Download Essential Statistics for the Behavioral Sciences 1st Edition Privitera Test Bank all chapters

Essential Statistics for the Behavioral
Sciences 1st Edition Privitera Test Bank

Go to download the full and correct content document:
https://testbankfan.com/product/essential-statistics-for-the-behavioral-sciences-1st-ed
ition-privitera-test-bank/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...
Essential Statistics for the Behavioral Sciences 1st

Edition Privitera Solutions Manual
https://testbankfan.com/product/essential-statistics-for-the-
behavioral-sciences-1st-edition-privitera-solutions-manual/
Essential Statistics for the Behavioral Sciences 2nd

Edition Privitera Test Bank
https://testbankfan.com/product/essential-statistics-for-the-
behavioral-sciences-2nd-edition-privitera-test-bank/
Statistics for the Behavioral Sciences 3rd Edition

Privitera Test Bank
https://testbankfan.com/product/statistics-for-the-behavioral-
sciences-3rd-edition-privitera-test-bank/
Statistics For The Behavioral Sciences 2nd Edition

Privitera Test Bank
sciences-2nd-edition-privitera-test-bank/
Statistics for the Behavioral Sciences 3rd Edition
Privitera Solutions Manual
sciences-3rd-edition-privitera-solutions-manual/
Research Methods for the Behavioral Sciences 2nd

Edition Privitera Test Bank
https://testbankfan.com/product/research-methods-for-the-
behavioral-sciences-2nd-edition-privitera-test-bank/
Research Methods for the Behavioral Sciences 2nd

Edition Privitera Solutions Manual
https://testbankfan.com/product/research-methods-for-the-
behavioral-sciences-2nd-edition-privitera-solutions-manual/
Statistics For The Behavioral Sciences 10th Edition

Gravetter Test Bank
sciences-10th-edition-gravetter-test-bank/
Statistics for the Behavioral Sciences 9th Edition

Gravetter Test Bank
sciences-9th-edition-gravetter-test-bank/
Privitera, Essential Statistics for the Behavioral Sciences Instructor Resources – Ch 5
1. The proportion or fraction of times an outcome is likely to occur is referred to as

A) probability
B) a random event
C) sample space
D) luck
2. By definition, the probability of an outcome or event is

A) the proportion of times an outcome is likely to occur
B) the fraction of times an outcome is likely to occur
C) particularly useful for predicting the likelihood of random events
D) all of the above
3. A therapist goes through her records and finds that 200 of her 400 patients showed
significant improvement in mental health over the past year. Hence, the probability
of her patients showing significant improvement in mental health is
A) .05
B) .50
C) 200
D) 400
4. A news poll showed that voters had no preference for either of three candidates. In
this example, the probability of a vote for, say, Candidate A equals
A) 1/2
B) 1/3
C) 2/3
D) 1.00
5. A researcher has participants choose between three advertisements. She finds that
54 prefer Ad A, 86 prefer Ad B, and 60 prefer Ad C. The probability or proportion
of participants preferring Ad B is
A) .86
B) .60
C) .43
D) 86
Page 1
6. A researcher visits a population of 1,200 local residents to determine the proportion

of local residents who support a new smoking ban. In this case, the sample space is
A) equal to the number of residents who support the new smoking ban
B) equal to the total number (or population) of residents
C) equal to more than just these 1,200 residents
D) unknown
7. Which of the following is NOT a characteristic of probability?

A) Probability varies between 0 and 1.
B) Probability can never be negative.
C) Probability can be stated as a fraction or decimal.
D) Probability is most useful for describing fixed events.
8. The total number of possible outcomes for a random variable is referred to as

A) probability
B) a random event
C) the sample space
D) the sum
9. A theoretical distribution that evenly distributes data around the mean, median, and
mode is called the
A) normal distribution
B) bell-shaped distribution
C) Gaussian distribution
D) all of the above
10. The following distribution most closely approximates a
B) positively skewed distribution
C) negatively skewed distribution
D) multimodal distribution
Page 2
11. Most behavior is believed to ________ a normal distribution.

A) be exactly equal to
B) not resemble at all
C) approximate
12. The normal distribution has all of the following characteristics, except that
A) it is symmetrical
B) its distribution is theoretical
C) the total area under the curve is greater than 1.0
D) the mean, median, and mode are equal
13. What is the implication for the tails of a normal distribution being asymptotic?
A) that scores above the mean are distributed the same as scores below the mean
B) that extreme scores are possible in a normal distribution
C) that there are an infinite number of possible normal distributions
D) that this characteristic has no practical implication
14. The mean can take on any value and the standard deviation can take on any positive
value. Therefore,
A) scores above the mean are distributed the same as scores below the mean
B) extreme scores are possible in a normal distribution
C) there are an infinite number of possible normal distributions
D) this characteristic has no practical implication
15. The normal distribution is symmetrical, which means that

A) scores above the mean are distributed the same as scores below the mean
B) extreme scores are possible in a normal distribution
C) there are an infinite number of possible normal distributions
D) this characteristic has no practical implication
16. Scores far from the mean are located in the ________ of a normal distribution.
A) body
B) tails
C) most sensitive areas
D) most uncertain areas
Page 3
17. In a normal distribution, 50% of all data:

A) fall above the mean
B) fall below the median
C) fall above and below the mode
D) all of the above
18. Which of the following is a possible value for the standard deviation of a normal
distribution?
A) -∞
B) 0
C) -2
D) .5
19. The standard normal distribution is normally distributed with a mean of ____ and a
variance of ____.
A) 0; 1
B) 1; 0
C) any value; any positive value
D) any positive value; any value
20. The unit of measurement distributed along the x-axis of a standard normal
distribution is referred to as a
A) standardized score
B) x-score
C) normalized deviation
D) z score
21. The ________ converts any normal distribution with any mean and any variance to
a standard normal distribution with a mean of 0 and variance of 1.
B) standard normal distribution
C) standard normal transformation
D) unit normal table
Page 4
22. A researcher determines that students study an average of 80  20 (M  SD)

minutes per week. Assuming these data are normally distributed, what is the z score
for students studying 60 minutes per week?
A) 1.0
B) -1.0
C) .3413
D) .1587
23. A researcher finds that the average preschool-aged child drinks two cups of milk
per day. Assuming these data are normally distributed, the z score for the average
cups per day in this example is
A) less than 0
B) greater than 0
C) exactly equal to 0
D) There is not enough information to answer this question.
24. A professor finds that the students scored a 76  8 (M  SD) on the final exam. On
this exam, a score of 90 is an A. Assuming these data are normally distributed,
what is the z score for 90 (the cutoff for an A)?
A) 1.75
B) 1.50
C) 1.25
25. A therapist has a goal to reduce the mean number of patient symptoms expressed
for a particular disorder to two symptoms per day. Following therapy, she
determines that the z score for 2 symptoms per day is 0. Assuming the data are
normally distributed, did she reach her goal?
A) No, because the z score indicates 0 improvement.
B) No, because the z score is not negative (indicating a reduction in symptoms).
C) Yes; in fact, she actually reduced the mean number of symptoms to 0.
D) Yes, because a z score of 0 is the average, or mean.
26. A parent decides to reward her child if he eats an average of at least five bites of his
vegetables at dinner during the first week. She finds that her child ate 4  0.8 (M 
SD) bites per meal for the first week. Assuming these data are normally distributed,
should this parent reward her child?
A) Yes, because the z score for 5 bites is greater than 0.
B) Yes, because the z score for 5 bites is less than 0.
C) No, because the z score for 5 bites is greater than 0.
D) No, because the z score for 5 bites is less than 0.
Page 5
27. A researcher determines that students are active about 60  12 (M  SD) minutes
per day. Assuming these data are normally distributed, what is the z score for
students being active 48 minutes per week?
A) 1.0
B) -1.0
C) 0
28. A distribution of z scores are distributed in what type of unit of measurement?

