Professional Documents
Culture Documents
تغذیه DC پست
تغذیه DC پست
تغذیه DC پست
از سیستم تغذیه LV.DCبه منظور تغذیه بارهای DCاستفاده می شود .در زمان کار عادی،
سیستم یکسو کننده وظیفه تأمین انرژی مورد نیاز بارهای DCو شارژ باطری ها را بعهده دارد
( در مواردی که بارهای لحظه ای وجود دارند ،بخشی از انرژی مورد نیاز از باطری ها تأمین می
شوند و لذا در حالت کار عادی پست ،بارها توسط باطری شارژر تغذیه می گردند ) .قسمت
های اصلی سیستم تغذیه LV.DCشامل باطری و باطری شارژر می باشد .برای باال بردن
قابلیت اطمینان سیسمت تغذیه LVDCاز دو شینه جداگانه که هر کدام به تنهایی قادر به تأمین
انرژی مصرفی بارهای DCپست می باشند ،استفاده می شود .هر کدام ازا ین شینه ها توسط
یک مجموعه باطری و باطری شارژر مربوط به خود تغذیه می گردد و الزم به ذکر است که
سیستم تعویض باطری و باطری شارژر باید طوری در نظر گرفته شود که امکان تغذیه کل بارها
بارهای مصرفی سیستم LVDCشامل تجهیزات حفاظت قسمت های مختلف پست ( خط ،ترانس،
راکتور و ، )...ثبات ها ،اعالم کننده ها و سیستم های کنترل می باشند .برای طراحی سیستم
LVDCبایستی نوع و مقدار بارهای DCبطور کامل مشخص شوند تا براساس آن محاسبات
باطری ( شامل نوع ،تعداد و ظرفیت باطری ها ،محاسبات اتاق باطری) و باطری شارژر انجام
گیرد.
-2تعاریف
باطری شارژر :تجهیزی است که عالو بر تامین بارهای ، DCباطری را نیز شارژ می نماید.
سوئیچگیر : DCمجموعه تجهیزات و تابلوهای بکار گرفته شده جهت تغذیه بار و انجام تبدیل
یکسوساز :مجموعه ای از اجزاء الکترونیکی کنترل شوندکه ولتاژ ACرا به DCتبدیل می نمایند.
1
سیستم : AVRمجموعه کنترلی که ولتاژ خروجی را در محدوده قابل قبول تثبیت می کند.
شارژ شناور :در این حالت ،شارژر عالوه بر تامین بار مصرفی ،تخلیه های باطری ناشی از
شارژ سریع :در مواقع ضروری که باطری باید مجددا پر شود از حالت شارژ سریع بهره گرفته
می شود که یک ولتاژ بزرگ توسط شارژر بر روی باطری اعمال می گردد.
باطری اسید – سربی :الکترود این باطری از نوع سرب و ترکیبات سرب است و الکترولیت آن
دوره کاری باطری :نموداری است که بار DCباطری را در طول زمان نمایش می دهد.
این ولتاژ به تجهیزات استفاده شده در پست بستگی دارد و بر اساس استانداردهای مختلف
-2-3نوع بار
منظور تقسیم بندی بار به نوع حفاظتی ،کنترلی ،ثبات ها و اعالم کننده ها می باشد.
در این قسمت برای هر مصرف کننده ( برای مثال رله های حفاظت خط انتقال) مقدار توان
مصرفی آن معین می شود و با داشتن مقدار کل بارهای DCموجود پست و طبقه بندی آن
محاسبات سیستم تغذیه LVDCانجام می شود .الزم به ذکر است که تجهیزات ساخت
سازندگان مختلف دارای مشخصات متفاوتی می باشند که بر اساس آن مقدار مصرف متفاوت
خواهد بود.
2
از آنجایی که تعیین ظرفیت باطری به انواع بارهای اعمال شده به آن نیز بستگی دارد ،لذا بارها
بارها DCشامل دو گروه مداوم و غیر مداوم قابل تقسیم هستند که بارهای غیر مداوم خود به
دو دسته تقسیم می شوند .بارهایی که یک دقیقه کمتر ادامه دارند یا بارهای لحظه ای و بارهایی
که بیشتر از این زمان را به خود اختصاص می دهند ولی دائمی نیستند ( حدود 2ساعت دوره
-1-3-3بارهای مداوم
این نوع بارها در طول سیکل کاری برقدار هستند و آنهایی هستند که معموالً توسط باطری
شارژر تغذیه می شوند و یا با شروع سیکل کاری برقدار می شوند عبارتند از :
-روشنایی
-روشنایی اضطراری بایستی توسط تغذیه DCدر اتاق کنترل و تابلوهای کنترل کلید در
محوطه در نظر گرفته شود .همچنین بنا به تشخیص طراح در محل هایی مثل تابلوی مارشالینگ
هر بی ،اطاق دیزل ژنراتور و ...می توان از روشنایی DCبهره گرفت.1
-اینورتر
-بارهای مربوط به رله ها ،ثبات حوادث ،فاصله یاب خطا و اعالم خطر .
-کنتورها ترانسدیوسرها
-1بطور معمول در طرح های رایج از روشنایی DCاضطراری در قسمت های مختلف ساختمان کنترل و ورودی آن و محل نصب
3
-2-3-3بارهای اضطراری
این بارها فقط در بخشی از دوره کاری برقدار هستند و در هر لحظه از دوره کاری ممکن است
وارد مدار شوند و برای یک مدت زمان معین ( حدود 2ساعت) برقدار مانده و بعداً توسط اپراتور
و یا به صورت اتوماتیک از مدار خارج شوند ( و یا تا انتهای دوره کاری برقدار باشند ) ،برخی
این نوع مصارف بطور مکرر در دوره کاری اتفاق می افتد که مدت برقدار بودن آنها از یک دقیقه
تجاوز نمی کند .این بارها حتی اگر در کسری از ثانیه نیز برقدار باشند ،هر یک را به اندازه یک
دقیقه کامل در نظر می گیرند ،زیرا افت ولتاژ باطری برای یک بار لحظه ای اساساً مثل افت ولتاژ
پس از یک دقیقه می باشد .اگر چند بار لحظه ای در ظرف یک دقیقه روی دهند آنگاه فرض
می شود که مجموع تمام بارهای لحظه ای در طول یک دقیقه قابل تمیز باشد آنگاه بار اتفاق افتاده
در یک دقیقه عبارتست از حداکثر بار لحظه ای ،برخی بارهای لحظه ای عبارتند از :
4
-4-3باطری
با توجه به انواع بارها و با داشتن زمان وقوع و خروج آنها می توان نمودار دوره کاری 0جریان
در هر لحظه از دوره کاری) را رسم نمود .همچنین می توان داده ها را بصورت جدول مرتب
نمود .تمام بارهایی که زمان قطع و وصل آنها معلوم است روی نمودار بطور صریح رسم
می شوند .اگر زمان وقوع بار معلوم ولی زمان خروج آن نامعین باشد ،فرض می شود که این بار
تا انتهای دوره وجود دارد .در مورد بارهای تصادفی ،بایستی در بحرانی ترین زمان در دوره
قرار گیرند تا بدترین حالت شبیه سازی شود .برای تعیین بحرانی ترین زمان در دوره کاری ابتدا
اندازه باطری را بدون بارهای تصادفی تعیین می کنند و قسمتی از دوره کاری که اندازه باطری
را کنترل می کند شناسایی کرده و آنگاه بارهای تصادفی را در انتهای قسمت شناسایی شده
اعمال می نمایند.
