AD-SOYAD: NUMARA:

SÜRE:45 Dk 12.07.2023
T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ
ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SENSÖRLER VE TRANSDÜSERLER DERSİ
BÜTÜNLEME SINAV SORULARI
AÇIKLAMALAR!

Aşağıdaki sorulardan öğr. numarası 18/17-18/61 arasında olanlar 1-4-7-10-13-16-19-22-25-28-31-34-37

numaralı soruları çözecek, öğr. numarası 19/01-19/36 arasında olanlar 2-5-8-11-14-17-20-23-26-29-32-35-38
numaralı soruları çözecek, öğr. numarası 19/40-19/76 arasında olanlar 3-6-9-12-15-18-21-24-27-30-33-36-39
numaralı soruları çözeceklerdir. Geri kalan 40. sorudan sonraki sorular tüm öğrenciler için ortaktır. Boşluk
doldurma 3 puan, testler 5 puandır. Çözümlerinizin tamamını tek bir PDF halinde sisteme yükleyiniz. Sınav süresi
45 dk. dır. Sisteme yüklemeniz için gerekli süre bu 45 dk içindedir. Ekstra sisteme yükleyemeyenler için bir süre
verilmeyecektir. Sürenizi ona göre ayarlayınız.

1-) ……………………… esneyebilen bir tabaka üzerine ince bir telin veya şeridin çok kuvvetli bir yapıştırıcı ile

yapıştırılmasından oluşmuştur. Bir düzenek yardımı ile basınç ölçümünde kullanılabilir.

2-) …………………. sensör elektrik alanı oluşturarak ve bu alanın bozulup bozulmadığını algılayarak yakındaki nesneleri
tespit eder.

3-) Fosfor bronz, çelik, berilyum-bakır gibi metal malzemelerden yapılan ………………………… bir ucu kapatılmış ve diğer ucu

sistem basıncına bağlanmış düz veya oval bir tüp şeklindedir. Tüp genellikle C şeklinde kıvrılır. Basınç arttığında tüpün

ucu düzleşir.

4-) Üzerine uygulanan basınca bağlı olarak gerilim üreten kristal yapılı sensörlere ………………………… basınç sensörleri

denir.

5-) Giriş değerlerinin belirli bir aralığı için duyarsız olması sensörlerde …………………………. olarak tanımlanır

6-) Etrafımızdaki fiziksel değişiklikleri algılayan elemanlara ……………………… Bu değişiklikleri elektriksel sinyallere çeviren
elemanlara ise ……………… denir.

7-) .……………………… algılayıcı tarafından üretilen (S) elektrik sinyali ve (s) uyarıcı sinyali arasındaki bağıntıyı ilişkilendirir.

Bu fonksiyon basit bir doğrusal ilişki veya doğrusal olmayan bir bağımlılık olabilir

8-) Bir süreçteki dinamik değişkeni kontrol edebilmek için değişken hakkında bilgiye gerek vardır. Genelde ölçüm,

değişkenin elektriksel gerilim ya da akım gibi analog işarete dönüştürülmesi anlamına gelir. Bir dinamik değişkenin ilk
ölçümünü yapan ve enerji dönüşümünü elektriksel işaret olarak yapan aygıt bir …………………….. dir.
9-) Bir ……………………………… amacı sinyali algılayıcıdan alarak bir nevi yük olan aygıta uygunluk sağlayacak hale
getirmektir.

10-) Hemen hemen her algılayıcı kendi çalışma sınırlarına sahiptir. Doğrusal olarak dikkate alınsa bile giriş uyarıcısının

bazı seviyelerinde çıkış sinyali daha fazla tepki veremez. Uyarıcının daha fazla artışı istenilen bir çıkış üretmez. Bu
algılayıcının ………………………… sahip olduğu şeklinde söylenir.

11-) Proximity Sensörlerden endüktif için; ………………………………………….., sürekli PNP veya NPN çıkış veren herhangi bir
cisim gördüğünde ise çıkışı “0” volta düşen çıkış türüdür.

12-) Proximity sensörler ön tarafına yaklaştırılan uygun malzemeleri belirli bir noktada algılar. Bu noktada malzeme geri
çekilmeye başlanırsa daha uzak bir noktaya kadar algılama devam eder. Bu duruma ……………………………….. denir.

13-) Değişken bir manyetik alan içinde bulunan iletkende gerilim (voltaj) oluşur. Bu olay ……………………… ismini alarak

yasalaşmıştır ve bazı ses sensörlerinde sıkça kullanılmaktadır.