A) Binomial outcomes
B) Probabilities
C) Standard deviation units
D) Depends on the shape of the distribution
29. State whether the first area is bigger, the second area is bigger, or the two areas are
equal: the area to the left of z = 1.00, or the area to the left of z = -1.00.
A) The first area is bigger.
B) The second area is bigger.
C) The two areas are the same.
equal: the area to the right of the mean, or the area between z = ±1.00.
equal: the area to the left of z = 0.80, or the area to the right of z = -0.80.
32. Which of the following is required to locate proportions of area under the normal
curve?
A) Compute a z-transformation.
B) Find the probability of a z score in the unit normal table.
C) both A and B
D) none of the above
Page 6
33. A researcher records the following response times to a visual stimulus: 23  3.1 (M
 SD) seconds. Assuming these data are normally distributed, what is the
probability that participants responded in 20 seconds or less?
A) .1660
B) .3340
C) .6660
D) The probability is not listed in the unit normal table.
34. A researcher records the following number of birdcalls made during an

experimental session with robins: 7.2  0.6 (M  SD). Assuming these data are
normally distributed, what is the probability that robins made more than 9 birdcalls
during this experimental session?
A) .9987
B) .4987
C) .0013
35. A counselor records the number of disagreements (per session) among couples
during group counseling sessions. If the number of disagreements is distributed
normally as 4.4  0.4 (M  SD) disagreements, then what proportion of couples
disagree at least 4 times during each counseling session?
A) .3413
B) .1587
C) .8413
36. A researcher measures the number of tasks completed by participants during a 5-

minute multitasking session. If the number of tasks completed is distributed
normally as 6.3  1.0 (M  SD) tasks, then what is the probability that participants
completed less than 8 tasks?
A) .0446
B) .9554
C) .4554
Page 7
37. A researcher records the following body mass index (BMI) scores for a group of
participants: 28.4  1.6 (M  SD). Participants who score between 25 and 30 on this
scale are categorized as overweight. What percentage of participants fell in this
category?
A) .4834
B) .1753
C) .8413
D) .8247
38. A researcher records the following time spent sleeping per night (in hours) in a
group of participants: 5.8  1.8 (M  SD). The researcher decides to categorize
participants who sleep between 6 to 8 hours as moderate sleepers. What percentage
of participants fell in this category?
A) about 39%
B) about 11%
C) about 35%
D) about 7%
39. Which proportion is largest in a z distribution?

A) The proportion of area above the mean.
B) The proportion of area between z = +1 and z = -1.
C) The proportion of area greater then z = 1.0.
D) The proportion of area less than z = 0.
40. Two normal distributions are observed. The first distribution has a mean of 12 and
a standard deviation of 2. The second distribution has a mean of 0 and a standard
deviation of 2. For which distribution will the z score for the mean be larger?
A) The first z distribution.
B) The second distribution.
C) None, the z score will be the same.
41. Which of the following is not a step to locate a proportion in a normal distribution?
A) Transform a raw score (x) into a z score.
B) Locate the corresponding proportion for the z score in the unit normal table.
C) Convert a proportion to a standard normal z score.
Page 8
42. Which of the following is required to locate z scores with a given proportion?
A) Find the z score associated with a given probability.
B) Compute a z-transformation to find the raw score.
C) both A and B
D) none of the above
43. A researcher records the following assessment data: 42  6 (M  SD). The

researcher only wants to sample participants scoring in the top 20% of this
assessment. What is the cutoff score for the top 20% in this example?
A) 0.84
B) 47.04
C) 36.96
44. What is the z score for scores in the bottom 5%?

A) 1.645
B) -1.645
C) .4801
D) The score is not listed in the table.
45. What is the z score for scores in the top and bottom 2.5%?
A)  1.96
B) 1.96
C) .0124
D) ±.675
46. A professor records the following final exam scores: 78  7 (M  SD). Students
scoring in the top 14% get an A. What is the cutoff score for the top 14% in this
example?
A) 1.08
B) 70.44
C) 85.56
Page 9
47. A researcher records the following times (in seconds) that it took a group of mice to
complete a maze: 23  4.1 (M  SD). The top 10% of mice finishing with the fastest
times will be placed in a “maze bright” group. What is the cutoff time to be placed
in this group?
A) 17.75 seconds
B) 28.25 seconds
C) faster than 16 seconds
48. What is the z score for scores in the bottom 10%?

A) 1.28
B) 2.32
C) -2.32
D) -1.28
49. What is the z score for scores in the top 2.5%?

A) .675
B) 1.96
C) .0124
D) .0250
50. Which of the following is not a step to locate a score in a normal distribution?
A) Locate a z score associated with a given proportion in the unit normal table.
B) Transform the z score into a raw score (x).
C) Transform a raw score (x) into a z score.
51. A researcher records the following times (in seconds) that it took a group of
students to complete an exam: 18±2 minutes (M±SD). How long did it take 80% of
students to complete the exam?
A) Less than 16 minutes.
B) 16.32 minutes.
C) Less than 18 minutes
D) 19.68 minutes.
T F 52. Probability ranges between 0 and 1 and is never negative.
Page 10
T F 53. The probability of an outcome is particularly useful for predicting the likelihood of
fixed events.
T F 54. A probability can be stated as a proportion.
T F 55. The probability of an outcome can be any positive value.
T F 56. Most behavioral phenomena are believed to approximate the normal distribution.
T F 57. An assumption of normality is largely used for statistical inference and theory.
T F 58. In a normal distribution, the mean can only take on positive values.
T F 59. The total area under a normal curve increases as the standard deviation increases.
T F 60. The mean, median, and mode are all located at the 50th percentile in a perfect
normal distribution.
T F 61. The standard deviation and the mean can equal 0 in a data set that is normally
distributed.
T F 62. The asymptotic tails in a normal distribution represent the possibility of outliers in
a data set.
T F 63. A standard normal distribution is a specific example of one of the infinitely

possible normal distributions that could exist.
T F 64. When a z score equals 0, this means that there is no variability.
T F 65. The closer a z score is to 0, the smaller the area is under the normal curve toward
the tails.
T F 66. The unit normal table can be used to find the probability of a particular score for
most, but certainly not all, possible normal distributions.
Page 11
T F 67. All z scores above the mean are positive, whereas all z scores below the mean are
negative.
T F 68. The unit normal table can be used to find the probability of a particular score in
both normal and nonnormal distributions.
T F 69. A z score for the mean in a normal distribution is always equal to 0.
T F 70. The standard normal distribution can be used to estimate probabilities with known
raw scores, but it cannot be used to estimate raw scores with known probabilities.
T F 71. In a normal distribution with 2.2  4.1 (M  SD), a researcher can appropriately
conclude that most scores occurred above the mean.
T F 72. In a normal distribution with 3  1 (M  SD), a researcher can appropriately

