2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ – 2ος Νόμος του Newton

Καθ: Μιχαήλ Μ. Σαρρής
Ημερομηνία:
Τμήμα:
Ομάδα: Αρ:
Ονοματεπώνυμο:

ΟΡΓΑΝΑ – ΥΛΙΚΑ: Χρονομετρητής με ακίδα, Αμαξάκι, Τράπεζα, Τροχαλία, Διάφορες

μάζες

ΦΑΣΗ 1Η

1. Ζυγίστε το αμαξάκι. Η μάζα του είναι:

mΑ=……….kg

2. Πραγματοποιήστε τη διάταξη του σχήματος.

3. Στερεώστε πάνω στο αμαξάκι τη μάζα m1= .................kg.

4. Συγκρατήστε το αμαξάκι ώστε να μην κινηθεί και κρεμάμε στην άκρη του
νήματος τη μάζα m2=...................kg.
5. Ενεργοποιείστε τον χρονομετρητή και αφήστε το αμαξάκι να κινηθεί.

1
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

6. Συζητήστε στην ομάδα σας και περιγράψτε την κίνηση του αμαξιδίου.
Το αμαξάκι εκτελεί...........................................................................................
γιατί..................................................................................................................
.........................................................................................................................

7. Παρατηρήστε τα ίχνη που άφησε το αμαξάκι στη χαρτοταινία και σχεδιάστε

τα στο πιο κάτω σχήμα.

8. Συζητήστε στην ομάδα σας αν η εικόνα αυτή σύμφωνη με το είδος κίνησης

που περιγράψατε, καθώς και
9. Ποια εξίσωση περιγράφει τη θέση του αμαξιού;

x=
και λύνοντας ως προς α,
α=

10. Συζητήστε στην ομάδα σας πόση είναι η μάζα του συστήματος που κινείται;

mολ=……........................................................

11. Συζητήστε στην ομάδα σας ποια είναι η δύναμη που κινεί το σύστημα;

ΣF=……........................................................

Ο αντιπρόσωπος της ομάδας σας παρουσιάζει τα

αποτελέσματά σας στο σύνολο της τάξης.

2
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

ΦΑΣΗ 2Η

12. Μετρήστε την απόσταση από την 1η έως την 11η τελεία.

x=……….cm

13. Υπολογίστε την επιτάχυνση (t=0,2s).

α=……….cm/s2
(Σημείωση από την Ανωτάτη Μπακαλική: για ευκολία πολλαπλασιάζουμε το x
επί 50 και βγάζουμε την επιτάχυνση)

Ο αντιπρόσωπος της ομάδας σας παρουσιάζει τις

μετρήσεις σας στο σύνολο της τάξης.

3
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

ΦΑΣΗ 3Η

14. Συγκεντρώνουμε τις μετρήσεις των ομάδων 1-4 στον πίνακα 1.:

Ομάδα Μάζα Δύναμη F (N) Επιτάχυνση α (cm/s2)

m 0 0

Ομάδα 1 m 0,1

Ομάδα 2 m 0,15

Ομάδα 3 m 0,2

Ομάδα 4 m 0,3

Απεικονίζουμε τις μετρήσεις στο διάγραμμα α - F

F (N)

0,3

0,2

0,1

0 50 100 150 200 250 300 α

(cm/s2)

4
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

15. Συγκεντρώνουμε τις μετρήσεις των ομάδων 3-7 στον πίνακα 2.:
Ομάδα Δύναμη Μάζα Επιτάχυνση α (cm/s2)

Ομάδα 5 F

Ομάδα 6 F

Ομάδα 7 F
Απεικονίζουμε τις μετρήσεις στο διάγραμμα α - F

0 50 100 150 200 250 300 α

(cm/s2)

16. Συζητήστε στην ομάδα σας τι διαπιστώνετε από τα παραπάνω διαγράμματα.

Διάγραμμα 1ο:

Διάγραμμα 2ο:

Ο αντιπρόσωπος της ομάδας σας παρουσιάζει τα

συμπεράσματά σας στο σύνολο της τάξης.

17. Συνοψίζουμε τα συμπεράσματά μας σε ένα τύπο:

5
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – 2ος Νόμος του Newton

Καθ: Μιχαήλ Μ. Σαρρής

Ημερομηνία:
Τμήμα:
Ομάδα:
Ονοματεπώνυμο:

1. Εξηγείστε γιατί όσο μεγαλύτερο είναι ένα ιστιοπλοικό σκάφος τόσο

μεγαλύτερα και περισσότερα πανιά πρέπει να έχει.

