(NLXH) Tổng Hợp Bài Viết NLXH

TUYỂN TẬP NHỮNG BÀI VĂN NLXH
Đề bài:
a. Trong bộ phim “reply 1988”, sau những ứng xử thiếu tinh tế với cô con gái tên là Duk Sun, người bố giãi
bày:
Bố không phải vừa sinh ra đã làm bố, bố cũng là lần đầu tiên làm bố.
b. Trong bài viết “Nếu ba mẹ lỡ không may đi xa lạc mình, hãy chỉ đường, hướng dẫn, kéo tay ba mẹ với
nhé!”, nhà báo Trần thu Hà chia sẻ:
Mẹ tuy nhiều tuổi nhưng về việc làm mẹ, mẹ cũng chỉ bằng tuổi con. Con lúng túng, mẹ cũng lúng túng; con sai
lầm, mẹ cũng sai lầm. Con thất vọng về mẹ có khi còn ít hơn mẹ thất vọng về chính mình nữa.
(Dẫn theo Kênh 14.vn ngày 02.4.2022)

Từ những lời tâm sự trên, em hãy trình bày suy nghĩ về vấn đề: sự thấu hiểu của con cái đối với cha mẹ.
Bài làm:
Nhắ c đến gia đình là chạ m tớ i nơi sâ u thẳ m nhấ t trong trá i tim mỗ i ngườ i. Đâ u có ai số ng mà khô ng yêu thương gia
đình, cha mẹ. Chú ng ta luô n mong muố n gia đình mình lú c nà o cũ ng êm ấ m, hò a thuậ n, chan hò a yêu thương. Và mộ t
trong nhữ ng nền tả ng quan trọ ng để là m nên nhữ ng điều đó chính là sự thấ u hiểu. Trong bộ phim “Reply 1988”,
ngườ i cha sau nhữ ng ứ ng xử thiếu tinh tế vớ i cô con gá i Duk Sun đã ầ n cầ n giã i bà y: “Bố khô ng phả i vừ a sinh ra đã
là m bố , bố cũ ng là lầ n đầ u tiên là m bố ”. Cũ ng bà n về sự thấ u hiểu, nhà bá o Trầ n Thu Hà trong bà i viết “nếu ba mẹ lỡ
khô ng may đi xa lạ c mình, hã y chỉ đườ ng, hướ ng dẫ n, kéo tay ba mẹ vớ i nhé!” có chia sẻ: “Mẹ tuy nhiều tuổ i nhưng về
việc là m mẹ, mẹ cũ ng chỉ bằ ng tuổ i con. Con lú ng tú ng, mẹ cũ ng lú ng tú ng; con sai lầ m, mẹ cũ ng sai lầ m. Con thấ t
vọ ng về mẹ có khi cò n ít hơn mẹ thấ t vọ ng về chính mình nữ a”.
Nếu như ai đã từ ng xem qua bộ phim “Reply 1988” chắ c chắ n sẽ khô ng khỏ i xú c độ ng và ò a khó c khi nghe lờ i thoạ i
củ a ngườ i bố . Sau nhữ ng hà nh xử thiếu tinh tế trong lú c nó ng giậ n, ngườ i bố đã ngồ i lạ i tâ m sự châ n thà nh vớ i con
gá i bé bỏ ng củ a mình. Ô ng chia sẻ vớ i con rằ ng, chẳ ng có ai vừ a sinh ra đã biết là m bố cả , đâ y cũ ng là lầ n đầ u tiên mà
ô ng là m bố . Chưa có kinh nghiệm, cò n mắ c nhiều sai lầ m là m tổ n thương con. Mong rằ ng con hã y hiểu cho ngườ i bố
củ a mình. Hay nhữ ng lờ i chia sẻ đầ y ý nghĩa củ a nhà bá o Trầ n Thu Hà cũ ng bà n về sứ mệnh củ a ngườ i mẹ. Cũ ng như
bố mà thô i, mẹ cũ ng là lầ n đầ u tiên là m mẹ, cũ ng cò n nhiều lú ng tú ng và hay mắ c sai lầ m. Mẹ đô i khi là m tổ n thương
con, là m con phả i thấ t vọ ng. Nhưng mong rằ ng con hã y hiểu cho mẹ vì chính mẹ cò n thấ t vọ ng về bả n thâ n gấ p bộ i
lầ n.
Cả hai câ u nó i vô cù ng cả m độ ng và sâ u sắ c, đều bà n đến mộ t gó c độ chính là sự thấ u hiểu củ a con cá i dà nh cho cha
mẹ. Đó chính là việc con đặ t mình và o vị trí củ a cha mẹ, nhìn nhậ n vấ n đề từ gó c độ củ a họ để lý giả i vì sao cha mẹ lạ i
là m như vậ y và thấ u hiểu, sẻ chia vớ i cha mẹ hơn. Cha mẹ khô ng phả i vừ a sinh ra đã đượ c gắ n hai từ thiêng liêng ấ y.
Họ cũ ng là ngườ i con, cũ ng có cha mẹ củ a riêng mình. Đâ y cũ ng là lầ n đầ u tiên họ là m cha, là m mẹ, cũ ng cò n nhữ ng
sai lầ m và khuyết điểm, mong con hiểu và bao dung cho cha mẹ, trá nh nhữ ng cã i vã , hiểu lầ m, mâ u thuẫ n trong gia
đình. Quả thự c, sự thấ u hiểu củ a cha mẹ dà nh cho con cá i sẽ nhâ n lên nhiều lầ n tình yêu thương, bền chặ t củ a gia
đình.
Trong cuộ c số ng, để mố i quan hệ giữ a ngườ i vớ i ngườ i trở nên gắ n bó , bền chặ t hơn luô n luô n cầ n đến sợ i dâ y thấ u
hiểu. Trong mố i quan hệ gia đình, cha mẹ, con cá i cũ ng vậ y. Phả i có thấ u hiểu mớ i có quan tâ m, yêu thương, sẻ chia,
hò a thuậ n. Khi ta biết lắ ng nghe nhữ ng lờ i cha mẹ nó i, biết cả m ơn, trâ n trọ ng nhữ ng điều cha mẹ là m cho ta thì cũ ng
là lú c ta thự c sự là mộ t đứ a con ngoan củ a cha mẹ. Cha mẹ là m tấ t cả chỉ vì muố n tố t cho ta, muố n chă m só c ta thà nh
ngườ i. Dù khô ng phả i mọ i lờ i nó i, hà nh độ ng củ a cha mẹ khô ng phả i hoà n toà n đú ng, có nhữ ng lú c sai lầ m, nhữ ng lú c
vụ ng về, lú ng tú ng. Nhưng bấ t kể thế nà o, chú ng ta cũ ng khô ng đượ c trá ch cha mẹ, hã y thấ u hiểu cho nỗ i khổ riêng
củ a họ . Cha mẹ và chú ng ta sinh ra ở hai thờ i đạ i khá c nhau, sự khá c biệt về tư tưở ng, bấ t đồ ng quan điểm là rấ t bình
thườ ng. Chỉ cầ n trong lú c nó ng giậ n, gia đình hã y cù ng nhau ngồ i xuố ng, lắ ng nghe và giả i thích cho nhau hiểu, có như
vậ y gia đình mớ i êm ấ m, hạ nh phú c hơn.
Cha mẹ có thể ngồ i hà ng giờ , lắ ng nghe ta tâ m sự cả đêm nhưng rấ t hiếm khi cha mẹ chia sẻ nhữ ng nỗ i lo â u củ a cha
mẹ. Hã y quan sá t thậ t kĩ xem cha mẹ đang là m nhữ ng gì, phả i chịu nhữ ng á p lự c gì đè nặ ng trên đô i vai. Ngoà i chă m
lo cho chú ng ta, cha mẹ cò n phả i chịu nhữ ng á p lự c vô cù ng lớ n trong cô ng việc và cuộ c số ng. Nhữ ng nỗ i lo ấ y bâ y giờ
chú ng ta sẽ khô ng thể hiểu hết đượ c, chỉ khi ta thậ t sự trở thà nh cha, mẹ ta mớ i thấ u hiểu hết nhữ ng vấ t vả ấ y.
Đâ u phả i chỉ có trẻ con mớ i đượ c mắ c sai lầ m, đú ng khô ng? Ngườ i lớ n cũ ng thể có nhữ ng sai lầ m, khuyết điểm. Cha
mẹ cũ ng là ngườ i, mà đã là ngườ i thì khô ng mộ t ai hoà n hả o cả . Đâ y cũ ng là lầ n đầ u tiên họ gá nh trên vai trọ ng trá ch
lớ n lao và cao cả đến vậ y. Lầ n đầ u tiên mà họ tự nguyện hi sinh cả mạ ng số ng để bả o vệ nhữ ng đứ a con thơ bé bỏ ng
củ a mình. Sự hi sinh củ a cha mẹ lớ n biết chừ ng nà o. Nếu chỉ vì mộ t và i câ u quá t mắ ng, mộ t và i cá i roi mà ta cã i lạ i cha
mẹ thì quả thự c chú ng ta quá sai lầ m và bấ t hiếu rồ i. Hã y lắ ng nghe cha mẹ giả i thích, hã y quan tâ m họ hơn. Vì đó mớ i
chính là gia đình, cầ n có sự thấ u hiểu, sẻ chia và bao dung.
Cha mẹ như mộ t tấ m khiên vữ ng chã i, bả o vệ ta trướ c nhữ ng bã o tố cuộ c đờ i. Cha mẹ là ngườ i mang đến cho ta sinh
mạ ng, là ngườ i dạ y ta cá ch yêu thương, cho ta đến trườ ng đến lớ p và khô ng thiếu bấ t kì mộ t thứ nà o trên cuộ c đờ i
nà y. Mỗ i khi ta vấ p ngã , ai là ngườ i đỡ ta đứ ng dậ y? Mỗ i khi ta khó c, tổ n thương ai là ngườ i ô m ta thậ t chặ t, lắ ng nghe
ta? Ai là ngườ i cho ta nhữ ng lờ i khuyên, nhữ ng lờ i dạ y bả o tố t nhấ t, châ n thà nh nhấ t? Đừ ng vộ i trá ch mó c cha mẹ khi
họ sai lầ m. Chỉ có cha mẹ là ngườ i yêu thương ta mà thô i. Họ phả i yêu ta đến chừ ng nà o mớ i có thể cho ta nhiều điều
tố t đẹp đến thế? Vậ y khi họ buồ n, họ khó c, họ u sầ u thì chú ng ta lạ i đang ở đâ u? Khô ng phả i chính chú ng ta mớ i là
nhữ ng ngườ i đá ng trá ch, thiếu suy nghĩ hay sao?
Tô i muố n mộ t lầ n đượ c ô m ba mẹ và o lò ng như cá ch họ ô m tô i mỗ i khi tô i khó c. Tô i muố n mộ t lầ n đượ c an ủ i và chia
sẻ nhữ ng gá nh nặ ng củ a họ nhưng sao lạ i khó đến vậ y? Tạ i sao tô i lạ i e dè, nhú t nhá t, tạ i sao tô i lạ i ương bướ ng, ngu
ngố c đến vậ y? Cha mẹ đã hi sinh rấ t nhiều để ta có đượ c nhữ ng thứ tố t đẹp củ a hiên tạ i cơ mà ? Cha mẹ đã phả i đá nh
đổ i, cấ t giấ u ướ c mơ thờ i cò n trẻ để lao đầ u và o cô ng việc chỉ vì có sự xuấ t hiện củ a ta. Nhưng họ chưa mộ t lầ n nà o
trá ch mó c hay hố i hậ n vì điều đó cả . Họ can tâ m tình nguyện vì coi ta là mó n quà tuyệt diệu nhấ t trong cuộ c đờ i củ a
họ . Đừ ng là m cha mẹ phả i buồ n hay lo lắ ng vì ta nữ a, hã y mạ nh mẽ và trưở ng thà nh, có đượ c khô ng bả n thâ n tô i?
Hai câ u nó i đượ c trích dẫ n trong đề bà i vô cù ng cả m độ ng và sâ u lắ ng, đặ t ra nhiều vấ n đề triết lý và là lờ i khuyên
châ n thà nh cho con cá i. Tình cả m gia đình là điều quý giá nhấ t mà chú ng ta có đượ c trong cuộ c số ng. Sự thấ u hiểu củ a
con cá i dà nh cho cha mẹ sẽ là m tình cả m ấ y nhâ n lên gấ p bộ i lầ n, gắ n chặ t hơn tình yêu thiêng liêng, cao quý ấ y. Quả
thự c cha mẹ cũ ng là lầ n đầ u tiên là m cha, mẹ. Họ cò n gặ p nhiều khó khă n và trắ c trở trong quá trình nuô i dạ y con cá i.
Nhưng họ đã cố gắ ng để là m tố t sứ mệnh củ a mình và dà nh cho con vô và n nhữ ng điều tố t đẹp, rự c rỡ trên cuộ c đờ i
nà y rồ i. Cả thanh xuâ n củ a họ đã dà nh trọ n vẹn cho chú ng ta. Nếu như cha mẹ có vô tình là m sai, vô tình tổ n thương
ta, hã y nhớ và khắ c ghi đừ ng giậ n, đừ ng trá ch mó c cha mẹ nhé. Cũ ng nhau bà y tỏ quan điểm, cù ng nhau tâ m sự , cù ng
nhau lắ ng nghe để xua tan đi nhữ ng gì buồ n bã để lạ i trong má i ấ m kia là tiếng cườ i và hạ nh phú c.
Thế nhưng, để có đượ c mộ t gia đình hạ nh phú c, cha mẹ con cá i hò a thuậ n thì cầ n đến sự thấ u hiểu hai chiều. Nếu như
bạ n là con tạ i sao khô ng thử mộ t lầ n đặ t mình và o vị trí củ a cha mẹ, suy nghĩ nhữ ng điều cha mẹ nghĩ, là m nhữ ng việc
cha mẹ là m, gá nh vá c, san sẻ nỗ i vấ t vả củ a họ ? Cò n nếu như là cha mẹ, cũ ng hã y đặ t mình và o vị trí củ a con, xem con
nghĩ gì, á p lự c họ c hà nh ra sao, quan hệ bạ n bè như thế nà o để có thể hiểu con hơn. Chỉ khi thự c sự thấ u hiểu, yêu
thương và sẵ n sà ng bao dung, tha thứ , đó mớ i là gia đình.
Mỗ i ngườ i sinh ra đều khô ng có quyền lự a chọ n cha mẹ hay con cá i. Vậ y nên đừ ng bao giờ đem cha mẹ so sá nh, đá nh
giá . Đừ ng ghen tị vớ i cha mẹ củ a ngườ i khá c. Vì chỉ có cha mẹ mớ i là ngườ i thương yêu ta thậ t lò ng, vô điều kiện trên
thế gian nà y mà thô i. Có nhữ ng ngườ i con bấ t hiếu, ngang bướ ng, chố i bỏ cha mẹ mình chỉ vì hiểu lầ m, nó ng giậ n, bị
cá i xấ u lô i kéo, tha hó a. Cũ ng có mộ t số ít cha mẹ quá bả o thủ , cố chấ p, á p đặ t con phả i là m theo nhữ ng gì mình sắ p
xếp, chưa thậ t sự quan tâ m xem con muố n gì, cả m xú c củ a con ra sao. Điều đó đã gâ y ra nhữ ng trườ ng hợ p vô cù ng
đá ng tiếc trong xã hộ i.
Có lẽ chú ng ta sẽ bậ t khó c khi ngồ i nghĩ lạ i nhữ ng lầ n ta là m cha mẹ phả i buồ n, lo lắ ng. Đó là do cha mẹ chưa hiểu ta
hay do ta chưa thấ u hiểu cha mẹ? Lỗ i lầ m và nguyên do từ ai, từ đâ u thự c sự khô ng quan trọ ng. Vì chú ng ta là mộ t gia
đình nên cầ n đến sự sẻ chia, yêu thương và tha thứ . Con cá i là m sai, cha mẹ trá ch mắ ng, dạ y bả o. Cha mẹ chưa đú ng,
cò n sai lầ m thì chú ng ta cầ n chia sẻ cho cha mẹ. Sự thấ u hiểu giố ng như mộ t loạ i tiên dượ c quý hiếm mà mỗ i ngườ i
cha, ngườ i mẹ, ngườ i con cầ n phả i có trong cuộ c đờ i. Câ u thoạ i củ a ngườ i bố cho cô con gá i Duk Sun và lờ i chia sẻ
tâ m tình củ a nhà bá o Trầ n Thu Hà vô cù ng thấ m thía, cả m độ ng. Đó khô ng nhữ ng là sự giá o dụ c dà nh cho con cá i
trong cá ch hiếu thuậ n vớ i cha mẹ mà cò n định hướ ng cho bậ c là m cha, mẹ trong cá ch nuô i dạ y con mình.
NLXH: GIÁ TRỊ CỦA SỰ TRẢI NGHIỆM

“Tô i khô ng biết anh đã là m đượ c nhữ ng gì, bở i đó chỉ là kết quả . Tô i muố n biết anh đã đi đượ c nhữ ng đâ u, bở i đó là
hà nh trình.”
Trầ n Hù ng John, chà ng trai ngườ i Mĩ gố c Việt từ ng rờ i bỏ cuộ c số ng thườ ng ngà y để lên đườ ng đến Việt Nam – tìm về
cộ i nguồ n, xứ sở . Anh đã đi xuyên Việt hơn hai nă m trờ i để tìm hiểu và khá m phá về con ngườ i trên dả i đấ t hình chữ
S. Trong cuố n “John đi tìm Hù ng” nó i về chuyến đi nà y củ a anh, Hù ng John đã mượ n câ u nó i củ a Mark Tawin để nó i về
giá trị củ a sự trả i nghiệm ấ y: “Đi khá m phá là giết chết thà nh kiến, sự cố chấ p và nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp.”
“Khá m phá ” – đó là mộ t hà nh trình củ a sự trả i nghiệm và dấ n thâ n thự c sự và o nhữ ng gó c khuấ t củ a cuộ c số ng, nẻo
đườ ng củ a cuộ c đờ i; là đi sâ u và o tâ m hồ n con ngườ i để nhìn nhậ n và thấ u hiểu. “Khá m phá ” chỉ sự “đà o sâ u, bớ i kĩ”
đến tậ n cù ng cố t lõ i và că n nguyên củ a vấ n đề chứ khô ng chỉ dừ ng lạ i ở nhậ n thứ c và biết đến. “Khá m phá ” diễn ra
trong mố c thờ i gian nà y đến mố c thờ i gian kia. “Đi khá m phá ”, có nghĩa là ta phả i tự mình dấ n thâ n và o “cô ng cuộ c”
ấ y. “Đi” chứ khô ng phả i “chạ y”, hay “đi chậ m”. “Đi” – đó là nhữ ng bướ c châ n, nhữ ng á nh mắ t, nhữ ng trá i tim, nhữ ng
nhịp đậ p muố n cả m nhậ n vẹn toà n từ nhữ ng điều lớ n lao đến tậ n cù ng hơi thở củ a sự số ng, để “giết chết thà nh kiến
và nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp”. “Thà nh kiến” là nhữ ng suy nghĩ, tư tưở ng đã cố hữ u, bá m rễ và neo đậ u chắ c chắ n trong
tâ m thứ c, lặ n sâ u trong tiềm thứ c con ngườ i. “Cố chấ p” là nhữ ng ý kiến, cả n quan bả o thủ , “khư khư theo nếp cũ ”.
Nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp” là chỉ sự cổ hủ , kém hiểu biết củ a nhữ ng tâ m trí cò n thô sơ, và cầ n đượ c khai hoang. Ba mứ c
độ củ a hà nh trình khá m phá mà chỉ có nhữ ng trả i nghiệm mớ i đủ sứ c “giết chết”, phá bỏ , bà i trừ , khiến cho nhữ ng
điều ấ y phả i “đứ t tung cộ i rễ” dù đã “vin rõ ngọ n ngà nh”: thà nh kiến – sự cố chấ p – nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp. Ý kiến củ a
Mark Tawin bà n về giá trị củ a sự trả i nghiệm, hay nó i cá ch khá c đi, nếu khô ng dấ n thâ n khá m phá , chú ng ta sẽ trở
thà nh nhữ ng con ngườ i mang nhiều thà nh kiến, dẫ n đến mộ t cá i nhìn bả o thủ và mộ t cá i đầ u hạ n hẹp.
“Cuộ c đờ i là nhữ ng chuyến đi”. Phi Tuyết từ ng viết trên Blog củ a mình, rằ ng: “Khô ng có trả i nghiệm, tuổ i trẻ khô ng
đá ng giá mộ t xu.”. Chú ng ta cầ n nhữ ng khá m phá để hiểu biết thêm về thế giớ i xung quanh, có cho mình tri thứ c và
vố n số ng để là m “hà nh trang” số ng trong cuộ c đờ i. Chú ng ta cầ n nhữ ng trả i nghiệm để giả i tỏ a á p lự c, că ng thẳ ng; để
khá m phá giớ i hạ n củ a bả n thâ n và là m mớ i chính mình.
Nam Cao từ ng đưa ra tuyên ngô n “Số ng đã rồ i hã y viết”, có nghĩa là anh phả i số ng, phả i trả i nghiệm thự c sự sâ u sắ c
vớ i đờ i thì mớ i có thể viết nên nhữ ng tá c phẩ m có giá trị. Trong trườ ng hợ p nà y, chú ng ta giố ng nhữ ng nhà vă n. Là m
sao chú ng ta có thể viết nên nhữ ng bả n hoa ca đờ i mình khi chú ng ta khô ng hiểu về mả nh đấ t nơi mình đang số ng?
Từ nhữ ng thế kì XV, ngườ i phương Tâ y họ đã bắ t đầ u chú trọ ng đến thương nghiệp bằ ng cá ch đầ u tư và o nhữ ng nhà
hà ng hả i để họ có thể đi thá m hiểm và khai phá nhữ ng vù ng đấ t mớ i. Có mộ t Magienlang đi vò ng quanh thế giớ i, có
mộ t Colombo tìm ra châ u Mĩ, có mộ t Yuri Gagarin bay vò ng quanh vũ trụ ,… Họ dấ n thâ n và o trả i nghiệm, khô ng chỉ vì
tri thứ c hay hiểu biết, già u sang hay tiền bạ c; mà hơn thế, là sự vượ t lên trên giớ i hạ n củ a chính mình – loà i ngườ i.
“Khá m phá ” là hai từ ngắ n gọ n nhưng khô ng đơn giả n. Nó cầ n nhữ ng ngườ i có lò ng dũ ng cả m, ý chí và quyết tâ m để
có thể chinh phụ c – nhữ ng miền đấ t mớ i. Có thể là nhữ ng vù ng đấ t quen, hay nhữ ng “châ n trờ i cũ ” đượ c số ng lạ i bằ ng
vẻ đẹp khuấ t lấ p. Là m sao để cô gá i trẻ Huyền Chip dá m “Xá ch ba lô lên và đi” ở tuổ i 18? Là m sao để Nguyễn Phương
Mai từ bỏ mộ t cô ng việc hà ng ngà n ngườ i ao ướ c – giả ng viên đạ i họ c Amsterdam (Hà Lan) để lên đườ ng, đi đến hơn
80 quố c gia để trả i nghiệm? Lý do gì khiến Trầ n Đặ ng Đă ng Khoa lên đườ ng bằ ng cá ch đi xe má y từ Hà Nộ i đến Paris
mặ c bao ngườ i nó i là “điên rồ ”?
Phả i chă ng là vì muố n “giết chết thà nh kiến, sự cố chấ p và nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp”?
Tô Hoà i đã lên Tâ y Bắ c, thự c hiện “ba cù ng” vớ i ngườ i dâ n tộ c Mô ng: cù ng ă n, cù ng số ng, cù ng chiến đấ u để viết lên
“Vợ chồ ng A Phủ ”, để Mị và A Phủ thay ô ng chứ ng minh rằ ng ngườ i dâ n vù ng nú i khô ng phả i chỉ là nhữ ng con ngườ i
chỉ biết nhẫ n nhụ c, chịu đự ng kiếp nô lệ mà trong họ cò n tiềm tà ng sứ c mạ nh chiến đấ u và khá t khao tự do mã nh liệt.
Nguyễn Phương Mai đã nguyện là m mộ t “con lừ a” để đi đến “Con đườ ng Hồ i giá o”, để cho mọ i ngườ i biết đấ t nướ c và
con ngườ i nơi đâ y tuyệt vờ i, đẹp đẽ biết bao; đâ u chỉ có chiến tranh, đó i kém? Châ u Thanh Vũ từ vù ng quê nghèo
Ninh Thuậ n đến Havard cũ ng là để chứ ng minh suy nghĩ ngườ i Việt khô ng đủ tầ m để vươn ra thế giớ i là khô ng có că n
cứ !
Chỉ khi khá m phá và trả i nghiệm, nhữ ng hà ng rà o định kiến – cố chấ p mớ i dầ n đượ c gỡ bỏ . Bở i hình thà nh định kiến
khô ng phả i là ngà y mộ t ngà y hai mà phả i trong mộ t khoả ng thờ i gian dà i. Vậ y thì muố n tiêu diệt, “bă ng hoạ i” nó thì
cũ ng khô ng thể nhanh chó ng đượ c.
Phan Thanh Niên và hai ngườ i bạ n củ a mình phả i chuẩ n bị hơn hai nă m cho sự thà nh cô ng củ a hà nh trình chinh phụ c
đỉnh nú i cao nhấ t thế giớ i Everest. U23 Việt Nam cũ ng phả i kiên trì đến cù ng cho cô ng cuộ c đưa bó ng đá nướ c nhà
lên tầ m cao mớ i. Ban đầ u, đã có biết bao hồ nghi cho sự xuấ t hiện, cầ m quâ n củ a ô ng Park Hang Seo. VFC đưa tin,
ngườ i ngó lơ, ngườ i bả o “lạ i vết xe cũ ”. Và cuố i cù ng, U23 Việt Nam dướ i sự dẫ n dắ t củ a huấ n luyện viên ngườ i Hà n
Quố c đã là m đượ c điều gì? Huy chương Bạ c bó ng đá Đô ng Nam Á , vượ t lên trên cả nhữ ng đố i thủ vẫ n đượ c đá nh giá
là mạ nh như Hà n Quố c, Uzerbekistan,… Đó phả i là mộ t hà nh trình dà i mà cá c cầ u thủ phả i tự khá m phá ra nộ i lự c củ a
mình, nhữ ng “chiến thuậ t” để thà nh cô ng. Và họ đã phá vỡ đượ c suy nghĩ cố chấ p củ a mộ t số bộ phậ n ngườ i Việt Nam
khi cho rằ ng bó ng đá nướ c nhà đã “hết hi vọ ng”.
“Khá m phá ” xưa nay gắ n liền vớ i sự khai mở ra nhữ ng điều mớ i. Nhưng nếu khô ng thể khá m phá bằ ng đô i châ n, hã y
tìm hiểu vạ n vậ t xung quanh bằ ng trá i tim mình. Vì cuộ c số ng mà chú ng ta “trả i qua rồ i nghiệm lạ i sau cuố i” chỉ là
mộ t phầ n củ a thế giớ i rộ ng lớ n. Chú ng ta có thể đọ c sá ch bá o và tiếp cậ n vớ i Internet để “khai hoang” cho đầ u ó c hạ n
hẹp củ a mình. Nếu khô ng thể phiêu lưu thự c sự , ta có sá ch là m “châ n trờ i mơ ướ c”!
Quan trọ ng vẫ n luô n là ở sự dấ n thâ n, khá t khao khá m phá củ a chú ng ta lớ n đến đâ u. Thà nh kiến vớ i ngườ i khuyết
tậ t là nhữ ng kẻ vô dụ ng đượ c Nguyễn Hồ ng Lợ i, Lê Vă n Cô ng xó a nhò a. Sự bả o thủ về việc nhữ ng đứ a trẻ họ c kém,
nhữ ng kẻ bỏ họ c sẽ chẳ ng là m nên “tích sự ” gì đượ c Thomas Edison, Bill Gates thủ tiêu. Nhữ ng “đầ u ó c hạ n hẹp, suy
nghĩ cổ hủ đượ c Hoà ng Lê Giang, Phan Thanh Niên khai phá . Cò n chú ng ta? Có hai ngà y quan trọ ng nhấ t trong cuộ c
đờ i là ngà y chú ng ta đượ c sinh ra và ngà y chú ng ta khẳ ng định chính mình. Khi bạ n đọ c nhữ ng con chữ nà y và tô i viết
nhữ ng dò ng chữ nà y thì ngà y đầ u tiên trong hai ngà y quan trọ ng nhấ t đã trô i qua. Nếu cứ mã i đắ m chìm trong tư
tưở ng cũ , chú ng ta chẳ ng thể phá t triển, có cơ hộ i khẳ ng định mình!
Ai bả o con gá i chỉ bếp nú c, cơm rau, an nhà n là đủ , hã y nhìn thủ tướ ng Đứ c Angela Merkel. Ai bả o con trai chỉ cầ n giỏ i
giang, thà nh đạ t, hã y nhìn đầ u bếp Trầ n Mạ nh Hù ng. Ai bả o đà n ô ng khô ng đượ c chă m chú t nhan sắ c, trang điểm hã y
đến vớ i Hà n Quố c… Nhữ ng tư tưở ng hạ n hẹp, xưa cũ đều có thể xó a nhò a khi ta ao ướ c vượ t lên trên nhữ ng lố i mò n
trong nhậ n thứ c ấ y. Chỉ cầ n ta quyết tâ m khá m phá , lên lịch trình cho nhữ ng trả i nghiệm củ a cuộ c đờ i.
Có bao nhiêu kẻ đang số ng nhữ ng cuộ c đờ i “khô ng đá ng mộ t xu”. Chẳ ng có gì bao biện đượ c cho nhữ ng cá i tô i lườ i
biếng và hèn nhá t ấ y. Cứ ngồ i lì trong phò ng vớ i suy nghĩ “an phậ n thủ thườ ng” có mộ t cuộ c đờ i hạ nh phú c, lao ra xã
hộ i “chẳ ng thể vui” thì mã i mã i bạ n chỉ là nhữ ng xá c thể dầ n tà n mà thô i.
Vì nhữ ng suy nghĩ nhỏ hẹp ấ y thì chưa “là m hạ i” ai, nhưng dầ n dà – cố hữ u nó có thể lấ y đi mộ t mạ ng ngườ i, khiến
ngườ i ta cô lậ p, trầ m cả m. Điều cầ n thay đổ i nhấ t chính là suy nghĩ củ a chú ng ta…
Hiện tạ i, tô i đang mang nhiều thà nh khiến vớ i nhữ ng ngườ i đồ ng tính – điều nà y tô i thú nhậ n. Và tô i đang trên hà nh
trình đi khá m phá về họ để “giết chết” nhữ ng suy nghĩ ấ y. Tô i tin mình sẽ là m đượ c. Bạ n có thể khô ng?
Đề bài
Mộ t ngườ i có hai chiếc bình lớ n để chuyển nướ c. Mộ t trong hai chiếc bình bị nứ t nên khi gá nh từ giếng về, nướ c trong
bình chỉ cò n mộ t nử a. Chiếc bình là nh rấ t hã nh diện về sự hoà n hả o củ a mình, cò n chiếc bình nứ t luô n dằ n vặ t, cắ n
rứ t vì khô ng hoà n thà nh nhiệm vụ . Mộ t hô m chiếc bình nứ t nó i vớ i ngườ i chủ :
“Tô i thự c sự thấ y xấ u hổ về mình. Tô i muố n xin lỗ i ô ng… Chỉ vì tô i nứ t mà ô ng đã khô ng nhậ n đượ c đầ y đủ nhữ ng gì
xứ ng đá ng vớ i cô ng sứ c mà ô ng bỏ ra”. “Khô ng đâ u – ô ng chủ trả lờ i – khi đi về ngươi có chú ý tớ i luố ng hoa bên
đườ ng hay khô ng? Ngươi khô ng thấ y hoa chỉ mọ c bên nà y đườ ng phía củ a nhà ngươi sao? Ta đã biết đượ c vết nứ t
củ a nhà ngươi nên đã gieo hạ t giố ng hoa phía bên ấ y. Trong nhữ ng nă m qua, ta đã vui xớ i cho chú ng và há i chú ng về
trang hoà ng că n nhà . Nếu khô ng có ngươi, nhà ta có đượ c ấ m cú ng và duyên dá ng như thế nà y khô ng?”
Cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta đều có thể như cá i bình nứ t.

Anh (chị) có đồ ng ý vớ i câ u kết củ a vă n bả n trên khô ng?
Bài làm
Con ngườ i sinh ra vố n khô ng ai hoà n hả o, và mỗ i chú ng ta cũ ng đã tự chấ t vấ n về bả n thâ n mình khô ng biết bao
nhiêu lầ n trong đờ i? Khi chú ng ta nhìn lạ i mình, hẳ n ta sẽ thấ y cò n thậ t nhiều điều thiếu só t, nhữ ng chỗ khuyết,
nhữ ng vết xướ c. Và như thế, câ u chuyện về chiếc bình nứ t mà chú ng ta sắ p bà n dướ i đâ y chính là câ u chuyện dà nh
cho ai chưa bao giờ thấ y mình hoà n hả o.
Chuyện kể về mộ t ngườ i có hai chiếc bình lớ n để chuyển nướ c. Mộ t trong hai chiếc bình bị nứ t nên khi gá nh nướ c từ
giếng về, nướ c trong bình chỉ cò n mộ t nử a. Chiếc bình nứ t vì thế mà luô n thấ y dằ n vặ t, cắ n rứ t, nên mộ t ngà y nó nó i
vớ i ngườ i chủ nỗ i xấ u hổ củ a mình, nó xin lỗ i ô ng vì khô ng hoà n thà nh nhiệm vụ gá nh nướ c mộ t cá ch trọ n vẹn. Và rồ i,
trướ c nỗ i mặ c cả m củ a chiếc bình nứ t, ngườ i chủ đã trả lờ i: Chính nhờ vết nứ t củ a chiếc bình mà nướ c gieo xuố ng
cho nhữ ng luố ng hoa mọ c lên, duyên dá ng và xinh đẹp…
Vâ ng, cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta đều có thể như chiếc bình nứ t kia.
“Vết nứ t” ấ y tượ ng trưng cho khiếm khuyết, cho nhữ ng gì khô ng trọ n vẹn trong bả n thâ n mỗ i con ngườ i. Nhưng cũ ng
như chiếc bình – dù nứ t mà vẫ n có ích cho đờ i – gieo nguồ n nướ c cho nhữ ng luố ng hoa mọ c lên. Mỗ i ngườ i chú ng ta –
dù khô ng hoà n hả o như chiếc bình là nh, nhưng ai cũ ng đều có nhữ ng giá trị riêng, nhữ ng đó ng gó p riêng cho xã hộ i.
Chính điều đó là m nên nhữ ng chỗ đứ ng khá c nhau củ a mỗ i con ngườ i trong cuộ c đờ i.
Con ngườ i vẫ n thườ ng hay bă n khoă n về bả n thâ n, vì theo cá ch tự nhiên, tấ t cả mọ i ngườ i trong cuộ c đờ i nà y đều yêu
thích và hướ ng về cá i đẹp, ưa chuộ ng sự toà n thiện, toà n mĩ. Vì thế nên khi chú ng ta nhậ n thấ y mình khô ng hoà n hả o,
thấ y mình có nhữ ng khuyết điểm, nhữ ng mặ t hạ n chế, thấ y mình khô ng bằ ng đượ c ngườ i ta, khô ng đượ c tố t đẹp như
ngườ i khá c… chú ng ta sẽ thấ y khó chịu và cắ n rứ t – cũ ng như chiếc bình nứ t luô n mang niềm mặ c cả m khi so sá nh nó
vớ i chiếc bình là nh. Thậ t vậ y, có biết bao khiếm khuyết khiến chú ng ta mặ c cả m về bả n thâ n mình. Mộ t đô i tay khô ng
là nh lặ n, mộ t giọ ng há t khô ng hay, mộ t khả nă ng toá n họ c dở tệ hay mộ t gia cả nh kém đầ y đủ … tấ t cả đố i vớ i chú ng ta
thậ t đá ng buồ n, thậ t là nhữ ng vết nứ t khó xó a bỏ . Và như thế, chú ng ta cứ mã i dằ n vặ t về bả n thâ n mình.
Thế nhưng, chú ng ta quên mấ t rằ ng, đằ ng sau nhữ ng khiếm khuyết ấ y, mỗ i ngườ i vẫ n luô n có nhữ ng giá trị riêng.
Nướ c chả y ra từ khe nứ t củ a chiếc bình khô ng là nh lặ n kia đã gieo mầ m sự số ng cho nhữ ng luố ng hoa ven đườ ng.
Chú ng ta cũ ng từ ng biết mộ t Nguyễn Ngọ c Ký dù liệt hai tay nhưng vẫ n đi họ c và họ c giỏ i vớ i nhữ ng nét chữ , nhữ ng
con số viết ra khó nhọ c từ đô i châ n. Ô ng trở thà nh tấ m gương chiến đấ u vớ i nghịch cả nh khô ng mệt mỏ i. Từ mộ t đô i
tay khô ng trọ n vẹn, từ nỗ i bấ t hạ nh củ a số phậ n – từ nhữ ng “vết nứ t”, Nguyễn Ngọ c Ký đã là m đượ c hơn rấ t nhiều
nhữ ng gì mà số phậ n đã định cho ô ng.
Mỗ i ngườ i chú ng ta cũ ng thế, chú ng ta có thể thiếu só t, khiếm khuyết ở điểm nà y nhưng ta vẫ n cò n nhữ ng giá trị tố t
đẹp ở điểm khá c. Có thể bạ n há t khô ng hay, nhưng bạ n có thể chơi trố ng. Có thể bạ n khô ng biết đá nh đà n, nhưng bạ n
lạ i là mộ t vậ n độ ng viên marathon rấ t cừ . Có thể bạ n sinh ra trong mộ t gia đình khô ng hạ nh phú c, nhưng nhờ đó bạ n
biết nâ ng niu nhữ ng niềm vui dù nhỏ nhặ t nhấ t ở cuộ c đờ i, biết quý trọ ng và bả o vệ tình yêu thương giữ a mình vớ i
mọ i ngườ i xung quanh. Bở i vì mọ i thứ trong cuộ c số ng chỉ có tính tương đố i, bở i vì khô ng có gì là “bấ t hạ nh hoà n
toà n”, “Khiếm khuyết hoà n toà n” – nếu bạ n biết mở rộ ng đô i mắ t lạ c quan để nhìn nhậ n và yêu thương cuộ c số ng, để
yêu thương và quý trọ ng chính bả n thâ n mình.
Mỗ i con ngườ i, đố i diện vớ i nhữ ng khiếm khuyết củ a bả n thâ n, nên họ c cá ch chấ p nhậ n sự khô ng hoà n hả o ấ y và
đồ ng thờ i cầ n biết vươn đến nhữ ng điều tố t đẹp. Hay nó i cá ch khá c, chú ng ta cầ n họ c cá ch hiểu về bả n thâ n, biết điểm
mạ nh, điểm yếu củ a chính mình để tự hoà n thiện, để là m nên mộ t “ta” ngà y cà ng tố t đẹp hơn. Chú ng ta số ng giữ a xã
hộ i, số ng vớ i mọ i ngườ i nên việc ta nhìn và o ngườ i khá c là mộ t điều tấ t yếu. Nhưng hã y chỉ nên nhìn ngườ i khá c để
họ c hỏ i, để lấ y đó là m gương, là m độ c lự c để hoà n thiện bả n thâ n mình, hơn là nhìn ngườ i khá c rồ i chỉ toà n thấ t mình
xấ u xí, kém cỏ i và cứ mã i dằ n vặ t trá ch cứ bả n thâ n. Mộ t ngườ i khô n ngoan là ngườ i luô n “biết ngườ i biết ta”, biết về
ngườ i khá c và hiểu về chính mình sẽ giú p mỗ i ngườ i có thá i độ nhìn nhậ n xá c đá ng về nhữ ng ưu – khuyết củ a cuộ c
đờ i.
Và chú ng ta hã y họ c cá ch nhớ rằ ng: cuộ c số ng nà y khô ng có ai là hoà n hả o, khô ng có gì là tuyệt đố i.
Chiếc bình là nh tưở ng chừ ng rấ t hoà n hả o, nhưng hó a ra nó “khuyết” ở chỗ khô ng thể là m nhữ ng luố ng hoa ven
đườ ng mọ c lên. Như vậ y, mộ t cá ch nà o đó , chiếc bình là nh và chiếc bình nứ t đã bổ khuyết cho nhau, cù ng nhau giú p
ô ng chủ vừ a có nướ c đầ y, vừ a có nhữ ng luố ng hoa xinh đẹp. Cuộ c số ng cũ ng vậ y, vì con ngườ i khô ng ai hoà n hả o nên
con ngườ i phả i tìm đến nhau, bổ khuyết cho nhau – ấ y chính là mộ t trong nhữ ng điều kì diệu củ a cuộ c số ng. Và nếu
có mộ t ngà y nà o đó tấ t cả mọ i ngườ i trong vũ trụ nà y đều hoà n hả o, thì có lẽ con ngườ i sẽ khô ng cò n khá t khao vươn
đến cá i đẹp như con ngườ i đã và đang khá t khao. Khi ấ y, có lẽ con ngườ i sẽ khô ng cò n cầ n tìm đến nhau, bở i bả n thâ n
mỗ i ngườ i đã đủ là mộ t thế giớ i hoà n hả o rồ i.
Và như thế, chính nhữ ng vết xướ c, nhữ ng mả nh khuyết, chính sự khô ng – hoà n – hả o đã và đang duy trì vẻ đẹp củ a
cuộ c số ng nà y…
Câ u chuyện “Chiếc bình nứ t” khép lạ i, để lạ i cho chú ng ta thậ t nhiều suy tư. Đố i diện vớ i nhữ ng khiếm khuyết củ a
mình, mỗ i ngườ i cầ n họ c cá ch chấ p nhậ n, đồ ng thờ i biết hướ ng đến nhữ ng điều tố t đẹp củ a bả n thâ n. Bở i vì mỗ i
chú ng ta sinh ra đều mang trong mình giá trị và khả nă ng vô giá . Bở i vì cuộ c số ng củ a chú ng ta đều có thể như chiếc
bình nứ t, dù nứ t nhưng vẫ n gieo nguồ n nướ c cho nhữ ng luố ng hoa mọ c lên, tươi đẹp và có ích cho cuộ c đờ i…
Đề bài:
Suy nghĩ về ý nghĩa câ u chuyện “Chim sâ u và chiếc lá ”.
Chim sâ u hỏ i chiếc lá :
– Lá ơi! Hã y kể chuyện cuộ c đờ i bạ n cho tô i nghe đi!

