T.C.

CUMHURBAŞKANLIĞI
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI
Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Program Geliştirme Daire Başkanlığı

Mesleğe Hazırlık Eğitimleri

KONULU AYET VE HADİSLER

ANKARA
2019
 İÇİNDEKİLER

Sunuş 4
Allah’a ve Resûlüne İ�taat 5
�badet 6
Dua 6
Namaz 7
Oruç 7
Zekât ve Sadaka 8
Hac ve Umre 9
Kurban 10
Güzel Ahlak 10
�hlas ve Samimiyet 11
Salih Amel 12
Takva 12
Tövbe 13
Sabır ve Şükür 14
Tevekkül 15
Doğruluk ve Güvenilirlik 15
Hayâ 16
Kardeşlik ve Birlikte Yaşama Ahlakı 17
Adalet 17
Cihad 18
Emr-i Bi’l-Ma’ruf Nehy-i Ani’l-Münker 18
Anne Baba Hakkı 19
Ticaret ve Helal Kazanç 20
Komşu Hakkı 21
Selamlaşmak 21
Aile Olmak 22
Ö� lüm ve Ahirete Hazırlık 22
 SUNUŞ

Toplumu din konusunda aydınlatmakla görevli olan Diyanet İşleri Başkanlığımız, din
hizmetlerinin etkin, verimli ve toplumun ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte yürütülebilmesi
için personelinin bilgi ve becerilerini geliştirmek, mesleği ile ilgili yeni gelişmelere uyumunu
sağlamak amacıyla çeşitli hizmet içi eğitim faaliyetleri düzenlemektedir. Bunlardan biri de
personelin teorik ve pratik açıdan görevin gerektirdiği meslekî bilgi, beceri ve formasyona sahip
olmasını amaçlayan ve kendi içinde birçok dersten oluşan ‘Mesleğe Hazırlık Eğitimleri’dir.

Mesleğe hazırlık eğitimlerinin genel amaçları kapsamında ders materyali olarak hazırlanan ve ibadet başta
olmak üzere farklı konulara ilişkin ayet ve hadis seçkilerinden oluşan bu çalışmanın amacı; mesleğe yeni
başlayan personelin din hizmetleri faaliyetlerindeki hazır bulunuşluk ve bilgi düzeylerinin geliştirilmesine
katkı sağlamaktır. Bununla birlikte vaaz ve irşat faaliyetlerinin hazırlanması ve sunumunda konuların
ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerle temellendirilmesinin önemi konusunda farkındalık oluşturmaktır.

Belirlenen ayetlerin anlamlarında Diyanet İşleri Başkanlığı mealleri, hadislerin anlamlarında ise Hadislerle
İslam eseri esas alınmıştır. Ayet ve hadislerin geniş açıklamaları için ilgili çalışmalara müracaat edilebilir.

4
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

ALLAH’A VE RESÛLÜNE İTAAT

Kur’an ve Sünnetin Hükmüne Razı Olmak

‫الل َو َر ُسولُ ُه ٓ اَ ْم ًرا اَ ْن يَ ُكو َن لَ ُه ُم ْال ِخ َي َر ُة ِم ْن اَ ْم ِر ِه ْ ۜم‬

ُ ّٰ ‫َو َما َكا َن لِ ُم ْؤ ِم ٍن َو َل ُم ْؤ ِم َن ٍة اِ َذا َق َضى‬
‫ض َللً ُم ۪بي ًنا‬ َ ‫ض ّ َل‬ َ ‫الل َو َر ُسولَ ُه َف َق ْد‬
َ ّٰ ‫ص‬ ِ ‫َو َم ْن يَ ْع‬
“Allah ve Resûlü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre
seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resûlüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.”
(Ahzap, 33/36)

Hz. Peygambere (s.a.s) İttiba

ُ ّٰ ‫الل َويَ ْغ ِف ْر لَ ُك ْم ُذنُوبَ ُك ْ ۜم َو‬

‫الل َغفُو ٌر َر ۪حي ٌم‬ ّٰ ‫ُق ْل اِ ْن ُك ْن ُت ْم ُت ِح ُّبو َن‬
ُ ّٰ ‫اللَ فَا ّتَ ِب ُعو ۪ني يُ ْح ِب ْب ُك ُم‬

“(Resûlüm!) De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı
bağışlasın. Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir.”
(Al-i İmran, 3/31)

İki Emanet: Kur’an ve Sünnet

‫هلل َو ُس ّ َن َة نَ ِب ِّي ِه‬ َ ‫ت ِفي ُك ْم أ َ ْم َر ْي ِن لَ ْن تَ ِض ّلُوا َما تَ َم ّ َس ْك ُت ْم ِب ِه َما ِك َت‬

ِ ‫اب ا‬ ُ ‫تَ َر ْك‬

“Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu şaşırmayacaksınız:
Allah’ın Kitabı ve Peygamberinin Sünneti.”
(Muvatta, Kader, 3)

5
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

İBADET

Ömür Boyu İbadet

‫اع ُب ْد َر ّبَ َك َح ّٰتى يَ ْأتِ َي َك ْال َي ۪قي ُن‬

ْ ‫َو‬

“Sana ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet et.”

(Hicr, 15/99)

Amellerin En Sevimlisi Az da Olsa Devamlı Olanıdır

‫ "أ َ ْد َو ُم ُه َوإِ ْن َق ّل‬:‫ال‬

َ ‫اللِ؟ َق‬ ُّ ‫أ َ ُّى ْال َع َم ِل أ َ َح‬
َ ّ ‫ب إِلَى‬

“Allah katında amellerin en sevimlisi hangisidir?” (diye soruldu.) Resûlullah,

“Az da olsa devamlı olanıdır.” buyurdu.
(Müslim, Salâtü’l-müsâfirîn, 216)

DUA

Duanız Olmasa Allah Size Ne Diye Değer Versin?

‫ُق ْل َما يَ ْع َب ُؤ۬ا ِب ُك ْم َر ۪ ّبي لَ ْو َل ُد َعٓا ُؤ۬ ُك ْ ۚم َف َق ْد َك ّ َذ ْب ُت ْم ف ََس ْو َف يَ ُكو ُن لِ َزا ًما‬

“(Resûlüm!) De ki: (Kulluk ve) yalvarmanız olmasa, Rabbim size ne diye değer versin? (Ey inkârcılar!
Size Resûl’ün bildirdiklerini) kesinkes yalan saydınız; onun için azap yakanızı bırakmayacaktır!”
(Furkan, 25/77)

Dua: İbadetin Özü

‫الد َعا ُء ُم ُّخ ْال ِع َبا َد ِة‬

ُّ

“Dua ibadetin özüdür.”

