Oskar Rieding

De Bels Pierre-Nicolas

2020-2021

3.3

Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord

Sint-Lambrechts-Woluwe & Ukkel

Timotheüs Vansteenkiste
Inhoudstafel:

1. Inleiding p. 3
2. Voorwoord p. 3
Waarom Oskar Rieding?

3. Biografie van Oskar Rieding p. 3

4. Stijl van Oskar Rieding p. 3-5
Wat is Hongaarse muziek?

Wat is een concerto?

5. Persoonlijke beleving p. 5
6. Analyse p. 5-6
7. Besluit p. 6
8. Bronnen p. 6
1. Inleiding
Vandaag zal ik jullie een componist voorstellen. Hij heet Oskar Rieding.

2. Voorwoord
Waarom Oskar Rieding?

Ten eerste wou ik een violist of een vioolcomponist kiezen omdat ik zelf viool speel. Ik wou dan niet
iemand voorstellen die heel beroemd is. Ik heb dan naar de componisten van mijn vioolstukjes
gekeken en Oskar Rieding kwam vaak voor dus heb ik hem gekozen.

Ik heb tijdens mijn vioollessen veel stukjes van hem gespeeld, maar ook thuis. Ik vind het altijd leuk
om zijn muziek te spelen omdat veel stukjes voor beginners zijn geschreven, en sommigen kan ik dan
zonder lessen spelen.

Een andere reden is dat ik vaak naar hem luister, bijvoorbeeld wanneer ik lees. Ik vind het echt heel
mooi.

Ik zal één van zijn stukjes analyseren later in mijn presentatie.

3. Biografie van Oskar Rieding:

Oskar Rieding is een violist, een componist en een muziekleraar. Hij is in 1840 in Duitsland geboren
en in 1918 in Slovenië gestorven. Hij was 78 jaar oud. Hij leefde in Wenen in Oostenrijk-Hongarije
toen het nog één land was. Als componist schreef hij veel Hongaarse muziek. Eén van zijn bekendste
stukjes is het concerto opus 35 in si klein. Hij werd 32 jaar lang de leider van het orkest van
Boedapest, van 1871 tot 1903. Eén jaar later ging hij met pensioen en hij stierf 14 jaren later. Hij was
niet heel bekend, er zijn geen boeken over hem en niet veel informatie over zijn leven op het
Internet.

4. Stijl van Oskar Rieding:

Oskar Rieding schreef veel concerto’s voor viool met pianobegeleiding. Zoals ik het eerder zei, waren
ze vaak Hongaarse concerto’s.

Wat is Hongaarse muziek?

Om Hongaarse muziek te kunnen begrijpen moeten we eerst een beetje Hongarije in het algemeen
leren kennen. Hongarije heeft het heel moeilijk gehad in die tijd. De Hongaren hebben oorlogen,
armoede en hongersnood gekend. Ze weten dat het leven echt heel hard kan zijn, het is iets serieus.
Dat is eigenlijk de boodschap van hun muziek. Ze laten emoties voelen; verdriet door iets langzaam
te spelen. Wanneer iets ergs zou kunnen gebeuren dan gaat de muziek sneller. Typisch aan de
Hongaarse cultuur zijn de vele geschreven volksliederen met verschillende thema’s: werkliederen,
bruidsliederen en klaagliederen. Anderzijds heb je ook liederen geschreven voor dans. Als laatste
merken we op dat. De klaagliederen hebben vaak geen vast ritme, er zijn bijna altijd maatwisseling.
De eerste tel van een maat is ook vaak benadrukt.

Nu weten we wat er zo speciaal is aan Hongaarse muziek maar een concerto, wat is dat eigenlijk?
Hoe wordt het geschreven? Hoe is het gestructureerd?

Wat is een concerto?

Het woord “concerto“ komt van het Latijnse woord concertare en betekent wedijveren. Het is in de
barok ontstaan en wordt vandaag steeds gecomponeerd.

Er zijn verschillende soorten concerto’s:

- Het concerto grosso: het is een kleine groep solisten (die het concertino wordt genoemd) die een
dialoog met het orkest (het ripieno) uitvoert.

- Het soloconcerto: het is wanneer één solist heel virtuoos tegen een orkest speelt. Ze spelen dan
homofoon. Vaak in een soloconcerto is er een cadenza waar de solist mag tonen wat hij/zij kan,
hij/zij improviseert dan.

- Er kunnen ook dubbel- en tripelconcerto’s zijn waar er dan twee of drie solisten samen spelen maar
met een verschillende instrumenten.

De concerto’s zijn vaak in drie delen geschreven:

1. Snel in sonatevorm:

2. Langzaam in liedvorm:

3. Snel in rondovorm:

Wanneer we over een stuk praten die in sonatevorm is geschreven, wil het zeggen dat het in drie
verschillende delen is verdeeld. Ten eerste is er een expositie waarin het A- en B-deel voorkomt, die
zijn door een brug verdeeld. Dan is er de doorwerking, het is een menging van het A- en B-thema, ze
zijn gevarieerd herhaalt. Ten slotte is er de reëxpositie, het is hetzelfde als de expositie en soms is er
ook nog een coda op het einde.