-1-4-3مالحظات کلی
دوره کار یک باطری در هر یک از شرایط بیان شده در این قسمت به طراحی سیستم DCو
نیازهای مربوط به نصب بستگی دارد ،باطری بایستی توانایی تغذیه بارهای DCدر شرایط زیر
نمودار دوره کاری ،دوره کار باطری را بر حسب آمپر و طول زمانی که بار تغذیه می شود
نشان می دهد طول مدت کار بر حسب نیاز تأسیسات معین می شود چون زمان استفاده از
باطری ممکن است در اثر نبودن منبع تغذیه کمکی ACیا قطع خروجی باطری شارژر بوده باشد،
5
با بازگشت سرویس منبع تغذیه کمکی ACبازگشت مجدد خروجی باطری شارژر و با قطع
نظارت بر روی سیستم LVDCبرای تشخیص خراب و در دسترس نبودن منبع تغذیه ، DCباید
عوامل اصلی زیر در تعیین اندازه باطری ( تعداد سلول ها و ظرفیت اسمی) نقش دارند:
به دلیل سری بودن سلول های مشابه در باطری ،ولتاژ باطری برابر با حاصلضرب ولتاژ یک
سلول در تعداد سلول های سری شده می باشد .ظرفیت یک باطری همان ظرفیت یک سلول
اگر سلول ها دارای ظرفیت کافی نباشند می بایستی دو و یا تعداد بیشتری از آنها را باهم موازی
نمود .در این حالت ظرفیت باطری برابر مجموع ظرفیت هر باطری در ترکیب موازی می باشد.
عواملی هم سبب تغییر ظرفیت یک باطری می شوند که برای مثال می توان به موارد زیر اشاره
نمود:
-دمای پایین سبب کاهش ظرفیت قابل دسترسی باطری از مقدار اسمی آن می شود.
6
-کمترین ولتاژ تعیین شده برای ولتاژ سلول در هر لحظه از زمان سیکل دشارژ ،آمپر ساعتی را
از باطری ها در پست ها برای تغذیه مدارات کنترل ،حفاظت ،رگوالسیون و سیگنال بطور مستقل
استفاده می شود .ولتاژ اسمی یک باطری به ولتاژ سرویس مورد نیاز و حدود مجاز تغییرات
بارهای مختلف بستگی دارد و ظرفیت آن به توان بارهای مختلف ،طول زمان مورد استفاده از آن
،شرایط کاری و محیطی و نحوه کشیدن توان از آنها بستگی دارد .دو نوع اصلی باطری هایی که
در پست ها بر اساس امکانات ساخت و هزینه نگهداری ،نوع باطری ( اسید -سربی یا نیکل
الکترودهای این باطری ها از نوع سرب و ترکیبات سرب و الکترولیت آنها اسید سولفوریک رقیق
است .از این نوع در مصارف با زمان طوالنی ( همچون روشنایی اضطراری) استفاده می شود.
سلول هایی که بیشتر در این باطری ها استفاده می شوند عبارتند از OPzS، GroE ، GRO :
GroE،
صفحه مثبت نصب شده بصورت یکپارچه از سرب خالص ریخته شده ساخته می شود که
استقامت مکانیکی به مقدار کافی را دارد .این صفحات باید بگونه ای باشندکه با نیروهای
الکترومکانیکی تغییر شکل نداده و تحت شرایط عادی کارکرد هیچگونه پیچ خوردگی و ترک
صفحه منفی معموالً از نوع جعبه ای است و انتهای صفحات منفی می تواند بصورت دو نیمه
متصل شده به هم باشد .محفظه باید از جنس پالستیک تزریقی شفاف بوده و عاری از هر گونه
ترک و شکافی باشد در برابر اسیدسولفوریک مقاوم باشد فضای کافی باید زیر صفحات به گونه
7
ای فراهم گردد تا قطعات ریز کنده شده از صفحات را در خود جای دهد .این فضا باید طوری
طراحی شود که در تمام طول عمر باطری ،بدون ایجاد هر گونه اتصال کوتاهی به وظیفه خود
عمل نماید .درپوش و مجرای هوا باید از نوع ضد ترشح بوده و ترجیحا بیش از یک حفره خروج
داشته باشد .عملکرد این درپوش باید به گونه ای باشد تا گازها آزادانه از آن عبور کرده و خارج
شوند و از طرف دیگر به نحو مؤثری جلو خروج ذرات اسیدی را سد نماید .با برداشتن این
درپوش امکان برداشت نمونه ای از الکترولیت و سرویس و بازرسی فراهم شده ،ولی دسترسی
به درپوش های ورودی ( جهت پر کردن سلول ها ) امکان پذیر نباشد .در صورت استفاده از
جداکننده در باطری ،عایق الکتریکی بین صفحات باید قرار داده شود به گونه ای حرکت الکترولیت
بصورت آزاد ،امکان پذیر باشد .جداکننده می تواند از جنس چوب یا هر ماده ضد اسید دیگر
باشد .در صورت استفاده از جداکننده های چوبی باید جنس آن از چوب سرو یا هر نوع چوب
الواری مناسب دیگر انتخاب شود و عاری از گره ،ترک یا هر گونه عیب و نقص بوده ولبه ها و
سطوح آن صاف باشند .عالوه بر این پردازش شیمیایی باید به نحوی روی آن صورت گیرد تا
اتصاالت بین سلول ها ،اتصاالت درون باطری و اتصاالت بین هر مجموعه از باطری ها باید از
جنس مس با روکش قلع بوده که اتصاالت بین باتری ها باید عایق یک پارچه pvcپوشیده شده
باشد .در طراحی اتصاالت داخل سلول ها دقت کافی باید صورت گیرد تا سلول های نوع H
قابلیت تحمل جریان های باالی تخلیه را داشته باشند .اتصال از باطری به هادی ها باید با
استفاده از میله مسی با عایق PVCو از طریق ترمینال صورت گرفته و روی مقره ها نگه داشته
شوند .تمامی گیره های نگهدارنده مورد نیاز باید تأمین شوند .اتصاالت در ترمینال های سلول ها
باید از ایمنی کافی برخوردار بوده و اتصال به صورت پیچی برقرار گردد.
4
ترمینال ها باید به گونه ای طرح شوند تا اتصاالت پیچی خارجی کامالً و به راحتی در آن جای
داده شود هر ترمینال اتکایی باید دارای دو حفره به قطرهای یکسان بوده و ترجیحاً در یک امتداد
قرار داده شوند .حفره انتهایی باید به منظور خارج کردن ارتباط ها از داخل سلول بکار برده
شود و حفره فوقانی باید برای اتصاالت ترمینال ها در نظر گرفته شود ،تمامی اجزاء فلزی
سرپیچ ها و مهره ها باید شش گوش بوده و دارای روکش سربی باشند ،اتصال بین ترمینال ها
و پوشش خارجی و همچنین اتصال بین پوشش خارجی و محفظه باید به گونه ای آب بندی (
درزبندی) شود تا از رسوخ الکترولیت ممانعت بعمل آید .برای سلول هایی که دارای جریان تخلیه
زیاد بوده و از نوع Hمی باشند ،باید ترمینال های ستونی تقویت شده مخصوص مورد استفاده
قرار گیرند.