(Tirmizî, Deavât, 1)

6
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

NAMAZ

Namaz Kötülüklerden Alıkoyar

ُ ّٰ ‫الل اَ ْك َب ُۜر َو‬

‫الل‬ ِ ّٰ ‫شا ِء َو ْال ُم ْن َك ِۜر َولَ ِذ ْك ُر‬ َ ّ ‫الص ٰلو َۜة اِ ّ َن‬
ٓ َ ‫الص ٰلو َة تَن ْٰهى َع ِن ْالف َْح‬ ِ ‫اُت ُْل َمٓا اُ ۫و ِح َي اِلَ ْي َك ِم َن ْال ِك َت‬
َ ّ ‫اب َواَ ِق ِم‬
‫يَ ْعلَ ُم َما تَ ْص َن ُعو َن‬
“(Resûlüm!) Sana vahyedilen Kitab’ı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki, namaz, hayâsızlıktan ve
kötülükten alıkoyar. Allah’ı anmak elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir.”
(Ankebut, 29/45)

Beş Vakit Namazın Misali

ُ ‫ َما تَ ُق‬، ‫ يَ ْغ َت ِس ُل ِفي ِه ُك ّ َل يَ ْو ٍم َخ ْم ًسا‬، ‫اب أ َ َح ِد ُك ْم‬

َ :‫ َقالُوا‬. "‫ول َذلِ َك يُ ْب ِقى ِم ْن َد َرنِ ِه؟‬
‫ال يُ ْب ِقى‬ ِ ‫أ َ َرأ َ ْي ُت ْم لَ ْو أ َ ّ َن نَ ْه ًرا ِب َب‬
."‫الل ِب َها ْال َخ َطايَا‬
ُ َ ّ ‫ يَ ْم ُحو‬، ‫ات ْال َخ ْم ِس‬
ِ ‫الصلَ َو‬
َ ّ ‫ " َف َذلِ َك َمث َُل‬:‫ال‬
َ ‫ َق‬. ‫ِم ْن َد َرنِ ِه َش ْي ًئا‬
“Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve onda her gün beş defa yıkansa, bu o kimsenin kirinden bir şey
bırakır mı, ne dersiniz?” Sahâbîler, “Onun kirinden hiçbir şey bırakmaz.” demişler, bunun üzerine Resûlullah,
“İşte beş vakit namaz da böyledir! Allah onlarla günahları yok eder.” buyurmuştur.
(Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 6)

ORUÇ

Umulur ki Korunursunuz…

‫ب َعلَى ا ّلَ ۪ذي َن ِم ْن َق ْب ِل ُك ْم لَ َع ّلَ ُك ْم تَ ّ َت ُقو َن‬

َ ‫الص َيا ُم َك َما ُك ِت‬ َ ‫يَٓا اَ ّيُ َها ا ّلَ ۪ذي َن ٰا َم ُنوا ُك ِت‬
ِّ ‫ب َعلَ ْي ُك ُم‬

“Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı.
Umulur ki korunursunuz.”
(Bakara, 2/183)

Oruç Bağışlanma Vesilesidir

‫اح ِت َسا ًبا ُغ ِف َر لَ ُه َما تَ َق ّ َد َم ِم ْن َذ ْن ِب ِه‬

ْ ‫صا َم َر َم َضا َن إِي َمانًا َو‬
َ ‫َم ْن‬

“İnanarak ve sevabını Allah’tan umarak Ramazan orucunu tutan kimsenin geçmiş günahları bağışlanır.”

(Buhari, İman, 28)

7
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

ZEKÂT VE SADAKA

Zekâtı Verin!

َ ّٰ ‫الل اِ ّ َن‬
‫الل ِب َما تَ ْع َم ُلو َن بَ ۪صي ٌر‬
ِۜ ّ
ٰ ‫ُس ُك ْم ِم ْن َخ ْي ٍر تَ ِجدُو ُه ِع ْن َد‬ َ ِ ‫الص ٰلو َة َو ٰا ُتوا ال ّ َز ٰكو َۜة َو َما ُت َق ِّد ُموا‬
ِ ‫ل ْنف‬ َ ّ ‫َواَ ۪قي ُموا‬

Namazı kılın, zekâtı verin. Önceden kendiniz için ne hayır yaparsanız onu Allah katında bulursunuz.
Şüphesiz Allah yaptıklarınızı eksiksiz görür.
(Bakara, 2/110)

Sevdiğimiz Şeylerden İnfak Etmek

َ ّٰ ‫لَ ْن تَ َنالُوا ْال ِب ّ َر َح ّٰتى ُت ْن ِف ُقوا ِم ّ َما ُت ِح ُّبو َۜن َو َما ُت ْن ِف ُقوا ِم ْن َش ْي ٍء َف ِا ّ َن‬
‫الل ِب ۪ه َع ۪لي ٌم‬

“Sevdiğiniz şeylerden (Allah yolunda) harcamadıkça «iyi»ye eremezsiniz. Her ne harcarsanız, Allah
onu hakkıyla bilir.”
(Al-i İmran, 3/92)

İslam Beş Esas Üzerine Kurulmuştur

َ ‫الص‬ َ ِ َ ّ ‫ول‬ ُ ‫الل َوأ َ ّ َن ُم َح ّ َمدًا َر ُس‬ َ ّ ‫ال إلَ َه إ‬ َ

، ‫ال ِة‬ َ ّ ‫ام‬
ِ ‫ َوإِق‬، ‫الل‬ ُ َ ّ ‫ال‬ ِ ِ َ ‫ َش َها َد ِة أ ْن‬:‫ال ُم َعلَى َخ ْم ٍس‬
َ ‫إل ْس‬
ِ ‫ُب ِن َى ا‬
َ ‫ َو‬، ‫ َو ْال َح ِّج‬،‫َوإِي َتا ِء ال ّ َز َكا ِة‬
‫ص ْو ِم َر َم َضا َن‬
“İslâm beş esas üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resûlü
olduğuna şehâdet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak.”
(Buhârî, Îmân, 2)

Meyve, Ağacı Diken İçin Sadakadır…

‫ص َد َق ًة‬ َ ّ ‫س َغ ْر ًسا فَأ َ َك َل ِم ْن ُه إن َْسا ٌن أ َ ْو َدا ّبَ ٌة إ‬

َ ‫ال َكا َن لَ ُه‬ َ ‫َما ِم ْن ُم ْس ِل ٍم َغ َر‬
ِ ِ

“Bir Müslüman bir ağaç diker de onun meyvesinden bir insan yahut hayvan yerse muhakkak o yenilen
şey, ağacı diken kimse için bir sadaka olur.”
(Buhârî, Edeb, 27)

8
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

HAC VE UMRE

Namaz Kötülüklerden Alıkoyar

ۜ ً‫اس َت َطا َع اِلَ ْي ِه َس ۪بيل‬ ِ ‫اس ِح ُّج ْال َب ْي‬

ْ ‫ت َم ِن‬ ِ ‫ل َعلَى ال ّ َن‬ ِ ّٰ ِ ‫ات َم َقا ُم اِ ْب ٰر ۪هي َۚم َو َم ْن َد َخلَ ُه َكا َن ٰا ِم ًن ۜا َو‬ ٌ َ‫۪في ِه ٰاي‬
ٌ ‫ات بَ ِّي َن‬
‫الل َغ ِن ٌّي َع ِن ْال َعالَ ۪مي َن‬ َ ّٰ ‫َو َم ْن َك َف َر َف ِا ّ َن‬
Orada apaçık deliller, İbrâhim’in makamı vardır. Oraya giren emniyette olur.
Gitmeye gücü yetenin o evi ziyaret etmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır.
Kim inkâr ederse bilmelidir ki, Allah bütün âlemlerden müstağnidir.
(Âl-i İmran, 3/97)

Kim Allah İçin Haccederse…

‫ُث َولَ ْم يَ ْف ُس ْق َر َج َع َك َي ْو ِم َولَ َد ْت ُه أ ُ ُّم ُه‬

ْ ‫ل َفلَ ْم يَ ْرف‬
ِ َ ّ ِ ‫َم ْن َح ّ َج‬

“Her kim bu evi (Kâbe’yi) haccederken, (söz ya da eylemle) cinsel yakınlığa yeltenmez ve kötülük işlemezse,
anasının onu doğurduğu günkü gibi (günahsız) haline dönmüş olur.
(Buhari, Muhsar, 10)

Hac ve Umrenin Mükâfatı

َ ّ ‫س لَ ُه َج َزا ٌء إ‬
‫ال ْال َج ّ َن ُة‬ َ ‫ َو ْال َح ُّج ْال َم ْب ُرو ُر لَ ْي‬، ‫ْال ُع ْم َر ُة إِلَى ْال ُع ْم َر ِة َك ّ َفا َر ٌة لِ َما بَ ْي َن ُه َما‬
ِ

“İki umre, aralarında işlenen günahlara kefarettir.

