Download Health Economics 1st Edition Bhattacharya Solutions Manual all chapters

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 38

Health Economics 1st Edition

Bhattacharya Solutions Manual


Go to download the full and correct content document:
https://testbankfan.com/product/health-economics-1st-edition-bhattacharya-solutions-
manual/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Health Economics 6th Edition Santerre Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/health-economics-6th-edition-
santerre-solutions-manual/

Economics of Health and Health Care 7th Edition Folland


Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/economics-of-health-and-health-
care-7th-edition-folland-solutions-manual/

Economics 1st Edition Acemoglu Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/economics-1st-edition-acemoglu-
solutions-manual/

Economics Global 1st Edition Acemoglu Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/economics-global-1st-edition-
acemoglu-solutions-manual/
Health Economics 6th Edition Santerre Test Bank

https://testbankfan.com/product/health-economics-6th-edition-
santerre-test-bank/

Sports Economics 2017 1st Edition Berri Solutions


Manual

https://testbankfan.com/product/sports-economics-2017-1st-
edition-berri-solutions-manual/

Development Economics 1st Edition Gerard Roland


Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/development-economics-1st-
edition-gerard-roland-solutions-manual/

Economics of Education 1st Edition Lovenheim Solutions


Manual

https://testbankfan.com/product/economics-of-education-1st-
edition-lovenheim-solutions-manual/

Becoming a Health Care Professional 1st Edition Makely


Solutions Manual

https://testbankfan.com/product/becoming-a-health-care-
professional-1st-edition-makely-solutions-manual/
9
Adverse Selection: The
Rothschild-Stiglitz Model

Comprehension Questions
Review the basic assumptions of the Rothschild-Stiglitz model before answering
these questions. Many exercises will refer to these basic assumptions.
1. In a Rothschild-Stiglitz model with asymmetric information and heteroge-
neous risk types, the frail population would be worse off if insurance compa-
nies were suddenly able to distinguish between the two types of customers,
because they could no longer pretend to be healthy.

FALSE. Frail consumers already have full and actuarially-fair insurance con-
tracts. If insurance companies could suddenly distinguish between frail and
robust customers, frail customers would remain insured and robust customers
could become fully insured.
2. The Rothschild-Stiglitz model predicts that people who own life insurance
should have fewer unobserved traits (that is, unobserved by insurance com-
panies) that lead to a higher risk of death when compared against people
with the same level of income but who do not own life insurance.

FALSE. We would expect people with life insurance to have more unob-
served risk factors – presumably that is why they want life insurance in the
first place.
3. In a Rothschild-Stiglitz model separating equilibrium, there is a volume dis-
count for insurance purchases – those who choose to buy more insurance pay

1
2 | Health Economics Answer Key

a lower per-unit price for it.

FALSE. There is actually a bulk markup for large amounts of insurance. In-
tuitively, this reflects the fact that insurers are suspicious of people who want
a lot of insurance. The companies assume they are frail, and charge them a
higher per-unit premium.

4. In a Rothschild-Stiglitz model separating equilibrium, low-risk consumers of


insurance are quantity constrained. They cannot buy as much insurance as
they want because the insurance company is worried it will lose money on
them.

TRUE. Robust individuals would like to have full, fair insurance but the sep-
arating equilibrium offers them two less attractive choices: full insurance that
is actuarially unfair or fair insurance that is partial.

5. Under certain circumstances in the R-S model, a separating equilibrium can-


not exist.

TRUE. If there are enough robust people in the population, a pooled con-
tract can be offered that will break the separating equilibrium.

6. In the Rothschild-Stiglitz model, an individual who is offered a choice be-


tween full insurance and no insurance will always choose full insurance if
they are risk averse.

FALSE. An individual will choose to be uninsured if the full insurance con-


tract lies below their indifference curve going through their endowment point.

7. A pooling equilibrium can exist if the contract being offered lies on the same
indifference curve as the endowment point of the robust population.

FALSE. There exists a contract that can be offered that will attract the ro-
bust population away from the ”pooled” equilibrium. In essence, a pooling
equilibrium will never exist unless mandated.

8. Under the typical assumptions of the RS model, there is nothing that an


insurance company can to do to distinguish between robust and frail cus-
tomers.

FALSE. If firms offer generous insurance that lies below a robust individual’s
indifference curve through their endowment point, firms can indirectly dis-
tinguish between robust and frail customers because robust customers will
not choose the generous insurance.

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 2


Chapter 9| Adverse Selection: The Rothschild-Stiglitz Model | 3

9. Private markets are powerless to combat adverse selection, so the only solu-
tion is a government-mandated insurance contract.

FALSE. If health differences emerge only later in life, there are ways to design
private insurance contracts that would eliminate adverse selection.

10. The main advantage of a Cochrane insurance contract over a guaranteed re-
newable contract is that it does not rely on a legally unenforceable binding
lifetime commitment.

FALSE. The main advantage of a Cochrane contract is that it is renegotiated


each year, which allows competition between multiple insurance companies.
Neither type of contract requires a binding lifetime commitment.

3 c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013


4 | Health Economics Answer Key

Analytical Problems
11. A medical test that an insurance company could use to distinguish between
high and low risk types would create an equilibrium in which both high and
low risks types could have full insurance. Sketch a brief proof using a dia-
gram. Why is this equilibrium not an equilibrium under the normal informa-
tion asymmetry assumptions? Show which of the three equilibrium criteria
does not hold.

The following figure illustrates the perfect-information separating equilib-


rium:
IS
Ω2

Ω1

UR
UF
E

IH

Under asymmetric information, this equilibrium breaks down because con-


tract Ω2 is no longer profitable. Frail customers flock to Ω2 , and it is above
the pooled zero-profit line. Therefore, it is unprofitable and (Ω1 , Ω2 ) is no
longer a valid equilibrium.

12. Consider Figure 9.20.

Figure 9.20: Candidate separating equilibrium.

IS

Ω1
Ω2

UF E

IH

(a) Explain why the frail-type indifference curve pictured, UF , is not a valid
indifference curve.

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 4


Chapter 9| Adverse Selection: The Rothschild-Stiglitz Model | 5

This indifference curve is invalid because it violates monotonicity. As


we will see in the next exercise, we can draw two points, such that one
has less income in both states of the world and is still preferred.
(b) Draw your own version of this figure and label two contracts, A and B.
Draw the two contracts such that:
• contract A is strictly better than B, with more income in both states
of the world, and
• the customer with the pictured indifference curve nonetheless prefers
contract B to contract A.