14-) Sürekli bir manyetik alanı sağlamak amacıyla içerisinden akım geçirilmiş yarıiletken bir malzemeye sahip Hall Effect

sensörlere dışarıdan bir mıknatıs etkisi ile yaklaşıldığında manyetik akı yarıiletken malzemeye bir kuvvet tatbik eder. Buna

………………………………….. denir.

15-) Rüzgardan, sesten ve sarsıntılardan etkilendikleri için kapalı ortamlarda kullanılmaya müsait olan ses algılayıcıları
………………………………………………….. dır.

16-) Aşağıdakilerden hangisi optik sensör çeşitlerinden değildir?

A-) Cisimden yansımalı B-) Alıcı-vericiye sahip C-) Aynadan yansımalı

D-) Reflektörden yansımalı E- ) Hiçbiri

17-) Bir algılayıcın algıladığı en küçük değere ne denir?

A-) Birim B-) Frekans C-) Hassasiyet D-) Çözünürlük E-) Hiçbiri

18-) Aşağıdaki sıcaklık sensörlerinden hangisi farklı metallerin genleşme hızlarından faydalanılarak tasarlanmıştır?

A-) Bimetal Termostat B-) İki farklı metalden üretilmiş Termokupl C-) Isıya Duyarlı Direnç D-) Termistör E-) Hiçbiri

19-) Kristal yapıların üzerine düşen basınç ile milivoltlar mertebesinde elektrik üreten olaya ne denir?

A-) Termocouple B-) Piroelektrik C-) Piezoelektrik D-) Strain Gauge E-) Load Cell
20-) Aşağıdakilerden hangisi sensör seçiminde dikkat edilmesi gereken özelliklerden değildir?

A-) Repeatability B-) Linearity C-) Sensitivity D-)Operating Temperature Range E-) Hiçbiri

21-) 100 ile 10 kHz gibi geniş bir ses frekans aralığında çalışma için aşağıdakilerden hangisini tercih etmeliyim?

A-) Kristalli Mikrofon B-) Carbon Mikrofon C-) Kapasitif mikrofon D-) Şerit Mikrofon E-) Hiçbiri

22-) Aşağıdaki giriş ve çıkış büyüklüğü verilmiş dönüştürücü hangi tip bir sensöre ait olabilir?

A-) Termokupl B-) PTC

C-) Termistör D-) RTD
E-) NTC

23-) Aşağıdakilerden hangisi Mikrofon çeşitlerinden değildir?

A-) Kristalli Mikrofon B-) İndüktif Mikrofon C-) Tozlu Mikrofon D-) Dinamik Mikrofon E-) Şerit Mikrofon

24-) Bir iletkenin basınç ile kesiti azalırsa aşağıdakilerden hangileri söylenebilir?

I-DirenciArtar A-) Yalnız I B-) Yalnız II C-) I-III D-) II-III E-) Hiçbiri
II-DirenciAzalır
III- Boyu Uzar

25-) İndüktif Temassız Algılayıcılar için hangisi doğru değildir ?

A-) İçerisindeki bobin ne kadar büyükse algılama mesafesi de büyür. D-)Tüm cisimleri algılayabilir
B-) Sadece metalleri algılayabilirler E-) Hepsi
C-) Farklı malzemelerde farklı algılama mesafesi mevcuttur.

26-) Hall Effect sensörlerin seçimi için aşağıdakilerden hangisi göz önünde bulundurulmalıdır?

A-) Hassasiyet B-) Tekrarlanabilirlik C-) Kararlılık D-) Tepki süresi E-) Hepsi

27-) Manyetik akının zamanla değişiminden esinlenerek tasarlanan ve kendisine uygun cisimlerin varlığının tespitinde
kullanılan sensör çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A-) Strain Gauge B-) Endüktif C-) Kapasitif D-) Piezoelektrik E-) Hiçbiri
28-) İki devre arasındaki elektriksel bağlantıyı kesmek için hangisini kullanmalıyız?

A-) Optokuplör B-) Yük Hücresi C-) Transistör D-) Diyot E-) Kuplaj

29-) Light Dependent Resistor olarak isimlendirilen sensör tipi aşağıdaki uygulamaların hangisi için kullanılmaz?