الکترولیت باید اسید سولفوریک مناسب برای باطری بوده و با استاندارد BSشماره 3031
باطری باید شامل وسایل جنبی زیر باشد ،اما وسایل مورد نیاز باطری منحصر به اقالم زیر
نیست:
-یک عدد ولتمتر dcدر محدوده ( +3و 0و )-3ولت به همراه اتصاالت مربوطه جهت اندازه
9
-دو عدد هیدرومتر جهت ان دازه گیری چگالی الکترولیت در پله های 0/005گرم بر سانتی متر
مکعب.
-یک سری شوینده چشم برای مواقع اضطراری و مواد خنثی کننده .
الکترود مثبت از جنس ترکیبات نیکل و الکترود منفی از جنس کادمیم است و الکترولیت آن
هیدروکسید پتاسیم است و فضای کمتری نسبت به باطری های اسید – سرب اشغال می کند و
10
دارای عمر بیشتری است .سلول های از نوع T/TPو TS/TSPدر این نوع باطری ها استفاده
می شود.هر چقدر دمای محیط و دمای کار باتریهای نیکل کادمیم باالتر باشد عمر ظرفیت دهی
باتری کمتر خواهد شد اما با این وجود این مسأله برای سلول های نیکل کادمیم به مراتب کمتر از
-6نوع سیلد
ساختار مدل سیلد باتری های نیکل کادمیم به گونه ای است که نیازی به افزودن آب مقطر و یا
شستشو ندارند و در دمای بسیار باال و بسیار پایین توانایی عملکرد دارند .و همچنین نیاز که
-3-3-4-3مزایای باطری های نیکل کادمیم نسبت به باطری های اسید – سربی
-نگهداری آسانتر
-عمر بیشتر
-وزن کمتر
-4-3-4-3معایب باطری های نیکل کادمیم نسبت به باطری های اسید – سربی
11
-افازیش ولتاژ در زمان شارژ تا 50درصد
-راندمان 75درصد بر حسب Ahو 50تا 60درصد بر حسب whبنابراین مصرف جریان قابل
مالحظه دارند.
-قیمت باالتر
سلول انتخاب شده برای دوره کاری مشخص باید ظرفیت کافی جهت تغذیه بارهای ترکیب شده
در طول دوره را داشته باشد .برای تعیین ظرفیت سلول مورد نیاز ،الزم است حداکثر ظرفیت
مطلوب برای قسمت های مختلف دوره کاری محاسبه شود .شکل زیر دیاگرام شکل کاری نمونه
را نشان می دهد .دوره اول سیکل کاری در قسمت اول بررسی می شود .با استفاده از ضریب
اسمی ظرفیت ( بعداً به آن اشاره خواهد شد ) از یک نوع سلول معین ،ظرفیت سلول بنحوی
محاسبه می شود که بتواند جریان مصرفی مورد نیاز در طول اولین دوره سیکل کاری را تامین
نماید .در قسمت دوم محاسبه ظرفیت بر اساس تداوم جریان ( A1جریان قسمت اول) تا انتهای
دوره دوم سیکل کاری انجام شده و سپس این ظرفیت بر اساس تغییر جریان ) (A2-A1در طول
دومین دوره سیکل تنظیم می گردد .به همین ترتیب ظرفیت برای هر زیر قسمت از سیکل کاری
محاسبه و این روش تکرار ادامه می یابد تا اینکه کلیه قسمت های سیکل کاری ملحوظ گردند.
محاسبه ظرفیت Fsدر مورد قسمتی مانند sکه در آن sمی تواند عدد صحیح از 1تا nباشد از
12
𝑆=𝑃
)𝐴𝑃 − 𝐴(𝑃−1
∑ == 𝑠F
𝑇𝐶
𝑃=1
که در آن Fsبر حسب آمپر ساعت و با تعداد صفحات مثبت بیان می گردد و بسته به اینکه از چه
نوع CTاستفاده شده باشد حداکثر ظرفیت ( حداکثر )Fsمحاسبه شده ظرفیت سلول را تعیین می
𝑁=𝑆
= max 𝐹𝑠𝑆=1ظرفیت سلول
که در آن :
=CTضریب اسمی ظرفیت برای یک نوع سلول معین در Tدقیقه نرخ تخلیه در دمای 25درجه
الزم به ذکر است که اگر جریان دو دوره P+1بیشتر از جریان در دوره Pباشد
13
-5-4-3تعداد باطری ها و ظرفیت باطری ها
بر اساس انتخاب نوع باطری ،تعداد سلول های استفاده شده در هر باطری که با هم سری
می شوند و ولتاژ مورد نیاز DCرا مهیا می سازند و تعداد باطریهایی که در مسیر های موازی
قرار می گیرند تا آمپر ساعت مورد نیاز را تولید کنند مشخص می شود.
-خروجی نامی باطری بر حسب Ahباید نیازهای مربوطه را پس از قطع سیستم ACبه مدت
-باطری ها باید تحمل زلزله با شدتی که در مشخصات فنی معین می شود را داشته باشند.
-در باتری های سرب اسیدی بدنه باطری ها از جنس شفاف بوده و حداقل و حداکثر سطح ماز
الکترولیت بر روی آن مشخص می گردند و یا مجهز به نمایش دهنده سطح الکترولیت می باشند.
-سول باطری باید توانایی تامین جریان زیاد تخلیه را داشته باشد از این رو آنها باید از نوع H
-6-4-3آرایش باطری
هر باطری دارای نگهدارنده های مربوطه بوده که نحوه آرایش آن یک ردیفه می باشد .اگر نحوه
قرار گرفتن باطری ها بیش از دو طبقه باشد ،قابل قبول نخواهد بود .در صورتیکه باطری ها در
دو ردیف قرار گرفته باشند فضای کافی بین این دو ردیف جهت سرویس و تعمیرات را باید در
نظر داشت .نگهدارنده باطری به نحوی طراحی می گردد تا شتاب زلزله مشخص شده را بخوبی
تحمل نماید و نگهدارنده باطری ها از جنس چوب سخت مرغوب به همراه دو الیه رنگ ضد اسید
14
و یا از جنس فلز (ترجیحاً فوالد) با گالوانیزه گر و ضد اسید ساخته می شوند .ساختمان این
نگهدارنده ها به گونه ای است که برای نصب روی کف مسطح بتونی مناسب می باشند.
نگهدارنده ها باید کامالً سخت و عاری از هر گونه پیچ و تاب بوده و جهت اتصال پیچ و مهره ای
به یکدیگر و در یک ردیف مناسب باشند .سلول شماره گذاری شده که روی نگهدارنده باطری
نصب می گردند.
-7-4-3عمر باطری
سلول قادر به حفظ تمامی آمپر ساعت خود در طول 20تا 25سال بهره برداری در شرایط
محیطی و کاری پست می باشند .روی هر سلول باطری باید اطالعات زیر بصورت دائمی حک
شود:
-شماره سلول.