De tweede concertovorm die we gezien hebben is de liedvorm. Die kan één, twee of drie delen
tellen. Eén deel is een eendelige vorm (dus met gewoon een A-thema in de hoofdtoonaard), twee
delen is een tweeledige vorm (het A- en B-thema) en drie delen is een driedelige vorm (het A- en B-
thema met daarna weer het A-thema maar soms gevarieerd).

En ten slotte de rondovorm. Het is wanneer een bepaald deel altijd terugkomt. Het kan ofwel een
normaal rondo zijn (ABACADA…) ofwel een symmetrisch rondo waarin het B-deel dan ook opnieuw
komt (ABACABA). Maar het moet altijd met het “refrein” eindigen.
5. Persoonlijke beleving
https://www.youtube.com/watch?v=CpsUOlYurlk

Als persoonlijke beleving heb ik gekozen om een klein concertverslag te doen van iemand die het
stukje speelt dat ik straks zal analyseren. De vrouw die het stuk speelt is Marie-Louise Dingler, ze zet
video’s op YouTube met haar broer die ook viool speelt.

Ze speelt dus het concerto in la klein van Oskar Rieding.

Wat ik goed vind aan haar uitvoering is dat ze veel beweegt, en ik weet dat ik dat niet veel/genoeg
doe. Mijn leerkracht samenspel zegt het me vaak. Iets anders waarvoor ik problemen heb is de
intonatie, het is al lang zo. Het gaat van jaar tot jaar een beetje beter maar het is nog altijd niet super
goed.

Wanneer ik dat stuk heb gespeeld, heeft mijn vioolleerkracht me soms gezegd dat ik hier en daar in
derde positie mocht spelen en ik zie dat zij het niet doet. Ik vind dat het soms wel gemakkelijker is
wanneer ik het doe. Bijvoorbeeld: aan het einde van het A-deel (Maat 24) moet ik van een fluittoon
naar en lage re gaan. Ik vind het dan gemakkelijker als ik naar de derde positie ga en niet naar de
eerste, omdat ik mijn hand dan minder naar beneden moet schuiven.

Wat ik ook leuk vind bij haar, is dat we veel gevoelens op haar gezicht kunnen zien, het toont dat ze
het stuk echt “leeft” en ik vind het altijd leuk om ernaar te kijken.

6. Analyse:
Concertino in a minor in Hongaarse stijl:

Toonaard: Het concertino in a minor in Hongaarse stijl is een geschreven voor viool met een
pianobegeleiding. Zoals de naam van het stukje het zegt, is de hoofdtoonaard in la klein. Maar er zijn
soms wel toonaardwisselingen een keer naar re klein (in maat 156, het begin van de 5 de pagina) en
dan naar la groot om te eindigen (in maat 176).

Maatsoort: Wat de maatsoort betreft begint het in 4/4 en in het C-deel (in maat 63, bovenaan pagina
3) verandert het naar 2/4 om daarna naar 4/4 te komen bij het deel dat op het A-deel lijkt (in maat
139). (In maat 176) In het gevarieerde C-deel is het dan weer in 2/4 en deze keer tot het einde.

Tempo: Het is een best optimistisch stukje. Voor het begin zijn de Italiaanse woorden “Andante
sostenuto”. Dat betekent “gaande”. Dan wordt het matig en snel. Het gaat zo twee keer verder.

Vorm: Het vormschema van dat stukje is:

A/ (Maat 1-26);

B/ (Maat 27-62);
C/ (Maat 63-146);

A’/ (Maat 147-155);

B (in re klein)/ (Maat 156-176);

Gevarieerde C’ (in la groot) (Maat 177-235).

Karakter: Het is een zeer levendig stukje en het gaat wel snel.

Ik heb dat stukje twee jaar geleden gespeeld en ik vond het wel moeilijk, zeker wat de intonatie
betreft. Daar heb ik al lang een probleem mee.

7. Besluit:
Tijdens het schrijven van mijn eindwerk, heb ik logisch veel over Oskar Rieding geleerd maar ook over
Hongaarse muziek, ik wist eigenlijk helemaal niet wat er speciaal daaraan was.

Ik hoop dat jullie ook iets hebben geleerd.

Dank u om naar mij te hebben geluisterd!

8. Bronnen:
- Oskar Rieding: https://fr.wikipedia.org/wiki/Oskar_Rieding

- Da Capo 37 pagina 140: Liedvorm

38 pagina 143: Rondo

43 pagina 155: Sonatevorm

45 pagina 162: Concerto

- Cursus concerto

- Uitvoering van het concertino in a minor: https://www.youtube.com/watch?v=CpsUOlYurlk

- Partituur: Normaal: https://youtu.be/VHIuEBQ8238

Hele pagina: https://www.youtube.com/watch?v=Hf2gGY-u9AU

Hongaarse muziek: http://www.labdarugo.be/Beroemd%20Muziek.htm

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hongaarse_volksmuziek
 A-deel in la klein
1

12

15

18

20

24

25 B-deel

29
31

33

36

38

40

42

44

46

48

50

52
63 C-deel

69

76

80

84

89

94

99

103

107