(Allah tarafından) kabul gören haccın karşılığı ise ancak cennettir.”
(Buhârî, Umre, 1)

9
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

KURBAN

Kurban ve Niyet

َ ّٰ ‫اللَ لُ ُحو ُم َها َو َل ِد َمٓا ُؤ۬ َها َو ٰل ِك ْن يَ َنالُ ُه ال ّ َت ْق ٰوى ِم ْن ُك ْ ۜم َك ٰذلِ َك َس ّ َخ َر َها لَ ُك ْم لِ ُت َك ِّب ُروا‬
‫الل‬ َ ‫لَ ْن يَ َن‬
ّٰ ‫ال‬
‫ش ِر ْال ُم ْح ِس ۪ني َن‬ ِ ّ َ‫َع ٰلى َما َه ٰدي ُك ْ ۜم َوب‬
“Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat O’na sadece sizin takvânız ulaşır. Sizi hidayete
erdirdiğinden dolayı Allah’ı büyük tanıyasınız diye O, bu hayvanları böylece sizin istifadenize verdi. (Ey
Muhammed!) Güzel davrananları müjdele!”
(Hac, 22/37)

Kurban: Hz. İbrahim’in Sünneti

‫اح ُّى؟‬
ِ ‫ض‬َ َ ‫اللِ! َما َه ِذ ِه األ‬ َ ‫ يَا َر ُس‬:‫الل صلى اهلل عليه وسلم‬
َ ّ ‫ول‬ ِ َ ّ ‫ول‬ ُ ‫ال أ َ ْص َح‬
ِ ‫اب َر ُس‬ َ ‫َق‬
"‫"س ّ َن ُة أ َ ِبي ُك ْم إِ ْب َرا ِهي َم‬:
ُ ‫ال‬َ ‫َق‬

Resûlullah’ın (sas) ashâbı, “Ey Allah’ın Resûlü! Bu kurbanlar nedir?” dediler. Resûlullah,
“Babanız İbrahim’in sünnetidir.” diye cevap verdi.
(İbn Mâce, Edâhî, 3)

GÜZEL AHLAK

Yüce Bir Ahlak

ٰ َ َ
ٍ ‫َواِ ّنَك ل َعلى ُخ ُل ٍق َع ۪ظ‬
‫يم‬

“Sen elbette üstün bir ahlâka sahipsin.”

(Kalem, 68/4)

Güzel Ahlak

‫أ َ ْك َم ُل ْال ُم ْؤ ِم ِني َن إِي َمانًا أ َ ْح َس ُن ُه ْم ُخ ُل ًقا‬

“Müminlerin iman bakımından en mükemmeli, ahlâk bakımından en güzel olanıdır.”

(Ebû Dâvûd, Sünnet, 15)

10
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

Kötü Ahlaktan Allah’a Sığınırım

َ ْ‫َاق َو ُسو ِء األَخ‬

‫ال ِق‬ ِ ّ ‫ال ّلَ ُه ّ َم! إِ ّنِى أ َ ُعو ُذ ِب َك ِم َن‬
ِ ‫الش َق‬
ِ ‫اق َوال ِّنف‬

“Allah’ım! Bozgunculuktan, münafıklıktan ve kötü ahlâktan sana sığınırım.”

(Ebû Dâvûd, Tefrîu ebvâbi’l-vitr, 32)

İHLAS VE SAMİMİYET

İbadetler Sadece O’nun Rızası İçindir

َ ‫ل َر ِّب ْال َعالَ ۪مي‬

‫ۙن‬ َ ‫ُق ْل اِ ّ َن‬
َ ‫ص َل ۪تي َونُ ُس ۪كي َو َم ْح َي‬
ِ ِ ‫اي َو َم َما ۪تي‬

“De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir.”
(En’am, 6/162)

Ameller Niyetlere Göredir

‫ َو َم ْن َكان َْت‬،‫الل َو َر ُسولِ ِه‬

ِ َ ّ ‫ َف ِه ْج َر ُت ُه إِلَى‬،‫الل َو َر ُسولِ ِه‬
ِ َ ّ ‫ َف َم ْن َكان َْت ِه ْج َر ُت ُه إِلَى‬،‫ال ْم ِر ٍئ َما نَ َوى‬ ُ ‫إِ ّنَ َما األ َ ْع َم‬
ِ ‫ َوإِ ّنَ َما‬،‫ال ِبال ِّن ّ َي ِة‬
َ ‫ َف ِه ْج َر ُت ُه إِلَى َما ه‬،‫ام َرأ َ ٍة يَ َت َز ّ َو ُج َها‬
‫َاج َر إِلَ ْي ِه‬ ْ ‫ِه ْج َر ُت ُه لِ ُد ْن َيا يُ ِصي ُب َها أ َ ِو‬
“Ameller niyete göredir. Herkes sadece niyetinin karşılığını alır. Kim Allah ve Resûlü için hicret ederse,
hicreti Allah ve Resûlü’nedir. Kim de erişeceği bir dünyalık veya evleneceği bir kadından dolayı hicret
ederse, onun hicreti de hicretine sebep olan şeyedir.”
(Müslim, İmâre, 155)

Din Samimiyettir

‫"ل َولِ ِك َتا ِب ِه َولِ َر ُسولِ ِه َوألَئِ ّ َم ِة ْال ُم ْس ِل ِمي َن َو َعا ّ َم ِت ِه ْم‬ َ ‫ لِ َم ْن؟ َق‬:‫يحةُ" ُق ْل َنا‬
ِ َ ّ ِ :‫ال‬ َ ‫الدي ُن ال ّ َن ِص‬
ِّ

“Din samimiyettir.” “Kime karşı?” diye sorulunca, “Allah’a, kitabına, Peygamberi’ne, Müslümanların
yöneticilerine ve bütün Müslümanlara.” buyurdu.
(Müslim, Îmân, 95)

11
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

SALİH AMEL

Güzel Davranışta Bulunanlara Daha Güzeli Vardır

‫صالِ ًحا ِم ْن َذ َك ٍر اَ ْو اُ ْن ٰثى َو ُه َو ُم ْؤ ِم ٌن َفلَ ُن ْح ِي َي ّ َن ُه َح ٰيو ًة َط ِّي َب ًۚة َولَ َن ْج ِزيَ ّ َن ُه ْم اَ ْج َر ُه ْم‬
َ ‫َم ْن َع ِم َل‬
‫ِباَ ْح َس ِن َما َكانُوا يَ ْع َم ُلو َن‬
“Erkek veya kadın, mümin olarak kim iyi amel işlerse, onu mutlaka güzel bir hayat ile yaşatırız.
Ve mükâfatlarını, elbette yapmakta olduklarının en güzeli ile veririz.”
(Nahl, 16/97)

Allah Kalplere ve Amellere Bakar!

‫ َولَ ِك ْن يَ ْن ُظ ُر إِلَى ُق ُلو ِب ُك ْم َوأ َ ْع َمالِ ُك ْم‬،‫ص َو ِر ُك ْم َوأ َ ْم َوالِ ُك ْم‬

ُ ‫ال يَ ْن ُظ ُر إِلَى‬ َ َ ّ ‫إِ ّ َن‬
َ ‫الل‬

“Allah sizin dış görünüşlerinize ve mallarınıza bakmaz, bilâkis kalplerinize ve amellerinize bakar.”
(Müslim, Birr, 34)

TAKVA

Değer Ölçüsü: Takva

ِ ّٰ ‫ُوا اِ ّ َن اَ ْك َر َم ُك ْم ِع ْن َد‬
‫الل اَ ْت ٰقي ُك ْ ۜم‬ ۜ ‫اس اِ ّنَا َخلَ ْق َنا ُك ْم ِم ْن َذ َك ٍر َواُ ْن ٰثى َو َج َع ْل َنا ُك ْم ُش ُعو ًبا َو َق َبٓائِ َل لِ َت َعا َرف‬
ُ ‫يَٓا اَ ّيُ َها ال ّ َن‬
ّٰ ‫اِ ّ َن‬
‫اللَ َع ۪لي ٌم َخ ۪بي ٌر‬
“Ey insanlar! Şüphe yok ki, biz sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizi tanımanız için
sizi boylara ve kabilelere ayırdık. Allah katında en değerli olanınız, O’na karşı gelmekten en çok
sakınanınızdır. Şüphesiz Allah hakkıyla bilendir, hakkıyla haberdâr olandır.”
(Hucurât, 49/13)

Nerede Olursan Ol, İyi Bir Kul Ol!

