19919

Statistical Techniques in Business and
Economics 16th Edition Lind Solutions

Manual
Go to download the full and correct content document:
https://testbankfan.com/product/statistical-techniques-in-business-and-economics-16t
h-edition-lind-solutions-manual/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...
Statistical Techniques in Business and Economics 16th

Edition Lind Test Bank
https://testbankfan.com/product/statistical-techniques-in-
business-and-economics-16th-edition-lind-test-bank/

Edition Lind Solutions Manual
business-and-economics-15th-edition-lind-solutions-manual/
Statistical Techniques In Business And Economics 17th

Edition Lind Solutions Manual
business-and-economics-17th-edition-lind-solutions-manual/

Basic Statistics for Business and Economics 8th Edition

Lind Solutions Manual
https://testbankfan.com/product/basic-statistics-for-business-
and-economics-8th-edition-lind-solutions-manual/
Basic Statistics for Business and Economics 9th Edition

Lind Solutions Manual
and-economics-9th-edition-lind-solutions-manual/
Basic Statistics for Business and Economics Canadian

5th Edition Lind Solutions Manual
and-economics-canadian-5th-edition-lind-solutions-manual/
Basic Statistics for Business and Economics Canadian

6th Edition Lind Solutions Manual
and-economics-canadian-6th-edition-lind-solutions-manual/
Chapter 11 - Two-Sample Tests of Hypothesis
Chapter 11
Two-Sample Tests of Hypothesis
1. a. Two-tailed test
b. Reject Ho if z < −2.054 or z > 2.054
102 − 99
z=
52 6 2
+
c. 2.587, found by 40 50
d. Reject Ho
e. p = 0.0096, found by 2(0.5000 – 0.4952) (LO11-1)
2. a. One-tailed test
b. Reject Ho if z > 1.405
2.67 − 2.59
z=
(0.75) 2 (0.66) 2
+
c. 0.607 found by 65 50
d. Fail to reject Ho
e. p = 0.2709, found by 0.5000 – 0.2291 (LO11-1)
3. Step 1: Ho: Gibbs  Competitor H1: Gibbs < Competitor

Step 2: The 0.05 significance level was chosen
Step 3: Use a z-statistic as both population standard deviations are known.
Step 4: Reject Ho if z < –1.645
7.6 − 8.1
z=
(2.3) 2 (2.9) 2
+
Step 5: −0.936, found by 40 55
Fail to reject Ho.
Step 6: Babies using the Gibbs brand did not gain less weight. The p-value is 0.1736 found by
0.5000 – 0.3264 (LO11-1)
4. Step 1: Ho: c = p H1: c  p

Step 4: Reject Ho if z < –1.96 or z > 1.96
370 − 380
z=
(30) 2 (26) 2
+
Step 5: −1.532, found by 35 40
Fail to reject Ho. (LO11-1)
Step 6: There is no difference in the mean number of miles traveled per month for PNC Inc.
employees at Cincinnati and Pittsburg.
5. Step 1: Ho: Normal Delivery  Cesarean H1: Normal Delivery > Cesarean
Step 4: If z > 1.645, reject Ho.
11-1
Copyright © 2015 McGraw-Hill Education. All rights reserved. No reproduction or distribution without the prior written consent of
McGraw-Hill Education.
61.4 − 60.6
z= = 3.187
(1.2) 2 (1.1) 2
+
Step 5: 45 39
Reject the null.
Step 6: It is reasonable to conclude those who had a Cesarean section are shorter. The p-value
is less than 0.001, virtually zero, and is equal to 0.0007 which was found using
software. That much of a difference could almost never be due to sampling error.
(LO11-1)
6. Step 1: Ho: Union  Non-union H1: Union > Non-union

Step 4: If z > 2.054, reject Ho.
20.75 − 19.8
z= = 2.089
(2.25) 2 (1.9) 2
+
Steps 5: 40 45
Reject the null.
Step 6: It is reasonable to conclude union nurses earn more. The p-value is 0.0183, found by
0.5000- 0.4817. (LO11-1)
7. a. Reject Ho if t > 2.120 or t < −2.120 df = 10 + 8 – 2 = 16

(10 − 1)(4) + (8 − 1)(5)
2 2
s 2p = = 19.9375
b. 10 + 8 − 2
23 − 26
t= = −1.416
 1 1
19.9375  + 
c.  10 8 
d. Do not reject Ho.
e. From the t-table we estimate the p-value is greater than 0.10 and less than 0.20, using
software we can find the p-value is about 0.175.(LO11-2)
8. a. Reject Ho if t > 1.697 or t < −1.697 df = 17 + 15 – 2 = 30

(15 − 1)(12) + (17 − 1)(15)
2 2
s 2p = = 187.20
b. 15 + 17 − 2
350 − 342
t= = 1.651
1 1
187.2  + 
c.  15 17 
d. Do not reject Ho.
e. From the t-table we estimate the p-value is greater than 0.10 and less than 0.20, using
software we can find the p-value is about 0.109. (LO11-2)
9. Step 1: Ho: Pitchers = Position Players H1: Pitchers ≠ Position Players

Step 3: Use a t-statistic assuming a pooled variance with the standard deviation unknown.
Step 4: df = 12 + 13 – 2 = 23 Reject Ho if t is not between –2.807 and 2.807
11-2
(12 − 1)(7.469) 2 + (13 − 1)(7.474) 2

s 2p = = 55.825
Step 5: 12 + 13 − 2
6.59 − 5.308
t= = 0.429
1 1
55.825 + 
 12 13 
Do not reject Ho.
Step 6: There is no difference in the mean salaries of pitchers and position players. (LO11-2)
10. Step 1: Ho: s  d H1: s > d

Step 4: df = 15 + 12 – 2 = 25 Reject Ho if t > 2.485
(15 − 1)(15.5) 2 + (12 − 1)(18.1) 2
s 2p = = 278.69
Step 5: 15 + 12 − 2
61 − 48.4
t= = 1.949
1 1
278.69  + 
 15 12 
Do not reject Ho.
Step 6: There is no difference in the mean amount of time spent watching television between
single and dual earner couples. (LO11-2)
11. Step 1: Ho: s  a H1: s> a

(6 − 1)(12.243) 2 + (7 − 1)(15.787) 2
s 2p = = 204.076
Step 5: 12 + 13 − 2
142.5 − 130.3
t= = 1.535
1 1
204.076 + 
6 7
Reject Ho.
Step 6: The mean daily expenses are greater for the sales staff. From the t-table we estimate
the p-value is between 0.05 and 0.10, using software we can find the p-value is about
0.076. (LO11-2)
12. Step 1: Ho: n  t H1: n > t

11-3
(8 − 1)(34.404) 2 + (12 − 1)(22.84) 2

s 2p = = 779.098
Step 5: 8 + 12 − 2
835.75 − 826.75
t= = 0.706
1 1 
779.098 + 
 8 12 
Do not reject Ho.
Step 6: There is no difference in the mean salary of nurses and school teachers. From the t-
table we estimate the p-value is greater than 0.20, using software we can find the p-
value is about 0.243. (LO11-2)
(5 15 + 15 12 )
2 2 2
= 12 .96
(5 15) + (15 12 )
2 2 2 2
13. a. df = 12, found by 14 11

b. If t < -2.179 or t > 2.179, then reject Ho.
50 − 46
t= = 0.885
5 2 15 2
+
c. 15 12
d. You fail to reject the null hypothesis. (LO11-2)
(
15
20
+8
16
) 2 2 2
= 30 .09
(15 20 ) + (8 16 )
14. a. df = 30, found by 2 2
2 2
19 15
b. If t > 1.697, then reject Ho.
100 − 94
c. t= = 1.536
15 2 8 2
+
20 16
d. You fail to reject the null hypothesis. (LO11-2)
15. Ho: Private  Public H1: Private > Public