– Bình thườ ng lắ m, chẳ ng có gì đá ng kể đâ u.
– Bạ n đừ ng có giấ u! Nếu bình thườ ng vậ y, sao bô ng hoa kia lạ i có vẻ rấ t biết ơn bạ n?
– Thậ t mà ! Cuộ c đờ i tô i rấ t bình thườ ng. Ngà y nhỏ , tô i là mộ t bú p non. Tô i lớ n dầ n lên thà nh mộ t chiếc lá và cứ là
chiếc lá như thế cho đến bâ y giờ .
– Thậ t như thế sao? Đã có lầ n nà o bạ n biến thà nh hoa, thà nh quả , thà nh mộ t ngô i sao, thà nh vầ ng mặ t trờ i đem lạ i
niềm vui cho mọ i ngườ i như trong cá c câ u chuyện cổ tích mà bá c gió thườ ng ŕ rầ m kể suố t ngà y đêm chưa?
– Chưa! Chưa mộ t lầ n nà o tô i biến thà nh mộ t thứ gì khá c tô i cả . Suố t đờ i tô i chỉ là mộ t chiếc lá nhỏ nhoi bình thườ ng.
– Thế thì chá n thậ t! Bô ng hoa kia đã là m tô i thấ t vọ ng. Hoa ơi, bạ n chỉ khéo bịa chuyện.
– Tô i khô ng bịa chú t nà o đâ u. Mã i mã i tô i kính trọ ng nhữ ng chiếc lá bình thườ ng như thế. Chính nhờ họ mớ i có chú ng
tô i – nhữ ng hoa, nhữ ng quả , nhữ ng niềm vui mà bạ n vừ a nó i đến.
(Tiếng Việt lớ p 4, tậ p 2)
Bài viết:
ĐIỀ U BÌNH THƯỜ NG VĨ ĐẠ I
“Ta mong với trời cao và biển rộng

mà quên rằng hoa từ đất mà ra.”
(Thụy Thảo)
Con ngườ i là nhữ ng “câ y sậ y có tư tưở ng” luô n khao khá t vươn tớ i nhữ ng điều lớ n lao bở i dẫ u là mộ t “tiểu vũ trụ ” thì
chú ng ta vẫ n luô n quá đỗ i bé nhỏ trướ c cuộ c đờ i rộ ng lớ n. Thế nhưng số ng thế nà o mớ i thự c sự là có ích, mớ i thự c sự
là “đá ng số ng”? Có phả i chỉ là m nhữ ng việc lớ n lao, “vá trờ i lấ p bể” mớ i là đá ng tự hà o? Câ u chuyện giữ a chim sâ u,
chiếc lá và bô ng hoa sẽ trả lờ i cho chú ng ta câ u hỏ i nà y.
Câ u chuyện xoay quanh lờ i đố i thoạ i củ a chim sâ u – lá – hoa. Đó là hình ả nh đồ chiếu cho mỗ i con ngườ i chú ng ta.
Chim sâ u vì nghe hoa kể sự kính trọ ng mà nó dà nh cho chiếc lá nên tò mò , đích thâ n tìm lá để hỏ i lí do, nhờ lá kể cuộ c
đờ i củ a nó cho chim sâ u nghe. Bấ t ngờ trướ c câ u trả lờ i về mộ t cuộ c đờ i bình thườ ng củ a lá , chim sâ u thắ c mắ c tạ i sao
bô ng hoa kia lạ i biết ơn lá như vậ y?… Lá vẫ n quả quyết, trả lờ i chắ c nịch: “Thậ t mà ! Cuộ c đờ i tô i rấ t bình thườ ng!”
Như bao chiếc lá khá c, lá lớ n dầ n thêm thà nh bú p non và cứ là lá như bâ y giờ . Lá khô ng biến “thà nh hoa, thà nh quả ,
thà nh mộ t ngô i sao, thà nh vầ ng mặ t trờ i đem lạ i niềm vui cho con ngườ i”, lá chỉ là lá , xanh tố t đêm ngà y… Chim sâ u
có phầ n chá n nả n, và nó i bô ng hoa kia đã là m mình thấ t vọ ng. Tuy nhiên, hoa vẫ n mộ t mự c trả lờ i: “Tô i khô ng bịa
chú t nà o đâ u. Mã i mã i tô i kính trọ ng nhữ ng chiếc lá bình thườ ng như thế. Chính nhờ họ mà có chú ng tô i – nhữ ng hoa,
nhữ ng quả , nhữ ng niềm vui mà bạ n vừ a nó i đến.”. Mộ t câ u nó i cuố i cù ng củ a hoa đã đú c rú t ra ý nghĩa củ a câ u chuyện
nhỏ : khô ng có nhữ ng điều bé nhỏ , sẽ chẳ ng có nhữ ng điều lớ n lao. Số ng mộ t cuộ c đờ i ý nghĩa là bắ t đầ u từ nhữ ng việc
nhỏ nhấ t.
Bạ n thấ y mình là ai trong chim sâ u, lá và hoa kia? Có lẽ phầ n nhiều chú ng ta thấ y mình trong chim sâ u. Lá và hoa thì
tĩnh tạ i, cả đờ i chỉ ở trên thâ n câ y, gắ n chặ t cuộ c số ng quanh thâ n câ y, khô ng di chuyển đi ra nơi khá c; chim sâ u thì có
vẻ như “đi nhiều, biết rộ ng” hơn, nhưng hó a ra lạ i khô ng thô ng thá i bằ ng. Chim sâ u khô ng sai, khi cho rằ ng số ng mộ t
cuộ c đờ i “thà nh hoa, thà nh quả , thà nh vầ ng mặ t trờ i đem lạ i niềm vui cho mọ i ngườ i” mớ i là đá ng ngợ i ca, đá ng
ngưỡ ng mộ , đá ng số ng. Đó là nhữ ng cuộ c đờ i vớ i nhữ ng đó ng gó p lớ n lao, vĩ đạ i, có tầ m ả nh hưở ng vĩ mô như
Thomas Edison – nhà phá t minh thiên tà i đã cho ra đờ i bó ng đèn sợ i đố t thắ p sá ng nhâ n gian, là Anh-xtanh vớ i
“Thuyết tương đố i” là m thay đổ i bộ mặ t sinh họ c thế giớ i, là Cô -péc-ních, Ga-li-lê đã chứ ng minh đượ c định lí “Trá i
đấ t xoay xung quanh mặ t trờ i”, là Neil Amstrong, Buzz Aldrin – nhữ ng ngườ i đầ u tiên đặ t châ n lên mặ t tră ng, khai
mà n cho cô ng cuộ c khá m phá vũ trụ củ a loà i ngườ i. Nhữ ng vĩ nhâ n ấ y là nhữ ng tấ m gương, nhữ ng hình mẫ u lí tưở ng
mà con ngườ i chú ng ta vẫ n luô n trâ n trọ ng, tô n thờ và ngưỡ ng vọ ng. Ai khi trẻ khô ng mơ ướ c mình có thể trở thà nh
mộ t Bill Gates, mộ t Steve Jobs, mộ t Nguyễn Thị Phương Thả o (Vietjet Air) thứ hai, đượ c cả thế giớ i biết đến? Ai khi
đứ ng tuổ i khô ng mong ướ c mình đượ c trở thà nh mộ t Harland Sanders – 65 tuổ i sá ng lậ p ra hệ thố ng gà rá n KFC, và
như Deshun Wang – ô ng già 80 tuổ i ngườ i Trung Quố c, dù tuổ i đã cao nhữ ng vẫ n có thể tự tin sả i bướ c trên sà n
catwalk? Nhữ ng ướ c mơ và khá t khao vươn tớ i “trờ i cao và biển rộ ng” đó khô ng sai, đó là nhữ ng ướ c vọ ng chính
đá ng củ a con ngườ i. Như Chế Lan Viên đã từ ng viết:
“Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt, Mỗi con sông đều muốn hóa Bạch Đằng…”
Từ thuở lọ t lò ng, chú ng ta đã đượ c kí thá c, đượ c mọ i ngườ i hi vọ ng, gử i gắ m sẽ “là m nên chuyện”, sẽ là m nên nhữ ng
điều kì diệu, lớ n lao trong cuộ c đờ i. Thế nên có lẽ chú ng ta đã vô tình quên đi, như chim sâ u kia, quên đi “hoa từ đấ t
mà ra”, quên đi nhữ ng điều nhỏ bé, bình dị mớ i là nền tả ng để tạ o nên nhữ ng giá trị sự số ng…
Có câ u há t, rằ ng: “Em ơi có bao nhiêu, sá u – mươi – nă m cuộ c đờ i…”. Cuộ c đờ i chú ng ta ngắ n ngủ i, dò ng trô i sinh
mệnh đến và đi nhanh chó ng vô cù ng. Điều quan trọ ng là chú ng ta đã số ng như thế nà o chứ khô ng phả i là chú ng ta
số ng đượ c bao nhiêu thờ i gian trong “sá u – mươi – nă m” ấ y. Có ngườ i chọ n là m cá nh chim đạ i bà ng vượ t trù ng
dương, nhưng có nhữ ng ngườ i lạ i mặ c:
“Người vá trời lấp bể

Kẻ đắp lũy xây thành
Ta chỉ là chiếc lá
Việc của mình là xanh.”
(Lá Xanh – Nguyễn Sĩ Đại)

Chỉ cầ n số ng “xanh”, số ng cố ng hiến thầ m lặ ng, số ng mộ t cuộ c đờ i bình thườ ng, và là chính mình. Và phầ n đô ng
nhữ ng ngườ i trong số chú ng ta sẽ số ng như thế (thậ m chí nhiều kẻ phả i khao khá t để đượ c số ng như thế!). Vĩ nhâ n
trên thế giớ i khô ng nhiều, thiên tà i dẫ u chú ng ta có thể kể ra hà ng dà i danh sá ch thì vẫ n chỉ chiếm mộ t phầ n nhỏ
trong thế giớ i, nhâ n quầ n. Xung quanh chú ng ta, đó là :
“Có biết bao người con gái, con trai

Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước.”
(Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm)

chứ khô ng phả i là bao la nhữ ng thiên tà i, vĩ nhâ n. Nhưng họ đã là m ra “Đấ t Nướ c”, điều ấ y khô ng đá ng ngợ i ca sao?
Sự vĩ đạ i nà o chẳ ng bắ t nguồ n từ nhữ ng điều nhỏ bé! Mộ t bô ng hoa muố n tươi tắ n, rạ ng ngờ i có thể quên đi lá , đi hạ t,
đi cà nh? Mộ t câ y đạ i thụ tố t tươi có thể quên đi hạ t mầ m nhỏ bé dâ ng đờ i chắ t chiu? Mộ t cuộ c khá ng chiến thà nh
cô ng có thể nà o chỉ nhớ đến sự chỉ huy, lã nh đạ o củ a vua quan, tướ ng lĩnh mà quên đi nhâ n dâ n gó p sứ c?
Nhữ ng giá o viên vù ng cao vẫ n ngà y đêm miệt mà i đem con chữ tớ i cá c là ng bả n hiện lên trong hình ả nh 47 thầ y giá o
trườ ng Tri Lễ (Quế Phong, Nghệ An), hơn 40 nă m trờ i khô ng quả n ngạ i khó khă n, đườ ng xá , gá c lạ i mọ i vấ n đề thuộ c
về cá nhâ n để cố ng hiến cho sự nghiệp giá o dụ c hay giả n đơn hơn là mang đến cho nhữ ng đứ a trẻ nghèo con chữ , tình
ngườ i là khô ng đá ng ngợ i ca hay sao? Nhữ ng anh lính cứ u hỏ a, nhũ ng biệt độ i anh hù ng S.O.S Sà i Gò n sẵ n sà ng xả
thâ n vì an toà n – an ninh cho con ngườ i là cả mộ t niềm tự hà o củ a dâ n tộ c, đấ t nướ c! Hay chiến thắ ng củ a U23 Việt
Nam: chú ng ta chỉ thấ y chiếc Cú p danh giá trên tay họ mà đâ u biết đằ ng sau đó là biết bao nhiêu giọ t mồ hô i đã rơi vì
tậ p luyện đến mệt nhoà i, kiệt sứ c; biết bao nhiêu má u đã chả y vì chấ n thương, tô i rèn…; cả bao nhiêu nhữ ng cố gắ ng,
tiếp sứ c thầ m lặ ng củ a nhữ ng cầ u thủ chưa mộ t lầ n ra sâ n… Họ trở thà nh anh hù ng trong tim mỗ i chú ng ta – từ
nhữ ng điều bình dị vĩ đạ i như thế!
Dù thế nà o, cuộ c đờ i chú ng ta cũ ng sẽ đi đến dấ u chấ m hết. Mà dấ u chấ m nà o cũ ng đều khao khá t mang ý nghĩa củ a
cá i câ u đi trướ c nó . Nhưng đừ ng vộ i mà lao đi như nhữ ng mũ i tên tìm “châ n á i – châ n thiện – châ n mĩ” lớ n lao củ a đờ i
mình. Hã y số ng là mình và đó ng gó p, cố ng hiến cho xã hộ i từ nhữ ng điều nhỏ nhấ t. Như cô bé Hả i An mớ i 5 tuổ i
nhưng dá m dũ ng cả m hiến giá c mạ c để mong có thể “nhìn thấ y sự số ng củ a mình trong ngườ i khá c”, để có thể san sẻ
cho nhữ ng con ngườ i bấ t hạ nh – bị khiếm thị nhữ ng á nh sá ng cuộ c đờ i. Như cự u chiến binh Nguyễn Vă n Hộ i (An
Giang) vẫ n đêm ngà y dù ng xe ba gá c củ a mình để đưa đó n cá c em họ c sinh nghèo đến trườ ng. Như cậ u bạ n Trườ ng
Sinh (Hả i Dương), 10 nă m cõ ng bạ n đến trườ ng trong niềm vui sướ ng và hạ nh phú c khô n cù ng vì đượ c giú p đỡ
ngườ i khá c. “Cá i lầ u cao chín tầ ng bắ t đầ u bằ ng nắ m đấ t nhỏ , hà nh trình xa ngà n dặ m khở i sự từ nhữ ng bướ c châ n
con.”, Lã o Tử đã từ ng tâ m niệm…
Mà là m nhữ ng việc nhỏ bé ấ y, chỉ “xanh như chiếc lá ” thô i thì cũ ng chưa bao giờ là chuyện dễ dà ng, bở i đó là hà nh
trình củ a sự trưở ng thà nh gian truâ n, để ta ngà y mộ t ngườ i hơn. Có biết bao cô cậ u chơi Game hà ng ngà y mà mong
ướ c trở thà nh Steve Jobs, có biết bao thanh niên lườ i biếng nghĩa rằ ng tượ ng và ng Oscar tự … có “châ n” chạ y đến vớ i
Leonardo Davinci bở i vì ô ng có tà i nă ng… Vâ ng nếu thế thì chỉ cầ n ngủ ngà y, Nguyễn Thị Á nh Viên – cô gá i và ng củ a
là ng bơi Việt Nam cũ ng có thể như vậ y mà lượ m mộ t rổ huy chương ở thế vậ n hộ i, xã thủ Hoà ng Xuâ n Vinh chỉ cầ n đi
chơi cũ ng có thể đạ t Huy chương Và ng Olympic, là m rạ ng danh hai chữ “Việt Nam”!
Cuộ c số ng khô ng phả i là mộ t mặ t hồ yên ả , mộ t con đườ ng nhung trả i đầ y nhữ ng hoa hồ ng. Thử thá ch và khó khă n
luô n đến để sà ng lọ c con ngườ i xem ai có thể qua đượ c tấ m lướ i đau đớ n mà vinh quang ấ y. Lự a chọ n là ở bạ n. Số ng
mộ t cuộ c đờ i như thế nà o là ở bạ n. Hạ nh phú c là bô ng hoa nở từ đô i tay bạ n chứ khô ng phả i do ai dà nh tặ ng bạ n, hay
ban phá t cho bạ n như trong nhữ ng giấ c mơ thơ bé, nhữ ng cổ tích xa xưa.
Có nhữ ng kẻ chỉ biết số ng ích kỉ, thụ độ ng, nghĩ rằ ng “số ng như chiếc lá ” là tầ m thườ ng, đơn giả n, dễ dà ng, sẽ chẳ ng
bao giờ có đượ c hạ nh phú c. Họ sẽ mã i chỉ tồ n tạ i như nhữ ng thể xá c dầ n tà n, chứ khô ng thể số ng vớ i linh hồ n cố ng
hiến. Họ sẽ mã i chỉ thấ y cuộ c đờ i toà n là nhữ ng vô nghĩa, vô lí, bấ t cô ng, ngang trá i và nạ n nhâ n là họ . Họ sẽ mã i quẩ n
quanh trong cá i “ao đờ i bằ ng phẳ ng”, và có “muố n bay” cũ ng khô ng “cấ t nổ i mình mà bay”, nếu cứ giữ nguyên thá i độ
số ng như thế. Dầ n dà , nhữ ng con ngườ i ấ y sẽ trở thà nh gá nh nặ ng củ a gia đình, xã hộ i. Mộ t xã hộ i vớ i nhữ ng “nhâ n
quầ n” như thế sẽ trì trệ đi bao nhiêu?
Bạ n có biết câ u chuyện cù ng mộ t đêm, cù ng 18 tuổ i, có ngườ i đă ng quang Hoa Hậ u Việt Nam 2018 (Trầ n Tiểu Vy),
nhưng cũ ng có kẻ may mắ n thoá t cơn hấ p hố i vì ma tú y đá ở Cô ng viên nướ c Hồ Tâ y?
Số ng như thế nà o là ở bạ n. Vươn tớ i “trờ i cao và biển rộ ng” rấ t đá ng trâ n trọ ng, nhưng đừ ng bao giờ quên đi “hoa từ
đấ t mà ra”, quên đi nhữ ng điều bình thườ ng, bé nhỏ , sẽ tạ o nên sự vĩ đạ i, lớ n lao bạ n nhé.
Vì dẫ u sao, cuộ c số ng là hà nh trình chứ khô ng phả i là điểm đến. Đừ ng vộ i vã , bon chen, hố i hả ,… hã y là mình, là chính
mình, số ng cẩ n thậ n và chậ m rã i thô i, rồ i hã y khao khá t nhữ ng điều lớ n lao khi đã có đủ nền tả ng và bướ c đệm vữ ng
và ng. Khi ấ y, thà nh cô ng mớ i là vữ ng chã i. Ý nghĩa cuộ c đờ i mớ i thự c sự tồ n tạ i.
“Em thương mến,
Không có gì để vội.
Lá vẫn xanh thanh thản hát trên cành
Có những lúc ta chỉ cần phải đợi
Kẻ vội vàng, đôi lúc hóa mong manh.”
(Nguyễn Thiên Ngân)

Đề bài:
“Ngườ i nghèo nhấ t khô ng phả i là ngườ i khô ng có mộ t xu dính tú i mà là ngườ i khô ng có lấ y mộ t ướ c mơ” ( “Nếu biết
tră m nă m là hữ u hạ n” – Phạ m Lữ Â n). Trình bà y suy nghĩ củ a anh/chị về câ u nó i trên.
Bài làm
“Ai cũ ng có cả bầ u trờ i đạ i dương để bay nếu điều đó nằ m trong tim họ . Mạ o hiểm chă ng ? Có thể. Nhưng giấ c mơ nà o
biết đến biên giớ i” (Amelia Earhart). Chẳ ng ai đá nh thuế nhữ ng ướ c mơ và cũ ng chẳ ng ai thà nh cô ng khi chưa từ ng
ấ p ô m cho mình mộ t ý nguyện lớ n lao. Đơn giả n mộ t điều, chú ng ta số ng suy cho cù ng cũ ng vì nhữ ng ướ c mơ. “Nếu
biết tră m nă m là hữ u hạ n” củ a Phạ m Lữ Â n đã để lạ i trong lò ng ngườ i đọ c nhữ ng dò ng chữ thậ t sâ u sắ c:”Ngườ i nghèo
nhấ t khô ng phả i là ngườ i khô ng có mộ t xu dính tú i mà là ngườ i khô ng có lấ y mộ t ướ c mơ”.
“Ướ c mơ” đã khô ng cò n là từ ngữ xa lạ vớ i chú ng ta. Nó đượ c hiểu là hoà i bã o, là lí tưở ng, là “á nh mặ t trờ i” mà mỗ i
ngườ i muố n hướ ng đến. Mỗ i cá nhâ n sẽ có nhữ ng ao ướ c riêng. Có ngườ i ô m giấ c mộ ng trở thà nh tỉ phú , phí hà nh gia
vũ trụ hay ngườ i đứ ng đầ u mộ t cô ng ty lớ n…Song, vẫ n có đó nhữ ng ướ c mơ giả n đơn như mộ t bữ a cơm sum hợ p bên
gia đình, có đủ cha và mẹ… Câ u nó i trên cò n hướ ng đến mộ t định nghĩa mớ i mẻ về “già u – nghèo”. Có ngườ i cho rằ ng
“già u” là có đủ điều kiện để đá p ứ ng nhữ ng mưu cầ u củ a bả n thâ n, là nắ m trong tay nhữ ng tấ m Black Card bạ c tỉ hay
khố i tà i sả n kết xù . Ngườ i khá c lạ i cho rằ ng “già u” là sự đủ đầ y về mặ t sứ c khỏ e và tinh thầ n, là đượ c đằ m ấ m, yên vui
bên gia đình. Riêng tá c giả lạ i tâ m niệm “ngườ i già u” chính là ngườ i có cho mình nhữ ng ướ c mơ và hoà i bã o riêng.
Cò n “ngườ i nghèo” chẳ ng phả i là ngườ i thiếu thố n về mặ t vậ t chấ t mà là ngườ i thiếu hụ t về mụ c tiêu, trố ng rỗ ng về
ướ c mơ, khô ng có đượ c cho mình lố i đi riêng, số ng mờ nhạ t và vô vị. Câ u nó i trên quả thậ t là mộ t quan điểm sâ u sắ c,
mộ t thô ng điệp đú ng đắ n về vai trò và ý nghĩa củ a “ướ c mơ” – gia vị khô ng thể thiếu trong cuộ c số ng.
Trong tá c phẩ m “Nhà giả kim” củ a Paulo Coelho có câ u :”Chú ng ta đừ ng bao giờ ngưng ướ c mơ. Ướ c mơ cung cấ p
dinh dưỡ ng cho linh hồ n, cũ ng như mộ t bữ a ă n cho cơ thể”. Thậ t vậ y, sẽ thậ t sai lầ m nếu ta phủ nhậ n vai trò to lớ n
củ a ướ c mơ đố i vớ i quỹ đạ o củ a mỗ i ngườ i. Nó khô ng chỉ là ngọ n hả i đă ng soi sá ng, dẫ n lố i giú p con thuyền củ a đờ i ta
thoá t khỏ i mê cung củ a biển cả . Mỗ i ướ c mơ cò n là mộ t bứ c tranh đầ y cả m hứ ng về tương lai, giú p khơi dậ y ngọ n lử a
nhiệt huyết, mong muố n, ý chí và cả m xú c củ a bạ n, là nguồ n sứ c mạ nh nộ i sinh nâ ng nhữ ng bướ c châ n củ a bạ n vữ ng
và ng tiến gầ n hơn đến hoà i bã o. Mộ t ướ c mơ đá ng giá theo đuổ i là mộ t bứ c tranh tổ ng thể, mộ t bả ng kế hoạ ch chi tiết
về mụ c tiêu và tiềm nă ng củ a mỗ i ngườ i. Hoa hướ ng dương số ng vì ướ c mơ ngẩ ng cao đầ u đố i diện vớ i á nh mặ t trờ i.
Chú chim nhỏ số ng để cấ t cao tiếng há t cho đờ i thì hà cớ gì con ngườ i khô ng tìm đượ c lẽ số ng mà bả n thâ n muố n theo
đuổ i ?
Có ngườ i cho rằ ng sao ta phả i bậ n lò ng đến nhữ ng ướ c mơ vì vố n dĩ vị lai là nhữ ng điều khó đoá n ? Ướ c mơ là lí
tưở ng, là nhữ ng rạ ng rỡ phía châ n trờ i đang “đợ i” chú ng ta khá m phá chứ khô ng phả i “bắ t buộ c” chú ng ta phả i đạ t
đượ c. Vì trong quá trình phấ n đấ u hướ ng đến ướ c mơ lớ n ấ y, bạ n sẽ phả i sử dụ ng hết nă ng lượ ng, sự tỉnh tá o và sá ng
tạ o củ a mình để vượ t qua nhữ ng vấ p ngã trong cuộ c số ng. Bạ n đã cố gắ ng 100% sứ c mạ nh nhưng vẫ n thiếu mộ t
bướ c, khô ng sao cả , ít ra bạ n cũ ng đã thử , đã nỗ lự c rấ t nhiều. Bở i thế, thay vì thấ t vọ ng, bi quan về bả n thâ n thì ta
nên lắ ng lạ i để cả m nhậ n niềm vui củ a việc số ng cù ng ướ c mơ. “Mộ t ngà y nà o đó bạ n sẽ nhậ n ra ý nghĩa củ a ướ c mơ
khô ng phả i là ở chỗ nó có phù hợ p vớ i khả nă ng thự c tế hay khô ng. Điều quan trọ ng là nó cho phép bạ n số ng thêm
mộ t cuộ c đờ i nữ a vớ i cả m xú c củ a riêng bạ n, trong mộ t thế giớ i mà bạ n có thể hó a thâ n mộ t cá ch hồ n nhiên nhấ t và o
đấ ng toà n nă ng.” (Tô i là Bêtô – Nguyễn Nhậ t Á nh).
Câ u nó i đượ c lặ p đi lặ p lạ i trong bà i diễn vă n củ a mụ c sư M.Luther King :”I have a dream” (Tô i có mộ t ướ c mơ) đã trở
thà nh bấ t hủ . Steve Jobs – CEO củ a Apple là mộ t ngườ i có đam mê mã nh liệt vớ i cô ng nghệ má y tính. Chắ c hẳ n ít ai
ngờ rằ ng chính Steve Jobs đã từ ng bị Apple sa thả i. Đam mê và ướ c mơ khô ng cho phép ô ng nả n lò ng, ô ng vẫ n kiên trì
kiến tạ o lạ i sự nghiệp và nỗ lự c phá t minh ra nhữ ng cô ng nghệ có sứ c ả nh hưở ng lớ n, độ t phá và mớ i mẻ. Nghệ sĩ ba
lê nổ i tiếng Anna Pavlova đã số ng khô ng hố i tiếc vớ i đam mê nghệ thuậ t củ a mình đến nhữ ng giâ y phú t cuố i đờ i.
Trướ c khi trú t hơi thở cuố i cù ng, bà yêu cầ u đượ c mặ c bộ vá y mà bà vẫ n mặ c khi biểu diễn vở “Cá i chết củ a con thiên
nga”. Và o đêm biểu diễn tiếp theo củ a bà trên sâ n khấ u ở Hague, ngườ i ta để duy nhấ t mộ t chiếc đèn chiếu tỏ a ả nh
sá ng xuố ng mộ t điểm dà nh cho diễn viên ba lê để tưở ng nhớ Anna Pavlova. Vò ng trò n á nh sá ng trố ng khô ng như
muố n nó i lên rằ ng: Sâ n khấ u ba lê thế giớ i đã phả i gá nh chịu nỗ i mấ t má t lớ n lao như thế nà o khi phả i vĩnh biệt nữ
hoà ng củ a nó .
Bạ n có biết khô ng, chỉ cầ n đứ ng yên thô i là chú ng ta cũ ng có thể trở nên lạ c hậ u rồ i. Vậ y nên số ng trên đờ i nhấ t định
phả i biết mơ và cấ t cá nh cho ướ c mơ. Hã y tự trả lờ i câ u hỏ i :”Bạ n thích điều gì?”. Ướ c mơ là củ a chính bạ n vậ y nên
đừ ng chạ y theo cá i bó ng củ a kẻ khá c, đừ ng lung lay vì nhữ ng chê bai, khinh thườ ng. Song, biết chọ n lọ c ý kiến củ a
ngườ i khá c để xá c định và hà nh độ ng đú ng đắ n vì ướ c mơ là việc nên là m. Bên cạ nh đó , bạ n có ướ c mơ nhưng khô ng
dá m bướ c ra khỏ i “vù ng an toà n” củ a bả n thâ n thì ướ c mơ ấ y chỉ mã i là nhữ ng ả o tưở ng. Đầ u hà ng trướ c nỗ i sợ đồ ng
nghĩa vớ i việc bạ n sẽ chẳ ng thể thấ u cả m và chuyện trò vớ i trá i tim mình đượ c nữ a. Nhữ ng thá ng nă m dố c toà n lự c
chinh phụ c ướ c mơ chưa bao giờ là dễ dà ng cả . Quả ng đườ ng ấ y chẳ ng bao giờ có chỗ cho sự hèn nhá t, sợ hã i, đắ n
đo, nó chỉ có chỗ cho sự dũ ng cả m, lò ng quyết tâ m, nhiệt huyết và khao khá t chiến thắ ng. Bạ n khô ng thể biết bạ n có
thể mạ nh mẽ và tiến xa đến mứ c nà o đâ u. Cứ thử thá ch bả n thâ n, cứ dấ n thâ n trả i nghiệm và cứ vấ p ngã đi vì cuộ c
đờ i cho phép. Chẳ ng ai bắ t lỗ i nhữ ng chuyện nà y cả . Dẫ u ướ c mơ khô ng phâ n biệt tuổ i tá c nhưng ta cũ ng đừ ng số ng
hoà i số ng phí thá ng nă m tuổ i trẻ cho nhữ ng thứ khô ng đá ng để khi về vớ i nhữ ng ngà y vã n niên ta khô ng phả i hố i hậ n
vì khoả ng thờ i gian đã qua.
Thế nhưng, xã hộ i vẫ n cò n đó nhữ ng con ngườ i số ng mà khô ng có ướ c mơ. Họ đá nh mấ t niềm tin và o hiện tạ i và
chẳ ng thèm đoá i hoà i hay hi vọ ng về tương lai. Mộ t vấ n nạ n đá ng lo ngạ i là hiện nay mộ t bộ phậ n giớ i trẻ đang số ng
thay ướ c mơ củ a cha mẹ. Họ khô ng có chính kiến cũ ng chẳ ng có mụ c đích riêng mà chỉ luô n chạ y theo thậ m chí là bị
bắ t buộ c phả i bá n mạ ng số ng dướ i cá i bó ng củ a “con nhà ngườ i ta”, mấ t đi cá i “tô i” củ a chính mình. Nhữ ng ngườ i
khô ng có ướ c mơ, ngay cả khi họ có rấ t nhiều củ a cả i và thờ i gian, họ vẫ n cả m thấ y đờ i vô vị và tẻ nhạ t. Cuộ c đờ i họ
tự a như viên đạ n lạ c, khô ng biết mình sẽ bay về đâ u. Bên cạ nh đó là nhữ ng cá nhâ n có ướ c mơ về lợ i ích vị kỉ, nhỏ
nhen hay hết sứ c xa vờ i thự c tạ i. Và chắ c chắ n mộ t điều, có hoà i bã o thì phả i luô n nỗ lự c theo đuổ i và hà nh độ ng thiết
thự c chứ khô ng phả i ngồ i chờ đợ i thờ i cơ hay mó n quà bấ t ngờ củ a cuộ c số ng. Như Lỗ Tấ n từ ng nó i:”Trên mặ t đấ t
vố n là m gì có đườ ng, ngườ i ta đi mã i thì thà nh đườ ng thô i”.
Bạ n thấ y đấ y, câ u nó i trên quả là mộ t quan điểm vô cù ng đú ng đắ n. Như Tam Mao từ ng nó i :”Mộ t ngườ i phả i có ít
nhấ t mộ t ướ c mơ, có mộ t lí do để mạ nh mẽ. Nếu như trong lò ng khô ng có nơi chố n dừ ng châ n, vậ y thì đi đến đâ u
cũ ng là lang thang cả ”. Hã y cứ mơ và cứ phấ n đấ u từ ng ngà y. Hã y xem “ướ c mơ” là ngườ i bạ n tri â m tri kỷ cù ng đồ ng
hà nh vớ i bạ n trong xuyên suố t chuyến hà nh trình chính phụ c thà nh cô ng và hướ ng đến tương lai tươi sá ng. Ướ c mơ
sẽ là lí do để bạ n mạ nh mẽ, là đô i cá nh giú p bạ n bay cao và xa hơn nữ a. Điều tuyệt vờ i chỉ đến vớ i nhữ ng ngườ i xứ ng
đá ng. Cứ đi rồ i sẽ đến, cứ kiên trì rồ i sẽ thà nh cô ng.
NLXH: Sự lắng nghe