(20 μονάδες)

2. Όταν μάθαμε την έννοια της αδράνειας στην προηγούμενη παράγραφο είχαμε
πει ότι μέτρο της αδράνειας είναι η μάζα. Μπορείς με βάση το 2ος νόμο του
Newton να το αιτίολογήσεις αυτό;

(20 μονάδες)

3. Ο 2ος νόμος του Newton είναι συμβατός με τον 1ο (Αν ΣF=0 τότε ή υ=0 ή
υ=σταθ.);

(20 μονάδες)

6
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

4. Ελεύθερη πτώση είναι η κίνηση που πραγματοποιεί ένα σώμα μόνο

.................... Μάλιστα όλα τα σώματα που εκτελούν ελεύθερη πτώση
κινούνται με ............................ Αντικαθιστώντας αυτά τα αποτελέσματα στο
2ο νόμο του Newton προκύπτει:

(20 μονάδες)

5. Σύμφωνα με την ειδική θεωρία της σχετικότητας του Einstein, η μάζα ενός
σώματος αυξάνεται όσο αυξάνεται η ταχύτητά του. Μάλιστα αν το σώμα αυτό
φτάσει την ταχύτητα του φωτός τόσο η μάζα του γίνεται άπειρη. Αν
υποθέσουμε ότι σε τόσο μεγάλες ταχύτητες ισχύει ο κλασικός 2ος νόμος του
Newton που μάθαμε θα μπορούσες να εξηγήσεις γιατί ένα σώμα που έχει
ταχύτητα μικρότερη από την ταχύτητα του φωτός θα μπορέσει να την
ξεπεράσει;

(20 μονάδες)

7
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ

Καθ: Μιχαήλ Σαρρής, Φυσικός

ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ NEWTON

ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΝΟΜΟΥ ΤΗΣ
ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ (α = F/m)
Τίτλος Διδακτικής Πρακτικής
Επιβεβαίωση της εξάρτησης της επιτάχυνσης ενός σώματος από τη μάζα του και τη
συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται σε αυτό.

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό/-ά αντικείμενο/-α της Διδακτικής Πρακτικής: Φυσική Α’ Λυκείου
Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου Δυναμική σε μια διάσταση (§1.2) –
Δεύτερος Νόμος του Νεύτωνα ή Θεμελιώδης νόμος της Μηχανικής (§1.2.4)
Συμβατότητα με το ΑΠΣ & το ΔΕΠΠΣ. Ο κεντρικός άξονας του θέματος
εντάσσεται στην ενότητα «Νόμοι του Newton” του ΑΠΣ.
Συμβατότητα με τις αρχές και τους στόχους των νέων προγραμμάτων σπουδών
του Νέου Σχολείου
Το σχέδιο διδασκαλίας είναι συμβατό με 3 από τους γενικότερους στόχους του Νέου
Σχολείου:
Α. Μύηση σε ερευνητικές διαδικασίες και διεργασίες. Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές
προσδιορίζουν προβλήματα, αναζητούν απαντήσεις, αναλύουν και συνθέτουν
δεδομένα.
Β. Κατανόηση βασικών εννοιών, διαδικασιών και γεγονότων. Πιο συγκεκριμένα οι
μαθητές κατανοούν και περιγράφουν γεγονότα, αξιοποιούν διαδικασίες, συνδέουν μια
έννοια με άλλες συναφείς, επιλύουν προβλήματα.
Γ. Επικοινωνία και συνεργασία. πιο συγκεκριμένα οι μαθητές μοιράζονται ιδέες,
αναπτύσσουν επιχειρήματα, διασαφηνίζουν ιδέες, συνεργάζονται ώστε να
αναπτύξουν συλλογικά επιχειρήματα, να τεκμηριώσουν θέσεις, να επιλύουν
προβλήματα και να παράγουν έργα.

Σκοπός & Στόχοι της Διδακτικής Πρακτικής

Οι διδακτικές πρακτικές είναι στοχοκεντρικές. Ο γενικός σκοπός της διδακτικής
πρακτικής και οι επιμέρους στόχοι εξαρτώνται από τη θεωρητική προσέγγιση που
υποστηρίζει ο κάθε εκπαιδευτικός και την προσωπική του θεωρία για τη διδασκαλία
και τη μάθηση. Αυτοί είναι που καθορίζουν τον τύπο των δραστηριοτήτων που θα
ακολουθήσουν και το περιεχόμενό τους.
Γενικός Σκοπός ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΝΟΜΟΥ ΤΗΣ
ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ (α = F/m)
Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή
διαδικασία.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Οι μαθητές:
1. Να σχεδιάσουν το διάγραμμα εξάρτησης της επιτάχυνσης ενός σώματος από
τη συνισταμένη δύναμη που του ασκείται.
2. Να διατυπώσουν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην επιτάχυνση ενός
σώματος και τη συνισταμένη δύναμη που του ασκείται .
3. Να σχεδιάσουν το διάγραμμα εξάρτησης της επιτάχυνσης ενός σώματος από
τη μάζα του.
8
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