(
1545
18
+ 835
16
)
2 2 2
= 26 .7
(1545 18) + (835 16 )
df = 26, found by 2 2
2 2
17 15
22,840 − 21,045
If t > 1.706, then reject Ho. t= = 4.276
15452 8352
+
18 16
Reject the null hypothesis and find evidence indicating the mean cost at a private agency is
larger. (LO11-2)
11-4
16. Ho:  Claiborne   Calvin Klein H1:  Claiborne >  Calvin Klein
(0.795
15
+ 0.881
2
12
) 2 2
= 22 .5
(0.795 15) + (0.881 12 )
2 2
14 11
If t > 1.717, then reject Ho.
4.387 − 3.858
t= = 1.619
0.795 2 0.8812
+
15 12
You fail to reject the null hypothesis at the 5% level. (LO11-2)
17. Reject Ho if t > 2.353

12 (2 − 3) 2 + (3 − 3) 2 + (3 − 3) 2 + (4 − 3) 2
d= = 3.00 sd = = 0.816
4 4 −1
3
t= = 7.348
0.816 / 4
Reject the Ho. There are more defective parts produced on the day shift.
From the t-table we estimate the p-value is less than 0.005, but greater than 0.0005, using
18. Reject Ho if t < −2.776 or t > 2.776

23
d= = 4.6
5
(4 − 4.6) 2 + (3 − 4.6) 2 + (5 − 4.6) 2 + (4 − 4.6) 2 + (7 − 4.6) 2

sd = = 1.5166
5 −1
4.6
t= = 6.782
1.5166 / 5
Reject the Ho. There is a difference in the mean number of citations given by the two officers.
From the t-table we estimate the p-value is less than 0.01, but greater than 0.001, using
19. Step 1: Ho: d  0 H1:  d < 0

Step 3: Use a t-statistic with the standard deviation unknown for a paired sample.
Step 4: Reject Ho if t < -1.796
− 25 .917
Step 5: 25.917 sd = 40.791 t= = −2.201
40 .791
12
Reject Ho.
Step 6: The incentive plan resulted in an increase in daily income. The p-value is about 0.025.
(LO11-3)
20. Step 1: Ho: d  0 H1: d > 0

11-5
Step 3: Use a t-statistic with the standard deviation unknown for a paired sample.
Step 4: Reject Ho if t > 2.998
3.625
Step 5: d = 3.625 sd = 4.8385 t= = 2.119
4.8385
8
Do not reject Ho.
Step 6: There has not been a decrease in the number of crimes. From the t-table we estimate
the p-value is less than 0.05 but more than 0.025, using software we find the p-value is
about 0.036. (LO11-3)
21. H0: Men = Women H1: Men  Women Reject H0 if t < -2.645 or t > 2.645
(35 − 1)(4.48) + (40 − 1)(3.86)
2 2
s 2p = = 17.31
35 + 40 − 2
24.51 − 22.69
t= = 1.890
 1 1 
17.31 + 
 35 40 
Do not reject the null hypothesis. There is no difference in the means.
From the t-table we estimate the p-value is between 0.05 and 0.10, using software we find the
p-value is about 0.063. (LO11-1)
22. Ho: Day  Night H1: Day < Night Reject Ho if z < −1.645
345 − 351
z= = −1.30
(21) 2 (28) 2
+
54 60
Fail to reject Ho. There is not enough evidence to conclude that more units are produced on the
afternoon shift. (LO11-1)
23. Ho: Clark = Murnen H1: Clark  Murnen Reject Ho if z < −1.96 or z > 1.96
4.77 − 5.02
z= = −1.04
(1.05) 2 (1.23) 2
+
40 50
Ho is not rejected. There is no difference in the mean number of calls. The p-value is 0.2984
found by 2(0.5000 – 0.3508).(LO11-1)
24. Ho: Regular  Decaf H1: Regular < Decaf Reject Ho if z < −2.326
4.35 − 5.84
z= = −5.44
(1.20) 2 (1.36) 2
+
50 40
Ho is rejected. The mean number of cups for regular coffee drinkers is less than decaffeinated
coffee drinkers. The p-value is almost 0, found by 2(0.5000 – 0.5000).(LO11-1)
25. Ho: A  B H1: A < B
11-6
(9200 2
40
+ 7100
2
30
) 2
= 67 .9
( ) ( )
2
9200 7100 2
40 + 30
39 29
57000 − 61000
Reject Ho if t < -1.668 t= = −2.053
92002 71002
+
40 30
Reject Ho. The mean income of those selecting Plan B is larger. From the t-table we estimate
the p-value is less than 0.025, using software we find the p-value is about 0.022. (LO11-1)
26. Ho: Software  Hardware H1: Software > Hardware

(4 .2
35
+ 3 .9
2
45
) 2 2
= 70 .4
(4.2 35) + (3.9 45)
2 2
34 44
18 − 15.5
Reject Ho if t > 1.667 t= = 2.724
4.2 2 3.9 2
+
35 45
Reject Ho. Software issues take longer on average than hardware issues.
From the t-table we estimate the p-value is less than 0.005, using software we find the p-value
is about 0.004. (LO11-2)
27. Ho: iTunes = WinMX H1: iTunes ≠ WinMX

( + 0 .3 )
2 2 2
0.56
12 12 = 16 .8
(0.56 12) + (0.3 12 )
2 2
11 11
1.65 − 2.2
Reject Ho if t < -2.120 or t > 2.120 t= = −2.999
0.56 2 0.32
+
12 12
You reject the null hypothesis the downloads are different. (LO11-2)
28. Ho: e-coupon = traditional H1: e-coupon ≠  traditional

(
10 .9
35
+ 4 .8
25
)
2 2 2
= 49 .8
(10.9 35) + (4.8 25)
2 2
34 24
33.6 − 39.5
If t < -2.680 or t > 2.680, then reject Ho. t= = −2.84
10.9 2 4.8 2
+
35 25
11-7
You reject the null hypothesis in favor of the alternative that e-coupon users are different than
traditional coupon users. (LO11-2)
29. Ho: n = s H1: n  s

( + 14 .25 )
2 2 2
10 .5
10 12 = 19 .8
(10.5 10) + (14.25 12)
df =19, found by 2 2
2 2
9 11
83.55 − 78.8
Reject Ho if t < −2.093 or t > 2.093 t= = 0.899
10.5 2 14.25 2
+
10 12
Do not reject Ho. There is no difference in the mean number of hamburgers sold at the two
locations. (LO11-2)
30. Ho: 1 = 2 H1: 1  2

( + 6.71 )
2 2 2
13 .68
10 14 = 12 .1
(13.68 10 ) + (6.71 14 )
2 2
9 13
83.8 − 79.29
Reject Ho if t > 1.782 or t < −1.782 t= = 0.964
13.682 6.712
+
10 14
Do not reject Ho. There is no difference in the mean number of hours for the two treatments.
(LO11-2)
31. Ho: Peach = Plum H1: Peach  Plum