The following figure depicts two points that fit these criteria:

IS

Ω1
Ω2
B
UF A E

IH

A should be preferred to B because it provides more income in both


states of the world, but with this indifference curve is appears that
B is preferable to A.
(c) Draw a valid version of a frail-type indifference curve that intersects Ω1 ,
Ω2 and the full-insurance line.

IS

Ω1
UF Ω2

IH

(d) Is (Ω1 , Ω2 ) a valid separating equilibrium? Defend your answer.

5 c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013


6 | Health Economics Answer Key

It is not, because the it does not fulfill the third criterion for valid equi-
libria. A contract could enter at the intersection of the full-insurance line
and the frail zero-profit line and make at least zero profits.

13. A tax on healthy people. Consider the basic Rothschild-Stiglitz model with
asymmetric information and robust and frail customers.

(a) Suppose the government imposes a Wellness Tax τ > 0, on robust and
frail types but collects on this tax only when they are healthy (that is,
there is no tax if they turn out to be sick). Will a separating equilibrium
still be possible? Draw a version of the Rothschild-Stiglitz diagram to
support your answer.

The tax only serves to shift the endowment to the left. The rest of the
analysis is just the same as without out the tax. In the figure below, E0
represents the endowment before the tax and E1 represents the after-tax
endowment.

Response to exercise 13(a).

IS

UR
Ω1

Ω2
UF
E1 E0

IH

(b) Will a separating equilibrium be possible if the tax τ > 0, is imposed


on all customers in both sick and healthy states? Again, support your
answer graphically.

Again, the tax only serves to shift the endowment. In the figure be-
low, E0 represents the endowment before the tax and E1 represents the
after-tax endowment.

14. Review Figure 9.18, which depicts a separating equilibrium breaking down.
In this figure, the separating equilibrium breaks down because the zero-profit
line is too far to the right. But this is not the only way that a separating
equilibrium can fail.

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 6


Chapter 9| Adverse Selection: The Rothschild-Stiglitz Model | 7

Response to exercise 13(b).

IS

UR
Ω1

Ω2
UF
E1
E0
IH

(a) Draw a version of the Rothschild-Stiglitz model where a separating equi-


librium holds, but just barely (the robust-type indifference curve should
almost touch the zero-profit line).
(b) Imagine that all the robust types in the insurance market suddenly be-
come much more risk-averse. How would this change the shape of their
indifference curves? Show how this change can unravel the separating
equilibrium.

Response to exercises 14(a) and (b). The dashed line is the new robust-type indifference
curve that represents increased risk aversion. Note that there is now an exploit region
between the dashed line and the zero-profit line.

IS

Ω1

Ω3
UF
E
UR

IH

15. The Rothschild-Stiglitz model and its discontents. Imagine policymakers


in the fictional nation of Pcoria are trying to create a Pcorian National In-

7 c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013


8 | Health Economics Answer Key

Figure 9.21: A Rothschild-Stiglitz diagram of the Pcorian insurance market.

IS
B

C
UF
E

IH

surance Program (PNIP) that will bring full insurance to all the citizens of
Pcoria.

(a) Figure 9.21 depicts the current state of the insurance market in Pcoria
before the plan is implemented. The insurance market had settled into
a separating equilibrium at ( A, C ). Explain why no insurance company
enters with a contract at point B.

No insurance company enters here because that contract would be un-


profitable. Both robust and frail customers would purchase B, and it lies
above the pooled zero-profit line, so it will be unprofitable.
(b) Draw your own version of the Pcorian R-S diagram and draw a robust-
type indifference curve that passes through point C. Remember that the
separating equilibrium is valid, so make sure your indifference curve
does not contradict that assumption.

See figure below.


(c) Suppose PNIP establishes a new national pooling contract at point P,
and bans any private insurance company from offering any other con-
tract. Assume both frail and robust consumers decide to join the con-
tract at P. Draw another robust-type indifference curve through P that
is consistent with this assumption.

See figure below.


(d) Is this policy change a Pareto-improvement?

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 8


Chapter 9| Adverse Selection: The Rothschild-Stiglitz Model | 9

Response to exercises 15(b) and (c).

IS
B

C
UF
E URC
UR P

IH

No. Frail Pcorians are better off at P than they were at A, but the same
can not be said of robust Pcorians, who used to be at C and are now at
P.
(e) A robust Pcorian citizen named Hercules sues PNIP because he says the
new insurance rules are harming him. Due to the explosive nature of
the case, it goes straight to the Pcorian Supreme Court. The chief justice
asks Hercules how PNIP could possibly be harming him if he went from
having barely any insurance (point C) to full insurance (point P). How
should Hercules respond?

The new insurance contract is full, but it is actuarially unfair. Accord-


ing to the two indifference curves I have drawn, C is preferable to P for
robust Pcorians.
(f) The Pcorian Supreme Court issues an opinion that the ban on private in-
surance is unconstitutional, but that the PNIP can continue to operate.
Hercules decides to go into business for himself and start a health insur-
ance company. Where can he place his new contract so that it skims off
the robust Pcorians, leaves the frail Pcorians in the PNIP, and makes a
profit? Draw his contract (point Z) on your diagram.

See figure below.


(g) Suppose Hercules is successful. The PNIP starts losing billions of dol-
lars a year and is shut down by the Pcorian government. For a moment,

9 c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013


10 | Health Economics Answer Key

Response to exercises 15(f). Contract Z could have been placed anywhere in the patterned
area, between the indifference curves and southwest of the robust-type zero-profit line.
These two conditions guarantee that only the robust join the contract and that the contract
is profitable, respectively.

IS
B

UF
A Z

E
UR P

IH

Hercules’s contract Z is the only contract available. Is there any place


that a new insurance company can enter and earn positive profits?

Just like Hercules skimmed the robust customers off contract P, a new
entrant can skim the robust customers off contract Z. The new company
should situate a new contract to the southeast of Z below the frail-type
indifference curve that passes through Z but above the robust-type in-
difference curve that passes through Z.

16. Genetic testing. After the fiasco with the Pcorian National Insurance Pro-
gram (see Exercise 15), a Pcorian senator proposes a new policy that will go
to a referendum of voters in the next election. Below is the text of the refer-
endum.

Proposition 99: All Pcorians will submit to be genetically tested to


see if they are frail or robust. If they are frail, they will receive a
Frailness Compensation Payment of §1. Compensation payments
will be funded through a tax that will be divided equally between
all Pcorians, robust and frail.

You can assume that the genetic test costs nothing and is perfect at distin-
guishing frail and robust people. Under current law, genetic testing for the

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 10


Chapter 9| Adverse Selection: The Rothschild-Stiglitz Model | 11

purposes of insurance contract underwriting is strictly illegal in Pcoria.