Chữ “lắ ng nghe” có ý nghĩa rấ t hay. Phả i “lắ ng” thì mớ i “nghe” đượ c. Cho nên, “lắ ng” là ngõ và o củ a “nghe”. Khô ng
“lắ ng” thì khô ng thể “nghe” trọ n ven. “Lắ ng” chính là sự im lặ ng sâ u sắ c củ a con tim. Hã y tậ p lắ ng nghe bằ ng chính
con tim mình. (Theo Hiểu về trá i tim — Minh Niệm ). Từ ý kiến trên, viết bà i vă n trình bà y suy nghĩ củ a em về ý nghĩa
củ a sự lắ ng nghe.
Bài làm:
Lắ ng nghe nhữ ng giai điệu ngà y xuâ n vang vọ ng khắ p cá c đạ i lộ , phố huyện, ta biết rằ ng Tết sắ p về trên mả nh đấ t
Việt Nam. Lắ ng nghe tiếng há t củ a chà ng nghệ sĩ ve sầ u giữ a nắ ng trờ i mù a hạ , ta chạ nh lò ng nhậ n ra lạ i mộ t mù a chia
tay. Khi vấ p ngã , đớ n đau, ta lắ ng nghe nhữ ng lờ i an ủ i châ n thà nh như đượ c truyền thêm sứ c mạ nh. Hay giữ a tiếng
ồ n à o, huyên ná o củ a ngoạ i cả nh, ta thấ y bình yên khi lắ ng nghe nhữ ng rung độ ng tinh vi củ a trá i tim. Cuộ c số ng luô n
ẩ n giấ u trù ng trù ng điệp điệp bao thanh â m giả n đơn mà diệu kì đến lạ . Bở i vậ y, việc lắ ng nghe có ý nghĩa rấ t quan
trọ ng. Như trong “Hiểu về trá i tim” có viết :”Chữ “lắ ng nghe” có ý nghĩa rấ t hay. Phả i “lắ ng” thì mớ i “nghe” đượ c. Cho
nên, “lắ ng” là ngõ và o củ a “nghe”. Khô ng “lắ ng” thì khô ng thể “nghe” trọ n ven. “Lắ ng” chính là sự im lặ ng sâ u sắ c củ a
con tim. Hã y tậ p lắ ng nghe bằ ng chính con tim mình.”
Cuộ c số ng là thế giớ i thanh â m vớ i nhữ ng nố t nhạ c đa hình đa sắ c. Liệu trong xứ sở ấ y, “lắ ng nghe” là gì? Lắ ng nghe
bao gồ m hai hà nh độ ng “lắ ng” và “nghe”. “Lắ ng” là để trá i tim chẳ ng cò n nhữ ng đợ t só ng lò ng dao độ ng, để trí tuệ
trầ m tư mà ngẫ m suy, nghĩ ngợ i thấ u đá o. “Lắ ng” đưa ta đến vớ i miền đấ t “vô ngô n” nhưng khô ng “vô tâ m”. Ví như
việc á p và o tai chiếc vỏ ố c nơi biển khơi, bạ n trở nên im lặ ng sâ u sắ c từ tậ n cõ i lò ng để nghe châ n thà nh và rõ rà ng
tiếng biển cả dịu êm, rì rà o, tiếng đạ i dương thì thầ m, ngâ n nga. “Lắ ng” cò n là số ng chậ m lạ i giữ a dò ng ngườ i hố i hả ,
là trá i tim khẽ đậ p nhẹ nhà ng và đô i châ n rả o bướ c bên vệ đườ ng để lắ ng nghe cuộ c số ng. Và “lắ ng” là con thuyền đưa
ta đến vớ i “nghe”, là ngõ và o củ a “nghe”. Chỉ khi ta “lắ ng lò ng” sâ u sắ c thì mớ i có thể “nghe” trọ n vẹn. “Lắ ng nghe” là
tậ n tâ m, tậ n lò ng thấ u hiểu và tô n trọ ng nhữ ng gì ngườ i đố i diện đang nó i để từ đó có nhữ ng thá i độ , cử chỉ giao tiếp
thuậ n tình. “Lắ ng nghe” là mở rộ ng lò ng mình để ró t và o trong ta bả n hò a ca và tiếng vọ ng củ a thiên nhiên cuộ c số ng,
là đó n nhậ n cuộ c giao thoa giữ a xú c cả m, lí trí và tiếng nó i bả n thể củ a chính mình. Chữ “lắ ng nghe” có ý nghĩa rấ t
hay, cò n sự lắ ng nghe là nghệ thuậ t quan trọ ng giú p ta thấ u suố t đượ c nguồ n tâ m củ a mình, củ a ngườ i và củ a đờ i.
Chương trình “Quà tặ ng cuộ c số ng” vẫ n luô n mở đầ u vớ i nhữ ng nhạ c điệu quen thuộ c: “Hã y lắ ng nghe nhữ ng câ u
chuyện nhỏ để thấ y trá i tim ta biết yêu thương…”. Phả i chă ng câ u há t muố n dâ ng lên cho đờ i mộ t ý nghĩa sâ u sắ c, ta
lắ ng nghe ai đó nghĩa là ta đang yêu thương họ châ n thà nh. Bạ n lắ ng nghe để hiểu nhữ ng ngườ i xung quanh nhiều
hơn, rồ i bạ n sẽ thương họ nhiều hơn. Đó khô ng phả i là mộ t sự cố gắ ng hay mộ t sự miễn cưỡ ng mà là bả n nă ng. Khi
bạ n hiểu đủ sâ u, tự nhiên bạ n sẽ cả m thấ y yêu thương họ thậ t nhiều. Khi lắ ng nghe vớ i tâ m hồ n rộ ng mở là lú c ta cho
phép â m thanh cuộ c số ng đi và o đờ i mình và để trá i tim đượ c trầ m mình trong thá c suố i yêu thương. Ta lắ ng nghe
nghĩa là ta đượ c số ng trong yêu thương và cũ ng vọ ng lên nhữ ng tiếng yêu thương, thứ â m thanh có sứ c chữ a là nh và
lan toả . Lắ ng nghe trọ n vẹn cò n có giá trị hơn cả nhữ ng lờ i an ủ i bâ ng quơ. Bở i khi con ngườ i ta rơi và o hố sâ u tuyệt
vọ ng, tự mình gặ m nhấ m nhữ ng niềm đau nỗ i sầ u quá lâ u, cả m giá c đượ c trú t hết cả cõ i lò ng mình ra cho mộ t ngườ i
thà nh thự c để tâ m đã là quá đủ nhẹ nhõ m. Đặ c biệt, trong nhịp vậ n độ ng hố i hả củ a dò ng chả y thờ i gian, giữ a vô và n
nhữ ng điều trá i khuá y và đau khổ , tuyệt vọ ng, rố i trí, niềm vui thì ít trá i ngang thì nhiều, ngườ i ta lạ i cà ng giữ lấ y
nhữ ng tâ m sự trong “ố c đả o” củ a riêng mình. Và lắ ng nghe là cử chỉ â n cầ n củ a trá i tim, là quá n nhỏ bên đạ i lộ cuộ c
đờ i để nhâ n loạ i có dịp ngồ i lạ i mà gắ n kết, thấ u hiểu và yêu thương nhau hơn.
Sứ c mạ nh củ a lắ ng nghe sẽ là nấ c thang nâ ng bướ c châ n củ a ta tiến gầ n hơn tớ i sự thà nh cô ng. Ta cà ng đó n nhậ n
nhữ ng â m thanh xung quanh, cà ng mở lò ng vớ i nhữ ng phậ n đờ i và phậ n ngườ i thì mớ i cà ng chiêm nghiệm, thấ u hiểu
đượ c nhữ ng khía cạ nh củ a cuộ c số ng, cà ng biết cá ch số ng sao cho ý nghĩa. Mỗ i lầ n lắ ng nghe là mỗ i lầ n ta tiếp thu
đượ c tri thứ c, họ c hỏ i đượ c kinh nghiệm nhiều hơn. Khi bạ n toà n tâ m toà n ý lắ ng nghe ai đó , đô i lú c bạ n có thể nhậ n
ra “chuyện củ a mình” trong chính “chuyện củ a ngườ i” và đú c rú t đượ c nhữ ng bà i họ c quý giá cho bả n thâ n từ câ u
chuyện củ a ngườ i khá c. Bên cạ nh đó , biết lắ ng nghe, con ngườ i có thể thấ y đượ c nhữ ng nhậ n xét, đá nh giá củ a ngườ i
khá c về bả n thâ n, có cá i nhìn khá ch quan, toà n diện về chính mình từ đó phá t huy điểm mạ nh, hạ n chế, khắ c phụ c
nhữ ng thiếu só t. Đồ ng thờ i, khi ta lắ ng nghe, ta có thể thấ u hiểu nhau hơn, nhậ n ra đượ c tính cá ch củ a nhau và gắ n
kết, tạ o lậ p nhữ ng mố i quan hệ tố t đẹp, bền vữ ng. Lắ ng nghe cò n là biện phá p hữ u hiệu để giả i quyết xung độ t, mâ u
thuẫ n Bở i khi ta thự c sự chú tâ m và lắ ng nghe mộ t cá ch châ n thà nh thì chính sự thà nh tâ m ấ y tự a như dò ng nướ c
má t là nh xoa dịu cơn tứ c giậ n củ a đô i bên, trá nh đượ c nhữ ng hà nh độ ng, lờ i nó i nhấ t thờ i hồ đồ , nô ng cạ n ngố c
nghếch. Kỹ nă ng lắ ng nghe sẽ đưa bạ n thoá t mình ra khỏ i chiếc kén củ a sự vô minh và cấ t cao đô i cá nh bay đến
ngưỡ ng cử a củ a sự trưở ng thà nh, chín chắ n và thấ u đá o, sá ng suố t và khô n ngoan. Nhà bá o Mỹ Frank Tyger từ ng
nó i :”Hã y họ c cá ch lắ ng nghe. Cơ hộ i có thể gõ cử a rấ t khẽ khà ng.”
“Luô n luô n lắ ng nghe. Luô n luô n thấ u hiểu” – câ u khẩ u hiệu củ a Prudential. Lắ ng nghe để thấ u hiểu cuộ c đờ i, để
nhữ ng đô i tay ấ m á p tìm đến nhữ ng bà n tay hao gầ y mà nắ m lấ y. Nhờ lắ ng nghe, con ngườ i có thể gìn dưỡ ng cuộ c
số ng tố t đẹp hơn. Trong thờ i điểm mưa, bã o, lũ lụ t dồ n dậ p ậ p tớ i nhấ n chìm dả i đấ t gá nh vá c hai đầ u Tổ quố c, khú c
ruộ t miền Trung tang thương. Chớ p mắ t, ná t tan bao cả nh đờ i, bao kiếp ngườ i vù i chô n nơi sâ u thẳ m cơn nướ c lạ nh
lẽo, biết bao tiếng kêu đau thương, tiếng khó c ai oá n củ a ngườ i dâ n miền trung đang vang vọ ng. Nhưng miền Trung
khô ng cô độ c, lẽ loi đâ u, nhâ n dâ n cả nướ c vẫ n luô n ở bên, lắ ng nghe miền Trung để rồ i cù ng rưng rưng nướ c mắ t,
cù ng chung tiếng nấ c nghẹn ngà o. Từ ấ y, ta thấ y tình ngườ i trên đỉnh lũ , ngườ i dâ n mọ i miền đồ ng cả m, sẻ chia,
quyên gó p vậ t chấ t, “truyền lử a” bằ ng nhữ ng lờ i độ ng viên, nâ ng đỡ tinh thầ n nhữ ng ngườ i đang số ng chung vớ i lũ .
Phả i châ n thà nh “nghe” thì ta mớ i biết rằ ng có mộ t miền đấ t đang oằ n mình trong lũ , đang vữ ng lò ng trụ vữ ng trong
hoạ n nạ n. Phả i “lắ ng” từ tậ n trá i tim, tậ n cõ i lò ng thì ta mớ i thấ u hiểu trọ n vẹn nhữ ng mấ t má t, thương đau mà tê tá i
lò ng ngườ i, để xó t xa, đồ ng cả m và đá p lạ i tiếng gọ i khẩ n khiết giữ a cơn lũ .Trong cuộ c triển lã m về chủ đề Covid-19,
sá ch ả nh “Sà i Gò n mù a Covid-19” củ a nhiếp ả nh gia Trầ n Thế Phong phả n á nh mộ t thà nh phố nă ng độ ng, nghĩa tình
bỗ ng dưng trầ m lắ ng, nhẹ nhà ng hơn. Có lẽ trong nhữ ng ngà y giả n cá ch xã hộ i, ngườ i ta dầ n ly khai khỏ i cá i ồ n à o củ a
phố xá sầ m uấ t giữ a dò ng ngườ i vộ i vã , để “nghe” về nhữ ng “ngườ i hù ng á o trắ ng”, chiếc má y ATM gạ o, cử a hà ng 0
đồ ng, cá c hoạ t độ ng thiện nguyện… Và ta “lắ ng” để thầ m cả m ơn nhữ ng hy sinh, cả m nhậ n đượ c á nh nắ ng ban mai
củ a “tình ngườ i” cứ mạ nh mẽ và ấ m á p trong cá i khô ng gian tĩnh lặ ng đến nao lò ng. Lắ ng nghe giú p nhâ n loạ i hiểu
đượ c nhiều thứ , bồ i đắ p nhữ ng tình cả m tố t đẹp cho mả nh đấ t tâ m hồ n và xó a mờ đi nét vằ n vệt, loang lổ , trầ y xướ c,
khổ đau.
“Kẻ thà nh cô ng phả i biết lắ ng nghe” củ a tá c giả Mark Goulston đang là mộ t trong nhữ ng cuố n sá ch bá n chạ y trên thị
trườ ng. Ngay chính tự a đề tiếng việt củ a quyển sá ch đã ẩ n chứ a mộ t ý nghĩa đú ng đắ n: Lắ ng nghe chính là kim chỉ
nam dẫ n lố i ta vươn lên thà nh nhữ ng ngườ i cự phá ch. Phả i kể đến cô họ c trò Nguyễn Ngọ c Khanh, thủ khoa khố i D
trong kì thi đạ i họ c nă m 2020 vớ i điểm số đá ng ngưỡ ng mộ vô cù ng. Cô nữ sinh Trườ ng THPT Chuyên ĐH Sư phạ m
Hà Nộ i đã chuyên tâ m lắ ng và nghe rấ t nhiều. Cô lắ ng nghe nhữ ng lờ i giả ng dạ y củ a thầ y cô nơi giả ng đườ ng, lắ ng
nghe nhữ ng gó p ý củ a gia đình và bạ n bè. Từ ấ y, cô nà ng dà nh thờ i gian để suy ngẫ m đủ điều, và bắ t đầ u hà nh độ ng
sá ng suố t, sử a chữ a nhữ ng khuyết điểm củ a bả n thâ n. Mộ t doanh nghiệp lớ n như Viettel cũ ng luô n hă ng há i trên
chuyến đi tìm kiếm, thu thậ p ý kiến khá ch hà ng qua chương trình “Lắ ng nghe để phá t triển” đượ c tổ chứ c suố t 5 nă m
liền. Để từ đó cả i thiện chấ t lượ ng dịch vụ , đưa ra nhữ ng sả n phẩ m mớ i, ưu việt hơn và đá p ứ ng yêu cầ u khá ch hà ng
tố t hơn.
Thoá t khỏ i tiếng ồ n à o củ a độ ng cơ, tiếng cò i tà u thú c giụ c và o ga hay tiếng chuyện trò củ a dò ng ngườ i rong ruổ i trên
đườ ng đờ i, ta sẽ trở nên bình tâ m hơn khi đượ c lắ ng nghe giai điệu củ a thiên nhiên, đấ t trờ i. Đó là tiếng há t trầ m
bổ ng đắ m say củ a loà i chim khi sắ c rạ ng đô ng ử ng hồ ng bao phủ lấ y bầ u trờ i, là tiếng gió luồ n qua kẽ lá , tiếng mưa
rơi vộ i vã trướ c hiên nhà . Đắ m mình trong bao la đấ t trờ i, mỗ i khoả nh khắ c ta chú ý lắ ng nghe, có bả n nhạ c sao mà
tha thiết và nhiệm mà u đượ c đan dệt từ đủ loạ i â m thanh. Đó là tiếng thì thầ m củ a cỏ , tiếng du dương củ a rừ ng thô ng,
tiếng ró c rá ch củ a mạ ch nướ c â m ỉ dướ i vá ch nú i, nhịp điệu cầ n mẫ n củ a bầ y ong, đà n bướ m trên vạ t mẫ u đơn và
từ ng vù ng hoa hướ ng dương hay Chỉ khi “lắ ng” lò ng ta mớ i “nghe” thấ y giọ ng nó i thiên nhiên, vẫ n đang thủ thỉ cù ng
con ngườ i, mớ i thấ y tâ m mình tĩnh lặ ng, bình yên.
Trướ c khi lắ ng nghe đờ i, lắ ng nghe ngườ i, hã y cho phép đô i tai hướ ng và o con tim, hã y quay về vớ i hơi thở củ a bạ n
để lắ ng nghe con ngườ i bên trong “tiểu vũ trụ ” củ a bạ n. Nhữ ng tiếng độ ng củ a ngoạ i cả nh vố n huyên ná o, dễ đượ c
thu hú t hơn nhữ ng thanh â m ngự trị ở bên trong ta. Ấ y vậ y mà , nhữ ng nố t nhạ c chấ t chứ a trong lò ng lạ i là chấ t liệu
củ a cuộ c số ng, là nhữ ng “tiếng vô thanh” là m nên bà i ca độ c nhấ t vô nhị củ a mỗ i con ngườ i. Đó là nhữ ng chuyển độ ng
củ a cả m xú c, nhữ ng khá t khao thầ m kín hay nhữ ng gợ n só ng củ a con tim. Đó cũ ng có thể là tiếng cườ i hoan hỉ, hạ nh
phú c hay tiếng nó i củ a trá i tim bị tổ n thương, củ a tương quan tan vỡ …đò i hỏ i đượ c chở che, đượ c chữ a là nh. Ai đó
từ ng nó i rằ ng, muố n biết bạ n là ai, cá ch khả dĩ là hã y lắ ng nghe châ n thà nh tiếng lò ng củ a mình. Lắ ng nghe tiếng nó i
bả n thể củ a mình để biết rằ ng mình là ai, tâ m tư, nguyện vọ ng củ a mình là gì, để thấ u hiểu mình và số ng đú ng vớ i con
ngườ i thậ t củ a mình.
Con ngườ i ta mấ t 3 nă m để họ c nó i nhưng phả i trả i qua biết bao thă ng hoa, trầ m lặ ng, chiêm nghiệm bao trang viết
củ a cuố n sá ch “cuộ c đờ i” thì mớ i họ c đượ c cá ch lắ ng nghe trọ n vẹn. Mộ t bướ c, hai bướ c…cuộ c trườ ng chinh vạ n dặ m
chiếm lĩnh nghệ thuậ t lắ ng nghe luô n bắ t đầ u từ nhữ ng bướ c đi nhỏ nhặ t nhưng phả i vữ ng và ng. Lắ ng nghe khô ng chỉ
hạ n hẹp trong phạ m vi củ a đô i tai mà cò n là dù ng trá i tim để cả m nhậ n. Muố n lắ ng nghe trọ n vẹn, ta hã y cấ t đi nhữ ng
nô n nó ng suy tư, xó a tan bao phiền nã o giậ n hờ n, nhữ ng kinh nghiệm cũ kỹ về ngườ i ấ y đang chế ngự trong tâ m.
Chú ng ta bắ t đầ u đó n nhậ n và chấ p nhậ n họ , trâ n trọ ng, tìm hiểu, ghi nhậ n từ ng lờ i họ nó i ra. Ta thanh lọ c tâ m ý, đi
và o bên trong nộ i tâ m củ a tha nhâ n vớ i khao khá t đượ c thấ u hiểu, chia sẻ, đồ ng hà nh, đồ ng cả m vớ i nhữ ng nỗ i niềm
củ a họ . Có thể nó i chỉ nghe thô i chưa đủ , hã y nghe theo hướ ng tích cự c, chủ độ ng, nghĩa là phả i có sự phả n hồ i thá i
độ . Nếu bạ n đồ ng tình vớ i đố i phương, đừ ng tiếc chi mộ t cá i gậ t đầ u tá n thà nh, cá i vỗ vai thấ u cả m hay á nh nhìn trìu
mến. Và có khi bạ n chẳ ng thể ủ ng hộ vớ i nhữ ng suy nghĩ, phá t ngô n củ a ai đó , hã y mạ nh dạ n đá p trả thô ng minh,
quyết đoá n để phả n biện và đưa ra chính kiến, tư tưở ng củ a bả n thâ n. Lắ ng nghe cũ ng cầ n phả i biết “gạ n đụ c khơi
trong”. Song, ta cũ ng chỉ là khá ch trọ củ a tử u lầ u “nhâ n gian”. Bở i thế, có đô i lầ n bơ vơ giữ a dò ng đờ i, hã y dà nh ra mộ t
“khoả ng lặ ng” cho riêng mình để lắ ng nghe thậ t sâ u, thậ t kĩ và thậ t rõ rà ng tiếng vĩ cầ m cấ t lên từ trá i tim. Lắ ng nghe
chính mình để hiểu, để thương chính mình thì mớ i có khả nă ng nghe và thấ u hiểu đượ c ngườ i khá c.
Shakespeare từ ng nó i :”Cá i đá ng sợ nhấ t là că n bệnh khô ng chịu lắ ng nghe, đó là mộ t tệ nạ n hết sứ c phổ biến”. Ngườ i
ta cố t chỉ nghĩ sao cho mình đượ c phá t biểu nhiều hơn, chứ chưa bao giờ nghĩ cá ch là m sao cho mình đượ c lắ ng nghe
nhiều hơn cả . Bở i vì họ khô ng muố n thua kém, khô ng muố n khiêm cung để nghe rõ nhữ ng gì ngườ i khá c nó i. Đá p lạ i
sự ồ n à o bằ ng mộ t sự ồ n à o hơn chính là “tử huyệt” khiến bạ n chẳ ng thể phá t triển, chẳ ng thể nhìn thấ y nhữ ng “lổ
hổ ng” củ a bả n thâ n mà chấ p vá , khắ c phụ c. Thế giớ i nà y sẽ thậ t buồ n nếu ai cũ ng giữ kín nhữ ng tâ m tư, muô n và n
điều muố n nó i nhưng lạ i cố chấ p chẳ ng chịu hé mô i nử a lờ i. Họ chọ n cô độ c vớ i “chiếc tai nghe” củ a bả n thâ n và từ
chố i sự hữ u hình củ a nhữ ng â m vang cuộ c đờ i. Thế giớ i nà y cò n buồ n hơn nếu như mộ t ngườ i khao khá t đượ c nó i mà
xung quanh đều đồ ng loạ t chẳ ng thèm quan tâ m, khô ng ai muố n dừ ng châ n và hỏ i xem đố i phương phả i chă ng đang
muố n tâ m sự . Hình như, ai cũ ng bậ n rộ n vớ i bộ n bề lo toan, vớ i cuộ c số ng tấ t bậ t củ a riêng mình mà quên lã ng việc
lắ ng nghe lẫ n nhau. Có nhữ ng ngườ i lớ n tuổ i vì khô ng đượ c sự lắ ng nghe củ a con chá u, nên phả i nương tự a và o bà n
trà và thú chơi câ y cả nh để tâ m sự , giả i bà y. Có nhữ ng đứ a trẻ dầ n thu mình trong gó c tố i vì chẳ ng có ai lắ ng nghe
tiếng nó i khe khẽ, nhữ ng mong ướ c và tâ m tư củ a họ . Bở i mộ t số ngườ i lớ n bậ n rộ n đến vô tâ m, cố chấ p đến mù
quá ng vớ i ý nghĩ “chỉ vì tố t cho con”, “trẻ con thì biết cá i gì”. Có nhữ ng sự nghiệp suy tà n vì khô ng chịu lắ ng nghe
ngườ i khá c, vì chỉ nghe nhữ ng lờ i giả dố i, xu nịnh mà phớ t lờ bao lờ i khuyên châ n thà nh. Có nhữ ng cuộ c hô n nhâ n kết
thú c bằ ng “tờ li hô n” chứ chẳ ng phả i viễn cả nh “ră ng long đầ u bạ c” chỉ vì khô ng ai chịu ngồ i lạ i mà lắ ng nghe ai cả .
Đâ u đó trên thế giớ i nà y, từ phố xá sầ m uấ t đến triền đê lộ ng gió , từ nhữ ng ngườ i đang ngao du nơi lưng đồ i “tuổ i
trẻ” đến nhữ ng ngườ i chậ m rã i đó n lấ y ngọ n gió già nua và trong nhữ ng vậ n hộ i, biến cố , đều có điều gì đó đá ng để
nhâ n loạ i lắ ng nghe. Mỗ i khoả nh khắ c trong chố n kia hay chỗ nọ đều vang vọ ng â m thanh nhẹ êm lẫ n nhữ ng tiếng
độ ng huyên ná o. Giữ a sự đờ i muô n trù ng hình sắ c, muô n điệu â m hưở ng, số ng trò n đầ y là biết lắ ng nghe. Bở i lẽ, lắ ng
nghe là cử chỉ sâ u đậ m, là nhịp cầ u diệu kì kết nố i ngườ i vớ i ngườ i, để trá i tim sưở i ấ m trá i tim, để tâ m hồ n ô m lấ y
nhữ ng điệu hồ n đồ ng điệu. Yêu thương gử i gắ m trong hai chữ “lắ ng nghe” và đoá hoa thà nh cô ng cũ ng bừ ng nở khi
hứ ng lấ y giọ t nắ ng mang tên “lắ ng nghe”. Nhậ n ra ý nghĩa sá ng ngờ i đằ ng sau hai chữ “lắ ng nghe”, tô i thiết nghĩ bả n
thâ n nên số ng chậ m lạ i, dà nh thờ i gian để ghé qua quá n nhỏ bên đạ i lộ cuộ c đờ i, cho cõ i lò ng nhữ ng khoả nh khắ c lắ ng
đọ ng, để nghe thậ t trọ n vẹn, đắ m chìm trong nhữ ng rung cả m trướ c thanh â m củ a ngườ i, củ a đờ i và củ a chính mình.
NLXH: Những ĐƯỜNG BIÊN của cuộc sống
Cuộ c số ng luô n tồ n tạ i nhữ ng ranh giớ i. Ranh giớ i chậ t hẹp khô ng tồ n tạ i ở nhữ ng nẻo đườ ng, trong nhữ ng ngô i nhà
mà nằ m ngay trong chính chú ng ta. Dù ng nhữ ng đườ ng biên để tạ o hình và phả n á nh thự c trạ ng phâ n chia giai tầ ng
trong xã hộ i, “Parasite” (“Kí sinh trù ng”) – bộ phim Hà n Quố c là m nên lịch sử khi già nh tượ ng và ng Oscar (2020) đã
đặ t ra “nhữ ng gạ ch ngang lớ n” trong lò ng ngườ i xem, khiến ta phả i tră n trở , suy ngẫ m. Đườ ng biên ấ y, liệu có phả i
chỉ đơn thuầ n là ranh giớ i giữ a già u và nghèo chă ng?
Bộ phim đã khéo léo đưa nhữ ng đườ ng thẳ ng đượ c sắ p đặ t tự nhiên mỗ i khi nhâ n vậ t thuộ c gia đình nhà già u và nhà
nghèo xuấ t hiện cù ng lú c. Đườ ng biên đó đã đẩ y họ về hai phía đố i lậ p. Lấ y bố i cả nh Hà n Quố c, “Parasite” đã nêu lên
thự c trạ ng tồ n tạ i trong đấ t nướ c nà y. Hà n Quố c như hiện diện ở hai thá i cự c song song giữ a tầ ng lớ p già u có và
nghèo khổ . Từ đó , nhữ ng khá i niệm thìa và ng, thìa đấ t ra đờ i để chỉ nhữ ng ngườ i con sinh ra ở hai tầ ng lớ p trên.
Khô ng đơn thuầ n là ranh giớ i về vậ t chấ t, trong bộ phim, ta cò n thấ y đượ c sự ngă n cá ch rõ rệt giữ a mộ t bên gia đình
nhà già u tố t bụ ng, khô ng vì củ a cả i mà kiêu că ng vớ i mộ t bên nhà nghèo nhưng khô ng hề có ý chí tự thâ n vươn lên
mà chỉ tìm mọ i cá ch để “kí sinh”. Dẫ u biết rằ ng mỗ i ngườ i khi sinh ra đều có mộ t điểm xuấ t phá t khá c nhau, ta khô ng
thể lự a chọ n mộ t bệ phó ng cho riêng mình nhưng hoà n toà n có thể chọ n lự a thay đổ i cá ch số ng củ a bả n thâ n. Cuộ c
số ng vẫ n luô n tồ n tạ i nhữ ng đườ ng biên, khô ng chỉ là “gạ ch nố i” giữ a già u – nghèo mà cò n là thà nh cô ng – thấ t bạ i và
nỗ lự c từ ng ngà y – ỷ lạ i, ă n bá m.
“Bạ n khô ng chết đuố i vì bạ n ngã xuố ng nướ c mà vì bạ n cứ ở đó ” (“Sinh ra là mộ t bả n thể, đừ ng chết như mộ t bả n
sao”). Tâ m lí củ a nhữ ng ngườ i sinh ra trong thiệt thò i thườ ng bấ t mã n về sự đầ u thai kém may mắ n củ a bả n thâ n. Đó
có thể là thiếu thố n về vậ t chấ t, về thể xá c, về tinh thầ n,… Đứ ng ở vạ ch xuấ t phá t sau, nhiều ngườ i dễ chù n bướ c trên
chặ ng đườ ng đờ i khi phả i nhìn theo bó ng lưng củ a nhữ ng kẻ đi trướ c. Ta cứ thế chết ngạ t trong “cá i ao lầ y” vì chẳ ng
thể thoá t khỏ i chính ranh giớ i mà mình đặ t ra. Trong khi đó , cuộ c số ng đặ t ra nhữ ng ranh giớ i là để vượ t qua. Thờ i
gian đã chứ ng minh khả nă ng củ a con ngườ i là vô hạ n. Ta mã i khô ng thể bướ c qua chỗ đứ ng hiện tạ i củ a bả n thâ n thì
ranh giớ i, đườ ng biên vẫ n luô n nằ m đó .
Khô ng ai sinh ra đã hoà n hả o, trong chú ng ta mỗ i ngườ i đều tồ n tạ i mộ t chữ “khuyết”. Khuyết về vậ t chấ t, cậ u họ c trò
nghèo An Kim Bằ ng vẫ n xuấ t sắ c già nh đượ c huy chương và ng Toá n họ c quố c tế. Khuyết về thể xá c, Nick Vujicic, sinh
ra đã mấ t tứ chi – điều hiển nhiên vớ i ngườ i bình thườ ng, vẫ n có thể bơi lộ i, chơi thể thao,… và trở thà nh mộ t diễn
giả nổ i tiếng. Họ sinh ra đã “khuyết” nhưng tự biết là m “đầ y” cho mình, từ chố i việc than trá ch số phậ n, số ng ỷ lạ i, dự a
dẫ m.
Trên con đườ ng vượ t qua ranh giớ i củ a bả n thâ n để vươn đến thà nh cô ng, ta khô ng chỉ đố i mặ t vớ i nhữ ng đườ ng
biên, vò ng vâ y củ a chính mình mà cò n từ xã hộ i. Nhữ ng định kiến vẫ n cò n đó , điều quan trọ ng, ta có dũ ng cả m vượ t
qua. Nếu như mặ c cả m, tự ti về chính bả n thâ n, nếu như sợ hã i trướ c hủ tụ c lạ c hậ u, H’Hen Niê bâ y giờ sẽ khô ng phả i
là mộ t hoa hậ u mà là mộ t bà mẹ nghèo khổ vớ i đà n con nheo nhó c. Chính nhữ ng quan niệm xưa cũ đã khiến nhữ ng
ngườ i dâ n tộ c thiểu số khô ng thể vươn ra thế giớ i mà mã i quẩ n quanh trong buô n là ng. Dẫ u biết rằ ng đườ ng biên
giữ a mình và thế giớ i ngoà i kia cò n rấ t lớ n nhưng H’Hen Niê vẫ n khô ng ngừ ng vươn lên mạ nh mẽ, ngà y cà ng “lấ p
đầ y” mình bằ ng họ c vấ n để rồ i tự tin bướ c lên ngô i vị hoa hậ u danh giá . “Tô i là m đượ c. Bạ n cũ ng là m đượ c!” – câ u nó i
đã khiến bao ngườ i đượ c thú c đẩ y, có thêm sứ c mạ nh vượ t qua đườ ng biên củ a chính mình.
Xuấ t phá t trong hình dạ ng ngườ i con trai nhưng mang tâ m hồ n con gá i, nhữ ng ngườ i đượ c gọ i là gay phả i đố i diện
vớ i bao đườ ng biên, bao nỗ i sợ hã i từ bên trong lẫ n bên ngoà i. Suy cho cù ng, dù là ai, cá i đích mà ta muố n vươn tớ i
trong cuộ c số ng đều là thà nh cô ng. Nhưng xã hộ i vẫ n cò n đó nhữ ng quan niệm khinh miệt, phâ n biệt đố i xử vớ i cộ ng
đồ ng LGBT, đẩ y họ ra ngoà i vò ng xã hộ i, tró i họ và o đườ ng biên nhỏ hẹp. Nhiều ngườ i khô ng biết rằ ng, trong số họ ,
có rấ t nhiều ngườ i vẫ n vươn lên từ ng ngà y và đạ t đượ c nhữ ng chỗ đứ ng vữ ng chắ c trong xã hộ i mà khô ng giớ i hạ n
nà o có thể tró i buộ c đượ c. Ai bả o LGBT khô ng có quyền già u, hã y đặ t ra trướ c mặ t họ tá m tỷ USD mà David Geffen
đang sở hữ u. Ai bả o LGBT khô ng có quyền thà nh cô ng, hã y lấ y ghế CEO Apple củ a Tim Cook ra mờ i họ ngồ i.
Mặ t khá c, cuộ c số ng luô n có nhữ ng đườ ng biên mà ta khô ng thể vượ t qua. Ta khô ng thể vì ghen ă n tứ c ở , ích kỉ mà
đặ t lợ i ích củ a bả n thâ n lên hà ng đầ u, vươn lên, vượ t qua giớ i hạ n bằ ng mọ i giá . Quá trình từ khuyết thà nh đầ y khô ng
chỉ đi qua nhữ ng ranh giớ i về tri thứ c và trí tuệ mà cò n phả i biết dừ ng lạ i ở ranh giớ i đạ o đứ c, lẽ phả i. Chú ng ta vượ t
qua đườ ng biên củ a bả n thâ n bằ ng chính mình chứ khô ng phả i bằ ng cá ch giẫ m lên vai củ a kẻ khá c. Xin đừ ng biến
mình trở thà nh ngườ i đượ c in ả nh trên cá c mặ t bá o, khô ng phả i là ngườ i thà nh cô ng mà vớ i danh xưng mộ t tên tộ i
phạ m giết ngườ i, cướ p củ a để nuô i thà nh cô ng!
Ranh giớ i giữ a con ngườ i bạ n ở hiện tạ i và con ngườ i bạ n muố n trở thà nh là lự a chọ n về cá ch số ng. Dẫ u bạ n là sư tử
hay linh dương, mỗ i ngà y thứ c dậ y, bạ n đều phả i chạ y. Vượ t qua giớ i hạ n củ a bả n thâ n, củ a xã hộ i, đích thà nh cô ng
ngay trướ c mắ t. Kẻ khô n ngoan là kẻ biết mình khuyết ở đâ u để tự hoà n thiện, trau dồ i và rèn luyện. Trên chặ ng
đườ ng đó , dù có gặ p thấ t bạ i, xin hã y nhớ : nếu bạ n khô ng thấ t bạ i chứ ng tỏ việc bạ n là m quá dễ dà ng.
Bộ phim “Parasite” đã xuấ t sắ c xâ y dự ng mộ t chi tiết đầ y á m ả nh – thứ mù i kì lạ bố c lên từ nhữ ng ngườ i nhà nghèo.
Mù i đó phả i chă ng chỉ đơn thuầ n là mù i củ a sự nghèo khổ ? Khô ng, đó cò n là mù i củ a nhữ ng kẻ khô ng biết cố gắ ng,
số ng dự a dẫ m, số ng “kí sinh”. Đó là “mù i” mà nhữ ng ngườ i thà nh cô ng khô ng bao giờ có !
NLXH về ước mơ
Đề bài:
Ngạ n ngữ có câ u: “Cuộ c đờ i ngắ n ngủ i khô ng cho phép ta ướ c vọ ng quá nhiều”. Thế nhưng nhà vă n Nga Prisvin lạ i
cho rằ ng: “Phả i ướ c mơ nhiều hơn nữ a, ướ c mơ tha thiết hơn nữ a để biến tương lai thà nh hiện tạ i.”
Bài làm:
Samuel Johson – mộ t tá c giả ngườ i Anh đã từ ng cho rằ ng: “Ướ c mơ giố ng như nhữ ng vì sao… ta có thể khô ng bao giờ
chạ m tay và o đượ c, nhưng nếu đi theo chú ng, chú ng sẽ dẫ n ta đến vậ n mệnh củ a mình.” Và nếu mộ t ai hỏ i tô i thứ gì
đắ t đỏ nhấ t chỉ mang đậ m bả n ngã củ a riêng tô i, thì tô i xin trả lờ i đó là ướ c mơ. Nhà vă n ngườ i Nga Prisvin cũ ng từ ng
đưa ra suy nghĩ: “Phả i ướ c mơ mơ nhiều hơn nữ a, ướ c mơ tha thiết hơn nữ a để biến tương lai thà nh hiện tạ i.” Nhưng
đồ ng thờ i ngạ n ngữ cũ ng có câ u: “Cuộ c đờ i ngắ n ngủ i khô ng cho ta ướ c vọ ng quá nhiều.”
Có lẽ đô i lầ n trầ m ngâ m ta cũ ng tự hỏ i liệu ướ c mơ có định nghĩa nà o chă ng. Ướ c mơ trong mỗ i ngườ i lạ i mang mỗ i
hình thá i khá c nhau, giố ng như mỗ i tâ m hồ n lạ i là mộ t vẻ đẹp khá c nhau. Nó là điều mỗ i con ngườ i hướ ng đến, khá t
khao biến nó thà nh hiện thự c. Và như nhà vă n Prisvin nó i, ta phả i “ướ c mơ nhiều hơn nữ a, ướ c mơ tha thiết hơn
nữ a”, tứ c là ta phả i nỗ lự c, phấ n đấ u hơn nữ a để có thể biến ướ c mơ khô ng cò n chỉ là ướ c mơ, mà là thự c tạ i. Nhưng
cuộ c số ng củ a mỗ i con ngườ i là mộ t vò ng thờ i gian hữ u hạ n, ta khô ng số ng đủ lâ u để ướ c vọ ng quá nhiều. Điều ấ y
khô ng có nghĩa ta ngừ ng mơ, và từ “ướ c vọ ng” ở đâ y khô ng đồ ng nghĩa vớ i từ “ướ c mơ” mà Prisvin đã sử dụ ng. “Ướ c
vọ ng” nhằ m hướ ng tớ i mộ t ý nghĩa rằ ng ta khô ng có nhiều thờ i gian để trố n trá nh khó khă n mà hã y đố i mặ t vớ i mụ c
tiêu củ a mình và đố i mặ t vớ i nó để ta khô ng phả i nuố i tiếc. Hai ý kiến tưở ng chừ ng đặ t ở hai bên cá n câ n đố i lậ p nhau,
thự c chấ t lạ i đang đề cao và bổ sung cho nhau, đế biến ướ c mơ trở nên hoà n thiện hơn trong mắ t mỗ i ngườ i.
Khi trong tâ m trí ta luô n ấ p ủ mộ t ướ c mơ tứ c là ta đang thự c sự số ng, đang có mụ c đích củ a đờ i mình. Trướ c mắ t ta
khô ng cò n là khoả ng trờ i mịt mù sương trắ ng mà là mộ t đỉnh nú i cao vờ i vợ i. Nghĩ đến nhữ ng điều ta phả i trả i qua
trên chặ ng đườ ng chạ m đến hoà i bã o, ta cả m thấ y chù n châ n và lo sợ . Nhưng giờ đâ y ta biết, ta khô ng lạ c lố i. Và có lẽ
việc mệt nhoà i trong mồ hô i, nướ c mắ t vì khá t vọ ng củ a mình chẳ ng thể đá ng sợ bằ ng nhữ ng đêm đô ng tố i tă m tưở ng
chừ ng khô ng thấ y hồ i kết vì ta chẳ ng biết mình là ai và mình muố n gì. Nếu cứ bằ ng lò ng mà số ng thế thì ta so vớ i thự c
vậ t, cỏ câ y vô giá c đâ u khá c chi nhau ngoà i dá ng vẻ. Chính vì ta khô ng chấ p nhậ n mộ t cuộ c đờ i phí hoà i đến thế, nên
ướ c mơ cho ta mộ t độ ng lự c mạ nh mẽ, thô i thú c ta đuổ i theo nó để tìm đượ c lờ i hồ i đá p.
Giố ng như cá ch vậ n độ ng viên trượ t bă ng đơn nam ngườ i Nhậ t Bả n Yuzuru Hanyu đứ ng lên sau chẳ ng biết bao nhiêu
lầ n gụ c ngã . Trong mộ t cuộ c thi trượ t bă ng quố c tế đượ c tổ chứ c ở Thượ ng Hả i, anh đã xả y ra va chạ m vớ i mộ t vậ n
độ ng viên khá c trong lú c khở i độ ng. Ngườ i ta nghẹt thở khi thấ y trên gương mặ t anh lẫ n lộ n là má u, mồ hô i và nướ c
mắ t. Chẳ ng ai có thể quên đượ c cá ch Yuzuru Hanyu khô ng ngừ ng ngã xuố ng rồ i lạ i đứ ng lên, ngã xuố ng rồ i lạ i đứ ng
lên khi thự c hiện phầ n thi. Nhưng nhữ ng đớ n đau xá c thịt ấ y khô ng thể ngă n anh chạ m tớ i huy chương Và ng, đem về
cho Nhậ t Bả n mộ t niềm tự hà o trên đấ u trườ ng quố c tế.
Ướ c mơ đô i khi khô ng chỉ hà m nghĩa cho mộ t nguồ n độ ng lự c chá y bỏ ng mà cò n như mộ t á nh sá ng chỉ đượ c khi ta
lạ c lố i. Sẽ có ngà y ta nhậ n ra, khi ta bị cuố n và o vò ng xoá y củ a cuộ c số ng, thứ ta mấ t đi khô ng phả i nă ng lượ ng mà là
hoà i bã o thuở ban đầ u củ a ta. Dẫ u biết sẽ có lú c ướ c mơ ấ y sẽ gặ p rà o cả n hay nhữ ng lờ i đà m tiếu cũ ng nhữ ng ngườ i
xung quanh nhưng ta chỉ có thể là chính mình khi ta khô ng từ bỏ khá t khao, hay như Prisvin nó i “phả i ướ c mơ nhiều
hơn nữ a, phả i ướ c mơ tha thiết hơn nữ a”.
Dẫ u vậ y, bên cạ nh đó ngạ n ngữ vẫ n luô n cho rằ ng cuộ c đờ i hữ u hạ n khô ng cho phép ta mơ ướ c quá nhiều. Thự c chấ t
nhậ n định nà y chỉ nhằ m bổ sung cho ý kiến củ a Prisvin rằ ng ướ c mơ sẽ luô n gặ p khó khă n, nhưng cuộ c đờ i quá ngắ n
ngủ i để ta trố n trá nh nhữ ng tră n trở trướ c mắ t bằ ng cá ch tìm đến mụ c tiêu dễ dà ng hơn. Ta sẽ chẳ ng bao giờ thự c
hiện đượ c điều gì nếu ta nhanh chó ng từ bỏ và lạ i chuyển sang mụ c tiêu khá c. Nếu ta chầ n chừ trướ c rà o cả n nà y thì
rồ i ra cũ ng sẽ chầ n chừ trướ c rà o cả n khá c đầ y hèn nhá t mà thô i. David Williams từ ng viết trong “Bà nộ i Gă ngxtơ”
củ a mình rằ ng: “Tấ t cả nhữ ng gì chá u có thể là m trong cuộ c đờ i nà y là theo đuổ i giấ c mơ. Nếu khô ng là m đượ c thế thì
chá u đang lã ng phí thờ i gian đấ y.” Có lẽ trong quá trình tìm cá ch giú p cho nhâ n loạ i có thể bay đượ c như chim trờ i,
anh em Wright đã phả i trả i qua bao lầ n thấ t bạ i và nhữ ng lờ i chế nhạ o, nghi hoặ c. Nhưng đuổ i theo ướ c mơ, giố ng
như đuổ i theo cá c vì sao, ta khô ng chạ m đượ c đến chú ng thì chú ng vẫ n mở ra cho ta mộ t vù ng trờ i kì diệu. Dù khô ng
thể bay như chim trờ i nhưng nhờ ướ c mơ tưở ng chừ ng vô lí củ a anh em Wright, má y bay có thể cấ t cá nh, nhâ n loạ i
đượ c tìm tò i thêm mộ t phầ n nhỏ bé nà o đó mênh mô ng trong giữ a thế giớ i bạ t ngà n củ a trí tuệ.
Vậ y lẽ nà o chỉ có nhữ ng ướ c mơ chỉ đem lạ i giá trị khi ta nhìn thấ y nó có hình có dá ng trướ c mắ t chă ng? Nhưng có
nhữ ng giấ c mơ bị cho là viển vô ng mà mỗ i đứ a trẻ đều có cho riêng mình, ướ c mơ đượ c là m siêu anh hù ng, ướ c mơ
đượ c dịch chuyển tứ c thờ i hay cà ng hồ n nhiên hơn là ướ c mơ có thể giao tiếp vớ i độ ng vậ t, câ y cố i. Có lẽ hiện tạ i giấ c
mơ ấ y nghe chừ ng thậ t điên rồ và khó hiểu nhưng 300 nă m nữ a, 400 nă m nữ a liệu con ngườ i có thể dịch chuyển tứ c
thờ i hay khô ng? Chẳ ng ai có thể biết đượ c điều ấ y, ta chỉ có thể chắ c chắ n mộ t điều rằ ng khi con ngườ i bắ t đầ u mơ,
giấ c mơ ấ y mớ i có cơ hộ i trở thà nh hiện thự c. “Kì thự c trên mặ t đấ t vố n là m gì có đườ ng. Ngườ i ta đi mã i rồ i cũ ng
thà nh đườ ng thô i.” Cá ch đâ y và i tră m nă m liệu có ai dá m nghĩ Trá i Đấ t hình cầ u khô ng? Chính vì thế ướ c mơ khá m
phá thế giớ i thậ t nự c cườ i và vô lý nhưng giờ đâ y, nhờ thế mà con ngườ i ta chinh phụ c mặ t đấ t, biển sâ u, bầ u trờ i và
cả vũ trụ bí ẩ n ngoà i kia. Nhà vă n Nguyễn Nhậ t Á nh đã viết trong “Tô i là Beto” rằ ng: “Mộ t ngà y nà o đó bạ n sẽ nhậ n ra
ý nghĩa củ a ướ c mơ khô ng phả i là ở chỗ nó có phù hợ p vớ i khả nă ng thự c tế hay khô ng.
Điều quan trọ ng là nó cho phép bạ n số ng thêm mộ t cuộ c đờ i nữ a vớ i cả m xú c củ a riêng bạ n, trong mộ t thế giớ i mà
bạ n có thể hó a thâ n mộ t cá ch hồ n nhiên và o đấ ng toà n nă ng.” Rồ i bạ n sẽ nhậ n ra đô i khi chú ng ta cầ n ướ c mơ khô ng
chỉ để biến nó thà nh hiện thự c mà ta cò n cầ n ướ c mơ để số ng lương thiện hơn, số ng mộ t cuộ c đờ i thứ hai theo cá ch
củ a ta.
Vậ y nên ta khô ng thể ở phương diện củ a mình mà đá nh giá ướ c mơ củ a bấ t kì ai. Đố i vớ i ta, có lẽ ướ c mơ ấ y nghe
chừ ng thậ t tủ i mủ n, tầ m thườ ng, là điều bấ t cứ ai cũ ng dễ dà ng có đượ c trong cuộ c đờ i nhưng có lẽ vớ i họ đấ y là khá t
khao cả đờ i khó có đượ c. Ví như ta luô n coi việc đượ c ă n no mặ c ấ m là điều kiện thườ ng tình nhưng vớ i mộ t số ngườ i
đó là điều họ chẳ ng dá m mong ướ c riêng mình mà là cho con chá u họ có đượ c đô i già y mớ i hay bộ sá ch để đu họ c.
Nhữ ng ướ c mơ nhỏ bé vớ i chú ng ta khô ng đồ ng nghĩa đó là giấ c mơ nhỏ nhen hay rẻ rú ng mà giấ c mơ đó thậ m chí
cò n quý giá hơn nữ a khi nó cò n nồ ng đượ m tình yêu thương. Khi ấ y chính chú ng ta mớ i là ngườ i thiển cậ n và vộ i
và ng hơn ai cả .
Có nhữ ng ngườ i dù ng cả đờ i để phấ n đấ u, theo đuổ i mộ t ướ c mơ, khá t vọ ng, lý tưở ng cuộ c đờ i hữ u hạ n khô ng cho
phép để rồ i phả i ngã xuố ng khi chưa đượ c hưở ng trá i ngọ t từ thà nh quả củ a mình. Nhữ ng đó ng gó p củ a họ khô ng chỉ
đơn thuầ n cho chính họ mà cò n cho cả thế hệ sau hay thậ m chí là toà n nhâ n loạ i. Giố ng như trong khá ng chiến chố ng
Phá p, Mỹ, biết bao ngườ i chiến sĩ lên đườ ng ra mặ t trậ n vì mộ t ướ c mơ sẽ già nh lấ y độ c lậ p cho đấ t nướ c, sẽ trở về
trong khú c khả i hoà n và hô to hai tiếng “tự do” nhưng lạ i vộ i vã hi sinh. Khi đó họ đâ u biết liệu ướ c mơ củ a mình có
trở thà nh hiện thự c nhưng họ nguyện hi sinh, nguyện nằ m xuố ng để anh em, để cá c thế hệ sau tiếp tụ c thự c hiện hoà i
bã o nà y. Chú ng ta cầ n phả i biết trâ n trọ ng, biết ơn nhữ ng con ngườ i sẵ n sà ng đá nh đổ i tấ t cả vì ướ c mơ chung củ a
mộ t tậ p thể, mộ t xã hộ i, mộ t dâ n tộ c, mộ t đấ t nướ c.
Ướ c mơ chỉ đẹp và thậ t sự đẹp khô ng chỉ khi nó phả i gắ n chặ t vớ i thự c tạ i mà nó vẫ n đẹp đẽ kể cả khi ta khô ng biết
nó sẽ thế nà o trong tương lai nhưng nó đem đến cho ta nhiều giá trị hơn là nhữ ng tương lai gầ n thô ng thườ ng. Chính
vì phả i mấ t nhiều cô ng sứ c, xương má u và thờ i gian để đạ t đượ c nên giấ c mơ mớ i luô n lung linh như thế. Hã y thự c
hiện ướ c mở củ a mình trướ c khi khô ng thể, để ta sẽ khô ng nằ m trên giườ ng vớ i thâ n thể đã già cỗ i mà tâ m hồ n thì
luô n rạ o rự c mộ t nỗ i niềm tiếc nuố i, khá t vọ ng vì ướ c mơ thuở đầ u cò n dở dang.
NLXH: Hãy sống như thể ta chỉ có một ngày để sống
Trong bà i thơ “Giụ c giã ”, nhà thơ Xuâ n Diệu có viết :
“Thà mộ t phú t huy hoà ng rồ i chợ t tắ t

