1

 
 

SCRIPT-­‐Advanced  Translation  1-­‐  C1.2.  Vietnamese-­‐English  Translation  Practice  

Slide  1:  Word-­‐by-­‐word  translation:  Fidelity?  

Translation  Theory:  Word-­‐by-­‐word  translation:  Fidelity?    

Hi,  everybody.  I’m  Trinh.  Today  I’d  like  to  present  problems  in  Vietnamese-­‐English  
translation  facing  Vietnamese  English  language  learners.  It  is  argued  by  some  that  
word-­‐by-­‐word  translation  is  the  fidelity  of  the  translation  to  the  original  text.  
Below  I’ll  clarify  this  issue.  
Slide  2:    Requirements  for  translators  and  translation  
It   should   be   noted   that   the   fidelity   of   the   translation   to   the   original   text   is  
compulsory.  Jones  (2002)  argues  that  translation  requires  more  than  transforming  
words  from  one  language  to  another.  Translation  should  be  related  to  meaningful  
texts   that   sound   smooth   in   the   target   language.   While   Jones   (2002)   focuses   on  
the   importance   of   cohesion   and   coherence   in   translated   texts,   European  
Commissions   (2009)   emphasizes   the   accuracy   of   the   content.   This   is   in   line   with  
the  view  the  fidelity  of  the  translation  to  the  original  text  is  of  great  significance.  
However,  the  translation  faithfulness  to  the  original  version  does  not  mean  that  
word-­‐by-­‐word  translation  is  necessary.  
In  short,  a  good  translation  version  include  the  following  factors:  (1)  Accuracy  in  
the  content;  (2)  Cohesion  and  (3)  Coherence.  These  aspects  need  to  ensure  that  
native  speakers  of  the  target  language  can  understand  the  translated  texts.  

Slides  3,  4  &5  

There   is   convincing   evidence   between   a   link   of   word-­‐by-­‐word   translation   and  
fidelity   from   the   perspective   of   students.   Thus,   here   I’d   like   to   show   some  
examples  to  clarify  the  problem.  
Tiếng  Anh  ở  đại  học  -­‐  'nỗi  ám  ảnh'  hay  cơ  hội?  
Retrieved  from  
https://tuoitre.vn/tieng-­‐anh-­‐o-­‐dai-­‐hoc-­‐noi-­‐am-­‐anh-­‐hay-­‐co-­‐hoi-­‐1306392.htm  
TTO  -­‐  “Giá  như”  là  từ  mà  nhiều  cựu  sinh  viên  nhắc  đến  khi  nhìn  lại  bốn  năm  lãng  phí  
trên  giảng  đường.  Thay  vì  những  lần  thức  trắng  đêm  ôn  thi  lấy  điểm  gạo,  sinh  viên  
đã  có  thể  đầu  tư  cho  tiếng  Anh.  

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 2  
 

Tại  buổi  họp  lớp  đầu  tiên  của  tân  sinh  viên,  đại  diện  khoa  luôn  thông  báo  chương  
trình   học   trong   bốn   năm   và   chuẩn   đầu   ra   về   tiếng   Anh,   tin   học,   chính   trị,   quốc  
phòng  để  sinh  viên  chuẩn  bị  cho  ngày  xét  tốt  nghiệp.  

Đáng  tiếc,  nhiều  sinh  viên  ỷ  lại  vào  bốn  năm  dài  đăng  đẵng  mà  trì  hoãn  các  mục  tiêu  
cho  đến  khi  nhận  ra  bạn  bè  đã  ra  trường,  chỉ  còn  mình  ở  lại.  

Chưa  thể  ra  trường  vì  vướng  tiếng  Anh  

Nhiều  trường  hợp  phổ  biến  là  sinh  viên  năm  cuối  đi  làm  trong  tình  trạng  chưa  có  
bằng  tốt  nghiệp  dù  các  môn  học  đã  hoàn  thành  chỉ  vướng  mỗi  chứng  chỉ  tiếng  Anh.  
Đơn  vị  tuyển  dụng  rất  khó  ký  hợp  đồng  lao  động  chính  thức  và  tăng  lương  với  người  
chưa  có  bằng  cấp.  

Nhưng  càng  lớn  tuổi  sức  học  càng  kém  cộng  thêm  áp  lực  “cơm  áo  gạo  tiền”  khiến  
việc  học  tiếng  Anh  càng  khó  khăn.  Phần  lớn  các  trường,  đơn  vị  truyển  dụng  hiện  nay  
chấp  nhận  một  số  chuẩn  tiếng  Anh  thông  dụng  như  TOEIC,  IELTS,  TOEFL,  chỉ  một  số  
ít  còn  công  nhận  chứng  chỉ  A,  B.  