(a) Assume that all Pcorians will vote to maximize their own utility, and
that their utility is totally determined by their healthy-state and sick-
state incomes. Which Pcorians will vote for the proposition?

All Pcorians will vote for the proposition. Robust Pcorians like it be-
cause they will know be able to prove their robustness and get full in-
surance. Frail Pcorians like it because their insurance status will not
change, and they will get a bonus compensation payment. Note: you
must assume that the tax is not large enough to influence the vote of the
robust Pcorians.
(b) Explain how Proposition 99 can be thought of as a Coasian transfer.
What property rights are being sold in this situation, and by whom?
(Review Chapter 20 for our discussion of Coasian transfers.)

Previously, the law forbade genetic testing. This old law established
a property right to privacy for the frail Pcorians that allowed them to
masquerade as robust. Under the proposed law, the frail Pcorians are
selling this privacy right in exchange for a small payment.
(c) A privacy watchdog group called Anonymity sues to prevent the ge-
netic testing from taking place. They claim that Proposition 99 harms
frail Pcorians. Explain why they are wrong if utility is totally a function
of income. Explain also why they might be right if utility is not deter-
mined wholly by income.

They are wrong if utility is totally a function of income because the in-
come of frail Pcorians increases under Prop 99. They receive the same
full and fair insurance as before (point A), and also receive a compen-
sation payment. But if there are non-pecuniary costs to being publically
identified as frail – perhaps there is a massive social stigma against peo-
ple who are definitively labeled as “frail” – then Prop 99 may harm frail
Pcorians on net.

17. In this exercise, we will formally show the two properties of indifference
curves in IH -IS space we discussed in Section 9.2. To prove that indiffer-
ence curves are downward sloping, we calculate the slope of the indiffer-
ence curves dIS/dIH directly. Recall that the individual with income IH in the
healthy-state and IS in the sick state, and with probability p of becoming sick
has an expected utility E[U ] p of:

E[U ] p = pU ( IS ) + (1 − p)U ( IH ) (9.1)

11 c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013


12 | Health Economics Answer Key

(a) Take the total derivative of E[U ] p . This will give us a formula explaining
how changes in IH and IS contribute to changes in E[U ] p .

dE[U ] p = pU 0 ( IS )dIS + (1 − p)U 0 ( IH )dIH (9.2)

(b) Because indifference curves, by definition, connect points with constant


dI
utility, set dE[U ] p equal to 0 and then solve for S .
dIH

0 = pU 0 ( IS )dIS + (1 − p)U 0 ( IH )dIH (9.3)


dIS
We solve for the slope of the indifference curves :
dIH
dIS (1 − p) U 0 ( IH )
=− · 0 (9.4)
dIH p U ( IS )

(c) Using what you know about the signs of p, U 0 ( IH ), and U 0 ( IS ), prove
dI
that the sign of S is negative.
dIH
Because p, U 0 ( IH ), and U 0 ( IS ) are all positive (since the probability of
sickness is positive and utility isincreasing in income), we know that
the slope of the indifference curves is negative, which is another way
of saying that indifference curves are downward sloping in the IH -IS
space.
(d) A curve is convex in IH -IS space if its second derivative is positive ev-
erywhere. Derive the second derivative of the indifference curves by
dI
taking the derivative of your expression for S with respect to IH .
dIH

d2 IS (1 − p) U 0 ( IH )
 
d
2
= − · 0
dIH dIH p U ( IS )
1−p
 
1 d 0 0 d 1
=− U ( IH ) + U ( IH )
p U 0 ( IS ) dIH dIH U 0 ( IS )
1 − p U 00 ( IH ) U 0 ( IH ) 00
 
dIS
=− − 0 U ( IS )
p U 0 ( IS ) U ( IS )2 dIH

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 12


Chapter 9| Adverse Selection: The Rothschild-Stiglitz Model | 13

dIS
And then subbing in the expression for dIH .

d2 IS (1 − p) 1−p 0
 
1 0 2 00 2 00
2
=− · 0 U ( IS ) U ( IH ) + U ( IH ) U ( IS )
dIH p U ( IS )3 p

(e) Using what you know about the signs of p, U 0 ( I ), and U 00 ( I ), prove that
your expression for the second derivative is positive everywhere.

The second derivative of the indifference curve must be positive, since


U 0 ( I ) is positive and U 00 ( I ) is negative. Recall that declining marginal
utility of income U 00 ( I ) < 0 is synonymous with the individual being
risk averse. Hence, the convexity of the indifference curves in the IH -IS
space is also a direct result of risk aversion.

Essay Questions
18. One major premise of the Rothschild-Stiglitz model is that there is a perfectly
competitive market for health insurance. Suppose instead that the market
is not perfectly competitive, and in fact competitor firms have a hard time
entering the market. Could a pooling equilibrium occur in this case? What
is it about competition that prevents pooling in the RS model? No formal
proof is necessary, but do make your reasoning clear. Evaluate the following
statement: competition in health insurance markets is harmful.

A pooling equilibrium could occur in a market that is not perfectly competi-


tive. Consider the extreme case of a monopolist insurer. If that insurer offers
only a single insurance plan, then both frail and robust would have to pool
onto that plan, so long as that plan offers more expected utility than uninsur-
ance.

In any pooling equilibrium with a heterogeneous population – such as frail-


types and robust-types – some members within the pool will be eager to
leave the contract either for a more generous-more expensive one or a less-
generous and cheaper one. The reason pooling equilibria unravel in the RS
model is that there is other insurers eager to offer profitable contracts to draw
away the unhappily pooled enrollees. If there exist constraints to compe-
tition, however, these alternative contracts may not be able to customers.
Hence, if there are barriers to entry or if insurers collude, stable pooling equi-
libria are possible.

As this chapter discusses, competition causes pooling equilibrium to unravel,

13 c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013


14 | Health Economics Answer Key

but nevertheless, competition might be good for welfare. For example, a mo-
nopolist insurer might offer only the contract which maximizes profits but
that those with lower-incomes could not afford. In this case, competition
would improve consumer welfare.

On the other hand, recall that in a separating equilibrium with two types,
the frail types receive full insurance but the robust types do not. If there are
few frail types but many robust types, all consumers might benefit from a
pooling equilibrium on the population full-insurance line.

c Bhattacharya, Hyde & Tu 2013 14


Another random document with
no related content on Scribd:
—Da’ doe’k f’noafed t’met bai de put! da’ selle wai
hebbe.