conclude that about 84.13% of scores were greater than 2.
T F 73. A researcher selected data that were normally distributed, and appropriately
concluded that about 68.26% of scores occurred within one standard deviation of
the mean.
T F 74. Data were normally distributed as 3.6  0.6 (M  SD). Hence, 69.15% of data
occurred below a score of 3.9 in this distribution.
T F 75. In a normal distribution, the probability of a score above the mean is larger than the
probability of a score between first standard deviation above and below the mean.
T F 76. In a normal distribution, the probability of a score above -1.0 SD is equal to the
probability of a score below +1.0 SD.
T F 77. The first step to locating proportions in a normal distribution is to first look up
probabilities in the unit normal table.
Page 12
T F 78. The z score cutoff for the top 50 percent of scores in any normal distribution is 0.
T F 79. Data are normally distributed as 12.5  0.5 (M  SD). A score of 13.2 marks the top
33% of scores in this distribution.
T F 80. In a normal distribution a score of 8 will always be more probable than a score of 0.
T F 81. For a set of data with 25±2.5, at least 95% of scores fall between 20 and 30.
T F 82. For a set of data with 5±1.5, at least 95% of scores are greater than 3.0.
Page 13
Answer Key
1. A
Ref::††Concept/Factual/LO1
2. D
3. B
Ref::††Application/LO1
4. B
5. C
6. B
7. D
8. C
9. D
10. A
11.C
12. C
13. B
14. C
15. A
16. B
17. D
18. D
19. A
20. D
21. C
22. B
Page 14
23. C
24. A
25. D
26. C
27. B
28. C
Ref::†† Concept/Factual/LO3
29. A
30. B
31. C
32. C
33. A
34. C
35. C
36. B
37. D
38. C
39. B
40. C
41. C
42. C
43. B
44. B
45. A
Page 15
46. C
47. B
48. D
49. B
50. C
51. D
52. True
53. False
54. True
55. False
56. True
57. True
58. False
59. False
60. True
61. False
62. True
63. True
64. False
65. False
66. False
67. True
68. False
Page 16
69. True
70. False
Ref::††Concept/Factual/LO3, 4
71. False
72. True
73. True
74. True
75. False
76. True
77. False
78. True
79. False
80. False
81. True
82. False
Page 17
Another random document with
no related content on Scribd:
45 En die laet overluyt terstont het vonnis lesen,
Dat sy onwaerdigh is op aerden meer te wesen.
Dies hoeft men beul, noch galgh, noch sweert, noch engen strop,
De jonghste van den hoop die breeckt haer flucx den kop.
Men tijght ons dieften op 112), en wonder slimme streken,
50 Maer 't is niet wel geseyt, men moeste sachter spreken;
Wy stellen overal gemeenschap in het goet,
En nemen ons behoef van rijcken overvloet.
Wy zijn gelijck een spoor 113) van haveloose menschen,
En krijgen even soo al wat wy konnen wenschen.
55 Want die op syn bedrijf niet vlijtigh toe en siet,
Wanneer hy weder komt, soo vint hy dickmael niet.
Ons tuygh wort noyt gerooft, 't is qualick iet te stelen,
Wanneer den huys-waert selfs die rolle weet te spelen;
Al knaeght de grage slangh al vry een lange wijl,
60 Voor haer en is geen aes te krijgen van de vijl.
Wy leeren alle daegh de gront om wel te leven,
En wat men aen den buyck of rugh behoort te geven 114),
Wy hebben inder daet nu menighmael beproeft,
Hoe weynigh dat het lijf tot noodigh voedsel hoeft.
65 Het is een groot gemack, bekent aen weinigh menschen,
Niet 115) in dit aerdsche dal te vreesen of te wenschen:
Wy vinden dat men eerst dan onbekommert leeft,
Wanneer men niet en soeckt, oock als men niet en heeft.
Dies zijn wy niet besorght 116) om goet by een te rapen,
70 Maer konnen onverlet en sonder vreese slapen.
Wy spitten nimmermeer, wy kennen geenen ploegh,
En des al niet-te-min wy vinden broots genoegh.
Wy presen noyt een mensch die na den rijckdom snelde,
Wy leven van den dau, als bloemen op den velde.
75 Ons ziel is niet beducht om gelt of machtigh goet,
Wy rapen onsen kost gelijck een vogel doet.
Wy plucken sonder gelt de vruchten van de boomen,
Wy trecken sonder kost 117) de vissen uyt de stroomen,
Wy krijgen wilts genoegh en vogels uyt het wout,
80 De keyen geven vier, en al de bossen hout.
Ons huysraet meestendeel bestaet in snelle bogen.
Wy koken daer het valt, wy slapen daer wy mogen;
E h h i lij k h d l
En schoon het niet en gaet gelijck het yder lust,
Wy des al niet-te-min wy stellen ons gerust.
85 Wy konnen noorden wint, en alle sure vlagen,
Wy konnen harden vorst oock sonder hinder dragen;
Soo dat ons gansche lijf geen koud' of hit en kent.
Soo veel vermagh de tijt en daer men toe gewent.
Schoon dat het gansche Rijck wou krijgh en oorlogh voeren,
90 't En sal ons even-wel de sinnen niet beroeren.
Want schoon of dese wint, en die verliest den slagh,
Het gaet ons even-wel gelijck het eertijts plagh.
Wy staen noyt vroeger op om eenigh Heer te groeten,
Of dat 118) wy door de stadt een Prins geleyden moeten,
95 Wy streelen niet een mensch, oock niet den grootsten Vorst.
Dat is maer voor het volck dat na den eer-sucht dorst.
Ons geest is nimmermeer gequelt met hooge saken,
Om ons door al het lant een grooten naem te maken,
Of ons de werelt prijst, of ons de werelt laeckt,
00 Wy zijn als buyten schoots en werden niet geraeckt.
Al is de gansche kunst van roovers in-genomen,
Noch zijn wy niet beschroomt om daer ontrent te komen;
Wy singen menighmael oock in het dichste Wout,
Daer sich een vinnigh 119) heir van felle moorders hout.
05 Wy zijn niet eens beducht, schoon al de winden blasen,
Wy leven onbeschroomt hoe seer de baren rasen;
Wy vreesen geenen brant of hoogen water-vloet.
Die niet verliesen kan wat schaet hem tegenspoet?
Schoon dat het gansche rijck moet tol of schattingh geven,
10 Wy leyden even-wel een onbekommert leven;
Geen hooft-gelt op het volck, geen lasten op het lant
En worden oyt geverght aen onsen vrijen stant.
Wat dient'er meer geseyt? wy zijn geduchte 120) lieden,
Die geen verheven Vorst, geen Prins en kan gebieden.
15 Al waer de gulde son de werelt opendoet 121)
Daer gaen wy sonder schroom, als op ons eygen goet.
Wy leven over-al als Prinsen van den lande;
Niet hebben even-wel en is hier niemant schande.
Wy trecken t' onsen dienst geheel het aertsche dal,
20 Wy hebben niet een sier, en wy besitten 't al.
0 Wy ebbe et ee s e , e wy bes tte t a .
Ick heb u, edel Helt, ons wijse nu beschreven,
Ghy let, of ghy begeert met ons daer in te leven,
Dan of ons strengh gebruyck is tegen uwen aert;
Want siet het staetje vry te blijven dat je waert."
25 De grijse kop die sweegh. Andreas gaet beginnen:
"Spitsbroeders," seyt de man, "met al de gansche sinnen
Word' ick uw bont-genoot, en tot een vaste peyl 122),
Hier is een volle beurs die ick u mede deyl.
Siet, als ick uyt de stadt tot u ben af-gekomen.
30 Soo heb ick desen bucht 123) in voorraet met-genomen:
Ontfanght dit kleyn geschenck, en weest'er vrolick van,
En hout my voor u vrient en voor een rustigh man.
Een dingh wil ick alleen hier in bedencken brengen,
En bidden, wat ick magh, dat ghy het wilt gehengen:
35 Ick treed' in dit eerbont alleen om dese maeght,
Laet die voor my alleen indien het u behaeght.
Ick sal tot aller tijt, waer dat wy henen trecken,
Haer voor een trouwen vrient, en voor een hoeder strecken;
Ick sal haer leyder zijn en hier en over-al,
40 Soo dat haer teere jeught geen hinder lijden sal."
Een van den swarten hoop begon hier op te wrocken,
En seyde: "Lieve vrient, soo ghy begeert te jocken
In eere, sonder hoon 124) het wert u toe-gestaen;
Maer, wat ick bidden magh, en wilt niet hooger gaen.
45 Weest heus in u gebaer 125), en wilt'er in volherden;
Of anders, hout'et vast, het sal uw beurte werden;
Wy leyden onder ons by wijlen soet gelagh,
Maer ontucht nimmermeer, en geensins vuyl bejach.
Dies soo de jonge maeght van u wert uyt-gestreken 126),
50 Wy sullen u gewis den kop aen stucken breken;
Maer sooje trouwe meent, en niet als eerbaer zijt,
De maeght sal uwe zijn, en dat te rechter tijt."
Dit nam Andreas aen ten vollen na te komen,
En heeft op dit bespreck 127) de vrijster aen-genomen;
55 En yder riep: geluck! en maeckte groot gebaer 128),
En wederom: geluck, geluck, geluckigh paer!
Maer hy versoeckt terstont, dat haer de gansche bende
V t kt t d t t ld h d
Vertreckt uyt dat gewest en elders henen wende,
Uit vreese soo hy bleef of woonde daer ontrent,
60 Dat hy van eenigh mensch eens mochte zijn bekent.
Daer gaet hy metten hoop in vreemde landen dwalen,
En hy en mist niet eens sijns vaders hooge zalen;
Hy acht geen ongemack, geen schande, geen verdriet,
Wanneer hy maer een reys sijn Preciose siet.
65 Hy voelt syn ingewant, hy voelt sijn herte springen,
Al sy maer uyt de borst een deuntjen plagh te singen,
Het bitter even-selfs dat is hem suycker soet.
Ey, siet eens wat de jeught, en wat de liefde doet!
Don Jan noch even-wel, oock in dit woeste leven,
70 En wil hem tot bedrogh of diefte niet begeven;
Maer wat dit selsaem volck of hier of elders haelt,
Dat wort al menighmael by hem alleen betaelt.
Hy wil geen vuylen jock in haren praet gehengen,
Maer pooghtse met beleyt op beter weg te brengen;
75 Soo dat hy metter tijt haer rouwe sinnen wint,
En sich by al den hoop in grooten aensien vint.
Maer t'wijl dit selsaem volck op hare wijse leefde,
En sonder vaste plaets in alle landen sweefde,
Een maeght van Murcia die sagh den Edelman,
80 En hoe hy al de jeught in schoonheyt overwan.
En hoe sijn heus gelaet en sijn beleefde zeden,
Sijn oogh, sijn hoofsche tael, sijn wel-gemaeckte leden
Zijn anders in gestel 129) als oyt een Heyden plagh,