Với  những  bài  kiểm  tra  theo  chuẩn  quốc  tế,  sinh  viên  phải  rèn  luyện  nhiều  kỹ  năng  
nghe,   nói,   đọc,   viết   về   các   chủ   đề   thời   sự   và   học   thuật,   chứ   không   chỉ   vài   điểm   ngữ  
pháp  cố  định  như  ở  cấp  học  phổ  thông.  Sinh  viên  có  thể  học  ở  các  trung  tâm  Anh  
ngữ  để  đạt  chuẩn  đầu  ra  mà  trường  yêu  cầu.  

Dù  đã  chuẩn  bị  tâm  lý  bước  vào  môi  trường  mới,  nhưng  kể  cả  những  bạn  có  nền  
tảng  tốt  ở  bậc  phổ  thông  thì  việc  học  tiếng  Anh  ở  đại  học  cũng  là  một  cú  sốc.  

Nhớ   lại   ngày   đầu   nhập   học,   Vương   Phan   Huy   Hoàng   -­‐   sinh   viên   khoa   báo   chí   và  
truyền   thông,   Trường   ĐH   Khoa   học   xã   hội   và   nhân   văn   -­‐  ĐHQG   TP.HCM,   chia   sẻ:   “Ở  
quê  dạy  tiếng  Anh  một  kiểu,  thành  phố  dạy  kiểu  khác.  Bước  vô  đại  học  mình  thấy  
như  bị  “sụp  hố”.  

Bản  thân  quá  chú  trọng  ngữ  pháp  trong  khi  nghe  yếu,  nói  dở,  chỉ  có  đọc  hiểu,  viết  
là  kha  khá.  Lúc  nào  cũng  bị  lệ  thuộc  vào  mẫu  câu  hỏi  có  sẵn  trong  sách  giáo  khoa,  
lẩn  quẩn  cứ  “how  are  you?  I’m  fine,  thank  you”.  Khả  năng  ứng  biến  khi  giao  tiếp  gần  
như  không”.  

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 3  
 

ThS   Tô   Thùy   Trang   -­‐   giảng   viên   bộ   môn   tiếng   Anh  Trường   ĐH   Ngoại   thương   cơ   sở   2  
tại  TP.HCM  cho  biết:  “Việc  các  tân  sinh  viên  bỡ  ngỡ,  ngạc  nhiên  thậm  chí  cảm  thấy  
thua   kém   rất   xa   so   với   nhiều   sinh   viên   khác   là   bình   thường   do   thực   tế   có   nhiều   bạn  
được  gia  đình  đầu  tư  từ  nhỏ,  đến  năm  18  tuổi  đã  sử  dụng  tiếng  Anh  như  người  bản  
xứ.  

Thêm   nữa   là   phương   pháp   dạy   tiếng   Anh   ở   ĐH   chủ   yếu   định   hướng   cho   SV   tự   học,  
thầy  cô  không  có  nhiệm  vụ  hướng  dẫn  tỉ  mỉ  như  thời  phổ  thông.  Các  bạn  cần  chuẩn  
bị  tinh  thần  tự  học  rất  nhiều  mới  mong  trải  qua  thời  đại  học  đầy  ý  nghĩa  và  hiệu  quả  
nhất.  

Tuy  nhiên,  tất  cả  sự  thua  thiệt  đều  có  thể  bù  đắp  bằng  việc  tự  học,  tính  chủ  động  
trong  tìm  kiếm  thông  tin  và  chăm  chỉ  của  bản  thân”.  

Kỹ  năng  sống  còn  

Thực  tế  cho  thấy  khi  sinh  viên  xem  tiếng  Anh  như  một  môn  học  phải  vượt  qua  thì  
sau  tấm  bằng,  mọi  kiến  thức  đều  dễ  dàng  bay  đi.  

ThS  Thùy  Trang  chia  sẻ:  “Dù  bạn  thích  thừa  nhận  hay  không,  tiếng  Anh  thực  tế  đang  
là  kỹ  năng  sống  còn  trên  thị  trường  lao  động,  giúp  tạo  ra  lợi  thế  cạnh  tranh  và  mở  ra  
nhiều  cơ  hội  nghề  nghiệp.  

Trong  đó  yếu  tố  gây  ấn  tượng  đầu  tiên  là  kỹ  năng  nói,  nghe.  Tuy  nhiên  đáng  tiếc  là  
chương  trình  dạy  cấp  phổ  thông  ở  VN  lại  nhấn  mạnh  kỹ  năng  đọc”.  