—F’noafed is d’r gain tait.… hee!.. Joanse, scherpte


Piet voort tegen den katholieken plukker,—nou bi jai
stempelt, hee?.… moar hè je nou puur gain pain in je
donderemintje of peseer je ’t kerrikie.… mi je
skietgebedje.… G’loofd sai Jaisis Kristus.… en de
hailige sekreminte des oaltoàrs?.…

—Laileke duufels-toejoager, bromde die terug, hoor je


main kloàge?.… [47]

—Nou ikke stoan t’met dertien uur te plukke.… ik bin


d’r hard stikke-dood van.… main stuut is deurmidde..
ha’ je nou moar je maid hier Janse.… veur ’n
f’rsnoàp’rinkie!

Janse zweeg, giftig op Piet, dat ie met z’n geloof


begonnen was en z’n dochter. Dat kreng had schande
over z’n huis gebracht. Had ’n tweeling van ’n los
werkman, die zich dood zoop. En zij werkte nou op de
Wierelandsche fabriek van ingelegde groenten,
tusschen ’n hoop van dat meidenschorem. Vier
maanden geleden had ie ’r de deur uitgetrapt, met ’r
dikken buik, en nou begon die kerel er weer van te
klesseneere..

—Wat ’n gesoànik, schreeuwde ouë Gerrit naar Piet,


al kon ie bijna zelf niet meer van pijn, toch
voortploeterend in heete werkjacht.… wai doene ’t
allegoar.… jai mi’ je stuut en jai mi je knieë.
—Nou? watte?.. allegoar ke’ je hoore skraiwe?.. die is
f’rduufeld ’n meroakel.… mó’ je main of main jassie?
dolde Piet geraakt toch.

—Hoho!.… hoho!.… wá’ sou da’ t’met hain? vier en


vaife en nie genog aa’s.…

—Hain?.. Welneenet.. aas ’k moar wa’ neusiesverf


had, sou ’k main vast.. ’n kwassie smaire!

—F’rdomd! sel nie beure! sel nie beure! krijschte de


Ouë, bleek grauw van schrik en hitte,—òp ’t land
komp gain druppel, hoho! hoho!

In langzame optrekking van z’n linkerknie, met z’n


handen steunend in ’t gloeiende zand, had ie zich uit
z’n strammen hurk opgericht. Z’n rug voelde ie vlijmen
van pijnen en z’n beenen stonden heet te trillen onder
z’n lijf, als zou ie instorten. Piet gromde kwaadaardig:

—Skreeuw moar nie.… set ’t nie op je heupe.… maan!


moak goàr gain relletjes.… aas ’k ’n urretje likke wil
soa’k jou nie vroage!.…

—En jai Kees? vroeg Dirk, hep jai ’t lekker?

—Kees, Kees, bromde Piet weer, die hep gain rug,


gain stuit, gain kop, die hep niks!.… goàr niks!

Stil zwoegde Kees door, ’n endje van hùn bed af,


zonder [48]omkijken, in strakken loer op de aardbei,
met uitgolvenden slag z’n manden vullend, tweemaal
sneller dan zij.—En telkens àchter z’n hielen, draaide
ie ’n gouden slof neer met trillend vuur.—
Op àl de paden, achter de akkerhagen, stonden
groote bruine, rauw-groene en roodbemeniede
handkarren, zwaar beladen met goud-glanzende
sloffen en bronzen mandjes.—Van allen kant tegen
den middag, kwamen de plukkers aansjokken met
bakken, sloffen; geurde en smolt ’t vruchtenrood en
sap inéén met gras en groentearoom, als wierook
door de lucht uitvloeiend en verwaaiend. De hemel
wiegde zwijmeladem en bruiste zonnedronkenschap
door ’t stedeke. De luchtkoepeling stond gespannen in
prachtglans van blauw, hoog boven de kruipende
plukkers en pluksters. Overal, in de paadjes nu, achter
de hagen, slangden de purperen regels in gloeiende
zoomen. Kielblauw en kielrood, ademde hoog de
zonnehitte in, en strooien hoeden blondden al meer in
’t jubellicht. Tusschen de doppers, kronkelden fel-
groen, de duizelig lange slakroppen-regels, blank
beschubd, en de jonge erwten glansden naast de
bladzilvering van tuinboonen. En woester, gelijk met
zomerroes, zonnedronken van licht en kleuren, ging
ploetering òp, jagender. Alle handen koortsten rond in
den grooten haal. Ze waren besteld de tuinders, door
’n paar groote afnemers uit stedeke, die in Engeland
en Duitschland hùn waar met flinke verdiensten van
de hand zetten. Duizenden op duizenden kilo’s
moesten geleverd worden, naar spoor gedragen door
de werkers, dààr gewogen en verzonden.—

Iederen dag làter in ’t saizoen, kon de prijs van kilo’s


dalen, als van alle kanten te groote oppropping en
aanvoer kwam. Daarom, in woeste jacht, met zwarte
afgunst onder elkaar, heet op voordeeltjes, plukten ze
in koortsige haast, om anderen vóór te zijn, als ’t kon;
anderen er uit te smijten en op moment dat aanvoer ’t
minst nog leek, nieuwe bestellingen bij te krijgen; al
was er in den winter al kontrakt gemaakt voor vaste
levering, met iederen gast die wou.—

Dirk had van ’t doorloop-pad àf, op den akker ’n groote


[49]kar met verlengboomen, om breeër op te laden,
volgestapeld met sloffen en manden. Wat bàkken
daarboven òp, versjouwde ie mee naar de hàven, de
mànden naar ’t spoòr. Jan Hassel de minst-vijandige
neef, reed mee den weg op naar ’t station. In
zweetdamp, met bemorste kielen, geurvracht hoog
opgestapeld en wijd-uit geladen van achter en van
vóór, tot op de handkruk, zacht zwiepend op de
verlengboomen, verduwden ze hun loodzware karren,
met borst en armenspanning, pezig-gestramd, ’t lijf in
rukkende stooten, Wierelandschen straatweg over
naar ’t station.

Zonlicht zoog heet in ’t vruchtenrood. Over de manden


lag bladgroen van tuinboonen, fluweel-zilverend er om
heengestrooid, tusschen het purper, dat glansde als
koralig licht-glimsel.—

Achter Dirk en Jan Hassel áán, ratelde een stoet van


karren, geduwd door tuinders, gelijkelijk optrekkend in
lawaai en gedrang naar ’t spoor.—Bij ’t zijhek werd
halt gehouden, zwenkten om beurten ’n paar
groenboeren de karren àchter de gele, schroei-
zonnige omheining.

Van Lemperweg, haven en zijstraatjes, ratelden en


woelden meer karren áán, gloeide ’t karmijn en purper,
al naar aardbeisoort, in de gouden rietsloffen of blank-
gele ronde manden; wierookte al zoeter, dieper
vruchten-aroom heet-zomersch over ’t plein; vuurden
en vonkten de aardbeien van alle kanten,
zonnedronken in blaker, onder trillenden zonneroes.