-1-4شینه اصلی
شینه ها باید از جنس مس بوده و در طول تابلو سطح مقطع یکسانی داشته باشند .شینه ها ،
شینه ها باید توسط نگهدارنده ها و به صورت مجزا برای هر فاز ،نگاه داشته شود و محکم بسته
شوند تا بتواند در مقابل نیروهای شدید وارده بر آنها که نشای از عبور جریان اتصال کوتاه
مشخص شده می باشد ،مقاومت نماید .نگهدارنده های شینه ها باید از جنس ورقه های Hylam
،مواد پالستیکی ریخته گری شده باشند .در صورتی که یک نگهدارنده برای هر دو شینه در نظر
اتصاالت شینه باید از نوع پیچ و مهره ای بوده و محل اتصال شینه ها باید کامالً تمیز شده و قبل
15
-2-4کلیدهای )MCCB (Mlulded Case Circuit Breaker
-در صورت وقوع خطا در دورترین نقطه MCCB ،قابلیت حس و رفع خطا را داشته باشد.
از نوع موتوری با قابلیت دریافت فرمان به صورت Remoteباشد( .این حالت برای پست های از
نوع DCSمورد نظر است و هدف آن کنترل مدار از راه دور می باشد)
رله های اتصال زمین ،ولتاژ کم و رله های کمکی باید با استاندارد IECشماره 255مطابقت
نماید .رله های حفاظتی باید به منظور محافظت در مقابل گرد و غبار در داخل یک محفظه قرار
داده شود و از نوع توکار و سوکتی بوده و تنظیم ،آزمایش و بازگرداندن به حالت اولیه از جلوی
یک رله اتصال زمین برای هر سری باطری در تابلوی DCباید در نظر گرفته شده و از طریق دو
عدد فیوز HRCمتصل گردد .در صورت وقوع خطای زمین یا شکست و خوردگی در عایق سیم
های هر یک از قطب های باطری و کاهش امپدانس به پایین تر از میزان تنظیم شده ( 20تا 500
کیلو اهم) رله باید آالرم صادر نماید .رله بای در مقابل اعوجاج ولتاژ تا میزان 50درصد ولتاژ
DCمقاوم باشد.
16
رله باید از هر جهت کامل بوده و توسط یک میلی آمپرمتر صفر وسط که به طور سری با بار و
زمین قرار می گیرد بصورت دائم وضعیت عایق موجود را نمایش دهد .در این صورت جهت
رله افت ولتاژ به منظور بررسی ولتاژ هر شینه تدارک دیده شود و در صورت کاهش ولتاژ به
92/5درصد ولتاژ نامی ،آالرم صادر نماید .کنتاکت آالرم باید با تأخیر 60تا 100میلی ثانیه ای
بسته شده تا در اثر بروز افت ولتاژهای گذرای ناشی از سیستم ،آالرم غیر واقعی صادر نشود.
دامنه تنظیم رله باید به صورت پیوسته از 60تا 125ولت DCباشد .نسبت به ولتاژ شروع به
کار و ولتاژ قطع باید کمتر از 103درصد باشد .رله باید به گونه ای طراحی شود تا اضافه
ولتاژهای ماندگار تا 1/4پریونیت را تحمل نماید .رله های کمکی باید در محدوده ولتاژ 40تا 110
هر فیدر ورودی باید دارای یک آمپرمتر و هر قسمت شینه باید دارای یک ولت متر با محدوده
مناسب باشد .پنجره های آالرم و اعالم خبر باید دارای تجهیزات و ویژگیهای زیر باشند:
-برای کار با ولتاژ DCمشخص شده که در تابلو موجود است ،مناسب باشد.
-امکان آالرم صوتی – بصری مجزا جهت مشخص نمودن "قطع تغذیه " و مناسب برای ولتاژ
230ولت ACامکان اعالم خبر اختصاری در اطاق کنترل ،اسکادا و ثبات وقایع .
17
-7-4تابلوی روشنایی اضطراری DC
برای روشنایی اضطراری DCباید از یک تابلو به صورت مجزا جهت تمام پست استفاده شود.
طراحی ،انعطاف پذیری و قابلیت اطمینان این تابلو و تجهیزات آن باید مشابه با تابلو توزیع DC
اصلی باشد .این تابلوی 2قدرت مورد نیزا خود را از تابلوی SUBIو SUBIIتأمین نموده تغذیه
مورد نیاز جهت روشنایی اضطراری تمامی پست را از طریق تعدادی فیدر خروجی تأمین
می نماید .تعداد و ظرفیت فیدرهای ورودی و خروجی مشخص شده است.
کنتاکتور قدرت به صورت خودکار هر شب از طریق یک کلید نوری فیدر ورودی را متصل
می نماید.
یک ت ایمر با محدوده زمانی کافی باید جهت اتصال با سه کلید نوری ( دو عدد در محوطه و یک
عدد در داخل ساختمان) در این تابلو نصب شود .عالوه بر امکان وصل خودکار ،کنتاکتورهای
قدرت باید به صورت دستی قطع و وصل گردند .یک کلید سه حالته سلکتوری ( خاموش ،دستی ،
اتوماتیک) که در حالت خاموش قابل قفل شدن باشد باید در نظر گرفته شود.
تجهیزات بکار برده شده در تابلوی روشنائی اضطراری DCمشابه تجهیزات بکار رفته در
تابلوی توزیع DCمی باشد ،مگر در مورد کنتاکتور قدرت و سوئیچ های نوری و تأخیری .
سوئیچگر باید مدوالر ،سرپوشیده فلزی ،قابل نصب در داخل ساختمان ،روی دیوار و یا کف
بوده و با استاندارد IECشماره 439مطابقت داشته باشد .مابقی ویژگی های ساخت آن باید با
-2فعال شدن روشنایی DCبر مبنای از کار افتادن سیستم روشنایی ACبه هر دلیل می باشد ،لذا منطق مربوطه بر این اساس باید با
14
-8-4کنتاکتورها
کنتاکتورها باید از نوع الکترومغناطیسی هوایی بوده و قابلیت تحمل مقادیر نامی را به صورت
بدون وقفه داشته باشند .هر کنتاکتور باید 4عدد کنتاکت کمکی معموالً باز و 4عدد کنتاکت کمکی
معموالً بسته داشته باشد .روی تمامی کویل کنتاکتورها باید وسایلی جهت حذف اضافه ولتاژها
در نظر گرفته شود .کویل اصلی کنتاکتورها باید قابلیت کارکرد در ولتاژ DCمشخص شده که
از طریق فیدر ورودی به وسیله کلید و فیوز مناسب تأمین می گردد را داشته باشد.
