Wykorzystasz: podręcznik Karty pracy ucznia Metody: burza pytań lub niedokończonych zdań, analiza SWOT

Rynek pracy w Polsce 45 min

■ Cele nauczania
Uczeń:
• rozumie, czym jest rynek pracy,
• wie, jak się zmieniało zatrudnienie w poszczególnych sektorach polskiej gospodarki,
• zna przestrzenne zróżnicowanie rynku pracy w naszym kraju,
• wie, jakie są przyczyny bezrobocia i gdzie w Polsce jest ono największe.

■ Realizowane wymagania szczegółowe z podstawy programowej

Uczeń:
• wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia, podaje przyczyny bezrobocia i analizuje
przestrzenne zróżnicowanie rynku pracy w Polsce (ZP, XV.5).

■ Metody pracy
Dyskusja, pogadanka, burza pytań lub niedokończonych zdań, praca z tekstem, analiza
SWOT.

■ Materiały i środki dydaktyczne

Podręcznik Oblicza geografii 3, zakres podstawowy (s. 78–81), zeszyt przedmiotowy, kartki
formatu A3 lub A4 (10 szt.).

■ Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne.
2. Nauczyciel tłumaczy uczniom znaczenie pojęć popyt i podaż. Wyjaśnia, że dotyczą one
również rynku pracy (pracodawcy kupują pracę od pracowników). Idealna sytuacja jest
wtedy, gdy występuje równowaga między podażą a popytem pracy, jednak zdarza się to
niezmiernie rzadko. Najczęściej miejsc pracy jest za mało, występuje wówczas bezrobocie.

Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na 4–5 grup. Każda grupa zapoznaje się z treściami z podręcznika i
na ich podstawie przygotowuje na kartce (format A3 lub A4) 10 pytań lub 10
niedokończonych zdań, które mogłyby stanowić podsumowanie zagadnień dotyczących
tematu lekcji. Grupy wymieniają się kartkami zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Po
otrzymaniu kartki grupa pracuje nad odpowiedziami lub kończy zdania. Czas pracy wynosi
20–25 minut.
Przykład pytania przygotowanego przez uczniów:
Jakie zmiany zaszły w strukturze zatrudnienia w sektorach gospodarki w ciągu ostatnich 60
lat?
Przykład niedokończonego zdania:
Największy wskaźnik bezrobocia odnotowano w Polsce w okresie…
2. Grupy prezentują swoje odpowiedzi. Gdyby zabrakło pytań lub zdań kluczowych dla
danego zagadnienia, nauczyciel je uzupełnia i zadaje odpowiednie pytania.
3. Uczniowie wraz z nauczycielem dokonują analizy rynku pracy w Polsce. W tym celu
wykorzystują metodę SWOT. Efekty pracy zapisują na tablicy i w zeszytach przedmiotowych.

Przykładowa analiza SWOT: Rynek pracy w Polsce

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

• pracowitość i kreatywność Polaków
• położenie tranzytowe Polski
• różnorodność działów gospodarki
• dogodne warunki dla inwestorów
zagranicznych
• duża liczba ludzi ze średnim i z wyższym
wykształceniem
SZANSE
• wykorzystanie środków pomocowych Unii
Europejskiej
• rozwój akcji promujących przedsiębiorczość
• udoskonalenie systemu kształcenia i
przepływu informacji
• uproszczenia administracyjne i podatkowe
• reforma systemu edukacji
• wysokie koszty pracy
• nadmierna biurokracja
• niedoskonały system szkoleń pod kątem
zdobycia nowej pracy
• niedostosowanie programów szkolnych do
rynku pracy
• za mało szkół zawodowych i techników
• zbyt duża liczba studentów na wydziałach
humanistycznych
• duże bezrobocie wśród młodych ludzi oraz
we wschodniej części Polski
• słaba współpraca między władzami
samorządowymi, przedsiębiorcami a
ośrodkami edukacyjnymi
ZAGROŻENIA
• starzenie się społeczeństwa
• napływ pracowników z Europy Wschodniej
• drenaż mózgów
• niestabilne prawo
• większe otwarcie Unii Europejskiej na
towary z Chin

Faza podsumowująca
1. Nauczyciel pyta uczniów o ich opinię na temat trendów dotyczących rynku pracy naszym
kraju w następnych latach.
2. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Co możecie zrobić, aby w przyszłości nie mieć
problemów ze znalezieniem pracy? Uczniowie udzielają odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania:
• sprawdzenie, w których działach gospodarki będzie brakowało pracowników,
• poznanie procedur rekrutacyjnych i metod selekcji, przygotowanie się do rozmowy
kwalifikacyjnej,
• wybór odpowiedniego kierunku kształcenia, niekoniecznie łatwego i przyjemnego,
• poznanie siebie, swoich słabych i mocnych stron jako pracownika na przykład wykonanie
testu predyspozycji zawodowej.

■ Zadanie domowe
Wykonaj zadanie 4 w Kartach pracy ucznia 3 (s. 57).