �كرد ن�د � .با ال��پ ش� ت
دو مر�غ ا ب�ى و �يك ك
�گرم ش�دن هوا ،آ� ب��گ�یر هم �خ ش�ك ش�د .مر�غ ا ب�ى ها م ج� ب�ور ش�د ن�د زا� آ�ن ج�ا �برو ن�د .
�« :من هم �با ش�ما مى آ� ى�م ».مر�غ ا ب�ى ها � گ ف� ت� ن�د « :ت�و �كه � � گ ف� ت ال� �پ ش� ت
ك
� غ�م�گ ي�ن ش�د .مر�غ ا ب�ى ها �با هم ف��كر ال��پ ش� ت ن�مى ت�وا� نى م ث�ل ما پ� ز
روا� � ك ن�ى ».ك
�كرد ن�د ت�ا راهى پ� ی�دا � ك ن� ن�د.
رو� ب�عد� ،كال غ� و ج��غ د د�يد ن�د �كه دو مر�غ ا ب�ى �چ و ب�ى را ب�ه م ن� ق�ار �گر�ف�ته ا ن�د و ك
ال� �پ ش� ت�ى ز
� ش�ده پ�ر ن�ده!» �
ش پ � ال�
ك : د � �
ت �
ف گ � و د �
ن د�ز �غ را �با �خود مى �بر ن�د .آ�ن ها ج� ي
�
ت « ن
�
�، ال� �پ ش� ت
� � گ ف��ته ب�ود ن�د �كه رد راه،هر كس هر چ�ه � گ ف� ت مر�غ ا ب�ى ها ب�ه ك
100
� شگو� ن��ك ن�د و ج� ب
وا� ن�دهد .او م ّد�تى
� ما ن�د و ب�عد �فر�ىاد ز�د « :پ�ر�يدم
سا� ك ت
�كه پ�ر�يدم!» ّاما ت�ا دها� شن� را �ب زا� �كرد،
زا� �باال ب�ه ز�م ي�ن ا ف� ت�اد.
غـ ـغـ غ غ �با�ز �ن و ي�سى ا�ز �كل ي�له و دم�ن ه
101
ببنی و بگو
102
محلّ زندگی من درس آزاد
.
103
درس 22پ� ی�ام�بر مهر �بان
ر� مح ّمد ( َص َّلى اهلل َع َل ی�ه و آ� له و َس َّلم ) ،رد ش�هر م ّ�كه ب�ه د ن� ي�ا
پ� ی�ام�بر ما ،ح ض� ت
�خو� حال مارد� آ�م�نه �خ ي�لى ش رو�ى �كه پ� ی� غ�م�بر (ص) ب�ه د ن� ي�ا آ�مد ،ش آ�مد .ز
ش�د .
پ� ی�ام�بر اع ظ�م (ص) زا� همان �کود�کی �بس ی�ار مهر �بان ب�ود ّاما رد �برا�بر ظ�لم و �بدی
�
ار�ه می �کرد . هر�گ�ز آ�رام ن�می ن ش�س ت
� و �با آ�ن م ب� ز
104
� « :ب� خ�وان
� رد �كوه ،صداى �فر ش��ته اى را ش� ن� ي�د �كه ب�ه او مى � گ ف� ت
�يك ش� ب
رو� َم ب�عَ ث
�» ن�ام دارد . ر� مح ّمد (ص) ب�ه پ� ي�ام�برى رس ي�د « ،ز رو�ى �كه ح ض� ت
ز
رو� را ج� ش�ن مى �گ�ير�يم.
ما مسلما ن�ان ،ا ي�ن ز
ظ
105
ببنی و بگو
کتاب خوانی
اسم هايى را كه در داستان هفته ی گذشته شنيده اى بگو.
106
با هم بخوانیم
107
جدول الفباى فارسى
صدا و شكل هر يك از حروف فارسى را ياد گرفتيم .اكنون اسم آن ها را ياد مى گيرمي.
108
٭ خدايا ،زبانم را به گفتن سخن حق ،عادت بده.
سجاد(ع)
امام ّ
روان خوانی
109
شادمی و پاک و خندان
110
چهار فصل
پس از بهار نوبت تابستان است .در اين فصل ،كشاورزان گندم و جو را درو مى كنند.
بچه ها ،شناكردن در تابستان را دوست دارند .حاال بگو نام ماه هاى فصل تابستان چيست؟
ّ
111
پاييز فصل سوم سال است .برگ بعضى درختان زرد مىشود و مىريزد .مهر ،ماه ا ّول فصل
پاييز است .در اين ماه ،مدرسه ها باز مى شود .آيا مى دانى نام ماه هاى فصل پاييز چيست؟
آخرين فصل سال ،زمستان است .زمستان را با برف و سرما مى شناسيم .آيا نام ماه هاى
اين فصل را مى دانى؟
راستی ،درباره ی آفریننده ی این همه زیبایی فکر کرده ای؟
112
داستان ...
سرخ و سفید و زبر و کشید .یک سارا کوچولو در دفتر ن ّقاشی ،یک
زد زیر خنده .ناگهان چشم روباه به افتاد توی رودخانه . کشید.
را پاک کرد و خروس را دنبال کرد .خروس هم بی کار سارا افتاد .آن را برداشت و
. کشید و رفت باالی یک را پاک کرد .این بار و
نرفت .چشم هایش باال برود ،ولی افتاد زمین .دیگر دنبال هم می خواست از
هم رفت سرجایش تا دانه بخورد. سر جایش خوابید . را بست و توی
113
نیایش
اى خداى مهربان ،تو را شكر مى كنيم كه به ما توانايى دادى تا خواندن و نوشنت را ياد
بگيرمي.
خداىا! از آموزگار خوب خود ،سپاس گزارمي كه به ما خواندن ،نوشنت و درست
فکر کردن را ياد می دهد .از پدر و مادر دل سوز خود ،سپاس گزارمي كه براى بزرگ
كردن ما زحمت فراوان می کشند.
خدايا! امروز كه آخرين درس كتاب را مى خوانيم ،بسيار خوش حاليم كه
مى توانيم داستان هاى شيرين و كتاب هاى آموزنده بخوانيم.
برای مشاهده ی فهرست کتاب های مناسب ،رمزینه ی سریع پاسخ را اسکن
کنید.
114