Cò n hơn buồ n le ló i suố t tră m nă m”
“Sinh ra trên đờ i là mộ t việc hết sứ c đơn giả n nhưng số ng trên đờ i lạ i là mộ t việc rấ t khó ” (Đ.Rpixarit). Biết bao con
ngườ i từ ng có mặ t trên cõ i đờ i nà y, họ đã và đang số ng, mỗ i ngườ i theo mộ t cá ch riêng. Tuy nhiên, số ng như thế nà o
thì đú ng nhấ t? Đấ y vẫ n luô n là câ u hỏ i chờ đượ c trả lờ i. Có lẽ,con ngườ i ta rấ t muố n đi tìm câ u trả lờ i củ a câ u hỏ i đó
nhưng ít ai lạ i có thể quay ngượ c lạ i để tự hỏ i chính mình mộ t câ u:” Mình đã và đang số ng hay mình đã và đang tồ n
tạ i “. Khi hỏ i câ u hỏ i nà y có lẽ nhiều ngườ i sẽ sữ ng ngườ i lạ i, vậ y thì bạ n có “giậ t mình”trướ c câ u hỏ i giả n đơn như
thế khô ng? Có lẽ, đa số chú ng ta đều” giậ t mình” trướ c câ u hỏ i nà y, tô i và bạ n đều vậ y, bở i lẽ chú ng ta chưa từ ng thự c
sự số ng để cả m nhậ n giá trị tuyệt vờ i củ a nó . Thế mớ i có sự xuấ t hiện củ a câ u nó i” Hã y số ng như thể ta chỉ có mộ t
ngà y để số ng”.
Cuộ c số ng là mộ t vò ng quay vô cù ng đặ c biệt , ít ai trong số chú ng ta có thể hiểu đượ c quy luậ t củ a nó , quy luậ t củ a ”
sự số ng”. Cuộ c số ng rấ t quý giá nhưng lạ i ngắ n ngủ i và chỉ đến duy nhấ t mộ t lầ n. Tuổ i xuâ n củ a mỗ i ngườ i là hữ u hạ n,
bở i vậ y ta phả i số ng như nà o cho thậ t xứ ng đá ng, phả i số ng sao cho khỏ i xó t xa, â n hậ n vì nhữ ng thá ng nă m đã số ng
hoà i, số ng phí. Ta cầ n mộ t trá i tim nhiệt huyết để số ng hết mình, để cả m nhậ n từ ng hơi thở trong khoả nh khắ c củ a
đờ i mình. Mỗ i ngườ i cầ n phả i có ướ c mơ, lý tưở ng và khá t khao thự c hiện nhữ ng điều đó . Tuy nhiên, cuộ c số ng luô n
ẩ n chứ a nhữ ng khó khă n, thử thá ch và nhữ ng điều tố t đẹp khô ng bỗ ng dưng mà có . Thay vì để khó khă n đá nh bạ i, ta
hã y đó n nhậ n chú ng như mộ t cơ hộ i để rèn luyện bả n lĩnh củ a chính mình, để ta thêm trưở ng thà nh.
Khi ta chọ n số ng như thể “cò n mộ t ngà y để số ng”: đó là lú c ta số ng hết mình và cố ng hiến hết mình. Ta sẽ có cơ hộ i
đượ c tỏ a sá ng, đượ c khẳ ng định, lưu lạ i nhữ ng dấ u châ n trên con đườ ng đã đi và tậ n hưở ng nhữ ng điều tuyệt diệu
mà cuộ c số ng mang lạ i. Đó cũ ng chính là cá ch khiến cuộ c số ng củ a ta thêm ý nghĩa và trở nên có ích. Đó mớ i là cuộ c
số ng đích thự c củ a con ngườ i và cũ ng chính là thô ng điệp mà ngườ i nó i muố n gử i gắ m tớ i bạ n đọ c. Ngườ i nó i muố n
mỗ i chú ng ta nhậ n ra giá trị đích thự c củ a cuộ c số ng, nhậ n ra bả n thâ n mình đang số ng hay đang tồ n tạ i , nhậ n ra quy
luậ t củ a sự số ng. Đồ ng thờ i ngườ i nó i cũ ng muố n mỗ i chú ng ta hã y tỏ a sá ng hết mình trong cuộ c số ng, hã y tự mình
vẽ nên bứ c tranh củ a đờ i mình , hã y tự tô nó theo cá ch riêng củ a bạ n.
Quả thự c, câ u nó i” Hã y số ng như thể ta chỉ có mộ t ngà y để số ng”, là mộ t lờ i nhắ n nhủ như mộ t bứ c thư tâ m tình , mộ t
tấ m kính phả n á nh hiện thự c biết nó i để lên tiếng cho nhữ ng gì ta đang số ng. “Sự số ng” là mộ t phép mà u nhiệm kỳ mà
thầ n tiên đã ban tặ ng cho chú ng ta. Nhưng số ng như thế nà o lạ i là chiếc chìa khó a mà ta đang nắ m giữ . Để có thể mở
đượ c cá nh cổ ng phía trướ c, ta buộ c phả i dũ ng cả m tiến lên mộ t bướ c , rú t từ trong tú i ra và cắ m mộ t cá i và o ổ khó a
để mở . Có lẽ, nó i thì dễ nhưng là m thì khó , bở i lẽ bạ n đang nắ m trong tay rấ t nhiều chìa quá và cá nh cổ ng phía trướ c
vẫ n cò n rấ t nhiều, nhưng bạ n phả i là m sao chọ n chìa khó a phù hợ p để mở cá nh cử a phía trướ c. Phía trướ c luô n là
hiểm nguy nhưng nó cầ n sự dũ ng cả m từ chính con ngườ i bạ n để tạ o ra giá trị đích thự c củ a cuộ c số ng.
Sự dụ ng cả m luô n đượ c coi trọ ng và rấ t cầ n thiết trong cuộ c số ng. Nhưng ít ai có thể mạ nh dạ n , dũ ng cả m mà xô ng
pha như nhữ ng chiến binh trên sâ n cỏ , giố ng như độ i tuyển U23 Việt Nam ( 2018) – cá c anh chính là nhữ ng chiến
binh dũ ng cả m nhấ t. Cá c anh đã cố gắ ng hết mình trên sâ n đấ u , đã tỏ a sá ng và thể hiện hết mình như nhữ ng ngô i sao
lấ p lá nh trên bầ u trờ i đêm huyền ả o. Cá c anh mang trong mình mộ t độ ng lự c, mộ t quyết tâ m lớ n, mang trong mình
sứ c mạ nh củ a nhữ ng chiến binh, giố ng như câ u ” thép đã tô i luyện tô i thế đấ y!” Thép thì đượ c tô i luyện và nung trong
lử a đỏ , đượ c tô i luyện qua từ ng cơn đau đớ n nhưng nó vẫ n chịu đự ng , nó luô n bền bỉ để tạ o ra nhữ ng sả n phẩ m có
giá trị cho đờ i. Cá c anh trong độ i tuyển U23 cũ ng vậ y, cá c anh dũ ng cả m qua nhiều lầ n thử sứ c, cho dù có đố i mặ t vớ i
hiểm nguy, vớ i bao bã o tố , cá i giá lạ nh củ a sự khắ c nghiệt nhưng cá c anh vẫ n luô n cố gắ ng hết mình để chứ ng tỏ bả n
thâ n.
Sứ c mạ nh củ a sự vượ t qua là vậ y. Đô i khi trong cuộ c số ng ta cũ ng cầ n đấ u tranh , đấ u tranh để bả n thâ n khô ng thua
kém so vớ i nhữ ng ngườ i xung quanh, cố gắ ng hết mình để dà nh nhấ t nhì trong bả ng xếp hạ ng. Đó mớ i chính là “gia
vị” củ a cuộ c số ng. Mù i vị củ a cuộ c số ng thậ t tuyệt, nếu như bạ n đang nắ m giữ trong tay muố i mắ m thì bạ n có trộ n lẫ n
chú ng và o nhau để tạ o nên mù i vị củ a nồ i canh. Hay chỉ đơn thuầ n là bạ n nắ m giữ và khô ng biết là m sao để có thể
là m vừ a nó trong khi bạ n khô ng hề có dụ ng cụ đong đếm. Đó lạ i là mộ t thô ng điệp khá c mà cuộ c số ng muố n chú ng ta
giả i mã . Hã y cứ dũ ng cả m và mạ nh dạ n trộ n lẫ n gia vị và o nhau, có thể nó sẽ khô ng vừ a vặ n theo ý muố n củ a bạ n
nhưng bạ n đã có tinh thầ n và có quyết tâ m dá m là m. Trong cuộ c số ng cũ ng vậ y, sẽ chẳ ng có gì là vừ a, là đủ . Bở i vậ y,
hã y cứ tô thêm sắ c mà u cho cuộ c số ng củ a mình theo cá ch riêng củ a bạ n. Đừ ng bao giờ trô ng chờ và o sự giú p đỡ củ a
ngườ i khá c , bở i lẽ sẽ khô ng có mộ t vị thầ n tiên nà o rả nh đến nỗ i đi giú p bạ n từ ng ly, từ ng tí mộ t.
Cuộ c số ng xung quanh luô n có mộ t “mù i vị” đặ c biệt và nó khô ng ngừ ng biến độ ng. Nếu ta số ng thụ độ ng, chỉ trô ng
chờ và o sự giú p đỡ củ a ngườ i khá c thì ta khô ng dá m đố i mặ t trướ c nhữ ng khó khă n, thử thá ch củ a cuộ c số ng, vì ta sợ
hã i, sợ sai lầ m, sợ sẽ thấ t bạ i, sợ bị cườ i chê,… Để rồ i mã i mã i ta số ng trong vỏ bọ c hèn nhá t củ a chính mình. Giố ng
như cá c bạ n trẻ hiện nay, chính cá c bạ n đồ ng trang lứ a củ a tô i cũ ng vậ y , cá c bạ n khô ng bao giờ chịu chă m chỉ họ c
tậ p, thay và o đó cứ ” lă m le” nhìn bên nọ , ngó bên kia và ” đả o lộ n ” mắ t quay 180 độ
mỗ i khi giờ kiểm tra tớ i hoặ c là hỏ i bà i, xô n xao nà y nọ . Đó giố ng như mộ t lố i số ng mò n, số ng mỏ i, số ng thừ a, số ng vô

ích, số ng dự a và o ngườ i khá c mà khô ng đượ c ai biết đến, giố ng như đơn thuầ n đó là nhữ ng con ngườ i đang” tồ n tạ i”
trên đờ i mà thô i.
Nếu như, bạ n có quyền tô thêm mà u sắ c cho cuộ c số ng củ a mình , vậ y thì bạ n có tô hay khô ng? Nếu là tô i, thì tô i sẽ
thỏ a thích tô vớ i cả m xú c và nụ cườ i hồ n nhiên, giố ng như đâ y là lầ n cuố i cù ng tô i đượ c vẽ trên chính bứ c tranh do
mình tạ o ra. Tô i khô ng muố n “thầ n chết ” sẽ tớ i và lô i tô i đi, trong khi tô i đang quỳ xuố ng thỉnh cầ u ” xin ngà i hã y cho
tô i số ng thêm mộ t ngà y cuố i cù ng”. Nếu như vị “thầ n chết” đồ ng ý thì tô i cũ ng chỉ cò n vỏ n vẹn 24 giờ , tô i tự hỏ i” 24
giờ đó cò n ý nghĩa gì khô ng?” Trong khi cả cuộ c đờ i mình đã số ng hoà i, số ng.
phí mà giờ đâ y lạ i có cơ hộ i để sử a sai. Tô i khô ng muố n, khi”thầ n chết” tớ i mà tô i lạ i phả i quỳ xuố ng thỉnh cầ u xin
ngà i thêm 24 giờ . Tô i muố n số ng cuộ c đờ i củ a riêng tô i, khô ng cầ n phả i “xin xỏ ” ai về thờ i gian , khô ng cầ n phả i quỳ
xuố ng trướ c ai để ” thỉnh cầ u” xin cho tô i đượ c số ng thêm mộ t lầ n nữ a ( mộ t ngà y nữ a). Nếu là bạ n, thì bạ n có muố n
phả i quỳ xuố ng xin “thầ n chết” cho thêm mộ t ngà y nữ a để cả m nhậ n ” gia vị”củ a cuộ c số ng lầ n cuố i cù ng hay khô ng?
Câ u hỏ i trên , như mộ t lờ i dằ n vặ t chính mình, dằ n vặ t chính nhữ ng gì ta đã là m cho cuộ c đờ i. Câ u hỏ i như mộ t tấ m
gương thầ n kỳ , soi chiếu lạ i nhữ ng gì ta đã là m. Nếu như bạ n đượ c là m hoa, thì bạ n muố n là bô ng hoa xinh tươi nhấ t
hay chỉ là mộ t bô ng hoa héo ú a tà n, khô ng có sứ c số ng? Nếu như bạ n chấ p nhậ n vỏ bọ c thì bạ n sẽ mã i mã i chỉ là mộ t
nụ hoa , nếu nở ra thì bạ n cũ ng chỉ là mộ t bô ng hoa ú a tà n. Số ng như nhữ ng cá nh hoa trong nụ , chấ p nhậ n khép mình
lạ i trong bó ng tố i thì cuộ c số ng củ a bạ n sẽ mã i mã i là ” mộ t cuộ c số ng đang mò n ra, đang rỉ đi, đang nổ i vá ng”- cuộ c
số ng khô ng mụ c tiêu, ướ c mơ, hoà i bã o thậ t vô vị. Số ng như thế chỉ là cá i cớ để bạ n tồ n tạ i. Điều quan trọ ng trong
cuộ c số ng khô ng phả i là bạ n đã số ng bao nhiêu lâ u mà là bạ n đã số ng như thế nà o. Nhà thơ Ấ n Độ – Ta go từ ng có
mộ t câ u nó i bấ t hủ :” Thà là m mộ t bô ng hoa sen nở khi thấ y mặ t trờ i rồ i mấ t hết tinh nhụ ỵ , cò n hơn giữ nguyên hình
nụ nú p trong sương lạ nh vĩnh cử u củ a mù a Đô ng”. Câ u nó i ấ y giố ng như mộ t lờ i ră n dạ y ta về cá ch số ng hết mình, đã
số ng thì phả i cố ng hiến, đã cô ng hiến thì phả i tỏ a sá ng hết mình chứ đừ ng bao giờ số ng giố ng như mộ t tên ngố c,
khô ng biết giá trị củ a nó là gì, khô ng biết tìm ra á nh sá ng mà chỉ biết nú p mình trong bó ng tố i. Số ng là phả i cố ng hiến
và để lạ i giá trị cho đờ i. Giố ng như Khá nh Vy , mộ t cô gá i sinh ra vớ i sứ mệnh trở thà nh thầ n tượ ng , sinh ra để tỏ a
sá ng và là độ ng lự c đá nh thứ c bao trá i tim vẫ n cò n ngủ quên. Vy như mộ t đố m lử a rự c đỏ thắ p sá ng nhữ ng đố m lử a
nhỏ đang dầ n lụ i tà n theo bă ng giá củ a mù a đô ng vĩnh cử u.Vy luô n số ng vớ i phương châ m ” cò n số ng là cò n mỉm cườ i
và cò n tạ o ra giá trị cho đờ i”.
Hay nữ thi sĩ Xuâ n Quỳnh sinh ra vớ i sứ mệnh để yêu và là m thơ. Vớ i ngườ i phụ nữ ấ y, thơ ca và tình yêu có lẽ là lý
do để tồ n tạ i. ” Biết yêu anh cả khi chết đi rồ i”( Tự há t). Dẫ u viết thế nà o là phi lý nhưng cũ ng khiến ngườ i ta phả i tin
vì nó đượ c viết bở i mộ t trá i tim yêu châ n thà nh ( Thầ y: Chu Vă n Sơn). Đó là cuộ c hà nh trình khở i đầ u, là sự từ bỏ cá i
chậ t chộ i, nhỏ hẹp để tìm đến mộ t tình yêu bao la rộ ng lớ n, cuố i cù ng là khá t vọ ng đượ c số ng hết mình trong tình yêu
muô n thuở . Vớ i ngườ i phụ nữ ấ y, số ng là để hiến dâ ng cho cuộ c đờ i, để là m thơ và yêu anh. Cho dù lá và ng đã rụ ng
xuố ng, bà đã lìa xa cõ i đờ i nhưng sứ c mạ nh củ a sự số ng , sứ c mạ nh tiềm tà ng củ a ngườ i phụ nữ ấ y vẫ n số ng mã i
trong lò ng bạ n đọ c vớ i thi phẩ m” Só ng”. Mộ t ngườ i phụ nữ quá tuyệt vờ i, mộ t sứ c số ng đến tiềm tà ng cho dù khoả nh
khắ c sắ p lìa xa cõ i đờ i – mộ t chuyến thá m hiểm tớ i mộ t nơi thậ t xa xô i và kì bí đã đến. Nhưng ngườ i phụ nữ ấ y đến
giâ y phú t cuố i cù ng vẫ n hiến dâ ng cho cuộ c đờ i nhữ ng vầ n thơ đến tuyệt vờ i.
Đô i khi trong cuộ c số ng có rấ t nhiều ngườ i có thể giả i mã đượ c cá nh cử a bí ẩ n mà đờ i tạ o ra. Bở i lẽ, số ng hết mình và
hiến dâ ng cho đờ i chính là chìa khó a mở ra cá nh cử a đó . Nhưng liệu rằ ng , có phả i lú c nà o ta cũ ng số ng hết mình?
Số ng và hiến dâ ng hết mình cho đờ i nhưng cũ ng có lú c ta bị kiệt sứ c. Vậ y ta cầ n phả i biết lượ ng sứ c mình, khô ng phả i
lú c nà o cũ ng nên lao về phía trướ c. Để đố i mặ t vớ i mọ i thử thá ch trên cuộ c đờ i, trướ c tiên ta phả i trâ n trọ ng chính
bả n thâ n ta. Đừ ng nô n nó ng theo đuổ i mụ c đích mà quên mấ t bả n thâ n mình.Có nhữ ng phú t giâ y ta nên thu mình lạ i
khi cả m thấ y mỏ i mệt. Khi thấ y khô ng phả i ta đang hèn nhá t, chỉ là ta đang tìm kiếm chú t bình yên cho tâ m hồ n, tìm
lạ i đượ c ý chí, lò ng quyết tâ m để tiếp tụ c tiến lên về phía trướ c. Nếu ta thấ y mệt mỏ i quá hã y dừ ng châ n lạ i để nghỉ
ngơi, tiếp tụ c bướ c đi khi ta cả m thấ y ổ n để là m bướ c đệm cho nhữ ng dấ u châ n tiếp theo trên con đườ ng phía trướ c.
Khi mỏ i mệt ta dừ ng lạ i là vậ y, nhưng khi ta cả m thấ y ổ n ta phả i quyết tâ m đứ ng lên để tiếp tụ c nhữ ng dấ u châ n trên
con đườ ng mớ i , nếu khô ng đứ ng lên và cứ ngồ i đó mộ t chỗ thì ta mã i mã i sẽ tụ t lù i về phía sau và sẽ là kẻ thấ t bạ i
đầ u tiên. Nếu cứ chấ p nhậ n nă ng lự c củ a bả n thâ n như vậ y là đủ thì ta lạ i là nhữ ng con ngườ i đá ng phê phá n. Bở i lẽ,
đó chỉ là lý do cho sự hèn nhá t củ a chính bả n thâ n mình , cho sự yếu đuố i, thụ độ ng trô ng chờ và o ngườ i khá c và
trô ng chờ và o vậ n may đến. Cuộ c số ng củ a bạ n đượ c cấ u tạ o nên từ chính suy nghĩ củ a bạ n. Và cuộ c số ng củ a mỗ i
ngườ i đượ c quyết định bở i chính sự tự nhậ n thứ c, bả n lĩnh và nghị lự c vươn lên khô ng ngừ ng. Giố ng như câ u nó i nổ i
tiếng củ a Winston Churchill “Khô ng bao giờ , khô ng bao giờ từ bỏ ”. Chỉ khi ta khô ng có suy nghĩ từ bỏ và khô ng ngừ ng
cố gắ ng phấ n đấ u cho mụ c tiêu thì ta mớ i đạ t đượ c ướ c mơ củ a bả n thâ n, cố ng hiến hết mình cho đờ i. Cuộ c số ng củ a
chú ng ta thậ t sự rấ t ngắ n ngủ i, chú ng ta hã y cứ số ng và cố ng hết mình. Hã y cứ chá y hết mình đến tậ n cù ng củ a khá t
vọ ng, ướ c mơ. Hã y cứ rự c chá y như nhữ ng đố m lử a hồ ng , â m ỉ nhưng khô ng bao giờ vụ t tắ t. Hã y cứ toả sá ng như
nhữ ng ngô i sao trên bầ u trờ i đêm huyền ả o, hã y là tâ m điểm củ a á nh mặ t trờ i. Cuộ c số ng nà y là củ a bạ n , hã y là cá nh
hoa thơm vấ n vương và thấ p thoả ng hương vị tớ i tậ n cù ng củ a cá nh đồ ng.
Đừ ng bao giờ nghĩ rằ ng bả n thâ n mình có thể trò n vuô ng vẹn toà n, bở i lẽ khô ng mộ t ai có sứ c mạ nh phi thườ ng và
diệu kỳ đến như vậ y. Giố ng như trong hình họ c, tam giá c vuô ng luô n có cạ nh dà i ngắ n khá c nhau, nó bổ sung cho
nhau và tạ o nên mộ t hình họ c để bạ n đọ c khó giả i. Giố ng như định lí Pytago: “Trong mộ t tam giá c vuô ng, bình
phương củ a cạ nh huyền bằ ng tổ ng bình phương hai cạ nh gó c vuô ng “. Hã y cứ chá y và tỏ a sá ng hết mình là đượ c,
khô ng cầ n biết bả n thâ n mình có thể hay khô ng nhưng hã y cứ cố ng hiến hết mình. Từ câ u nó i” Hã y số ng như thế ta
chỉ có mộ t ngà y để số ng” đã để lạ i trong tô i mộ t suy nghĩ về cuộ c số ng củ a chính mình trướ c đâ y. Có lẽ, tô i cũ ng đã
từ ng lườ i biếng , ỉ lạ i và trô ng chờ và o sự giú p đỡ củ a ngườ i khá c. Nhưng qua câ u nó i nà y, đã giú p tô i phả i suy nghĩ lạ i
về cuộ c số ng củ a chính mình. Đã giú p tô i trâ n trọ ng từ ng giâ y phú t mình có mặ t trên đờ i. Và câ u nó i nà y đã buộ c tô i
phả i cố gắ ng hết mình cho mụ c tiêu phía trướ c. Bở i lẽ, cuộ c đờ i nà y khô ng ai biết trướ c đượ c điều gì, hô m nay ta có
thể số ng nhưng ngà y mai ta có thể từ giã cõ i đờ i.
“Hã y số ng hết mình để khô ng nuố i tiếc nhữ ng gì chỉ cò n lạ i trong quá khứ mà thô i”. Câ u nó i giố ng như mộ t lờ i nhắ n
nhủ , muố n mỗ i chú ng ta phả i số ng và toả sá ng hết mình để khô ng phả i nó i từ ” giá như” vì trong cuộ c đờ i hai từ nà y
khô ng cò n tồ n tạ i. Chú ng ta hã y tự tô thêm sắ c mà u cho cuộ c đờ i củ a mình , hã y tự vẽ nên bứ c tranh tuyệt diệu và đà n
thêm mộ t khú c ca giai điệu củ a cuộ c số ng mang hơi thở củ a chính mình. Mỗ i chú ng ta nếu như đã nắ m giữ trong tay
mộ t ướ c mơ và hoà i bã o thì cứ mạ nh dạ n và dũ ng cả m chá y hết mình cho ướ c mơ củ a mình. Có thể, ngà y hô m nay
bạ n sẽ khô ng nhậ n đượ c kết quả nhưng ngà y mai thì kết quả tố t đẹp sẽ mỉm cườ i vớ i bạ n. Hã y cứ số ng như thể ta đã
đượ c bạ n tặ ng ” sự số ng” và phả i cố ng hiến để trả lạ i ơn cho đờ i. Đó mớ i là thô ng điệp thự c sự mà câ u nó i ” Hã y số ng
như thể ta chỉ có mộ t ngà y để số ng”. Nếu như ngà y hô m nay là ngà y cuố i cù ng bạ n có mặ t trên đờ i thì bạ n sẽ là m gì?
NLXH: Giá trị của việc đặt câu hỏi

ĐỀ BÀI
“Mẹ ơi, mẹ bả o quả tá o trên câ y chín đỏ là nhờ có mặ t trờ i. Thế thì củ cả i đỏ lớ n lên trong lò ng đấ t vì sao mà đỏ ?
Mẹ ơi, mẹ bả o gà trố ng gá y thì trờ i sá ng, thế sao gà trố ng chết rồ i mà trờ i vẫ n sá ng?
Mẹ ơi, mẹ bả o con khô ng nên hỏ i mẹ như vậ y, vì là m mẹ thì khô ng bao giờ sai. Vậ y thì con cũ ng sẽ khô ng bao giờ sai,
vì sau nà y con cũ ng sẽ là m mẹ”.
(Giả Bình Ao, Hỏ i)
Từ vă n bả n trên, trình bà y suy nghĩ củ a anh/chị về ý nghĩa củ a việc đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i trong đờ i số ng.(Ngườ i ra đề:
Nguyễn Thị Mai Lan)
GỢI Ý:
Thí sinh có thể luậ n giả i vấ n đề theo quan điểm riêng củ a mình song cầ n logic, hợ p lí và đả m bả o nhữ ng ý cơ bả n sau:
1. Giải thích:
Bà i thơ Hỏ i củ a Giả Bình Ao đặ t ra cho ngườ i đọ c nhữ ng suy nghĩ thú vị về việc hỏ i.
Câ u hỏ i củ a đứ a bé vớ i mẹ dườ ng như vô tậ n, thắ c mắ c nhữ ng điều tưở ng chừ ng phi lí mà có lí. Thậ m chí, đứ a trẻ sau
khi hỏ i mẹ cò n có kết luậ n rấ t ngộ nghĩnh: “Mẹ ơi, mẹ bả o con khô ng nên hỏ i mẹ như vậ y, vì là m mẹ thì khô ng bao giờ
sai. Vậ y thì con cũ ng sẽ khô ng bao giờ sai, vì sau nà y con cũ ng sẽ là m mẹ”.
Qua đó , Giả Bình Ao khô ng chỉ cho thấ y bả n chấ t ngâ y thơ, hồ n nhiên, hay tò mò khá m phá củ a trẻ thơ mà cò n đặ t ra
cho ngườ i lớ n nhữ ng suy nghĩ nghiêm tú c về ý nghĩa củ a việc hỏ i.
Hỏ i: Là mộ t phả n xạ tự nhiên củ a con ngườ i khi thắ c mắ c, quan tâ m và cầ n thấ u hiểu nhữ ng vấ n đề đang xả y ra . Hỏ i
là tên gọ i khá c củ a quá trình tư duy.
2. Bàn luận:
a, Ý nghĩa của việc đặt ra những câu hỏi trong đời sống?
Vì sao cầ n hỏ i? Vì nhữ ng điều ta biết là chỉ là hạ t cá t giữ a sa mạ c, nên mỗ i chú ng ta cầ n khô ng ngừ ng họ c hỏ i.
Hỏ i giú p ta hiểu đượ c bả n chấ t củ a cuộ c số ng, khá m phá nhữ ng qui luậ t và giá trị cuộ c số ng. Tinh thầ n “Hoà i nghi tấ t
cả ”(Cá c Má c) là cơ sở để con ngườ i khá m phá thế giớ i xung quanh và khá m phá chính bả n thâ n mình.
+Thế giớ i muô n mà u muô n vẻ xung quanh con ngườ i đượ c khá m phá bằ ng chính nhữ ng câ u hỏ i . VD: Cá ch Niu-tơn
khá m phá ra định luậ t vạ n vậ t hấ p dẫ n …
+Einstein: “Tô i khô ng có sự thô ng minh đặ c biệt nà o, tô i chỉ tò mò mộ t cá ch đam mê”, và “Quan trọ ng là ngườ i ta
khô ng ngừ ng hỏ i”.
+ Cá c phá t kiến địa lý, phá t minh khoa họ c…trên thế giớ i đều xuấ t phá t từ việc cá c nhà khoa họ c đã khô ng bằ ng lò ng
vớ i nhữ ng định đề có sẵ n mà khô ng ngừ ng đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i để tìm ra bả n chấ t củ a sự thậ t. (VD…)
 Biết hỏ i và khô ng ngừ ng hỏ i, con ngườ i cò n khá m phá ra sứ c mạ nh củ a chính bả n thâ n mình.
Dẫ n chứ ng:
Cậ u bé Glen Cunningham từ ng bă n khoă n hỏ i chính mình: “Đô i châ n đượ c chẩ n đoá n có thể bị cắ t bỏ củ a mình liệu có
thể đi lạ i đượ c khô ng?”. Chính câ u hỏ i đó đã tạ o ra nguồ n sứ c mạ nh vô biên cho đô i châ n anh tiếp tụ c bướ c đi trong
cuộ c số ng. Có lẽ nếu như cậ u bé ngà y ấ y khô ng tự đặ t ra cho mình câ u hỏ i tră n trở thì ngà y nay thế giớ i vẫ n khô ng
thể biết đến Cunningham – ngườ i đượ c mệnh danh là “ngườ i nhanh nhấ t thế giớ i”.
 Ngườ i biết đặ t câ u hỏ i là ngườ i cầ u tiến và luô n hướ ng đến nhữ ng giá trị số ng tố t đẹp.
+ Nick Vujicic đã từ ng đặ t ra vô và n nhữ ng câ u hỏ i về khiếm khuyết củ a cơ thể mình, để rồ i nhậ n ra anh có thể mang
đến nhữ ng giá trị vĩ đạ i hơn cả nhữ ng bấ t hạ nh mà tạ o hó a đã mang đến cho mình.
+ Kyto Aya tự hỏ i điều gì là quan trọ ng nhấ t nếu cuộ c số ng củ a cô quá ngắ n ngủ i và lờ i đá p mà cô nhậ n đượ c đó là lờ i
“Cả m ơn”. Cô trâ n trọ ng từ ng khoả nh khắ c cô tồ n tạ i trong cuộ c đờ i và dà nh lờ i cả m ơn châ n thà nh nhấ t đến tấ t cả
mọ i điều mà cô đã nhậ n đượ c.
 Việc biết đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i chứ ng minh ta là mộ t ngườ i có khả nă ng quan sá t và đá nh giá vấ n đề tố t, biết
quan tâ m đến mọ i ngườ i cũ ng như cuộ c số ng xung quanh mình.
“Nhữ ng câ u hỏ i có thể dờ i non lấ p bể, giú p cá c ý tưở ng đượ c “kích nổ ’ ngay tứ c thì. Đó là nhữ ng câ u hỏ i mà mộ t khi
dã đượ c gợ i lên, sẽ khiến loà i ngườ i phả i suy nghĩ theo hướ ng hoà n toà n khá c biệt”- chuyên gia thiết kế nổ i tiếng
Steven Heller
 Nhữ ng thắ c mắ c thô ng minh khiến bạ n khá m phá ra nhiều điều mớ i mẻ, đậ p vỡ nhữ ng định kiến củ a chính
bạ n và mọ i ngườ i. Lịch sử nhâ n loạ i đi lên chính nhờ nhữ ng câ u hỏ i khô ng ngừ ng, nhữ ng thắ c mắ c dườ ng
như khô ng có hồ i kết củ a con ngườ i…
b, Con người cần học cách hỏi như thế nào?
 Khô ng riêng gì trẻ thơ, bấ t cứ ai trong cuộ c số ng nà y đều có quyền hỏ i và cầ n phả i hỏ i.

 Song con ngườ i cầ n họ c cá ch hỏ i. Khô ng phả i ai cũ ng biết hỏ i. Câ u hỏ i chỉ đến khi ta đã nung nấ u, nghiền
ngẫ m về mộ t vấ n đề nà o đó thậ t chín muồ i. Cầ n đặ t câ u hỏ i ở mọ i khía cạ nh: là gì, như thế nà o, tạ i sao, khi
nà o…để tìm ra bả n chấ t vấ n đề.
Cầ n rèn luyện tư duy phả n biện, khô ng ngừ ng đặ t “mườ i vạ n câ u hỏ i vì sao”.
Đặ t câ u hỏ i cho ngườ i khá c và cho chính mình là mộ t cá ch rèn luyện tư duy .
Lev Tolstoy : “Nếu muố n tìm ra lờ i giả i đá p trong bấ t kì vấ n đề gì, câ u trả lờ i nằ m ngay trong câ u hỏ i mà bạ n đặ t ra”.
Câ u hỏ i hay phả i đú ng lú c, đú ng chỗ , đú ng ngườ i, đú ng việc.
c, Liên hệ thực tế
Trong cuộ c số ng hiện nay, có ngườ i ngạ i hỏ i, lạ i có nhữ ng ngườ i khô ng dá m hỏ i, hoặ c khô ng có gì để hỏ i. Đó đều là
biểu hiện tiêu cự c củ a sự lườ i tư duy, số ng vô cả m, thu mình trong vỏ ố c…
3. Bài học:
 “Nhữ ng câ u hỏ i cò n quan trọ ng hơn câ u trả lờ i. Bở i nó là độ ng lự c khiến ta phả i khô ng ngừ ng họ c tậ p, kiến
tạ o, thử nghiệm và tiến bộ ” (Pete Welter).
 Nó i ra đừ ng sợ . Hỏ i, bạ n chỉ dố t trong giâ y lá t, khô ng hỏ i, bạ n dố t ná t cả đờ i.
Khô ng thể tư duy thì khô ng thể thay đổ i bấ t kì thứ gì=> Con ngườ i cầ n tích cự c tư duy. “Tô i tư duy tứ c là tô i tồ n tạ i”.
Tuy nhiên, hỏ i khô ng phả i để đó mà để con ngườ i có trá ch nhiệm bắ t tay và o hà nh độ ng và sá ng tạ o, nhằ m giả i đá p
cá c câ u hỏ i khô ng ngừ ng phá t sinh trong đờ i số ng.
NLXH: Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về phía sau bạn – Bài mẫu
Đề bài:
Nghị luậ n về câ u châ m ngô n: “Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i bó ng tố i sẽ ngả về sau bạ n”.
Bài làm:
Cuộ c số ng củ a chú ng ta luô n trắ c trở và ẩ n chứ a nhiều chô ng gai, thá ch thứ c. Có nhữ ng khó khă n, thử thá ch mà chú ng
ta có thể dễ dà ng vượ t qua nhưng lạ i có nhữ ng khó khă n, thá ch thứ c khiến chú ng ta phả i vấ p ngã . Vậ y bạ n đã là m gì
sau nhữ ng lầ n vấ p ngã đó ? Dũ ng cả m vự c dậ y để đạ p đổ khó khă n thử thá ch đó hay hèn nhá t đầ u hà ng để chịu sự
khuấ t phụ c củ a khó khă n, thử thá ch đó ? Nếu là tô i, tô i chắ c chắ n sẽ can đả m đứ ng dậ y và tiếp tụ c đương đầ u vớ i
chô ng gai, thử thá ch ấ y bở i tô i tin rằ ng, chừ ng nà o, tô i cò n cả m nhậ n đượ c á nh bình minh kỳ diệu, tiếng chim hó t
chuyền cà nh mỗ i sớ m ban mai, tiếng só ng vỗ rì rà o nồ ng hơi thở củ a biển, chừ ng đó , tô i vẫ n cò n cơ hộ i. A-mo-ni-mus
từ ng nó i: “Con đườ ng gầ n nhấ t để ra khỏ i gian nan là đi xuyên qua nó ”. Vì vậ y, cho dù cuộ c số ng nà y chứ a nhiều bấ t
hạ nh, đắ ng cay, gian nan, thử thá ch thì chú ng ta nên nhớ rằ ng: Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i, bó ng tố i sẽ ngả về phía
sau bạ n.
Á nh sá ng mặ t trờ i là thứ á nh sá ng rự c rỡ , ấ m nó ng và kì diệu nhấ t củ a thiên nhiên. Mỗ i buổ i sớ m ban mai, mở cử a sổ
và hướ ng mình về phía á nh bình minh, chú ng ta sẽ cả m nhậ n đượ c thứ á nh sá ng kì diệu đó . Khi đó , hiển nhiên rằ ng
bó ng tố i sẽ ngả dầ n về phía sau lưng chú ng ta. Hướ ng về phía mặ t trờ i tứ c là hướ ng mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp.
Bó ng tố i sẽ ngả về phía sau bạ n ngụ ý rằ ng khi bạ n hướ ng tớ i nhữ ng điều tố t đẹp thì nhữ ng sự xấ u xa, u á m sẽ bị đẩ y
lù i và chìm dầ n và o trong quá khứ . Như vậ y, nó i “Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i, bó ng tố i sẽ ngả về phía sau bạ n” tứ c là
khẳ ng định rằ ng: Trong cuộ c số ng, chú ng ta phả i luô n có thá i độ số ng lạ c quan, tích cự c, hướ ng mình tớ i nhữ ng điều
tố t đẹp, trá nh xa nhữ ng sự xấ u xa, u á m. Có như vậ y, chú ng ta mớ i có thể tậ n hưở ng cuộ c số ng nà y mộ t cá ch trọ n vẹn
và đầ y ý nghĩa nhấ t.
Trong cuộ c số ng, ai ai trong số chú ng ta mà chẳ ng mong muố n gặ t há i đượ c nhiều thà nh cô ng và hạ nh phú c. Tuy
nhiên, con đườ ng chú ng ta đi khô ng hề bằ ng phẳ ng mà trá i lạ i, nó gậ p ghềnh, khú c khuỷu, ẩ n chứ a nhữ ng gian nan,
thá ch thứ c. Vì vậ y, để vượ t qua khó khă n ấ y, chú ng ta hã y can đả m đương đầ u vớ i nó . Nhưng, khô ng phả i lú c nà o
nhữ ng khó khă n, thử thá ch ấ y cũ ng có thể chinh phụ c đượ c mộ t cá ch dễ dà ng. Đô i khi, chú ng ta sẽ vấ p ngã và thấ t
bạ i. Có nhữ ng lú c, bạ n tưở ng chừ ng như cả thế giớ i trướ c mắ t mình đang sụ p đổ . Tuy nhiên, nếu bạ n có ý chí, nghị lự c
và mộ t niềm tin son sắ t để xuyên qua nó , bạ n sẽ thấ y mình mạ nh mẽ và trưở ng thà nh tớ i mứ c nà o. Từ đó , chú ng ta lạ i
có thêm độ ng lự c để vượ t qua nhữ ng khó khă n khá c trong cuộ c số ng. Đó chính là sứ c mạ nh kì diệu củ a á nh sá ng mặ t
trờ i. Thứ á nh sá ng nâ ng đỡ nhữ ng con ngườ i vấ p ngã trong cuộ c số ng biết tự mình can đả m vự c dậ y, thứ á nh sá ng
đẩ y lù i sự u á m xấ u xa cho nhữ ng con ngườ i đang tìm lố i ra trong mê cung tă m tố i. Nhữ ng con ngườ i ấ y luô n tin và o
điều kì diệu và á nh sá ng mặ t trờ i, tin và o mộ t tương lai tố t đẹp. Như vậ y, chú ng ta có thể khẳ ng định rằ ng, cuộ c số ng
luô n đầ y nhữ ng khó khă n và nhữ ng khó khă n, thá ch thứ c ấ y chỉ dà nh cho đô i châ n củ a nhữ ng con ngườ i dũ ng cả m,
biết vươn lên, hướ ng mình về nhữ ng điều tố t đẹp. Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i, bó ng tố i sẽ ngả về phía sau bạ n – mộ t
câ u danh ngô n ngắ n gọ n, khú c chiết nhưng đã để lạ i cho chú ng ta nhiều bà i họ c sâ u sắ c khiến cho chú ng ta phả i suy
nghĩ và thay đổ i thá i độ số ng.
Để có thể vươn mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp, biết cá ch đứ ng dậ y sau mỗ i vấ p ngã , chú ng ta cù ng họ c hỏ i từ nhữ ng
ngườ i đã đạ t nhiều thà nh cô ng đá ng nể phụ c trong cuộ c số ng. Điển hình là anh Nick Vujicic – mộ t con ngườ i trà n đầ y
nghị lự c phi thườ ng. Nick sinh ra đã khô ng có tứ chi, phả i đố i mặ t vớ i sự chế giễu củ a nhữ ng ngườ i xung quanh, anh
rơi và o trầ m cả m và có ý định từ bỏ cuộ c số ng. Thế rồ i anh nhậ n ra rằ ng, trên thế giớ i nà y, cò n rấ t nhiều ngườ i khá c
chịu thiệt thò i giố ng mình, anh dầ n chấ p nhậ n khuyết tậ t củ a bả n thâ n và có suy nghĩ vô cù ng tích cự c rằ ng: “Chú a tạ o
ra tô i ắ t phả i có dụ ng ý nà o đó và sẽ khô ng để tô i mã i mã i trở nên vô dụ ng”…” tô i đượ c sinh ra khô ng phả i vì sự trừ ng
phạ t củ a Chú a mà vì sự sá ng tạ o củ a Ngườ i để hiện lộ nhữ ng cô ng việc đặ c biệt củ a Ngườ i qua tô i”. Nhờ suy nghĩ tích
cự c, Nick đã tố t nghiệp đạ i họ c vớ i tấ m bằ ng kép và trở thà nh nhà diễn thuyết, tuyên truyền độ ng lự c và đạ i sứ
truyền cả m hứ ng số ng nổ i tiếng trên thế giớ i. Hay chú ng ta cũ ng có thể kể đến anh Đặ ng Lê Nguyên Vũ . Chứ ng kiến
cả nh cha bị bệnh nặ ng, chỉ cầ n 2 triệu đồ ng mà vay mượ n cả đạ i gia đình cũ ng khô ng đủ , cậ u con trai mườ i sá u tuổ i –
Đặ ng Lê Nguyên Vũ đã thề vớ i lò ng: Mộ t ngà y nà o đó mình sẽ thay đổ i cuộ c số ng củ a đạ i gia đình nà y. Anh họ c đạ i
họ c ngà nh y mà nhậ n ra rằ ng ngà nh y khô ng thể đá p ứ ng đượ c ướ c mơ và tham vọ ng củ a mình, nă m thứ ba đạ i họ c,
anh quyết định nghỉ họ c và và o thà nh phố Hồ Chí Minh kiếm tìm cơ hộ i. Ít ai biết rằ ng, chà ng trai trẻ khở i đầ u sự
nghiệp bằ ng că n nhà thuê chỉ và i mét vuô ng để xay cà phê, vay từ ng kí cà phê, đạ p xe hà ng câ y số để giao hà ng cho
khá ch,… lạ i trở thà nh ô ng chủ củ a tậ p đoà n sả n xuấ t cà phê Trung Nguyên – hã ng cà phê hà ng đầ u Việt Nam. Rõ rà ng
chú ng ta đều thấ y rằ ng, khi biết hướ ng bả n thâ n mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp thì mọ i chuyện khó khă n đều có thể
vượ t qua. Nhưng trong cuộ c số ng ngà y nay, khô ng phả i ai cũ ng ý thứ c đượ c điều nà y. Xã hộ i phá t triển đò i hỏ i mỗ i
con ngườ i chú ng ta cũ ng cầ n phả i phá t triển theo, tuy nhiên, có đô i khi, chú ng ta bị cuố n và o nhữ ng bộ n bề củ a cuộ c
số ng, á p lự c cô ng việc đè nặ ng. Vì vậ y, có mộ t số ngườ i đã khô ng đủ ý chí nghị lự c để vượ t qua nó , thay vì lạ c quan,
vui số ng thì họ lạ i thườ ng có nhữ ng suy nghĩ tiêu cự c. Họ dễ thiếu đi niềm tin và dễ bị đẩ y đến vự c thẳ m tă m tố i, u
á m.
Bở i vậ y, mỗ i ngườ i cầ n thay đổ i nhậ n thứ c và thá i độ số ng. Chú ng ta hã y biết nghĩ lạ c quan, số ng tích cự c, nhìn nhậ n
cuộ c số ng theo nhữ ng hướ ng khá c nhau. Có ai đó từ ng nó i “Bạ n chỉ có hai cá ch để số ng: mộ t là như thể chẳ ng có điều
gì là điều kì diệu, hai là như thể tấ t cả đều là điều kì diệu”. Cuộ c số ng củ a chú ng ta đều phụ thuộ c và o cá ch chú ng ta
nhìn nhậ n và chỉ cầ n chú ng ta thay đổ i cá ch nhìn, thì cuộ c số ng cũ ng thay đổ i, đờ i thay đổ i khi chú ng ta thay đổ i. Vì
vậ y, hã y lạ c quan hơn, nhìn cuộ c số ng theo hướ ng tích cự c, hướ ng về phía mặ t trờ i dù trong bấ t cứ hoà n cả nh nà o,
mọ i khó khă n đều sẽ lù i về sau chú ng ta và đi và o dĩ vã ng. Thêm và o đó , mỗ i chú ng ta cũ ng cầ n thắ p lên trong trá i tim
ngọ n lử a củ a ý chí, nghị lự c kiên cườ ng và niềm tin son sắ t để có thể dũ ng cả m đố i mặ t vớ i khó khă n và biết đứ ng dậ y
sau vấ p ngã . Hã y tự tạ o cho mình mộ t niềm đam mê, kiên định và theo đuổ i nó , bạ n sẽ cuộ c số ng nà y đẹp đến mứ c
nà o.
Có thể khẳ ng định, “Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i bó ng tố i sẽ ngả dầ n về phía sau bạ n” là mộ t ý kiến đú ng đắ n và nó
luô n đú ng con ngườ i ở mọ i thờ i đạ i bở i lẽ cho dù cuộ c số ng nà y có phá t triển thế nà o, chú ng ta vẫ n phả i đố i mặ t vớ i
khó khă n, thá ch thứ c. Vì vậ y, hã y biết hướ ng mình về phía mặ t trờ i để tậ n hưở ng cuộ c số ng mộ t cá ch trọ n vẹn hơn.
NLXH: Miễn là sống hạnh phúc