Of alsse daer ontrent een Heer of Ridder sagh.
85 Haer geest die wort beroert, haer sinnen om-getogen,
De loop van haer gepeys is buyten haer vermogen,
Sy voelt 'k en weet niet wat ontrent haer grilligh hert,
Sy voelt hoe dit gewoel allencxen grooter wert.
Wat sal de Juffer doen? Sy weet niet wat te maken,
90 Sy voelt een selsaem vier door al de leden blaken;
Dies als sy op een tijt den Ridder eensaem vont,
Soo opent sy aldus tot hem een heuschen mont:
"Bevallick Jongelingh, wat magh u doch bewegen,
Dat ghy tot desen hoop soo bijster zijt genegen?
95 Dat ghy by dit gespuys uw soete jeught verslijt?
g y y g p y j g j
Ey, geeft eens beter vreught aen uwen jongen tijt.
Gebruyckt uw geestigh lijf en dese schoone leden,
Daer ghy, tot uwer eer, die nutter sult besteden,
En soo ghy zijt geneyght te gaen met goet beleyt,
00 Ick weet een beter staet voor u alleen bereyt.
Hier zijn veel Edel-liên die my tot trouwen vergen,
Want ick heb over-al veel wijngaerts aen de bergen,
En bossen in het wout, en boomgaerts in het dal,
En ossen op het velt, en peerden in den stal,
05 En schapen op het schor 130), en geyten aender heyden,
En hinden in het perck, en koeyen in de weyden,
En knechten tot de jacht, en honden in het kot,
En voor mijn eygen huys een schoon en lustigh slot
In 't korte: machtigh goet. Magh ick u maer genieten 131),
10 Ick sal in uwen schoot geheele schatten gieten,
Dit wout, dit vruchtbaer lant, soo ver uw oogen sien,
Dat sal u eygen zijn, en ick noch boven dien.
Ick die een dochter ben van edel bloet geboren,
Heb u, door enckel gunst, voor alle mans verkoren.
15 Siet, dat de beste jeught voor desen heeft gesocht,
Wort u alleen gejont 132), en in den schoot gebrocht.
Ontfanght mijn rechter-hant, ontfanght mijn frissche leden,
Die ick in uw vermaeck na desen wil besteden,
Ontfanght mijn herte selfs, en stelt my buyten pijn,
20 En spreeckt een eenigh woort, en ick sal uwe zijn."
Andreas hoord'et aen, maer kon het geensins prijsen,
Dat uyt haer teeren mont soo vrije woorden rijsen.
O vrijsters, watje doet, siet datj'et niet en vraeght;
Want als een vrijster vrijt dat is te veel gewaeght.
25 "Me-Juffrou," seyt de man, "ick danck u duysent werven,
Mijn liefd' is eens geset, en daer in wil ick sterven;
Weet oock dat onder ons geen mensch en wert gepaert,
Als met ons eygen volck of een van onsen aert.
Uw gunste, niet te-min, die ghy my komt betoonen,
30 Die wensch ick dat u God ten vollen wil beloonen;
Doch, wat my raken magh 133), set elders uwen sin,
Mijn hert is u ontseyt, daer woont een ander in."
Gohanna met den slagh van soo een droeve reden
Gohanna met den slagh van soo een droeve reden,
Gevoelt een koude schrick haer trillen door de leden,
35 Gevoelt een diep verdriet; sy gaet ter zijden af,
Daer sy haer droef gemoet in dese klachten gaf:
"Wat ben ick voor een sloir? wat heb ick gaen beginnen?
Kan ick geen Heyden selfs bewegen om te minnen?
Och! God, wat hangt my uyt 134), dat ick geen schamel man
40 Met al dat ick besit tot mywaerts trecken kan?
Ben ick dan soo mismaeckt, soo leelick aen te schouwen,
Dat my een slecht gesel ontseyt een wettigh trouwen?
Ben ick soo vuylen slons, of wel een oude queen 135),
Dat ick verstooten word' en loop een blauwe scheen?
45 Neen seker; 'k heb terstont 136) mijn lijf en gansche wesen,
Mijn oogh en rooden mont, mijn geestigh 137) hair gepresen,
Als ick ontrent den noen en midden op den dagh
Mijn leden oversloegh 138), en in den spiegel sagh.
Voorwaer een eerlick man 139) die sou hem des vernoegen,
50 Indien ick maer en wou tot hem mijn leden voegen:
Ick ben wel kussens waert, en soo ick maer en wou,
Ick waer oock heden selfs versegelt in de trou 140).
Daer zijnder vry genoegh die my des komen vragen,
En die noch boven dat mijn vrienden wel behagen:
55 Ick ben voor rijck, en schoon, en eerbaer hier bekent,
En heb soo veel versoecx 141) als iemant hier ontrent.
Maer dat is niet genoegh. Men kan geen liefde setten,
Ter plaetsen daer men wil; want die is buyten wetten,
En gaet daer 't haer bevalt. De sin die is'et al;
60 En gansch de werelt dwaelt in dit ellendigh mal 142).
Ick ben soo dwaes geweest dat ick heb uyt-verkoren
Een die my niet en acht. Ach! waer ick noyt geboren.
O! 't is een hart gelagh, wanneer een jonge maeght
Haer wil niet hebben magh, schoon sy 't haer minder vraeght.
65 Ach! dat 's een wrange spijt! Ach mocht ick heden sterven!
Want ick en sal geen troost mijn leven oyt verwerven.
Hy is een selsaem hooft, hy is een rouwe gast,
Die op geen schoone verw en op geen rijckdom past 143).
Maer waerom dus ontset om niet te willen leven?
70 En waerom doch den moet soo vaerdigh op-gegeven?
Het gaet noch als men vrijt gelijck het eertijts plagh:
Daer wort noyt eycken boom gevelt met eenen slagh.
Ick wil eens wederom ick wil de saeck beproeven,
Hy sal niet andermael mijn teere ziel bedroeven;
75 Ick sal hem mijn cieraet, mijn schatten boven dien,
Ick sal hem diamant en peerels laten sien.
Ick sal gelijck een klis hem aen de leden hangen,
En met een soet gevley hem streelen aen de wangen,
Ick sal hem ... maer, eylaes! hoe meer een vrijster vleyt,
80 Hoe datse meer verveelt, en lichter wert ontseyt 144).
Syn hert is niet aen haer; het wert, eylaes! beseten,
Van eene die ick merck hy noyt en sal vergeten.
't Is dan om niet gepooght, al woel ik bijster seer;
Want voor mijn treurigh hert en is geen hope meer.
85 Het lieven is een dingh van wonder groot vermaken,
'k En weet op aerden niet dat beter plagh te smaken;
Maer liefde sonder hoop van oyt gelieft te zijn,
Dat is een boose plaegh, en meer als helsche pijn.
Dan ick ben niet gesint dit quaet in my te voeden,
90 Het geesselt mijn gemoet als met gestage roeden.
Gewis dit moet'er uyt; en om hier wel te gaen,
Soo moet'er in de plaets en haet en wraeck-lust staen.
Wel, haet, ontsteeckt mijn hert, en stelt u om te wreken,
Dat zijn, van overlangh, dat zijn de rechte streken
95 Van een die qualick mint, of ongeluckigh vrijt:
Ontseyde gunst ontbrant in gal en enckel spijt.
En dat knaeght aldermeest de sinnen van de vrouwen,
Die zijn hier als verwoet, en konnen wonder 145) brouwen.
Een wijf is bijster ergh; en waer men lagen smeet,
000 Daer is geen nicker selfs die slimmer gangen weet.
Dit moet ick heden selfs dit moet ick gaen beproeven,
ick wil hem metter daet, ick sal hem gaen bedroeven
Die my de vreught ontseyt. Stae by nu, vrouwen-list,
En stort in mijnen geest dat noyt verrader wist.
005 Dat noyt een spoker 146) dacht, of boose geesten vonden,
Mijn breyn is op den loop, mijn sinnen ongebonden,
Mijn kop die suysebolt, daer is geen houwen aen,
Daer moet oock desen dagh wat selsaems omme-gaen
Daer moet oock desen dagh wat selsaems omme-gaen.
Ick, ick moet wrake doen, en hy syn straffe dragen,
010 Al sou het gansche Rijck van desen handel wagen,
Al soud' ick heden selfs my brengen in den noot;
Stil 147) leven kan ick niet, ick ware liever doot!"
Hoort wat de Juffer doet. Sy laet haer jongen letten,
Waer dat Don Jan syn mael 148) gewoon is in te setten,
015 Een mael die niet en sluyt, en slechts van ossen leir;
Want koffers vint men noyt ontrent dit selsaem heir.
Hier van wel onderricht, soo laetse moye dingen,
Gout, peerels, hals-cieraet, daer in den huyse bringen,
En binden in het kleet van onsen Jongelingh,
020 Terwijl hy in het dorp of op den velde gingh.
Andreas wel bewust hoe dat de vrouwen woeden,
Wanneer men haer ontseyt haer lusten aen te voeden,
Gebiet dat al het volck terstont in rassen spoet,
Oock op dien eygen dagh, van daer vertrecken moet.
025 Dit nam de Juffer waer, en als hy meynt te reysen,
Begon sy met beleyt op haer bedrogh te peysen;
Sy stroyt door al het dorp dat sy uyt hare kist,
Gout, peerels, eenigh gelt, en veel juweelen mist.
Stracx zijn op haer geklagh de boeren aen-gekomen,
030 Die eyschen wederom al wat'er is genomen:
De rackers van de Schout zijn mede daer ontrent,
Die na den vreemden roep 149) de strenge Rechters sent.
Daer gaet men 't Heydens rot ten naasten ondersoecken,
De vrouwen in haer keurs, de mannen in de broecken.
035 Maer, siet, de loose maeght die wees den Ridder aen,
En seyt het slim bejagh 150) by hem te zijn begaen.
Als dit Andreas hoort soo komt hy toe-getreden,
Hy loegh de Juffer toe, en seyd' haer deze reden:
"Komt soeckt, vriendinne, soeckt al wat gy soecken meught;
040 By my is anders niet als trou en ware deught.
Indien ick van bedrogh hier schuldigh wort bevonden,
Soo ben ick wel getroost om vast te zijn gebonden,
En soo te zijn gestraft gelijck men guyten 151) doet,
Die soecken haer bejagh op ander luyden goet.
045 Ick sal noch boven dat u seven-mael betalen,
Wat ghy van u cieraet hier uyt sult konnen halen:
Doorsoeckt vry dese mael, en watje vorder siet,
Een peert dat niet en let 152) en vreest den ros-kam niet."
Hier op soo gaet de Schout, en syne rappe gasten,
050 De male van den vrient wel happigh onderlasten,
En, siet, van stonden aen soo komt het aen den dagh,
Al wat voor aerdigh tuygh daer in verholen lagh.
Don Jan op dit gesicht is wonderlick verslagen,
Noyt was hy soo verbaest 153) van al syn leven-dagen;
055 Hy staet gelijck een steen met droefheyt overstort,
Eylaes! de jongelingh en weet niet waer het schort.
Stracx 154) riep de Juffer uyt: "Komt vanght ons dese boeven,
Die met haer vuyl bejagh het gansche lant bedroeven.