Kerels met vermoeide, grimmige koppen, paarsig


vergrauwd van zweetvlekken, uitputting en zwoegdrift,
duwden òp, woelden, zwenkten, trokken hun karren,
schreeuwden en vloekten tusschen gedrang, geratel
en gedonderbonk van karren en manden. Trekhonden,
afgemartelde beesten, verwoed van hitte en dorst,
blaften gillend en bassend, stonden of lagen tusschen
de kleurig-donkere kar-assen ingekneld, met
riemrepen over neus, bek en nek gekneld,
ademstootend in snellen hijg, woest schuim
verkwijlend.—Van vier uur al ratelden en bonkerden
wagens en handkarren áán. Bergen manden stonden
opgestapeld naast wagens, apart voor aardbeivervoer,
vastgehaakt.— [50]

Op ’t station, aan achterkant van ’t zijpad, zat ’n man


vóór gewichtstoestel, verzweet en gejaagd, in ’t
ratellawaai en schreeuwrumoer om ’m heen, tusschen
treindrukte, loop van passagiers, kruiers en
zwellenden aanvoer van waar, met z’n bonboekje in
de handen, afrekenend wat ieder leveren kwam.
Telkens achter ’t hek, als ’n tuinder klaar was, zwenkte
’n ander uit al sterker aangedromde, woelerige
karmassa, schuin tusschen de latten-omheining, op
grof-bonkerig gekei, ratelde de leegte achter ’m dicht;
stond ook diè weer met ’n berg nieuwe manden en
vruchten voor den kontroleur. Voorzichtig zette iedere
tuinder z’n rood-vochtige manden met aardbei op de
èven boven den grond zwevende schaal, netjes op
elkaar inschuivend en voegend al meer en meer, tot
de heele vracht van hun kar afgeladen was.

De kontroleur, met z’n zweethoofd, z’n gezicht


doorgroefd van zorgtrekken, overspannen arbeid en
vreemde zenuwtrilling van lippen als geluidstroom en
herrie watervallen over hem uitstortten van haast en
jacht,—woog af, trok handvat van weegschaal
achteruit, loerde intusschen naar kwaliteit der
vruchtjes.

—Naam! vroeg ie kort, met moeë stem, ’t zweet van


gezicht onder oogen en om neus uitwrijvend met
rooien doek, waarop ie bang keek, na elken
zweetveeg.

—De Kaiser!

—Wie?.. Piet of Willem?

—Willem!

—Achterweg?

—Welneenet!.. Slangetje!

—Slan-ge-tje herhaalde ie brommerig, zich zelf


dikteerend, onder snel geschijf, afscheurend in
rakettige karteltjes het geperforeerde reçu.

—Hier anpakke!—Weer schuurde z’n zakdoek langs


z’n zweetnek en hals, veegde ie met nijdige rukken ’t
vette nat onder z’n hemd weg. Dirk en neef Hassel
konden met hun karren ’t zijhek nog niet in. Achter hen
áán, dromden al meer paardwagens en karren met de
hijg-sjokkende en duwende [51]kerels er vóór, in al
sterker áánstroom van aardbeien, purperende
neergestorte wolken van rood licht, fijn-prikkelend
doorgeurend weibrok, paden, stationsplein. Gevloek
en geharrewar van rauwe vermoeide stemmen,
krijschte òp uit woesten sjouw en gedrang.—Doffe
blaffen basten tusschen hoognijdige keffers en
kermende hondestemmen òp,—dwars door
menschengeschreeuw en ratelgeraas, dat hooren en
zien verging. Kisten en manden, leeg en uitgehaald,
keilden rond achter ’t hek, waar ’n geholpen groep
afzakte, en overal dromde gegrom en driftig geworstel
der zwoegers, tusschen hun geurende stille vruchten
in, hun roode bergen van geur en vonkpracht.—Op
elkaar hitsend, afgunstig en nijdig, wou de één den
ander voordringen. Plots kwam er lucht in worstelende
ploeterende bende, konden ’n paar wachtenden
inzwenken, met hun wagens en verlengde
zwiepboomen, ratelden er karren wèg, dwars tegen
aandrommende massa in.—

—Nou debies! Ik ke’ nie langerst wachte, krijschte éen


uit den karrenstoet vóór ’t hek, met grauw
zweetgezicht, vette kerel, paf van hitte, uitblazend van
vermoeienis, gekneld z’n dikke lijf tusschen andere
wagens in.

—Hulp d’r sain effe eerst, gil-schreeuwde één achter ’t


hek, tegen kontroleur, die nu op ’n ouë mand zat, met
z’n bon-boek op de knieën gedrukt, rondloerend
overal heen, of ze’m niks bestalen, alles goed
verstapeld werd in de donkere wagons.—’n Blauw
potlood stipte ie telkens nat tegen z’n mond áán, dat
z’n lippen paarsten als zou ie plots ’n beroerte krijgen.
Van ’t toegeschreeuw, de rumoerige hurrie en
onrustjacht achter ’t hek, maakte ie zich niks hooren.
—Vóór ’m stonden de tuinders, hun waar verladend
op ’t breede, lage, met stof-vuil overwaaide
weegtoestel.

—Acht honderd kilo van?.…

—Joapeke!

—Jaapeke uit?..

—Lemperweg!..

Snel kraste z’n potlood, stonden de tuinders voor ’m


ingebogen te loeren, naar de koortsige krabbeling van
blauw puntje [52]op ’t blanke schitterpapier, waar ’t licht
op beefde. Bij ’t ontvangen van reçu, hielp de tuinder
z’n waar van de schaal laden. Twee smerige kerels,
vergrauwd in zweet van zware werkjacht sprongen òp
en àf uit de binnen-in-donkere wagons, half
volgestapeld. De mannen rukten Jaapeke z’n manden
en sloffen uit de handen, grepen ze van de
weegschaal, klauterden met de aardbei wagons in, dat
de purpering kwam te dooven tusschen de morsig
bestofte houtwanden, waar àl hooger en duisterder de
geurvrucht op elkaar gesmoord, in verdook.—

’n Twintig meter van den kontroleur af, op ’n


weghoogte van grove keibestrating, àchter omheining,
propte nòg ’n drom karren, rumoerde landvolk met
waar en manden, bij ’n konkurrent-kooper, ’n
Duitscher, die onder geeldoekig tentje, waar zonnebol
gloeiheete lichtschaters op néérproestte,—
aardbeivrachten innam en verzond in andere wagens
weer.

