13.Wyjaśnij pojęcia: post-prawda, fake news, faktoid,.

Jaką role odgrywają odbiorcy

we wspomaganiu ich obiegu.

Post-prawda: Definicja:
- Termin “post-prawda” odnosi się do sytuacji, w której emocje I osobiste
przekonania mają większy wpływ na opinię publiczną niż obiektywne fakty.
- W erze post-prawdy, fakty mogą być ignorowane lub kwestionowane, jeżeli nie
pasują do subiektywnych przekonań lub emocji.
Rola odbiorców:
- Odbiorcy, kierując się emocjami I osobistymi przekonaniami, mogą nieświadomie
wspierać rozpowszechnianie treści, które potwierdzają ich poglądy, nawet jeśli te
treści są nieprawdziwe.
- Media społecznościowe umożliwiają szybkie I szerokie rozpowszechnianie takich
treści, co sprzyja tworzeniu “bańek informacyjnych”, w których ludzie są otoczeni
informacjami pasującymi do ich poglądów.
Fake news:
Definicja:
- “Fake news” to fałszywe informacje podane w formie wiadomości, które są celowo
stworzone, aby wprowadzić odbiorców w błąd.
- Fake newsy są często rozpowszechniane w celu manipulacji opinią publiczną,
wywołania sensacji lub osiągnięcia określonych celów politycznych lub
ekonomicznych.
Rola odbiorców:
- Odbiorcy, często nieświadomi, że mają do czynienia z fake news, mogą je
udostępniać, przyczyniając się do ich szerzenia.
- Brak krytycznego podejścia do treści oraz łatwowierność mogą ułatwiać szybkie
rozprzestrzenianie się fałszywych informacji.
- Algorytmy platform społecznościowych mogą promować treści, które wzbudzają
silne reakcje emocjonalne, co sprzyja dalszemu szerzeniu fake news.
Faktoid:
Definicja:
- Faktoid to informacja, która jest powszechnie uznawana za fakt, ale w
rzeczywistości jest fałszywa lub mocno zniekształcona.
- Faktoidy często powstają z błędnych interpretacji lub celowego przekręcania
faktów, a ich trwałość wynika z częstego powtarzania I braku krytycznego
sprawdzenia źródeł.
Rola odbiorców:
- Odbiorcy mogą nieświadomie powtarzać I rozpowszechniać faktoidy, wierząc, że są
one prawdziwe.
- Trudność w rozróżnieniu prawdy od fałszu, szczególnie w erze szybkiego dostępu do
informacji, sprzyja utrwalaniu się faktoidów.
- Edukacja medialna I krytyczne myślenie są kluczowe w zapobieganiu szerzeniu
faktoidów.
Rola odbiorców we wspomaganiu obiegu tych zjawisk:
- Udostępnianie treści: Odbiorcy często udostępniają treści bez ich weryfikacji, co
może prowadzić do szerzenia fałszywych informacji.
- Bańki informacyjne: Ludzie mają tendencję do otaczania się informacjami, które
potwierdzają ich przekonania, co sprzyja izolacji od przeciwnych punktów widzenia I
ułatwia szerzenie się fake newsów I faktoidów.
- Reakcje emocjonalne:Treści, które wzbudzają silne emocje, są bardziej podatne na
udostępnianie, co sprzyja rozprzestrzenianiu się informacji zgodnych z erą post-
prawdy.
Jak przeciwdziałać:
- Krytyczne myślenie: Weryfikowanie źródeł informacji I krytyczne podejście do
treści, które czytamy I udostępniamy.
- Edukacja medialna:Zrozumienie, jak działają media I jak można rozpoznać fałszywe
informacje.
- Różnorodność źródeł: Korzystanie z różnych źródeł informacji, aby unikać
przebywania w bańce informacyjnej.
14.Specyfika zespołowej pracy dziennikarza; rola wydawcy, fotoreportera, operatora,
montażysty itp.) w skutecznym dotarciu do odbiorców z przekazywanymi
informacjami.
1. Dziennikarz: Rola: Dziennikarz jest odpowiedzialny za zbieranie, badanie I pisanie
lub prezentowanie wiadomości. To on często decyduje, które historie są warte
opublikowania I w jaki sposób powinny być przedstawione.