‫اس ِب ُخ ُل ٍق َح َس ٍن‬ َ ّ ‫ َوأ َ ْت ِب ِع‬،‫ْت‬

َ ‫ َو َخالِ ِق ال ّ َن‬،‫الس ِّي َئ َة ْال َح َس َن َة تَ ْم ُح َها‬ َ َ ّ ‫ا ّتَ ِق‬
َ ‫الل َح ْي ُث َما ُكن‬

“Nerede olursan ol, Allah’a karşı sorumluluğunun bilincinde ol! Kötülüğün peşinden iyi bir şey yap ki
onu yok etsin. İnsanlara da güzel ahlâka uygun biçimde davran!”
(Tirmizî, Birr, 55)

12
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

Kalp Düzgün Olursa…

,‫َت ف ََس َد ْال َج َس ُد ُك ّلُ ُه‬

ْ ‫ َوإِ َذا ف ََسد‬,‫صلَ َح ْال َج َس ُد ُك ّلُ ُه‬ َ ‫أَال َوإِ ّ َن ِفي ْال َج َس ِد ُم ْض َغ ًة إِ َذا‬
َ ‫صلَ َح ْت‬
‫ب‬ ُ ‫أَال َو ِه َي ْال َق ْل‬
“Bilin ki! Vücutta öyle bir et parçası vardır ki o iyi (doğru ve düzgün) olursa bütün vücut iyi (doğru ve
düzgün) olur, o bozulursa vücut bozulur. Bilin ki o kalptir.”
(Buhari, İman 38)

TÖVBE

Kabul Olunacak Tövbe

ٓ
‫الل َعلَ ْي ِه ْ ۜم‬
ُ ّٰ ‫وب‬ ٍ ‫السٓو َء ِب َج َهالَ ٍة ث ّ َُم يَ ُتو ُبو َن ِم ْن َق ۪ر‬
ُ ‫يب َفاُو۬ ٰل ِئ َك يَ ُت‬ ُّ ‫الل لِ ّلَ ۪ذي َن يَ ْع َم ُلو َن‬
ِ ّٰ ‫اِ ّنَ َما ال ّ َت ْوبَ ُة َعلَى‬
ُ ّٰ ‫َو َكا َن‬
‫الل َع ۪لي ًما َح ۪كي ًما‬
“Allah’ın kabul edeceği tövbe, ancak bilmeden kötülük edip de sonra tez elden tövbe edenlerin
tövbesidir; işte Allah bunların tövbesini kabul eder; Allah her şeyi bilendir, hikmet sahibidir.”
(Nisa, 4/17)

Allah’ın Rahmetinden Ümit Kesilmez

ٓ
‫وب َج ۪مي ًع ۜا‬ ُّ ‫الل يَ ْغ ِف ُر‬
َ ُ‫الذن‬ َ ّٰ ‫الل اِ ّ َن‬
ِۜ ّٰ ‫ُس ِه ْم َل تَ ْق َن ُطوا ِم ْن َر ْح َم ِة‬ ِ ‫ُق ْل يَا ِع َبا ِد َي ا ّلَ ۪ذي َن اَ ْس َرفُوا َع ٰلى اَ ْنف‬
‫اِ ّنَ ُه ُه َو ْال َغفُو ُر ال ّ َر ۪حي ُم‬
“De ki: Ey kendi nefisleri aleyhine haddi aşan kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin! Çünkü
Allah bütün günahları bağışlar. Şüphesiz ki O, çok bağışlayan, çok esirgeyendir.”
(Zümer, 39/53)

Tövbe: Terk Edilen Günaha Dönmemektir

َ ‫ْب أ َ ْن يَ ُت‬
.‫وب ِم ْن ُه ث ّ َُم َل يَ ُعو َد ِفيه‬ َ ّ ‫ال ّ َت ْوبَ ُة ِم ْن‬
ِ ‫الذن‬

“Günahtan tövbe etmek, günahı terk edip bir daha ona dönmemektir.”
(İbn Hanbel, I, 446)

13
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

SABIR VE ŞÜKÜR

Allah Sabredenlerle Beraberdir!

‫الصا ِب ِري َن‬ َ َ ّ ‫الص َل ِة إِ ّ َن‬

َ ّ ‫الل َم َع‬ َ ّ ‫الص ْب ِر َو‬ ْ ‫يَاأ َ ّيُ َها ا ّلَ ِذي َن آ َم ُنوا‬
َ ّ ‫اس َت ِعي ُنوا ِب‬

“Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak Allah’tan yardım dileyin. Şüphe yok ki Allah
sabredenlerle beraberdir.”
(Bakara, 2/153)

Nimete Şükür

‫ل ۪زي َد ّنَ ُك ْم َولَ ِئ ْن َكف َْر ُت ْم اِ ّ َن َع َذا ۪بي لَ َش ۪دي ٌد‬

َ َ ‫َواِ ْذ تَاَ ّ َذ َن َر ّبُ ُك ْم لَ ِئ ْن َش َك ْر ُت ْم‬

“Hatırlayın ki Rabbiniz size: Eğer şükrederseniz, elbette size (nimetimi) artıracağım ve

eğer nankörlük ederseniz hiç şüphesiz azabım çok şiddetlidir! diye bildirmişti.”
(İbrahim, 14/7)

Sabreden ve Şükreden Mümin

َ ّ ‫س َذا َك أل َ َح ٍد إ‬
،‫ال لِ ْل ُم ْؤ ِم ِن‬ َ ‫ َولَ ْي‬،‫ إِ ّ َن أ َ ْم َر ُه ُك ّلَ ُه لَ ُه خَ ْي ٌر‬،‫َع َج ًبا أل َ ْم ِر ْال ُم ْؤ ِم ِن‬
ِ
.‫ َف َكا َن خَ ْي ًرا لَ ُه‬،‫ص َب َر‬ َ ‫صابَ ْت ُه ضَ ّ َرا ُء‬ َ َ ‫ َوإِ ْن أ‬،‫ َف َكا َن خَ ْي ًرا لَ ُه‬،‫صابَ ْت ُه َس ّ َرا ُء شَ َك َر‬ َ َ ‫إِ ْن أ‬
“Müminin durumu ne ilginçtir! Her hâli kendisi için hayırlıdır ve bu durum yalnız mümine mahsustur.
Başına güzel bir iş geldiğinde şükreder; bu onun için hayır olur.
Başına bir sıkıntı geldiğinde ise sabreder; bu da onun için hayır olur.”
(Müslim, Zühd, 64)

Gerçek Pehlivan Öfkesine Hâkim Olandır

‫ب‬ َ ‫الش ِدي ُد ا ّلَ ِذى يَ ْم ِل ُك نَ ْف َس ُه ِع ْن َد ْالغ‬

ِ ‫َض‬ َ ّ ‫ إِ ّنَ َما‬،‫الص َر َع ِة‬ َّ ‫س‬
ُّ ‫الش ِدي ُد ِب‬ َ ‫لَ ْي‬

“Güçlü kimse, insanları güreşte yenen değil, bilâkis öfke anında kendisine hâkim olandır.”