’n Ontzaglijk dik wijf met reuzinneheupen, en magere


dochter, langhalzig en beenderig geitengezicht, zat
achter ’n klein kleurig tafeltje onder ’t brandende
tentdoek te schrijven, reçutjes en kopietjes, terwijl
zwaarbuikige Duitscher afwoog en loerde naar de
vruchten, met z’n glimvettig bollig zweetgezicht.—
Achterover, op z’n kruin geplakt, blankte ’n wit-stijve
automobielpet, glansfel beklept.—Met iederen tuinder
rumoerde en streed ie kort en stemsnauwend-
krasserig, over gewicht en waar. Moe’, niets
begrijpend van z’n Duitsch gebrabbel, stom en dorstig
in de hitte van d’r zwoeg, kregelden hun ruwe
gezichten, vervlekt van zweetvet, streken ze hopeloos
en zorgelijk in angstig spiervertrek van zenuwmonden,
handplat langs hun voorhoofden en monden, losten ze
verder, zonder ’n woord verweer, wachtend op reçu.

Aldoor weer ’t oerige moederwijf brabbelde wat


tusschen het gebrauw van den zwaarlijvigen mof.
Lacherig en spottend, gromden eindelijk de kerels in
vloek wat terug, verlegen onder ’t niet verstaan,
òpkijkend telkens naar bemiddelaar, die naast ’t
zengende tentdoek stond te schroeien in zonnevuur,
allerlei zure grapjes uitlolde tegen langhalzige
geelmagere dochter met den geitenkop en enorme,
vetdijige moeder. Onder geschrijf [53]en overgereik van
bons aan tuinders, schoot zij,—onder fluisterend
gekonkel van bemiddelaar in ’r ooren,—om ’n
haverklap in proestlachen uit; schommelde ’t
moederwijf van gierpret, ’r logge boezem lang nog
nàbevend achter klein tafeltje, dat meelachte in lichten
sidder tegen d’r schuddenden vetbuik. Toch, ieder
keer duwde ze den kerel met ’r vette worsthanden
soms midden in ’n grap, ruw buiten de tent, loerden zij
en ’r dochter naar de weegschaal, of d’r niemand
bedroog; gingen d’r sluwe klein-grijze oogjes in ’t
pappig opgeblazen maangezicht lichtend rond, in kring
der sjouwende werkers, die doorlaadden en losten, in
stommen zwoeg, donker, morsig en vergrauwd,
tusschen ’t schittervuur van hun vruchtjes. En stapel
op stapel, purper leven slurpte op, al meer, satanisch-
gesperde muilen van donkere wagons.—

Kleurigste hurrie daverde rond den kontroleur, verder


op.—

Eindelijk was ’t Dirk’s beurt om te lossen, zwenkte ie


vóór, met z’n zware kar, wrong en schuurde ie door
engen hekingang, in giftduwen tegen de kruk, dat z’n
kop te barsten stond, zwellend van spierspanning.
Zweet droop van z’n wangen in de sloffen, toen hij
mand voor mand van z’n kar op ’t weegtoestel schoof,
berekenend, nauw passend en insluitend de manden,
onder ’t opstapelen.

—Van?.… vroeg kontroleur, al klaarstaand met


potlood op de lippen, tongpunt er tegen aangedrukt.

—Hassel!..

—Welleke Hassel?.…
—Gerrit!

—De Blommepot, gromde ie voor zich uit, veerend op


z’n mand, blauwe krullettertjes op z’n papier krassend.

Dirk in zweet en zon, stapelde dóór van z’n kar, rustig


op ’t toestel.

—Hee, hield plots kontroleur z’n arm in, met ruwen


schreeuwstoot, van z’n veerende mand opspringend,..
wa’ is dá’? die mand dààr.… en die?.… daa’s drek!.…
ke’k niet gebruike!.… [54]

Dirk hield op, keek verstomd met z’n koeienblik den


kerel aan, die weer was gaan zitten.

—Wa nou?.. wa’ bruike?..

Hij wist eigenlijk wel dat ie twaalf sloffies met vuil goed
had meegekregen. Ouë Gerrit wou, woù nou eenmaal
van de berijpte vervreten hoek wat pluksel verstoppen
ònder de beteren, om zoo nog wat te beuren van z’n
teelt, denkend dat in de drukte geen sterveling ’r op
letten zou. Drie tuinders hadden ’t er op die manier al
door gekregen, waarom kon ’t hèm ook niet lukken?

—Droal nou nie soo Hassel, donderden achter ’t hek


wat kwaadaardige stemmen, van ongeduld barstende
tuinders, wai hebbe ook ’n kilotje!

—Stik doar, schreeuwde ie terug. Woest nijdig


begonnen plots z’n koeienoogen te werken, en
kwaadaardig te schamperen van wreed licht.
—Daa’s d’Ouë s’n skuld, bromde ie zacht voor zich uit,
die hep main d’r làte inloope.… da kreng.… en nou
opelik betroàpt.… ’t foàrke sou je kefuus moàke.…

—Nou! nijdigde kontroleur uit de hoogte.. Stapel die


rommel nou maar weer weg, want neme doen ik ’t
nie.…

—Moar maa’n! je laikt puur daa’s, se benne bestig,


loog Dirk, om zich te redden.… allaineg ’n baitje
stainderig meskien!.…

Kwaadaardiger vertrok kontroleur z’n zweetmond. Hij


was weer opgesprongen van z’n mand, die knarste en
kraakte onder z’n lijf.

—Als jij hullie nie van de schaal neemt, donder ik se


fierkant tege de wage an, jou drek!..

—Stik! dá’ bi’k tog sellefers bai, hee? Daa’s f’rdomme


twee doàg kromplukke weust.… twee doage!.… dâ je
je donder deurmidde barstte.… en nou veur niks
werkt!

—Al had je ’r ’n beroerte an gekarweit, ik neem se soo


nie.. en fort nou, gauw ook! d’r blijve nou alleenig die
veertig mande daa’s.… kijk!.… zes.… honderd.… kilo
kijk! kijk!

De gewichten langzaam natellend, ingebukt en


waggelend [55]op z’n veerende mand, krabbelde ie de
vracht op z’n boek àf. In dralende weerspannigheid
had Dirk weer z’n twaalf manden van de straat op de
kar geladen. Achter zich zag ie neef Hassel staan,
klaar met z’n waar, in schamperen lollach op sarsnuit
dat Dirk z’n rot boeltje terug gekregen had. Prachtig
glansden neef Hassel’s manden, rond en hoog, op de
handkar. Z’n bruin eikenhoutige wagen, met lichtblauw
beschilderde wielen, als azuren raderen, waarin
verflitsten de spaakjes in zongespat, kleurfel
òpkringend tegen de daverend-oranje bemeniede
assen, gloeide in zomerbrand, met z’n hel-roode
aardbeistapels, rondbroeiend geurende warmte van
glansen. Op elken mandrand, goudvlechtsel in
zonnegloed, had ie groene bladerenkranzen
geslingerd, tusschen het zingende warmhooge rood,
en half beschaduwd vruchtenvuur, dat ’t frisch jubelde
bòven de karkleuren.