2. Wydawca: Rola: Wydawca zarządza procesem publikacji treści. Decyduje, które
historie trafią do druku lub emisji, I w jakiej formie. Odpowiada za ostateczną jakość I
zgodność treści z linią redakcyjną.
3. Fotoreporter: Rola: Fotoreporter zajmuje się tworzeniem fotografii, które ilustrują
I wzbogacają artykuły. Jego praca polega na uchwyceniu momentów I scen, które
najlepiej oddają istotę opisywanej historii.
4. Operator (kamerzysta):Rola: Operator rejestruje materiały wideo na potrzeby
telewizji, internetu czy produkcji dokumentalnych. Jego zadaniem jest uchwycenie
wydarzeń w sposób, który będzie interesujący I atrakcyjny wizualnie.
5. Montażysta:Rola: Montażysta edytuje nagrane materiały wideo I dźwiękowe,
tworząc spójny I logiczny materiał filmowy. Jego praca polega na selekcji, cięciu I
łączeniu scen oraz dodawaniu efektów specjalnych, dźwięków I muzyki.
6. Redaktor:Rola: Redaktor przegląda I poprawia teksty pod kątem błędów
językowych, stylistycznych I merytorycznych. Zapewnia, że treść jest zgodna z
wytycznymi redakcji I odpowiednio przygotowana do publikacji.
Efektywność zespołowa:
Koordynacja I współpraca: Wszystkie te role muszą efektywnie współpracować, aby
stworzyć spójny I wysokiej jakości produkt dziennikarski. Dobra komunikacja I
zrozumienie wzajemnych potrzeb I ograniczeń są kluczowe.
Specjalizacja I jakość: Każda rola wnosi unikalne umiejętności I perspektywy, które są
niezbędne do pełnego I wszechstronnego pokrycia wydarzeń I tematów.
Terminowość: Czas jest istotnym czynnikiem w dziennikarstwie, a szybka reakcja I
elastyczność zespołowa są niezbędne do skutecznego dotarcia z informacjami do
odbiorców w odpowiednim momencie.
15.Rola odbiorców (audytoria konkretnych mediów) w popularyzowaniu treści
medialnych.
Odbiorcy popularyzują treści medialne przez:
Udostępnianie: Dzielą się artykułami I filmami na mediach społecznościowych, co
zwiększa zasięg.
Interakcje: Komentowanie, polubienia I dyskusje podnoszą widoczność treści w
algorytmach.
Tworzenie treści pochodnych: Tworzą memy, blogi czy vlogi nawiązujące do
oryginalnych materiałów, co pomaga w ich rozprzestrzenianiu.
Finansowanie I subskrypcje: Subskrybują płatne treści I wspierają finansowo media,
co umożliwia dalsze ich rozwijanie.
Budowanie społeczności: Organizują się w grupy I for a tematyczne, gdzie promują I
dyskutują na temat treści, zwiększając ich popularność.
16.Jak rozumiesz komercjalizację kultury masowej, wyjaśnij na czym polega proces
tabloidyzacja mediów.
Komercjalizacja kultury masowej:
Komercjalizacja kultury masowej to proces, w którym elementy kultury są
przekształcane w produkty lub usługi sprzedawane na rynku masowym. Skutkuje to
często ujednoliceniem treści, dostosowaniem ich do gustów szerokiej publiczności I
maksymalizacją zysków. Przykładem mogą być filmy, muzyka, moda czy sztuka, które
są produkowane I promowane z myślą o masowej konsumpcji I zyskach finansowych.
Tabloidyzacja mediów:
Tabloidyzacja mediów polega na uproszczeniu treści, zwiększeniu nacisku na
sensację, rozrywkę I emocje kosztem rzetelnej, głębokiej analizy. W praktyce oznacza
to preferowanie krótkich, efektownych wiadomości, skandalów, plotek I treści
wizualnych, aby przyciągnąć uwagę I zwiększyć sprzedaż lub oglądalność.
17.Wyjaśnij na czym polega konwergencja oddolna, czyli aktywny odbiór przekazu
przez odbiorcę.
Konwergencja oddolna polega na aktywnym uczestnictwie odbiorców w tworzeniu,
modyfikowaniu I rozpowszechnianiu treści medialnych. Odbiorcy nie tylko
konsumują treści, ale także je współtworzą I wpływają na ich formę I dystrybucję.