Để  sử  dụng  tiếng  Anh  cho  một  cơ  hội  nghề  nghiệp  tốt,  môi  trường  sách  vở,  lớp  
học  thôi  chưa  đủ.  Nhiều  sinh  viên  bước  ra  ngoài  để  thực  hành  tiếng  Anh  như  tham  
gia   vào   một   số   CLB   nghe   nói,   làm   thêm   ở   quận   1,   qua   lại   phố   Tây   Phạm   Ngũ   Lão  
(TP.HCM),  đi  bảo  tàng  và  lễ  hội  đa  văn  hóa...  

Một  số  sinh  viên  vốn  tiếng  Anh  khá  tốt  nhận  dạy  kèm  người  nước  ngoài  học  tiếng  
Việt   và   ngược   lại,   họ   dạy   lại   tiếng   Anh.   “Nhưng   tiếng   Anh   ở   những   nơi   đó   sẽ   bị   giới  
hạn   trong   từ   vựng   giao   tiếp,   không   thể   nâng   cấp   lên   tầm   cao   mới,   cho   dù   làm   một,  
hai  năm  trình  độ  vẫn  vậy.  

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 4  
 

Trong  khi  đó,  tôi  biết  nhiều  sinh  viên  tại  Trường  ĐH  Ngoại  thương  thường  xin  việc  
làm  bán  thời  gian  tại  các  công  ty  xuất  nhập  khẩu  để  có  cơ  hội  sử  dụng  tiếng  Anh  gắn  
với  chuyên  ngành  từ  năm  1,  năm  2”  -­‐  cô  Trang  chia  sẻ.  

“Có  nhiều  phương  pháp  học  tiếng  Anh  tùy  vào  trình  độ  và  chiến  lược  chinh  phục  của  
mỗi  người.  Mục  đích  và  cách  tiếp  cận  ngoại  ngữ  rất  quan  trọng.  Có  thể  bạn  đọc,  học  
theo  sách  nhuần  nhuyễn  nhưng  khi  rơi  vào  bối  cảnh  giao  tiếp  cụ  thể,  bạn  hoàn  toàn  
lúng  túng  khi  tương  tác  trong  thực  tế.  

Theo  tôi,  sinh  viên  đầu  tiên  nên  chú  trọng  kỹ  năng  nghe.  Xem  phim,  nhạc,  nghe  phát  
thanh  tin  tức...  để  tạo  trí  nhớ  tiềm  thức  về  từ  vựng,  ngữ  điệu,  phát  âm,  ngữ  pháp,  
sau  đó  sẽ  có  ích  cho  kỹ  năng  nói,  dịch.  

Tuy  nhiên,  mỗi  người  phải  đạt  số  giờ  nghe  tối  thiểu  thì  năng  lực  mới  bước  qua  trình  
độ   mới,   chứ   không   phải   nghe   một   hai   ngày,   dùng   thêm   chiêu   là   giỏi.   Đó   là   điều  
không  tưởng”.  

Nhiều  sinh  viên  chọn  cách  đến  trung  tâm  ngoại  ngữ  để  học  một  số  phương  pháp  
được  quảng  cáo  là  đặc  biệt,  hiệu  quả,  khoa  học.  Nhưng  tất  cả  vô  hiệu  nếu  người  học  
không  chủ  động,  thiếu  đầu  tư  và  động  lực.  

“Sinh  viên  có  thể  chọn  học  tại  các  trung  tâm  Anh  ngữ  gần  nhà,  giá  mềm  bởi  quan  
trọng  nhất  vẫn  là  ý  chí  tự  học.  Nguyên  tắc  để  học  tiếng  Anh  và  tạo  ra  kết  quả  rõ  nhất  
là  quyết  tâm  và  duy  trì  sự  tự  học  liên  tục  từ  một  đến  sáu  tháng  tùy  năng  lực  học  
bẩm  sinh  mỗi  người”  -­‐  ThS  Thùy  Trang  nhấn  mạnh.  

“Ngoài  ra,  khi  xã  hội  ngày  càng  hội  nhập,  ai  cũng  có  thể  giao  tiếp  tiếng  Anh  khá  tốt  
thì  lợi  thế  cạnh  tranh  tuyệt  đối  và  lâu  dài  là  tiếng  Anh  chuyên  ngành”.  

Hoàng  Thị  Ngọc  Minh  -­‐   sinh  viên  năm  cuối  khoa  sinh  học,  Trường  ĐH  Khoa  học  tự  
nhiên   -­‐   ĐHQG   TP.HCM   cho   biết:   “Mình   vừa   được   chọn   tham   gia   chuyến   khảo   sát  
thực  địa  dài  ngày,  được  đài  thọ  chi  phí  cùng  chuyên  gia  nước  ngoài  tại  Đồng  Nai.  
Sống  trong  rừng,  đoàn  giao  tiếp  chủ  yếu  bằng  tiếng  Anh,  riết  mình  quen.  