Maer grijpt eerst desen gast, die eerst soo moedigh 155) sprack,
060 Hy is de rechte gront van al het ongemack."
Hier vanght den Rechter aen den ridder seer te schelden,
Hy noemt het Heydens volck een plage van de velden,
Een peste van de stadt, een schroom 156) van yder huys,
Een schuym van boeve-jacht 157) en alle vuyl gespuys.
065 Daer stont een krijghs-man by die sich des gingh bemoeyen,
"Wegh," seyt hij, "met den boef, hy dient te leeren roeyen" 158).
En even met het woort soo geeft hy hem een slagh,
Soo dapper als hy kan, soo vinnigh als hy magh.
Andreas suysebolt, sijn hersens zijn bewogen,
070 Sijn geesten al gelijck door gramschap op-getogen,
Hij denckt niet waer hy is, hy weet niet wat hy doet,
Sijn geest die speelt alleen ontrent sijn edel bloet.
Hy stelt hem dan te weer, en gaet den krijghs-man tegen,
Hy valt hem op het lijf, en vat syn eygen degen,
075 Hy treft hem in het hert met soo een diepen steeck,
Dat hem de leven-kracht van stonden aen besweeck.
Daer schreeuwt men overhoop 159) Andreas wort gebonden,
En al het Heydens rot na Murcia gesonden;
Daer is het hals-gerecht van dat geheele lant,
080 Soo dat men daer ontrent geen hooger rechter vant.
Terwijlen dit gebeurt, Constance, gansch verslagen,
Is van den bleycken angst als buyten haer gedragen,
Daer is een killigh sweet dat uyt haer aders schiet,
Daer is een killigh sweet dat uyt haer aders schiet,
Vermits sy haren vrient aldus gebonden siet.
085 Maer desen onverlet 160) soo wortse mé genomen,
En is met al het rot tot in de stadt gekomen;
Daer krielt men overhoop al waer de vrijster quam,
Vermits een yder lust in haer gesichte nam.
De fame van de maeght aen alle kant gevlogen,
090 Heeft oock de Lant-vooghdin tot in het hert bewogen,
Sy maeckt haer vaerdigh op, sy gaet tot haren man,
Daer seytse voor de maeght al watse seggen kan;
Al met soo grooten ernst dat haer wort toe-gelaten,
Het jongh, het geestigh dier te nemen van der straten,
095 Te brengen op het Slot. Majombe was'er by,
En was om dit geval van ganscher herten bly.
Sy meynt, soo maer de vrou hoort Preciose spreken,
Dat haer noch goet onthael noch gunste sal ombreken.
En soo als sy het gist soo was'et dat'et viel,
00 Me-vrou ontfingh de maeght als met een open ziel.
Sy blijft gelijck verdwelmt in hare soete wangen,
Sy blijft aen haer gelaet met al de sinnen hangen,
Sy neemtse byder bant, sy leytse door de zael,
Sy valt haer om den hals en kustse menighmael.
05 Sy spreeckt Majombe toe, sy vraeght verscheyde saken,
Maer verre boven al die Preciose raken,
Sy vraeght hoe out sy was. Het wijf dat antwoort haer,
Dat nu haer nichte quam ontrent de vijftien jaer.
Hier op is in de vrou een droeve luym 161) geresen:
10 "Dus oudt soud' even nu mijn waerde dochter wesen,
Indien de goede God dien uytg
(Dit sprack vrou Giomaer) aen ons gelaten had.
Maer, laes! nu is het kint in syne jonge dagen
Met listen wech-geruckt, en uyt'et lant gedragen.
15 Constance, waerje zijt, of immer komen meught,
God zy door synen geest ontrent uw teere jeught."
De maeght gingh onderdies Me-vrou de handen kussen,
En bid haer evenstaêgh haer druck te willen blussen;
En t'wijl vrou Giomaer vast sit op haer en sagh 162),
20 Ontsluyt het aerdigh dier aldus syn droef geklagh:
"I di h d h bt i h lb h
"Indien ghy, waerde vrou, hebt eenigh wel-behagen
In mijne teere jeught, soo hoort mijn angstigh klagen,
En mijn bedroefde stem. De goede Jongelingh,
Dien in het naeste dorp de Lant-drost heden vingh,
25 Dat is mijn waerde vrient, in trou aen my gebonden,
Daer wort geen beter mensch in al het lant gevonden.
Al is de krijghsman doot het is syn eygen schult,
Hy bracht den vromen 163) helt tot enckel onverdult 164).
Hy sloegh hem met een vuyst dat hem de tanden bloeden,
30 Soo dat syn edel hert hierom begon te woeden.
Hy is geen rouwe gast die oyt syn leven 165) stal,
Gelijck men metter tijt wel ondervinden sal.
Hy is een Edelman. Laet alles overwegen,
En ondersoeckt het stuck gelijck het is gelegen:
35 Ghy sult met oogen sien, en tasten metter hant,
Dat niemant oyt bedrogh in al syn handel vant.
Soo dese jongelingh gedwongen is te sterven,
Soo moet ick van gelijck mijn jonge leven derven,
Mijn hert is al te weeck, mijn wesen al te teer,
40 Als hy syn leven laet, wil ick geen leven meer.
Ick bid u, waerde vrou, met al de gansche leden,
elesen schat
Om uw verheven stam, om uw beleefde zeden,
Indien oyt soete min, indien oyt reyne vlam
In uwen geest ontstack, in uwen boesem quam;
45 Soo slaet een gunstigh oogh op twee soo jonge menschen,
Die geensins hoogen staet of machtigh gelt en wenschen,
Maer poogen een te zijn in vreught en ongeval,
Tot dat de bleecke doot haer eenmael scheyden sal."
Met dat de jonge maeght haer reden heeft gesproken,
50 Zijn haer met groot verdriet veel tranen uyt-gebroken,
Soo dat het siltigh nat een stroom, een gansche beeck,
En aen vrou Giomaer een stage vloet geleeck.
Sy dan, mits 166) dit geklagh, gevoelt haer gansch bewogen,
Gevoelt haer innigh hert als uyt het lijf getogen;
55 Daer is, 'k en weet niet wat, dat haer de sinnen roert,
En dat haer angstigh hert geweldigh omme-voert.
Men siet in dit gepeys men siet haer oogen vlieten,
g p y g ,
Soo dat haer in den schoot de druppels henen schieten.
De Lant-vooght onderdies komt treden in de zael,
60 Verwondert dat hy sagh den druck van syn gemael:
En hier op komt de maeght hem vallen aen de voeten,
En gaet hem insgelijcx met droeve woorden groeten:
Sy weent, en bidt, en smeeckt, met soo een heuschen mont,
Dat hem de goede man al med' ontsteken vont.
65 Hy kan, met alle kracht, syn tranen niet bedwingen,
Die hem, als tegen danck, op mont en wangen springen;
Hy staet geheel verbaest, hy staet een wijle stil,
Onseker wat hy doen, of wat hy laten wil.
Majomb' hout onderdies haer sinnen op-getogen 167),
En woegh haer droeven stant met al haer gansch vermogen,
Sy rijst ten lesten op, en seyt: "Eerwaerde vrou,
My dunckt ick weet behulp voor desen swaren rou.
Wilt ghy een kleynen tijt hier uyte zael vertrecken,
Ick sal u metter daet een wonder stuck ontdecken,
75 Hoort my een woort alleen, hoort wat ick seggen sal,
Ghy sult een eynde sien van dit bedroeft geval."
Majombe sonder meer begaf haer uyter zalen,
En gingh van stonden aen een aerdigh doosjen halen;
En alsse weder quam daer Giomara stont,
80 Soo knieltse vaerdigh neer, en opent haren mont:
"Vergeeft my," seyt het wijf, "dat ick eens heb bedreven,
En dat ick nu ter tijt u wil te kennen geven,
Of soo ick na de wet ben waerdigh harde straf,
Soo geeft my aen den beul, en sent my naer het graf.
85 Ick sal, hoe dat'et gaet, de rechte waerheyt spreken,
Ghy mooght aen desen romp uw leet en droefheyt wreken;
Ick sal tot aller stont verdragen met gedult
Wat ghy my voor verdriet hierom doen lijden sult.
Het is nu dertien jaer, of luttel min geleden,
90 Dat ick mijn reyse nam door al de Spaensche steden,
En door het platte lant, ick sochte mijn bejagh,
Tot dat ick in Madril een aerdigh meysjen sagh,
Een kint nau twee jaer out behangen met juweelen,
Daer ick, na mijn verstant, behoorde van te deelen 168),
95 De voedster soo ick sagh die stont daer op de straet
95 De voedster, soo ick sagh, die stont daer op de straet,
Met seker kamer-maeght verwerret 169) in de praet.
Ick greep het jonge schaep, en sonder lange dralen
Soo reysd' ick inder haest in onbekende palen:
En als ick was ter plaets daer ick my seker vont,
200 Doen leyd' ick in beraet, wat my te plegen stont.
Ick had eens vast gestelt (ick wil de waerheyt seggen)
Het kint, van all's ontbloot, tot vondelingh te leggen,
Om al syn rijck cieraet, en wat'et vorder had,
Te houden voor een roof, en als mijn eygen schat.
205 Maer als ick recht doorsagh sijn geest en frissche leden,
Doen vond' ick mijn gepeys te strijden met de reden;
En daer op nam ick voor het meysjen op te voên,
Op hope dat'et ons eens voordeel mochte doen.
Ick heb'et dan besorght, ick heb'et laten leeren,
210 Al wat te rechter tijt haer jonckheyt mocht vereeren,
Soo dat het geestigh dier veel schoone dingen kan,
En is, mijns oordeels, weert den besten Edelman.
Maer wat is quaet te doen! wat heb ick droeve slagen
Om dit ondeugend' werck in mijne ziel gedragen!
215 Hoe was ick even staêgh gepijnight in den geest!
Wat heb ick niet gesorght 170)! wat heb ick niet gevreest!
Wat heb ick menighmael mijn herte voelen beven,
En drillen 171) als een riet van harden wint gedreven!
Ick schroomd', oock in den slaep, van haest te zijn beklapt 172),
220 Of door een snegen Schout alreé te zijn betrapt.
Wel, ick ben des geleert, en hebbe voor-genomen,
Noyt in soo bangen praem 173) mijn ziel te laten komen;
Ick wil aen al ons volck en wie my raken magh,
Ontraden dit bedrijf en alle vuyl bejagh.
225 Wel doen is rechte vreught; maer alle slimme gangen
Zijn doodelick vergif die ons de ziele prangen.
Hier is dan nu de tijt dat ick mijn schult beken,
Vermits ick op den wegh van beter leven ben.
Mijn Heer, siet dit juweel, en dese gouden keten,
230 Ghy sult van stonden aen den ganschen handel weten:
Of wijst dit niet genoegh den gront van dit geval,
Soo leest eens desen brief dien ick u geven sal."
Soo haest als sy het schrift den Lant-vooght had gegeven,
Hy siet van stonden aen al dat'er is geschreven;
235 Hy las'et overluyt en met een open mont,
En dit was in der daet dat hy daer in bevont:
Het jonge dochterken dat by my is, en dat ick den