Đề bài:
“Mỗ i ngườ i đều có quyền lự a chọ n cá ch số ng cho riêng mình, miễn là hạ nh phú c”(Nghệ sĩ Thà nh Lộ c). Suy nghĩ củ a
anh/chị về phá t biểu trên.
Bài làm
Con ngườ i đều là nhữ ng vị khá ch trọ củ a trầ n thế. Song, mỗ i sinh linh lạ i là mộ t nguyên bả n độ c đá o. Nghĩa là kịch
bả n củ a thướ c phim dà i tậ p mang tên “Cuộ c đờ i” sẽ do chính bạ n viết nên bở i ngò i bú t mang cá i “hồ n” củ a riêng bạ n.
Cũ ng chính bạ n là đạ o diễn, là diễn viên, là thợ quay. Mộ t bộ phim thà nh cô ng mỹ mã n là khi xem lạ i phim, cõ i lò ng
củ a bạ n có thể kiêu hã nh ngâ n vang bả n nhạ c “Hạ nh Phú c” vì bạ n đã số ng theo cá ch củ a mình. Thấ m nhuầ n đượ c điều
đó , nghệ sĩ Thà nh Lộ c trong mộ t lầ n phỏ ng vấ n đã phá t biểu:”Mỗ i ngườ i đều có quyền lự a chọ n cá ch số ng cho riêng
mình, miễn là hạ nh phú c”.
Mỗ i ngườ i sinh ra là mộ t tinh tú tự do và ẩ n chứ a nhữ ng huyền bí. Dẫ u nhữ ng tinh tú ấ y có mố i liên kết vớ i vũ trụ
rộ ng lớ n nhưng suy cho cù ng, sẽ chẳ ng có mộ t nhâ n vậ t nà o có thể thay đổ i quỹ đạ o củ a chú ng. Con ngườ i cũ ng vậ y,
ai cũ ng có cho mình “quyền lự a chọ n cá ch số ng”. Đó là quyền đượ c là m chủ , là m nhạ c trưở ng cho bả n hò a tấ u trong
đờ i mình. Đó là quyền đượ c họ a, đượ c thưở ng thứ c, đượ c chiêm nghiệm và thay đổ i cuộ c đờ i. Chú ng ta khô ng cầ n
số ng sao cho vừ a lò ng tấ t cả mọ i ngườ i, chú ng ta có khả nă ng và nghĩa vụ số ng cuộ c đờ i củ a chính mình, miễn là
“hạ nh phú c”. Số ng vì mình, thỏ a mã n mưu cầ u củ a mình để bả n thâ n đượ c thoả i má i và vui vẻ. Chú ng ta có quyền là m
điều có lợ i cho mình và dĩ nhiên cũ ng khô ng đượ c tổ n hạ i đến ngườ i khá c. Chính vì vậ y, câ u nó i củ a nghệ sĩ Thà nh
Lộ c quả là mộ t chiêm nghiệm sâ u sắ c và đú ng đắ n. Kể từ khoả nh khắ c ta nhìn thấ y thế giớ i và bắ t đầ u nhịp số ng, ta đã
nắ m trong tay quyền đượ c số ng vì mình, đượ c trầ m ngâ m suy tư, dấ n thâ n trả i nghiệm và thay đổ i cuộ c đờ i củ a mình
theo quan điểm cá nhâ n.
“Bạ n khô ng cầ n ai nó i vớ i bạ n rằ ng bạ n là ai hay bạ n là điều gì. Bạ n là chính con ngườ i bạ n!” (John Lennon). Cuộ c
số ng là chuỗ i ngà y tiếp diễn nhau vớ i nhữ ng vui buồ n lẫ n lộ n, đâ u đó là nhữ ng viên kẹo ngọ t ngà o và có cả nhữ ng dư
vị đắ ng cay, nhưng chẳ ng phả i nhữ ng ngà y ấ y đều là cuộ c số ng củ a chú ng ta đấ y sao. Nó là quá khứ bạ n đã đi qua, là
hiện tạ i mà bạ n đang số ng và cũ ng là tương lai bạ n muố n hướ ng đến. Vì vậ y, chẳ ng ai có quyền phá n xét hay can
thiệp và o cá ch số ng củ a bạ n, chẳ ng ai cả . Họ chỉ có thể buô ng lờ i chỉ trích, soi mó i nhưng sẽ khô ng thể số ng thay cuộ c
đờ i củ a bạ n. Ta cũ ng chỉ số ng tạ m bợ ở thế gian nà y mộ t đờ i, ta cũ ng khô ng chắ c rằ ng mình sẽ có kiếp sau thì hà cớ gì
ta phả i để ngườ i khá c số ng thay ta hay để ta số ng thay cuộ c đờ i củ a họ ? Bạ n quyết định rờ i xa chố n đô thà nh phồ n
hoa chỉ để trở về vớ i khoả ng trờ i yên bình củ a quê hương, trồ ng rau và nuô i cá .Ngườ i khá c chê bai quyết định củ a
bạ n nhưng chỉ cầ n bạ n thấ y mình hạ nh phú c vớ i lự a chọ n nà y thì sẽ chẳ ng ai có thể là m lệnh hướ ng đi củ a bạ n.Ngoà i
kia, họ hồ hở i vớ i nhịp số ng hiện đạ i, họ chọ n cho mình phong cá ch thờ i thượ ng, dù ng bữ a ở nhữ ng nhà hà ng xa hoa.
Cò n bạ n lạ i ưa chuộ ng phong cá ch giả n dị, thích nhâ m nhi tá ch cafe nó ng hổ i và đọ c sá ch trong tiếng nhạ c du dương
củ a quá n nướ c quen thuộ c. Ngườ i khá c có thể mỉa mai rằ ng bạ n là mộ t kẻ lỗ i thờ i nhưng chẳ ng sao cả , chỉ cầ n bạ n
thấ y vui vẻ là đượ c. Tó m lạ i, cuộ c đờ i nà y là củ a bạ n, vì thế đừ ng cầ m bả n đồ củ a ngườ i khá c để dò đườ ng đi củ a
mình.
Trong cuố n sá ch “Nếu biết tră m nă m là hữ u hạ n” củ a Phạ m Lữ Â n luô n ẩ n chứ a nhữ ng dò ng chữ sâ u sắ c rằ ng :”Bạ n
biết chă ng, thế gian nà y có điều kỳ diệu, đó là khô ng ai có thể là bả n sao 100% củ a ai cả . Bở i thế, bạ n là độ c nhấ t, tô i
cũ ng là độ c nhấ t. Chú ng ta đều là nhữ ng con ngườ i độ c nhấ t vô nhị…”.Chú ng ta có dấ u vâ n tay và chứ ng minh nhâ n
dâ n rấ t riêng.Thậ m chí nhữ ng cặ p song sinh có giố ng nhau như hai giọ t nướ c thì giữ a họ vẫ n sẽ tồ n tạ i và i điều khá c
biệt. Khá c biệt lớ n nhấ t đó chính là mụ c đích số ng, có ngườ i giả n đơn,có ngườ i phứ c tạ p. Ngườ i muố n họ c mộ t
trườ ng đạ i họ c trong nướ c, kẻ muố n du họ c ở nhữ ng phương trờ i mớ i,ngườ i muố n mở mộ t quá n cafe nhỏ , kẻ muố n
là m chủ tịch tậ p đoà n lớ n, ngườ i muố n về quê tu dưỡ ng tâ m hồ n, kẻ muố n số ng giữ a lò ng thà nh phố tấ p nậ p. Ai cũ ng
ấ p ô m cho mình mộ t ý nguyện riêng và chính từ nhữ ng mụ c đích số ng muô n hình vạ n trạ ng ấ y, mỗ i ngườ i sẽ tự tìm
cho mình hướ ng đi riêng và hình dung cho mình mộ t “hạ nh phú c” riêng.
Hạ nh phú c củ a nà ng hậ u H’hen Niê là từ buô n là ng bướ c lên vũ đà i nhan sắ c quố c tế. Cuộ c đờ i củ a cô sẽ vẫ n cò n là
mộ t mố i tơ vò nếu ngà y trướ c cô số ng khuô n khổ theo tậ p quá n, lệ là ng, chấ p nhậ n hô n nhâ n ở tuổ i 14. Bằ ng việc
thá o gỡ định kiến, can đả m “lự a chọ n cá ch số ng cho riêng mình”, “viên ngọ c đen” giả n dị H’hen Niê đã trở thà nh niềm
tự hà o củ a đấ t nướ c, chinh phụ c top 5 cuộ c thi Hoa hậ u Hoà n vũ thế giớ i. Khô ng chỉ đưa cuộ c đờ i mình sang mộ t
trang mớ i, cô cò n truyền cả m hứ ng, độ ng lự c, tá c độ ng đến nhữ ng tư tưở ng cò n lắ m rêu phong củ a ngườ i khá c. Nghệ
sĩ Ưu tú Thà nh Lộ c sau hơn 45 nă m rú t cạ n má u thịt để hò a cố t thă ng hoa vớ i nhữ ng vai diễn để đờ i trên sâ n khấ u,
ô ng đã tìm đượ c hạ nh phú c cho riêng mình. Hạ nh phú c củ a ô ng là đượ c phâ n thâ n, thể xá c và linh hồ n đượ c hoà nhịp
cù ng vai diễn, là đượ c số ng nhữ ng cuộ c đờ i mớ i vớ i nhữ ng trườ ng kịch, vớ i mộ t “ô ng” mớ i. Chính ngườ i nghệ sĩ ấ y đã
phả i 600 lầ n nắ n xương má u và linh hồ n củ a mình chia đều cho 600 vai diễn. Thà nh Lộ c quyết định khô ng lấ y vợ ,
khô ng yên bề gia thấ t, nhiều ngườ i trá ch ô ng hà cớ gì phả i như thế ? Nhưng đó là lự a chọ n củ a chính ô ng, chỉ có ô ng
mớ i có thể trả lờ i câ u hỏ i nà y và ô ng đã trở lờ i bằ ng sự nghiệp củ a mình, bằ ng hạ nh phú c củ a riêng ô ng.
“Hã y luô n là phiên bả n tố t nhấ t củ a bả n thâ n, chứ đừ ng bao giờ là phiên bả n thứ hai củ a mộ t ai khá c” (“Sá ch đen” –
Otegha Uwagba). Cuộ c số ng như mộ t mà n kịch khô ng có phầ n tậ p dượ t trướ c. Bở i vậ y, hã y há t ca, nhả y mú a và yêu
thương mỗ i mộ t khoả nh khắ c tít tắ c đang trô i qua trướ c khi vở kịch hạ mà n. Hã y số ng theo cá ch mà bạ n cả m thấ y
đú ng đắ n và vui vẻ, hã y đi đến nhữ ng miền đấ t dẫ u xa hay gầ n , nhữ ng vù ng trờ i dẫ u hoà ng hô n hay bình minh, miễn
là bạ n “hạ nh phú c”. Hô m qua đã qua, ngà y mai chưa tớ i, chỉ có hô m nay, là vui vẻ hay buồ n khổ , tự bạ n hã y quyết
định đi. Bạ n có thể tự mình vẽ ra ngà y mai tố t đẹp, khô ng cầ n số ng theo á nh nhìn củ a ngườ i khá c, kiềm chế cả m xú c,
cả m tính và lý tính đều phả i song hà nh. Xin hã y số ng vì chính mình và lắ ng nghe nhữ ng rung độ ng tinh vi củ a trá i tim
trướ c đã . Đi đến nơi mình ao ướ c, là m điều mình muố n và ă n nhữ ng mó n mình thích, đó chính là hạ nh phú c. Ta suy
nghĩ bằ ng trí ó c củ a ta, đi bằ ng đô i châ n củ a ta và yêu thương bằ ng trá i tim củ a ta. Đừ ng vì nhữ ng lờ i gièm pha củ a
ngườ i khá c mà để đến lú c cuố i đờ i, bỗ ng dưng ta nhậ n ra ta đã số ng và sẽ chết vì mộ t ai đó , như mộ t ai đó chứ khô ng
phả i như chính bả n thâ n mình và vì chính bả n thâ n mình.
Hạ nh phú c đô i khi cũ ng là sự cộ ng hưở ng giữ a ngườ i vớ i ngườ i. Trả i nghiệm củ a chú ng ta bắ t nguồ n từ sự “tự thâ n”,
nhưng nó khô ng phả i là sự chiêm nghiệm mộ t cá ch hoà n toà n “đơn thâ n”. Nếu chỉ số ng bằ ng tư duy củ a bả n thâ n,
khô ng chịu tiếp nhậ n nhữ ng gó p ý châ n thà nh từ ngườ i xung quanh, ta sẽ mã i là chú ếch ngồ i đá y giếng vớ i thế giớ i
và tầ m nhìn nhỏ hẹp chỉ bằ ng cá i vung. Ngắ m nhìn bầ u trờ i đêm huyền bí và tĩnh mịch, bạ n thấ y gì ? Vầ ng tră ng thậ t
sá ng tỏ a nhưng nó sẽ thậ t cô độ c nếu vắ ng bó ng nhữ ng vì sao nhỏ bé. Mà n đêm chỉ trà n đầ y sinh khí khi có sự cộ ng
hưở ng củ a tră ng, sao và nhữ ng cơn gió nhẹ nhà ng. Con ngườ i cũ ng chỉ tìm đượ c cá i kết viên mã n nhấ t khi hiểu rõ
mố i liên kết giữ a mình vớ i đờ i. Hạ nh phú c đâ u chỉ ô m trọ n cho riêng ta mà cò n là cho cộ ng đồ ng. Số ng theo cá ch thứ c
củ a mình nhưng cũ ng đừ ng để bả n thâ n khuấ t bó ng sau cung đườ ng bấ t thiện, đừ ng để “bả n ngã ” ích kỷ và á i kỷ, xâ m
chiếm linh hồ n và thể xá c củ a bạ n.
Câ u nó i giả n đơn nhưng ẩ n sâ u trong từ ng con chữ mộ t lẽ số ng sâ u sắ c và đú ng đắ n. Cuộ c số ng thậ t ra là mộ t quá

trình dà i mà bả n thâ n tự tranh đấ u vớ i “tiếng nó i củ a ngườ i” và đi tìm “tiếng nó i củ a ta”. Đố i diện vớ i trù ng trù ng điệp
điệp nhữ ng thanh â m ồ n ả ,khó đoá n và khó hò a nhịp ta hã y dà nh thờ i gian để soi lạ i lò ng mình. Để hiểu rằ ng cuộ c
số ng diễn ra ở đâ y, khô ng phả i nơi khá c, chính trong cá ch bạ n cả m nhậ n, chứ khô ng phả i trong á nh nhìn củ a ngườ i
khá c. Tìm cho mình lố i số ng là nh mạ nh và phù hợ p vớ i bả n thâ n chính là cá ch ta chiếm lĩnh hạ nh phú c.
NLXH: Tuổi trẻ như cơn mưa rào
Đề bài:
“Tuổ i trẻ giố ng như mộ t cơn mưa rà o.Cho dù bạ n từ ng bị cả m lạ nh vì tắ m mưa, bạ n vẫ n muố n đượ c đằ m mình trong
cơn mưa ấ y mộ t lầ n nữ a”.( You’re the apple of my eyes).
Suy nghĩ củ a anh/chị về nhậ n định trên.
Bài làm
Nơi đâ u sẽ bá n mộ t chiếc vé về vớ i nhữ ng thá ng nă m tuổ i trẻ – thướ c phim quay chậ m về mộ t thờ i quá khứ tươi đẹp
nhấ t củ a cuộ c đờ i mỗ i ngườ i? Khoả nh khắ c ấ y,ta vô ưu vô lo , mộ t lò ng số ng vớ i nhiệt huyết và đam mê. Khoả nh khắ c
ấ y, ta bắ t đầ u gó p nhặ t từ ng mả nh ghép củ a bả n thâ n. Khoả nh khắ c ấ y, ta tậ n hưở ng và hoà i phí, ta vấ p ngã và đứ ng
lên. Tuổ i trẻ đá ng giá bao nhiêu? Tuổ i trẻ là vô giá ! Và “Tuổ i trẻ như mộ t cơn mưa rà o.Cho dù bạ n từ ng bị cả m lạ nh vì
tắ m mưa, bạ n vẫ n muố n đượ c đằ m mình trong cơn mưa ấ y mộ t lầ n nữ a”.( You’re the apple of my eyes).
Tuổ i trẻ là nă m thá ng quý giá nhấ t bở i trong ba thứ : sứ c khỏ e, thờ i gian và tiền bạ c, chú ng ta chỉ thiếu tiền thô i, cò n
thờ i gian và sứ c khỏ e thì luô n đong đầ y. Tuổ i ấ y có sự nhiệt huyết và cả chú t bồ ng bộ t, ngô ng cuồ ng, ta dá m số ng và
dá m mơ , ta khô ng sợ hã i , khô ng mỏ i mệt trướ c hoà i bã o củ a bả n thâ n. Song , nhữ ng thứ đẹp đẽ đều hữ u hạ n, tuổ i trẻ
cũ ng thế , khắ c sâ u nhưng lạ i ngắ n ngủ i tự a “cơn mưa rà o”. Trậ n mưa ấ y đến mộ t cá ch bấ t ngờ , nhữ ng hạ t mưa nặ ng
trĩu , mà n mưa dà y đặ c nhưng thoá ng chố c lạ i vộ i vã ngừ ng. Nó sẽ khiến ta “bị cả m”, cũ ng giố ng như khi cò n trẻ , ta
trả i qua nhữ ng mấ t má t , nhữ ng thấ t bạ i , nhữ ng đau đá u , nuố i tiếc khô ng nguô i về mộ t ngườ i , mộ t việc xưa cũ .
Nhưng con ngườ i ta vẫ n mã i khá t khao đượ c “đắ m mình trong cơn mưa ấ y mộ t lầ n nữ a” .Muố n tìm về nhữ ng xú c cả m
đầ u đờ i , nhữ ng nă m thá ng vô tư , đượ c thử thá ch, trả i nghiệm và số ng hết mình vớ i nhữ ng điều ta e ngạ i , để sau nà y
ta khô ng phả i hố i tiếc. Câ u nó i trên đã khẳ ng định vẻ đẹp độ c nhấ t củ a khoả ng thờ i gian mang tên “tuổ i trẻ” . Ngắ n
ngủ i , bồ ng bộ t và vấ p ngã là thế , nhưng đâ y mã i mã i là ký ứ c đá ng nhớ , mang đến cho ta nhiều mộ ng mơ , tiếc nuố i
khi nghĩ về.
Tuổ i trẻ có nhữ ng thứ quý giá nhấ t mà có lẽ mã i đến sau nà y ta khô ng bao giờ tìm thấ y nữ a. Tuổ i trẻ , bạ n hồ n nhiên ,
vữ ng lò ng chạ y theo hoà i bã o và ướ c mơ củ a bả n thâ n. Tuổ i trẻ , bạ n can đả m khô ng chịu bị gò bó bở i “đồ ng phụ c tư
tưở ng” . Bạ n khô ng muố n giam mình trong chiếc lồ ng sắ t nà o cả , bạ n khao khá t đượ c khá m phá , sá ng tạ o và cố ng
hiến , muố n yêu và đượ c yêu. Tuổ i trẻ, chú ng ta dà nh thờ i gian để cườ i bên cha mẹ , để tậ n hưở ng bên bạ n bè và ngỡ
ngà ng trướ c nhữ ng rung độ ng lạ kì vừ a chớ m nở . Vì vậ y, nếu cơn mưa rà o củ a thiên nhiên đem lạ i sự số ng cho vạ n
vậ t thì cơn mưa rà o củ a tuổ i trẻ đem đến mộ t sứ c số ng mã nh liệt, dò ng nướ c ấ m nó ng gộ i rử a , thanh lọ c tâ m can củ a
lớ p trẻ . Thế nhưng , tuổ i trẻ cũ ng giố ng “cơn mưa rà o” ở chỗ sẽ lặ ng lẽ trô i qua mộ t cá ch vộ i và ng . Rấ t nhanh thô i,
chú ng ta sẽ bướ c đến trướ c nhữ ng cá nh cử a mang tên : Tố t Nghiệp, Là m Việc, Kết Hô n, Sinh Con, Già Đi và Chết. Cuố i
cù ng, chú ng ta mấ t cả đờ i để tưở ng niệm về tuổ i trẻ củ a chú ng ta.
Bên cạ nh đó , tuổ i trẻ cũ ng là giai đoạ n khó khă n bở i khi ấ y ta vẫ n cò n bồ ng bộ t, đơn giả n trong suy nghĩ và hà nh độ ng
. Có cả sự dạ i dộ t , sai lầ m và nhữ ng giọ t nướ c mắ t hố i hậ n trong cá ch số ng.Đó là nhữ ng lầ n giậ n dỗ i cha mẹ , hiểu lầ m
bạ n bè hay chuyện tình tuổ i mớ i lớ n bắ t đầ u và kết thú c vì nhữ ng điều khó hình dung , nhữ ng lí do vô cớ , ngớ ngẩ n.
Tuổ i trẻ , ta cả m thấ y bấ t lự c trướ c mộ t kì thi hay việc gì đó , ta yếu đuố i khi đứ ng trướ c nhữ ng “cơn đạ i hồ ng thủ y” ,
muô n vạ n ngã rẽ trên chuyến hà nh trình trưở ng thà nh và truy cầ u hạ nh phú c. Tuổ i trẻ , ta vẫ n cò n nợ ai đó lờ i cả m
ơn hay câ u xin lỗ i. Thá ng nă m cứ thế trô i nhanh , quã ng đườ ng tuổ i trẻ chú ng ta rồ i sẽ trả i qua nhữ ng vui buồ n lẫ n
lộ n , nhữ ng thă ng trầ m, vụ ng dạ i đầ u đờ i nhưng vì bạ n cò n trẻ nên bạ n vẫ n cò n thờ i gian để sử a đổ i và hoà n thiện
bả n thâ n. Chú ng ta luô n hoà i niệm về tuổ i trẻ bở i tuổ i trẻ cho phép ta gụ c ngã và đứ ng lên , cho phép ta sai lầ m để rú t
kinh nghiệm ,sử a đổ i và trưở ng thà nh hơn.
Cuộ c hà nh trình từ mộ t gia sư trở thà nh mộ t fashonista củ a cô nà ng Châ u Bù i là minh chứ ng cho việc số ng hết mình
vớ i tuổ i trẻ. Ngay từ khi 17 tuổ i, cô gá i họ c ban A, Bù i Thá i Bả o Châ u đã bắ t đầ u kiếm tiền từ việc mở lớ p gia sư cho
cá c em khó a dướ i . Nhưng đến nă m 18 tuổ i, cô bấ t ngờ quyết định tham gia lĩnh vự c thờ i trang vớ i mong muố n trở
thà nh mộ t biểu tượ ng thờ i trang . Đến nay, Châ u Bù i là mộ t trong nhữ ng fashionista trẻ đượ c theo dõ i bở i hơn 1,4
triệu ngườ i qua Instagram và cũ ng là đạ i diện Việt Nam tham gia nhiều sự kiện thờ i trang lớ n củ a quố c tế. Cô từ ng
chia sẻ :”Tuổ i trẻ có hai thứ rấ t nhiều đó là nă ng lượ ng và thờ i gian. Nă ng lượ ng đó rấ t quan trọ ng và việc đặ t nă ng
lượ ng và o mộ t vấ n đề lạ i cà ng quan trọ ng. Cá i mà mình muố n hướ ng tớ i là truyền cả m hứ ng về phong cá ch số ng tích
cự c.” Trong cuố n sá ch “Tuổ i trẻ khô ng bao giờ quay đầ u” đã nhắ c đến cuộ c hà nh trình củ a tiểu thuyết gia Legson
Kayira. Rờ i khỏ i gia đình khi mớ i gầ n 17 tuổ i , hơn hai nă m sau , ô ng hã nh diện bướ c và o ngưỡ ng cử a Đạ i họ c Skagit
Valley vớ i hai quyển sá ch bá u ô m chặ t trô ng tay. Chưa dừ ng lạ i ở đó , sau khi tố t nghiệp đạ i họ c , ô ng họ c lên nữ a và
trở thà nh giá o sư Chính trị họ c củ a đạ i họ c Cambridge (Anh). Đồ ng thờ i , ô ng cò n là mộ t tá c giả có uy tín trên thế
giớ i.Tuổ i trẻ củ a họ là đú ng thì đi tiếp , sai thì là m lạ i.
Tô i nhớ cá ch đâ y và i nă m, trong giớ i trẻ rộ lên trà o lưu YOlO – You only live once . Đâ y là mộ t thô ng điệp tích cự c bở i
bạ n chỉ số ng mộ t lầ n đồ ng nghĩa vớ i việc tuổ i trẻ chỉ đến duy nhấ t mộ t lầ n và bạ n chỉ có mộ t lầ n để số ng thậ t xứ ng
đá ng vớ i nó .Tuổ i trẻ là lú c cầ n sô i nổ i hà nh độ ng để thự c hiện nhữ ng ướ c mơ, dự định quan trọ ng củ a đờ i ngườ i, là
lú c cầ n phấ n đấ u nhiều nhấ t để trưở ng thà nh, dấ n thâ n và cố ng hiến. Ta cò n trẻ, đừ ng hoà i phí thờ i gian, hã y cứ số ng
vớ i ướ c mơ đi, đam mê đi, cuộ c số ng bạ n sẽ ý nghĩa hơn! Hã y số ng hết mình vớ i tuổ i trẻ để sau nà y bạ n sẽ phì cườ i
khi nghĩ về nhữ ng hà nh độ ng, suy nghĩ trẻ con, ngâ y thơ thuở ấ y. Sau nà y , khi nhìn và o gương , nếp nhă n đã xuấ t
hiện , hơi thở cũ ng gấ p rú t hơn , má i tó c đã có và i sợ i bạ c, khô ng cò n mặ c đồ ng phụ c nữ a , chỉ cò n nhữ ng đườ ng nét
và kí ứ c ngà y xưa vẫ n cò n vấ n vương bạ n cũ ng sẽ khô ng hố i hậ n về tuổ i trẻ củ a mình.
Trớ trêu thay khi có mộ t bộ phậ n cá c bạ n trẻ lạ i cứ ngỡ tuổ i thanh xuâ n là mã i mã i, họ từ tố n là m nhữ ng việc cầ n là m
và vộ i vã tiêu xà i nhiệt huyết và o nhữ ng điều khô ng đá ng. Họ tự cho mình là m nhữ ng điều đượ c gọ i là “đặ c quyền củ a
tuổ i trẻ” và dù ng nó để minh chứ ng hoặ c biện hộ cho nhữ ng thà nh cô ng hay thấ t bạ i củ a mình.
Trong “Vộ i Và ng” Xuâ n Diệu từ ng viết :
“Nó i là m chi rằ ng xuâ n vẫ n tuầ n hoà n

Nếu tuổ i trẻ chẳ ng hai lầ n thắ m lạ i”
Tuổ i trẻ luô n là thờ i gian sung mã n nhấ t củ a đờ i ngườ i. Tuổ i trẻ cho phép ta vấ p ngã để trưở ng thà nh nhưng “Tô i cò n
trẻ” khô ng phả i là lí do cho hà ng vạ n lầ n sai lầ m mà khô ng biết sử a đổ i . Tuổ i trẻ chỉ đến mộ t lầ n rồ i lạ i rờ i đi rấ t
nhanh, sẽ chẳ ng chờ đợ i nhữ ng ai số ng hoà i , số ng phí thanh xuâ n củ a mình. Và tuổ i trẻ cứ như mộ t cơn mưa rà o , để
rồ i ngườ i ta cứ muố n tắ m dướ i nhữ ng cơn mưa ấ y mã i….
NLXH: Khắc ghi những ân nghĩa lên đá

Đề bài:
Mỗ i chú ng ta hã y họ c cá ch viết nhữ ng đau buồ n, hậ n thù lên cá t và khắ c ghi nhữ ng â n nghĩa lên đá .
(Theo Hạ t giố ng tâ m hồ n tậ p 4, NXB Tổ ng hợ p Thà nh Phố Hồ Chí Minh, 2004)
Suy nghĩ củ a em về ý kiến trên.
Bài viết:
Hà nh trình cuộ c đờ i là mộ t chặ ng đườ ng dà i tích có p, là m dà y dặ n thêm cho mỗ i ngườ i chiếc tú i kinh nghiệm. Trong
chiếc tú i ấ y, có ngườ i chứ a đự ng đầ y đủ nhữ ng niềm vui hạ nh phú c, có ngườ i lạ i thấ m đẫ m nhữ ng nỗ i buồ n hay đau
khổ . Dù là vậ y nhưng có lẽ trong bấ t kì chiếc tú i nà o cũ ng sẽ chứ a đủ nhữ ng hỉ, nộ , á i, ố và cả nhữ ng kỉ niệm tố t, xấ u
khá c nhau. Ta khô ng thể lự a chọ n có cho nó và o chiếc tú i củ a mình hay khô ng, nhưng ta có thể quyết định mình đố i
xử vớ i nó thế nà o. Và vì vậ y, “Mỗ i chú ng ta hã y họ c cá ch viết nhữ ng đau buồ n, thù hậ n lên cá t và khắ c ghi â n nghĩa
trên đá ” để chiếc tú i kia trà n ngậ p hương thơm củ a nhữ ng điều tố t đẹp và quên đi nhữ ng đau thương, buồ n khổ trong
cuộ c số ng.
Câ u nó i trích trong câ u chuyện “lỗ i lầ m và sự biết ơn” chỉ vỏ n vẹn trong mộ t câ u ngắ n gọ n nhưng đã để lạ i trong lò ng
nhiều ngườ i nhữ ng nỗ i suy tư. Trong mỗ i chú ng ta đều lưu giữ cho mình nhiều kỉ niệm, nhiều kí ứ c mang đủ cả m xú c
tố t và xấ u. Đặ c biệt là nhữ ng nỗ i buồ n luô n khiến trá i tim nhiều ngườ i đau â m ỉ và dai dẳ ng qua nhiều ngà y thá ng.
Nhưng, đã bao giờ bạ n tự hỏ i, liệu mình xử sự như vậ y là đú ng hay sai? Hà cớ gì lạ i để nhữ ng nỗ i buồ n “chá y” trong
tim bạ n lâ u đến thế, sao khô ng nhườ ng chỗ đi để nhữ ng điều tố t đẹp đượ c “nhả y mú a” hay “há t hò ” cho tâ m hồ n bạ n?
Nhữ ng đau buồ n, nhữ ng thù hậ n là nhữ ng vết tích gâ y sẹo cho lò ng ngườ i bở i vậ y hã y viết chú ng lên cá t để xoá tà n đi
như câ u nó i trên. Cá ch nó i tuy mang hình ả nh nhưng thự c chấ t lạ i hướ ng con ngườ i đến thá i độ khoan dung vớ i
nhữ ng lỗ i lầ m và buô ng bỏ nhữ ng điều buồ n đau, thù hậ n. Để cho chú ng tà n phai nhanh trên cá t, tâ m hồ n mỗ i ngườ i
sẽ bớ t phầ n đau thương và nhanh chó ng mở ra để đó n nhậ n điều tố t đẹp, điều â n nghĩa – nhữ ng thứ mà chú ng ta nên
“khắ c ghi lên đá ”. Bở i chính chú ng mớ i giú p ta số ng biết ơn, số ng có tình vớ i nhữ ng gì ta đượ c trao tặ ng trong cuộ c
số ng. “Họ c cá ch viết nhữ ng đau buồ n, thù hậ n lên cá t và khắ c ghi â n nghĩa trên đá ” là mộ t trong nhữ ng bà i họ c đườ ng
đờ i quan trọ ng khi hướ ng cho mỗ i ngườ i đến lố i số ng tích cự c, thá i độ số ng đú ng đắ n là sự khoan dung và tình cả m
tri â n.
Trong bộ phim “Hậ u duệ mặ t trờ i” gâ y số t toà n châ u Á củ a truyền hình Hà n Quố c nă m 2016 có xâ y dự ng câ u chuyện
nhỏ về chà ng bá c sĩ Lee Chi Hoon. Khi nhà má y điện tạ i Iraq rung lắ c lầ n thứ hai, vì quá hoả ng sợ mà Chi Hoon đã
buô ng tay ngườ i cô ng nhâ n anh đang kéo lên để chạ y thoá t ra ngoà i. Mặ c dù cuố i cù ng ngườ i cô ng nhâ n ấ y vẫ n đượ c
cứ u và khỏ e mạ nh nhưng chà ng bá c sĩ Lee Chi Hoon vẫ n dằ n vặ t bả n thâ n rấ t lâ u. Đá ng nó i, khô ng chỉ có anh mà
ngườ i cô ng nhâ n kia cũ ng chẳ ng hề thoả i má i chú t nà o, anh tuy giậ n Chi Hoon nhưng mỗ i lầ n thấ y á nh mắ t đầ y ă n
nă n, hố i lố i củ a chà ng bá c sĩ, anh lạ i vộ i vã quay đi. Sau pha cứ u ngườ i đầ y dũ ng cả m củ a Chi Hoon, anh đã dà nh cho
cậ u lờ i khẳ ng định rằ ng cậ u chính là bá c sĩ, và o lú c ấ y cả hai ngườ i đều đã đượ c giả i thoá t. Vớ i Chi Hoon anh đã buô ng
bỏ đượ c nỗ i â n hậ n suố t mấ y ngà y qua, cò n vớ i chà ng cô ng nhâ n ấ y, anh đã thanh thả n sau khi xó a đi sự hậ n thù già y
xéo lò ng mình.Từ đâ y, ta hiểu rằ ng, mộ t trong nhữ ng điều quý giá mà lò ng khoan dung đem đến chính là đưa tâ m hồ n
ta nhẹ nhõ m, trở về vớ i sự thanh thả n. Khô ng riêng gì vớ i anh cô ng nhâ n kia, hậ n thù hay oá n trá ch đượ c lưu giữ
trong lò ng mỗ i ngườ i đều sẽ dầ n dầ n nả y ra nhữ ng cá i kim nhọ n và đâ m và o khiến trá i tim ta đau. Ta giữ chú ng
chẳ ng mang ích lợ i gì mà chỉ khiến trá i tim ngà y mộ t rỉ má u, cò n tâ m trí cũ ng chẳ ng cò n thoả i má i vì ta cứ mả i suy
tính, mả i đắ n đo việc trả thù hay bá o oá n thế nà o. Việc ta dằ n vặ t ngườ i khá c â u cũ ng là tự dằ n vặ t chính mình. Bở i
vậ y, vì đâ u mà cứ giữ nó mã i? Hã y khoan dung đi, hã y để nhữ ng hậ n thù ấ y trô i đi mã i mã i và o trong dĩ vã ng. Bạ n sẽ
chẳ ng đượ c tiền hay kim cương đâ u, bạ n sẽ chỉ nhậ n về sự thanh thả n và nhẹ nhõ m mà thô i. Nhưng nhữ ng thứ ấ y, dù
là có tiền hay rấ t nhiều tiền cũ ng vĩnh viễn khô ng thể mua đượ c. Bở i vậ y, giâ y phú t ta buô ng bỏ tấ t cả oá n hậ n bằ ng
lò ng khoan dung là chính ta đã giả i thoá t cho tấ t cả nhữ ng đêm thao thứ c mấ t ngủ , nhữ ng ngà y đau đầ u tính kế, ta sẽ
an yên ngủ say và tỉnh dậ y vớ i tâ m hồ n thậ t nhẹ nhà ng.
Vô n-te – Triết gia Phá p thờ i Khai sá ng từ ng nó i “Sự khoan dung là vị thuố c duy nhấ t để chữ a nhữ ng lỗ i lầ m đang là m
bạ i hoạ i con ngườ i trong vũ trụ ”. Chính xá c rằ ng, trong cuộ c đờ i mỗ i ngườ i ai cũ ng từ ng mắ c nhữ ng sai lầ m và thậ m
chí là đủ mộ t bộ sưu tậ p vừ a nhỏ vừ a lớ n. Thử tưở ng tượ ng rằ ng, nếu khi bạ n mắ c sai lầ m vớ i mộ t ai đó mà vĩnh viễn
khô ng đượ c tha thứ , bạ n sẽ thế nà o? Bạ n chết ư? Khô ng đâ u, bạ n sẽ cò n khổ hơn cá i chết khi lò ng bạ n luô n khô ng
yên, luô n canh cá nh trong lò ng về sai lầ m ấ y. Bạ n dầ n dầ n cò n có thể cá u giậ n và bấ t lự c khi dù thế nà o cũ ng khô ng
thể sử a sai và khô ng đượ c tha thứ . Đến cuố i cù ng sẽ mấ t niềm tin, tự trá ch mình và bạ i hoạ i ngay giữ a sự số ng. Thậ t
là may khi trong cuộ c số ng nà y lò ng khoan dung vẫ n đượ c hiện diện. Chính nó đã giú p cho nhữ ng tâ m hồ n tộ i lỗ i,
nhữ ng trá i tim đã tró t lầ m đườ ng lạ c lố i đượ c giả i thoá t và tìm đườ ng quay trở về. Khô ng biết rằ ng liệu cò n ai nhớ
đến câ u chuyện về Trầ n Vă n Dầ n – ngườ i đã nhậ n bả n á n 18 nă m vì tộ i giết ngườ i. Vợ bỏ , anh bơ vơ vớ i bả n á n dà i
đằ ng đẵ ng trong tù . Nhưng vớ i bả n tính thậ t thà , chă m chỉ cù ng nỗ i nhớ thương hai đứ a con bé nhỏ , Dầ n đã vươn lên
cả i tạ o tố t và ra tù chỉ sau mườ i nă m. Đượ c trao cơ hộ i là m lạ i cuộ c đờ i, Trầ n Vă n Dầ n đã vươn lên từ hai bà n tay
trắ ng và trở thà nh tỉ phú thanh long ở hiện tạ i. Nếu nă m xưa, khô ng có sự khoan hồ ng, bao dung củ a phá p luậ t và sự
cô ng nhậ n nhữ ng cố gắ ng, anh Dầ n sẽ thậ t khó để có đượ c cuộ c số ng hạ nh phú c như bâ y giờ . Đú ng là Sự bao dung
đến trong nhữ ng phú t tă m tố i củ a cuộ c đờ i sẽ kéo nhữ ng con ngườ i lên khỏ i vũ ng bù n tộ i lỗ i tuyệt vọ ng. Họ sai lầ m,
rấ t đá ng trá ch nhưng cũ ng rấ t đá ng thương nếu khô ng đượ c tha thứ , bở i con ngườ i luô n có quyền đượ c là m lạ i. Vì
thế mà bao dung mớ i xuấ t hiện và tồ n tạ i trong cuộ c đờ i, nó chính là tá c giả duy nhấ t có khả nă ng tạ o nên nhữ ng câ u
chuyện mớ i cho cuộ c đờ i nhữ ng con ngườ i đã từ ng lạ c lố i, biến họ trở lạ i thà nh nhữ ng nhâ n vậ t chính nghĩa tỏ a
hương cho cuộ c số ng.
Trên cá t, nhữ ng dấ u châ n đượ c lưu lạ i sẽ bị cuố n trô i bở i nhữ ng đợ t só ng mặ n mò i, và lỗ i lầ m nếu đượ c in trên cá t
cũ ng sẽ đượ c như thế. Thay vì trở lạ i là mặ t cá t lá ng mịn, lỗ i lầ m đượ c quên đi sẽ tạ o nên hạ nh phú c. Trong gia đình,
đó cò n là sự giữ lử a êm ấ m. Có lẽ ai cũ ng khô ng thiếu đi nhữ ng phú t yếu lò ng hay rung độ ng trướ c mộ t ngườ i nà o đó
và thậ m chí nó vẫ n xả y ra kể cả khi đã có gia đình. Nếu ngườ i vợ hay ngườ i chồ ng khô ng đủ bao dung cho nhữ ng lầ n
“chệch hướ ng” nhẹ nhà ng ấ y thì gia đình sẽ đổ vỡ rấ t nhanh chó ng. Cũ ng tương tự như vậ y, cha mẹ hay trá ch mắ ng
con cá i vì và i bà i kiểm tra lỡ là m sai hay và i lầ n là m vỡ đồ thì đứ a trẻ vĩnh viễn sẽ chẳ ng thể nở nụ cườ i thự c sự . Bở i
vậ y, ta mớ i thấ u rằ ng sự bao dung trong xã hộ i đã đem đến nhiều ý nghĩa lớ n lao nhưng bao dung trong gia đình mớ i
thự c sự giữ lử a tổ ấ m, tá c độ ng trự c tiếp và o cuộ c số ng củ a mỗ i con ngườ i. Gia đình là mộ t điều thiêng liêng khô ng
phả i ai cũ ng có , vì vậ y để bả o vệ nó mỗ i ngườ i hã y dà nh sự bao dung nhiều hơn cho tấ t cả để dù có là ai khi là m sai
điều gì, cũ ng sẽ chẳ ng sợ hã i mà cấ t bướ c về nhà , sẽ an yên mà dà nh sự tin tưở ng cho má i ấ m củ a mình.
Khá c vớ i nhữ ng sai lầ m, â n oá n cầ n phả i quên đi thì nhữ ng điều tố t đẹp, â n nghĩa trong cuộ c số ng cầ n đượ c lưu giữ .
Và bở i vậ y nó mớ i xứ ng đá ng đượ c khắ c lên đá , để giữ mã i, để trườ ng tồ n sau tấ t cả nhữ ng thay đổ i củ a thờ i gian.
Hà nh độ ng ấ y ngườ i ta gọ i đó là lò ng tri â n.
Ta số ng tri â n vì nghĩa gì? Vì tiền bạ c, quyền lự c hay địa vị? Khô ng, ta số ng tri â n là vì cha, vì mẹ, vì nhữ ng ngườ i đã
sinh thà nh và nuô i lớ n chú ng ta. Bở i như “câ y có cộ i”và “sô ng có nguồ n”, mỗ i ngườ i đều có cá i gố c gá c thâ n quá n củ a
riêng mình mà đạ i diện chính là cha mẹ. Số ng tri â n giú p trá i tim ta luô n hướ ng về phía họ , trong tim ta sẽ luô n luô n
dà nh mộ t vị trí cho cha mẹ hiện diện. Khô ng chỉ tri â n vớ i cha mẹ, ta cò n cầ n dà nh tình cả m đó cho ô ng bà , cho thầ y
cô nhữ ng ngườ i đã có cô ng nuô i ta lớ n lên và giú p ta trưở ng thà nh. Ta bướ c ra đượ c cuộ c đờ i là nhờ bà n tay vun vén
cũ ng như tình cả m củ a biết bao ngườ i, và vì vậ y cầ n biết ơn, cầ n nhớ lấ y để giữ lấ y trọ n đạ o, số ng hướ ng về cộ i nguồ n
để dù có đi xa mã i, cũ ng đượ c trở về vớ i vò ng tay chà o đó n luô n luô n nhiệt tình.
Tri â n vớ i cha mẹ là đạ o là m con, tri â n vớ i thầ y cô là đạ o ngườ i họ c trò cò n tri â n trong cuộ c số ng là đạ o là m ngườ i.
Trong hả i trình mà tô i đã nhắ c đến đầ u tiên, mỗ i chú ng ta sẽ gặ p vô số ngườ i tố t, nhữ ng con ngườ i hồ n hậ u mà sẵ n
sà ng giú p đỡ ta, nâ ng đỡ ta. Biết ơn họ khô ng phả i là để ngà y mai khi bướ c qua cả nh nghèo nà n mà trở nên già u có , ta
sẽ dễ dà ng đem và i vali đầ y tiền đô la đến trả ơn. Khô ng phả i, tri â n trong cuộ c đờ i vố n khô ng phả i thế. Ta biết ơn và
khắ c ghi nhữ ng điều â n nghĩa để hô m nay, mai sau, mai sau và mai sau nữ a sẽ sẵ n sà ng đứ ng ra giú p ngườ i, đứ ng ra
quan tâ m và hỗ trợ như ngườ i khá c đã từ ng giú p mình. Cá i đạ o lí ấ y nó khô ng chỉ là truyền thố ng tố t đẹp củ a dâ n tộ c
mà nó cò n là mộ t lố i số ng cầ n có , phả i có ở mỗ i ngườ i. Tri â n sẽ khiến ngườ i ta dừ ng lạ i khô ng biến thà nh nhữ ng kẻ
vô tâ m, bạ c bẽo trong dò ng đờ i hỗ n tạ p ngoà i kia. Bở i vậ y dù bậ n rộ n hay vộ i vã thế nà o, cũ ng đừ ng quên việc khắ c
ghi lạ i nhữ ng mó n quà từ lò ng tố t, từ sự quan tâ m để giữ gìn và trâ n quý và tạ o cơ hộ i cho bả n thâ n hoà n thiện con
ngườ i củ a chính mình.
Trên đá , khi muố n khắ c ghi nhữ ng lờ i tố t đẹp cũ ng thậ t khó khă n, bở i đá rấ t cứ ng. Nhưng cũ ng chính sự cứ ng rắ n ấ y
mớ i giữ cho nhữ ng điều â n nghĩa kia khô ng biến mấ t đi theo dò ng chả y thờ i gian. Trong nhữ ng ngà y dịch bệnh Covid
19 tung hoà nh tạ i Việt Nam, để đổ i lấ y sứ c khỏ e và sự an toà n củ a bệnh nhâ n, biết bao bá c sĩ đã thứ c trắ ng đêm, chịu
đự ng sự nó ng bứ c trong bộ đồ bả o hộ bí bá ch và đố i mặ t vớ i nguy hiểm trự c chờ đã biết trướ c. Họ là nhữ ng ngườ i
anh hù ng, và toà n thể nhâ n dâ n Việt Nam đều hiểu điều đó . Thế nên nhữ ng lá thư, nhữ ng lờ i thă m hỏ i cù ng nhữ ng
mó n quà đã lầ n lượ t đượ c gử i đến cá c bá c sĩ nhằ m tiếp thêm chú t sứ c mạ nh nho nhỏ cho họ . Hà nh độ ng tri â n đẹp đẽ
nà y đã đượ c gử i đi từ biết bao con ngườ i Việt Nam, nó đã bà y tỏ mộ t phầ n ý nghĩa rằ ng, lò ng tố t cù ng sự hy sinh củ a
cá c bá c sĩ ấ y đã đượ c khắ c ghi trọ n vẹn lên đá , để dẫ u có mai sau xa xô i thế nà o, con chá u và mọ i ngườ i vẫ n sẽ luô n
nhớ đến. “Nhữ ng mó n quà hô m nay như tiếp thêm nă ng lượ ng cho độ i ngũ anh em y bá c sĩ tạ i bệnh viện. Chú ng tô i
hứ a sẽ cố gắ ng hoà n thà nh tố t nhấ t cô ng tá c phò ng, chố ng dịch. Cá c y bá c sĩ đang điều trị cho cá c bệnh nhâ n nhiễm
Covid-19 hiện tạ i đang ở trong khu cá ch ly nên khô ng thể trự c tiếp cả m ơn Hộ i Nhà bá o. Chú ng tô i sẽ gử i quà và toà n
bộ tình cả m củ a mọ i ngườ i đến cá c bá c sĩ đang thự c hiện nhiệm vụ trong khu cá ch ly” ,đó là lờ i chia sẻ đầ y xú c độ ng
củ a bá c sĩ Lê Đứ c Nhâ n – Giá m đố c tạ i bệnh viện Đà Nẵ ng. Bạ n thấ y khô ng? Khi tri â n đượ c nhâ n lên cù ng nhau nó
đồ ng thờ i cũ ng là sự cô ng nhậ n nhữ ng cố gắ ng hay cố ng hiến củ a ngườ i khá c và bở i vì vậ y khiến ngườ i ta mớ i cà ng
muố n nỗ lự c, cà ng muố n viết tiếp nhữ ng điều đẹp đẽ đến cho cuộ c đờ i.
Khi khoan dung và tri â n đượ c thể hiện, con ngườ i ta đều thậ t dễ dà ng để cả m nhậ n. Nhữ ng ngà y cò n bé, ta đượ c biết
đến sự trả ơn củ a cá c loà i vậ t bé nhỏ dà nh cho con ngườ i trong câ u chuyện “cứ u vậ t, vậ t trả ơn nhâ n trả oá n”. Cò n
lò ng bao dung ta đượ c thấ y qua sự tha thứ củ a Thạ ch Sanh dà nh cho Lí Thô ng – ngườ i đã mưu kế và hã m hạ i chà ng
và o chỗ chết rấ t nhiều lầ n. Đó chính là sự hiện diện củ a lò ng bao dung và sự tri â n trong vă n chương cò n trong cuộ c
số ng hay xã hộ i là nơi con ngườ i trự c tiếp sinh số ng và phá t triển nên nhữ ng tình cả m ấ y, ngườ i ta lạ i cà ng dễ dà ng
nhìn thấ y. Mặ c dù bị mấ t đi bà n châ n trá i do sơ ý và sự cẩ u thả củ a ngườ i tà i xế, Ting Lan Kin đã chẳ ng hề tỏ ra tứ c
giậ n mà thậ m chí cò n thương, khô ng đi kiện vì ngườ i ta “cò n phả i nuô i gia đình nữ a chứ ”. Sự bao dung hó a ra lạ i có
thể cao cả đến vậ y, khi con ngườ i ta dù bị tổ n thương đến thế nà o vẫ n sẵ n sà ng thương xó t và tha thứ cho ngườ i đã
hạ i chính mình. Bao dung cò n thể hiện là khi ta dừ ng lạ i mọ i lờ i chỉ trích hay soi mó i trướ c lỗ i lầ m củ a ngườ i khá c để
mang á nh nhìn tích cự c hơn, và o nhữ ng điểm tố t hay sự cố gắ ng củ a họ . Bở i vậ y mà bao dung đô i khi cũ ng giố ng như
tri â n, lạ i tạ o thêm sứ c mạ nh cho nhiều ngườ i nỗ lự c. Hà nh độ ng thể hiện sự tri â n cũ ng rấ t đơn giả n, nó chỉ là bó hoa
tặ ng thầ y cô giá o cũ nhâ n ngà y 20-11, hay và i lờ i hỏ i thă m cha mẹ khi đi họ c đi là m ở nhữ ng nơi xa, và gầ n gũ i nhấ t là
cá i đấ m lưng, cố c nướ c má t ró t cho mẹ khi mẹ đi là m đồ ng trưa nắ ng phả i về. Tri â n thể hiện đượ c và bao dung cũ ng
thế, nó đơn giả n nhưng ít ai lạ i dễ dà ng thự c hiện đượ c, bở i có lẽ vớ i nhiều ngườ i, để bao dung hay tri â n cầ n có mộ t
điều kiện nhấ t định nà o đó . Nhưng thự c ra, nó vẫ n luô n là m đượ c vớ i bấ t kì hoà n cả nh nà o, dù bạ n nghèo đó i hay
già u sang, dù bạ n là trẻ nhỏ hay ngườ i trưở ng thà nh, nhữ ng tình cả m trên bạ n hoà n toà n có thể thể hiện bằ ng mộ t
tấ m lò ng trâ n thà nh.
Thế nhưng vớ i mộ t xã hộ i vố n có rấ t nhiều quỹ đạ o, ta vẫ n bắ t gặ p ngoà i kia nhữ ng con ngườ i ích kỉ, hẹp hò i, thiếu đi
sự vị tha cầ n thiết trong cuộ c số ng. Đó là cha mẹ – nhữ ng bậ c phụ huynh luô n lợ i dụ ng chứ c vụ củ a mình để á p đặ t
lên con cá i nghĩa vụ họ c tậ p, nghĩa vụ phả i trở thà nh mộ t thiên tà i xuấ t chú ng. Mỗ i khi con là m sai, họ đều thẳ ng tay
trá ch mắ ng mà chưa bao giờ dù ng sự bao dung nên có ở mộ t ngườ i cha, ngườ i mẹ để thấ u hiểu. Chính xá c vớ i sự hẹp
hò i củ a bả n thâ n, cá c bậ c cha mẹ đã đẩ y con cá i và o cá i vò ng luẩ n quẩ n củ a á p lự c họ c hà nh, củ a điểm số mỗ i thá ng
mà chẳ ng hề biết tớ i niềm vui, hay nhữ ng phú t giâ y thư giã n và đặ c biệt chẳ ng bao giờ chú ng nhậ n đượ c sự bao dung,
tha thứ vô cù ng cầ n thiết củ a cha mẹ. Ngoà i họ , ta cò n thấ y trong xã hộ i là ngườ i giá m đố c cứ sai là thích quá t mắ ng
hay ném tà i liệu, đuổ i việc nhâ n viên, đó là cô ngườ i yêu đỏ ng đả nh đò i chia tay chỉ vì mộ t lầ n bạ n trai đến muộ n,…
nhữ ng ngườ i như họ vĩnh viễn sẽ khô ng thể thấ u hiểu ý nghĩa cuộ c đờ i là con ngườ i ta đượ c phép sai và cũ ng có
quyền đượ c là m lạ i, họ khô ng thể mã i mã i giố ng như robot, luô n là m đú ng mà chưa từ ng dù ng đến cả m xú c hay suy
nghĩ củ a mình.
Cò n đó , cũ ng trong xã hộ i là nhữ ng con ngườ i vô ơn, bấ t nghĩa đang ngà y mộ t xuấ t hiện nhiều hơn. Gầ n đâ y là câ u
chuyện đầ y phẫ n nộ về ngườ i phụ nữ đá nh đậ p, đổ chấ t bẩ n lên đầ u mẹ già đã 88 tuổ i. Nhữ ng hà nh vi như vậ y là biểu
hiện cho sự suy đồ i đạ o đứ c, cho nhữ ng suy nghĩ lệch lạ c trong việc điều chỉnh hà nh vi nhâ n cá ch củ a chính mình.
Nhữ ng con ngườ i vô ơn luô n tự bà o chữ a bở i hoà n cả nh khó khă n hay bậ n rộ n cô ng việc mà khô ng trở về thă m cha
mẹ khi họ bị ố m, khô ng cứ u giú p ngườ i đã từ ng có ơn vớ i mình,… thự c chấ t họ đã quên hết tấ t cả sau khi đượ c giú p
đỡ , đượ c quan tâ m. Nhữ ng con ngườ i ấ y đá ng bị lên á n, đá ng để xã hộ i nhìn thấ y mà tự nhìn lạ i và chấ n chỉnh hà nh vi
củ a mỗ i ngườ i.
Có lẽ trong cuộ c số ng nà y, nhữ ng điều đau buồ n, sai lầ m đá ng để quên đi và nhữ ng điều tố t đẹp đá ng để lưu giữ theo
thờ i gian. Nhưng nhữ ng sai lầ m nếu xả y ra quá nhiều, bao dung lặ p đi lặ p lạ i thà nh ra sự dung tú ng. Mà sự dung tú ng
luô n luô n tá c dụ ng ngượ c lạ i, cổ vũ cho con ngườ i tiếp tụ c đi theo cá i xấ u, tiếp tụ c là m sai mà chẳ ng hề tră n trở . Bở i
vậ y khoan dung cũ ng phả i đú ng lú c đú ng chỗ và phù hợ p vớ i hoà n cả nh, khô ng nên quá dễ dà ng cho sự cho đi sự
khoan dung bở i nếu như vậ y ngườ i là m sai sẽ khô ng thể nhậ n ra lỗ i củ a mình mà sử a chữ a. Khi có thể, trướ c khi tha
thứ hã y dà nh và i phú t nó i ra nhữ ng lỗ i sai và giú p nhữ ng ngườ i đó nhậ n thứ c đượ c trong hà nh độ ng củ a mình. Cò n
đố i vớ i tri â n, trong xã hộ i có nhiều “thù ng rỗ ng kêu to” chỉ nó i mà khô ng là m, chỉ hình thà nh nhữ ng sự quan tâ m
trong suy nghĩ mà khô ng tiến tớ i hà nh độ ng, như vậ y việc tri â n sẽ khô ng đượ c thể hiện ra và nhữ ng ý nghĩa tố t đẹp
củ a nó khô ng đượ c biết đến, đồ ng thờ i nhữ ng giá trị nhâ n vă n trong đạ o lý ấ y cũ ng khô ng đượ c truyền đi và tỏ a ra
tớ i mọ i ngườ i trong xã hộ i.
Nếu trong cuộ c số ng nà y cá t biểu hiện cho nhữ ng điều mỏ ng manh và dễ dà ng xó a nhà thì đá lạ i là thứ trứ ng rắ n khó
có thể phá vỡ theo thờ i gian. Bở i vậ y khi viết lên cá t nhữ ng điều tồ i tệ, xấ u xa để nhữ ng dò ng nướ c cuố n đi, khiến
nhữ ng điều đó biến mấ t khỏ i thế gian. Cò n trên đá nhữ ng điều tố t đẹp sẽ mã i đượ c lưu giữ và ghi nhớ . Từ đâ y mỗ i
ngườ i cầ n thấ u hiểu mà phả i mở rộ ng lò ng ra, trướ c mỗ i sự việc khô ng nên mang cá i tư duy hẹp hò i, ích kỷ đi phá n
xét, ta cầ n sự khoan dung để biến nhữ ng thế giớ i tố i tă m trong tâ m hồ n ngườ i khá c đượ c dẫ n đườ ng đi đến á nh sá ng.
Cò n nhữ ng điều tố t đẹp, â n nghĩa sẽ gó p mộ t phầ n hoà n thiện nhâ n cá ch cho mỗ i con ngườ i, vì vậ y dù là ai sẽ nhậ n
đượ c sự giú p đỡ hay nhìn thấ y nhữ ng hà nh độ ng đẹp, hã y khắ c ghi nó trong tim và từ đó nhắ c nhở bả n thâ n về lò ng
tố t về sự đố i đã i nhâ n hậ u củ a bả n thâ n đố i vớ i nhữ ng ngườ i xung quanh.
Guồ ng quay tấ t bậ t củ a cuộ c số ng đang dầ n kéo chú ng đã đi, đưa con ngườ i hò a và o thế giớ i củ a sự hư vô vô định nơi
chú ng ta khó khă n trong việc điều chỉnh bả n thâ n. Nó xó a nhò a dầ n nhữ ng điều tố t đẹp trong con ngườ i, xoay vò ng
khiến ta vô cả m mà quên đi việc tha thứ cho nhau, quên đi việc phả i giú p đỡ và ghi nhớ nhữ ng điều tố t đẹp củ a nhau.
Khi ta dừ ng lạ i đến cuố i cù ng lạ i trở thà nh mộ t con ngườ i trố ng rỗ ng, khô ng cả m xú c và khô ng đượ c tô n trọ ng. Vì thế,
đừ ng ngạ i ngầ n bao dung cũ ng như lưu giữ nhữ ng điều tố t đẹp ý nghĩa củ a ngườ i khá c. Chỉ có như vậ y cuộ c số ng mớ i
có thể nở hoa, nhữ ng ngườ i sai lầ m mớ i có thể tá i sinh và lò ng tố t mớ i đượ c nhâ n lên lan tỏ a vớ i mọ i ngườ i.
Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?