(2.33
10
+ 2.55
14
2
) 2 2
= 20 .6
(2.33 10 ) + (2.55 14 )
2 2
9 13
15.87 − 18.29
Reject Ho if t > 2.845 or t < −2.845 t= = −2.414
2.332 2.552
+
10 14
Do not reject Ho. There is no difference in the mean amount purchased at the 1% level.
(LO11-2)
32. Ho:  Little River =  Murrells Inlet H1:  Little River   Murrells Inlet
(4.44 10 + 2.685 12 )
2 2 2
= 14 .237
(4.44 10 ) + (2.685 12 )
2 2
9 11
11-8
27.46 − 25.69
Reject Ho if t > 2.145 or t < −2.145 t= = 1.104
4.44 2 2.6852
+
10 12
Do not reject Ho. The mean waiting times are not different. (LO11-2)
33. Ho:  Under 25   Over 65 H1:  Under 25 >  Over 65

(2.264 8 + 2.461 11)2 2 2
= 15 .953
(2.264 8 ) + (2.461 11)
2 2
7 10
Reject Ho if t > 2.602
10.375 − 5.636
t= = 4.342
2.264 2 2.4612
+
8 11
Reject Ho. Under 25 customers use ATMS more than Over 65 customers. (LO11-2)
34. Ho:  Prada =  Oracle H1:  Prada   Oracle

(
1.0563
10
+ 2.2079
12
)2 2 2
= 16 .4
(1.0563 10 ) + (2.2079 12 )
2 2
9 11
Reject Ho if t > 2.120 or t < −2.120
12.17 − 14.875
t= = −3.759
1.05632 2.20792
+
10 12
Reject Ho. There is a difference in the mean race times. (LO11-2)
35. Ho:  Reduced   Regular H1:  Reduced >  Regular

Reject Ho if t > 2.650
X 1 =125.125 s1 = 15.094 X 2 = 117.714 s2 = 19.914
(8 − 1)(15.094) + (7 − 1)(19.914)
2 2
s 2p = = 305.708
8+7−2
125.125 − 117.714
t= = 0.819
1 1
305.708  + 
8 7
Ho is not rejected. We fail to reject the null hypothesis, finding no evidence that the reduced
price increased sales. (LO11-2)
36. Ho:  After -  Before =d  0 H1: d < 0

Reject Ho if t < −2.998
−2.5
d = −2.5 sd = 2.928 t= = −2.415
2.928 / 8
Do not reject Ho. There mean number of accidents has not been reduced. (LO11-2)
11-9
37. Ho:  Before -  After = d  0 H1: d > 0 Reject Ho if t > 1.895

1.75
d = 1.75 sd = 2.9155 t= = 1.698
2.9155 / 8
Do not reject Ho. We fail to find evidence the change reduced absences. Using the t-table we
estimate the p-value is less than 0.1 but greater than 0.05, using software we find the p-value
is about 0.067. (LO11-3)
38. Ho: d = 0 H1: d  0

Reject Ho if z < −1.761 or z > 1.761
− 246.333
d = −246.333 sd = 546.959 t= = −1.744
546.959 / 15
Do not reject Ho. There is no difference in the mean insurance price. (LO11-3)
39. Ho: 1 = 2 H1: 1  2

If t is not between −2.024 and 2.024, reject Ho.
(15 − 1)(40000) 2 + (25 − 1)(30000) 2
sp = = 1,157,894,737
2
15 + 25 − 2
150000 − 180000
t= = −2.699
1 1 
1,157,894,737 + 
 15 25 
Reject Ho, we find evidence the population means are different. (LO11-2)
40. Ho:  Without =  With H1:  Without   With

(5 − 1)(1.73)2 + (7 − 1)(0.9)2 3 − 1.857
s 2p = = 1.683 t= = 1.505
5+7−2 1 1
1.683 + 
5 7
Do not reject Ho. We fail to reject that the ratings are the same with and without almonds.
(LO11-2)
41. Ho:  Before -  After = d  0 H1: d > 0 Reject Ho if t > 1.895

3.113
d = 3.113 sd = 2.911 t= = 3.025
2.911/ 8
Reject Ho. We find evidence the average contamination is lower after the new soap is used.
(LO11-3)
42. Ho: NYSE  NASDAQ H1: NYSE > NASDAQReject Ho if t > 1.397
(5 − 1)(5.95) + (5 − 1)(4.02)
2 2
16.67 − 14.81
s 2p = = 25.78 t= = 0.58
5+5−2 1 1
25.78  + 
5 5
Do not reject Ho. We cannot conclude the big board yields higher returns. (LO11-2)
43. Ho: Ocean Drive = Rio Rancho H1:  Ocean Drive  Rio Rancho
Reject Ho if t < -2.008 or t > 2.008.
(25 − 1)(23.43) 2 + (28 − 1)(24.12) 2
s 2p = = 566
25 + 28 − 2
11-10
86.2 − 92.0
t= = −0.886
 1 1 
566  + 
 25 28 
Do not reject the null hypothesis. It is reasonable to conclude there is no difference in the
mean number of cars in the two lots. (LO11-2)
6.3
44. Ho: d  0 H1: d > 0 t= = 2.258
12.48 / 20
Using software find the p-value is 0.018. For any significance level above 1.8% reject the null
hypothesis and conclude the percentage is less now than it was 5 years ago. (LO11-3)
45. Ho:  US 17 -  SC 707 = d  0 H1: d > 0
2 .8
Reject Ho if t > 1.711 d = 2.8 sd = 6.589 t= = 2.125
6.589
25
Reject Ho. There are on average more cars in the US 17 lot. (LO11-3)
46. Ho: 8-10 Year olds   11-14 Year olds H1:  8-10 Year olds <  11-14 Year olds
Reject Ho if t < -2.453
(15 − 1)(3.167) 2 + (18 − 1)(4.379) 2 8.8 − 12.333
s =
2
= 15.045 t= = −2.605
15 + 18 − 2
p
1 1
15.045 + 
 15 18 
Reject H0. The mean allowance for children in 11 to 14 year age group is more that for
children 8 to 10. Using the t-table we estimate the p-value is below 0.01, using software we
find it is about 0.007. (LO11-2)
47. a. 1 = without pool 2 = with pool

Ho: 1 = 2 H1: 1  2
Reject Ho if t > 1.983or t < −1.983
X 1 = 202.8 s1 = 33.7 n1 = 38
X 2 = 231.5 s2 = 50.46 n2 = 67
(38 − 1)(33.7) + (67 − 1)(50.46)2
2
s 2p = = 2041.05
38 + 67 − 2
202.8 − 231.5
t= = −3.12
 1 1 
2041.05  + 
 38 67 
Below is the Excel output for the test that does not round the statistics.
11-11
t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances
No Pool Pool
Mean 202.7974 231.4851
Variance 1136.031 2557.258
Observations 38 67
Pooled Variance 2046.72
Hypothesized Mean Difference 0
df 103
t Stat -3.12249
P(T<=t) one-tail 0.001164
t Critical one-tail 1.659782
P(T<=t) two-tail 0.002328
t Critical two-tail 1.983264
Reject Ho. There is a difference in mean selling price for homes with and without a
pool with a p-value of approximately 0.23%
b. 1 = without garage 2 = with garage
Ho: 1 = 2 H1: 1  2 Reject Ho if t > 2.000 or t < −2.000
 = 0.05 df = 34 + 71 – 2 = 103
X 1 = 185.44 s1 = 28.01 X 2 = 238.18 s2 = 44.88
(34 − 1)(28.01)2 + (71 − 1)(44.88) 2
s 2p = = 1620.25
103
185.44 − 238.18
t= = −6.28
 1 1
1620.25  + 
 34 71 
11-12
No Garage Garage
Mean 185.45 238.1761
Variance 784.2571 2013.896
Observations 34 71
df 103
t Stat -6.28132
P(T<=t) one-tail 4.06E-09
P(T<=t) two-tail 8.12E-09
Reject Ho. There is a difference in mean selling price for homes with and without a
garage with a p-value of almost zero.
c. 1 = Township #1 2 = Township #2
Ho: 1 = 2 H1: 1  2 Reject Ho if t > 2.036 or t <
−2.036 X 1 = 196.91 s1 = 35.78 n1 = 15
X 2 = 227.45 s2 = 44.19 n2 = 20
(15 − 1)(35.78) + (20 − 1)(44.2)2
2
s 2p = = 1667.43
15 + 20 − 2
196.91 − 227.45
t= = −2.19
1 1 
1667.43  + 
 15 20 
11-13
Twnship #1 Twnship #2
Mean 196.9133 227.45
Variance 1280.498 1953.054
Observations 15 20
df 33
t Stat -2.1892
P(T<=t) one-tail 0.01788
P(T<=t) two-tail 0.035761
Reject Ho. There is a difference in mean selling price for homes in Township 1 and
Township 2 with a p-value of almost 3.5%. (LO11-2)
48. a. 1 = American League 2 = National League