4. Να διατυπώσουν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην επιτάχυνση ενός

σώματος και της μάζας του .
5. Να συνοψίσουν τις δύο αυτές σχέσεις σε ένα τύπο.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Εκτός του γεγονότος ότι η όλη διαδικασία εκτελείται σε επίπεδο ομάδας, βασικός
άξονας του σχεδίου διδασκαλίας είναι και η συνεργασία μεταξύ των ομάδων. Η μία
ομάδα δεν συζητά απλά τα αποτελέσματά της με την άλλη ώστε να προκύψει μια
κοινή συνισταμένη αλλά η μία ομάδα χρειάζεται τα αποτελέσματα της άλλης για να
προχωρήσει. Έτσι και το σχέδιο εργασίας γίνεται πιο μικρό και ευέλικτο αφού την
κάθε μεταβλητή του την διερευνά και διαφορετική ομάδα αλλά και οι ομάδες
αλληλεπιδρούν και με αυτό τον τρόπο βιώνουν πως είναι μια πραγματική ερευνητική
διεργασία των φυσικών επιστημών, γεγονός που αποτελεί και την πεμπτουσία της
διδασκαλίας της φυσικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Χρήση Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ)

Υποβοηθητικά και μόνο χρησιμοποιείται αρχείο XLS για την ταχύτερη σχεδίαση των
διαγραμμάτων.

Εκτιμώμενη διάρκεια
Η διδακτική παρέμβαση προβλέπεται να διαρκεί 2 διδακτικές ώρες.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ
Ο καθηγητής έχει ετοιμάσει σε κάθε ομάδα την πειραματική διάταξη και έχει επιλέξει
τις μάζες m1 και m2 ώστε οι ομάδες 1-4 να έχουν την ίδια μάζα συστήματος ενώ οι
ομάδες 5-7 να έχουν την ίδια ΣF αλλά ανάλογες μάζες συστήματος (m, 2m, 3m).

ΦΑΣΗ 1Η
Οι μαθητές αναγνωρίζουν και δοκιμάζουν την πειραματική διάταξη και συζητούν τον
τρόπο που λειτουργεί.
Θέτουν σε κίνηση το αμαξίδιο και διατυπώνουν υποθέσεις για το είδος της κίνησής
του.
Ελέγχουν τις υποθέσεις τους με βάση τις μετρήσεις αλλά και περιγράφουν με
μαθηματικούς τύπους την κίνηση του αμαξιδίου.
Εισάγεται η έννοια του συστήματος σωμάτων και με αυτή τη βάση αξιοποιούνται οι
μετρήσεις.
Η φάση ολοκληρώνεται με παρουσίαση στην ολομέλεια των συμπερασμάτων της
ομάδας και συζήτηση.

ΦΑΣΗ 2Η
Οι μαθητές πραγματοποιούν μετρήσεις μετατόπισης και υπολογίζουν τη επιτάχυνση
με την οποία μετακινείται το σύστημα των σωμάτων.
Η φάση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των μετρήσεων και των υπολογισμών της
κάθε ομάδας στην ολομέλεια.
Ο καθηγητής καταγράφει στον πίνακα τα δεδομένα και τις μετρήσεις της κάθε
ομάδας.

ΦΑΣΗ 3Η
Οι μαθητές καταγράφουν στους δύο πίνακες του φύλλου εργασίας τις μετρήσεις όλων
των ομάδων.
9
2ος Νόμος του Newton - ΠΠ ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ - καθ: Μιχαήλ Σαρρής

Με βάση αυτές τις μετρήσεις σχεδιάζουν τα διαγράμματα και ερμηνεύουν τη μορφή

τους.
Παρουσιάζουν/συζητούν τα αποτελέσματα και τις ερμηνείες τους στην ολομέλεια.
Ο καθηγητής εισάγει τις μετρήσεις σε φύλλο Excell όπου και αυτομάτως
εμφανίζονται τα διαγράμματα ώστε να ελέγξουν οι μαθητές μόνοι τους τα
διαγράμματά τους.
Ο καθηγητής συντονίζει την συζήτηση για την εξαγωγή του Θεμελιώδης Νόμου της
Μηχανικής.

ΦΑΣΗ 4Η
Οι μαθητές συμπληρώνουν το φύλλο αξιολόγησης (και στο σπίτι).

10