“Tuổ i trẻ giố ng như buổ i sá ng củ a mộ t ngà y, nó trong sạ ch tinh khiết, luô n trà n ngậ p tưở ng tượ ng xa vờ i và hà i hò a”.
Nếu như có ai hỏ i bạ n, trong cuộ c đờ i mỗ i con ngườ i thì điều gì là đẹp nhấ t? Bạ n sẽ trả lờ i như thế nà o? Cò n đố i vớ i
tô i, tuổ i trẻ chính là điều tuyệt vờ i nhấ t trong cuộ c đờ i mỗ i chú ng ta. Cá i tuổ i vừ a ngâ y thơ, vừ a trong sá ng lạ i khá t
khao hướ ng tớ i mụ c tiêu, cá i tuổ i đầ y ướ c mơ muố n chậ p chữ ng trên bướ c đườ ng củ a thà nh cô ng. Vậ y theo bạ n”
Tuổ i trẻ đá ng giá bao nhiêu?”.
Mỗ i chú ng ta từ khi sinh ra cho tớ i lú c nhắ m mắ t từ giã cõ i đờ i thì ai chả có mộ t thờ i tuổ i trẻ nô ng nổ i. Vậ y theo bạ n”
tuổ i trẻ” là gì? Cò n đố i vớ i tô i, ” tuổ i trẻ”là mộ t thờ i nô ng nổ i, mộ t khoả ng thờ i gian đầ y khá t khao và ướ c mơ , cá i tuổ i
vừ a ngâ y thơ vừ a trong sá ng. Cá i tuổ i ta khá t khao đến chá y bỏ ng, muố n rự c lử a nhưng lạ i sai đườ ng vì nô ng nổ i, hay
lạ c lố i vì cá m dỗ . Qua câ u hỏ i” tuổ i trẻ đá ng giá bao nhiêu?” , ngườ i hỏ i muố n nhắ n gử i tớ i ta mộ t thô ng điệp: Khi ta
đang ở trong độ tuổ i đẹp nhấ t củ a đờ i ngườ i, ta phả i biết trâ n trọ ng điều đó . Hã y cứ mơ lớ n và khá t khao lớ n, bở i lẽ
điều đó là miễn phí và có thể ta sẽ thự c hiện đượ c ướ c mơ đó . Tuổ i trẻ là cơ hộ i để ta thể hiện bả n thâ n . Và nó khô ng
thể nà o mua đượ c bằ ng tiền, cho dù là rấ t nhiều tiền thì bạ n cũ ng khô ng thể. Câ u nó i khuyên chú ng ta đừ ng hoà i phí
tuổ i trẻ vì chú ng ta sẽ khô ng thể mua nó bằ ng vậ t chấ t. Nhữ ng thứ đã qua như tuổ i trẻ sẽ khô ng bao giờ ta có thể tìm
lạ i đượ c.
Hồ ng Nhung ở dướ i á nh nắ ng luô n khao khá t trở về tuổ i Thanh Xuâ n củ a mình, trở về cá i tuổ i mà nhữ ng cá nh hoa đỏ
thắ m, rự c lử a trên nhữ ng cá nh đồ ng . Nó muố n trở về mộ t thờ i tuổ i trẻ là m trung tâ m củ a cá nh đồ ng, củ a sự chú ý, nó
muố n nhữ ng bô ng hoa củ a mình tỏ a ngá t hương thơm và rự c đỏ cả mộ t bầ u trờ i. Hay hướ ng dương vớ i nhữ ng cá nh
hoa và ng rự c rỡ dướ i á nh nắ ng mặ t trờ i, là tâ m điểm củ a á nh sá ng , tượ ng trưng cho nhữ ng gì cao quý nhấ t củ a mặ t
trờ i.
Như nhữ ng chú chim non ngoà i kia , chú ng khao khá t đượ c bay tớ i nhữ ng châ n trờ i mớ i , vù ng đấ t mớ i để thá m hiểm.
Chú ng muố n đi và tìm hiểu mọ i thứ xung quanh về con ngườ i và cuộ c đờ i, chú ng khao khá t đượ c bay cao bay xa. Nó
muố n mã i mã i ở tuổ i trẻ để đượ c đi tớ i mộ t châ n trờ i mớ i, để biết về mọ i thứ xung quanh. Và để cả m nhậ n hơi thở
củ a cuộ c số ng , cả m nhậ n nhữ ng gì tinh tế nhấ t.
Dò ng thá c chả y ngoà i kia cũ ng muố n mã i mã i là dò ng chả y xiết, để đi tớ i nhữ ng con sô ng và dò ng thá c mớ i. Nó muố n
tạ o ra â m hưở ng rà o rà o hay ró c rá ch trên từ ng vá ch đá để hò a tấ u cù ng vớ i muô n loà i, tạ o ra mộ t â m hưở ng củ a
cuộ c số ng. Nó muố n mình thậ t sự trong sạ ch, tinh khiết để in bó ng vạ n vậ t dướ i mặ t nướ c , muố n du dương.
Nhữ ng loà i độ ng vậ t ở sâ u thẳ m trong rừ ng , như chú a tể củ a rừ ng xanh , nó muố n quay lạ i cá i thờ i tuổ i trẻ, cá i thờ i
nô ng nổ i, oai hù ng và lẫ m liệt, cá i thờ i cậ y sứ c mạ nh củ a mình để là m cho muô n loà i khiếp sợ , phả i nể phụ c mình. Cá i
thờ i khô ng phả i lo nghĩ gì, cứ thế bướ c đi trong rừ ng xanh, ngướ c nhìn vạ n vậ t xung quanh. Hay như chú ngự a, muố n
quay lạ i cá i thờ i tuổ i trẻ nô ng nổ i, quay lạ i cá i thờ i thỏ a thích chạ y trên đồ ng cỏ xanh, khô ng phả i lo nghĩ gì về cuộ c
số ng.
Có lẽ tuổ i trẻ chính là điều tuyệt vờ i nhấ t trong cuộ c đờ i mỗ i con ngườ i, ở đó ta đượ c thỏ a thích là m nhữ ng điều mình
muố n, đượ c tự do và mơ nhữ ng giấ c mơ vĩ đạ i, cá i thờ i cố gắ ng hết mình cho mụ c tiêu củ a bả n thâ n. Ai cũ ng có tuổ i
trẻ và câ u chuyện về tuổ i trẻ củ a riêng mình. Trong nhữ ng câ u chuyện ấ y đều có nhữ ng hồ i ứ c đẹp kèm theo cả sự
nuố i tiếc mã i in dấ u nơi đá y tim. Có lẽ câ u chuyện về tuổ i trẻ chính là thướ c phim cả m độ ng và tuyệt vờ i nhấ t, đó là
thướ c phim ngắ n tua chậ m lạ i quã ng thờ i gian mà ta đượ c số ng vớ i con ngườ i thậ t củ a chính mình, ta đượ c trả i
nghiệm nhữ ng điều mớ i mẻ.
Nếu như tuổ i trẻ là cá i tuổ i để khá t khao và ướ c mơ chá y bỏ ng cù ng vớ i mụ c tiêu củ a mình,thì Khá nh Vy đã số ng hết
mình vớ i mộ t thờ i tuổ i trẻ cù ng vớ i ướ c mơ. Cô đã số ng cù ng vớ i ướ c mơ củ a mình, số ng vớ i mong muố n để thự c
hiện ướ c mơ, tuổ i trẻ củ a cô là cá i tuổ i để truyền lử a, để đem á nh sá ng tớ i nhữ ng con tim vẫ n cò n chìm trong bó ng
tố i, đá nh thứ c bao ngườ i vẫ n cò n trong mộ t giấ c ngủ say.
Hay độ i tuyển U23 Việt Nam, cá c anh chính là nhữ ng chiến binh trên sâ n cỏ , cá i thờ i tuổ i trẻ củ a cá c anh chính là cá i
thờ i rự c lử a vớ i bó ng đá , số ng hết mình vớ i niềm yêu thích và đam mê . Trở thà nh tâ m điểm trên sâ n cỏ , như mộ t thứ
á nh sá ng chó i trang củ a mù a hè, đá nh thứ c bao con tim có niềm đam mê bó ng đá .
Nhó m nhạ c Black Pink, cá c cô gá i đã số ng hết mình trên sâ n khấ u, số ng hết mình vớ i niềm đam mê. Cá c cô chính là
nhữ ng ngô i sao trên sâ n khấ u, là tâ m điểm soi sá ng cả mộ t bầ u trờ i đầ y ướ c mơ. Cá c cô gá i đã đem niềm đam mê ca
nhạ c lan tỏ a tớ i tấ t cả mọ i ngườ i, giú p cho mọ i ngườ i có sự tự tin hơn trên sâ n khấ u.
Nhưng kèm theo nhữ ng điều tuyệt vờ i đó , nhữ ng ướ c mơ cao cả đó thì ta cũ ng có nhữ ng sự hố i tiếc, hố i tiếc vì bả n
thâ n đã bỏ lỡ cơ hộ i, hồ i tiếc vì ta đã bá n quá nhiều thờ i gian và o nhữ ng việc vô bổ , tiếc nuố i vì ta chưa cố gắ ng hết
mình, tiếc nố i vì ta chưa đặ t đượ c ướ c mơ và mụ c tiêu cho mình. Đồ ng thờ i hố i tiếc về nhữ ng chuyện đã qua và phả i
thố t lên rằ ng” giá như”,” ướ c gì” nhữ ng câ u từ đó giờ đâ y đã trở thà nh tro bụ i và khô ng hề có tá c dụ ng, vì tổ n thấ t lớ n
nhấ t là tổ n thấ t về thờ i gian.
Giớ i trẻ hiện nay lạ i nhữ ng ngườ i khô ng coi trọ ng tuổ i trẻ, coi nó là tấ m kính phả n chiếu lạ i cuộ c số ng . Để rồ i khi về
già , phả i ngậ m ngù i hố i tiếc. Nó i câ u “giá như” tuổ i trẻ mình có nhữ ng ướ c mơ và khá t khao lớ n, chá y hết mình vì mộ t
thờ i thanh xuâ n, cứ bướ c đi cho dù có mệt mỏ i, cứ đi qua mọ i giô ng tố củ a tạ o hó a để tìm đến con đườ ng củ a thà nh
cô ng.
Bên cạ nh nhữ ng con ngườ i khô ng coi trọ ng tuổ i trẻ thì cũ ng có nhữ ng con ngườ i có tuổ i trẻ nhưng lạ i khô ng biết
hưở ng thụ . Họ có đầ y đủ mọ i thứ nhưng lạ i cứ ỉ lạ i và khô ng muố n thự c hiện, bở i lẽ họ cho rằ ng đó là nhữ ng con
đườ ng củ a sự thấ t bạ i. Khi mà nhữ ng ngườ i cò n khô ng có tuổ i trẻ để thự c hiện, họ ướ c họ là nhữ ng ngườ i có đầ y đủ
mọ i thứ để thự c hiện mộ t tuổ i trẻ đầ y khá t khao củ a mình. Họ có thể mơ lớ n, giá m quyết tâ m vớ i ướ c mơ và mụ c tiêu
củ a mình, số ng chết cù ng vớ i nó . Nhưng đó chỉ là nhữ ng suy nghĩ mà họ muố n. Tô i tự hỏ i, khi họ có đầ y đủ mọ i thứ
thì họ có chấ p nhậ n số ng hết mình vớ i tuổ i trẻ củ a mình khô ng? Hay lạ i giố ng như nhữ ng phầ n cá biệt kia, cứ ướ c rồ i
lạ i ỉ lạ i? Bở i lẽ con ngườ i là vậ y, cứ ỉ lạ i ngà y mai, rồ i lạ i mai dà i. Vậ y là tuổ i thanh xuâ n đã kết thú c. Ta đã bỏ đi cơ hộ i
và bỏ đi biết bao nhiêu thờ i gian quý giá củ a mình. Bở i lẽ đờ i ngườ i ngắ n lắ m, chỉ chớ p mắ t thô i mà ta đã nhắ m mắ t
từ giã cõ i đờ i rồ i . Nếu như từ bâ y giờ ta khô ng thự c hiện thì sẽ muộ n và khô ng có gì có thể bù đắ p đượ c.
Bên cạ nh nhữ ng con ngườ i có tuổ i trẻ thì cũ ng có nhữ ng con ngườ i khô ng coi trọ ng tuổ i trẻ, họ đã bỏ lỡ mấ t tuổ i
thanh xuâ n củ a mình. Và nghĩ rằ ng củ a cả i vậ t chấ t có thể mua lạ i đượ c. Họ nghĩ rằ ng , đồ ng tiền có thể mua lạ i tấ t cả .
Nhưng suy nghĩ đó đã hoà n toà n sai lệch, bở i trên đờ i cũ ng có nhữ ng thứ khô ng thể mua đượ c bằ ng tiền hoặ c rấ t
nhiều tiền. Tuổ i trẻ nếu như mua đượ c bằ ng tiền thì ai chẳ ng muố n mua, ai chẳ ng muố n lao độ ng hết sứ c để lấ y tiền
mua nó , ai chẳ ng muố n quay lạ i thờ i Thanh Xuâ n tươi đẹp. Nhưng đố i vớ i tuổ i trẻ thì tiền khô ng là gì cả .
” Tuổ i trẻ giố ng như mộ t cơn mưa rà o, cho dù bị cả m vẫ n muố n quay lạ i để đượ c ướ t thêm mộ t lầ n nữ a”. Tuổ i trẻ
chính là cá i tuổ i đẹp nhấ t củ a đờ i ngườ i , cá i tuổ i ta khao khá t đượ c ướ c mơ chá y bỏ ng vớ i mụ c tiêu, đượ c rự c chá y
như á nh mặ t trờ i, như nhữ ng á ng mâ y, nhữ ng ngô i sao lấ p lá nh nhấ t trên bầ u trờ i để trở thà nh tâ m điểm. Cá i tuổ i
vừ a ngâ y ngô , vừ a trong sá ng, cá i tuổ i ta bị sa ngã trướ c nhữ ng ngã rẽ cuộ c đờ i bở i cá m dỗ . Nhưng tuổ i trẻ ( tuổ i
Thanh Xuâ n) vẫ n là tuổ i đẹp nhấ t. Có lẽ ai cũ ng muố n mình đượ c quay trở lạ i thờ i Thanh Xuâ n để thự c hiện ướ c mơ
củ a bả n thâ n, để đi tớ i cuố i cù ng củ a chặ ng đườ ng nơi có á nh sá ng.
Lấy câu nói và câu chuyện trên làm gợi ý, hãy viết một bài văn ngắn về chủ đề: Ý nghĩa của những điều nhỏ
bé.
DÀ N Ý CHI TIẾ T
Mở bài:
 Trong xã hộ i hiện nay, ai ai cũ ng mong muố n bả n thâ n mình thà nh cô ng, khô ng nhữ ng vậ y mà phả i thà nh
cô ng thậ t sớ m.
 Chính vì vậ y, nhiều bạ n trẻ đã chọ n con đườ ng tắ t cho riêng mình và rồ i họ đã thấ t bạ i thả m hạ i. Hoặ c đơn
giả n hơn, đó là bạ n mong muố n có mộ t cuộ c số ng đủ đầ y, hạ nh phú c nhưng bạ n chỉ ngồ i đó mà ướ c ao, khao
khá t nhữ ng điều quá tầ m vớ i, nhữ ng điều lớ n lao mà có lẽ cả cuộ c đờ i chú ng ta cũ ng khô ng thể là m đượ c.
 Bạ n đâ u biết rằ ng, để đạ t đượ c nhữ ng thà nh tự u lớ n lao trong cuộ c đờ i, ta cầ n nên bắ t đầ u từ nhữ ng điều
nhỏ nhặ t, bở i chú ng mang rấ t nhiều ý nghĩa tuyệt vờ i.
Thân bài:
1. Giải thích câu nói, câu chuyện trong đề bài:
 Ai cũ ng muố n là m đượ c điều gì đó lớ n lao, nhưng lạ i khô ng nhậ n ra rằ ng cuộ c số ng đượ c tạ o thà nh từ nhữ ng
điều rấ t nhỏ . Câ u nó i trên vố n dĩ là lờ i nhậ n định củ a đạ i vă n hà o Frank A. Clark. Cuộ c số ng củ a chú ng ta là
tấ t cả nhữ ng gì nhỏ bé tồ n tạ i xung quanh tạ o nên. Chính vì chú ng quá nhỏ bé, khô ng đá ng kể nên hầ u hết
nhữ ng ngườ i khao khá t điều lớ n lao kia dù vô tình hay cố ý, họ vẫ n sẽ khô ng quan tâ m đến nhữ ng điều nhỏ
nhặ t trong cuộ c số ng.
 Câ u chuyện ngắ n trong đề bà i: Chú ng ta dễ dà ng nhậ n thấ y cô ng việc củ a chú bé đang là m thậ t vô nghĩa phả i
khô ng nà o? Nhưng câ u nó i cuố i cù ng củ a chú bé đã là m cho chú ng ta – nhữ ng con ngườ i trưở ng thà nh phả i
thứ c tỉnh. “nhưng chá u nghĩ mình có thể là m đượ c điều gì đó , ít nhấ t là cứ u đượ c nhữ ng con sao biển nà y”.
Chú bé có nhậ n thứ c đượ c nhữ ng hà nh độ ng mà mình đang là m khô ng? Chắ c chắ n có ! Nhưng trong tâ m hồ n
non nớ t ấ y, việc giú p cho phầ n nà o nhữ ng con sao biển đượ c số ng đố i vớ i chú bé thậ t quan trọ ng. Có thể, chú
khô ng cứ u đượ c tấ t cả nhữ ng con sao biển kia nhưng hà nh độ ng cao quý củ a chú bé quả thậ t là bà i họ c hữ u
ích cho chú ng ta. Khô ng cầ n nhữ ng điều gì quá lớ n lao, hã y bắ t đầ u từ nhữ ng việc nhỏ bé như thế.
2. Tại sao những điều nhỏ bé trong cuộc sống lại mang nhiều ý nghĩa đến như thế?
 Nhiều bạ n trẻ ngà y nay khao khá t thà nh cô ng và là m tấ t cả để có thể đạ t đượ c điều đó . Cá c bạ n tìm hiểu
nhữ ng cá ch thứ c nà o đó để thà nh cô ng dễ dà ng hơn. Nhưng cuộ c đờ i đâ u trả i hoa hồ ng dướ i châ n mỗ i chú ng
ta. Sự va chạ m cuộ c số ng cò n ít, thiếu hiểu biết về cuộ c số ng, thiếu kĩ nă ng mềm, …và rấ t nhiều điều cò n chưa
họ c hỏ i, trau dồ i, bạ n có đang lí tưở ng hó a về cuộ c số ng? Để thà nh cô ng, điều đầ u tiên bạ n cầ n là suy nghĩ
đú ng đắ n và có hướ ng đi thích hợ p. Ví dụ , trên thế giớ i có rấ t nhiều tấ m gương thà nh cô ng, nhữ ng tỉ phú ,
triệu phú thà nh danh. Thế nhưng, chú ng ta cầ n đọ c qua tiểu sử về nhữ ng ngườ i đó và hiểu rằ ng, để có đượ c
địa vị, khố i tà i sả n đá ng mơ ướ c như hiện giờ , họ đã phả i trả i qua tră m ngà n cay đắ ng, tủ i nhụ c, thay đổ i
hà ng chụ c, thậ m chí là hà ng tră m cô ng việc khá c nhau. Họ có thể phả i là m nhữ ng cô ng việc như chạ y bà n,
nhâ n viên dọ n dẹp vệ sinh đến bá n hà ng lề đườ ng, … Bạ n có thể tự nhìn lạ i bả n thâ n mình, xem bạ n đã có
bao nhiêu vố n kinh nghiệm số ng thự c tế. Bạ n đã chuẩ n bị đượ c nhữ ng kĩ nă ng nà o để thà nh cô ng hơn? Khi
bạ n nghĩ suy mộ t cá ch thấ u đá o về nhữ ng điều nà y, chắ c chắ n mộ t ngà y nà o đó , bạ n sẽ thà nh cô ng.
 Mộ t điều đơn giả n hơn, dễ hiểu hơn đó chính là suy nghĩ từ vị trí củ a mộ t em họ c sinh. Em muố n trở thà nh
mộ t ngườ i họ c sinh giỏ i đượ c cha mẹ, thầ y cô và bạ n bè quý trọ ng, trầ m trồ thì bả n thâ n em cầ n có sự nỗ lự c
khô ng ngừ ng. Bả n thâ n cá c em cầ n chủ độ ng và bắ t đầ u từ nhữ ng việc nhỏ bé nhấ t như lên kế hoạ ch họ c tậ p,
phâ n bổ thờ i gian hợ p lí, tự họ c tậ p, trau dồ i và nêu cao tinh thầ n tự giá c trong họ c tậ p… Có như vậ y, việc họ c
củ a em sẽ trở nên dễ dà ng và việc đạ t đượ c nhiều thà nh tích cao trong họ c tậ p sẽ khô ng cò n là điều quá khó
khă n nữ a.
 Như vậ y, ngay khi bạ n nghĩ đến nhữ ng điều lớ n lao thì lậ p tứ c bạ n hã y xâ y dự ng cho mình mộ t lịch trình cho
nhữ ng điều nhỏ bé cầ n thự c hiện. Và trên hết, bạ n cầ n có mộ t sự kiên trì, bền bỉ, sự nỗ lự c, phấ n đấ u hết
mình trong nhữ ng điều nhỏ bé ấ y. Đừ ng nghĩ rằ ng nhữ ng việc ấ y là nhỏ bé mà xem thườ ng, rồ i khô ng
nghiêm tú c vớ i nó , bở i chính nhữ ng điều nhỏ bé nhỏ nhặ t ấ y mớ i chính là nền tả ng tạ o nên thà nh cô ng lớ n
mà bạ n cũ ng khô ng thể ngờ tớ i đượ c.
3. Dẫn chứng:
Cô bé chă n bò Đinh Thị Bích Châ u
 Đinh Thị Bích Châ u (SN 1982), Giá m đố c cô ng ty TNHH Đầ u tư Hoà n Châ u (TP HCM), sinh ra và lớ n lên trong
mộ t gia đình nghèo đô ng anh em, ở vù ng quê xa xô i hẻo lá nh củ a đấ t cao nguyên đầ y nắ ng gió . Tuổ i thơ trả i
qua nhữ ng thá ng ngà y trên cá nh đồ ng khô cằ n và nhữ ng ngọ n đồ i cao trậ p trù ng vớ i đà n bò củ a gia đình,
nhưng khô ng vì thế mà cô bé chă n bò nả n lò ng. Châ u luô n là lớ p trưở ng từ bậ c tiểu họ c và dẫ n đầ u về thà nh
tích họ c tậ p, đượ c trao tặ ng nhiều giấ y khen củ a tỉnh và Trung ương Đoà n. Ở nhà , Châ u là cá nh tay đắ c lự c
củ a cả gia đình trong việc đồ ng á ng.
 Tố t nghiệp phổ thô ng, Châ u khă n gó i lên Sà i Gò n họ c đạ i họ c. Gia cả nh khó khă n nên dù đậ u 2 trườ ng đạ i
họ c, nhưng cô quyết định chọ n họ c hệ cao đẳ ng để đỡ tiền họ c phí cho gia đình và có thể đi là m kiếm tiền
phụ ba mẹ nhanh nhấ t. Mỗ i thá ng, Châ u chỉ có 500.000 đồ ng để số ng ở đấ t Sà i Gò n vớ i bao nhiêu chi phí phả i
trang trả i.
 Châ u kể có thể uố ng bịch trà đá bạ n mình uố ng dở trong hộ c bà n, hay ă n hộ p cơm thừ a, đi bộ giữ a trờ i nắ ng
nó ng mỗ i ngà y tớ i trườ ng mà khô ng hề nả n chí. Khi Châ u tố t nghiệp, khô ng mộ t nơi nà o nhậ n và o là m vì
khô ng có kinh nghiệm, quen biết.
 “Mình đã trả i qua tấ t cả cá c cô ng việc có thể kiếm đượ c tiền từ phụ c vụ bà n cho tớ i phá t tờ rơi, dạ y kèm và đi
bá n hà ng theo ca… Bao nhiêu nă m đi là m cũ ng là bấ y nhiêu nă m mình chắ t lọ c đượ c kinh nghiệm số ng và kỹ
nă ng đà m phá n trong cô ng việc”, Châ u tâ m sự .
 Châ u họ c hỏ i khô ng ngừ ng, để tớ i nă m 2007 thà nh lậ p cô ng ty đầ u tiên Moami kinh doanh hà ng may mặ c.
Châ u thấ t bạ i ngay mộ t nă m sau đó vì khô ng có chuyên mô n và thiếu vố n. Nhưng nhờ sự độ ng viên củ a bạ n
đồ ng hà nh, cô tiếp tụ c kiên trì vớ i sự nghiệp kinh doanh, dấ n thâ n và o ngà nh thủ y sả n.
 Ngay trong giai đoạ n khủ ng hoả ng kinh tế toà n cầ u, cô ng ty Hoà n Châ u ra đờ i. Khô ng biết bao đêm cô chủ
nhỏ phả i thứ c tớ i 3-4h sá ng để là m việc vớ i khá ch hà ng nướ c ngoà i do khá c mú i giờ . Châ u họ c từ cá ch nhìn
nhậ n con giố ng cho tớ i từ ng thớ cá fillet; họ c từ cá ch gọ i tên cho tớ i cá ch phâ n biệt mà u sắ c…
 Châ u nó i: “Khó khă n củ a kẻ chậ p chữ ng kinh doanh như trẻ em tậ p đi. Nếu trẻ bướ c ngã đau thế nà o thì
doanh nghiệp nhỏ khở i nghiệp cũ ng trả i qua như thế, và cò n hơn thế… Bở i nhữ ng cú ngã phả i trả giá bằ ng
nhiều tổ n thấ t về tà i chính, mồ hô i, má u và nướ c mắ t”.
 Khó khă n khô ng là m cho Châ u chù n bướ c, và nhờ sự nhanh nhạ y trong cá ch tiếp cậ n khá ch hà ng, hiểu rõ đặ c
tính củ a từ ng thị trườ ng và trên hết là tạ o uy tín trong kinh doanh, cô ng ty Hoà n Châ u đã có doanh thu 15 tỷ
đồ ng nă m 2008. Mộ t nă m sau, doanh thu đã là 84 tỷ đồ ng. Doanh thu cứ thế tă ng vù n vụ t – 170 tỷ đồ ng nă m
2010, hơn 335 tỷ đồ ng nă m 2011, hơn 400 tỷ đồ ng nă m 2012…
 Chính những điều nho nhỏ trong cuộc sống lại thể hiện tình yêu thương lớn lao nhất.
(Khuyết danh)
Phần đẹp nhất trong đời một người tốt là những hành động tử tế và yêu thương nhỏ bé, vô danh, không được nhớ đến.
(William Wordsworth)
Tôi khao khát làm được những điều vĩ đại và cao cả, nhưng trách nhiệm chính của tôi là làm được những điều nhỏ nhặt
như thể chúng vĩ đại và cao cả.
(Helen Keller)
Những điều lớn lao được tạo nên từ nhều điều nhỏ nhặt.
(Vincent Van Gogh)
Nhiều người nhỏ bé, ở nhiều nơi nhỏ bé, làm nhiều điều nhỏ bé, điều đó có thể thay đổi bộ mặt của thế giới.
(Khuyết danh)
Đôi khi những điều nhỏ nhất chiếm lấy phần lớn trái tim ta.
(A. A. Milne)
Hãy tận tâm với những điều nhỏ nhặt, bởi điểm mạnh của bạn nằm ở đó.
(Mẹ Teresa)
4. Bàn bạc, mở rộng vấn đề

Bên cạ nh nhữ ng ngườ i luô n nỗ lự c hết mình để thà nh cô ng từ nhữ ng điều nhỏ bé nhấ t thì lạ i có nhữ ng ngườ i cứ mã i
lạ c và o thế giớ i củ a sự ả o tưở ng. Họ đặ t ra cho mình biết bao điều vĩ đạ i, lớ n lao nhưng rồ i lạ i cứ quẩ n quanh, xoay
vầ n vớ i nhữ ng điều khô ng tưở ng đó mà khô ng phá t triển đượ c.
Chính vì vậ y, bả n thâ n họ cũ ng mấ t đi sự tin tưở ng mà khô ng dá m hà nh độ ng, khô ng dá m dấ n thâ n bở i vì họ luô n lo

sợ thấ t bạ i. Đô i khi, mong muố n quá lớ n cũ ng khiến cho ngườ i ta cứ mã i luẩ n quẩ n trong vò ng xoá y cuộ c đờ i, khô ng
có lố i thoá t.
Kết bài:
Mộ t cuộ c số ng vĩ đạ i luô n đượ c kết tinh, xâ y đắ p từ nhữ ng điều nhỏ bé, nhỏ nhặ t nhấ t củ a cuộ c số ng đờ i thườ ng.
Ta cầ n nhậ n rõ mong muố n củ a bả n thâ n và có kế hoạ ch rõ rà ng, chi tiết, thự c hiện từ nhữ ng điều nhỏ bé nhấ t để có
thể tự mình bướ c đến con đườ ng thà nh cô ng.
NLXH: Châm ngôn hay về sự lạc quan

