Professional Documents
Culture Documents
Dark Tourism in the American West 1st ed. 2020 Edition Jennifer Dawes full chapter instant download
Dark Tourism in the American West 1st ed. 2020 Edition Jennifer Dawes full chapter instant download
https://ebookmass.com/product/adventure-tourism-environmental-
impacts-and-management-1st-ed-2020-edition-david-huddart/
https://ebookmass.com/product/muslim-volunteering-in-the-west-
between-islamic-ethos-and-citizenship-1st-ed-2020-edition-mario-
peucker/
https://ebookmass.com/product/the-palgrave-handbook-of-dark-
tourism-studies-1st-edition-philip-r-stone/
https://ebookmass.com/product/transformation-of-sydneys-
industrial-historic-waterfront-the-production-of-tourism-for-
consumption-1st-ed-2020-edition-ece-kaya/
The Roads to Congress 2018: American Elections in the
Trump Era 1st ed. 2020 Edition Sean D. Foreman
https://ebookmass.com/product/the-roads-to-
congress-2018-american-elections-in-the-trump-era-1st-
ed-2020-edition-sean-d-foreman/
https://ebookmass.com/product/west-african-youth-challenges-and-
opportunity-pathways-1st-ed-2020-edition-mora-l-mclean/
https://ebookmass.com/product/the-forest-and-the-ecogothic-the-
deep-dark-woods-in-the-popular-imagination-palgrave-gothic-1st-
ed-2020-edition-parker/
https://ebookmass.com/product/buddhist-feminism-transforming-
anger-against-patriarchy-palgrave-studies-in-comparative-east-
west-philosophy-1st-ed-2020-edition-sokthan-yeng/
https://ebookmass.com/product/modern-death-in-irish-and-latin-
american-literature-1st-ed-2020-edition-jacob-l-bender/
Dark Tourism in the
American West
Edited by
Jennifer Dawes
Dark Tourism in the American West
Jennifer Dawes
Editor
© The Editor(s) (if applicable) and The Author(s), under exclusive licence to Springer
Nature Switzerland AG 2020
This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the
Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifically the rights of
translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on
microfilms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval,
electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now
known or hereafter developed.
The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this
publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are
exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for general use.
The publisher, the authors and the editors are safe to assume that the advice and information
in this book are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither the
publisher nor the authors or the editors give a warranty, express or implied, with respect to
the material contained herein or for any errors or omissions that may have been made. The
publisher remains neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and
institutional affiliations.
This Palgrave Macmillan imprint is published by the registered company Springer Nature
Switzerland AG
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
Acknowledgments
v
Contents
vii
viii CONTENTS
Index211
Notes on Contributors
ix
x NOTES ON CONTRIBUTORS
Fig. 1.1 The abandoned piano in the Black Rock Desert, Summer 1998;
Source: Dawes 3
Fig. 2.1 Experiencing Sand Creek Historic Massacre Site; Source: Spencer 15
Fig. 2.2 Ceremonial acts of memorialization at Sand Creek; Source:
Spencer24
Fig. 3.1 A child’s bicycle and other debris litter the ground at Mount
Carmel on June 20, 1993. Source: Dawes 45
Fig. 3.2 The memorial to the Branch Davidians who died at Mount
Carmel; Source: Dawes 53
Fig. 5.1 Guard tower and plaque; Source: Serdiukov 104
Fig. 5.2 Toyo Miyatake’s photographs and camera. Source: Serdiukov 107
Fig. 6.1 “We Hold the Rock” exhibit located in “China Alley.” Source:
Barber121
Fig. 6.2 Prison-specific Alcatraz-themed flask and shot glasses. Source:
Barber125
Fig. 7.1 Modern handcarts at Martin’s Cove; Source: Nichols 143
Fig. 7.2 Sixth Crossing Visitors’ Center; Source: Nichols 147
Fig. 8.1 Dead fish on the shore of the Salton Sea; Source: Azar 159
Fig. 8.2 Cars at the Bombay Beach Drive-In; Source: Azar 166
Fig. 8.3 Men’s and women’s “to-do” lists inside a car at the Bombay
Beach Drive-In; Source: Azar 169
Fig. 8.4 Leonard Knight’s “Salvation Mountain”; Source: Azar 172
Fig. 9.1 The site of the Bennett-Arcane Long Camp in the Mojave
Desert; Source: Reger 187
Fig. 9.2 A view of the Poston Japanese American internment camp;
Source: Reger 189
xi
CHAPTER 1
Jennifer Dawes
J. Dawes (*)
Department of English, Humanities, and Philosophy, Midwestern State
University, Wichita Falls, TX, USA
Fig. 1.1 The abandoned piano in the Black Rock Desert, Summer 1998; Source:
Dawes
4 J. DAWES
in 1998, it was in a state of arrested decay. While the story of the house
was not obvious, the fact that it was abandoned was. We stopped at the site
and got out of the car, though I refused to go inside. For some reason that
I still to this day cannot explain, the hairs on the back of my neck stood up
like an eerie sentinel of danger. We left the creepy site rather quickly and
headed back to Reno. I don’t think I’ve felt such a strange sense of unease
before or since.