naem van Preciose gegeven hebbe, hiet eygentlick Constance,
en is een eenigh kint van Don Ferdinando
240 d'Assevedo Ridder van Calatrava, ende van vrouw
Giomara di Menesez. Ick stal het selve kint in de
stad van Madrid op Hemelvaerts-dagh, ten elf uren,
in 't jaer duysent vijf hondert vijf en tnegentigh. Het
kint hadde doen ter tijt aen dese juweeltjens die in
245 dit kofferken leggen. Ick hebbe korts daer na dit
alsoo vernomen, en goet gevonden, 't selve by memorie
te stellen 174), misschien of het schier 175) of morgen te
passe mochte komen.
Met dat vrou Giomaer haer man dit hoorde lesen,

250 Soo is in haer gemoet een nieu gewoel geresen.
Sy kent het klein cieraet, sy kust'et menighmael.
En sijght uyt enckel vreught in onmacht op de zael.
De Lant-vooght recht haer op, verbaest van dese saken,
En staet een lange wijl, onseker wat te maken.
255 Me-vrou, nu wat verquickt 176), hoewel noch flau genoegh,
Vraeght stracx 177): "Waer is het kint dat desen keten droegh?"
Het wijf seyt: "Waerde vrou, die met u heeft gesproken,
Juyst doen u metter daet zijn tranen uyt-gebroken,
Dat ìs het aerdigh dier in desen brief vermelt,
260 En dat tot heden toe u droeve sinnen quelt.
Dat is uw eygen kint, by my wel eer gestolen,
En door mijn slim beleyt tot heden toe verholen.
Ick bidde twijffelt niet, maer neemt uw dochter aen,
En laet na desen tijt uw droeve klachten staen."
265 Terstont vrou Giomaer, met yver 178) aen-gesteken,
Is uyt het stil vertreck in aller ijl geweken,
Sy gaet met grooten ernst en uyttermaten ras,
En geeft haer na de zael daer Preciose was
En geeft haer na de zael daer Preciose was.
Die sat daer vast omringht met al de kamer-maeghden.
270 Die met een treurigh hert de jonge maeght beklaeghden,
Soo om het droef geval, als om haer soeten aert,
En dat haer teere jeught met Heydens is gepaert.
Me-vrou gaet sich in ernst na Preciose strecken 179),
Gaet aen de jonge maeght den boesem open trecken,
275 En siet haer witteborst, men vont een kleyne vrat,
Die sy ter slincker-hant ontrent den tepel hadt.
En als men haer den voet ter aerden dede setten,
En met een vlijtigh oogh daer op bestont te letten,
Soo bleeck het metter daet, dat twee van hare teen
280 Zijn, als een swane-poot, gewassen tegen een.
Me-vrou is buyten haer. De teyckens hier gevonden,
De vrat op hare borst, de teenen dus gebonden,
En 't gunt men uyt het schrift met klare woorden las,
Versekert haer genoegh wie Preciose was.
285 Sy grijpt haer in den arm 180), sy kustse menigh-werven,
Sy voelt een diepe vreught, en schijnt'er in te sterven,
Sy gaet tot haren man, die sy van herten mint,
En seyt hem: "Waerde vrient, siet hier uw eenigh kint;
Hier is uw waerde vrucht, die ick u heb gedragen,
290 Daerom ghy hebt getreurt soo veel bedroefde dagen;
Hier is het eenigh pant van onse soete jeught,
Ontfanght het nu ter tijt, en dat in rechte vreught.
De teyckens al gelijck, aen my terstont gebleken,
En laten mijn gemoet niet meer in twijffel steken.
295 Sy is het even-selfs die ick u heb gebaert,
Haer lichaem wijst'et uyt, en haer geheelen aert.
Voor al soo komt my voor 181), hoe dat ick was bewogen,
En ick en weet niet hoe, als buyten my getogen,
Wanneer ick eerst het kint ontrent ons deure sagh,
300 En hier noch onbewust 182) in dese venster lagh."
De man (die even soo een wonder hart bewegen
Had door syn gansche lijf en in de ziel gekregen,
Iuyst doen het aerdigh dier hem eerst voor oogen quam)
Seyt, dat hy dese maeght voor syne dochter nam,
305 Seyt dat hy aen het wijf haer diefte wil vergeven,
En haer oock bystant doen, om wel te mogen leven,
Mits datse nu voortaen wil stillen haren loop,
En haer geheel ontdoen van desen vreemden hoop.
"O Heere," seyt hy voorts, "wie kan uw wonderwercken,
310 Wie kan, gelijck het dient, uw hooge daden mercken!
Ghy hebt ons langen tijt gespijst met tranen-broot,
Ghy hebt ons af-geleyt 183) tot aen de bleecke doot.
Ghy hebt ons eenigh kint, nu soo veel droeve jaren
Gedurigh om-gevoert in veelderley gevaren;
315 Ghy hebt'et niet-te-min ghy hebt'et noch gespaert,
Ghy hebt'et, lieve God, tot onse vreught bewaert.
Het was ons sonden schult, dat wy uw felle slagen
Dus hebben uyt-gestaen, en lange moeten dragen.
Wy hadden vry al meer tot onse straf verdient;
320 Maer ghy zijt onse God, ons heyl en ware vrient.
't Is uwe gunst alleen, 't is uw genadigh wesen,
Dat wy uyt dese doot 184) ten lesten zijn geresen,
Dat ghy tot onsen troost dit wonder laet geschiên,
Dat wy ons waerde pant alhier in vreughde sien.
325 Sy was, eylaes! gegaen, sy was gelijck 185) verloren,
Maer sy is wederom als op een nieu geboren.
Ghy hebt ons eens gebracht tot aen het duyster graf,
Nu wast ghy wederom ons droeve tranen af.
Wilt ons van heden aen, wilt ons nu danckbaer maken,
330 Op dat tot uwen dienst ons herte magh ontwaken,
Op dat wy nu voortaen in daet en in de schijn,
Uw dienaers, lieve God, uw kinders mogen zijn!"
Constances hert ontloock terwijlen dit gebeurde,
Haer dacht, 't en was geen tijt, dat sy nu langer treurde;
335 Haer dacht, sy vont behulp, dat haren druck genas,
Vermits haer vader selfs 186) daer eerste Lant-vooght was.
Haer dacht in volle daet, het stuck was nu gewonnen,
Vermits haer saken staen soo wel sy immer konnen.
Maer t'wijl sy in den geest hier mede besigh sit,
340 Soo treet haer vader toe, en seyt haer weder dit:
"God heeft ons grooten troost en blijdschap toe-gesonden,
Om dat ghy, waerde kint, ten lesten zijt gevonden,
Om dat ghy noch gesont en in het leven zijt;
Om dat ghy noch gesont en in het leven zijt;
Maer daer is echter wat dat my in 't herte snijt:
345 Ick sie, eylaes! ick sie dat uwe domme 187) sinnen
Een heyden (wat een schand'!) een rouwen heyden minnen,
Een heyden sonder Doop, die niet en heeft geleert,
Hoe dat men God den Soon met reyne sinnen eert!"
"Met oorlof," seit de maeght, "hoort my een weynigh spreken;
350 Ick weet van stonden aen uw droef heyt af te breken:
De vrient, aen my vertrout 188), en is geen heydens man,
Maer die in volle daet de Christenleere kan.
Hy is noch boven dat van edel bloet geboren,
En heeft my, soo ick was, uyt enckel min gekoren.
355 En wat na dit geval noch vorder is geschiet,
En seyd' ick, na den eysch, den ganschen avont niet 189)."
Majombe nam het woort, en gaet de man vertellen,
Hoe dat de jongelingh quam onder haer gesellen,
Hoe dat hy synen staet en vaders huys verliet,
360 Vermits hem syn gemoet tot Preciose riet.
Hoe dat hy nevens haer alreede lange dagen
Had vorst, en heete son, en alle leef gedragen;
En dat dit al gelijck 190) maer was een kleyn begin,
Een proef en ondersoeck van syn getrouwe min;
365 Dat hy geen dertel spel de vrijster mochte vergen,
Noch met ongure jock haer teere sinnen tergen,
En dat hy door de lust noyt op en was gevat 191),
Maer dat hy sich in all's met eer gequeten had.
In 't korte, dese vrou verhaelt in lange reden
370 Al wat de jongh gesel voor desen heeft geleden;
Soo datse voor het lest ten vollen openbaert,
Hoe dat syn Ridders kleet bij haer noch is bewaert.
Dit vat de Lant-vooght op 192), en, sonder langh te dralen
Laet stracx 193) het rijck gewaet daer in de kamer halen:
375 Het wijf dat gaet'er om soo vaerdigh alsse magh;
Siet, dus komt op het lest de waerheyt aen den dagh,
De Lant-vooght onderdies gaet Preciose vragen
Op al den omme-gangh van hare jonge dagen,
Op al des werelts loop, en hoe haer dit beviel,
380 En wat sy des gevoelt ontrent haer jonge ziel.
S l b 194)
d
Sy antwoort overal met soo besette 194) reden,
Met soo een goet bescheyt en in soo volle leden 195),
Dat (soo de jonge maeght syn dochter niet en waer)
Hy streckte voor gewis de sinnen over haer 196).
385 Hy vont sich in den geest van hare min bevangen,
En bleef aen haer verstant en hare schoonheyt hangen;
Maer nu het geestigh dier als dochter hem bestont,
Soo is hy gansch verheught tot in syns hertens gront;
En t'wijl de man aldus in blijdschap is geseten,
390 Soo komt het oude wijf en brenght een gouden keten,
En brenght het hant-cieraet, en wat den jongelingh
Te voren om den hals of aen de leden hingh.
Als dit de Lant-vooght siet, en hoort den Ridder noemen,
En weet van wat geslacht dat hy is af-gekoemen 197),
395 Gevoelt hy ander-mael, dat syn beswaerden druck
Is, door des Heeren gunst, verandert in geluck.
Hy danckt God ander-mael met al de gansche sinnen,
Dat soo een Edelman syn dochter gingh beminnen,
En dat syn trouwe gunst noyt eens in hem verdween,
400 Schoon dat de jonge maeght een heydens dochter scheen.
Dit heeft terstont de Faem ten luytsten uyt-gekreten,
Sy liet het vreemt geval aen alle menschen weten;
Oock aen de vrijster selfs 198), die aen den jongelingh
Voor desen hare ziel en gansche sinnen hingh.
405 Die gaet daer aen de Wet 199) ten vollen openbaren,
Dat sy, eylaes! vervoert van hare groene jaren;
Vermits de jongh gesel haer quale niet genas,
Hem hadde na-geseyt dat hy een roover was.
En schoon het selsaem luyt dat by 200) haer is bedreven,
410 Het wort haer evenwel in volle daet vergeven;
Andreas sprack'er voor, de Lant-vooght nam het aen,
Dies mochtse sonder straf en vreedsaem henen gaen.
't Was al te blijden dagh, geen mensch en mochte treuren,
Daer magh niet als vermaeck en soete vreught gebeuren.
415 De man-slagh wort versoent, de ridder vry gestelt,
En alle die het raeckt ontfangen machtigh gelt.
De banden, die den helt benaeuden aen de leden,
Die worden los gemaeckt of vaerdigh af-gesneden;
g g g ;
En voor het duyster hol, dat hem gevangen hout,
420 Soo komt hy voor den dagh geciert met enckel gout.
Syn vader wiert terstont daer in de stadt beschreven 201),
En die heeft metter daet sich op de reys begeven,
Die komt in haesten aen, verheught en wel gesint,
Vermits hy synen soon soo wel verselschapt vint.
425 Daer is geen edel geest die oyt heeft leeren dichten *),
Of hy valt aen het werck met alle syn gewrichten:
Al wat of spits vernuf, of kunste geven magh,
Dat koomt om desen tijt ten vollen aen den dagh.
Men hoort door al de stadt, door alle groene velden,
430 En door het gansche Rijck van desen handel melden,
De snelle weder-klanck die roept'et in het Wout,
En al de werelt juyght, dat Preciose trout.
1) oorden 37) meisje