(Müslim, Birr, 107)

14
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

TEVEKKÜL

Tevekkül: Sadece O’na Güvenmek

ُ ‫ب لَ ُك ْ ۚم َواِ ْن يَخْ ُذ ْل ُك ْم َف َم ْن َذا ا ّلَ ۪ذي يَن‬

‫ْص ُر ُك ْم ِم ْن بَ ْع ِد ۪ ۜه‬ َ ِ‫الل ف ََل َغال‬
ُ ّٰ ‫ْص ْر ُك ُم‬
ُ ‫اِ ْن يَن‬
‫الل ف َْل َي َت َو ّ َك ِل ْال ُم ْؤ ِم ُنو َن‬
ِ ّٰ ‫َو َعلَى‬
“Allah size yardım ederse, artık size üstün gelecek hiç kimse yoktur. Eğer sizi bırakıverirse, ondan
sonra size kim yardım eder? Müminler ancak Allah’a güvenip dayanmalıdırlar.”
(Al-i İmran, 3/160)

Hakkıyla Tevekkül Etseydiniz…

َ ّ ‫الل َح ّ َق تَ َو ُّك ِل ِه لَ ُرز ْق ُت ْم َك َما ُت ْر َز ُق ال‬

‫ط ْي ُر‬ ِ َ ّ ‫لَ ْو أ َ ّنَ ُك ْم ُك ْن ُت ْم تَ َو ّ َك ُلو َن َعلَى‬
ِ
‫وح ِب َطانًا‬ ُ ‫اصا َوتَ ُر‬ ً ‫تَ ْغدُو ِخ َم‬
“Eğer siz gereği gibi Allah’a tevekkül etmiş olsaydınız, tıpkı sabahleyin kursakları boş olarak çıkıp (akşam)
doymuş bir şekilde dönen kuşların rızıklandırıldığı gibi sizler de rızıklandırılırdınız.”
(Tirmizî, Zühd, 33)

DOĞRULUK VE GÜVENİLİRLİK

Dosdoğru Ol!

‫اب َم َع َك َو َل تَ ْطغ َْو ۜا اِ ّنَ ُه ِب َما تَ ْع َم ُلو َن بَ ۪صي ٌر‬

َ َ‫َاس َت ِق ْم َك َمٓا اُ ِم ْر َت َو َم ْن ت‬
ْ ‫ف‬

“Öyle ise emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Beraberindeki tövbe edenler de dosdoğru olsunlar. Hak ve
adalet ölçülerini aşmayın. Şüphesiz O yaptıklarınızı hakkıyla görür.”
(Hûd, 11/112)

Müslüman: Güvenilir İnsan

‫الل َع ْن ُه‬ ِ ‫ َو ْال ُم َه‬،‫ْال ُم ْس ِل ُم َم ْن َس ِل َم ْال ُم ْس ِل ُمو َن ِم ْن لِ َسانِ ِه َويَ ِد ِه‬

ُ َّ ‫اج ُر َم ْن َه َج َر َما نَ َهى‬

“Müslüman, elinden ve dilinden Müslümanların selâmette olduğu (zarar görmediği) kimsedir. Muhacir
de Allah’ın yasakladığını terk eden kimsedir.”
(Buhârî, Îmân, 4)

15
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

Şüpheli Şeylerden Uzak Durmak

‫الص ْد َق ُط َم ْأنِي َن ٌة َوإِ ّ َن ْال َك ِذ َب ِري َب ٌة‬

ِّ ‫ فَإِ ّ َن‬،‫ال يَ ِري ُب َك‬
َ ‫َد ْع َما يَ ِري ُب َك إِلَى َما‬

“Seni şüphelendireni bırak, şüphelendirmeyene bak. Çünkü doğruluk kalbin (tereddütsüz biçimde)
huzura ermesidir. Yalan ise şüpheden ibarettir.’
(Tirmizî, Sıfatü’l-kıyâme, 60)

HAYÂ

Allah Açık ve Gizli Her Türlü Çirkinliği

Haram Kılmıştır

‫ال ْث َم َو ْال َب ْغ َي ِب َغ ْي ِر ْال َح ِ ّق‬

ِ ْ ‫ش َما َظ َه َر ِم ْن َها َو َما بَ َط َن َو‬ ِ ‫ُق ْل اِ ّنَ َما َح ّ َر َم َر ِّب َي ْال َف َو‬
َ ‫اح‬
‫الل َما َل تَ ْعلَ ُمو َن‬ ِ ّٰ ‫الل َما لَ ْم يُ َن ِّز ْل ِب ۪ه ُس ْل َطانًا َواَ ْن تَ ُقولُوا َعلَى‬
ِ ّٰ ‫َواَ ْن ُتشْ ِر ُكوا ِب‬
“De ki: “Rabbim ancak, açık ve gizli çirkin işleri, günahı, haksız saldırıyı, hakkında hiçbir delil
indirmediği herhangi bir şeyi Allah’a ortak koşmanızı ve Allah’a karşı
bilmediğiniz şeyleri söylemenizi haram kılmıştır.”
(A’raf 7/33)

Utanmıyorsan Dilediğini Yap!

ْ ‫ إِ َذا لَ ْم تَ ْس َت ِحى ف‬:‫ال ِم ال ُّن ُب ّ َو ِة األُولَى‬

َ ‫َاص َن ْع َما ِش ْئ‬
.‫ت‬ ُ ‫إِ ّ َن ِم ّ َما أ َ ْد َر َك ال ّ َن‬
َ ‫اس ِم ْن َك‬

“İnsanlık, ilk günden beri bütün peygamberlerin üzerinde ittifak ettikleri bir söz bilir;
şayet utanmıyorsan, dilediğini yap!”
(Buhârî, Edeb, 78)

16
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

KARDEŞLİK VE BİRLİKTE YAŞAMA AHLAKI

Birlik ve Beraberlik

َ ّٰ ‫وا اِ ّ َن‬
َ ّ ‫الل َم َع‬
‫الصا ِب ۪ري َۚن‬ ْ ‫يح ُك ْم َو‬
ۜ ‫اص ِب ُر‬ َ ‫الل َو َر ُسولَ ُه َو َل تَ َنا َز ُعوا َف َت ْف َش ُلوا َوتَ ْذ َه‬
ُ ‫ب ۪ر‬ َ ّٰ ‫َواَ ۪طي ُعوا‬

“Allah ve Resûlüne itaat edin, birbirinizle çekişmeyin; sonra korkuya kapılırsınız da kuvvetiniz gider.
Bir de sabredin. Çünkü Allah sabredenlerle beraberdir.”
(Enfal, 8/46)

Müminler Bir Beden Gibidir

‫اح ِم ِه ْم َوتَ َعا ُط ِف ِه ْم َمث َُل ْال َج َس ِد إِ َذا اشْ َت َكى ِم ْن ُه ُع ْض ٌو‬
ُ ‫َمث َُل ْال ُم ْؤ ِم ِني َن ِفى تَ َوا ِّد ِه ْم َوتَ َر‬
‫الس َه ِر َو ْال ُح ّ َمى‬
َ ّ ‫تَدَا َعى لَ ُه َسائِ ُر ْال َج َس ِد ِب‬

“Müminler, birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet ve şefkat göstermede, tıpkı bir organı rahatsızlandığında
diğer organları da uykusuzluk ve yüksek ateşle bu acıyı paylaşan bir bedene benzer.”