Both the piano and the abandoned house have stuck with me all these
years in my imagination of the American West. As a woman from the
American South who grew up eating off her grandmother’s heirloom
china and playing her mother’s baby grand piano, I imagined the women
for whom the piano and the house may have represented ruptured domes-
ticity. These experiences inspired me to consider the wealth of stories and
potentially dark spaces and places in the West. My own fascination with
dark places, and as a result this book, is an outgrowth of these early west-
ern experiences. Each chapter in this collection explores sites of dark tour-
ism in the American West and considers how these places are shaped,
mediated, and presented to the public.
However, I would argue that for the US public the events, even those
prior to the twentieth century, are a part of the American consciousness
and have shaped our view of the American West and our identity as
Americans.
While Lennon and Foley attempted to define dark tourism in their
2000 work, today there is no agreed-upon definition of “dark tourism” or
of what makes a site “dark.” In an essay in The Palgrave Handbook of Dark
Tourism Studies, Philip R. Stone argues,
The photo was meant for my friends as a joke. I am known to make out of
line jokes, stupid jokes, sarcastic jokes. And they get it. If you knew me you
would too. But when it gets shared, and comes to strangers who have no
idea who I am, they just see someone disrespecting something important to
someone else or them.
That was not my intention. And I am sorry. I truly am.
With that in mind, I would like to be undouched.8
Historic Site.” Serdiukov finds that, despite the fact that the site served as
a place of incarceration, the interpretive exhibition downplays the physical
confinement of the Japanese Americans in the camp. He also finds that
there is anecdotal evidence that visitors are unhappy with this erasure.
Judson Barber’s “Captive Memories: Alcatraz Island and the Cultural
Work of Prison Tourism” uses the work of public memory scholars Gordon,
Foote, and Sturken as a springboard to consider the contested meaning
and significance of the notorious prison. Barber posits that the omission of
the Native American occupation of Alcatraz serves to “dispossess Native
Americans of the importance of Alcatraz Island in their history and ongo-
ing struggle for civil and sovereign rights.” He argues that the reason for
this erasure is that the “allure of dark tourism” silences other narratives
about the place. However, it is vitally important to recognize the contested
meanings of the place in order to more fully understand the past.
Notes
1. I discuss early California settlers’ impulse to chronicle their experiences in my
introduction to ’49er Sarah Royce’s memoir. See Jennifer Dawes Adkison.
“Authorship, Authenticity and the Gold Rush West: An Introduction to
Across the Plains by Sarah Royce.” Across the Plains: Sarah Royce’s Western
Narrative. Women’s Western Voices Series (Tucson: University of Arizona
Press, 2009).
2. Ann Ronald. GhostWest: Reflections Past and Present (Norman: University of
Oklahoma Press, 2002). 21.
10 J. DAWES
3. Kent C. Ryden. Mapping the Invisible Landscape: Folklore, Writing, and the
Sense of Place (Iowa City: University of Iowa Press, 1993). 40.
4. Sondra Brand and Nina Platter. “Dark Tourism: The Commoditisation of
Suffering and Death.” The Long Tail of Tourism: Holiday Niches and their
Impact on Mainstream Tourism. Ed. Alexis Papathanassis (New York:
Springer, 2011), 7–15.
5. John Lennon and Malcolm Foley. Dark Tourism: The Attraction of Death
and Disaster (London: Continuum, 2000). 8.