Trình  độ  tiếng  Anh  của  mình  chỉ  khá  thôi  nhưng  cứ  mạnh  dạn  hỏi  đáp,  sai  thì  họ  sửa  
cho   mình.   Đôi   chỗ   khó   hiểu   phải   tra   từ   điển,   đêm   về   học   lại   toàn   bộ   từ   mới   nhất   là  

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 5  
 

thuật  ngữ  chuyên  ngành.  Nhờ  chuyến  đi  đó,  Minh  tiếp  cận  được  một  số  tài  liệu  và  
kinh  nghiệm  mới  mà  bốn  năm  học  chưa  biết”.  

Slide  6:  Some  examples  of  word-­‐by-­‐word  translation  (1)  

1)Tiếng  Anh  ở  Đại  Học,  nỗi  ám  ảnh  hay  cơ  hội?  
àEnglish   for   University,   an   obsession   or   an   opportunity?   (Source:   Google  
Translate)
àEnglish  in  University,  obsession  or  opportunity?  (A  student’s  work)
àNỗi  ám  ảnh=  nỗi  sợ  hãi,  lo  lắng:  A  source  of  worry  to  somebody/  A  worry  for  
somebody.  
Possible   version   (1):   English:   A   real   worry   for   many   Vietnamese   students   at  
university  level  or  their  job  opportunities?  
Possible   version   (2):   Is   English   a   source   of   worry   to   Vietnamese   university  
students  or  their  career  opportunities?
2)  Bản  thân  quá    chú  trọng      ngữ  pháp      trong  khi        nghe  yếu,      nói  dở,    chỉ  có  đọc  
hiểu,    viết  là  kha    khá.
àI'm   too   focused   on   grammar   while   listening   weak,   bad   at   speaking,   just   reading  
and  writing  is  quite  good.  (Source:  Google  Translate)
àIndividuals   too      focus   on      grammar   while  listening   is   weak,   speaking   is   bad,  
only  reading  and  writing  are  rather  fair.  (A  student’s  work)
à   (Possible   version)The   students   pay   more   attention   to   grammar   and  
deliberately   ignore   their   listening   and   speaking   skills,   only   reading   and   writing  
skills  are  fairly  good

Slide  7  
(3)  Để  sử  dụng  tiếng  Anh  cho  một  cơ  hội  nghề  nghiệp  tốt,  môi  trường  sách  vở,  
lớp  học  thôi  chưa  đủ.  
àTo   use   English   for   a   good   career   opportunity,   the   environment   for   books   and  
classrooms  is  not  enough.(Source:  Google  Translate)  
àTo  use  English  for  a  good  career  chance,  environment,  books,      classes  are  not  
yet  enough.  (A  student’s  work)  
à   (Possible   version)To   be   able   to   use   English   effectively   for   their   career,   learning  
from   books   and   school   teachers   is   insufficient   to   have   (a)   good   command   of  
English.    

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 6  
 

 Slide  8  
Now   I’d   like   to   move   to   the   second   section,   Vietnamese-­‐English   translation  
practice.  Topic  1,  Workplace  regulations.  

Slide  9  

Topic  1:  Workplace  regulations

(Source:   Retrieved   fromhttps://quantrinhansu-­‐online.com/luat-­‐lao-­‐dong-­‐chuong-­‐
vii-­‐thoi-­‐gio-­‐lam-­‐viec-­‐thoi-­‐gio-­‐nghi-­‐ngoi/
 CHƯƠNG  VII:  LUẬT  LAO  ĐỘNG-­‐LUẬT  NGHỈ  NGƠI
Mục  I  –  Thời  giờ  làm  việc
Điều  68    
1-­‐  Thời  giờ  làm  việc  không  quá  8  giờ  trong  một  ngày  hoặc  48  giờ  trong  một  tuần.  
Người  sử  dụng  lao  động  có  quyền  quy  định  thời  giờ  làm  việc  theo  ngày  hoặc  tuần,  
nhưng  phải  thông  báo  trước  cho  người  lao  động  biết.  
2-­‐  Thời  giờ  làm  việc  hàng  ngày  được  rút  ngắn  từ  một  đến  hai  giờ  đối  với  những  
người  làm  các  công  việc  đặc  biệt  nặng  nhọc,  độc  hại,  nguy  hiểm  theo  danh  mục  
do  Bộ  Lao  động  –  Thương  binh  và  Xã  hội  và  Bộ  Y  tế  ban  hành.
 