(Müslim, Birr, 66)

ADALET

Adaletten Ayrılmamak
ٓ ِ ّٰ ِ ‫يَٓا اَ ّيُ َها ا ّلَ ۪ذي َن ٰا َم ُنوا ُكونُوا َق ّ َو ۪امي َن ِب ْال ِقسْ ِط ُش َه َدٓا َء‬
ُ ّٰ ‫ال ْق َر ۪بي َۚن اِ ْن يَ ُكنْ َغ ِن ًّيا اَوْ ف َ۪قي ًرا ف‬
‫َالل اَوْ ٰلى‬ َ ْ ‫ُس ُكمْ اَ ِو ْال َوالِ َدي ِْن َو‬
ِ ‫ل َولَوْ َع ٰلى اَ ْنف‬
َ ّٰ ‫ضوا َف ِا ّ َن‬
‫الل َكا َن ِب َما تَعْ َم ُلو َن خَ ۪بي ًرا‬ ُ ‫وا َواِ ْن ت َْل ُ ۫و ٓا اَوْ تُعْ ِر‬
ۚ ُ‫ِب ِه َما ف ََل تَ ّ َت ِب ُعوا ْال َه ٰوٓى اَ ْن تَعْ ِدل‬
“Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan, kendiniz, ana-babanız ve akrabanız aleyhinde de olsa Allah için
şahitlik eden kimseler olun. (Haklarında şahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar Allah onlara (sizden)
daha yakındır. Hislerinize uyup adaletten sapmayın, (şahitliği) eğer, büker (doğru şahitlik etmez),
yahut şâhidlik etmekten kaçınırsanız (biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan haberdardır.”
(Nisa, 4/135)

Üstünlük Takvadadır

‫اح ٌد أ َ َل َل ف َْض َل لِ َع َر ِب ٍّي َعلَى أ َ ْع َج ِم ٍّي َو َل لِ َع َج ِم ٍّي َعلَى َع َر ِب ٍّي َو َل‬ ِ ‫اح ٌد َوإِ ّ َن أَبَا ُك ْم َو‬
ِ ‫اس! أ َ َل إِ ّ َن َر ّبَ ُك ْم َو‬
ُ ‫يَا أ َ ّيُ َها ال ّ َن‬
"...‫ِل َ ْح َم َر َعلَى أ َ ْس َو َد َو َل أ َ ْس َو َد َعلَى أ َ ْح َم َر إِ ّ َل ِبال ّ َت ْق َوى‬
“Ey insanlar! Bilesiniz ki, Rabbiniz bir, atanız da birdir. Arap’ın Arap olmayana Arap olmayanın da
Arap’a; beyazın siyaha, siyahın da beyaza hiçbir üstünlüğü yoktur. Fazilet takvadadır…”
(İbn Hanbel, V, 411)

17
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

CİHAD

O’nun Yolunda Çaba Sarf Edenler

َ ّٰ ‫َوا ّلَ ۪ذي َن َجا َهدُوا ۪في َنا لَ َن ْه ِديَ ّ َن ُه ْم ُس ُبلَ َن ۜا َواِ ّ َن‬
‫الل لَ َم َع ْال ُم ْح ِس ۪ني َن‬

“Bizim uğrumuzda elinden gelen çabayı sarf edenlere gelince,

onları bize ulaşan yollara mutlaka yöneltiriz. Kuşkusuz Allah iyilik yapanların yanındadır.

(Ankebût, 29/69)

Amellerin En Üstünü

ِ ‫ أ َ ُّى األ َ ْع َم‬:‫أ َ ّ َن َر ُجالً َسأ َ َل ال ّ َن ِب ّ َى صلى اهلل عليه وسلم‬

َ ‫ال أ َ ْفضَ ُل؟ َق‬
:‫ال‬

ِ ‫ ث ّ َُم ْال ِج َها ُد ِفى َس ِب‬،‫ َو ِب ُّر ْال َوالِ َد ْي ِن‬،‫ال ُة لِ َو ْق ِت َها‬
َ ّ ‫يل‬
"ِ‫الل‬ َ ‫"الص‬
َّ
Bir adam Hz. Peygamber’e (sav), “Amellerin en üstünü hangisidir?” diye sorunca Peygamber Efendimiz
şöyle cevap verdi: “Vaktinde kılınan namaz ve anne babaya iyilik etmektir.
Sonra da Allah yolunda cihat etmek gelir.”
(Buhârî, Tevhîd, 48)

EMR-İ Bİ’L-MA’RUF NEHY-İ ANİ’L-MÜNKER

Hayra Çağıran Bir Ümmet

‫وف َويَ ْن َه ْو َن َع ِن ْال ُم ْن َك ِۜر َواُو۬ ٰل ٓ ِئ َك ُه ُم ْال ُم ْف ِل ُحو َن‬

ِ ‫َو ْل َت ُك ْن ِم ْن ُك ْم اُ ّ َم ٌة يَ ْد ُعو َن اِلَى ْال َخ ْي ِر َويَ ْأ ُم ُرو َن ِب ْال َم ْع ُر‬

“Sizden, hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü meneden bir topluluk bulunsun.
İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.”
(Al-i İmran, 3/104)

Davet Metodu

‫يل َر ِّب َك ِب ْال ِح ْك َم ِة َو ْال َم ْو ِع َظ ِة ْال َح َس َن ِة َو َجا ِد ْل ُه ْم ِبا ّلَ ۪تي ِه َي اَ ْح َس ُۜن‬
ِ ‫اُ ْد ُع اِ ٰلى َس ۪ب‬
‫ض ّ َل َع ْن َس ۪بي ِل ۪ه َو ُه َو اَ ْعلَ ُم ِب ْال ُم ْه َت ۪دي َن‬
َ ‫اِ ّ َن َر ّبَ َك ُه َو اَ ْعلَ ُم ِب َم ْن‬
“(Resûlüm!) Sen, Rabbinin yoluna hikmet ve güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et!
Rabbin, kendi yolundan sapanları en iyi bilendir ve O, hidayete erenleri de çok iyi bilir.”
(Nahl, 16/125)

18
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

Bizden Değildir!

ِ ‫ص ِغي َرنَا َويُ َو ِّق ْر َك ِبي َرنَا َويَ ْأ ُم ْر ِب ْال َم ْع ُر‬

‫وف َويَ ْن َه َع ِن ْال ُم ْن َك ِر‬ َ ‫س ِم ّ َنا َم ْن لَ ْم يَ ْر َح ْم‬
َ ‫لَ ْي‬

“Küçüğümüze merhamet etmeyen, büyüğümüze saygı göstermeyen, iyiliği emredip kötülükten

sakındırmayan bizden değildir.”
(Tirmizî, Birr, 15)

Sosyal Sorumluluk

ُ ‫ َو َذلِ َك أَضْ َع‬،‫ فَإِ ْن لَ ْم يَ ْس َت ِط ْع َف ِب َق ْل ِب ِه‬،‫ فَإِ ْن لَ ْم يَ ْس َت ِط ْع َف ِب ِل َسانِ ِه‬, ‫َم ْن َرأَى ِم ْن ُك ْم ُم ْن َك ًرا ف َْل ُي َغ ِّي ْر ُه ِب َي ِد ِه‬
ِ ‫ف ْالي َم‬
‫ان‬

“İçinizden biri bir kötülük görürse onu eliyle, buna gücü yetmezse diliyle değiştirsin; buna da gücü yetmezse
kalbiyle (ona karşı kin ve nefret beslesin). Bu ise imanın asgarî gereğidir.”