6. Philip R. Stone. “Dark Tourism in an Age of ‘Spectacular Death.’” The
Palgrave Handbook of Dark Tourism Studies. Eds Philip R. Stone et al.
(London: Palgrave Macmillan), 191.
7. Joel Gunter. “‘Yolocaust’: How should you behave at a Holocaust memo-
rial?” BBC News. 20 January 2017. https://www.bbc.com/news/world-
europe-38675835 (accessed 24 March 2019).
8. Shahak Shapira. “Dear Internet.” Yolocaust. https://yolocaust.de/ (accessed
24 March 2019).
Bibliography
Adkison, Jennifer Dawes. 2009. Authorship, Authenticity and the Gold Rush
West: An Introduction to Across the Plains by Sarah Royce. In Across the Plains:
Sarah Royce’s Western Narrative, Women’s Western Voices Series. Tucson:
University of Arizona Press.
Brand, Sondra, and Nina Platter. 2011. Dark Tourism: The Commoditisation of
Suffering and Death. In The Long Tail of Tourism: Holiday Niches and their Impact
on Mainstream Tourism, ed. Alexis Papathanassis, 7–15. New York: Springer.
Gunter, Joel. 2017. ‘Yolocaust’: How Should You Behave at a Holocaust
Memorial? BBC News, January 20. https://www.bbc.com/news/world-
europe-38675835. Accessed 24 Mar 2019.
Lennon, John, and Malcolm Foley. 2000. Dark Tourism: The Attraction of Death
and Disaster. London: Continuum.
Ronald, Ann. 2002. GhostWest: Reflections Past and Present. Norman: University
of Oklahoma Press.
Ryden, Kent C. 1993. Mapping the Invisible Landscape: Folklore, Writing, and the
Sense of Place. Iowa City: University of Iowa Press.
Shapira, Shahak. Dear Internet. Yolocaust. https://yolocaust.de/. Accessed
24 Mar 2019.
Stone, Philip R. 2018. Dark Tourism in an Age of ‘Spectacular Death’. In The
Palgrave Handbook of Dark Tourism Studies, ed. Philip R. Stone et al. London:
Palgrave Macmillan.
Another random document with
no related content on Scribd:
„En omdat ik het niet op mijn geweten zou willen [27]hebben, jou een
slapeloozen nacht en veel onrustige uren te bezorgen, daarom, beste
jongen, houd ik je maar heel rustig buiten al die emoties en zal ik alleen
het genoegen smaken, het geldelijk resultaat van mijn werk in jouw
huishoudelijke handen te leggen.
„Wat dunkt je ervan, als we eens naar het spel van den grooten
Bouwmeester gingen kijken? De man moet zoo meesterlijk den Shylock
vertolken, dat hij allang een wereldberoemdheid zou zijn geworden, als hij
niet het ongeluk had gehad, in Nederland te zijn geboren.”
Om elf uur in den avond, vóór het schouwburggebouw drukte Raffles zijn
vriend de hand.
„Ga je nog maar een beetje amuseeren, Charly,” sprak hij, „ik zelf snak ook
naar een glas goed Hollandsch bier, maar de tijd ontbreekt me.”
„Ik breng je een eind, Edward,” drong Charly aan, „’k heb geen plezier om
alleen nog naar de kroeg te gaan.”
„Geen kwestie van, boy! Bonsoir! Onze wegen loopen hier uiteen. En als
je niet gauw gaat, neem ik een auto!”
Het was lang na middernacht, toen Jan Heemberg uit zijn auto stapte en
het bordes van zijn fraaie woning beklom.
Een oogenblik later sloot hij de huisdeur open en begaf zich regelrecht
naar zijn studeerkamer aan het einde van de lange gang.
Het bediendenpersoneel had zich ter ruste begeven en in het groote huis
heerschte de diepste stilte.
Want voordat Jan Heemberg zijn slaapvertrek ging opzoeken, wilde hij nog
even zich ervan overtuigen, dat het kostbare stuk, dat op zoo
onverklaarbare, geheimzinnige wijze in zijn huis was gekomen, zich nog in
de ijzeren brandkast bevond.