Slides  10  &  11  

Task  1:  Individual  work  

Give  equivalent  phrases  in  English:
(1)Luật  lao  động-­‐Luật  nghỉ  ngơi:…………………………………………………………………………
(2)Mục  I.  Thời  giờ  làm  việc:……………………………………………………………………………….
(3)Điều  68:……………………………………………………………………………………………………….
(4)Thời  giờ  làm  việc  không  quá  8  giờ  trong  1ngày:……………………………………………
(5)  Người  sử  dụng  lao  động:…………………………………………………………………………….
(6)Có  quyền  quy  định  thời  giờ  làm  việc  theo  tuần  hoặc  ngày:..………………………..
(7)Thông  báo  trước  cho  người  lao  động  biết:………………………………………………….
(8)Thời  gian  làm  việc  hằng  ngày………………………………………………………………………
9)  (được)  rút  ngắn:……………………………………………………………………………………
(10)Đối  với  những  người  làm  công  việc  đặt  biệt  nặng  nhọc,  độc  hại  
:…………………………………………………………………………………………………………………….
(11)  Theo  danh  mục……………………………………………………………………………………..
(12)  Bộ  Lao  động  thương  binh  và  xã  hội:………………………………………………………

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 7  
 

(13)  Bộ  Y  tế:…………………………………………………………………………………………………

(14)  Ban  hành  (luật)……………………………………………………………………………………..  
 
Slide  12
Task  2:  Group  work  
Comment  on  version  1:  (Source:  Google  Translate)  
CHAPTER  VII:  LABOR  LAW-­‐RECREATION  LAW
Section  I  -­‐  Working  hours
Article  68  
(1).Working   time   shall   not   exceed   8   hours   in   a   day   or   48   hours   in   a   week.  
Employers  have  the  right  to  set  working  hours  in  days  or  weeks,  but  must  notify  
workers  in  advance.  
(2).  The  daily  working  time  is  shortened  from  one  to  two  hours  for  people  doing  
extremely   heavy,   hazardous   and   dangerous   jobs   on   the   list   issued   by   the   Ministry  
of  Labor,  War  Invalids  and  Social  Affairs  and  the  Ministry  of  Health.  International  
issued.  
Dear  students,  
You  are  warned  about  the  adoption  of  the  copycat  version,  Google  Translate  with  
serious  mistakes  for  submission.  Such  versions  are  not  marked.  
 
Slide  13  
Task  3:  Group  work  
Suggest  a  better  version  in  terms  of  equivalence,  naturalness  and  authenticity  
Note:  Feedback  will  be  made  on  authentic  versions  of  group  translation  projects  
through  video  conferences  (Week  4,  Sunday  evening  from  9pm  to  10pm/10.30pm  
up  to  students’  learning  needs)    
 
Students  can  gradually  improve  their  bilingual  translation  skills  by  participating  in  
group  translation  projects.  They  can  learn  from  the  teacher’s  critical  comments  as  
well   as   their   peers’   feedback.   Moreover,   students   develop   an   awareness   of   (i)  
how   a   source   text   can   be   translated   into   the   target   language;   (ii)   how   diverse  
translation  versions  are.  
 
 
 

Advanced  Translation  1-­‐NN470  

 
 8  
 

Slides  14-­‐18  
Now,  I’d  like  to  sum  up  the  issues  we  have  learnt.  As  stated  by  Jones  (2002)  and  
European   Commissions   (2009),   a   good   translation   version   include   the   following  
factors:   (1)   Accuracy   in   the   content;   (2)   Cohesion   and   (3)   Coherence.   These  
aspects   need   to   ensure   that   native   speakers   of   the   target   language   can  
understand  the  translated  texts.  
In  section  2,  we  have  studied  some  examples  of  word-­‐by-­‐word  translation,  which  
sound   unnatural   in   the   target   language   (TL).     To   provide   you   with   more  
opportunities  for  further  practice,  I’d  like  to  share  some  useful  websites  such  as  
VOA,   British   Herald,   USA   Herald,   the   Sydney   Morning   Herald,   the   Guardian   and  
son  on.  They  are  available  on  the  Internet.  You  can  select  any  articles  you  like  and  
category   them   according   to   particular   topics.   “Practice   makes   perfect”,   I   hope  
your   translation   skill   will   be   gradually   improved   thanks   to   regular   practice   and  
critical  feedback.  That’s  all.  Thank  you  for  your  listening.    
-­‐-­‐-­‐THE  END-­‐-­‐-­‐  
 
 

Advanced  Translation  1-­‐NN470