ส่วนที่ 5

การจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อมตามหลักปรัชญาของ

5.1 ดำเนินกิจกรรมการจัดการขยะตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
1) ดำเนินกิจกรรมการจัดการขยะโดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอ
เพียง
กิจกรรมการจัดการขยะดำเนินงานยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง โดยใช้วัสดุอุปกรณ์ที่มีในท้องถิ่น ซึ่งโรงเรียนมีวัสดุภายในโรงเรียน
ที่ไม่ได้ใช้งานหรือวัสดุที่ผุพัง หมดสภาพการใช้งานแล้ว นักเรียน ครูและ
บุคลากรในโรงเรียน จึงเห็นว่าสามารถนำวัสดุดังกล่าวมาสร้างประโยชน์
โดยการนำมาแปลงปลูกผักปลอดสารพิษได้

หลังคาที่หมดสภาพการใช้งาน ไม้ไผ่ที่
ชุมชนให้การสนับสนุนช่วยเหลือ
 เศษใบไม้ที่กองไว้ ยางรถยนต์เก่า ๆ ของ
ชาวบ้านที่อยู่ข้างโรงเรียน

วิธีดำเนินงาน

1. ประชุมชี้แจงให้ครูและนักเรียนชวนกันระดมความคิด ในการ
วางแผนดำเนินกิจกรรม
 2. นักเรียนและครู ร่วมกันลงมือปฏิบัติกิจกรรมในชั่วโมง Active
Learning เศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้

- ไม้ไผ่ที่ชุมชนให้การสนับสนุนช่วยเหลือ นำมาทำโครงผักปลูกผัก
ประเภทเลื่อย เช่น ถั่วฝั กยาว บวบ ถั่วพู เป็ นต้น โดยนำเลื่อยไปตัดต้นไผ่
เป็ นลักษณะแนวตรงแล้วตัดเป็ นท่อน ๆ จำนวน 18 ท่อน และมัดติดกันเป็ น
ทรงปริซึม และเป็ นโครงแนวตั้งฉาก

-
 - การนำยางรถยนต์ ซึ่งรับบริจาคจากชาวบ้าน นำมาทาสีเพื่อความ
สดใส แล้วนำมาใส่ดินปลูกพืชสมุนไพร เช่น ว่านหางจระเข้ ใบเตย อัญชัน
ตะไคร้ มะม่วงหาวมะนาวโห่ ลูกหม่อน เป็ นต้น ซึ่งพืชสมุนไพรดังกล่าว
นักเรียนชุมนุมวิทยาศาสตร์ นำมาทำสบู่สมุนไพรและสบู่เหลวสมุนไพร โดย
ครูและนักเรียนร่วมกันจัดทำเป็ นผลิตภัณฑ์ของโรงเรียน

- การนำถาดไข่ที่ทำจากกระดาษนำมาปลูกต้นหอม โดยให้นักเรียนนำ
ถาดไข่จากที่บ้านที่ไม่ใช้แล้ว และหอมแดง โดยใช้มีดตัดหัวหอมแดง แล้ว
วางลงในหลุมและต้องรดน้ำให้ชุมทุกวัน โดยครูทำพร้อมกับนักเรียน ดังภาพ
ผลสำเร็จของการดำเนินงาน

ครูและนักเรียนใช้ความรู้เรื่องการเพาะปลูกผักจากการเกษตรและนำ
มาประยุกต์ใช้กับไม้ไผ่ที่ทำขึ้นเป็ นโครง ถาดไข่กระดาษที่ลงหอมแดงเพื่อให้
เป็ นต้นหอมผลสำเร็จจึงดังต่อไปนี้ สืบเนื่องจากการนำไม้ไผ่ไปทำโครงปลูก
ผัก ครูจึงสอนนักเรียนเรื่องวิธีการปลูกผัก โดยเริ่มจากการเพาะเมล็ดผักลง
ถาดหลุดแล้วย้ายปลูกลงในกระถาง พอกล้าเริ่มพร้อมที่จะเลื่อยจึงนำมาลง
ปลูกในโครงไม้ไผ่ ดังภาพ
 ผ่านไป 1 เดือนกว่า

สืบเนื่องมาจากนำหอมแดงลงปลูกในถาดไข่กระดาษ แล้วให้นักเรียนรดน้ำ
ให้ชุ่มถาดไข่ทุกวัน ผ่านไป 1 เดือนกว่าดังภาพ
 1 อาทิตย์ 2 อาทิตย์

3 อาทิตย์ 4 อาทิตย์

สรุปผลการดำเนินงาน

จากการใช้วัสดุธรรมชาติจากไม้ไผ่และวัสดุที่สามารถปลูกพืช
ผักได้ ครูและนักเรียนจึงเห็นว่าการใช้วัสดุเหลือใช้หรือวัสดุที่
สามารถเป็ นประโยชน์ต่อการเพาะปลูกตามแนวปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งประหยัดค่าใช้จ่ายในการหาวัสดุที่สิ้นเปลื้อง
เช่น จากข้างต้นการใช้ไม้ไผ่ที่ชาวบ้านนำมาให้กับโรงเรียน แล้วนำ
มาสร้างโครงผักปลูกถั่วฝั กยาว บวบ ถั่วพูได้และการใช้ถาดไข่
กระดาษ
ซึ่งสามารถเก็บความชุ่มชื้นได้ ซึมซับน้ำได้เป็ นอย่างดี ครูจึงให้
นักเรียนใช้วัสดุที่มีอยู่ในบ้านนำมาสร้างประโยชน์ดีกว่านำมาเป็ น
ขยะ หลังจากนักเรียนเห็นผลลัพธ์ของการนำถาดไข่มาปลูกผักแล้ว
เห็นความเจริญงอกงามของต้นหอม นักเรียนจึงนำไปทำเองที่บ้าน
และสร้างรายได้ให้กับครอบครัวได้