Den ganschen avond had hij het niet uit zijn gedachten kunnen zetten,
welke ontzettende verantwoordelijkheid er op hem rustte; wat er zou
gebeuren, wanneer bekend werd, dat de Avondschool zich onder zijn dak
bevond en wie toch wel de persoon mocht zijn, die dit geheim met hem
deelde.
„Hoe moet ik handelen?… Op welke wijze kan ik mij ontdoen van dit
schilderij, zonder dat ik gevaar loop, de dupe te worden van deze
geschiedenis?
„Het doek vernietigen?… Het uit de lijst snijden, het glas verbrijzelen en
het doek een prooi der vlammen laten worden?.…..
Weer dacht hij terug aan de geschiedenis van dien schatrijken Amerikaan,
wiens levensdoel het was geworden om kunstvoorwerpen, uit Musea
ontvreemd, aan te koopen en te verzamelen.
Wie toch was die andere, die geheimzinnige persoon, die òf alleen, òf in
combinatie met anderen den diefstal had gepleegd en hem, tegen zijn wil,
tot heler had gemaakt?
Jan Heemberg opende thans de deur van zijn studeerkamer en greep naar
de knop van het electrische licht om dat te doen ontbranden.
Maar stom van verbazing bleef Heemberg staan op den drempel van de
kamer.
Vóór hem, in makkelijke houding, den rug naar het licht gewend, de
beenen over elkaar geslagen, den monocle in het rechteroog gedrukt, een
sigaret tusschen de smalle lippen en den stok met gouden knop op
nonchalante wijze tusschen de vingers houdende, zat een heer.
Z’n overjas had hij uitgetrokken en achteloos over een der stoelen
geworpen. Zijn cylinder en glacé’s lagen daar boven op. [28]
Een fijne glimlach lag op zijn gelaat, toen de heer des huizes nadertrad en
de hand uitstrekte om de electrische schel in beweging te zetten.
„Spaar die moeite, mijnheer Heemberg, uw personeel zou uw schellen niet
hooren! De geleiding is afgesneden!”
„Graaf Van Sloten van Haersveld.…..” stiet hij uit. „U hier … maar dat is
iets anders, dat is me héél aangenaam. Waarom hebben mijn bedienden u
niet in den salon gelaten?”
„Ik heb niets te maken met uw bedienden, meneer Heemberg”, sprak hij,
„ik heb mij zelf toegang tot uw woning verschaft. Ik heb de electrische
geleiding afgesneden en gewacht op uw terugkomst.”
„Ik wist, dat ge hedenavond waart uitgegaan en eerst laat thuis zoudt
komen, ik begreep, dat uw eerste bezoek na uw thuiskomst deze kamer
zou gelden …”
Hij beefde van het hoofd tot de voeten en kon zich nauwelijks staande
houden.
Toen deze den eleganten graaf, die sinds eenigen tijd zijn weg had
gekruist maar van wiens verleden niets bekend was, in zijn studeervertrek
zag, begreep hij, dat graaf Van Sloten niet onkundig kon zijn van de fatale
geschiedenis met het gestolen schilderij.
„Ja—het gestolen stuk bevindt zich in mijn huis—in deze kamer—in die
brandkast. Maar de dief zijt gij, graaf en niemand anders!”
De graaf glimlachte.
Raffles voelde in dit oogenblik dat Heemberg zich niet zonder verweer liet
vangen en het was hem niet onaangenaam, op eenig verzet te stuiten.
„Maar waarom hebt ge het gedaan?” vroeg Heemberg, terwijl hij een zetel
schoof tegenover den stoel van Raffles en daarin plaats nam in even
ongedwongen houding.
Het ontging den Grooten Onbekende niet, hoe Heemberg onder het
spreken den blik liet gaan over een wapenrek, dat naast een der
boekenkasten hing.
En als zwijgend antwoord op dezen blik haalde Raffles zijn browning uit
een zijner zakken te voorschijn en hield dezen in de rechterhand omklemd.
„Waarom ik het deed?” vroeg hij, „en waarom ik u in deze zaak betrok?
Juist, meneer Heemberg, nu zijn we, waar ik u wilde hebben!
„Luister!
„Ge moet u vooral rustig houden, daar in uw stoel—héél rustig, want bij de
minste beweging, die mij niet aanstaat, schiet ik. En mijn schot faalde
nooit!