—Daa’s siek veur niks, lachte kontroleur, se gaan toch


de kist in, wees ie spottend op de wagens.

Dirk stond nog achter z’n neef, woedend neer te kijken


op kontroleur. Die vervloekte Ouë … Most.. ie sain da
lappe?.. hai sou sàin t’met de mande veur s’n
skainhailige tronie sloan.… Sóó hep hai nog sait daa’t
goàr nie gong.… nie gong.… f’rdomme!

Maar kontroleur, begraven onder nieuwen werkdrom,


zag niet meer naar ’m om, loerde alleen rond naar
vervoer, gewicht, wacht op reçu’s.—

Onrustig keek ie telkens achter zich, of alles wel vlotte


en niets gegapt werd; of de kontrabons klopten, de
wagens zuinig genoeg bestapeld werden.—Te
zweeten, te zuchten zat ie van ’t aandrommende werk,
rondom z’n overal kijkend lijf, in ’t geraas van treinen
en dreungesmak, getier van ’t landvolk, dat van
ongeduld sterker schold en trampelde voor hun
karren. Nu en dan, heerig en afgemeten kwam
patroon van kontroleur even kijken of de boel liep,
stond ie dwars in den weg dat de tuinders ’m omver
boften met hun karren en manden. Gauw had de
heere-baas ’m gezegd, dat kontroleur zich niet moest
laten beetnemen door ’t goochelend sluwe volkje;
[56]dat alle vergissingen en terugzendingen voor zijn
rekening kwamen. Dat wist ie wel, en gejaagder
loerde, zweette, vertilde ie de zware gewichten.—

Dirk had zich àchteruit door den drom wachtenden


met z’n kar heengewerkt. Achter ’m laaide ’n roode
gloed van purper en karmijn, waartusschen ’t landvolk
woelde, met ’r sjofele stinkende plunje, bronspilow
broeken, zwart-fluweelen truien, vuil-blauwe en
lakrooie kielen, grijs-bruine en goorgele hemden.—

Nou moest ie nog even, achter de Duitschers, om


nieuwe sloffies.—Van ver zag ie al ’n troep tuinders
worstelen en dringen bij ’n wagen op tweede rails, met
leeg aangevoerde manden. Z’n kar zette ie vàst tegen
’n boom vóór weibrok, en wrevelig achter ’t spoorhek
drong Dirk dwars door den stoet.—

Ze vochten in nijdig gedrang, rond den wagon.—De


een duwde den ander achteruit. Met trappen en
stooten, in furiënde werkkoorts, doken telkens ’n paar
weer in den nauwen wagon, op geschreeuw van den
grooten aardbeikooper en mandeigenaar, die aflas
hamen van tuinders.

—Hulers vier pakke, dreunde z’n stem, z’n oogen


strak in loer op ’t lijstje.
—Persint, schreeuwde ’n kerel terug, dook weg in den
nauwdonkeren wagon, holde den anderen kant weer
uit met ’n trits sloffen aan ’n touw, door de hengsels
heengeregen.

—Daa’s meroakel gemain!, krijschte éen woedend,


altait Hulers veur ’n aêr,.. daa’s puur de fint van de
bestige woar!…

Een brutale, met roet-zwarten baard om geelbleek


gezicht en smalle schuwe oogen, wenkbrauwen
neger-donker, rukte ’n tuinder z’n mandjes uit de
handen, vloekend dat ie al drie keer voor niks hier
was, op die manier niet plukken kon, z’n boel verrotte
op den grond. De baas, er bijstaand, mengde er zich
in, maar ze snauwden, verdrongen den heerigen vent.
Hij voelde dat ie in zoo’n geweldige, stuipige
werkjacht, z’n meerderheid verliezen ging.

—F’rek jai skorum, vloekte en tierde de onthutste


tuinder, verhit van zongepriem, dat z’n oogen in brand
stak, afgejakkerd hijgend van uitputting en sjouw. [57]

—Ke’ main puur niks bomme.… ’k hep in twee doage


al nie plukke kenne.… soo lait main oogst veur de
waireld.

—Moar daa’s main.… skar! duufelstoejoager.…


kabbeloebeloap!.… Doòr schold ie, wou op den zwart-
baardigen kerel instormen, maar tusschen hen in
drongen andere zwoegers, worstelend om sloffen en
manden, den wagon òp en instormend, grijpend en
rukkend wat ze maar krijgen konden.
—Jorisse!.. riep statig baas af, acht pakke.… om
schijnorde in de bende te brengen.

Maar niemand die naar ’m hooren wou.

—Wat ’n janboel, bromde Dirk, die met z’n stiersterke


boffende schoften door ’t gedrang en gewurm der half
vechtende en razende kerels heen gestooten was,
magere zwakkelingen op zij duwend. In de woeling en
hitte van ’t gegrijp, gedrang, en geroep werden als
verschoppelingen de zwakkeren vóór- en achteruit
gemept. Bòven de koppen en kromruggen van ’n troep
tuinders, die aandrongen op één plek, graaiend naar
sloffies met armen vooruit, in woeste hebzucht,—deed
Dirk z’n greep, met z’n granieten krachtarm naar één
kant waar ie ’n lossen stapel in de gaten had
gekregen.

—Daa’s jou beurt niet.… terug! schreeuwde ’n


wagonknecht, luisterend naar den afroep van patroon.
—Maar terwijl die bij één wagon-end aansjouwden en
afweerden, ganneften ze aan anderen kant de sloffen
wèg, in tierend kabaal en worstel.

—Ikke hep ses pakke, skraif moar roak! beet Dirk af,
de rist manden over z’n schouers gooiend na ’t
bindtouw eerst stevig om z’n hand gekneld te hebben,
dat ’m niemand wat afnemen kon. Luchtig was ie den
wagon uitgesprongen, lollig zich voelend, dat hij weer
voor ’n pluk geborgen was met sloffen.

Honderden, teleurgesteld en woest, nijdig gromden en


raasden tegen de kontroleurs en bazen, waarom ’r
niet meer manden waren. Een, wachtte al drie, ’n
ander al vier volle dagen.

—Ke’k niks an doen, laike puur roofers.… schreeuwde


’n kontroleur, morgeochend om vier uur.… stoan d’r
weer twee woages, mo’ jullie moar ’n vroegertje
moake!..