Người bi quan luôn tìm thấy khó khăn trong mọi cơ hội. Người lạc quan luôn nhìn được cơ hội trong từng khó khăn.
Sự khác biệt duy nhất giữa một ngày tốt đẹp và một ngày tồi tệ nằm ở chính thái độ của bạn.
Luôn luôn có ánh sáng đằng sau những đám mây.
– Louisa May Alcott –
Cuộc sống không phải để sợ mà để hiểu. Đây chính là lúc chúng ta cần phải tìm hiểu nhiều hơn về cuộc sống để làm vơi
bớt mọi nỗi sợ hãi.
Niềm hy vọng là điều rất quan trọng. Nó giúp cho hiện tại bớt khắc nghiệt. Nếu ta hy vọng rằng ngày mai sẽ tốt đẹp hơn,
ta sẽ chịu đựng được khó khăn của ngày hôm nay.
– Thích Nhất Hạnh –
Bạn sẽ khó mà có thể bắt đầu viết chương tiếp theo của cuộc đời mình khi mà bạn cứ đọc mãi những chương trước đó.
Dù bạn nghĩ mình là người có khả năng hay không có khả năng bạn đều đúng.
– Henry Ford –
Thành công không phải là đích đến cuối cùng, thất bại cũng chẳng phải vực sâu thăm thẳm, đó chỉ là động lực để bạn
vững vàng hơn trên con đường sắp tới.
Đừng đếm những gì bạn đã mất, hãy quý trọng những gì bạn đang có và lên kế hoạch cho những gì sẽ đạt được bởi quá
khứ không bao giờ trở lại, nhưng tương lai sẽ bù đắp cho những mất mát.
Lạc đường không đáng sợ, đáng sợ nhất là không biết mình muốn đi đâu. Một khi bạn đã quyết tâm đi tới cùng, thì
hướng nào rồi cũng sẽ tới đích.
Mọi việc trở nên tốt đẹp hơn hay tồi tệ đi đều bắt nguồn từ suy nghĩ của bạn.
– William Shakepeare –
Chúng ta không nên bỏ cuộc, chúng ta không nên để những khó khăn đánh bại mình.
Lạc quan là niềm tin dẫn tới thành tựu. Bạn chẳng thể làm được điều gì mà thiếu đi hy vọng và sự tự tin.
– Helen Keller –
Chỉ vì số phận không chia cho bạn quân bài tốt không có nghĩa là bạn nên bỏ cuộc. Nó chỉ có nghĩa là bạn phải chơi
những quân bài đó với tiềm năng tối đa của chúng.
Khi cơn bão vừa qua, ta thậm chí sẽ không thể nhớ nổi mình đã vượt qua nó thế nào, ta đã cố sống sót thế nào, ta còn
không thể chắc chắn nổi cơn bão đã thực sự qua chưa, nhưng có một điều chắc chắn rằng khi ta đi ra khỏi cơn bão đó,
ta sẽ không còn là con người khi ta bước vào.
Khi cuộc sống dồn bạn vào bước đường cùng, đừng hỏi: “Tại sao là tôi?” mà hãy nói rằng: “Cứ thử tôi đi!”.
Chỉ cần luôn lạc quan hướng về phía trước, mọi trắc trở ở thời điểm hiện tại sẽ biến thành một món quà mà định mệnh
dành tặng cho bạn. Theo anh bay đến tận cùng của thế giới.
– Nguyệt Lưu Quang –
Đừng bao giờ than vãn trước một việc đã rồi, nhìn thẳng vào vấn đề và tự hỏi mình có thể làm được gì.
Không thể nào thay đổi ngày hôm qua nhưng ngày hôm nay vẫn còn cơ hội.
Không có khó khăn trường tồn. Chỉ có con người cứng rắn trường tồn.
Khi một cánh cửa đóng lại, cánh cửa khác sẽ mở ra. Nhưng chúng ta thường nhìn cánh cửa đã đóng đày luyến tiếc đến
nỗi chúng ta không nhìn thấy cánh cửa khác đã mở ra cho chúng ta.
– Alexander Graham Bell –
Nếu người khác tôn trọng bạn, hãy tôn trọng họ. Nếu họ không tôn trọng bạn, vẫn cứ tôn trọng họ, đừng để hành động
của người khác ảnh hưởng đến nhân cách tốt đẹp của bạn. Bởi lẽ, bạn chính là bạn chứ không phải là một ai khác.
Nếu số phận chia cho bạn những quân bài xấu, hãy để sự khôn ngoan khiến bạn thành người chơi giỏi.
– Francis Quarles –
Cuộc sống rất ngắn. Đừng lãng phí nó bởi nỗi buồn. Hãy là chính mình, luôn vui vẻ, tự do và trở thành bất cứ thứ gì bạn
muốn.
– Robert H. Schuller –
Khó khăn rồi sẽ qua đi. Giống như cơn mưa ngoài của sổ, có tầm tã cỡ nào rồi cuối cùng cũng sẽ trời quang mây tạnh.
Bảy năm vẫn ngoảnh về phương.
– Bắc Ân Tầm –
Những khó khăn trong cuộc sống là điều không tránh khỏi. Việc cần làm là lựa chọn cách thức để vượt qua.
– L.O. Baird –
“Những ước mơ không chết chừng nào bạn còn nuôi dưỡng nó bằng niềm đam mê”.
(Nick Vujick)
Suy nghĩ của Anh/ chị về câu nói trên.
Sự đầ y đủ về mặ t thể chấ t khô ng thể so sá nh đượ c vớ i mộ t tâ m hồ n trà n đầ y nghị lự c. Vậ y thứ vũ khí bấ t bạ i mà tâ m

hồ n sở hữ u là gì? Theo tô i đó chính là ướ c mơ, hoà i bã o. Nick Vujick- mộ t ngườ i khiếm khuyết về mặ t cơ thể nhưng
lạ i mang trong mình mộ t tâ m hồ n toà n vẹn, để ngà y hô m nay, anh đã trở thà nh mộ t nhà diễn giả nổ i tiếng và dá m
đứ ng trướ c mọ i ngườ i khẳ ng định rằ ng “Nhữ ng ướ c mơ khô ng chết chừ ng nà o bạ n cò n nuô i dưỡ ng nó bằ ng niềm
đam mê”. Đú ng vậ y, Nick đã cho chú ng ta thấ y đượ c giá trị củ a ướ c mơ đố i vớ i cuộ c đờ i mỗ i ngườ i và tầ m quan trọ ng
củ a việc nuô i dưỡ ng đam mê củ a chính mình.
Sự tồ n tạ i củ a con ngườ i đượ c chia là m hai dạ ng: tồ n tạ i că n bả n và tồ n tạ i có giá trị. Sự tồ n tạ i că n bả n đá p ứ ng đượ c

nhữ ng nhu cầ u vậ t chấ t đả m bả o cho sự số ng con ngườ i, nghĩa là chỉ cầ n số ng, cò n số ng là m sao khô ng quan trọ ng.
Nhưng sự tồ n tạ i có giá trị lạ i ở cấ p độ cao hơn, tứ c thỏ a mã n đượ c nhữ ng mong muố n củ a bả n thâ n đồ ng thờ i mang
lạ i lợ i ích cho xã hộ i. Điển hình như sứ có giá trị hơn gố m thô vì đã qua cô ng đoạ n trá ng men. Vậ y chấ t men là m cho
cuộ c số ng nà y trở nên có giá trị là gì? Đó chính là ướ c mơ. Ướ c mơ chính là nhữ ng kì vọ ng, khá t khao củ a bả n thâ n
bắ t nguồ n từ đam mê, sở thích và mong muố n đượ c thể hiện, đượ c cố ng hiến. Nếu khô ng có ướ c mơ, sự xuấ t hiện củ a
chú ng ta chỉ đượ c gọ i là “tồ n tạ i qua ngà y”, ta chỉ “số ng” thự c sự khi là m đượ c nhữ ng điều mà mình hằ ng khao khá t
mà thô i. Nhìn và o Nick, sự tồ n tạ i că n bả n củ a anh ta khô ng đượ c toà n vẹn bở i mộ t cơ thể khiếm khuyết, thế nhưng
ướ c mơ đã trở thà nh đô i bà n tay giú p anh viết nên nhữ ng trang sá ch đờ i mình, lò ng đam mê chá y bỏ ng đã biến thà nh
đô i châ n để anh tiến bướ c đến nơi á nh sá ng và nó i cho cả thế giớ i biết rằ ng: “ Tô i là m đượ c, và bạ n cũ ng thế”. Bạ n
thiếu đô i bà n tay, đam mê ở cạ nh bạ n. Bạ n thiếu đô i châ n, đam mê vẫ n ở cạ nh bạ n. Nhưng nếu thiếu ướ c mơ, đam mê
củ a bạ n sẽ bị bó p chết. Khô ng cầ n biết bạ n tồ n tạ i ra sao, dù là trọ n vẹn hay khiếm khuyết , nếu khô ng có ướ c mơ,
cuộ c đờ i bạ n sẽ trở nên vô nghĩa. Vậ y bạ n muố n trở thà nh gố m thô hay sứ ?
Tô i tự hỏ i tạ i sao ướ c mơ lạ i “khô ng chết chừ ng nà o bạ n cò n nuô i dưỡ ng nó bằ ng đam mê”? Có lẽ đâ y là mố i quan hệ

mậ t thiết giữ a hai khá i niệm: ướ c mơ và đam mê. Đam mê là sự nhiệt huyết, rèn luyện và theo đuổ i đến cù ng thế nên
thiếu đi đam mê thì ướ c mơ sẽ chẳ ng bao giờ thự c hiện đượ c, mà nó sẽ mã i chỉ là ướ c mơ mà thô i. Cò n nếu khô ng có
ướ c mơ thì đương nhiên sự đam mê sẽ chẳ ng bao giờ tồ n tạ i . Bạ n có thấ y con diều nà o bay lượ n trên khô ng trung
cũ ng có mộ t sợ i dâ y neo giữ lạ i khô ng? Đam mê chính là sợ i dâ y ấ y, sẽ dẫ n đưa ướ c mơ củ a bạ n bay cao, bay xa và
khô ng bị lầ m đườ ng lạ c lố i. Chính vì thế hã y điều khiển thậ t chắ c sợ i dâ y đam mê củ a mình để ướ c mơ đi đú ng
hướ ng. Thế mớ i thấ y, ướ c mơ và đam mê là hai thứ luô n song hà nh và khô ng thể tá ch rờ i nhau.
Mộ t sự thậ t là , dù cho ướ c mơ củ a bạ n có lớ n, lò ng đam mê củ a bạ n có chá y bỏ ng đến thế nà o thì trên con đườ ng
thự c hiện ướ c mơ bạ n cũ ng sẽ gặ p phả i nhữ ng va vấ p, khó khă n. Có nhữ ng ngườ i sẽ gụ c ngã , cũ ng có nhữ ng ngườ i
tiếp tụ c đứ ng dậ y và đi tiếp. Tô i sẽ cho cá c bạ n nghe câ u chuyện về “ cha đẻ” củ a nhữ ng chú “chuộ t Mickey” và “vịt
Donal” đã từ ng bị sa thả i vớ i lí do “thiếu trí tưở ng tượ ng và ý tưở ng tố t”. Vậ y điều gì đã dẫ n đưa cá i trên Walt Disney
lên tượ ng đà i củ a ngà nh giả i trí phim hoạ t hình nổ i tiếng thế giớ i? Đó chẳ ng phả i là bả n lĩnh dá m đứ ng dậ y sau thấ t
bạ i hay sao. Đằ ng sau cá i bả n lĩnh “thép” ấ y chính là mộ t con ngườ i khô ng ngừ ng đam mê. Nếu ngà y ấ y sự thấ t bạ i
dậ p tắ t ướ c mơ củ a ô ng thì liệu hô m nay chú ng ta thể nhậ n đượ c nhữ ng cố ng hiến sá ng tạ o và độ c đá o củ a ô ng
khô ng? Nếu ai đó muố n đà o thả i hay chà đạ p ướ c mơ củ a bạ n, hã y hun đú c lò ng đam mê, vì có khi do đam mê củ a
bạ n chưa đủ lớ n, hoặ c họ đã đá nh giá sai bạ n.Thế mớ i thấ y việc bạ n ngã như thế nà o khô ng quan trọ ng, quan trọ ng là
bạ n đã đứ ng lên như thế nà o. Bạ n đứ ng lên, là để khô ng phụ chính mình. Bạ n đứ ng lên, là để chứ ng minh cho nhữ ng
ngườ i khô ng cô ng nhậ n bạ n hiểu rằ ng họ đã sai. Và việc dá m đứ ng dậ y sau vấ p ngã củ a bạ n khô ng chỉ vì bạ n mà cò n
là vì nhữ ng ngườ i ủ ng hộ bạ n nữ a.
Giố ng như việc thiếu nướ c câ y sẽ chết, thiếu gió diều sẽ ngừ ng bay. Con ngườ i thiếu đi ướ c mơ cũ ng chính là đang
chết dầ n trong tâ m hồ n. Mộ t ngườ i thự c dụ ng, chỉ số ng qua ngà y dự a và o nhữ ng giá trị vậ t chấ t tầ m thườ ng thì chẳ ng
khá c chi mộ t kẻ du mụ c lạ c đườ ng lẻ loi giữ a sa mạ c, mộ t con thuyền đứ t neo trô i vô định giữ a đạ i dương mênh mang
khô ng bờ khô ng bến, chẳ ng biết mình sẽ đi đâ u, về đâ u và ngà n đờ i cũ ng chẳ ng biết đượ c ý nghĩa tồ n tạ i củ a bả n thâ n
là gì. Thế nên hã y đừ ng như nhữ ng ngườ i ấ y, hiện hữ u trong mộ t cá i xá c khô vớ i cá i linh hồ n bằ ng gỗ , số ng khô ng có
cá tính, khô ng đượ c mọ i ngườ i cô ng nhậ n. Sự xuấ t hiện củ a nhữ ng ngườ i ấ y sẽ khiến cuộ c đờ i tẻ nhạ t, vô vị và ngay
cả bả n thâ n họ cũ ng chính là nhữ ng bả n thể vô giá trị.
Quan niệm củ a Nick Vujick là m tô i vỡ lẽ ra nhiều thứ . Triết lí củ a anh mang đến cho tô i nhiều giá trị sâ u sắ c về cuộ c
đờ i: về mụ c đích, bả n chấ t và cá ch thứ c chinh phụ c ướ c mơ. Khô ng chỉ thế tiếng nó i ấ y như hồ i chuô ng thứ c tỉnh cho
nhữ ng ai đang ngủ quên trên con đườ ng tìm kiếm đam mê củ a chính mình. Hiểu đượ c điều đó , tô i tự nhủ sẽ phấ n đấ u
nhiều hơn nữ a, để đượ c thỏ a mã n khá t vọ ng bả n thâ n và cố ng hiến cho đờ i. Khô ng chỉ là quan niệm trên phương
diện lí thuyết, cả cá ch số ng củ a anh là minh chứ ng củ a việc “dá m ướ c mơ, dá m thự c hiện”. Thế nên để con đườ ng
thự c hiện ướ c mơ nhanh nhấ t chính là xá c định đú ng đam mê, họ c tậ p tố t, rèn luyện và nuô i dưỡ ng đam mê lớ n dầ n
mỗ i ngà y, có như thế sự tồ n tạ i cả u chú ng ta mớ i trở nên có giá trị đượ c.
Hã y số ng cho đá ng vớ i cuộ c đờ i, đừ ng bao giờ từ bỏ đam mê củ a bạ n. Thế giớ i nà y dù cho có bằ ng phẳ ng hay gồ ghề,
là thả m đỏ hoa hồ ng hay bà n chô ng ló t gai thì cũ ng là con đườ ng củ a riêng bạ n: con đườ ng chinh phụ c ướ c mơ. Và
phía cuố i con đườ ng ấ y chính là sự thà nh cô ng và viên mã n.
Đề bà i
Nhà thơ Xéc-gâ y Ê xênin từ ng viết:
“Thà tô i chá y vèo trong gió
Cò n hơn thố i rữ a trên cà nh”
Câ u thơ trên khiến anh (chị) suy nghĩ gì về lố i số ng cầ n có củ a mỗ i ngườ i.
***
Bà i là m
Trả i qua hà ng triệu nă m tiến hó a cù ng vô và n thá ch thứ c củ a tạ o hó a, con ngườ i xuấ t hiện trong vũ trụ bao la. Từ khi
xuấ t hiện, con ngườ i đã ý thứ c đượ c sự kì diệu củ a sự số ng và luô n mong muố n số ng tố t đẹp, số ng có ý nghĩa. Để là m
đượ c điều đó , chú ng ta cầ n số ng hết mình cho hiện tạ i. Đó cũ ng là điều mà nhà thơ Xéc-gâ y Ê xênin tâ m niệm:
“Thà tô i chá y vèo trong gió
Cò n hơn thố i rữ a trên cà nh”
Hai câ u thơ củ a Xéc-gâ y Ê xênin cô đọ ng, hà m sú c mà hà m chứ a đầ y đủ thô ng điệp về lố i số ng mà con ngườ i cầ n có .
Nhà thơ dù ng hình ả nh “chá y vèo trong gió ” thậ t gợ i tả để thể hiện mong ướ c đượ c số ng hết mình, cố ng hiến tấ t cả
nhữ ng gì mình có cho cuộ c đờ i. Cò n hình ả nh “thố i rữ a trên cà nh” là cá ch nó i nhấ n mạ nh về sự vô ích, tầ m thườ ng, lụ i
tà n, héo hon. Đặ c biệt Xéc-gâ y Ê xênin cò n khéo léo sử dụ ng cặ p quan hệ từ “thà … cò n hơn” để gâ y ấ n tượ ng mạ nh và
là m nổ i bậ t khao khá t mã nh liệt đượ c số ng hết khả nă ng củ a mình dù phả i chịu đau đớ n mấ t má t cò n hơn số ng thụ
độ ng “thố i rữ a trên cà nh”. Từ đó , câ u thơ gieo và o lò ng ngườ i đọ c nhữ ng suy nghĩ về lố i số ng đẹp: hã y dũ ng cả m số ng
hết mình, chá y lên nhữ ng hoà i bã o chứ đừ ng số ng hoà i, số ng phí.
Số ng hết mình là lố i số ng thể hiện sự dũ ng cả m, cố ng hiến trí tụ ê, sứ c lự c và o nhữ ng việc có ý nghĩa. Số ng hết mình
trong hiện tạ i, “chá y vèo trong gió ” giú p bả n thâ n mỗ i ngườ i phá t hiện và phá t huy đượ c nă ng lự c tiềm ẩ n, thỏ a sứ c
sá ng tạ o, cả m nhậ n đượ c bao điều kì diệu củ a cuộ c số ng. Con ngườ i vớ i hoà i bã o, ý chí khô ng ngạ i khó khă n, sẵ n sà ng
theo đuổ i ướ c mơ củ a mình sẽ đạ t đượ c thà nh cô ng. Đặ c biệt, nhữ ng ngườ i số ng hết khả nă ng luô n đượ c mọ i ngườ i
yêu mến bở i họ đã gieo và o chú ng ta á nh sá ng hi vọ ng, tiếp thêm cho chú ng ta độ ng lự c vữ ng và ng để đố i diện vớ i
nghịch cả nh trong đờ i. Chắ c hẳ n, mỗ i chú ng ta đã hơn mộ t lầ n thá n phụ c chà ng trai Nick Vujicic – biểu tượ ng củ a sứ c
số ng mã nh liệt. Nick sinh ra khô ng may mắ n bị khuyết tứ chi, song khô ng vì thế mà anh tuyệt vọ ng “thố i rữ a trên
cà nh”. Vớ i lò ng dũ ng cả m, tà i nă ng, nghị lự c phi thườ ng, anh đã trở thà nh nhà diễn thuyết truyền độ ng lự c số ng cho
mọ i ngườ i. Nick từ ng nó i: “Tô i là mộ t điều kì diệu. Bạ n cũ ng là mộ t điều kì diệu”. Thậ t đá ng buồ n, trong xã hộ i hiện
nay có nhiều ngườ i đang số ng tầ m thườ ng, vô ích “thố i rữ a trên cà nh”, luô n bị độ ng, lườ i nhắ c, sợ sệt thế giớ i xung
quanh. Họ ỷ lạ i và o ngườ i khá c, số ng khô ng mơ ướ c, khô ng hoà i bã o, chá n nả n, tuyệt vọ ng.
Mỗ i ngườ i cầ n số ng hết mình, “chá y vèo trong gió ” bở i bạ n có biết mỗ i chú ng ta sinh ra đã là mộ t tuyệt tá c củ a tạ o
hó a. Cơ thể chú ng ta tuy nhỏ bé nhưng có sứ c mạ nh kì lạ . Mỗ i ngà y, ta thở khoả ng 23000 lầ n, nó i khoả ng 48000 từ và
đặ c biệt trá i tim nhỏ bé củ a ta mỗ i ngà y đậ p 100000 lầ n, và có thể tạ o ra á p suấ t đẩ y má u đi xa tớ i 9 mét. Nếu khô ng
“chá y vèo trong gió ” mà “thố i rữ a trên cà nh” chẳ ng phả i đá ng tiếc hay sao? Tô i từ ng nghe mộ t câ u chuyện về hai hạ t
giố ng. Chú ng đã đến ngà y nả y mầ m, hạ t giố ng thứ nhấ t vui vẻ cắ m rễ sâ u xuố ng đấ t. Cò n hạ t giố ng thứ hai lạ i sợ sệt
và khuyên hạ t giố ng thứ nhấ t dừ ng nả y mầ m bở i trên mặ t đấ t có biết sâ u bọ phá hoạ i cậ y, nếu nả y mầ m sẽ phả i chịu
đau đớ n. Hạ t giố ng thứ nhấ t nghe vậ y nhưng vẫ n vươn mình lên cao đó n nắ ng, bỏ mặ c hạ t giố ng thứ hai lườ i biếng.
Cuố i cù ng, có mộ t con gà đi qua đã ă n mấ t hạ t giố ng lườ i biếng kia, cò n hạ t giố ng dũ ng cả m – hạ t giố ng dá m chịu
đự ng mọ i đau đớ n để vươn lên đang vui vẻ nô đù a cù ng gió . Thậ t vậ y, trong cuộ c số ng nếu khô ng cố gắ ng số ng hết
mình khô ng nhữ ng chẳ ng thể đạ t đượ c thà nh cô ng mà cò n gặ p phả i nguy hiểm.
Song, con ngườ i số ng hết mình chứ đừ ng nên mù quá ng, khô ng biết quý trọ ng bả n thâ n. Mỗ i ngườ i “sinh ra khô ng
phả i để tan biến đi như hạ t cá t vô danh mà để in dấ u trên mặ t đấ t, in dấ u trong tim ngườ i khá c”. Bở i vậ y, chẳ ng phả i
chú ng ta nên họ c tậ p, rèn luyện khô ng ngừ ng, nuô i dưỡ ng lò ng dũ ng cả m, niềm tin, ý chí để số ng hết mình hay sao?
Trong cuố n “Tiếng chim hó t trong bụ i mậ n gai”, tá c giả có viết lờ i đề tự a: “Truyền thuyết kể về mộ t con chim chỉ hó t
mộ t lầ n nhưng hó t hay nhấ t thế gian. Có lầ n nó rờ i tổ bay đi tìm bụ i mậ n gai và tìm cho bằ ng đượ c mớ i thô i. Giữ a đá m
cà nh gai gó c, nó cấ t tiếng hó t bà i ca củ a mình và lao ngượ c và o chiếc gai dà i nhấ t, nhọ n nhấ t. Vượ t lên trên nỗ i đau
khô n tả , nó vừ a hó t vừ a lịm dầ n đi. Tiếng ca hâ n hoan ấ y khiến cho cả thế gian phả i lắ ng nghe, cả Thượ ng Đế trên cao
cũ ng mỉm cườ i. Bở i vì tấ t cả nhữ ng gì tố t đẹp nhấ t chỉ có thể có đượ c khi ta chịu trả giá bằ ng nỗ i đau khổ vĩ đạ i”. Mỗ i
lầ n đọ c, tô i đều tự nhủ : Con ngườ i chỉ số ng có mộ t lầ n, có mộ t thờ i tuổ i trẻ, nếu khô ng “chá y” hết mình thì đá ng tiếc
biết bao!
Đề bài: “Thất bại là một con đường vòng, không phải con đường cụt”.
Trong cuộ c số ng củ a mỗ i con ngườ i, ai cũ ng mong muố n có đượ c thà nh cô ng, có đượ c nhữ ng thà nh quả cao đẹp
trên con đườ ng mà họ chọ n. Tuy nhiên, khô ng phả i ai cũ ng có thể ý thứ c đượ c bả n chấ t cũ ng như điểm xuấ t phá t củ a
thà nh cô ng phía cuố i con đườ ng kia chính là ý chí, sự quyết tâ m, nghị lự c vươn lên sau nhữ ng lầ n vấ p ngã . Hiểu đượ c
bả n chấ t củ a thấ t bạ i sẽ giú p chú ng ta vữ ng bướ c hơn trên con hà nh trình củ a chính mình. Có nhậ n định cho rằ ng
“Thấ t bạ i là mộ t con đườ ng vò ng, khô ng phả i con đườ ng cụ t”.
“Thấ t bạ i” trên cá ch hiểu đơn giả n nhấ t thì đó là nhữ ng lầ n chú ng ta mắ c phả i sai lầ m, khô ng đạ t đượ c mụ c đích
mà bả n thâ n đặ t ra từ đầ u. Thấ t bạ i đó có thể sinh ra từ nhữ ng lí do như khi ta chủ quan trướ c nhữ ng kì thi, chú ng ta
chưa cố gắ ng hết sứ c nên gặ p quá nhiều sai lầ m nghiêm trọ ng. Hay thấ t bạ i có thể đến từ nhữ ng lí do khá ch quan như
khi ta gặ p phả i nhữ ng vấ n đề mà khả nă ng chưa thể vượ t qua đượ c, chú ng ta bị ngườ i khá c là m khó , vô tình chọ n
hướ ng đi sai cho chú ng ta, v.v… Và rấ t nhiều lí do khá c. Thấ t bạ i đến vớ i ta từ nhữ ng điều nhỏ nhặ t: điểm kém trong
đợ t kiểm tra trên lớ p, bị cha mẹ la mắ ng khi là m sai; đến nhữ ng điều lớ n lao hơn như trượ t nhữ ng kì thi lớ n mang
tính quyết định cho cuộ c đờ i mình, tuộ t mấ t cơ hộ i để có đượ c cô ng việc trong đợ t xét tuyển,…. Rấ t nhiều nhữ ng khó
khă n đang chờ đợ i chú ng ta, chú ng ta cầ n phả i có ý chí để vự c dậ y, tiếp tụ c bướ c qua chú ng dù có gian nan thế nà o.
Chú ng ta thấ t bạ i khi đi trên chính con đườ ng củ a mình khô ng có nghĩa là chú ng ta đã bướ c và o “mộ t con đườ ng cụ t”
khiến cho bả n thâ n bế tắ c, khô ng có cá ch giả i quyết. “Con đườ ng cụ t” là con đườ ng tuyệt vọ ng, là sự kết thú c. NHưng
thấ t bạ i khô ng phả i là mộ t bứ c tườ ng dự ng đứ ng, khô ng phả i là vự c thẳ m cho mọ i bướ c châ n. Thự c chấ t, nó chỉ là
“mộ t con đườ ng vò ng”, mộ t lố i đi khó khă n hơn, xa hơn, tố n nhiều thờ i gian và cô ng sứ c để bắ t đầ u lạ i, cũ ng thử
thá ch ta nhiều hơn khi phả i tìm ra cá ch giả i quyết thô ng minh. Câ u nó i đem đến cho ta mộ t nhậ n thứ c đú ng đắ n về
ngườ i bạ n củ a thà nh cô ng – thấ t bạ i.
Có thể nó i, nhữ ng lầ n chú ng ta thấ t bạ i hay vấ p ngã ấ y là nhữ ng chướ ng ngạ i hữ u ích mà bả n thâ n phả i vượ t qua
để trưở ng thà nh hơn, xứ ng đá ng hơn vớ i thà nh quả củ a mình. Thấ t bạ i cũ ng giố ng như mộ t mả nh ghép nhỏ trong
bứ c tranh vẽ lên thà nh cô ng củ a bạ n ở cuố i con đườ ng, bạ n cầ n phả i đặ t mả nh ghép ấ y ở đú ng chỗ , và kết quả cuố i
cù ng mà bạ n có đượ c sẽ là mộ t bứ c tranh tuyệt đẹp do chính tay bạ n xâ y dự ng nên.
Nhìn và o bứ c tranh cuộ c đờ i rộ ng lớ n, ta thấ y đâ u ai có thể chạ m đến thà nh cô ng mà chưa từ ng vướ ng phả i thấ t bạ i.
Nhữ ng ngườ i đã và đang thà nh cô ng nổ i tiếng trên thế giớ i hô m nay liệu họ có bao giờ thấ t bạ i? Câ u trả lờ i là có , họ
khô ng nhữ ng thấ t bạ i mà cò n thấ t bạ i rấ t nhiều. Ô ng chủ Bill Gates củ a hã ng Microsoft cũ ng đã từ ng bị đuổ i việc bở i
chính cô ng ti củ a mình, nhưng nó khô ng ngă n cả n đượ c khá t vọ ng đi tiên phong trong lĩnh vự c má y tính củ a ô ng.
Thomas Edison đã từ ng bị đuổ i họ c vì ô ng khá c nhữ ng đứ a trẻ khá c, tuy nhiên điều đó khô ng hề cả n trở niềm đam
mê tìm tò i họ c hỏ i để trở thà nh nhà phá t minh đạ i tà i củ a nhâ n loạ i. Bill Gates và Thomas Edison là hai bằ ng chứ ng rõ
nhấ t về tính tương đố i củ a thấ t bạ i. Thấ t bạ i là khở i đầ u củ a con đườ ng thà nh cô ng, khô ng phả i là dấ u chấ m củ a nó .
Từ đó , ta có thể thấ y đượ c rằ ng nhữ ng thấ t bạ i trong cuộ c đờ i con ngườ i luô n là nhữ ng khó khă n ta phả i vượ t qua, có
thể gian lao nhưng khô ng bao giờ là mấ t hi vọ ng.
Tuy thế, nhắ c đến thấ t bạ i, ta thườ ng nghĩ ngay đến nhữ ng trạ ng thá i tâ m lý tiêu cự c. Đã khô ng ít kẻ yếu gan từ bỏ
chỉ vì khô ng đủ bả n lĩnh vượ t qua câ u cầ y nhỏ trơn trượ t củ a cuộ c đờ i. Họ khô ng biết rằ ng thấ t bạ i đem đến nhữ ng
bà i họ c kinh nghiệm cho mỗ i ngườ i trong cuộ c đờ i mà khô ng phả i lú c nà o cũ ng mua đượ c bằ ng tiền bạ c. Nó giú p họ
nhạ y bén và tỉnh tá o trướ c nhữ ng sai só t, cạ m bẫ y về sau. Ít nhấ t “bá nh xe trượ t” cũ ng khô ng phả i vì con đườ ng trơn
cũ . Nhữ ng ngườ i nếm trả i nhiều thấ t bạ i sẽ luô n vữ ng và ng trong cuộ c số ng. Họ sẽ khéo léo hơn khi đố i đầ u vớ i thử
thá ch, như Frank Tyger từ ng nó i: “Để thà nh cô ng, bạ n phả i sẵ n lò ng thấ t bạ i”. Khi chú ng ta vấ p ngã và họ c đượ c cá ch
đứ ng lên, chú ng ta sẽ trưở ng thà nh hơn, mạ nh mẽ hơn, chú ng ta đượ c mà i giũ a để trở thà nh mộ t ngò i bú t chì sắ c lớ n
để tô điểm cho bứ c tranh cuộ c đờ i mình. Vậ y nên khi chú ng ta thấ t bạ i, có thể sẽ phả i đi nhữ ng con đườ ng vò ng xa
hơn, khó khă n hơn thì hã y vữ ng tin nếu cá c bạ n có thể họ c đượ c gì từ khó khă n đó , bạ n sẽ trở nên mạ nh mẽ hơn
trướ c đấ y!
Thấ t bạ i thự c sự là thấ t bạ i khi chú ng ta gặ p phả i mộ t chướ ng ngạ i và đầ u hà ng nó , từ bỏ ướ c mơ củ a mình vì