A-) Sokak Lambalarının otomatik çalışması için hazırlanacak devrede

B-) Bir ticarethanenin güneşli havalarda otomatik tentesinin açılması için
C-) Bulutlu havalarda aktif hale geçecek bir devre tasarımında
D-) Hareketli bir aracın tünele girdiğinde farlarını otomatik yakacak devrenin tasarımında
E- ) Hiçbiri

30-) Bir otomasyon sistemi prosesinde elektronik valf aşağıdaki süreç denetimi kısımlarından hangisi ile adlandırılır?

A-) Sensör B-) Transdüser C-) Tutma Elemanı D-) A/D Dönüştürücü E-) Aktüatör

31-) Televizyon kumanda devrelerinde aşağıdaki alıcı-verici çiftlerinden hangisi kullanılır?

A-) Optokuplör B-) Zener Diyot – Foto Diyot C-) Led – Zener Diyot D-) Foto Diyot – Kızılötesi Diyot E-) Hiçbiri

32-) Aşağıdakilerden hangisi sensör seçiminde dikkat edilmesi gereken özelliklerden değildir?

A-) Repeatability B-) Linearity C-) Sensitivity D-)Operating Temperature Range E-) Hiçbiri

33-) Aşağıdakilerden hangisi manyetik bir sensör tasarlanacağında kullanılabilecek büyüklüklerden değildir?

A-) Faz Yoğunluğu B-) Manyetik Akı C-) Alan Yoğunluğu D-) Geçirgenlik E-) Manyetik Moment

34-) Aşağıdakilerden hangisi İşlemsel Yükselteçlerin daha kararlı çalışması için gereklidir?

A-) Girişte akım akmıyor kabulü B-) Giriş gerilimlerinin eşit olması C-) Kuplaj direnci
D-) Geri besleme direnci E-) Hiçbiri

35-) Sensörler de kuvvetlendirici olarak görev yapan OPMAP devreleri için aşağıdakilerden hangisi aranan özelliklerden
değildir?

A-) Düşük Offset Gerilimi B-) Yüksek Giriş Direnci C-) Yüksek Polarma Akımı D-)Yüksek CMRR Oranı E-) Hiçbiri

36-) Bir fiziksel büyüklüğü ölçen sensörün çıkış empedansının voltajı, bağlı olduğu devrede 30 V ile sınırlandırılmak
isteniyor. Bu sağlayabilmek için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?

A-) Empedansa seri diyot bağlantısı B-) Empedansa seri zener bağlantısı C-) Empedansa paralel RC bağlantısı D-)
Empedansa paralel zener bağlantısı E-) Empedansa paralel diyot bağlantısı
37-) Aşağıdaki devrenin çalışmasını izah ediniz. (10 Puan)

38-) Aşağıdaki devrenin çalışmasını izah ediniz. (10 Puan)

39-) Aşağıdaki devrenin çalışmasını izah ediniz. (10 Puan)

40-) Bir Termokupl’ ın çıkışındaki Seebeck gerilimi aşağıda verilen OPAMP devresi ile bağlantı yapılması sonucu
yükseltilmek isteniyor. Eklem sıcaklıkları 400C ve 1000C ‘de olan bir ısılçiftin Seebeck katsayısı α=80µV/0C ‘tır. Buna göre
OPAMP çıkışındaki yükseltilmiş gerilimi bulunuz. (10 Puan)

41-) Bir piezoelektrik kristalli basınç dönüştürücüsünden elde edilen dalga şekli şekilde verilmiştir. Transdüser duyarlılığı
60 pC/Bar ve yük-yükseltici duyarlılığı 20 mV/pC ise ortalama basıncı ve basınç salınımlarının tepe değerini bulunuz.
(Alttaki boşluğa çözümü yapınız) (10 Puan)

42-) Aşağıdaki Wheatstone devresi için L1 ışık seviyesinde ampermetrenin gösterdiği değer kaç Amper’ dir? Işık seviyesi
L2’ ye artırıldığında ampermetrede okunan değer kaç olacaktır? (10 Puan)

43-) Doğrusal bir sıcaklık algılayıcısı 0.50C ‘lık sıcaklık değişimlerinde çıkışta 2 mV değer üretmektedir. Sıcaklık değeri
150C’ dan 250C’ a yükseldiğinde çıkışta 40,5 mV’luk bir fark gözlemlenmiştir. Bu durumda algılayıcı hatasını % olarak
aşağıdaki boşluğa hesaplayınız. (10 puan)

Başarılar Dilerim Dr. Öğr. Üyesi Gürkan BİLGİN