Zóó, in zwoegzweet vergloeiend onder schroeizon die


’t kokende [58]licht rond ze neerdreunde, doornageld
van steken, gemarteld en vergramd, huilde in raas-
drift hun klacht naar gereedschap, barstte hun haat en
afgunst op elkaar uit, in woest gescheld en getier;
steeg de koorts van hun werkjacht, hamerde de pols
van hun arbeid heeter, hooger, onmenschelijker. Hun
ploeterramp dáár, lag als ’n lijk te ontbinden, tusschen
het gouden daggeluk, het jubel-geschater van licht, de
wellustzwijm van geur, tusschen het groen en ’t
hemelreine, wijdzalig azuur, waarin het leven bruiste,
en de kleuren klaterden.—De wilde storm en donkere
furie van hun arbeid, brandde en stuipte in ’t rood van
hun vruchtenzee.. Verbitterd in stillen wrok, stond er
verwoesting van leefrust op andere koppen
gerammeid, driften van zorg en geld-haal, die ze
razend maakte, razend.

Aan weirand tegen spoorhek, èven buiten den


worstelkring van schreeuwers om sloffen en ronde
manden, stond droef-verschrompeld in eenzamen
staar, ’n blinde man op klein orgeltje te draaien, z’n
kaal hoofd pal in zonnevlam, brandend op
schedelnaakt.
Tusschen gebonk en geratel dóór, schoten
melankoliek, triest-zachte klanken uit z’n ween-
instrument, dat met ’n riem over z’n borst gesnoerd,
vóór z’n buik hing, steunend op ’n kort schuinen poot
in ’t zand.—Eén mager-gele hand lag te beven op ’t
bovenblad van z’n orgeltje, en de andere dor-
uitgepeesd, draaide, draaide! Wèg zonk klaagstem
van weenend orgeltje in den tierenden werkroes van ’t
land volk. Bloedrood vlamde ’t omlijste gaas van
orgelkast, vurige poortjes in ’t licht. En stil, krombeenig
ingezakt, magerde z’n schreiend-sjofele figuur, in
groen-roode jas, als vastgenageld, gekruisigd tegen ’t
hek, eenzaam in de drift-woeling van ’t worstelende
werk. Vóór ’m, op ’t heete gras lag ’n verluisd vuil
mandrillig kereltje te smakkeren op wat verkneusde
weggeworpen rottende aardbeien. Stommer,
pruttelden de dooie droge lippen van den blinde,
angstig gissend waar z’n zwijgend geleidertje ’m
neergeduwd, had. En lang, heel lang bleef zon, sar-
heet priemen op z’n naakt schedelvleesch, op z’n
mageren, smal-hoekigen kop, angstigden [59]z’n staar-
oogen, als in luistering naar wat ze niet zien konden;
draaide de hand, draaide, draaide uit, droef
klankengeween, verdoofd wegvloeiend tusschen de
furiënde aardbeienwoeling en felle glorie van
zomerbrand, overal rondom.

Veel later, in den avond nog, dromden meér karren en


wagens áán, lag ’t aardbeipurper en karmijn te
koortszingen in ’t avondgoud, kwam ’r nieuwe vloed
aanspoelen, aangolven, op de ratelhotsende karren,
dampend nu in bovenaardsche zonglanzingen.
En van allen kant, de zwoeggezichten keken strakker,
vermoeider.—

Op ’t stationsplein vóór en achter ’t hek, oproerde ’t


nu, drongen en worstelden in beangstigend stillen
drom, stóm van werkaandacht, de late plukkers.
Wagons stonden in vreemd goudrooden gloed, in
schijnsels van kathedraligen lichtdamp, overwazend
de ploeterkoppen. Voor hun oogen verdroomde in
nevelige pracht, ’t groene, eindelooze polderland, heel
vèr, in ’t zinkende licht. De aarde dáár scheen te
verdauwen, te drenken de verschroeide vruchten, en
in zomermist zoelden de zoete grasgeuren en
bloemenrook van de weiden en akkers òver naar den
spoordijk.—

Sappig, in groen-zilverenden en aureolend rood-


zachten zonneglans, vredig en hitteloos, verkleurde ’t
weibrok vóór ’t station waar blinde man gestaan had.
—Lemperweg, zwaar beboomd, groende in fijne
lijngolvingen tegen goudregenende luchtverte.—Dáár
vertintte donkerder purpergoud, in ’t al zinkende late
licht, àchter de zwoegers, die verteerden in den
dronken hartstocht van verkoop, de geweldrazernij
van aanvoer en afname, niets meer zagen van ’t
leven, rond hen heen. Van alle kanten stroomde nog
áán zoete vracht, in wemeling van rood, róód, in al
heerlijker schakeering, ’t zoetste purper, tusschen
helsch vuur.—Over den karrendrang groeide de
wondre avondzon, met z’n uitpralend madonnagoud
zeefsel van broos-zinkend licht.—En hooger, tegen de
scheemring in, stapelden òp de wagons, en zoeter
rookten de vochtige geuren in den verdroòmenden
lichtval.—

Tòt laat in den avond,—Lemperweg in


boomenschemer al [60]te wiegen lag in zalige zomer-
nachterust, heel Wiereland verzwelgde in geuren en
zoete kweel-geluidjes van wei en weg,—bleef
tuinderszwoeg àchter en vóór ’t hek drommen; bleef
donkerder vonken ’t vruchtenrood, schonkeren en
botsen ’t martelend geduw van atlaszware sjouw-
vrachten. Al meer verduisterde de roode vruchtenzee
in den zachten ruischgolf van scheemring,
verduisterden de kerels méé in de azuren neerkoeling
van nachthemel. Woest wrevelig staakte eindelijk de
zwoeg, ratelden de karren terug naar krot en straat,
akker en pad.—Te donker werd ’t om verder te lossen.

Stiller nu op ’t spoorplein daalde rust, vernevelde de


polderwei in nachtelijk, droom-donker groen, in heilige
stilte, als ruischte elke grashalm heilig nachtgebed uit.

Dieper nageur van vruchtenzoet bleef aromen over ’t


plein.—Van verre, uit teere, avond-doorschemerde
laantjes klonk vedelweeke stemmejubel van ’n meisje,
avondklanken verluiend in den zomernacht, als
heimwee-zoete herderszang.

En wijd, almachtig, in diep blauw, zaaide de


nachthemel z’n sterrengoud uit; hemel als eindlooze
fonkelkoepel plots in ’t duistere azuur gegroeid, waar
geruischloos gaas-ragge engelenvleugels, zilveren
glansen heiligend doorheenzwierden.— [61]

You might also like