Ho: 1 = 2 H1: 1  2
(14 − 1)(37.4496) 2 + (16 − 1)(31.0924) 2
sp = = 1169.0422
2
14 + 16 − 2
93.2786 − 84.3438
t= = 0.7141
1 1
1169.0422 + 
 14 16 
11-14
AL Salaries NL Salaries
Mean 93.27857143 84.34375
Variance 1402.469505 966.738625
Observations 14 16
df 28
t Stat 0.714059096
P(T<=t) one-tail 0.240550628
P(T<=t) two-tail 0.481101255
There may be no difference in the mean salaries by league as we fail to reject the null
hypothesis that the salaries are equal in the two leagues.
b. 1 = American League 2 = National League
Ho: 1 = 2 H1: 1  2
(14 − 1)(0.6463) 2 + (16 − 1)(0.7388) 2
sp = = 0.4863
2
14 + 16 − 2
2.306 − 2.571
t= = −1.038
1 1
0.4863 + 
 14 16 
AL Attendance NL Attendance
Mean 2.306428571 2.57125
Variance 0.417747802 0.545798333
Observations 14 16
df 28
t Stat -1.037632814
P(T<=t) one-tail 0.154159671
P(T<=t) two-tail 0.308319342
11-15
Do not reject Ho. There may be no difference in the mean attendance by league as we
fail to reject the null hypothesis that attendance is equal in the two leagues.
c. 1 = Highest 10 salaried teams 2 = Lowest 10 salaried teams
Ho: 1 = 2 H1: 1  2
(10 − 1)(10.4717) 2 + (10 − 1)(11.3578) 2
sp = = 119.0778
2
10 + 10 − 2
88.1 − 74.5
t= = 2.787
1 1
119.0778 + 
 10 10 
Highest 10 Lowest 10
Mean 88.1 74.5
Variance 109.6555556 128.5
Observations 10 10
df 18
t Stat 2.786817634
P(T<=t) one-tail 0.00608783
P(T<=t) two-tail 0.01217566
Reject Ho, there appears to be a difference in the number of wins between “high”
salary and “low” salary teams. (LO11-2)
49. 1 = Diesel 2 = Gasoline

Ho: 1 = 2 H1: 1  2
(53 − 1)(52.9) 2 + (27 − 1)(55.1) 2 454.8 − 441.5
sp = = 2878 t= = 1.05
2
53 + 27 − 2 1 1 
2878 + 
 53 27 
11-16
Diesel Gasoline
Mean 454.7735849 441.4814815
Variance 2802.255443 3031.336182
Observations 53 27
df 78
t Stat 1.047795891
P(T<=t) one-tail 0.14898431
P(T<=t) two-tail 0.297968619
Do not reject Ho. There may be no difference in the mean maintenance cost for the two types
of busses. (LO11-2)
11-17
Another random document with
no related content on Scribd:
[Inhoud]
HOOFDSTUK II.
Van Vleuten was gelukkig geweest. Ruim vier jaar had hij te
Soerabaja doorgebracht, en er de filiaal van het Bataviaasch huis
gevestigd en doen bloeien. Financieel was hij daar zelf ook bij
welgevaren, en achtte zich thans sterk genoeg om te repatrieeren.
Wel zouden zij van de rente van hun geld slechts zeer bescheiden
kunnen leven, doch voor leegzitten was hij toch te jong; dus zou hij
in het vaderland naar iets omzien, dat hem bezighield en de kas
hielp stijven. Iets wat niet moeielijk te vinden zou zijn, naar hem
dacht; immers als men het niet bepaald noodig heeft, komt zooiets
van zelf.
Betsy vond zijn denkbeeld uitstekend. Niet dat zij naar Holland
verlangde. Zij had het land daartoe te jong verlaten, en was in Indië
zóó thuis, dat zij aan eenigerlei verandering geen behoefte
gevoelde. Doch zij koesterde een stille hoop, dat de wisseling van
klimaat dienstig kon zijn tot de vervulling van een hartewensch.
Langer dan vijf jaar was zij nu getrouwd, en nog steeds kinderloos.
En naar den aard der menschen, bij wie het instinct door het
aangeleerde is verdrongen, wees de natuur haar noch van Vleuten
den weg in deze, en beschouwden zij het al dan niet krijgen van
kinderen afhankelijk van een toeval, een invloed van buitenaf, of een
bijzondere bestiering van [18]het Opperwezen. En op dien
vruchtbaren ondergrond tierde welig het bijgeloof, als overal waar
kennis ontbreekt.
Te ’s Gravenhage huurde van Vleuten een kleine woning in de

Riouwstraat, en toen de eerste drukte van het zich inrichten voorbij
was, besloot hij zich te gaan wijden aan zijn voornemen om
bezigheid te zoeken. Hij had feitelijk nog geen vast plan gevormd,
hoe daartoe te geraken, en slenterde dan ook maar wat rond, in de
vaste overtuiging, dat wat men niet zocht, zich het eerst liet vinden.
Op zekeren middag was hij op het kantoor van zijn kassier, dien hij
had opgedragen voor hem soliede effecten te koopen, zonder
bepaalde aanwijzing welke, mits niet teveel van één soort, daar hij
van oordeel was, dat men door van alles wat te nemen, het risico
verdeelde. Dit was geschied, en hij kwam nu zijn papieren kapitaaltje
halen. Terwijl hij in een ontvangkamertje met den procuratie-houder
bezig was de ingekochte stukken met de afrekening te verifieeren,
werd na een vluchtig geklop de deur geopend. De binnentredende
bleef aarzelend staan, de knop van de deur in de hand houdend.
„Pardon.… ik dacht dat u alleen was,” zeide hij, zich tot den
procuratiehouder wendend, na eerst een snellen blik te hebben
geworpen op van Vleuten en zijn effecten.
Laatstgenoemde had opgekeken, en gedurende de korte

oogenblikken dat de procuratie-houder den vreemde toesprak, hem
verzoekende op het kantoor te gaan, waar hij onmiddellijk tot zijn
dienst zou zijn, had hij dien met een belangstelling, waarvoor hij
geen reden kon vinden, scherp opgenomen.
Er was iets eigenaardigs in dien man, vond van Vleuten. Twee

helderbruine varkensoogjes schitterden listig in een strak wasbleek
gelaat, waarop overigens een ijl krulsnorretje de eentonigheid brak.
Om den mond een trekje van [19]harde brutaliteit, voortkomende uit
het met geweld bedwingen van aangeboren verlegenheid. De
kleeding, schoon van goede stof, klaarblijkelijk niet volgens den
smaak van den coupeur gemaakt, doch eer op eigenwijze aangifte
van den drager, de schouders te laag, de rug teveel getailleerd,
waardoor de zware heupen sterk uitkwamen. De pantalon van onder
sterk ingevouwen en met fietsgespen vastgemaakt.
„Iemand die ons telkens komt vervelen,” meende de procuratie-
houder te moeten uitleggen, toen de deur weer dicht was. „Noemt
zich bankier of zooiets.”
„Een titel is gemakkelijk,” zeide van Vleuten. En opstaande, pakte hij