کنتاکتورها باید به صورت غیر جاذبه ای بوده و به صورت الکتریکی در حالت وصل نگه داشته
شوند .پوش باتون های استارت و استپ و المپ های نشاندهنده قرمز و سبز باید روی محل
کنتاکتورها باید به ه مراه یک رله تأخیر زمانی ارائه شوند تا در صورت وقفه ،یا افت ولتاژ تغذیه
کمکی برای مدت 100تا 150میلی ثانیه بسته باقی بمانند .تأخیر زمانی فوق به هنگام فرمان قطع
از طریق پوش باتون قطع نباید اعمال گردد .مقادیر نامی کلید و کنتاکتور هر یک از مدارها باید به
گونه ای باشد تا با مدار مربوطه مطابقت داشته باشند .کنتاکتور باید قدرت قطع و وصل تمامی
سوئیچ های نوری باید از نوع صنعتی باشد .روشن شدن چراغ های اضطراری باید در یک
محدوده 0/5تا 5کاندال قابل تنظیم باشد .سوئیچ های نوری باید بای ک تأخیر زمانی 2تا 20
ثانیه چراغ های روشنایی را خاموش نموده و قابل استفاده در فضای بیرونی با درجه حفاظت
19
-5مشخصات باطری شارژر
هر شارژر شامل 2حالت شارژ شناور و شارژ سریع می باشد .در حالت شارژ شناور ،شارژر
عالوه بر تأمین کل بار ،باید تخلیه تمام باطری ها ناشی از بارهای لحظه ای را جبران کند ولتاژ
خروجی شارژر از 110تا 115درصد ولتاژ نامی باطری ،قابل تنظیم می باشد .در حالت شارژ
سریع ،ولتاژ خروجی شارژر تا 140درصد ولتاژ نامی باطری های افزایش می یابد .چنانچه این
3
متصل شود ،به تجهیزات صدمه خواهد زد .لذا در ولتاژ همزمان با شارژ باطری به بار نیز
حالت شارژ سریع ،بار مصرفی به بخشی از باطری ها ( در حدود 45درصد) متصل گردد ،یا
اینکه توسط دیود از صدمه دیدن تجهیزات جلوگیری می گردد .جهت انتخاب آمپر خروجی
باطری شارژر ابتدا ظرفیت باطری ها و سپس بار مصرفی مداوم پست که عالوه بر شارژ باطری
باید به سیستم تزریق شود محاسبه می شود .همانگونه که قبال بیان شد ظرفیت باطری بر اساس
مقدار بار مداوم ،بار اضطراری و بار لحظه ای تعیین می گرد .در محاسبه تعیین ظرفیت باطری
مقادیر زمانی مختلفی برای بارهای سه گانه فوق در نظر گرفته می شود.
بر اساس مقدار ،نوع وطبقه بندی بارهای DCپست و ظرفیت باطری ها ،نوع و مشخصات اسمی
شارژر شامل تعداد فاز ورودی ،مقادیر اسمی ترانس تغذیه یکسو کننده ،ولتاژ ورودی
هر شارژر به همراه تمامی کلیدها ،رله ها ،دیودها ،دستگاه های اندازیه گیری ،فیوزها ،
ترانسفورماتورها ،نشان دهنده ها ،فیوز با امکانات آالرم ،شارژرهای شناور و سریع ،سیستم
20
AVRو تمامی تجهیزات وابسته که جزئیات آنها در این متن مشخص می شوند ،باید در داخل
باتری شارژر /یکسو کننده با استفاده از عناصر یکسوکننده سیلیکونی طراحی می گردد .عناصر
یکسوساز بصورت پل یکسوکننده تمام موج که در داخل یک جعبه فلزی قابل نصب در کف اتاق
قرار می گیرد ،بسته می شوند .فلز بکار رفته در سخت چهارچوب جعبه از نوع فوالد با نورد
سرد با ضخامت حداقل 2/5میلیمتر که بطور مناسب پرداخت گردیده و دارای پوشش رنگ
مناسب می باشد و ضخامت ورق های پوشش دهنده نیز نباید از 2میلیمتر کمتر باشد .هر باطری
بوسیله 2شارژر یکسان که یکی بعنوان اصلی دومی بعنوان جانشی در نظر گرفته می شوند
شارژ می گردد.
هر شارژر باید به گونه ای طرح شود تا بتواند با شارژر دیگر تحت شرایط کاری اتوماتیک به
همراه باطری ها عمل نماید .در شرایط کاری دستی ولتاژ خروجی مورد نظر توسط پیچ تنظیم
واقع در جلو تابلو تنظیم می گردد .رگوالتور ولتاژ ثابت اتوماتیک در شارژر شناور باید ولتاژ
DCخروجی را روی 0/5درصد باالتر از ولتاژ خروجی یکسوساز تنظیم نماید .این ولتاژ باید در
شرایطی که صفر تا 100درصد جریان نامی از یکسوساز کشیده می شود و در شرایط تغییرات
ولتاژ ،فرکانس و یا ولتاژ و فرکانس تغذیه ،با توجه به شرایط مشخص شده و همچنین دمای
یکسوساز شارژر باید توسط ولتاژ ترمینال باطری کنترل شود و کنترل یکسوساز توسط ولتاژ
خروجی یکسوساز مجاز نیست .از اینرو ولتاژ کنترل باید از طریق فیوزهای مجزا از باطری
برداشت شود.
21
حالت شناور باید دارای محدود کننده جریان داخلی بوده تا در صورت عبور جریانی بیش از
110درصد جریان نامی ولتاژ خروجی یکسوساز را کاهش دهد به طوری که بار اضافی را
مقدار نوسان در حالت شناور باید به کمتر از -+3درصد در بار اهمی ،بدون وجود باطری
محدود گردد .همچنین مقدار نوسان نباید از 2درصد ولتاژ پیک به هنگام شارژ پیوسته باری
تجاوز نماید .این حدود در محدوده فرکانس ورودی معتبر است .مؤلفه ACجریان مستقیم
خروجی در حالت شارژ با ظرفیت 50آمپر ساعت ،نباید از یک آمپر مؤثر تجاوز نماید .رگوالتور
جریان ثابت اتوماتیک در حالت شارژ سریع باید توانایی شارژ باطری در زمان مشخص شده را
داشته باشد .مقدار نوسان درحالت شارژ سریع باید به مقداری محدود شود تا گرم شدن اضافی
ولتاژ خروجی شارژر در حالت شارژ سریع باید روی 90تا 140درصد ولتاژ نامی باطری قابل
تنظیم باشد .ولتاژ خروجی در حالت شناور باید روی 110تا 115درصد ولتاژ نامی باطری قابل
تنظیم باشد.
تنظیم واقعی شارژ شناور و سریع باید به گونه ای انتخاب شود تا از شارژ مکرر باطری بدون
نیاز به شارژ مجدد اطمینان حاصل گردد .حالت شارژ سریع باید بصورت خودکار بعد از یک
فاصله زمانی مشخص 4تا 12ساعته از باطری جدا گرد .شارژر باید دارای فیلترهایی باشد تا
سطح پارازیت را به کمتراز 64دسی بل محدود نماید .تمامی تجهیزات باید قادر به تحویل خروج
ولتاژهای شارژ نگهداری ) (FLOATو شارژ قوی ) (BOOSTقابل تنظیم بوده و محدوده این
تنظیم برای شرایط بهره برداری از باطری ها که توسط سازنده آنها اعالم می گردد مناسب
22
می باشند .شارژر خروجی نامی را با تغییرات ولتاژ ورودی -15%تا +10%و تغییرات فرکانس
باطری شارژر پس از مدت 4ساعت تخلیه ،باطری کامال تخلیه شده را در مدت 12ساعت بطور
کامل شارژ می نماید و در این مدت جریان شارژر از یک حداقل تنظیم فراتر نمی رود .باطری
شارژر عالوه بر آن در مدت شارژ باطری بارهای DCکه به سرهای خروجی با متصل می
شارژرها دارای سیستم محدودکنندگی جریان خروجی بصورتیکه جریان خروجی آن از 120%
جریان نامی تجاوز ننماید می باشند و جریان و ولتاژ خروجی شارژر توسط آمپرمتر و ولتمتر
بر روی آن مشخص می گردد .هر گونه خطا در داخل شارژر می باید بوسیله چراغ بر روی آن
مشخص گردد و سیگنال مربوطه را از طریق سیستم کنترل پست به اتاق کنترل بفرستند.
