Professional Documents
Culture Documents
درس های ثقافت اسلامی
درس های ثقافت اسلامی
درس اول
دین 2 ...............................................................................................................................
دین در اصطالح شرعی2 .................................................................................................... :
اهمیت ضرورت دین در زندگی 3 .............................................................................................
شناخت اصطالحات 4 ...........................................................................................................
تعریف اهل سنت و جماعت 5 .................................................................................................
بر جسته برین شخصیت های اهل سنت و جماعت6 ................................................................... :
چهره های درخشان اهل سنت و جماعت در تصوف7 ................................................................. :
درس دوم
انواع دین 10 .....................................................................................................................
ادیان الهی یا سماوی 10 .......................................................................................................
تعریف اسالم10 ................................................................................................................ :
خصوصیات دین مقدس اسالم 11 ............................................................................................
– 1ربانی بودن 11 .............................................................................................................
– 2جهان شمولی 11 ..........................................................................................................
– 3عمومیت12 .................................................................................................................
– 4جزا در اسالم 12 ...........................................................................................................
– 5نمونه گرای در اسالم12 .................................................................................................
– 6واقعیت در اسالم 12 ......................................................................................................
درس سوم
یهودیت 14 ........................................................................................................................
تاسیس و افراد برازنده14 ................................................................................................... :
فرقه های یهودی 15 ............................................................................................................
کتابهای یهودیان 16 ............................................................................................................
دالیل منسوخیت و تحریف تورات 16 .......................................................................................
درس چهارم
نصرانیت 20 ......................................................................................................................
تاسیس و افراد برازنده 20 ....................................................................................................
عیسی مسیح علیه السالم از دیدگاه اسالم 20 .............................................................................
معجزات عیسی علیه السالم 20 ..............................................................................................
فرقه های نصرانی 21 ..........................................................................................................
معتقدات نصرانیت 21 ...........................................................................................................
کتابها و انجیل هایش 22 .......................................................................................................
نقد اناجیل چهار گانه 23 .......................................................................................................
درس پنجم
صائبه 25 ..........................................................................................................................
تاسیس و افراد برازنده 25 ....................................................................................................
کتب ایشان 25 ....................................................................................................................
معتقدات ایشان 26 ...............................................................................................................
تعمید و اقسام آن 27 ............................................................................................................
جا های نفوذ27 ..................................................................................................................
درس ششم
آیین زردشتی 29 .................................................................................................................
زندگانی شخصیت زردشت 29 ................................................................................................
تعالیم وعقاید آیین زردشتی 31 ...............................................................................................
خدا در آیین زردشتی31 ...................................................................................................... :
ایمان به بهشت و دوزخ 32 ...................................................................................................
اعمال دینی زردشتیان 32 ......................................................................................................
درس هفتم
هندویت 34 ........................................................................................................................
تاسیس و افراد برازنده34 ................................................................................................... :
کتاب های مقدس آیین هندویی 34 ...........................................................................................
مهمترین عقاید و تعالیم دین هندویی 35 ...................................................................................
_1شرک و تعدد خدایان35 ................................................................................................. :
_2وحدت الوجود35 ........................................................................................................ :
افکار ،معتقدات دیگر هندوها36 .............................................................................................
انتشار و جاهای نفوذ دین هندویت 36 ......................................................................................
درس هشتم
دین بودایی 38 ...................................................................................................................
تأسیس و افراد برازنده38 ................................................................................................... :
افکار و معتقدات 38 ............................................................................................................
بودائیت بعد از بودا 40 .........................................................................................................
کتاب های بودایی ها 40 ........................................................................................................
انتشارات و جاهای نفوذ 41 ...................................................................................................
درس نهم
دین کنفوشیزم43 ................................................................................................................
مؤسس و افراد برازنده43 ...................................................................................................:
اندیشه ها و تعالیم کنفوسیوس 43 ...........................................................................................
معتقدات اساسی 44 .............................................................................................................
افکار و معتقدات دیگر 44 .....................................................................................................
انتشار و جاهای نفوذ45 .......................................................................................................
آیین شنتو 45 .....................................................................................................................
افکار معتقدات 45 ...............................................................................................................
کتب مقدس 46 ...................................................................................................................
جاهای نفوذ47 ...................................................................................................................
درس دهم
اسماعیلیه 49 .....................................................................................................................
تأسیس و افراد برازنده 49 ....................................................................................................
افکار ومعتقدات 49 .............................................................................................................
شاخه های گروه اسماعیلیه 49 ...............................................................................................
تأسیس و افراد برازنده 50 ....................................................................................................
افکار و معتقدات اسماعیلیه51 ...............................................................................................
انتشار و جا های نفوذ52 ......................................................................................................