2) letten 38) het en
3) Madrid 39) onrijp
4) omdat ze 40) hinderlaag
5) geduld 41) kern
6) meisje 42) machtiger dan zij
7) bevallig 43) in bezit genomen
8) gemeen 44) groef
9) versieren 45) verstand
10) meisje 46) sprak C. openhartig
11) castagnetten 47) genoegen
12) uiterlijk 48) gebaar
13) gebruiken 49) betrokken
14) ook 50) flink
15) leelijke dingen 51) volmondig
16) oneerbaar 52) waarheid
17) bende 53) innemend
18) behendig 54) rechtgeaard
19) naar hetgeen er 55) voortdurend
20) voorwerp 56) ach
21) betreft 57) karig
22) zin, beteekenis 58) lachte
23) ld i 59) i
23) weelderig 59) minnevuur
24) jongeman 60) ondertrouwd
25) voorspelt 61) begeerig
26) schandelijk 62) grootmoeder
27) lieftallig, bemind 63) kleindochter
28) veel doet aan 64) bevallig
29) duister 65) castagnetten
30) te buiten gaat 66) meegesleept
31) behendigste 67) volgde
32) duidelijk 68) page
33) met wien zich al haar 69) voorkomen
gedachten bezig hielden 70) op het veld
34) desondanks 71) gezelschap
35) dokter 72) bemerkt
36) voortdurend 73) bekoord, gevangen
74) bevallig 111) alles