nó . Vậ y nên việc cầ n là n nhấ t để tiếp tụ c “con đườ ng vò ng” mà chú ng ta phả i đi. Nhữ ng nhà bá c họ c đạ i tà i củ a thế
giớ i như Albert Einstein, Issac Newton, Mendeleev,… đều đã từ ng thấ t bạ i vô và n nhữ ng thí nghiệm, nhữ ng phép toá n
để có thể phá t minh ra nhữ ng định luậ t giú p nhâ n loạ i có thể tìm đến nhữ ng kho tà ng kiến thứ c khổ ng lồ . Họ thấ t bạ i
nhưng vớ i sự bả n lĩnh, kiên cườ ng, họ tìm ra nhữ ng sai só t và sử a chữ a chú ng trong quá trình để đạ t đượ c kết quả
như mong muố n. “Chỉ nhữ ng ngườ i dá m thấ t bạ i mớ i đạ t đượ c thà nh cô ng lớ n” – Robert Kennedy đã khẳ ng định thế.
Muố n mở lố i con đườ ng dẫ n đến thà nh cô ng thì phả i có đượ c ý chí, nghị lự c, sự quyết tâ m và nhiệt huyết vớ i ướ c mơ
củ a mình. Hã y đương đầ u vớ i khó khă n để tự hoà n thiện bả n thâ n trên “con đườ ng vò ng” củ a chính mình!
Và ngay cả khi đã đến đích bằ ng mộ t con đườ ng thẳ ng, khô ng gậ p ghềnh, trắ c trở thì khô ng có nghĩa là ta sẽ
khô ng phả i đi trên “con đườ ng vò ng”. Có nhiều ngườ i thà nh cô ng từ khi cò n rấ t trẻ tuổ i như Mark Zuckerberg- Ô ng
chủ mạ ng xã hộ i Facebook, đã thà nh cô ng từ nă m 21 tuổ i hay Tailor R.Wilson chế tạ o thà nh cô ng Fusor – thiết bị tạ o
ra phả n ứ ng hạ t nhâ n từ nă m 14 tuổ i. Cũ ng như nhữ ng thiên tà i khá c, họ thà nh cô ng dự a trên sự nỗ lự c, hết mình vì
ướ c mơ. Nhưng rồ i họ lạ i phả i vấ t vả tạ o dự ng nhữ ng đỉnh cao mớ i, sau khi đã tạ o ra nhữ ng đỉnh cao. Bắ t tay lạ i,
nhiều lú c họ loay hoay và vấ p phả i sai lầ m. Họ tìm hiểu và là m lạ i, lạ i thấ t bạ i, họ lạ i tiếp tụ c tìm con đườ ng khá c, lạ i
thấ t bạ i, lạ i tiếp tụ c nỗ lự c, nỗ lự c khô ng ngừ ng. Trên đờ i nà y, khô ng bao giờ tồ n tạ i nhữ ng “con đườ ng thẳ ng” vĩnh
cử u. Họ biết thế, nên cà ng cầ u thị, cầ u tiến và sả n phẩ m củ a họ cà ng ngà y cà ng cầ u toà n. Mó n quà củ a sự nỗ lự c đó là
nhữ ng thà nh cô ng mĩ mã n mà hà ng ngà n ngườ i phả i ngưỡ ng mộ , thá n phụ c.
Nhìn ngườ i mà ngẫ m đến ta. Chú ng ta cầ n bắ t đầ u từ nhữ ng bướ c cơ bả n đến con đườ ng dẫ n ta tớ i thà nh
cô ng, đó là việc họ c tậ p ở trườ ng. Ở lứ a tuổ i họ c sinh, việc họ c tậ p ở trườ ng gầ n như là tấ t yếu, đó là hà nh trang để
bướ c và o đờ i. Mỗ i ngườ i cầ n phả i quyết tâ m, họ c hỏ i từ nhữ ng ngườ i thầ y cô , nhữ ng ngườ i đi trướ c. Có lẽ ai cũ ng
từ ng bị nhữ ng con điểm xấ u khi ta chủ quan, lườ i họ c nhưng có sao đâ u khi cá c bạ n cả m thấ y khô ng hà i lò ng vớ i con
điểm đó và họ c tố t hơn? Họ c hỏ i, rú t kinh nghiệm từ nhữ ng lầ n điểm kém cũ ng sẽ giú p cả i thiện việc họ c, đưa bạ n gầ n
tớ i gầ n hơn vớ i thà nh cô ng. Nó i mộ t cá ch khá c “Tri thứ c là sứ c mạ nh”. Có đượ c tri thứ c thì con đườ ng đến vớ i ướ c
mơ củ a cá c bạ n đượ c rú t ngắ n lạ i mộ t ít và mỗ i khi đố i mặ t vớ i mộ t khó khă n, ta lạ i tiếp tụ c đứ ng lên bằ ng sự quyết
tâ m, khô ng ngừ ng cố gắ ng để vươn tớ i thà nh cô ng. Và mộ t trong nhữ ng tri thứ c đắ t giá bạ n có đượ c hô m nay đó là
thấ t bạ i giố ng như “con đườ ng vò ng”, nó khô ng bao giờ là “con đườ ng cụ t”.
Bên cạ nh nhữ ng bà i họ c ta có thể họ c tậ p đượ c từ nhữ ng thà nh cô ng, thấ t bạ i củ a ngườ i khá c thì cũ ng cầ n phả i
quan tâ m đến lí do nhiều ngườ i khô ng thể thà nh cô ng do sự mềm yếu củ a bả n thâ n. Chú ng ta đầ u hà ng, khô ng chịu
tiếp tụ c bướ c trên đô i châ n củ a mình đồ ng nghĩa vớ i việc chú ng ta đã thấ t bạ i mộ t cá ch thả m hạ i. Tô i vẫ n nhớ như in
mộ t câ u nó i rằ ng: “Mộ t ngườ i có thể trượ t ngã nhiều lầ n, nhưng anh ta chưa phả i kẻ thấ t bạ i chừ ng nà o anh ta chưa
bỏ cuộ c”. Buô ng xuô i, từ bỏ ướ c mơ là mộ t trong nhữ ng thử thá ch lớ n củ a mỗ i con ngườ i. Nhữ ng ngườ i bị nghiện là
do họ đã tự nhủ vớ i lò ng mình “mộ t lầ n nà y thô i” dẫ u biết hậ u quả củ a việc đó . Họ đã mềm yếu, chịu thua nhữ ng cá m
dỗ . Trong cuộ c số ng củ a mỗ i con ngườ i khô ng thể trá nh đượ c nhữ ng rắ c rố i, thấ t bạ i nhưng chú ng ta phả i biết cứ ng
rắ n vớ i bả n thâ n, vượ t qua đượ c nhữ ng cá m dỗ ấ y để là m chủ bả n thâ n mình đã là mộ t bướ c thà nh cô ng khi ta chiến
thắ ng bả n thâ n mình. “Khô ng mộ t chiến thắ ng nà o hiển há ch bằ ng chiến thắ ng chính bả n thâ n mình”, khô ng nhậ n
thứ c đượ c điều trên, mộ t lầ n thấ t bạ i củ a bạ n sẽ là “con đườ ng cụ t” bị yếm bù a vĩnh viễn.
Cá c bạ n đã từ ng thấ t bạ i, dù ít dù nhiều, dù nhỏ dù lớ n? Khô ng sao, nó “chỉ là thà nh cô ng đang bị trì hoã n”. Cá c
bạ n có ướ c mơ, có khá t vọ ng, nhưng vẫ n cò n e dè thấ t bạ i nên ngậ p ngừ ng châ n bướ c? Có hề chi! Hã y nhớ :
Thấ t bạ i khô ng phả i con đườ ng cụ t; nó là con đườ ng vò ng mà ta chắ c chắ n sẽ đi qua.
Nghị luận Chỉ có trái tim yêu thương mới gieo mầm hạnh phúc
BÀ I LÀ M
Chuyện kể về chà ng thủ lĩnh Đanko đã lấ y trá i tim mình là m ngọ n đèn soi sá ng cho dâ n tộ c đi qua hang tố i để tìm về
miền đấ t Hứ a. Ô i trá i tim Đanko – trá i tim lử a thiêng sá ng ngờ i chấ t sử thi hà o hù ng, nhưng cũ ng thấ m đượ m nơi đó
mộ t dò ng má u đỏ tươi tình nhâ n loạ i, tình yêu thương con ngườ i. Trá i tim ấ y gợ i cho tô i, cho chú ng ta về lờ i suy tư,
tră n trở củ a liệt sĩ Đặ ng Thù y Trâ m: “Chỉ có trá i tim yêu thương mớ i gieo mầ m hạ nh phú c”
Như loà i chim phâ n biệt mình bằ ng tiếng hó t, như loà i hoa kiêu hã nh bở i mỗ i mộ t hương sắ c riêng mình, mỗ i
ngườ i chú ng ta sinh ra đều có mộ t trá i tim – đó là biểu hiện củ a sự số ng, là nơi kết tinh phẩ m chấ t “ngườ i” nhấ t, cao
đẹp nhấ t phâ n biệt con ngườ i và con vậ t. Trên bình diện sinh họ c, trá i tim là nguồ n bơm má u đi nuô i cơ thể và cũ ng
là nơi hộ i tụ nhữ ng dò ng má u chả y về. Vì thế, trá i tim vố n dĩ chiếm lĩnh mộ t vị thế cự c kì quan trọ ng. Trên bình diện
xã hộ i, con ngườ i, trá i tim là cả mộ t thế giớ i tâ m hồ n chấ t chứ a nhữ ng cung bậ c cả m xú c lắ ng đọ ng, sâ u xa. Có thể nó i,
tình cả m con ngườ i xuấ t phá t từ con tim, và chính tình cả m ấ y lạ i tá c độ ng lên ý thứ c, dẫ n con ngườ i đến hà nh độ ng.
Mộ t trá i tim biết yêu thương là trá i tim mang theo nhữ ng cả m xú c đẹp, biết nghĩ cho ngườ i khá c, vui niềm vui củ a
ngườ i khá c, và đau chung nỗ i đau củ a nhữ ng số phậ n bấ t hạ nh. Chính nhữ ng con tim ấ y sẽ thô i thú c chú ng ta tự đá y
lò ng mình biết ướ c ao, biết hà nh độ ng, để “ gieo mầ m hạ nh phú c” trong cuộ c đờ i nà y. Vâ ng, ý kiến củ a tá c giả Đặ ng
Thù y Trâ m là mộ t lờ i gử i châ n tình, cả m độ ng, gợ i lên trong ta bao nhiêu thổ n thứ c về tình đờ i, tình ngườ i…
Cố nhạ c sĩ Trịnh Cô ng Sơn từ ng quan niệm: “ Số ng trong đờ i số ng cầ n có mộ t tấ m lò ng…để gió cuố n đi”. Thế mớ i
biết, tình yêu thương, lò ng bá c á i, muô n đờ i là điều cầ n thiết trong cuộ c số ng, đó chính là nhữ ng hạ t giố ng tố t để từ
đó hạ nh phú c kết trá i, đơm hoa. Khi con ngườ i biết yêu thương nhau, chính là khi ta đang xâ y nhữ ng chiếc cầ u để gầ n
lạ i bên nhau hơn, phá bỏ nhữ ng bứ c tườ ng củ a đố kỵ , ganh đua và thù hậ n. Hò i rằ ng chiến tranh vì đâ u mà có , vì sự
tham lam, vì lò ng ích kỷ, hay chung nhấ t chính là vì con ngườ i đang thiếu dầ n mộ t “ trá i tim yêu thương”. Tô i nhìn
bứ c ả nh cậ u bé hai tuổ i ngườ i Syria chết bên bờ biển Thổ Nhĩ Kì mà lò ng đau xó t. Nếu tình thương ngự trị nơi đó thì
con ngườ i có thể số ng mộ t cuộ c số ng hạ nh phú c hơn, bình yên hơn, thay vì chỉ có hậ n thù và chết chó c.
Thế giớ i hô m nay trô i đi vộ i và ng, mỗ i con ngườ i dườ ng như đang trong tư thế tiến ra đạ i dương mênh mô ng vớ i
mộ t cá i đầ u “ lạ nh” chỉ toà n là tư duy, lý trí. Biển đờ i lạ nh lẽo và tình ngườ i cũ ng vì thế mà đó ng bă ng. Vậ y là m hạ nh
phú c sao có thể kết trá i, đơm hoa trên mả nh đấ t bă ng giá ấ y… Câ u hỏ i bỏ lử ng để chờ đợ i câ u trả lờ i. Và khi đó trá i
tim yêu thương như á nh lử a đượ c thắ p lên để mang ấ m á p trở về, như ngọ n đèn soi sá ng cho tư tưở ng và hà nh độ ng
củ a ta. Trá i tim ấ y giú p tai ta mở ra để lắ ng nghe â m vọ ng từ cuộ c số ng, nghe thấ y tiếng ai đó đang kêu gà o, giú p mắ t
ta mở ra để nhìn thấ y nhữ ng số phậ n éo lé cầ n đượ c nâ ng đỡ , giú p đô i châ n ta chạ y đến bên họ và giú p đô i tay ta
dang rộ ng dù khô ng thể ô m trọ n cuộ c đờ i nà y nhưng cũ ng có thể ô m lấ y ai đó đang tuyệt vọ ng, cho họ mộ t nơi dự a
bình yên. Tô i cứ nhớ mã i đó a hoa hướ ng dương nở giữ a lò ng thà nh phố – bô ng hoa nghị lự c và cũ ng là bô ng hoa củ a
lò ng yêu thương. Chị Lê Thanh Thú y dù bị că n bệnh ung thư xương hà nh hạ , nhưng trá i tim củ a chị vẫ n tha thiết mộ t
khá t vọ ng yêu thương và dâ ng hiến. Chị tham gia cá c cô ng tá c xã hộ i, gâ y quỹ giú p đỡ trẻ em nghèo mắ c bệnh ung
thư. Hà nh độ ng thiết thự c củ a mộ t tấ m lò ng đẹp cho ta hiểu sứ c mạ nh diệu kì củ a con tim. Dù giờ đâ y, chị Thú y đã đi
xa, nhưng tấ m lò ng củ a chị vẫ n đượ c thế hệ thanh niên tiếp nố i vớ i chương trình mang tên “ Uớ c mơ củ a Thú y”. Và
phả i chă ng, nhữ ng con ngườ i ấ y cũ ng đang thầ m lặ ng “ gieo hạ nh phú c” và o giữ a cuộ c đờ i nà y.
Cuộ c số ng nà y có nhiều nỗ i đau, bệnh tậ t, sự thiếu thố n về vậ t chấ t là mộ t nỗ i đau, nhưng nỗ i thố ng khổ , u uấ t
trong tâ m hồ n chính là niềm đau đá ng sợ hơn bao giờ hết. Và có lẽ, trá i tim yêu thương chính là nguồ n an ủ i cho
nhữ ng tâ m hồ n đang tổ n thương kia. Bệnh tậ t thể lý có thể chữ a bằ ng thuố c, nhưng cá i gọ i là tâ m bệnh thì chỉ có thể
chữ a là nh bằ ng thá i độ quan tâ m, sẻ chia, lắ ng nghe và đồ ng cả m. Vì thế, đừ ng bao giờ nó i rằ ng tô i khô ng có điều kiện
để yêu thương ai cả , vì tô i khô ng có tiền, khô ng có vậ t chấ t. Bở i lẽ, tình yêu thương đơn giả n chỉ là mộ t câ u chà o hỏ i
thă m, lờ i chú c là nh buổ i sá ng, mộ t nụ cườ i châ n thà nh thắ p niềm hy vọ ng cho ai đó , là m việc nhà giú p mẹ, ró t mờ i bố
ly nướ c khi ô ng đi là m về…Tình yêu thương vố n dĩ cao quý nhưng cũ ng thậ t bình dị như vậ y đó . Và khi yêu thương
đượ c trao ban cũ ng là lú c hạ t giố ng củ a niềm hạ nh phú c nở thắ m giữ a vườ n đờ i. Vì hạ nh phú c đâ u chỉ là nhữ ng điều
to tá t; hạ nh phú c nằ m ngay trong nhữ ng điều thâ n thuộ c, bình dị củ a cuộ c số ng đờ i thườ ng. Giữ a cuộ c đờ i hô m nay,
ta bỗ ng cả m thấ y yên lò ng khi vẫ n có ngườ i chờ đợ i hoa cú c nở , và khi ai đó tró t vấ p ngã vẫ n có nhữ ng bà n tay giơ ra.
Dầ u thế, cuộ c đờ i vẫ n cò n đó nhữ ng trá i tim vẫ n đậ p nhưng lạ c mấ t nhịp số ng. Đó là con tim vô cả m, dử ng dưng
vớ i nỗ i đau củ a ngườ i khá c. Đến đâ y, ta đau lò ng nhớ lạ i câ u chuyện em bé hai tuổ i bị xe tả i cá n, nằ m đau đớ n trướ c
sự đi qua thờ ơ củ a bao con ngườ i. Hơn hết, cò n có nhữ ng kẻ đã bá n trá i tim mình cho quỷ dữ , vì đồ ng tiền mà đá nh
mấ t lương tâ m, đạ p đổ hạ nh phú c củ a biết bao ngườ i – là tên sá t nhâ n Nguyễn Hả i Dương, là tên tham quan Dương
Chí Dũ ng… Thượ ng đế tặ ng ban cho mỗ i con ngườ i mộ t trá i tim là để con ngườ i yêu thương nhau, hạ nh phú c từ đó
mà sinh sô i nả y nở . Nhưng nhữ ng kẻ ích kỷ và tham lam kia đã khô ng trâ n trọ ng điều đó , họ chẳ ng cò n xứ ng đá ng vớ i
danh hiệu “ Con ngườ i”.
Tô i lớ n lên cù ng cá c câ u chuyện về nhữ ng tâ m lò ng mẹ thườ ng hay kể – là trá i tim cụ già tuy nhiều mả nh chắ p vá vì
cụ cho đi mà khô ng cầ n nhậ n lạ i, nhưng đó là trá i tim đẹp nhấ t, trá i tim trao yêu thương, đem lạ i hạ nh phú c cho
ngườ i khá c, là cô thô n nữ chấ p nhậ n ở lạ i tò a lâ u đà i củ a quá i vậ t để cứ u cha, là ngườ i mẹ chấ p nhậ n hy sinh đô i mắ t
và trá i tim để cứ u đứ a con mình thoá t khỏ i tay thầ n chết…Sâ u thẳ m trong tô i, tình yêu thương vố n dĩ mang lấ y mộ t
sứ c mạ nh diệu kì, và từ nơi mả nh đấ t yêu thương ấ y, hạ nh phú c đâ m chồ i, nả y lộ c. Mỗ i chú ng ta hã y chậ m lạ i mộ t
phú t, mộ t phú t thô i giữ a dò ng đờ i hố i hả , để lắ ng nghe tiếng nó i củ a trá i tim, để biết cho đi thậ t nhiều mà khô ng đò i
hỏ i đượ c đền đá p, vì “ số ng là cho chết cũ ng là cho”. Hã y số ng mà khô ng thô i nung nó ng nhữ ng giọ t má u tình thương
trong trá i tim mình, hã y để nhữ ng con só ng tình thương cứ tiếp tụ c xô bờ . Bở i “Hạ nh phú c khô ng phả i là ngườ i sở
hử u nhiều mà ngườ i biết yêu thương và hi vọ ng nhiều”. Đó là nguyên lý và cá i đích cho cuộ c số ng.
“Chỉ có yêu thương mớ i gieo mầ m hạ nh phú c” là mộ t định lí đú ng đã đượ c khẳ ng định qua thự c tế cuộ c số ng. Và
chú ng ta nhữ ng con ngườ i củ a thế hệ mớ i hã y tiếp tụ c gieo mầ m hạ nh phú c bằ ng tình yêu thương, bằ ng nhữ ng trá i
tim vớ i nhịp đậ p nhâ n á i. Hã y hò a và o dò ng má u củ a mộ t dâ n tộ c vớ i truyền thố ng yêu thương, lấ y hạ nh phú c củ a
ngườ i khá c là m bến cả ng cho con tà u tình thương cậ p bến.
Đề: Henry Van Dyke đã có câu nói: “ Có một khát vọng còn cao quý hơn cả việc được đứng đầu trong thiên hạ , đó là việc
cúi xuống để nâng đồng loại của mình lên cao hơn.” Hãy cho biết suy nghĩ của bạn về câu nói này?
Bà i là m
Khi tô i đang rấ t bự c mình vì chuyện ngườ i bạ n đã cư xử khô ng tố t vớ i mình, vô tình, tô i lạ i thấ y hai ngườ i bạ n cườ i
đù a vui vẻ, trêu chọ c nhau trong khi họ vừ a cã i nhau mộ t trậ n kịch liệt ngà y hô m qua, tô i bỗ ng dưng nghẹn lạ i. Đú ng
vậ y, khi tô i tưở ng chừ ng như mọ i thứ đang sụ p đổ ngay trướ c mắ t, lạ i thấ y ngườ i ta dễ dà ng mà quên đi. Khi tô i cứ
ích kỉ giữ mã i mố i thù hằ n và o bên trong trá i tim mình, thì ngườ i ta đã có thể thanh thả n mà dó n nhậ n nó . Tấ t cả chỉ
bở i mộ t lí do đơn giả n, đó là họ có tấ m lò ng vị tha và cao thượ ng. Chính bở i lẽ đó mà Henry Van Dyke đã có câ u nó i: “
Có mộ t khá t vọ ng cò n cao quý hơn cả việc đượ c đứ ng đầ u trong thiên hạ , đó là việc cú i xuố ng để nâ ng đồ ng loạ i củ a
mình lên cao hơn.”
“Hã y tha thứ và hã y quên” , lò ng vị tha và sự cao thượ ng là hai thứ cầ n thiết và quan trọ ng để tạ o nên tình ngườ i. Vớ i
khá t vọ ng cao quý và tuyệt đẹp, con ngườ i ta luô n muố n hướ ng đến sự hoà n thiện về cả tâ m hồ n lẫ n thể xá c, thà nh
cô ng trong cô ng danh sự nghiệp và hướ ng thiện. Chính vì lẽ đó , lò ng vị tha và sự bao dung là điều quan trọ ng hơn bao
giờ hết. Đó là sự giao hò a cả m xú c, lò ng trắ c ẩ n thiêng liêng nhấ t củ a mộ t con ngườ i đến vớ i mộ t trá i tim, là tấ m lò ng
cù ng tinh thầ n chă m lo mộ t cá ch vô điều kiện đến ngườ i khá c, có thể vì ngườ i mà hi sinh bả n thâ n mình.
Tạ i sao lạ i cầ n có lò ng vị tha? Vì đó là đứ c hi sinh, là tinh thầ n trượ ng nghĩa, là biểu hiện tố t đẹp nhấ t củ a đạ o lí là m
ngườ i. Lò ng vị tha và bao dung đem đến cho lò ng ngườ i sự thanh thả n trong tâ m hồ n, sự yên bình trong giấ c ngủ say,
hạ nh phú c và hơn cả là tình yêu thương giữ a con ngườ i đến vớ i con ngườ i. So vớ i việc giẫ m đạ p lên nhau, vụ lợ i , bon
chen lẫ n nhau để đượ c là ngườ i đứ ng đầ u trong thiên hạ , đứ ng mộ t mình trên đỉnh cao mà khô ng có sự yêu thương,
lạ c lõ ng, cô đơn, thầ m ghen tị , khao khá t đượ c yêu thương, tạ i sao chú ng ta khô ng chọ n cá ch cú i xuố ng để nâ ng đồ ng
loạ i củ a mình lên cao hơn, để ta và bạ n cù ng cố gắ ng phấ n đấ u, để ta và bạ n vừ a có thể là đố i thủ cạ nh tranh cô ng
bằ ng , vừ a có thể là bạ n tố t củ a nhau?
“Lò ng vị tha” , cụ m từ ấ y dườ ng như đã quá quen thuộ c bên mỗ i trang sá ch, cuố n truyện, trong nhữ ng câ u chuyện
là m ngườ i củ a mộ t ai đó , là chủ đề quen thuộ c trong thế giớ i vă n họ c. Lò ng vị tha và bao dung luô n đan xen trong
cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta từ nhữ ng hà nh độ ng rấ t vụ n vặ n. Khi ta quyết định tha thứ lỗ i lầ m cho mộ t ai đó , khi đó
ta đã đem lò ng vị tha củ a mình trao đi. Khi mộ t ngườ i mẹ sẵ n lò ng cầ m roi quậ t mạ nh và o tấ m da thịt củ a ngườ i con,
rồ i mộ t lú c sau lạ i sẵ n lò ng lấ y tay lau đi nhữ ng giọ t nướ c mắ t mặ n nồ ng trên đô i gò má , khi mộ t đứ a em nghịch
ngợ m là m rá ch chiếc vá y đẹp nhấ t củ a chị, nó rố i rít xin lỗ i và nhữ ng giọ t nướ c mắ t hố i hậ n chả y ra, chị khô ng quan
tâ m và giậ n tím mặ t quay đi,nhưng khi quay lạ i , thậ t kì diệu thay, mộ t câ y kẹo mú t đượ c cầ m trên tay cù ng nụ cườ i
tươi dễ dà ng tha thứ . Đú ng vậ y, đó là nhữ ng cô ng việc hằ ng ngà y diễn ra mộ t cá ch thoả i má i và vô tư như vậ y, bở i vì
mộ t lẽ, ta đang “cú i xuố ng để nâ ng đồ ng loạ i củ a mình lên cao hơn.”
Có mộ t câ u chuyện kể rấ t hay thế nà y, hai ngườ i bạ n cù ng đi qua sa mạ c. Khi tranh luậ n xả y ra, mộ t trong hai ngườ i
bạ n khô ng kiềm chế đượ c đã dù ng nhữ ng lờ i miệt thị xú c phạ m ngườ i kia. Anh cả m thấ y bị xú c phạ m và khô ng nó i gì
cả , chỉ viết lên cá t: “Hô m nay ngườ i bạ n củ a tô i đã là m khá c đi nhữ ng gì tô i nghĩ.” Họ đi tiếp và cho đến khi ngườ i bạ n
bị xú c phạ m gặ p nạ n và đượ c ngườ i kia cứ u, anh lấ y mộ t miếng kim loạ i khắ c lên đá :” Hô m nay ngườ i bạ n tố t nhấ t
củ a tô i đã cứ u số ng tô i.” Lò ng vị tha và bao dung cò n giú p ta có thêm nhữ ng ngườ i bạ n tố t. “Nếu như bạ n muố n thấ y
sự dũ ng cả m, hã y nhìn nhữ ng ngườ i biết cá ch tha thứ .“Khi ta sẵ n lò ng quên đi nhữ ng vết thương lò ng và mạ nh mẽ
mở lò ng đó n nhậ n nhữ ng lỗ i lầ m củ a ngườ i khá c, quên đi bao niềm đau và vết thương đã tạ o nên khoả ng cá ch giữ a
hai ngườ i, thì khi ấ y, bạ n là ngườ i dũ ng cả m cù ng vệt sá ng lấ p lá nh trong đô i mắ t ngườ i ,
Mộ t ngườ i mẹ, ngườ i vợ luô n tầ n tả o trong gia đình, dù ng cả trá i tim lẫ n tình yêu thương hò a quyện vun đắ p và o
từ ng mó n ă n, chă m lo cho mọ i thà nh viên trong gia đình mà nà o có kêu than. Mộ t ngườ i lính tay giơ cao câ y sú ng sẵ n
sà ng tuyên thề hi sinh cả tuổ i thanh xuâ n cù ng tình yêu lứ a đô i củ a mình để tham gia khá ng chiến chố ng ngoạ i xâ m
nơi biên thù y, anh đã dù ng lò ng vị tha và bao dung để đổ i lấ y sự bình yên cho đấ t nướ c. Ngườ i mẹ già ngà y đêm mò n
mỏ i trô ng con trở về, ngườ i mẹ ấ y đã là m mộ t cô ng việc vĩ đạ i là độ ng viên con đi lính để bả o vệ đấ t nướ c, để bâ y giờ
bà ngó ng đứ a con từ ng phú t từ ng giâ y mà trong lò ng vẫ n trà o dâ ng niềm hạ nh phú c, bà mẹ ấ y xứ ng đá ng là ngườ i
phụ nữ anh hù ng. Tấ t cả , tấ t cả , họ đang chỉ là m theo sự dẫ n dắ t củ a trá i tim và sự đồ ng cả m giữ a tâ m hồ n, họ khô ng
ngạ i ngầ n mà trao đi lò ng vị tha và bao dung, khô ng ngạ i ngầ n mà “cú i xuố ng để nâ ng đồ ng loạ i củ a mình lên cao
hơn”. Họ là m đươc, chẳ ng lẽ chú ng ta lạ i khô ng thể? Khô ng phả i cứ việc là m vĩ đạ i mớ i xâ y dự ng lên lò ng tố t, khô ng
phả i cứ việc là m vĩ đạ i mớ i đượ c đó n nhậ n, mà khi ta trao đi lò ng vị tha và bao dung, ta sẽ đượ c số ng chan hò a trong
tình yêu thương và niềm hạ nh phú c, xã hộ i sẽ khô ng cò n nhữ ng bấ t cô ng ,vụ lợ i và lắ m bon chen, nhữ ng cay đắ ng
cù ng niềm đau sẽ qua đi nếu ta có lò ng vị tha.
Đồ ng tiền luô n có hai mặ t phả i trá i, bà n tay cũ ng có mặ t ú p mặ t ngử a, bá t cơm có khi đầ y khi vơi, và lò ng vị tha thì
luô n song hà nh cù ng lò ng vị kỉ. Lò ng vị kỉ xuấ t phá t từ chính sự ích kỉ củ a bả n thâ n, chỉ biết chă m lo cho lợ i ích củ a
riêng mình, có thể vì lợ i ích củ a mình mà sẵ n sà ng chà đạ p, hủ y diệt ngườ i khá c để vụ lợ i cho bả n thâ n. Lò ng vị kỉ có
thể giết chết nhâ n cá ch củ a mộ t con ngườ i, có thể gâ y nên sự thờ ơ, vô cả m, lạ nh lù ng, toan tính và tham lam, để rồ i
từ đó con ngườ i số ng tá ch biệt vớ i thế giớ i bên ngoà i, trá i tim luô n đè nặ ng nhữ ng tả ng đá vô hình vớ i nhiều tră n trở ,
suy ngẫ m và dà y vò rấ t nhiều, để rồ i từ đó khô ng tìm lạ i đượ c sự bình yên và thanh thả n trong tâ m hồ n. Ngà y nay,
mộ t bộ phậ n giớ i trẻ Việt Nam cũ ng đang tồ n tạ i tình trạ ng củ a lò ng vị kỉ. Họ khô ng biết đến yêu thương con ngườ i,
họ c cá ch tha thứ và bao dung cho nhau mà ngà y cà ng thờ ơ, vô cả m vớ i thế giớ i xung quanh. Thậ t dễ dà ng nhậ n thấ y
mộ t nhó m nữ sinh đang tú m đầ u giậ t tó c, đá nh nhau, là m nhữ ng hà nh độ ng thiếu vă n minh nơi lứ a tuổ i họ c trò và
nhữ ng con ngườ i đứ ng xung quanh thì tụ m nă m tụ m ba chen nhau hò hét, quay video, cổ vũ , hay chỉ mộ t câ u nó i sá o
rỗ ng vu vơ thô i cũ ng đủ để gâ y nên mộ t cơn đạ i hồ ng thủ y đá nh nhau đến sứ t đầ u mẻ trá n, tấ t cả thậ t đú ng vớ i câ u
nó i củ a Erich Fromm :” Nhữ ng ngườ i ích kỉ khô ng có khả nă ng yêu ngườ i khá c, và họ cũ ng khô ng có khả nă ng yêu
chính bả n thâ n mình.”
Lò ng vị tha và bao dung là mộ t yếu tố rấ t cầ n thiết trong cuộ c số ng. Hã y số ng và biết yêu thương, hã y coi việc “ cú i
xuố ng để nâ ng đồ ng loạ i củ a mình lên cao hơn” là mộ t điều vinh hạ nh và là niềm vui trong cuộ c số ng. Khô ng ai trong
chú ng ta sinh ra đã hoà n hả o cả , và chẳ ng ai số ng mà khô ng có tình yêu thương và lò ng vị tha. Vì vậ y, mỗ i chú ng ta
hã y nên tự ý thứ c và trá ch nhiệm vớ i bả n thâ n mình hơn. Hã y số ng mộ t cuộ c số ng thanh thả n, đừ ng bon chen và vụ
lợ i để đứ ng đầ u thiên hạ , mà hã y là m việc mà con tim mình cho là đú ng đắ n. “Mộ t đố m lử a sẻ chia là mộ t đố m lử a lan
tỏ a”. Ngà y hô m nay, nếu như bạ n chưa sẵ n lò ng tha thứ cho mộ t ai đó , hay chưa đủ dũ ng cả m để đến gặ p và là m là nh
vớ i mộ t ai, vậ y thì hã y cố gắ ng lên, hã y là mộ t đố m lử a nhỏ và tô i sẽ là ngọ n gió truyền lử a cho bạ n, hã y thổ i bù ng và
lan tỏ a đến mọ i ngõ ngá ch trong trá i tim và tâ m hồ n ngườ i đó nhé, vì “Yêu thương sẽ ngọ t ngà o hơn nêú ta cho đi
lò ng vị tha”.
Suy nghĩ về câu nói của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm: Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước
giông tố”
Bà i là m
Thượ ng đế đã ban cho chú ng ta mộ t sinh mệnh để chú ng ta có quyền đượ c số ng, đượ c yêu thương và yêu lạ i ngườ i
khá c. Bên cạ nh ấ y ngà i đã đặ t mỗ i con ngườ i chú ng ta và o nhữ ng hoà n cả nh khá c nhau củ a cuộ c đờ i. Thế nhưng dù ở
bấ t kì mộ t hoà n cả nh khá c nhau đi nữ a thì con ngờ i ta sẽ luô n phả i gặ p khó khă n thử thá ch. Đứ ng trướ c nhữ ng khó
khan thử thá ch chô ng gai chú ng ta phả i biết vượ t qua bằ ng chính nghị lự c, sứ c mạ nh vớ i lò ng tin tưở ng củ a bả n thâ n,
như thế chú ng ta mớ i thà nh cô ng và hạ nh phú c. Trong nhậ t kí Đặ ng Thù y Trâ m có mộ t câ u nó i: “Đờ i phả i trả i qua
giô ng tố nhưng khô ng đượ c cú i đầ u trướ c giô ng tố ”.
Cuộ c đờ i củ a mỗ i con ngườ i khô ng phả i lú c nà o cũ ng trả i đầ y hoa hồ ng cho chú ng ta bướ c đi. Rồ i sẽ có nhữ ng lú c
chú ng ta trở nên bế tắ c khỏ i khó khă n củ a cuộ c số ng nà y. Chú ng ta muố n trố n trá nh tìm mộ t lố i thoá t nhưng cứ mã i
tìm cũ ng khô ng ra lố i thoá t ấ y. Chú ng ta cứ phả i nằ m trong bá nh xe thử thá ch củ a cuộ c đờ i. Vậ y tạ i sao chú ng ta
khô ng đố i mặ t vớ i nó ? Tự bả n thâ n mình vươn lên dù là trở ngạ i thế nà o thì chú ng ta cũ ng can đả m vượ t qua, tô i chắ c
rằ ng bạ n sẽ thà nh cô ng bấ t cứ điều gì. Đú ng vớ i câ u nó i củ a Đặ ng Thù y Trâ m “Đờ i phả i trả i qua giô ng tố nhưng khô ng
đượ c cú i đầ u trướ c giô ng tố ”. Khô ng phả i ai cũ ng có đượ c thà nh cô ng và hạ nh phú c cho riêng mình đều khô ng là m gì
cả . Chính họ nhữ ng con ngườ i nhậ n thứ c đượ c bả n thâ n cầ n phả i đố i mặ t bướ c tiếp về phía trướ c nên họ c mớ i đượ c
như thế. Định mệnh lắ m khi buộ c ta phả i lù i bướ c, nhưng trướ c sự khá ng cự mã nh liệt củ a con ngườ i chú ng cũ ng sẽ
bỏ cuộ c. Vì vậ y muố n chiến thắ ng số phậ n ta phả i tấ n cô ng nó trướ c. Nếu chú ng ta yếu hèn phó mặ c cho số phậ n thì
tô i tin rằ ng bạ n sẽ mã i mã i đắ m chìm dướ i long đạ i dương bao la củ a đắ ng cay, đau khổ và gian nan mã i cũ ng khô ng
vù ng lên đượ c, bó ng tố i đá ng sợ ấ y sẽ dầ n dầ n ă n mò n con ngườ i bạ n. Rồ i đâ y bạ n sẽ khô ng biết cá i gì là hạ nh phú c,
là yêu thương, đồ ng thờ i cũ ng chẳ ng biết đến cá i vẻ đẹp thậ t sự củ a cuộ c số ng. Khô ng chỉ như vậ y từ cá i hèn nhá t
khô ng dá m đố i mặ t vớ i chính nó chú ng ta sẽ cà ng hèn nhá t hơn nữ a. Cho nên câ u nó i củ a Đặ ng Thù y Trâ m là mộ t
minh chứ ng khuyên con nguườ i chú ng ta phả i biết can đả m vươn lên đố i đầ u vớ i giô ng tố , khô ng đượ c chịu thua nó
và là m nô lệ cho nó suố t cuộ c đờ i nà y. Chú ng ta hã y biết là m chủ lấ y bả n thâ n, nhậ n thứ c về mình từ đó tìm cá ch giả i
quyết, khô ng nên trố n trá nh.
Trong thự c tế cũ ng vậ y câ u nó i củ a Đặ ng Thù y Trâ m là mộ t câ u nó i đầ y triết lí nhâ n sinh: “Đờ i phả i trả i qua giô ng tố
nhưng khô ng đượ c cú i đầ u trướ c giô ng tố ”. Bạ n có biết khô ng? Cuộ c số ng nà y là muô n mà u muô n vẻ. Khi chú ng ta
hạ nh phú c mọ i thứ đều êm đềm như là n nướ c. Thì bỗ ng từ đâ u đó có mộ t giô ng bã o ù a kéo đến. Lú c ấ y bạ n khô ng
hiểu rằ ng thượ ng đế ngà i ấ y đang thử thá ch chú ng ta. Bạ n đườ ng sợ bạ n nhé! Hã y dũ ng cả m đi nà o! Bở i vì nếu bạ n
vượ t qua đượ c nó thì có lẽ thượ ng đế củ a chú ng ta sẽ ban tặ ng cho mình mộ t mó n quà từ cuộ c số ng mà chú ng ta
khô ng ngờ tớ i đấ y. Chú ng ta hã y dung hết sứ c lự c, sứ c mạ nh trong con ngườ i chú ng ta để là m hà nh trang đố i đầ u vớ i
going tố . Bạ n hã y nhìn ngoà i kia, xã hộ i củ a chú ng ta đang có nhiều con nguườ i đang gặ p khố n khổ nhưng họ đã
khô ng bỏ cuộ c vì họ khô ng muố n phó mặ c cho số phậ n đẩ y đưa và o bướ c đườ ng cù ng. Điển hình là nhữ ng ngườ i mẹ,
ngườ i cha trong cuộ c số ng. Có nhữ ng bó ng hình củ a ngườ i mẹ phả i cò ng lưng để đi bá n hà ng rong nuô i con đi họ c.
Nhữ ng ngườ i cha phả i đi xa ngoà i biển khơi nguy hiểm để kiếm tiền nuô i gia đình. Chắ c rằ ng mộ i mộ t cô ng việc củ a
mẹ hoặ c là cha củ a chú ng ta đều có nhữ ng khó khă n riêng. Thế nhưng họ c khô ng bao giờ nả n lò ng. Luô n luô n biết
vù ng lên đấ u tranh vớ i số phậ n, khó khă n gian nan củ a mình. Đấ y là ý chí kiên cườ ng và nghị lự c phi thườ ng khiến
cho giô ng tố đô i khi cũ ng phả i chà o thua và nhườ ng bướ c cho họ đi. Song song cù ng đó có nhữ ng con ngườ i mang cho
mình bệnh tậ t. Thế mà họ c vẫ n số ng vui vẻ, đố i mặ t vớ i bấ t hạ nh củ a mình đấ y thô i! Cò n chú ng ta tạ i sao lạ i khô ng
đượ c như họ nhỉ? Có phả i chă ng chú ng ta rấ t hèn nhá t và sợ sệt. Đô i khi đi trên đườ ng ta bắ t gặ p nhiều con ngườ i ă n
xin. Dù họ có tay châ n là m việc nhưng họ trố n trá nh chỉ biết nhờ ngườ i qua đườ ng cho họ . Nhữ ng ngờ i như thế rấ t
đá ng để lên á n. Gầ n gũ i nhấ t trong cuộ c số ng quanh ta là cá c bạ n họ c sinh. Chỉ gặ p chú t khó khă n trong cuộ c số ng liền
sợ sệt, lườ i biếng trố n trá nh, khô ng biết vượ t qua. Nhưng bên cạ nh nhữ ng bạ n như thế ta lạ i thấ y đượ c nhữ ng bạ n
họ c sinh biết vượ t qua khó khă n mặ c dù nghèo đó i, cơm khô ng đủ ă n, á o khô ng đủ mặ c.
Mỗ i mộ t con nguườ i chú ng ta nếu muố n có đượ c mó n quà tuyệt vờ i củ a thượ ng đế ban tặ ng, chú ng ta phả i cố gắ ng
vươn lên trong cuộ c số ng bằ ng chính sứ c lự c củ a mình.
“ Khô ng có việc gì khó
Chỉ sợ lò ng khô ng bền
Đà o nú i và lấ p biển
Quyết chí ắ t là m nên”
Trong xã hộ i hiện nay thậ t đá ng chê trá ch nhữ ng con ngườ i khô ng biết vươn lên, chỉ biết dự a dẫ m và o ngờ i khá c, đô i
khi cò n ả nh hưở ng đến nhữ ng ngườ i xung quanh phả i bậ n tâ m. Chú ng ta đừ ng là m như thế bạ n nhé! Con ngườ i ai
cũ ng phả i trả i qua nhữ ng nă m thá ng khó khan, thử thá ch nhưng dù vậ y thì sao? Chú ng ta phả i biết vươn lên, đố i mặ t
vớ i kẻ thù ấ y. Như thế chú ng ta mớ i trưở ng thà nh, mớ i rèn luyện đượ c ý chí và bả n thâ n chú ng ta và dẫ n đến con
đườ ng thà nh cô ng.
Đừ ng bao giờ để bó ng tố i bao trù m lấ y bạ n. Giố ng như câ u nó i củ a Đặ ng Thù y Trâ m nhắ n nhủ chú ng ta như mộ t bà i
họ c về cuộ c số ng sâ u sắ c và triết lí. Chú ng ta nên hiểu rằ ng, chiến thắ ng bả n thâ n là chiến thắ ng hiển há ch nhấ t. Cú i
đầ u trướ c giô ng tố có nghĩa bạ n là kẻ thua cuộ c và vô dụ ng.
DẪN CHỨNG VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CỰC HAY

====
1. Bill Gates sinh ra trong mộ t gia đình khá giả ở Hoa Kỳ. Từ nhỏ ô ng đã say mê toá n họ c, từ ng đậ u và o nghà nh luậ t
củ a trườ ng đạ i họ c Harvad nhưng vớ i niềm say mê má y tính ô ng đã nghỉ họ c và cù ng vớ i mộ t ngườ i bạ n mở cô ng ty
Microsoft. Vượ t qua nhiều khó khă n ô ng đã trở thà nh ngườ i già u nhấ t hà nh tinh. Hiện nay ô ng già nh 95% tà i sả n củ a
mình để là m từ thiện. Đâ y chính là bà i họ c Thà nh cô ng nhờ sự tự họ c và niềm đam mê cô ng việc.
=====
2. Thuở thiếu thờ i Picaso là mộ t hoạ sĩ vô danh, nghèo tú ng ở Paris. Đến lú c chỉ cò n 20 đồ ng bạ c, ô ng quyết định đá nh
canh bạ c cuố i cù ng. Ô ng thuê sinh viên dạ o cá c cử a hà ng tranh và hỏ i “Ở đâ y có bá n tranh củ a Picaso khô ng?”. Chưa
đầ y mộ t thá ng tên tuổ i củ a ô ng đã nổ i tiếng khắ p Paris, tranh củ a ô ng bá n đượ c và nổ i tiếng từ đó . Bà i họ c: Nếu
khô ng tự tạ o cơ hộ i cho chính mình thì chẳ ng bao giờ ta có cơ hộ i cả .
====
3. Hà ng triệu nă m dà i con ngườ i số ng trong phấ p phỏ ng lo sợ bở i sấ m sét kinh hoà ng. Franclin nhà bá c họ c Mĩ đã
dũ ng cả m thự c hiện thí nghiệm là m cộ t thu lô i. Cô ng việc đó có thể gâ y ra cá i chết cho ô ng bấ t cứ lú c nà o. Sau nhiều
nă m đương đầ u vớ i sấ m sét, nă m 1752 Franklin đã thà nh cô ng. Đó là bà i họ c về Sứ c mạ nh củ a lò ng dũ ng cả m.
====
4. Niu- tơn nhà toá n họ c, vậ t lí họ c, cơ họ c, thiên vă n họ c vĩ đạ i ngườ i Anh. Sinh ra thiếu thá ng là mộ t đứ a trẻ yếu ớ t,
thườ ng phả i trá nh nhữ ng trò chơi hiếu độ ng củ a bạ n bè. Do đó ô ng đã tự tạ o ra nhữ ng trò chơi cho mình và trở thà nh
ngườ i tà i nă ng. Đó là hình tượ ng tiêu biểu cho bà i họ c: Nhữ ng thiếu thố n củ a bả n thâ n khô ng thể thắ ng nổ i sứ c mạ nh
củ a nghị lự c.
========
5. Vladimir Putin- tổ ng thố ng Nga, đượ c tạ p chí Times ( Mĩ) bình chọ n là “nhâ n vậ t nổ i bậ t củ a nă m 2007”, bằ ng sự
lã nh đạ o khô n ngoan và tà i tình củ a mình ô ng đưa nướ c Nga trở thà nh mộ t cườ ng quố c trên thế giớ i. Uy tín củ a Putin
và cả nướ c Nga đã đượ c khô ng chỉ Mĩ, Châ u Â u mà cả thế giớ i phả i tô n trọ ng. Bà i họ c: Uy tín, danh dự là điều quan
trọ ng tạ o nên giá trị con ngườ i.
====
6. O. Henry ( 1862- 1910) – nhà vă n trứ danh củ a nướ c Mĩ. Ô ng chưa từ ng đượ c hưở ng bấ t cứ sự giá o dụ c nà o, hay bị
bệnh tậ t dà y vò , thuở nhỏ đi chă n bò , chă n dê, là m thuê. Từ ng là m kế toá n nhưng bị tình nghi là ă n trộ m tiền nên bị
bắ t bỏ tù . Sau khi ra tù ô ng bắ t đầ u viết truyện ngắ n và trở nên nổ i tiếng, tá c phẩ m củ a ô ng đượ c nhiều ngườ i nghiên
cứ u và trở thà nh sá ch bắ t buộ c phả i họ c ở đạ i họ c. Bà i họ c: Thà nh cô ng khô ng có nghĩa là chưa từ ng thấ t bạ i.
====
7. Thầ y Lí Quế Lâ m (42 tuổ i), giá o viên trườ ng tiểu họ c là ng Nhị Bình – Tứ Xuyên. Suố t 19 nă m dẫ n họ c trò đến
trườ ng, vượ t qua 5 chiếc thang gỗ dự ng đứ ng trên vá ch nú i cheo leo. Thầ y trở thà nh mộ t trong 10 nhâ n vậ t cả m độ ng
củ a Trung Quố c nă m 2008. Bà i họ c: Tình yêu và sự tậ n tuỵ là m nên mộ t nhâ n cá ch lớ n.
=====
8. Sinh ra trong mộ t gia đình nghèo ở thà nh phố Odense, cuộ c số ng nghèo khổ , khô ng lú c nà o có đủ bà nh mì để ă n. Đi
họ c lạ i luô n bị bạ n bè chê cườ i vì ngoạ i hình xấ u xí. Vượ t qua tấ t cả vớ i ướ c mơ trở thà nh nghệ sĩ, Andecxen đã lang
thang lên thà nh phố Copenhaghen, đó ng nhữ ng vai kịch tầ m thườ ng, là m quét dọ n. Cuố i cù ng nghị lự c và tình yêu
nghệ thuậ t đã giú p ô ng thà nh cô ng. Nhữ ng câ u chuyện củ a ô ng mã i mã i tồ n tạ i trong tâ m trí độ c giả , mang lạ i cho trẻ
thơ niềm hạ nh phú c, thắ p lên nhữ ng ướ c mơ đẹp. Bà i họ c: Nghị lự c và tình yêu nghệ thuậ t là nhữ ng nhâ n tố để thà nh
cô ng.
====
9. Walt Disney là con thứ tư trong mộ t gia đình nô ng dâ n nghèo, cha nghiện rượ u, bà i bạ c. Sá u tuổ i đã phả i ra đồ ng
là m việc. Mê vẽ nhưng vì khô ng có tiền nên ô ng dù ng than để vẽ lên giấ y vệ sinh. Sau nà y cá i tên W. Disney đã trở nên
nổ i tiếng thế giớ i vớ i nhữ ng bộ phim hoạ t hình đỉnh cao. W. D đã từ ng nó i về bố n điều là m nên cuộ c đờ i mình:
Tin tưở ng: Tin và o bả n thâ n mình.
Suy nghĩ: Suy nghĩ về nhữ ng giá trị mà mình muố n có .
Mơ ướ c: mơ về nhữ ng điều có thể đến dự a trên niềm tin và o bả n thâ n và nhữ ng giá trị củ a chính mình.
Can đả m: can đả m để biến ướ c mơ thà nh hiện thự c, dự a trên nhữ ng niềm tin và o bả n thâ n và nhữ ng giá trị củ a chính
mình.
===
10. Chiến dịch The Earth Hours ( giờ trá i đấ t) do quỹ bả o tồ n thiên nhiên quố c tế tổ chứ c đã nhậ n đượ c sự hưở ng
ứ ng củ a 62 quố c gia, hướ ng đến con số 1 tỷ ngườ i trên 1000 thà nh phố tham gia. Tấ t cả đã tắ t đèn và o ngà y thứ bả y
cuố i cù ng củ a thá nh ba lú c 20h30′ để ủ ng hộ cá c hoạ t độ ng nhằ m giả m thiểu nhữ ng nguy cơ củ a sự biến đổ i khí hậ u
toà n cầ u. Bà i họ c: mỗ i chú ng ta cầ n có nhữ ng hà nh độ ng thiết thự c vì mô i trườ ng.

(NLXH) Tổng Hợp Bài Viết NLXH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

(NLXH) Tổng Hợp Bài Viết NLXH

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(NLXH) Tổng Hợp Bài Viết NLXH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TUYỂN TẬP NHỮNG BÀI VĂN NLXH

(Dẫn theo Kênh 14.vn ngày 02.4.2022)

NLXH: GIÁ TRỊ CỦA SỰ TRẢI NGHIỆM

Cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta đều có thể như cá i bình nứ t.

Và chú ng ta hã y họ c cá ch nhớ rằ ng: cuộ c số ng nà y khô ng có ai là hoà n hả o, khô ng có gì là tuyệt đố i.

– Lá ơi! Hã y kể chuyện cuộ c đờ i bạ n cho tô i nghe đi!

“Ta mong với trời cao và biển rộng

“Người vá trời lấp bể

(Lá Xanh – Nguyễn Sĩ Đại)

“Có biết bao người con gái, con trai

(Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm)

(Nguyễn Thiên Ngân)

NLXH: Sự lắng nghe

“Thà mộ t phú t huy hoà ng rồ i chợ t tắ t

mỗ i khi giờ kiểm tra tớ i hoặ c là hỏ i bà i, xô n xao nà y nọ . Đó giố ng như mộ t lố i số ng mò n, số ng mỏ i, số ng thừ a, số ng vô

NLXH: Giá trị của việc đặt câu hỏi

 Khô ng riêng gì trẻ thơ, bấ t cứ ai trong cuộ c số ng nà y đều có quyền hỏ i và cầ n phả i hỏ i.

Đặ t câ u hỏ i cho ngườ i khá c và cho chính mình là mộ t cá ch rèn luyện tư duy .

Câ u hỏ i hay phả i đú ng lú c, đú ng chỗ , đú ng ngườ i, đú ng việc.

NLXH: Miễn là sống hạnh phúc

Câ u nó i giả n đơn nhưng ẩ n sâ u trong từ ng con chữ mộ t lẽ số ng sâ u sắ c và đú ng đắ n. Cuộ c số ng thậ t ra là mộ t quá

NLXH: Tuổi trẻ như cơn mưa rào

Trong “Vộ i Và ng” Xuâ n Diệu từ ng viết :

“Nó i là m chi rằ ng xuâ n vẫ n tuầ n hoà n

NLXH: Khắc ghi những ân nghĩa lên đá

Suy nghĩ củ a em về ý kiến trên.

Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?

4. Bàn bạc, mở rộng vấn đề

Chính vì vậ y, bả n thâ n họ cũ ng mấ t đi sự tin tưở ng mà khô ng dá m hà nh độ ng, khô ng dá m dấ n thâ n bở i vì họ luô n lo

NLXH: Châm ngôn hay về sự lạc quan

Luôn luôn có ánh sáng đằng sau những đám mây.

– Louisa May Alcott –

– Thích Nhất Hạnh –

– Nguyệt Lưu Quang –

– Alexander Graham Bell –

Sự đầ y đủ về mặ t thể chấ t khô ng thể so sá nh đượ c vớ i mộ t tâ m hồ n trà n đầ y nghị lự c. Vậ y thứ vũ khí bấ t bạ i mà tâ m

Sự tồ n tạ i củ a con ngườ i đượ c chia là m hai dạ ng: tồ n tạ i că n bả n và tồ n tạ i có giá trị. Sự tồ n tạ i că n bả n đá p ứ ng đượ c

Tô i tự hỏ i tạ i sao ướ c mơ lạ i “khô ng chết chừ ng nà o bạ n cò n nuô i dưỡ ng nó bằ ng đam mê”? Có lẽ đâ y là mố i quan hệ

Nhà thơ Xéc-gâ y Ê xênin từ ng viết:

“Thà tô i chá y vèo trong gió

Cò n hơn thố i rữ a trên cà nh”

Câ u thơ trên khiến anh (chị) suy nghĩ gì về lố i số ng cầ n có củ a mỗ i ngườ i.

“Thà tô i chá y vèo trong gió

Cò n hơn thố i rữ a trên cà nh”

Thấ t bạ i thự c sự là thấ t bạ i khi chú ng ta gặ p phả i mộ t chướ ng ngạ i và đầ u hà ng nó , từ bỏ ướ c mơ củ a mình vì

DẪN CHỨNG VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CỰC HAY

You might also like