TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI

TRƯỜNG THCS & THPT NGUYỄN TẤT THÀNH

BÁO CÁC ĐỀ TÀI

THAM GIA CUỘC THI NHÀ SÁNG TẠO TRẺ

NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO MÁY LỌC NƯỚC BẰNG

NĂNG LƯỢNG MẶT TRỜI
Lĩnh vực: Vật Lí

Hà Nội - 2020

1
 1. Đặt vấn đề

Mọi người có biết, Phụ nữ và trẻ em ở nhiều nơi “lục địa đen”, nơi mà nguồn nước
đã bị nhiễm mặn và trở nên không thể sử dụng được, người dân phải đi trung bình 6km
mỗi ngày để lấy được nước ngọt. Họ mất đi những khoảng thời gian quý giá đáng lẽ có
thể dành cho việc học hành hay làm lụng chỉ để đi lấy nước từ các giếng khoan, các vùng
sông, suối xa xôi. Họ phải dành hàng giờ chỉ để có nước, một trong những nhu cầu thiết
yếu của loài người trong khi ở những nơi khác con người ta lại sử dụng nước một cách
phung phí.

Tính trên toàn cầu, có lên tới ⅓ dân số không có điều kiện tiếp cận với nước sạch.
Đến năm 2025, các chuyên gia UNICEF và WHO cảnh báo có thể tới một nửa dân số thế
giới sống trong khu vực thiếu nước sạch. Tình trạng này đã xuất hiện ở những khu vực
đông dân như Ấn Độ, Trung Quốc hay Nam Phi và sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong
tương lai.

Tại Việt Nam hiện nay, chúng ta cũng đang gặp các vấn đề về nguồn cung nước
ngọt, nhất là ở miền Nam, vùng Đồng bằng sông Cửu Long (hay còn gọi là sông
Mekong), nơi đang bị thiếu nước ngọt trầm trọng do xâm nhập mặn, các nước ở thượng
lưu như Trung Quốc đã xây dựng nhiều đập thủy điện, ngăn một lượng lớn nước của
sông Mekong chảy về hạ lưu. Do đó, lượng nước ngọt của đồng bằng Sông Cửu Long
đang ít đi và thay vào đó là nước mặn từ đại dương gây ra xâm nhập mặn, gây hại cho hệ
sinh thái, nông dân không thể trồng các loại cây nông nghiệp, không thể cung cấp đủ lúa
cho xuất khẩu và cho nhu cầu trong nước, tệ hơn nữa là không có nước đủ cho sinh hoạt
và có thể gây ra nạn đói.

2
 2. Mục tiêu

Với tham vọng đưa nước sạch tới các vùng khan hiếm nước ngọt như các vùng hải
đảo xa xôi, các vùng đất bị nhiễm mặn do sự xâm nhập mặn, không thể sử dụng được
nguồn nước có sẵn từ sông hồ do ô nhiễm hay nhiễm mặn, phải sử dụng nước từ nơi khác
tới với giá cực cao, đôi khi có những nơi mà giá nước còn cao hơn cả giá xăng. Đó là
những nơi mà nước ngọt khan hiếm, bị đẩy giá quá cao khiến cho những người không có
điều kiện tài chính dư giả không thể tiếp cận thì chúng con đã có một giải pháp tốt hơn đó
là sử dụng nước biển để tạo ra nguồn nước ngọt cung cấp cho đời sống và sản xuất với
một mức giá dễ tiếp cận hơn bằng công nghệ Mặt trời, đảm bảo vấn đề môi trường đồng
thời tình trạng “nước đắt hơn xăng”.

Vậy nên, điều tiếp theo chúng tôi muốn sẽ là mang nước sạch đến cho họ. Ý tưởng
của chúng tôi hình thành như vậy. Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi có thể cung cấp cho
người dân một nguồn nước sạch, giá rẻ? Thậm chí với quy mô lớn, có đủ khả năng để
cung cấp cho các đô thị lớn ven biển.

3. Các khó khăn cần khắc phục

Mặc dù công nghệ khử muối đã tồn tại từ lâu nhưng vẫn tốn kém do lượng năng
lượng cần để biến nước biển thành nước ngọt quá lớn. Tesla tận dụng tối đa công nghệ
lưu trữ năng lượng mặt trời mà họ đã phát triển. Tuy nhiên, giá nước vẫn còn khá cao và
không phải ai cũng có thể tiếp cận.