(Müslim, İman, 78)

ANNE BABA HAKKI

Anne Babaya İyi Davranmak

ٓ
‫َو َق ٰضى َر ّبُ َك اَ ّ َل تَعْ ُب ُدٓوا اِ ّ َل اِ ّيَا ُه َو ِب ْال َوالِ َدي ِْن اِحْ َسانً ۜا اِ ّ َما يَ ْب ُلغ ّ ََن ِع ْن َد َك ْال ِك َب َر اَ َح ُد ُه َمٓا اَوْ ِك َل ُه َما‬

‫ف ََل تَ ُق ْل لَ ُه َمٓا اُ ٍ ّف َو َل تَ ْن َهرْ ُه َما َو ُق ْل لَ ُه َما َقوْ لً َك ۪ري ًما‬

“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti.
Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine «of!» bile deme; onları azarlama;
ikisine de güzel söz söyle.”
(İsra, 17/23)

Rabbin Rızası

‫ط ال ّ َر ِّب ِفى َس َخ ِط ْال َوالِ ِد‬

ُ ‫ضا ْال َوالِ ِد َو َس َخ‬
َ ‫ضا ال ّ َر ِّب ِفى ِر‬
َ ‫ِر‬

“Rabbin hoşnutluğu anne babanın hoşnutluğuna bağlıdır.

Rabbin öfkesi ise, anne babanın öfkesine bağlıdır.”
(Tirmizî, Birr ve Sıla, 3)

19
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

TİCARET VE HELAL KAZANÇ

Haksız Kazanç

ٓ ٓ
ٍ ‫يَٓا اَ ّيُ َها ا ّلَ ۪ذي َن ٰا َم ُنوا َل تَ ْأ ُك ُلوا اَ ْم َوالَ ُك ْم بَ ْي َن ُك ْم ِب ْال َبا ِط ِل اِ ّ َل اَ ْن تَ ُكو َن تِ َجا َر ًة َع ْن تَ َر‬
‫اض ِم ْن ُك ْم‬
ٓ
‫الل َكا َن ِب ُك ْم َر ۪حي ًما‬ َ ّٰ ‫ُس ُك ْ ۜم اِ ّ َن‬َ ‫َو َل تَ ْق ُت ُلوا اَ ْنف‬
Ey iman edenler! Karşılıklı rızâya dayanan ticaret dışında, mallarınızı aranızda haksızlıkla
yemeyin ve kendinizi öldürmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.
(Nisa, 4/29)

Dürüst ve Güvenilir Tüccar

ِّ ‫الصدُو ُق األ َ ِمي ُن َم َع ال ّ َن ِب ِّيي َن َو‬

ُّ ‫الص ِّدي ِقي َن َو‬
‫الش َهدَا ِء‬ ِ ‫ال ّ َت‬
َ ّ ‫اج ُر‬

“Dürüst ve güvenilir tüccar, peygamberler, sıddikler ve şehitlerle beraberdir.”

(Tirmizi, Buyu’, 4)

En Güzel Rızık

، ‫ط خَ ْي ًرا ِم ْن أ َ ْن يَ ْأ ُك َل ِم ْن َع َم ِل يَ ِد ِه‬
ُّ ‫َما أ َ َك َل أ َ َح ٌد َط َعا ًما َق‬

‫ال ُم َكا َن يَ ْأ ُك ُل ِم ْن َع َم ِل يَ ِده‬ َ ‫الس‬ ِ َ ّ ‫َوإِ ّ َن نَ ِب ّ َى‬

َ ّ ‫الل دَا ُو َد َعلَ ْي ِه‬
“Kesinlikle hiç kimse elinin emeğinden daha hayırlı bir yemek yememiştir.
Allah’ın Peygamberi Davud (as) da kendi elinin emeğini yiyordu.”
(Buhârî, Büyû’, 15)

20
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

KOMŞU HAKKI

Komşuya İyi Davranmak

ِ ‫ار ِذي ْال ُق ْر ٰبى َو ْال َج‬

‫ار‬ ِ ‫ين َو ْال َج‬
ِ ‫اك‬۪ ‫َامى َو ْال َم َس‬ ٰ ‫اللَ َو َل ُتشْ ِر ُكوا ِب ۪ه شَ ْي ًٔـا َو ِب ْال َوالِ َد ْي ِن اِ ْح َسانًا َو ِب ِذي ْال ُق ْر ٰبى َو ْال َيت‬
ّٰ ‫اع ُبدُوا‬
ْ ‫َو‬
‫ب َم ْن َكا َن ُمخْ َتالً ف َُخو ًرا‬
ۙ َ ّٰ ‫يل َو َما َملَ َك ْت اَ ْي َمانُ ُك ْ ۜم اِ ّ َن‬
ُّ ‫الل َل يُ ِح‬ َ ّ ‫ْب َوا ْب ِن‬
ِۙ ‫الس ۪ب‬ ِ ‫ب ِب ْال َجن‬ ِ ‫اح‬
ِ ‫الص‬ َ ّ ‫ب َو‬ ِ ‫ْال ُج ُن‬
“Allah’a kulluk edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anne babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara,
yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara iyi davranın.
Allah kendini beğenen ve böbürlenip duran kimseyi asla sevmez.
(Nisa, 4/36)

“Komşusuna Eziyet Etmesin!”

َ ‫اآلخ ِر َف‬
‫ َو َم ْن‬،‫ال يُ ْؤ ِذ َجا َر ُه‬ ِ َ ّ ‫ َو َم ْن َكا َن يُ ْؤ ِم ُن ِب‬،‫اآلخ ِر ف َْل َي ُق ْل َخ ْي ًرا أ َ ْو لِ َي ْص ُم ْت‬
ِ ‫الل َو ْال َي ْو ِم‬ ِ ‫الل َو ْال َي ْو ِم‬
ِ َ ّ ‫َم ْن َكا َن يُ ْؤ ِم ُن ِب‬
َ ‫اآلخ ِر ف َْل ُي ْك ِر ْم‬
‫ض ْي َف ُه‬ ِ ‫الل َو ْال َي ْو ِم‬
ِ َ ّ ‫َكا َن يُ ْؤ ِم ُن ِب‬

“Allah’a ve âhiret gününe iman eden ya hayır söylesin ya da sussun! Allah’a ve âhiret gününe iman eden
komşusuna eziyet etmesin! Allah’a ve âhiret gününe iman eden misafirine ikram etsin!”
(Buhârî, Rikâk, 23)

SELAMLAŞMAK

Selama Daha Güzeliyle Mukabele Etmek

َ ّٰ ‫َواِ َذا ُح ۪ ّيي ُت ْم ِب َت ِح ّ َي ٍة ف ََح ُّيوا ِباَ ْح َس َن ِم ْن َهٓا اَ ْو ُر ُّدو َه ۜا اِ ّ َن‬

‫الل َكا َن َع ٰلى ُك ِّل َش ْي ٍء َح ۪سي ًبا‬

“Bir selam ile selamlandığınız zaman siz de ondan daha güzeli ile selamlayın; yahut aynı ile
karşılık verin. Şüphesiz Allah, her şeyin hesabını arayandır.”
(Nisa, 4/86)

Aranızda Selamı Yayın

‫ال أ َ ُد ّلُ ُك ْم َعلَى َش ْى ٍء إِ َذا َف َع ْل ُت ُمو ُه تَ َحابَ ْب ُت ْم؟ أ َ ْف ُشوا‬

َ ‫ أ َ َو‬،‫ال ُت ْؤ ِم ُنوا َح ّ َتى تَ َحا ّبُوا‬
َ ‫ َو‬،‫ال تَ ْد ُخ ُلو َن ْال َج ّ َن َة َح ّ َتى ُت ْؤ ِم ُنوا‬
َ
َ ‫الس‬
‫ال َم بَ ْي َن ُك ْم‬ َّ
“İman etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Size,
yaptığınız takdirde birbirinizi seveceğiniz bir iş göstereyim mi? Aranızda selâmı yayın.”
(Müslim, Îmân, 93)