„Maar laat ik mij eerst aan u voorstellen! Ge hebt immers reeds begrepen,
dat ik onder een schuilnaam mij toegang verschafte tot uw club.
„Mijn ware naam—ook die zal u niet onbekend in de ooren klinken! Ik ben
lord Edward Lister, bijgenaamd John C. Raffles, de Groote Onbekende, of,
als u wilt, de gentleman-dief.
„Ge behoeft niet te schrikken,” vervolgde lord Lister, terwijl hij luchtigjes
met den browning speelde en alsof het een kinderspistooltje was, den
trekker overhaalde.
„Een lesje?”
„Zij hebben, naar men mij inlichtte, den Staat der Nederlanden bestolen,
door de kwade praktijken van het geldsnoeien toe te passen.
„Nog nimmer, zoo oud als ge zijt, hebt ge ook slechts voor de som van tien
gulden uitgegeven om het treurig bestaan der ongelukkige stumperds te
verlichten.
„Toen u dezer dagen door een uwer kennissen werd gevraagd om een
geldelijk offer te brengen ten bate van ouderlooze kinderen, die zonder
eenige bescherming, zonder eenig bezit zijn achtergebleven, hebt ge met
een hoonlach geantwoord, dat ge niet te spreken zijt voor liefdadigheid.
„En in hetzelfde oogenblik verteldet gij, dat gij voor het bagatel van acht
mille een schilderstukje hebt gekocht om uw verzameling aan te vullen.
„En waar ik op mijn levensweg personen ontmoet, die bulken van het geld
en die hun rijkdommen slechts aanwenden voor eigen genoegens, daar
heb ik nooit gerust en daar zal ik nooit rusten, vóórdat ik hun van een deel
van het vermogen, dat zij zoo verkeerd besteden, heb ontlast en dat uit
hun naam heb geschonken aan instellingen van liefdadigheid.”
„Maar ik zal kort zijn, meneer Heemberg, want veel heb ik u ook niet meer
te zeggen.
„Gij overhandigt mij in dit nachtelijk uur een chèque, groot honderdduizend
gulden, betaalbaar aan de Twentsche Bank.
„Gij moet voorts voor het nieuwe Kinderhuis een evengroot bedrag
garandeeren, eveneens betaalbaar op voornoemde Bank.
„Ten slotte moet gij aan den burgemeester van deze gemeente een som
van één ton gouds overmaken, die moet worden gestort in de kas van de
Amsterdamsche armen.
„Alleen op deze voorwaarden, Jan Heemberg; alleen dus, als gij van uw
onmetelijke schatten deze voor u onbeduidende som zult willen afstaan,
zal ik u weder ontlasten van het schilderij, waarvan de aanwezigheid in uw
huis u zoozeer en terecht bezwaart.
„En die zijn?” vroeg Jan Heemberg, terwijl zijn neusvleugels trilden en hij
het liefst dien ander, dien slanken pseudo-graaf, die zulk een geweldig
tegenstander bleek te zijn, de hersenpan had verbrijzeld, „wat zult ge
anders doen, gij Engelsche indringer?”
„U overleveren aan de politie—nog dezen nacht. Gij moet dan zelf maar
ophelderen, op welke wijze de „Avondschool” uit het Rijksmuseum
hierheen is gekomen, want ik—ik behoef u dit zeker niet te verzekeren—ik
zelf blijf buiten schot door te eclipseeren.
„Alle schijn is tegen u!
Toen sprak Jan Heemberg, de klank van zijn stem viel zwaar en dreigend
in de doodsche stilte van het huis:
„Ik zal dat geld geven. De chèque zal ik teekenen en de stedelijke armen
zullen het door u bedongen kapitaal ontvangen.
„Maar daartegenover eisch ik, dat u, John C. Raffles, mijn huis zult
verlaten niet alleen in het bezit van die waardevolle papieren, maar met
het gestolen schilderij onder uw armen.” [30]
„Met genoegen! En haast u dan een weinig, ik heb geen tijd te verliezen!”
„Hallo, word wakker, boy! Vooruit! Wat ben jij een slaapkop! Ik dacht, dat je
nog aan ’t fuiven was en nu lig je al op één oor!”