در شارژرها انتخاب دستی شارژ نگهداری ) (FLOATو شارژ قوی از طرف جلوی دستگاه
امکان پذیر بوده و وضعیت خودکار شارژ از طرف جلوی دستگاه قابل انتخاب می باشد.زمانیکه
دستگاه در این حالت قرارداد تغییر وضعیت شارژ از شارژ نگهداری ) (FLOATبه شارژ قوی
) (BOOSTدر صورتیکه ولتاژ ورودی به دستگاه قطع و یا برای مدت زمانی بیش از ده دقیقه
کمتر از حد مجاز بوده است ،به صورت خودکار انجام می گیرد .زمان شارژ قوی )(BOOST
در این حالت محدوده به تنظیم رله زمانی است .البته این رله زمانی متفاوت از رله زمانی خواهد
بود که برای شارژ قوی ) (BOOSTغیر خودکار بکار می رود و می تواند دارای تنظیم های م
تفاوتی باشند.
در نمای جلویی دستگاه شارژر /یکسوکننده ولتمتر و آمپرمتر جریان مستقیم به منظور مشخص
نمودن ولتاژ و جریان شارژ قرار دارد که عالوه بر آنها آمپرمتر دیگری جریان بار را مشخص
23
می نماید اندازه گیری ولتاژ بار با استفاده از ولتمتر فوق الذکر و یک کلید دو حالت قابل انجام
می باشد.
باطری شارزر /یکسوکننده حداقل آالرم های زیر که از کنتاکت های رله های کمکی مربوطه به
ترمینال های خروجی برای اعالم در مکان های دیگر سیم کشی شده اند را ارسال می کند.
-1آالرم آشکارساز اتصال زمین با مقاومت زیاد با المپ نشان دهنده در روی دستگاه و با
قابلیت آشکارسازی پالریته ،این آالرم هنگامی عمل خواهد نمود که یک اتصال زمین در سیستم
وجود داشته باشد و حتی هنگامیکه تغذیه ACدستگاه هم قطع باشد این آالرم باید درست عمل
کند.
-2آالرم نقص در خروجی شارژر با المپ نشان دهنده در روی دستگاه .
-3آالرم اعالم کم /زیاد ولتاژ خروجی بار با المپ نشان دهنده در روی دستگاه .
-4آالرم نقصان در تغذیه اصلی با ولتاژ ACورودی ( نامرتبی در تریب فازهای ورودی ،کم و
-4قطع شارژر
-10آالرم عیب در ساختمان داخلی شارژر در صورت بروز مشکل برای هر یک از المان های
شارژر .
-12رزرو.
24
الزم به ذکر است کلیه المپ های آالرم فوق توسط پوش باتن آزمایش المپ از روی دستگاه قابل
آزمایش می باشند.
در سیستم باطری شارژر /یکسوکننده از حفاظت های زیر استفاده می شود:
-2حفاظت خروجی در مقابل اتصال زمین با مقاومت باال که این حفاظت ولتاژهای ورودی خود
-6حفاظت مدارهای خروجی در مقابل اتصال کوتاه و یا افزایش جریان ( این حفاظت جریان
در نتیجه هر شارژر دارای تجهیزات حفاظتی و نشان دهنده های زیر است :
-یک رله اضافه ولتاژ که روی 110درصد ولتاژ نامی باطری تنظیم می شود و از کنتاکت های
این رله جهت اعمال فرمان قطع به MCCBخروجی شارژر بعد از تاخیر زمانی تنظیم شده
استفاده می شود.
-یک رله حساس به کاهش ولتاژ DCبا دو کنتاکت که روی 92/5درصد ولتاژ نامی تنظیم می
شود.
25
-یک آمپرمتر DCبرای نشان دادن جریان خروجی.
-یک ولت متر DCبهمراه سوئیچ انتخاب شارژ سریع و شناور برای نشان دادن ولتاژ خروجی.
-یک سیستم آالرم بهمراه پنجره ها ،بوق ،پوش باتن ها و نوشتارهای مناسب حک شده روی هر
پنجره .
همچنین برای آالرم های مشترک سه سری کنتاکت قابل تعویض در شارژر در نظر گرفته می
شود .در صفحه جلویی باطری شارژر/یکسو کننده اعالم وضعیت های زیر لحاظ می گردند:
تابلو شارژر با درجه حفاظت باید IP51ساخته می شود و استحکام تابلو باید بگونه ای باشد تا
از کارکرد غلط وسایل و تجهیزات ،ناشی از ضربه یا زلزله ممانعت بعمل آید .عموما در هر تابلو
-1یک مجموعه ( SCRیکسوسازهای پل تمام موج قابل کنترلی سیلیکونی) (SCRها و دیودهای
مورد استفاده در شارژها با مقدار نامی باالتر انتخاب شده و عناصر الزم جهت حفاظت آنها نیز
باید فراهم گردد .سیستم اعالم خبر در شارژر باید بصورت تابلوئی بوده و نشان دهنده های
پالستیکی برای هر آالرم وجود داشته باشد و در روی هر یک متن مربوطه نوشته شده باشد .
همچنین نقشه سیم کشی شارژر ،رنگ سیم ها و شماره گذاری سیم ها باید ارائه گردد).
-2تمامی کنتاکت های که مشخص کننده عیب در هر یک از شارژرها می باشند ،باید جهت اعالم
خبر اختصاری در تابلوی کنترل ،اسکادا و ثبات وقایع بصورت موازی به یکدیگر متصل گردند.
-3ترانسفورماتور یکسوساز در شارژر خشک دو سیم پیچه که به تعداد کافی تپ های خارج از
مدار در محل هایی که قابل دسترسی باشند .در آن تعبیه شده باشد ترانسفورماتورها باید قابلیت
عبور پیوسته جریان مشخص شده در تمامی تپ ها را داشته باشند ،ترانسفورماتور مربوط به
26
یکسوساز باید در داخل تابلوی شارژر که قابلیت تهویه دارد قرار داده شود سطح صدای تولیدی
-4یک یخش بنام واحد تنظیم اتوماتیک ولتاژ بهمراه کلیدهای سلکتوری جهت انتخاب دو وضعیت
خودکار و دستی( در حالت شناور) (شارژر باید به گونه ای طرح شود تا در هر دو حالت دستی
-6یک دستگاه تنظیم کننده خودکار جریان ثابت ACCRبهمراه کلید دو وضعیتی خودکار و
دستی در حالت سریع و امکاناتی دیگر که در حالت شناور برای دو حالت خودکار و دستی در
-7کلیدهای تنظیم ولتاژ هر یک از حاالت سریع و شناور که یکی برای انتخاب دستی ولتاژ و
-4یک دستگاه تایمر 4تا 12ساعته و تجهیزات مربوطه جهت روشن و خاموش کردن خودکار
-9یک دستگاه کلید گردان تک وضعیتی ،تک قطبی و سریع جهت انتخاب حالت شارژ.