21
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

AİLE OLMAK

Eşler Arasında Sevgi ve Merhamet

‫اجا لِ َت ْس ُك ُنوا إِلَ ْي َها َو َج َع َل بَ ْي َن ُك ْم َم َو ّ َد ًة َو َر ْح َم ًة‬ ً ‫ُس ُك ْم أَزْ َو‬

ِ ‫َو ِم ْن آيَاتِ ِه أ َ ْن َخلَ َق لَ ُك ْم ِم ْن أ َ ْنف‬
‫ات لِ َق ْو ٍم يَ َت َف ّ َك ُرو َن‬
ٍ َ‫إِ ّ َن ِفي َذلِ َك َلي‬
“Kaynaşmanız için size kendi (cinsi)nizden eşler yaratıp aranızda sevgi ve merhamet peydâ etmesi de
O’nun (varlığının) delillerindendir. Doğrusu bunda, iyi düşünen bir kavim için ibretler vardır.”
(Rûm, 30/21)

En Güzel Hediye: Güzel Terbiye

‫َما نَ َح َل َوالِ ٌد َولَدًا ِم ْن نَ ْح ٍل أ َ ْف َض َل ِم ْن أ َ َد ٍب َح َس ٍن‬

“Hiçbir anne baba, çocuğuna güzel terbiyeden daha kıymetli bir bağışta bulunmamıştır.”
(Tirmizî, Birr, 33)

ÖLÜM VE AHİRETE HAZIRLIK

Müslüman Olarak Ölün!

‫الل َح ّ َق ُت َقاتِ ۪ه َو َل تَ ُمو ُت ّ َن اِ ّ َل َواَ ْن ُت ْم ُم ْس ِل ُمو َن‬

َ ّٰ ‫يَٓا اَ ّيُ َها ا ّلَ ۪ذي َن ٰا َم ُنوا ا ّتَ ُقوا‬

“Ey iman edenler! Allah’tan, O’na yaraşır şekilde korkun ve ancak Müslümanlar olarak can verin.”

(Âl-i İmrân, 3/102)

Ahirete Hazırlanmak

َ ّٰ ‫اللۜ اِ ّ َن‬
‫الل َخ ۪بي ٌر ِب َما تَ ْع َم ُلو َن‬ ّٰ ‫يَٓا اَ ّيُ َها ا ّلَ ۪ذي َن ٰا َم ُنوا ا ّتَ ُقوا‬
ٌ ‫اللَ َو ْل َت ْن ُظ ْر نَ ْف‬
َ ّٰ ‫س َما َق ّ َد َم ْت لِ َغ ٍۚد َوا ّتَ ُقوا‬

“Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve herkes, yarına ne hazırladığına baksın. Allah’tan korkun, çünkü
Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.”
(Haşr, 59/18)

22
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

Her Canlı Ölümü Tadacaktır

‫ار َواُد ِْخ َل ْال َج ّ َن َة َف َق ْد فَا َۜز‬ ٓ ُ

ِ ‫ت َواِ ّنَ َما ُت َو ّ َف ْو َن اُ ُجو َر ُك ْم يَ ْو َم ْال ِق ٰي َم ِۜة َف َم ْن ُز ْح ِز َح َع ِن ال ّ َن‬
ِۜ ‫ُك ّل ن َْف ٍس َذائِ َق ُة ْال َم ْو‬
َ
‫ور‬ِ ‫الد ْن َيٓا اِ ّل َمتَا ُع ْال ُغ ُر‬ُّ ‫َو َما ْال َح ٰيو ُة‬
“Her canlı ölümü tadacaktır. Ve ancak kıyamet günü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam verilecektir.
Kim cehennemden uzaklaştırılıp cennete konursa o, gerçekten kurtuluşa ermiştir.
Bu dünya hayatı ise aldatma metâından başka bir şey değildir.”
(Al-i İmran, 3/185)

Öleni Üç Şey Takip Eder

‫اح ٌد يَ ْت َب ُع ُه أَهْ ُل ُه َو َمالُ ُه َو َع َم ُل ُه‬

ِ ‫ان َويَ ْب َقى َو‬ َ ‫يَ ْت َب ُع ْال َم ِّي‬
َ َ‫ت ث‬
ِ ‫الثَ ٌة َف َي ْر ِج ُع ا ْث َن‬
‫َف َي ْر ِج ُع أَهْ ُل ُه َو َمالُ ُه َويَ ْب َقى َع َم ُل ُه‬
“Üç şey öleni (mezara kadar) takip eder; ikisi geri döner, biri kalır. Ailesi, malı ve ameli onu takip eder.
Ailesi ve malı geri döner, ameli kalır.”
(Müslim, Zühd, 5)

Akıllı İnsan O Kimsedir ki…

ِ َ ّ ‫اج ُز َم ْن أ َ ْت َب َع نَ ْف َس ُه َه َوا َها َوتَ َم ّ َنى َعلَى‬

‫الل‬ ِ ‫ َو ْال َع‬،‫س َم ْن َدا َن نَ ْف َس ُه َو َع ِم َل لِ َما بَ ْع َد ْال َم ْو ِت‬
ُ ‫ْال َك ِّي‬

“Akıllı kişi kendisini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışandır.

Aciz kişi ise arzularına uyup bir de Allah’tan (bağışlanma) umandır.”
(Tirmizî, Sıfatü’l-kıyâme, 25)

Üç Kişinin Amel Defteri Kapanmaz

‫اريَ ٍة أ َ ْو ِع ْل ٍم يُ ْن َت َف ُع ِب ِه‬ َ ّ ‫ إ‬:‫الثَ ٍة‬ َ ّ ‫إلن َْسا ُن ا ْن َق َط َع َع ْن ُه َع َم ُل ُه إ‬

ِ ‫ص َد َق ٍة َج‬
َ ‫ال ِم ْن‬ ِ َ َ‫ال ِم ْن ث‬ ِ َ ‫إِ َذا َم‬
ِ ‫ات ا‬
َ ‫أ َ ْو َولَ ٍد‬
‫صالِ ٍح يَ ْد ُعو لَ ُه‬
“İnsan ölünce üç şey dışında ameli kesilir: Sadaka-i câriye (faydası kesintisiz sürüp giden sadaka),
kendisinden faydalanılan ilim ve kendisine dua eden hayırlı evlât.”
(Müslim, Vasiyyet, 14)

23
 Mesleğe Hazırlık Eğitimleri Konulu Ayet ve Hadisler

Beş Şeyin Kıymetini Bilmelisin!

،‫ َو ِغ َنا َك َق ْب َل ف َْق ِر َك‬،‫ص ّ َح َت َك َق ْب َل َس َق ِم َك‬

ِ ‫ َو‬،‫ َش َبابَ َك َق ْب َل َه َر ِم َك‬:‫اغ َت ِن ْم َخ ْم ًسا َق ْب َل َخ ْم ٍس‬
ْ
‫ َو َح َياتَ َك َق ْب َل َم ْوتِ َك‬،‫َو َف َرا َغ َك َق ْب َل ُش ْغ ِل َك‬
“Beş şey gelmeden önce beş şeyin değerini iyi bilmelisin; ihtiyarlığından önce gençliğinin, hastalığından önce
sağlığının, yokluğundan önce varlığının, meşguliyetinden önce boş vaktinin ve ölümünden önce hayatının.”
(Hâkim, Müstedrek, IV, 341)

Kıymeti Az Bilinen İki Nimet

‫الص ّ َح ُة َو ْال َف َرا ُغ‬ ِ ‫ان َم ْغ ُبو ٌن ِفي ِه َما َك ِثي ٌر ِم َن ال ّ َن‬
ِّ :‫اس‬ ِ ‫نِ ْع َم َت‬

“İki nimet vardır ki insanların çoğu onlar(ı değerlendirme) hususunda aldanmıştır:

Sağlık ve boş vakit.”

(Buhârî, Rikâk, 1)

24