Przykłady to:
Komentowanie I udostępnianie: Odbiorcy angażują się poprzez komentarze I
dzielenie się treściami w mediach społecznościowych.
Tworzenie własnych treści: Użytkownicy tworzą blogi, vlogi, memy, remiksy I inne
formy wyrazu inspirowane oryginalnymi treściami.
Interakcja z mediami: Uczestniczą w ankietach, konkursach I kampaniach
prowadzonych przez media, wpływając na ich zawartość I kierunek.
18.Omów proces łączenia informacji z rozrywką (infotainment), podaj przykłady
karnawalizacji polityki; funkcjonowania dziennikarza I polityka w roli celebrytów
Infotainment:Definicja: Infotainment to połączenie informacji I rozrywki, gdzie
wiadomości I edukacyjne treści są prezentowane w sposób atrakcyjny, lekki I często
sensacyjny. Celem jest przyciągnięcie szerokiej publiczności, łącząc informacyjne
elementy z rozrywkowymi formami przekazu.
Przykłady:
”Fakty po Faktach” (TVN24): Analizuje wydarzenia dnia w kontekście rozrywkowym I
lekkim, często z udziałem znanych postaci publicznych.
Wiadomości online: Portale informacyjne stosujące clickbaitowe nagłówki I wizualne
treści, aby przyciągnąć uwagę.
Media społecznościowe: Krótkie, zabawne filmy informacyjne lub memy
podsumowujące ważne wydarzenia.
Karnawalizacja polityki:
Definicja: Karnawalizacja polityki to proces, w którym polityka staje się formą
rozrywki, a politycy zachowują się jak celebryci, angażując się w spektakularne,
często teatralne działania, które przyciągają uwagę I rozrywają publiczność.
Przykłady:Debaty I kampanie: Polityczne debaty I kampanie wyborcze, które są
przedstawiane jako widowiska, np. Z udziałem celebrytów, muzyki I efektów
specjalnych.Social media: Politycy wykorzystują platformy takie jak Twitter czy
Instagram do promowania swojego wizerunku poprzez osobiste I często
humorystyczne treści.
Funkcjonowanie dziennikarzy I polityków jako celebrytów:
Dziennikarze jako celebryci:
Programy telewizyjne: Dziennikarze prowadzący popularne talk-show lub programy
informacyjne, którzy stają się znanymi postaciami, np. Tomasz Lis: Były redaktor
naczelny “Newsweek Polska” I prowadzący własne programy telewizyjne. Kuba
Wojewódzki: Prowadzi popularne talk-show „Kuba Wojewódzki” na TVN, gdzie
miesza wywiady z celebrytami I politykami z elementami humorystycznymi I
kontrowersyjnymi.Monika Olejnik: Dziennikarka TVN I Radio Zet, znana z
prowadzenia programu „Kropka nad i”.
Aktywność online: Dziennikarze budujący swoją markę osobistą w mediach
społecznościowych, zdobywający dużą liczbę obserwujących I wpływając na opinię
publiczną.
Politycy jako celebryci:
Kampanie medialne: Politycy prowadzący kampanie z udziałem celebrytów I
uczestniczący w rozrywkowych programach telewizyjnych, np. Szymon Hołownia:
Były dziennikarz I prowadzący program „Mam talent!”, który przeniósł swoje
doświadczenie medialne do polityki, prezentując się jako nowoczesny I dostępny
polityk.Magdalena Ogórek: Kandydatka na prezydenta RP w 2015 roku, obecnie
prezenterka TVP Info, łączy działalność polityczną z pracą w mediach, często
występując w roli komentatora politycznego.
19. Specyfika narracji obrazowej w paleo- I neo-telewizji.
Specyfika narracji obrazowej:
Paleotelewizja (tradycyjna telewizja) Struktura programowa:
Z góry ustalona ramówka: Treści są emitowane zgodnie z harmonogramem, co
wymaga od widzów dostosowania się do czasu nadawania.
Ograniczona interaktywność: Widzowie mają minimalny wpływ na treści, konsumują
to, co jest nadawane.
Styl narracji:Liniowy I jednorodny: Opowieści są przedstawiane w prosty,
chronologiczny sposób, co ułatwia zrozumienie.