zijn stukken bijeen en vertrok, van plan zich onmiddellijk huiswaarts
te begeven.
Doch langs Café Central komende, kreeg hij trek in een glas bier, en
liep er binnen. Geen kennissen hebbende, vond hij het eenvoudiger
zich aan de leestafel neer te zetten, waar hij in de illustraties
bladerde.
„Zag ik u zooeven niet bij Karsten & Co.?” zeide opeens iemand
naast hem, met onnatuurlijk hoog stemgeluid, en opziende
bespeurde hij den man van daareven.
„Dat kon wel,” antwoordde van Vleuten, minder koel dan hij bedoeld
had.
De ander scheen dat te bemerken en zich daardoor gerechtigd te

gevoelen het gesprek voort te zetten.
„U moest voor den eten geen bier drinken,” zeide hij. „Dat is niet
goed voor de maag. Neemt u liever een glas port of een bittertje, dat
zet eiwit aan.”
„Eiwit?” herhaalde van Vleuten verbaasd.
„Ja, dat is goed voor de spieren en het centrale zenuwgestel.”
„Is u dokter ….? Ik dacht.…”
„Pardonneer! Ik ben Wiechen, bankier. Maar iemand moet zoo’n

beetje zijn eigen lichaam kennen. En.… ik zag u bij Karsten. Soliede
firma, maar duur.” [20]
„Men heeft mij heel schappelijk behandeld. Een achtste percent,

meen ik.”
„Per hoeveel tijd?”
„Geen tijd. Provisie, bedoel ik, voor het inkoopen van effecten.”
„O! Ja, dat is de prijs. Maar ik meende als men zaken met hen doet,
geld opneemt.—Kijk u eens hier,” en Wiechen vouwde een rekening-
courant open; „dáár bijvoorbeeld. Daar staat een post van precies
duizend gulden. Provisie ƒ 25.— voor 30 dagen. Dat is.…?”
„Twee en een half percent,” zeide van Vleuten, „per maand!”
„Juist. En ziet u,” ging de ander voort, het blad omslaande en op het
eindcijfer wijzende, „ik doe nogal zaken met hen. Ruim twee en
veertig mille. Ze laten particulieren natuurlijk meer betalen.”
„Maar wat laat u dan de particulieren wel betalen, als uzelf zoo’n
ontzettende rente moet opbrengen?”
„Dat is ongelijk. Mijn stelregel is vijf percent.”
„Ook per maand dan?”
„Ja, dat spreekt. Ik ben erg goedkoop. In mijn buurt woont een
zekere van der Wal, die niet onder tien percent uitzet. Eens heb
ikzelf vijf bij hem moeten betalen. Enfin, het moest, om iemand te
helpen. Maar daarom noem ik Karsten duur. Mijn meeste geld is van
particulieren, die blij zijn anderhalf tot twee percent te maken. Dat
zult u van uw effecten niet halen, wel?”
„Neen, zeker niet,” zeide van Vleuten. „Maar.… als ik onbescheiden
ben, zegt u het gerust.… is er voor dergelijke transacties veel
omzet?”
„U heeft mijn rekening-courant met Karsten gezien. Als u eens bij mij
wilt komen, zal ik u heel wat anders laten zien. Misschien krijgt u wel
lust eens iets bij mij te plaatsen.” [21]
„U woont?”
„Hier is mijn kaartje met adres.—Laat ons nu over wat anders

praten. Daar komen namelijk een paar heeren, die graag alles
weten. Mag ik u een borrel aanbieden? Hé, kellner!”
Een drietal jongelieden naderde het hoekje van de leestafel. Van

Vleuten was eigenlijk van plan geweest op te staan, doch de
beleefdheid van Wiechen, die een glas Catz voor hem besteld had,
weerhield hem. En daardoor kon hij aan een voorstelling niet
ontkomen.
Van aard weinig spraakzaam als hij voor het eerst iemand
ontmoette, bepaalde van Vleuten zich tot luisteren en het
bestudeeren der nieuwe kennissen. Onverdeeld gunstig was de
indruk dien zij op hem maakten, nu juist niet.
Arnolds was een spichtige figuur met dwalende oogen en een

scheeve neus. Viehof een goede middelmatiger met schonkige
vormen, Boom een ietwat fatterige reus met een geweldigen knevel
en kaal hoofd. Naar hun gesprekken te oordeelen was de eerste een
hartstochtelijk liefhebber van wedrennen, waarop hij enorme
sommen moest hebben omgezet, de tweede een man van Wiechens
slag, den mond vol van „slagjes” op financieel gebied, de derde
eindelijk een uitvinder, sprekend over zijn „machine”, die een
revolutie in het wereldverkeer zou teweegbrengen.
Hoewel alle drie volgens van Vleuten’s oordeel het hunne deden aan
opsnijderij, was de strekking daarvan verschillend. Terwijl de beide
eersten er een eer in schenen te stellen hun medemenschen
zooveel mogelijk geld afhandig te maken, onverschillig of de
middelen daartoe den toets van stricte eerlijkheid konden doorstaan,
leek de laatste weliswaar niet ongeneigd zijn voordeel te zoeken,
doch hiermee tevens de menschheid een dienst te willen bewijzen,
door het geven van iets werkelijk nuttigs. [22]
Alleen kwam het den toehoorder voor, dat de uitvinding in quaestie

leed aan het gewone gebrek van een zoogenaamd perpetuum
mobile, namelijk het bewegen zelf. Althans daartoe scheen het nog
niet gekomen, niettegenstaande het werk dat Boom, financieel
gesteund door Wiechen, daaraan besteed moest hebben.
Toen van Vleuten meende genoegzaam lang in het gezelschap te

zijn gebleven, om zijn weggaan niet onbeleefd te doen schenen,
stond hij op, en nam afscheid.
„Wanneer kan ik u wachten?” vroeg Wiechen hem zacht, nadat hij

hem tot aan de uitgang begeleid had.
„Morgenmiddag?” stelde van Vleuten voor.
„’s Middags ben ik veelal bezet of uit, althans na tweeën. Mijn

kantoortijd is van negen tot twee.”
„Dan morgen ochtend?”
„Goed; ik wacht u dan liefst tusschen elf en twaalf.”
Met nieuwsgierige blikken keken de drie jongelui Wiechen aan, toen

hij terugkwam.
„Niets voor jelui,” zeide deze, „’n prutsje geld uit Indië meegebracht,
en al bij Karsten & Co. gedeponeerd.”
„Laat hij het terughalen. Ik weet een schitterenden coup.”
„Sst, heeren! Laat hem maar aan mij over. Ik zal jelui er wel bij
noodig hebben; maar niet te driftig. Je weet, om een gaatje open te
maken, is beleid en geduld alles.”
Zij zagen hem alle drie een oogenblik wantrouwend aan.
„Leen me een kopstuk tot morgen,” zeide Arnolds toen.
Wiechen greep in zijn vestzak, en spreidde hetgeen hij daaruit