Năm 2013, Barnard khởi động dự án GivePower, là một phần thuộc công ty năng
lượng mặt trời SolarCity, doanh nghiệp mà Elon Musk góp công thành lập hồi năm 2006.
SolarCity sát nhập với Tesla năm 2016 và Hayes Barnard đã tách GivePower thành một

3
tổ chức riêng trước thời điểm tổ chức về chung một nhà với Tesla. Mục tiêu lớn nhất của
GivePower là phát triển hệ thống năng lượng mặt trời, cung cấp điện năng cho những
nước đang phát triển. GivePower đã lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời tại 2.650 địa
điểm bao gồm trường học, trạm xá và làng mạc… trên khắp 17 quốc gia.

“Chúng ta cần cách lấy nước ngọt từ nước biển bằng một hệ thống quy mô lớn và
duy trì được mãi về sau”, Chủ tịch của GivePower, ông Hayes Barnard nói với trang tin
Business Insider.

Bên bờ biển Kiunga, Kenya, hệ thống khử muối của Give Power đã bắt đầu đi vào
vận hành từ tháng 7 năm 2018. Nó có khả năng lọc ra tới 75.000 lít nước ngọt mỗi ngày,
đủ cho 25.000 người sử dụng.

Hình ảnh nhà máy lọc nước của GivePower tại Kenya

4
 Nhưng phương pháp này lại khá tốn kém bởi nó sử dụng máy bơm công suất lớn,
tiêu thụ nhiều năng lượng. Nó hoạt động dựa trên hệ thống pin của Tesla nhằm lưu trữ
năng lượng, đồng thời sử dụng hai máy bơm song song.

Như chúng ta đã biết rằng, công nghệ điện Mặt Trời từ trước tới nay chưa bao giờ
là rẻ, nhất là ở Việt Nam, một quốc gia nơi pin mặt trời còn chưa phổ biến. Một tấm pin
công nghệ Mono PERC, dòng pin hiện đại nhất hiện nay, có thể cho công suất tối đa
370W giá thị trường hiện tại có thể lên tới 4.000.000 VNĐ cho một tấm rộng 1960 x 991
x 40 (mm). Nên việc sử dụng năng lượng mặt trời như GivePower tại Kenya là rất tốn
kém và khó thực hiện.

Và phương pháp mà chúng tôi đang nhắm tới đó là sử dụng năng lượng Mặt Trời
để biến nước mặn thành nước ngọt, giúp xử lí hạn mặn, tình trạng khan hiếm nước ở các
vùng bị nhiễm mặn như đồng bằng Sông Cửu Long,…

Công nghệ lọc nước mặn đã xuất hiện ở Việt Nam từ lâu, nhưng nhiều người sẽ
nghĩ tới những vấn đề như chi phí cao, chất lượng nước, nguồn năng lượng cần thiết, tác
hại tới môi trường …

Karofi, một thương hiệu máy lọc nước quen thuộc, hiện nay cũng đã phát triển
công nghệ lọc nước mặn tiên tiến sử dụng công nghệ lọc RO, sử dụng các lớp màng lọc
(filter) với kích thước chỉ 0,0001 micromet cùng cơ chế thẩm thấu ngược thông minh. Có
thể giúp loại bỏ vị mặn và các loại tạp chất hay cặn bẩn trong nước. Tuy cách làm của
Karofi là rất tốt, có hiệu quả cao nhưng vẫn có một mức giá khá cao, không phù hợp cho
gia đình, và mưu cầu một nguồn điện rất lớn để vận hành.

Đó cũng là những vấn đề mà chúng tôi đã gặp phải khi nghiên cứu về đài tài này.
Dần dần, chúng tôi đã giải quyết được lần lượt các vấn đề:

5
  Chi phí cao: để tiết kiệm nhất có thể, chúng tôi sẽ sử dụng các nguyên liệu
tái chế, lựa chọn nguyên liệu, năng lượng rẻ nhất có thể nhưng vẫn đạt yêu cầu về chất
lượng.