Neotelewizja (nowoczesna telewizja I platformy cyfrowe):Struktura programowa:Na
żądanie: Widzowie mają dostęp do treści w dowolnym momencie dzięki streamingu I
platformom
Personalizacja: Możliwość wyboru treści I dostosowywania doświadczenia do
indywidualnych preferencji.
Różnorodność form: Narracja może przybierać formy od tradycyjnych filmów po
nowatorskie eksperymenty z VR I AR.
Interaktywność: Odbiorcy mogą wpływać na przebieg narracji, np. W interaktywnych
filmach czy serialach.
20. Omów gatunki neo-telewizyjne w interpretacji Wiesława Godzica
Wiesław Godzic -polski medioznawca, analizuje współczesną telewizję, zwracając
uwagę na ewolucję jej form I gatunków. W swoich pracach wyróżnia specyficzne neo-
telewizyjne gatunki, które różnią się od tradycyjnych formatów zarówno pod
względem treści, jak I sposobu prezentacji.
Programy typu talent show
Charakterystyka: Konkurencyjne programy, w których uczestnicy rywalizują,
pokazując swoje talenty w różnych dziedzinach, od śpiewu po gotowanie.
Cechy: Rywalizacja, emocje, interakcja z publicznością, która często ma wpływ na
wyniki poprzez głosowanie. Przykłady: „The Voice of Poland”, „MasterChef”.
Talk-shows (Programy rozrywkowo-dyskusyjne)
Charakterystyka: Programy, w których prowadzący prowadzą rozmowy z gośćmi na
różnorodne tematy – od polityki po rozrywkę. Często mają formę luźnych rozmów z
elementami humoru I interakcji z widzami.
Reality TV (Telewizja rzeczywistości)Charakterystyka: Programy, które ukazują
„prawdziwe” życie ludzi, często w sytuacjach wyreżyserowanych lub
zaaranżowanych, ale przedstawionych jako rzeczywiste. Te programy mogą mieć
formę konkursów, obserwacji codziennych sytuacji lub dramatycznych
wydarzeń.Cechy: Autentyczność, emocje, dramatyzm. Uczestnicy stają się
gwiazdami, a ich życie jest śledzone przez widzów.
21.Scharakteryzuj gatunki realizowane w trakcie tzw. Dziennikarstwa śledczego (np.
Dokument sensacyjny, interwencja dziennikarska)
Dziennikarstwo śledcze to forma dziennikarstwa, której celem jest odkrywanie,
analizowanie I ujawnianie spraw ważnych społecznie, które są ukryte lub
niedostępne dla opinii publicznej. W ramach dziennikarstwa śledczego wyróżnia się
kilka gatunków, które charakteryzują się różnymi formami I metodami pracy
dziennikarskiej.
Dokument Sensacyjny
Charakterystyka: Dokument, który koncentruje się na ujawnianiu dramatycznych I
często kontrowersyjnych faktów.Ma na celu wywołanie silnych emocji u widzów I
zwrócenie uwagi na istotne problemy społeczne, polityczne lub kryminalne.
Cechy:Intencjonalne tworzenie napięcia I budowanie dramatyzmu.Oparta na faktach
narracja, często wsparta rekonstrukcjami, wywiadami z kluczowymi postaciami oraz
dramatycznym montażem.Może obejmować tajne nagrania I ujawnianie ukrytych
informacji.
Przykłady:„Superwizjer” (TVN) – program ujawniający skandale I nieprawidłowości.
„Uwikłani” (TVP) – seria dokumentalna przedstawiająca trudne I sensacyjne historie.
2. Interwencja Dziennikarska
Charakterystyka:Gatunek, który polega na bezpośrednim zaangażowaniu
dziennikarzy w rozwiązywanie problemów zgłaszanych przez obywateli.Dziennikarze
często podejmują działania w imieniu poszkodowanych lub tych, którzy nie mogą
sami bronić swoich praw.
Cechy:Aktywne działanie I mediacja ze strony dziennikarzy, którzy starają się uzyskać
sprawiedliwość lub poprawę sytuacji.Kontaktowanie się z instytucjami, urzędami, czy
osobami odpowiedzialnymi za daną sprawę.Skupienie na historii jednostki lub grupy
ludzi, często przedstawiane w formie reportażu.