MCCB -10در ورودی و خروجی که جریان های اضافه بار ،اتصال کوتاه و قطع سریع در
آنها قابل تنظیم بوده و دارای کنتاکت های اضافی جهت استفاده در سیستم اعالم خبر ،اسکادا و
ثبات وقایع نیز می باشند و MCCBها باید قادر به قطع جریان اتصال کوتاه مشخص شده
باشند.
-11مجموعه کاملی از فیوزهای HRCو فیوزهای خاص جهت حفاظت از SCRها ،که تمامی
فیوزها دارای آالرم جهت مشخص نمودن حالت سوختن فیوز می باشند.
27
-13یک ولتمتر DCبهمراه فیوزهای مربوطه و یک کلید سلکتوری دو حالته جهت اندازه گیری
-14یک دستگاه آمپرمتر DCبهمراه شنت اندازه گیری جریان در حالت شناور
24
-جهت شارژرهای 110ولتی 14 ،عدد دیود با دو استپ بصورتیکه در حالت 14 ،Floatعدد و
همچنین در انتخاب اینورترهای مناسب توصیه می شود موارد فنی زیر لحاظ شوند:
بدین صورت که ابتدا اولویت با مسیر ACو سپس BCو در صورت قطع ، DCبه اینورتر دوم
انتقال یابد.
-در صورت وقوع Over Loadنباید عمل سوئیچ کردن برای اینورتر دوم انجام شود.
-جهت مسیر بای پست ،ترانس ایزوله و استابالیزر در نظر گرفته شود.
شارژر
شارژرها به منظور تبدیل جریان ACبه DCاز طریق یکسوساز ،جهت شارژ باتری و تأمین
بارهای DCدر شرایط کار عادی پست بکار می روند.شارژرهای مورد استفاده در پست های
فشار قوی غالباً یکسوسازهای تریستوری می باشند .در برخی سیستمها ممکن است طراحی
بصورتی باشد که باتری برای تعمیر از سیستم جدا شود و تحت این شرایط ،شارژر باید قادر
باشد بدون اینکه به باتری متصل باشد ،بارهای dcرا به تنهایی تأمین کند .انتظار می رود که
29
انتظام ولتاژ 4و ریپل 5خروجی در این حالت افزایش یابد .بنابراین باید حداکثر مقدار مجاز برای
معموال برای پستهای 63کیلوولت ،یک شارژر و یک مجموعه باتری ،برای پستهای 132و 230
کیلوولت ،دو شارژر و یک مجموعه باتری و برای پستهای 400کیلوولت ،در شارژر و دو
مجموعه باتری در نظر گرفته می شود .برخی اوقات برای پستهای 230کیلوولت دارای اهمیت
باال( مانند پستهای نیروگاهی و )...از دو شارژر و دو مجموعه باتری نیز استفاده می شود.
چنانچه شارژر دوم در نظر گرفته شود در مواردی که به هر علت دستگاه اول از سرویس خارج
گردد،سیستم قادر است که خود را ادامه دهد نحوه اتصال هر دو شارژر به سیستم کامالً یکسان
وبوده و هر دو دارای یک درجه اهمیت هستند و باید هر یک به تنهایی بتوانند کل نیاز پست را
تأمین نمایند.
برای هر نوع پست فشار قوی و بسته به نوع اهمیت آن از هر یک از طرحهای فوق می توان
استفاده کرد در مواردی که پست مورد نظر ،از لحاظ راههای ارتباطی و دسترسی سریع به
پست به منظور رفع نقص شارژر یا حمل دستگاه شارژر یدکی مشکلی نداشته باشد ،می توان از
سیستم تک شارژری نیز استفاده نمود .اما در مواردی که راههای دسترسی نامناسب است و
رفع نقص شارژر و با جایگزین نمودن آن با شراژر یدکی به سرعت امکانپذیر نباشد باید از
4
-Voltage regulation
5
-Ripple
30
سیستم دو شارژری استفاده شود .شارژرها دارای یک مدار محدوده کننده جریان هستند که در
حالت اضافه بار ،نقش حفاظت از شارژر را بعهده دارد .در حالت اضافه بار ،ولتاژ خروجی
شارژر کاهش یافته که این امر باعث می شود بارهای اضافی توسط باتریها تغذیه گردند.
باتری
در پستهای فشار قوی وقتی همه منابع تغذیه قطع باشند ،برای تامین بارهای dcاز مجموعه
باتریها استفاده می شود .ولتاژ نمی مجموعه باتری ها به ولتاژ نامی بار و حدود مجاز تغییرات
ولتاژ بارهای مختلف بستگی دارد .ظرفیت باتری به به توان بارهای مختلف ،طول زمان استفاده
برای طراحی یک سیستم ، LVDCابتدا باید با توجه به شرایط موجود ،نوع باتری مورد
الکترود این باتریها از نوع سرب و ترکیبات سرب و الکترولیت آنها اسید سولفوریک رقیق است.
این باتریها از الکترودهایی با جنس ترکیبات نیکل بعنوان الکترود مثبت و کادمیوم بعنوان الکترود
منفی و محلول هیدروکسید پتاسیم رقیق بعنوان الکترولیت تشکیل شده اند.
-استقامت مکانیکی باالتر ( دوام بیشتر در مقابل تنش های مکانیکی و الکتریکی)
-نگهداری آسانتر
31
-عمر بیشتر
-وزن کمتر
-راندمان آن حدود 75درصد بر حسب آمپرساعت و 50تا 60درصد بر حسب وات ساعت
باتری ها پس از اتمام مرحله راه اندازی نیاز به انواع شارژهای زیر دارند ( .دستورالعمل سازنده
در مورد شارژ باتری نسبت به موارد ذیل در اولویت قرار دارند):
شارژ شناور
پس از انجام عملیات راه اندازی یا پس از هر مرحله شارژ سریع ،می بایست باتری را تا زمان
دشارژ بعدی در حالت شارژ شناور قرار داد .به این منظور باتری را با جریان معین و ولتاژی
برابر 110تا 115درصد ولتاژ نامی شارژ می نمایند .شارژر همزمان به بارها و باتری متصل
است .در این حالت شارژر عالوه بر تامین کل بار باید تخلیه باتریها که در اثر بارهای لحظه ای
32
شارژ سریع
چنانچه کل ظرفیت باتری مورد استفاده قرار گیرد ( دشارژ شود) به منظور بازیابی سریع باتری
از این نوع شارژ استفاده می شود .در این حالت ولتاژ اعمالی به باتری از شارژر اولیه کمتر
است.