دروز یا درزیه 52 ...............................................................................................................
تأسیس وافراد برازنده 52 .....................................................................................................
از جمله رهبران معاصر این فرقه 53 .......................................................................................
افکار و معتقدات 53 ............................................................................................................
بعض کتابهای در دین ها 54 ..................................................................................................
انتشار و جاهای نفوذ54 .......................................................................................................
تأسیس وافراد برازنده 54 .....................................................................................................
افکار و معتقدات 55 ............................................................................................................
انتشار وجاهای نفوذ56 ........................................................................................................
درس یازدهم
بابیه و یا بهائیه 58 .............................................................................................................
تأسیس و افرار برازنده 58 ....................................................................................................
ریشه های فکری و اعتقادی 59 .............................................................................................
انتشار و جاهای نفوذ59 .......................................................................................................
پروزیت59 ........................................................................................................................
تأسیس و افراد برزنده 59 .....................................................................................................
کتاب ها 60 ........................................................................................................................
افکار و معتقدات 60 ............................................................................................................
قادیانیت 61 .......................................................................................................................
تأسیس و افراد برازنده 61 ....................................................................................................
افکار و معتقدات 61 ............................................................................................................
انتشار وجاهای نفوذ آن 63 ...................................................................................................
درس دوازدهم
کمونیزم 65 .......................................................................................................................
تاسیس و افراد برازنده 65 ....................................................................................................
انتشار و جاهای نفوذ66 .......................................................................................................
عقاید و افکار 66 ................................................................................................................
درس اول
1
دین
کلمه دین در زبان عربی در چهار معنی به کار میرود:
به معنا ول و دوک ستعمال شده س ؛ زیر معنا خالص رد نیدن دین بر خد ینس که بنده
اع و بند ی ر خالصانه بر و نزاک دهد و زز و سل ه و وم و باد ر کسی دیگر ر
قبول ن ند.
للللللدین لقلللللیک}،2دیلللللن بللللله معنلللللا سلللللوک و در نیللللل {إن ل لللللک إ ع أملللللر أ تعبلللللدو إ إیلللللاه لللللل
یعنی شریع و قانون و م هب به کار ر ته س .
لللللدق ردیلللللده یلللللوک للللللدین} 3دیلللللن بللللله معنلللللا چهلللللارک یعنلللللی زلللللز و سلللللاب مللللا در نیللللل {مال
س .
دکتلللللللر عبلللللللدهللا در ز ر مللللللله هللا ز ع لملللللللا بلللللللر زسلللللللته تلللللللاری دیلللللللان – تعریلللللللن ز دیلللللللن ر
ر یللللله کلللللرده سللللل کللللله زلللللامس تلللللر و کلللللاملتر بللللله ندلللللر میرسلللللد زیلللللر شلللللامل دیلللللان قللللله و
با ل میشود.
یللللللا و غیبللللللی بللللللرین کلللللله د ر شللللللعور و ختیللللللار دیللللللن عبللللللار سلللللل ز عتقللللللاد بلللللله
هسللللللتند و شلللللل ون مربللللللو بلللللله نسللللللا ن ر ت لللللل تصللللللرن و تللللللدبیر خللللللود د رنللللللد عتقللللللاد کلللللله
بللللللرین بللللللا نمیللللللزه ز رغبلللللل و خضللللللو و تمزیللللللد بلللللله نسللللللان ر و مللللللی د رد تللللللا بللللللا نن
5
منازا و ر ز و نیاز ب رد زد.
2
اهمیت ضرورت دین در زندگی
ر خد شناسی متولد میشود. س زیر هر نسان بر ر مر دیند ر در نسان ی
لدین تبدیل لخلق هللا ل ر لناس علیها رة هللا لتی هللا تعالی می رماید :أقک و زه للدین نیفا
لقیک ول ن کثر لناس یعلمون}.1
ترزمه :رو خود ر خالصانه متوزه دین( قیقی لهی،یعنی سدک) کن ین سرشتی س که خد وند
مردمان ر بر نن سرش ن ریده س سرش خد قابل تغیر نیس ین س نیین م ک و ستو ر ولی
بیشتر مردک نمی د نند.
درین نی {قأقک وزه للدین نیفا} یعنی رو خود ر مستقیما متوزه خد رد ن و به { نیفا} یعنی رو
رد نیدن ز تماک دیان ت رین شده و نس شده و ز هر چه غیر ز دین ق س .