haalde op de vlakke hand uit: twee kwartjes en vier dubbeltjes.
„Dat is alles,” zeide hij, „en mijn borrel nog niet betaald. Daar, ik kan
nog net een sectie trammen.”
De ander trok de schouders op en draaide zich half om.
„Wie speelt een partij biljart?” [23]
„Ik,” riep Viehof. „Wie houdt?”
„Drie tegen één, om een gulden!”
En nu volgde een verward geroep, waaruit Wiechen niet wijs kon

worden, een nabootsing van het geschreeuw der bookmakers op de
rennen.
„Hou je?” vroeg Arnolds hem, en op een toestemmend knikje begon

men te spelen.
„Wat is dat voor een spel?” vroeg Wiechen, die Arnolds midden in
een serie zag ophouden, terwijl Viehof voortspeelde.
„Gewoon vijftig punten.”
„Waarom hield je dan op, zooeven?”
„Omdat ik den bal gemist had.”
„O, ik dacht dat hij raak was,” zeide Wiechen, die Viehof door zag
spelen tot hij een enorm eind vóór was, en begreep zijn gulden kwijt
te zijn, dien hij dan ook even later betaalde, uit een ander zakje
echter dan waarin het klein-geld van daareven.
„Wat is dat?” vroeg Viehof. „De côte is vijf tegen één gebleven. Vier
pop erbij, alsjeblieft.”
En Wiechen, bij zich zelf zwerende dat hij hem die vier gulden duur
zou laten betalen, betaalde, uit vrees dat men zou denken dat hij de
terminologie der paris niet kende, wat toch inderdaad het geval was,
en de anderen zeer goed wisten.
Inmiddels was van Vleuten thuisgekomen, en had zijn

wederwaardigheden van den middag aan Betsy verteld.
„Wees vooral voorzichtig,” waarschuwde zij. „Ik heb al lang

begrepen, dat menschen, die geruimen tijd in Indië zijn geweest, te
naief zijn geworden voor Europa. Wij worden van alle kanten
beetgenomen, als we niet oppassen. En het is alsof men elkaar het
wachtwoord geeft.”
„Nu ja,” zeide hij; „dat kan zijn bij groentenboer en [24]dergelijken,
doch ernstige geldmannen.… Trouwens die Wiechen doet zelf zaken
met Karsten & Co.”
„Is het je niet vreemd voorgekomen,” viel zij in, „dat, als hij dan zulke
groote zaken doet met hen, die meneer met wien je sprak, zich zoo
wegwerpend over hem uitliet?”
„Ja, dat is vreemd. Enfin, ik zal morgen goed toekijken.”
„Gut, man, weet je wie ik gezien heb?” vroeg zij opeens, van het
onderwerp afstappend. „Onze buurvrouw in het hôtel te Soerabaja;
weet je nog? Wier man toen gestorven is.”
„Mevrouw van Groningen?”
„Ja! Maar ik was haar naam vergeten; daarom durfde ik haar niet
aanspreken?”
„Zooveel te beter. Nu kan ik je het compliment van zooeven

teruggeven!” lachte van Vleuten. „Ik denk dat het meer dan naief zou
zijn, om kennissen uit Indië zoo maar aan te spreken, vooral op
straat.”
„Waarom? Zij groette heel vriendelijk.”
„Kan zijn. Ik spreek in het algemeen trouwens. Je weet nooit onder

welke omstandigheden de menschen zich hier bevinden, en dus ook
niet of zoowel de een als de ander op het hervatten van de vroegere
kennis gesteld zijn. Verbeeld je dat een oud-resident hier moet
wonen, die winkelier in blikjes en inmaakgroenten geworden is.”
„Och kom!” deed zij ongeloovig. [25]

[Inhoud]
HOOFDSTUK III.
„Binnen!”
„Morgen, Wiechen,” groette Arnolds met slepende stem, het kantoor

binnentredend. „Ik heb een zaakje voor je. Heb je geld?”
„Jawel, voor een goede zaak altijd.”
„Twintig mille voor zes weken. Er zit goed wat op.”
„Waarvoor is het? Voor de paardjes?”
„Hm, een fameuse coup. ’n Tuyau van beste soort.”
„Zoo. Wie moet het hebben, en wie teekenen mee?”
„David Beenhuis. Op zijn handteekening alleen moet je ’t geven.

Maar die is goed; daar sta ik voor in.”
„Ja,” zeide Wiechen, die een stuk papier en potlood genomen had.
„Ga voort. Waar woont hij?”
„Parijs. Vroeger in Amsterdam. Je kunt overal naar zijn vader

informeeren, waar hij van moet erven. Meermalen millionnair, en
stokoud.”
„Pas dood was beter. Maar enfin, ik zal informeeren. Wanneer moet
het er zijn?”
„Een dag of vier.”
„Nu, vanavond weet ik het. Kom je in Central?

„Ja, dat is goed. En.… ik moet twee mille hebben voor mijn moeite,
denk erom.”
„Dan moet hij voor vijf en twintig accepteeren.” [26]
„Goed. Ik heb de blanco wissels bij me; je hebt maar in te vullen.”
„Dankje. Teekenen waar ik bij ben.”
„Onzin. Hij ontvangt zelf het geld. En ik ben Viehof niet, zou ik
denken.”
„Als hij zelf komt, is het goed,” antwoordde Wiechen, zonder op de

laatste woorden weerwerk te geven. „Zie eens of je Boom vinden
kunt.”
„Dat is gemakkelijk genoeg. Tot twaalf uur in zijn bed. Ik zal hem bij
je sturen. Dag Wiechen.”
„Bonjour,” zeide Wiechen, op een electrisch schelknopje drukkend,

voor het uitlaten.
Toen hij de voordeur had hooren dichtvallen, belde hij nogmaals,

waarop de bediende binnenkwam.
„Is er iemand?”
„Deze meneer,” antwoordde de bediende, een stukje papier op tafel

leggend. „Hij was juist binnen toen u belde.”
„Goed,” zeide Wiechen, den naam lezende van van Vleuten. „Als ik
bel, kan je meneer binnenlaten.”
Hij ging naar het telefoon-toestel, en had reeds de hand aan de kruk,
toen hij zich plotseling bedacht, en terugkeerde naar zijn schrijftafel,
waar hij op de bel drukte. Toen van Vleuten binnenkwam, was
Wiechen bezig eenige papieren vóór hem terecht te leggen, alsof ze
bijeen hoorden, quasi druk.
„Aha!” deed Wiechen, die zich in zijn kantoorstoel had omgedraaid.

„Blij u te zien, meneer. Hoe vindt u dat ik hier zit?”
Hij was al sprekende opgestaan, en wees met de hand zijn kantoor

rond.
„Ruim en gezellig,” zeide van Vleuten; „maar als die lessenaar en

brandkast er niet stonden, zou men niet denken op een kantoor te
zijn. Vooral die schilderijen.…” [27]
„Bekijkt u ze eens goed,” noodde Wiechen. En half fluisterend: „Ze

zijn van een barones!”
„Zoo?” zeide van Vleuten, onplezierig aangedaan, door het

parvenuachtige van den toon. „En nu onze zaken.”
„Alsublieft. Neemt u plaats.” En na de brandkast geopend te hebben,

haalde hij er een dikke enveloppe uit. „Voor meer dan twee ton
polissen!”
„Een heel bedrag,” vond van Vleuten. „Als ze wat lang geloopen
hebben, krijgen ze waarde, anders beteekenen ze niet veel. De
zoogenaamde contante waarde hangt af van de gestorte premieën.”
„Die worden geregeld door mij betaald.”
„Maar meneer.… de zaak gaat mij natuurlijk niet aan … doch als u
de premie geregeld betaalt, houdt u er een soort levensverzekering
op eigen houtje op na. Dat is alles.”
„Als er maar één dood gaat, krijg ik meer kapitaal dan ik betaald
heb.”
„Dat zou toevallig zoo kunnen wezen, maar regel is het niet. U, die
man van zaken is, zult begrijpen, dat de
levensverzekeringmaatschappijen, om winst te maken, meer aan
premieën en rente daarvan moeten ontvangen dan hun uitkeeringen
bedragen. Dooreen genomen, betaalt dus het publiek meer dan het
ontvangt.”
„Nu,” zeide Wiechen, op den toon van iemand wiens