Het was twee uur in den nacht, toen Charly Brand vrij onzacht uit zijn
eersten zoeten sluimer werd gewekt door de stem van zijn vriend.
Tegelijkertijd voelde hij, dat een groot, hard voorwerp op zijn deken werd
gelegd.
„Maak licht, Edward, wat heb je daar? Je hebt toch niet te veel
gedronken?”
Op het schilderij ontwaarde de jonge secretaris bij het gele schijnsel van
een kaars een aantal figuurtjes, die stonden gebogen over hun
schoolwerk.
„Wat is dat voor een plaatje?” vroeg Charly, nog half slaapdronken.
„„De Avondschool” van Gerard Dou!” was het lakonieke antwoord van den
Groote Onbekende.
„Daar heb je voorloopig wat huishoudgeld, beste jongen; je ziet, dat James
de champagne-rekening kan betalen en jij met je gulserigen aard zult aan
het resteerende voor de eerstvolgende weken wel genoeg hebben.
„Aan hem, die eenige aanwijzing kan geven, welke zal leiden tot vinden van het
vermiste schilderij uit het Rijksmuseum, looft de Staat der Nederlanden de som
van tienduizend gulden uit.”
Dat bericht las den volgenden morgen aan het ontbijt Charly Brand zijn
vriend voor.
„Dat is nog een klein extraatje, Edward!” voegde hij den Grooten
Onbekende lachend toe.
„En het komt nog juist bijtijds, want ik was al van plan geweest den
Museumdirecteur aan zijn lunch te verrassen,” antwoordde lord Lister.
Niet weinig verrast was het gansche personeel van het Rijksmuseum, toen
nog geen twee etmalen, nadat de geheimzinnige roof was gepleegd, in het
kleine zijkabinet de „Avondschool” weer op zijn plaats hing.
Extra stevig was het doek aan den muur bevestigd en dien ganschen dag,
evenals de volgende dagen stroomden de belangstellenden het
Rijksmuseum binnen, waaronder een groot aantal personen, die tot nog
toe geen voet binnen dezen kunsttempel hadden gezet.
„We gaan over een uur Amsterdam verlaten!” zei Raffles, toen hij terug
kwam van zijn bezoek aan den museumdirecteur.
„Heb je den chèque geïnd, Charly?”
„Dat zullen we in den trein wel bespreken. Voorloopig voor een week naar
het Grand Hotel in Brussel.”
„Je bent dus bang geworden, Edward? Voor het eerst in je leven!”
„Bang?” smaalde Raffles, „neen, boy. Maar ik voel er niet veel voor om af
te wachten hoe Heemberg zich zal wreken. We kunnen onzen tijd nuttiger
besteden [31]en de Groote Onbekende wenscht zich niet te derangeeren
door een tijdlang te gaan brommen, omdat hij in een „onbewaakt”
oogenblik een aardig schilderijtje onder de pelerine van zijn alma-viva wist
te moffelen.
[Inhoud]
Deze uitrusting bevat volledig alles wat men in den eersten tijd noodig
heeft en ook een stevig metalen statief.
[Inhoud]
Verrassend! Boeiend!
In den Roman-Boekhandel voorheen A. EICHLER te
Amsterdam verschijnt in 14-daagsche afleveringen:
BUFFALO BILL,
[Inhoud]
Alle v e r a n d e r i n g is geen
verbetering.
Maar één verandering is
ALTIJD
een v e r b e t e r i n g , n.l. wanneer ge van
Rijwiel verandert en een
Burgers
E. N. R.
I. Geldgebrek. 1
II. In de Whistclub. 11
III. Bij den erfgenaam der geldsnoeiers. 15
IV. De Museumdiefstal. 20
V. De schuilplaats van de „Avondschool”. 22
VI. Een nachtelijke verrassing. 26
Colofon
Beschikbaarheid
Dit eBoek is voor kosteloos gebruik door iedereen overal, met vrijwel geen
beperkingen van welke soort dan ook. U mag het kopiëren, weggeven of
hergebruiken onder de voorwaarden van de Project Gutenberg Licentie in
dit eBoek of on-line op www.gutenberg.org ↗️.
Metadata
Codering
Documentgeschiedenis
2024-01-16 Begonnen.
Verbeteringen