Przykłady:„Interwencja” (Polsat) – program, który pomaga ludziom rozwiązywać ich
problemy, często związane z niesprawiedliwością lub nadużyciami.
„Sprawa dla reportera” (TVP) – program, w którym Elżbieta Jaworowicz przedstawia
trudne sprawy społeczne I stara się pomóc bohaterom reportaży.
22.Wpływ voyeryzmu (podglądactwa) na podejmowanie w praktyce dziennikarskiej
specyficznych form wypowiedzi (paparazzi, ukryta kamera)
Voyeryzm (podglądactwo) to skłonność do obserwowania życia innych ludzi, często
bez ich wiedzy lub zgody. W kontekście dziennikarskim voyeryzm odnosi się do
pragnienia widzów, aby uzyskać wgląd w prywatne aspekty życia publicznych postaci,
co prowadzi do powstawania specyficznych form wypowiedzi dziennikarskich. Dwie z
najbardziej widocznych form to dziennikarstwo paparazzi i użycie ukrytej kamery.
1.Dziennikarstwo Paparazzi Charakterystyka:
Cel: Uchwycenie niepublicznych, często kompromitujących lub intymnych
momentów z życia znanych osób bez ich zgody.
Metody: Fotografowanie celebrytów, polityków czy innych osobistości w sytuacjach
prywatnych, często w miejscach publicznych lub półprywatnych, takich jak plaże,
restauracje czy domy.
Wpływ Voyeryzmu
Społeczna Fascynacja: Społeczeństwo wykazuje dużą ciekawość wobec życia
prywatnego celebrytów, co napędza popyt na tego typu materiały.
Presja na Paparazzi: Wysokie zapotrzebowanie na sensacyjne zdjęcia prowadzi do
agresywnego i nierzadko inwazyjnego zachowania paparazzi.
Granice Etyki: Praktyka ta często balansuje na granicy naruszenia prywatności i praw
osobistych, co budzi kontrowersje etyczne i prawne.
2. Ukryta Kamera Charakterystyka:
Cel: Rejestrowanie zdarzeń bez wiedzy lub zgody osób nagrywanych, w celu
ujawnienia prawdy lub nielegalnych działań.
Metody: Dziennikarze używają małych, dyskretnych kamer lub mikrofonów, aby
dokumentować działania i zachowania, które w innych okolicznościach nie byłyby
dostępne do nagrania.
23.Wpływ tabloidyzacji mediów na destrukcje klasycznych form gatunkowych, stylów
i konwencji informacyjno-publicystycznych.
Tabloidyzacja mediów to proces, w którym treści medialne stają się bardziej
sensacyjne, uproszczone i nastawione na rozrywkę, kosztem rzetelności i głębi
analizy. Ten trend wpływa na klasyczne formy gatunkowe, style i konwencje
informacyjno-publicystyczne w następujący sposób:
Uproszczenie Treści:
Przejawy: Złożone tematy są redukowane do prostych, łatwo przyswajalnych narracji.
Skupia się na emocjach i sensacji zamiast na dogłębnej analizie.Konsekwencje:
Artykuły informacyjne stają się powierzchowne, co może prowadzić do
zniekształcenia i niedoinformowania.
Sensacyjność i Skandalizacja:
Przejawy: Media kładą nacisk na skandale, plotki i wydarzenia wzbudzające silne
emocje, często kosztem ważnych, ale mniej „atrakcyjnych” tematów.Konsekwencje:
Klasyczne dziennikarstwo śledcze i analityczne może zostać zdominowane przez
treści poszukujące sensacji.
Dominacja Form Wizualnych:
Przejawy: Rosnące znaczenie obrazów, memów i krótkich filmów w miejsce głębokiej
analizy tekstowej.Konsekwencje: Wypieranie tradycyjnych form narracji, takich jak
długie artykuły i felietony, które oferowały bardziej dogłębną i kompleksową analizę.
Tabloidyzacja mediów prowadzi do uproszczenia i spłycenia treści, co zagraża
klasycznym formom gatunkowym i stylom dziennikarstwa. W rezultacie, głębokie i
analityczne formy wypowiedzi są coraz częściej zastępowane przez sensacyjne,
powierzchowne i łatwo przyswajalne treści.