تحت شرایطی نظیر کمتر شدن ولتاژ هر سلول از حداکثر مجاز ولتاژ سلول ،کمتر شدن غلظت
اسید از حد مشخص شده توسط سازنده و ...توصیه می شود باتریها به روش دشارژ متعادل
شارژ اولیه
در هنگام راه اندازی باتری نصب شده از این نوع شارژ استفاده می شود و در این حالت
شارژرها ،باتری را تا وضعیت شارژ کامل شارژ می نماید .شارژ اولیه ،ولتاژ اعمالی به باتری
-نوع باتری
انواع اصلی باتریهایی که در پست های فشار قوی مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :
33
با توجه به مزایا و معایب باتریها ،باتریهای اسید – سربی برای استفاده در پستهای فشار قوی
پیشنهاد می شود در انتخاب سلول موارد ذیل نیز می بایستی مدنظر قرار گیرند:
-مشخصات فیزیکی نظیر ابعاد و وزن سلول ها ،ماده محفظه نگهدارنده الکترولیت ،اتصاالت
-عمر در نظر گرفته شده در طراحی برای تأسیسات و عمر مورد انتظار برای سلول
-ملزومات نگهداری
-ملزومات جهت قرارگیری سلول نسبت به سطح زیر ( برای سلول های با دریچه تنظیم شونده)
-ملزومات در نظر گرفته شده برای تهویه ( برای سلول های با دریچۀ تنظیم شونده)
در تعیین اندازۀ باتری ( تعداد سلولها و ظرفیت آنها) عوامل زیر دخالت دارند:
34
همچنانکه قبالً اشاره گردید ،یک باتری از تعدادی سلول سری تشکیل شده است در این حالت
ولتاژ یک سلول ضربدر تعداد سلولهای موجود سری شده برابر با ولتاژ باتری خواهد بود.
ظرفیت یک باتری برابر با ظرفیت یک سلول واحد است ظرفیت هر سلول بستگی به ابعاد و
شرایطی که باتری تحت آن کار می نماید در ظرفیت مؤثر و واقعی آن مؤثر است از جمله این
-پارامتر حداقل ولتاژ در هر زمان در طول تخلیۀ باتری باعث محدوده شدن آمپر ساعت باتری
می شود.
حداکثر و حداقل ولتاژ مجاز سیستم ،تعداد سلولهای باتری را تعیین می کند ،عموماً برای یک
سطح ولتاژ خاص از تعداد مشخصی سلول استفاده می شود ( مثالً 240سلول برای 44ولت و
با این حال ممکن است انحراف کمی از این تعداد مشخص به منظور انطباق بهتر ولتاژ خروجی
باتری با بازه تغییر ولتاژ سیستم مطلوب باشد .باید توجه داشت که گسترده بودن بازه تغییر
ولتاژ مجاز سیستم ( با توجه به محدودیت تغییر ولتاژ تغذیه بارها) باعث انتخاب بهینه باتری از
نظر اقتصادی خواهد شد .عالوه بر این استفاده از بیشترین تعداد سلول باعث می شود پارامتر
حداقل ولتاژ سلول به کمترین مقدار خود برسد و بنابراین ظرفیت انتخابی برای دورۀ کاری
در ابتدا با توجه به رابطۀ زیر تعداد سلولهای الزم بدست می آید:
35
حداکثر ولتاژ مجاز سیستم ) ناشی از محدودیت اضافه ولتاژ بار(
= تعداد سلولها
ولتاژ شارژ سلولها
در سلولهای با دریچه تنظیم شونده از آنجا که ولتاژ شارژ شناور نسبت به سلولهای روباز
باالتر است ،برای محدودۀ ولتاژ سیستم مشابه و با توجه به رابطۀ فوق تعداد سلول کمتری
انتخاب می گردد .مقدار مجاز حداقل ولتاژ سلول از رابطه زیر بدست می آید:
حداقل ولتاژ باتری برابر حداقل ولتاژ سیستم بعالوه افت ولتاژ در طول کابل فرض می شود.
شارژرها ممکن است بالفاصله بعد از نصب و یا چند ماه پس از نصب مورد بهره برداری قرار
-بازبینی چشمی می بایستی از اینکه تمام اجزاء سالم هستند و در زمان حمل و نصب آسیب
-در شرایط آب و هوایی که برای رشد گیاهان مناسب می باشد و در جایی که حشرات وجود
دارند ،اطمینان حاصل شود که هیچگونه اثری از رشد گیاه و النه حشرات وجود ندارد .اگر گیاه
یا حشره ای دیده شد ،واحدها کامالً تمیز شده و بوسیله روغن جال یا مواد مشابه رنگ شود .به
دقت بررسی شود که کلیه مهره های اتصال های الکتریکی محکم باشند ( شینه ها ،کابل ها و)...
را از دو رنگ ،ترجیحاً قرمز برای اتصال به قطب مثبت و سیاه برای اتصال وسپس به سرهای
-اطمینان پیدا شود که اتصاالت صحیح است و اتصال زمین برقرار شده است.
-قبل از اعمال تغذیه ،تمام کلیدها در حالت باز قرار داده شود.
نمونه طراحی
چنانچه الزم باشد برای یک پست 230/63کیلوولت با توجه به بارهای نشان داده شده در جدول
زیر و حداقل درجه حرارت پیش بینی شده برای الکترولیت معادل 14/3درجه سانتیگراد سیستم
زمان ورود بار جریان )(A توان بار )(W نوع بار
-1بار پیوسته:
دائم 12/9 1612/9 شرایط عادی
دائم 1/12 140 آالرم ها
دائم 0/16 20 رله های کمکی برای آالرم ها
-2بارهای ناپیوسته:
سه ساعت اولیه دوره 17/6 2200 روشنائی اضطراری
در ساعت هفتم دوره 2/24 240 آالرم ها
در ساعت هفتم دوره 0/22 40 رله های کمکی برای آالرم ها
-3بارهای لحظه ای:
1دقیقه پایانی 0/49 61/2 عمل کردن رله های کمکی
1دقیقه پایانی 32/4 4050 باز شدن کلیدهای فشار قوی
37
انتخاب ولتاژ
مطابق بند 1-2-2ولتاژ DCبرای طراحی سیستم LVDCمورد نظر 125ولت در نظر گرفته
می شود .به این ترتیب حداکثر و حداقل ولتاژ مجاز سیستم عبارتند از :
مطابق توضیحات قبل باتری سیستم LVDCمورد نظر را از نوع اسید – سربی انتخاب
می گردد .ولتاژ شارژ سلول ها با توجه به نوع باتری اسید – سربی انتخابی به قرار زیر است:
برای محاسبه تعداد سلول های باتری با توجه به روابط باال داریم:
137.5
= حداکثر تعداد سلولها = 60
2.3
106.25
= حداقل ولتاژ سلول 𝑉 = 1.77
60
مالحظه می شود حداقل ولتاژ سلول از حداقل ولتاژ مجاز سلول کمتر است .در نتیجه تعداد
سلول به 59کاهش داده میش ود .در این حالت حداقل سلول 1.801Vمحاسبه می شود که از
34
حداقل مجاز بیشتر می شود .حداقل ولتاژ سلول برای محاسبات مربوط به ظرفیت باتری 1.8V
ظرفیت باتری:
با توجه به جدول بارها نمودار دوره کار باتری را به صورت شکل زیر رسم می گردد و سپس با
توجه به نمودار کاری ،جدول تعیین اندازه باتری مطابق جدول صفحات قبل تکمیل می شود.
39