5.2 การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมควบคู่การ
จัดการขยะ
1) ดำเนินกิจกรรมการจัดการสิ่งแวดล้อมอื่นๆและทรัพยากรธรรมชาติ
ควบคู่กับการขยะ หรือดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกัน

กิจกรรมการจัดการสิ่งแวดล้อม ซึ่งโรงเรียนมีต้นไม้มาก จะมีใบไม้ที่

ร่วงโรยอยู่ทุกวัน ครูจึงให้นักเรียนนำใบไม้หรือหญ้าที่ตัดแล้วนำมาทำปุ๋ย
หมักไว้สำหรับปลูกดินมีร่วนมากขึ้น เพื่อสำหรับปลูกผักไว้ใช้บริโภคเป็ น
อาหารกลางวันของนักเรียน และการนำหลังคาที่หมดสภาพแล้ว นำมาทำ
แปลงผักยกสูง เนื่องจากพื้นที่ของแปลงเป็ นพื้นที่ต่ำ จึงทำให้น้ำคลองท่วม
พื้นที่เพาะปลูกจึงนำหลังคามาใช้งานแทนการใช้วัสดุอย่างดี
 พื้นที่ต่ำจึงทำให้น้ำท่วมถึง ทำให้พืชผักเสียหาย พืช
ผักโตช้า
วิธีดำเนินงาน

1. โรงเรียนวัดบางกะพ้อม ฯ จัดการเศษใบไม้ โดยการนำไปทำปุ๋ย

หมัก ในการนำเศษใบไม้ที่นักเรียนกวาดบริเวณเขตพื้นที่รับผิดชอบแต่ละ
ระดับชั้น มาทิ้งไว้ที่จุดรวมเศษใบไม้ ซึ่งจะจัดทำเป็ นที่หมักปุ๋ย โดยการนำ
เศษใบไม้มาหมักกับดินร่วนและกาบมะพร้าวสับ หมักทิ้งไว้ 5 เดือนกว่า จะ
ย่อยสลายกลายเป็ นดิน สำหรับนำมาใช้ในการปลูกผัก

จุดรวมเศษใบไม้ นำมาเศษใบไม้หมักกับ
ดิน
 นำเศษใบไม้ผสมกับดินเพื่อปลูกเพาะต้นกล้า ดินที่ผ่านการย่อย
สลายสำหรับนำมาใช้ในการปลูกผัก

2. การนำขวดน้ำพลาสติกมาปลูกผักต่าง ๆ เช่น คะน้า ต้นหอม ผัก

สลัด ว่านหางจระเข้ เป็ นต้น โดยผ่าขวดน้ำแนวนอน แล้วเจาะรูใส่เชือกร้อย
ทำเป็ น 3 ชั้น จึงใส่ดินปลูกลงไปให้เต็ม แล้วหยอดเมล็ดลงไป ดังภาพ
 ขวดน้ำพลาสติกที่นักเรียนคัดแยก

นำขวดน้ำที่นักเรียนแยกไว้มาตัดแนวนอนแล้วร้อยเชือก

ผลสำเร็จของการดำเนินงาน
 ครูและนักเรียน ได้นำขวดพลาสติกที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว นำมาเพาะ
เมล็ดผัก เพื่อใช้ปลูกเพิ่มพื้นที่สีเขียวมากขึ้น สืบเนื่องมาจากการนำขวด
พลาสติกมาผ่าให้เป็ นที่ใส่ดินแล้วลงเมล็ด แทนการใช้กระถางปลูก นักเรียน
ได้นำเมล็ดผักคะน้า หอมแดง และผักสลัดนำมาเพาะในขวดพลาสติกผ่านไป
1 เดือน ผลออกมา ดังภาพ

หลังจากผ่านไป 1 เดือน

สรุปผลการดำเนินงาน
 จากการใช้วัสดุที่ใช้แล้ว แล้วนำกลับมาใช้อีก จากข้างต้นได้นำขวด
พลาสติกที่ได้ใช้ดื่มแล้วยังสามารถ
นำมาเพาะปลูกพืชผักสวนครัวได้อีกด้วย และเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้กับ
โรงเรียน ประหยัดค่าใช้จ่ายในการใช้งบประมาณของโรงเรียน แทนการใช้
จ่ายซื้อกระถางปลูกพืชผักสวนครัว ซึ่งดินที่ใช้เพาะปลูกก็ได้มาจากการผสม
ของเศษใบไม้ของโรงเรียนและกาบมะพร้าวทำให้ได้ดินปลูกที่มีคุณภาพ
ร่วนดินซุยยิ่งขึ้น ครูและนักเรียน
จึงให้ความสำคัญของการใช้วัสดุที่สามารถนำมาเป็ นประโยชน์ต่อได้ดีกว่า
เป็ นขยะที่ไร้ประโยชน์และไม่น่าดูอีกด้วย