lievelingsdenkbeeld wordt afgekeurd; „nu, ik zou ze ongaarne
afstaan. Maar kijkt u eens in deze portefeuille.”
En hij bladerde in de wissels en accepten, die zich daarin bevonden,

zoodat van Vleuten de bedragen kon zien.
„Dat ziet er beter uit,” merkte deze op.
„Nietwaar? De eenige zorg is goede informatie te nemen omtrent de

personen die teekenen. Want u begrijpt, de acceptant is zelden
goed. Anders zou hij zulk duur geld niet nemen. De borgen, meneer,
daar zit het hem in!” [28]
„Natuurlijk. En onder welk soort menschen zit uw geld

voornamelijk?”
„Van allerlei. Het liefst heb ik menschen van naam en goede familie.
Die betalen om hun fatsoen op te houden. En moet ik ze al eens in
rechte vervolgen, dan maakt dat weer reclame, ziet u. Zoo heb ik
laatst een jonkheer failliet laten verklaren.”
„Een schadepost dus?”
„Och, wat zal ik u zeggen. Hij had het geld duur; tien percent. Ik had
het zelf tegen vijf percent moeten opnemen, om hem te helpen,
maar natuurlijk gauw terugbetaald. En nu had hij al ruim anderhalf
jaar rente betaald, dus was ik gedekt. Als het niet was geweest om
de familie plezier te doen, zou ik een streep door de post gehaald
hebben.”
„Een raar soort plezier! Of bedoelt u andersom?”
„Neen, werkelijk. Ik deed het op verzoek van een oom, die vond dat
het jongemensch teveel verkwistte, en die hem nu hiermee onder
een streng régime kreeg, terwijl hij tevens buiten staat was nog meer
schulden te maken. Puur om van dienst te zijn; want ik wist vooruit,
dat ik nauwelijks de kosten eruit zou krijgen. Ik zal u nu mijn boek
eens laten zien, omdat u behoort te weten wie ik ben, en met wie ik
zaken doe, als u mij uw geld toevertrouwt.”
Wiechen ontsloot een kastje in zijn bureau en haalde er een paar

boeken uit, die hij op tafel legde. En de bladzijden omslaande,
toonde hij zijn verbaasden bezoeker de namen zijner debiteuren, nu
en dan met den vinger erop wijzende, als het een naam gold uit den
adelstand, waarvoor hij blijkbaar groote voorliefde koesterde.
De stemming waarin van Vleuten door het waarschuwend woord

zijner vrouw was gebracht, veranderde geheel. Toen hij
binnenkwam, had hij het voornemen den „bankier” op [29]beleefde
wijze voor zijn aanbod te bedanken, en er geen gebruik van te
maken. Er was iets in die groote winst van geleend geld, dat hem
stuitte. Doch, en vooral nadat hij in het crediteuren-boek ook gezien
had, wie buiten de firma Karsten & Co. geld bij Wiechen geplaatst
hadden, en daaronder ook particulieren van goeden naam, begon hij
te redeneeren.
Als die allen het deden, en aan den anderen kant het nemen van
geld tegen hooge rente onder de fatsoenlijke lui zoo algemeen was,
waarom zou hij er zich buiten houden? Daarenboven, welk verschil
was er eigenlijk in gelegen, of men waren van de hand zette met
hooge winst, dan wel geld leende met nauwelijks zooveel winst?
Waarom mocht men op een artikel als dameshoeden, in één seizoen
van drie maanden, wel twee à driehonderd percent verdienen, en
van geld in dienzelfden tijd geen vijftien percent? Wat deed iemand
die aandeelen nam in een of andere onderneming, anders dan geld
leenen aan zoo’n instelling, die toch—getuige de tabaksindustrie in
Deli—niet zelden zestig tot honderd percent dividend uitkeerde?
„Ik zal mijn stukken morgen laten verkoopen, meneer Wiechen,”

zeide hij als slotsom van zijn overwegingen, „en breng het kapitaal
bij u.”
„Dat verkoopen is onnoodig,” meende Wiechen. „Het zou u maar

weer provisie kosten aan Karsten & Co. Als u de effecten hier in
deposito wilt geven, zal ik ze tegen beursnoteering overnemen en in
uw credit boeken. Ik geef u dan een bewijs voor het bedrag, en, als u
het goedvindt, zullen we van weerszijden het met zes maanden
opzegbaar stellen. Hoeveel denkt u ongeveer dat het is?”
„Ik bracht bij Karsten & Co. rond vijftig mille. Maar dan kon ik u de
stukken wel dadelijk brengen; na de koffie.” [30]
„Zooals u wilt. Tot straks dan. Dag meneer.… Wacht, ik zal u even
uitlaten.”
Toen van Vleuten vertrokken was, ging Wiechen een oogenblik voor
den spiegel staan. Op zijn voorhoofd vertoonde zich een roode vlek.
Hij bette die met water uit een fonteintje in den hoek van de kamer,
en eerst toen ze geheel verdwenen was, schelde hij.
„Juffrouw Bosch heeft twee kwartjes gebracht,” zeide de bediende,