75) soest 112) beschuldigt ... van
76) schurftig 113) troep
77) omstandigheden 114) d.i. kleeding
78) het geluk met u is 115) niets
79) boos 116) bevreesd
80) vleier 117) onkosten
81) den ridder 118) omdat
82) hun 119) dreigend
83) hoever 120) gevreesd
84) begeeft zich 121) verlicht
85) taal 122) kenteeken
86) duidelijk en geregeld 123) beurs
87) ontroerd 124) bedrog
88) bedrogen 125) gedragingen
89) raaf 126) bedrogen.
90) houdt 127) overeenkomst
91) schertsen 128) getier
92) vleit de dames van 't hof 129) aard
93) teeken 130) buitendijksch land
94) houding 131) bekomen
95) goed overlegd 132) gegund
96) d 133) t ij b t ft

Download Essential Statistics for the Behavioral Sciences 1st Edition Privitera Test Bank all chapters

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Download Essential Statistics for the Behavioral Sciences 1st Edition Privitera Test Bank all chapters

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Essential Statistics for the Behavioral

Sciences 1st Edition Privitera Test Bank

Essential Statistics for the Behavioral Sciences 1st

Essential Statistics for the Behavioral Sciences 2nd

Statistics for the Behavioral Sciences 3rd Edition

Statistics For The Behavioral Sciences 2nd Edition

Research Methods for the Behavioral Sciences 2nd

Research Methods for the Behavioral Sciences 2nd

Statistics For The Behavioral Sciences 10th Edition

Statistics for the Behavioral Sciences 9th Edition

1. The proportion or fraction of times an outcome is likely to occur is referred to as

2. By definition, the probability of an outcome or event is

6. A researcher visits a population of 1,200 local residents to determine the proportion

7. Which of the following is NOT a characteristic of probability?

8. The total number of possible outcomes for a random variable is referred to as

10. The following distribution most closely approximates a

11. Most behavior is believed to ________ a normal distribution.

15. The normal distribution is symmetrical, which means that

17. In a normal distribution, 50% of all data:

22. A researcher determines that students study an average of 80  20 (M  SD)

28. A distribution of z scores are distributed in what type of unit of measurement?

34. A researcher records the following number of birdcalls made during an

36. A researcher measures the number of tasks completed by participants during a 5-

39. Which proportion is largest in a z distribution?

43. A researcher records the following assessment data: 42  6 (M  SD). The

44. What is the z score for scores in the bottom 5%?

48. What is the z score for scores in the bottom 10%?

49. What is the z score for scores in the top 2.5%?

T F 52. Probability ranges between 0 and 1 and is never negative.

T F 54. A probability can be stated as a proportion.

T F 55. The probability of an outcome can be any positive value.

T F 63. A standard normal distribution is a specific example of one of the infinitely

T F 64. When a z score equals 0, this means that there is no variability.

T F 69. A z score for the mean in a normal distribution is always equal to 0.

T F 72. In a normal distribution with 3  1 (M  SD), a researcher can appropriately

Het jonge dochterken dat by my is, en dat ick den

Met dat vrou Giomaer haer man dit hoorde lesen,

1) oorden 37) meisje

74) bevallig 111) alles

You might also like