 Chất lượng nước: nước sau khi lọc có thể sử dụng cho mục đích ăn uống,
chất lượng hoàn toàn giống như nước được lọc trong hệ thống như hiện tại, rất sạch và an
toàn.

 Nguồn năng lượng: thay vì sử dụng điện, chúng tôi sẽ sử dụng năng lượng
Mặt Trời để đun nóng nước, rất rẻ và tiết kiệm.

 Tác hại tới môi trường: cỗ máy của chúng tôi có chất lượng hoàn thiện tốt,
đảm bảo hoạt động trong thời gian dài, qua đó giảm lượng rác thải ra môi trường.

4. Cách thức hoạt động

Để nhanh chóng nhất có thể, chúng tôi đã thu gọn quy trình lọc xuống chỉ còn lại 4
bước:

1. Ta đổ nước mặn vào bình 1

2. Nước sẽ do nhiệt được tạo ra bởi gương cầu lõm mà bốc hơi

3. Hơi nước sẽ ngưng tụ lại trên máng và chảy theo máng xuống bình 2

4. Nước ở bình 2 sẽ được rót ra ngoài để sử dụng

6
 Khi đổ nước mặn vào bình 1, nước sẽ được đun sôi và bốc hơi. Khi hơi nước bay
lên, gặp máng nước và sẽ bị ngưng tụ lại. Sau đó, nước sẽ chảy theo máng xuống bình 2.
Nước ở đây sẽ được rót ra bên ngoài để sử dụng cho các hoạt động thường ngày.

5. Công dụng

Có thể thấy đây là một phương pháp rất ngắn gọn và nhanh chóng. Theo tính toán
của chúng tôi, máy lọc của chúng tôi có thể cung cấp đủ nước cho 2 - 3 người sử dụng
trong một ngày.

Đối với nhu cầu tưới tiêu, máy lọc có thể cung cấp đủ nước cho một khu vườn
khoảng 60 - 75m2 trong một ngày với mô hình tưới nhỏ giọt, giúp đỡ các nông dân vùng
đồng bằng Sông Cửu Long hay các vùng hải đảo xa xôi, nơi thiếu nước ngọt cho nhu cầu
tưới tiêu.

Vậy, có thể thấy rằng với công nghệ lọc nước của chúng tôi, ta có thể cung cấp đủ
nước ngọt cho sinh hoạt của 2 – 3 người hay một khu vườn / khoảng ruộng từ 60 – 75m 2
trong một ngày.

7
 Với công dụng như vậy, em hi vọng dự án của mình có thể phát triển và đem
những bộ máy này tới những nông dân vùng đồng bằng Sông Cửu Long, các hải đảo xa
xôi và cung cấp nước ngọt giá rẻ cho họ với hệ thống này.

Ngoài ra, chúng tôi cũng hi vọng có thể đưa hệ thống của mình tới những quốc gia
ở châu Phi, sử lí tình trạng thiếu nước ngọt của họ, giúp đỡ mọi người có nguồn nước
sạch để sử dụng.

Kết luận

Công nghệ lọc nước mặn hiện tại vẫn khá đắt và khó thực hiện nhưng với dự án
này, chúng tôi hi vọng có thể đem tới nguồn nước sạch cho những nơi bị ảnh hưởng bởi
xâm nhập mặn, tình trạng thiếu nước ngọt của người dân khắp mọi nơi với một mức giá
rất rẻ, tối ưu nhất đối với cả những người nghèo như một số nước ở châu Phi hay các
người dân ở miền Trung nước ta, bị bão lũ cuốn trôi, phá hoại nhiều tài sản, không có tiền
để chi trả cho điện nước.

Và đó là dự án “Lọc nước nhiễm mặn” của chúng tôi với mục đích đem tới nguồn
nước sạch cho các khu vực bị xâm nhập mặn xâm chiếm, các hòn đảo xa xôi, thiếu nước
ngọt nhưng lại có một nguồn nước biển dồi dào, đủ khả năng cung cấp nước cho một gia
đình nhỏ từ 3 – 4 người hay một khoảng ruộng từ 60 – 75 m 2 sử dụng mô hình tưới nhỏ
giọt trong một ngày. (Chúng) tôi hi vọng dự án của mình có thể phát triển và tiến xa hơn
nữa.