het geld neerleggend. „Ze zou morgen nog twee kwartjes brengen.
En dan is meneer Boom in de wachtkamer.”
„Goed, laat binnen. En als juffrouw Bosch morgen niet komt, ga je er
heen, en zeg dat ik haar man laat gijzelen, als het zoo door gaat. Ze
moet geregeld elken maandag één vijftig brengen.—Dag Boom,”
vervolgde hij toen deze binnenkwam. „Ga zitten. We moeten eens
ernstig spreken. De zes maanden zijn straks om, en ik geloof dat je
over mij niet te klagen hebt, wel?”
„Ik krijg nog vijf gulden van de vorige week, toen je …”
„Al wel, ik zal ze je geven. Maar hoe staat het nu met de machine? Ik
betaal je geregeld elke week twintig gulden, zonder iets te zien,
eenvoudig op goed vertrouwen. Het wordt tijd, dat ik voor mijn geld
iets krijg.”
„En wou je dan voor die stomme twintig pop in de week, binnen zes
maanden een half millioen hebben?” riep Boom verontwaardigd uit.
„Dat is de quaestie hier niet. Jij zat aan lager wal, en had noch geld
om te leven, noch om je machine af te maken. Toen heb je mij
gevraagd om je te helpen, en dat heb ik gedaan op je eerlijke gezicht
af. Want van je machine heb ik geen verstand. Maar ons contract
zegt, dat je in zes maanden het ding klaar moet hebben, en ik je
daarvoor zou verstrekken driehonderd gulden voor gereedschap—
die je [31]gehad hebt, zonder dat ik zelfs maar gezien heb of je er wel
één stuk gereedschap voor gekocht hebt.…”
„Ik heb je toch een asje laten zien.…”
„Dat misschien één gulden gekost heeft, als je ’t al niet had. Doch
dat is tot daaraantoe. Je hebt het geld gehad èn de twintig pop ’s
weeks. Ik zal je niet op één dag dringen, maar wil een begin aan de
zaak zien. En vertel me nu eens eerlijk: Vóór twaalven ben je niet
op. Dan loop je wat rond, en gaat om vier uur naar de kroeg. Om
acht uur heb je gegeten, en slentert wat achter de meisjes in de
Spuistraat. Dan ga je weer naar de kroeg, en blijft biljarten of
kaartspelen tot half één. Gesteld dat je dan niet meer naar een of
andere nachtkroeg gaat, wat ook wel gebeurt, dan maak je mij niet
wijs, dat je nog werkt. Vooral waar, zooals je zegt, de heele machine
afhangt van een helder hoofd en een vaste hand.”
„Ik heb je toch stukken laten zien!”
„Jawel, maar wie waarborgt mij, dat het stukken van je machine zijn?
Als ik eens een ingenieur bij je sturen kon.…”
„Dat kan niet, zooals je weet. Mijn denkbeeld is zóó eenvoudig, dat
het geheim dadelijk zou verraden zijn. Maar, als het je niet bevalt,
laat ons er dan maar mee uitscheiden.”
Wiechen zweeg, terwijl een vluchtig rood over zijn gelaat trok. De
brutaliteit van den ander was hem te sterk. Die man had nu zoo veel
geld van hem gehad, dat hij hem niet meer los kon laten, zonder
tevens van zijn geld afscheid te nemen, en vooral de kans te
verspelen op de groote winsten, die de uitvinding van Boom moest
afwerpen. Doch aan den anderen kant zou Boom ook vastzitten, en
zijn machine niet kunnen gereed maken. Of.…? En het koude zweet
brak hem uit.… Zou soms de machine [32]klaar zijn, of zóó ver, dat
een ander er geld voor gaf? En Boom nu van hem los willen, om de
vijf ton, die hem bij contract waren toegezegd, in zijn eigen zak te
houden? Het gold hier voorzichtig te zijn!
„Hoor eens, Boompje,” begon hij zoetsappig. „We moeten geen ruzie
maken. Daar hebben jij noch ik belang bij. Ik wil alleen zien dat de
zaak opschiet, anders niet. Dat stukje ijzer en die verroeste
kachelsleutel geven mij er geen kijk op. Je kunt mij toch gerust eens
laten zien wat je hebt. Als ik maar zie, dat het ergens op lijkt, ben ik
tevreden. Ik ben toch geen deskundige, en zal je het geheim niet
afkijken.”
„Ik heb je al eens meer gezegd, dat ik niets in elkaar laat, en de
stukken op verschillende plaatsen bewaar, tot alles gereed is. Dan
moet ik voor een paar dagen een rustig plekje hebben, dat kan ik
afsluiten, en waar ik het geheel samenstel, en er een kist om timmer,
zoodat niemand de werking kan zien. Als het zoover is, mag je
kijken, en zullen we de machine een paar weken laten loopen. Nu—
waar zijn de vijf pop?”
Wiechen haalde met een zucht twee rijksdaalders uit de brandkast

en legde ze vóór Boom neer, die ze met een gemoedelijk knikje
opstreek.
„Kom je vanmiddag in Central?” vroeg hij opstaande.
„Neen,” antwoordde Wiechen, „vanmiddag moet ik op Scheveningen

zijn. Bonjour, je kent den weg.”
Toen Boom weg was, zat hij nog lang na te denken. Hij vond het een
ergerlijk iets, geld te moeten geven zonder eenige zekerheid van
winst, zonder zich zelfs maar te kunnen overtuigen, al was het
gebrekkig, wat hij aan Boom had. Hij was door Arnolds met hem in
kennis gekomen, en deze had hem van die wonderlijke uitvinding
verteld. Een machine, die instede van telkens kosten te vragen voor
[33]brandstof en onderhoud, geheel uit zichzelf bleef werken, na een
belasting voor één keer met 1200 kilogram per paardenkracht, en
met elken slag één vijfde van de gebruikte kracht overhield ter
benuttiging. De aanschaffing was duurder dan die eener
stoommachine; doch dat beteekende niets, daar zij later nagenoeg
niets kostte. Enkel wat smeerolie.
Hijzelf had toen Boom voorstellen gedaan, waar deze in ’t eerst geen
ooren naar had. Philantropisch aangelegd, wilde de uitvinder niet
hebben, dat door zijn toedoen honderdduizenden van arbeiders
broodeloos zouden worden; hij schreide half bij de gedachte, hoe

19919

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

19919

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

19919

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Statistical Techniques in Business and

Economics 16th Edition Lind Solutions

Statistical Techniques in Business and Economics 16th

Statistical Techniques in Business and Economics 15th

Statistical Techniques In Business And Economics 17th

Statistical Techniques in Business and Economics 17th

Basic Statistics for Business and Economics 8th Edition

Basic Statistics for Business and Economics 9th Edition

Basic Statistics for Business and Economics Canadian

Basic Statistics for Business and Economics Canadian

3. Step 1: Ho: Gibbs  Competitor H1: Gibbs < Competitor

4. Step 1: Ho: c = p H1: c  p

6. Step 1: Ho: Union  Non-union H1: Union > Non-union

7. a. Reject Ho if t > 2.120 or t < −2.120 df = 10 + 8 – 2 = 16

8. a. Reject Ho if t > 1.697 or t < −1.697 df = 17 + 15 – 2 = 30

9. Step 1: Ho: Pitchers = Position Players H1: Pitchers ≠ Position Players

(12 − 1)(7.469) 2 + (13 − 1)(7.474) 2

10. Step 1: Ho: s  d H1: s > d

11. Step 1: Ho: s  a H1: s> a

12. Step 1: Ho: n  t H1: n > t

(8 − 1)(34.404) 2 + (12 − 1)(22.84) 2

13. a. df = 12, found by 14 11

15. Ho: Private  Public H1: Private > Public

17. Reject Ho if t > 2.353

18. Reject Ho if t < −2.776 or t > 2.776

(4 − 4.6) 2 + (3 − 4.6) 2 + (5 − 4.6) 2 + (4 − 4.6) 2 + (7 − 4.6) 2

19. Step 1: Ho: d  0 H1:  d < 0

20. Step 1: Ho: d  0 H1: d > 0

25. Ho: A  B H1: A < B

26. Ho: Software  Hardware H1: Software > Hardware

27. Ho: iTunes = WinMX H1: iTunes ≠ WinMX

28. Ho: e-coupon = traditional H1: e-coupon ≠  traditional

29. Ho: n = s H1: n  s

30. Ho: 1 = 2 H1: 1  2

31. Ho: Peach = Plum H1: Peach  Plum

33. Ho:  Under 25   Over 65 H1:  Under 25 >  Over 65

34. Ho:  Prada =  Oracle H1:  Prada   Oracle

35. Ho:  Reduced   Regular H1:  Reduced >  Regular

36. Ho:  After -  Before =d  0 H1: d < 0

37. Ho:  Before -  After = d  0 H1: d > 0 Reject Ho if t > 1.895

38. Ho: d = 0 H1: d  0

39. Ho: 1 = 2 H1: 1  2

40. Ho:  Without =  With H1:  Without   With

41. Ho:  Before -  After = d  0 H1: d > 0 Reject Ho if t > 1.895

45. Ho:  US 17 -  SC 707 = d  0 H1: d > 0

47. a. 1 = without pool 2 = with pool

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

48. a. 1 = American League 2 = National League

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

49. 1 = Diesel 2 = Gasoline

t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances

Te ’s Gravenhage huurde van Vleuten een kleine woning in de

Laatstgenoemde had opgekeken, en gedurende de korte

Er was iets eigenaardigs in dien man, vond van Vleuten. Twee

„Een titel is gemakkelijk,” zeide van Vleuten. En opstaande, pakte hij