[ رة هللا لتی ر لناس علیها] مندور ز نن نوعی ن رین س که خد وند نسان ر بق نن ن ریده
س که بر ساس نن ،نسان ن ریده ها خد ر ز هک متمایز میسازد و ز ریق ننها به وزود هللا تعالی
ستد ل کرده و شریع و ر می شناسد و به و یمان می نورد و ین ر همیشه ثاب و غیر قابل
تغییر میباشد به دلیل ین رموده هللا تعالی[ تبدیل لخلق هللا] یعنی نباید ین ر لهی تغییر د ده شود و
خد وند هیچ وق ین ر ر تغییر نمی دهد و هیچ مر بر خدن نن صادر نمی کند.
[ للللللل لللللللدین لقللللللیک] تمسلللللل بلللللله شللللللریع و للللللر للللللا و سللللللالک ،دیللللللن م للللللک و سللللللتو ر
سلللللت ،دین یللللل ضلللللرور زتملللللاعی سللللل بخلللللا ر ین للللله زتملللللا بللللله یللللل قلللللانون نیلللللازد رد
کلللللله کامللللللل و شللللللامل باشللللللد و ز زانللللللب دیگللللللر قللللللانون للللللا ز تعصللللللب و تبعللللللیا و للللللر ی
هلللللا قلللللومی و من قلللللو باشلللللد و نیلللللاز بللللله تعلللللدیل و تغییلللللر ند شلللللته و ز ت ریلللللن م فلللللود باشلللللد
هللللللا بلللللله خللللللا ر فللللللد ندللللللک و دسلللللل لین در زامعلللللله و ر للللللس و د للللللس منازعللللللا و کشللللللم
موزلللللود در نن تلللللدوین یلللللن نلللللو قلللللانون بللللله یلللللن شلللللر ی و مو صلللللفا ز تلللللو ن و قلللللدر بشلللللر
خللللارت سلللل و یللللن نللللو قللللانو ن مللللی تو نللللد قلللل ز زانللللب خد ونللللد ی تللللا باشللللد کلللله بلللله نللللاک دیللللن
یاد میشود در غیر نن ز ساختن چنین قانون با ین شر ی بشر عازز و ناتو ن س .
همو ره و ر به خود مشغول د شته که سر همچنان ی ی ز ضرور ترین لو زک زند ی نسانی که
ز صف ا کتب تاری و نثار باستانی بر و نوش و به نن ره خورده،دین و م هب س و چنانچه
دو ر تاری و همه زو مس بشر دین ضور می نید زتما نسانی هیچگاه بدون دین نبود،بل ه در تماک
زمین دیند ر هستند.2 چشمگیر و مؤثر د شته و هک کنون کثر قا س مردک رو
3
در وق ز قیق چنین ستنبا نما یک که بشری در ول تاری زند ی بنابرن می تو نیک ب یث ی
وقا بدون عالک،هنر و صنع زند ی کرده س و لی ن تاری زماعتی ر بشری ر بما معر ی نمی
کند که بدون دین یا بسر برده باشد.
در صورتی ه شعور و ساس دین در نسان در هر عصر و زمان با وزود ختدن رهنگ و مدنی
و زر تماک فته می تو نیک تا وقتی ه بشر در رو زمین وزود چنین صال د شته س ما به صر
د رد دین نیز موزود س .1
و میتو ن ف :دین در یزاد و یشر علک و تمدن بشر نق ساسی و کلید یفا کرده و ز برک
ر ی ندر زمالی به نثار، دین بوده که بشر ز مرتبه به مقاک شام نسانی رسیده س
عاد ،رسوک ،و ر و ر تار نسانها در شته و ال باند زیک ثر دین ر ز زو چیز دیگر و برزسته تر
مییابیک ،برر ترین ود ث،عدیک ترین نهض ها ،سودمند ترین تش ید ،مندک ترین سازمانها
رناکترین زنگ ها و ر ش وه ترین قد ما و یثار همان هاس که بناک دینی نزاک یر ته س .
همچنان ه زیباترین معمار ها موزود نغزترین شاه ارها دبی و شعر زهان سرودها دینی س
در زهان متعلق به معابد و ماکن دین س .2
ز ننچه فته شد روشن می شود که مسأله دین تنها ی مس له عتقاد و هنی م ا نیس بل ه در تماک
زند ی نسان ثر می رد ز زمله نثار مثبتی که دین می تو ند به زابگز رد ینس :
وزهان -4وسع -1هد مند شدن هستی – 2هماهنگی با ر و نداک بیع -3خویشاوند با بیع
زهان بینی -5نر م و منی رو نی -6نق دین در صد زامعه.3
شناخت اصطالحات
فرق بین دین ،ملت و مذهب بنا به گفته عالمه سید شریف جرجانی(رح) این است که :دین
منسوب به خداوند تعالی است ،ملت منسوب به رسول خدا و مذهب منسوب به مجتهد از این
جهت گفته اند اتحاد این مفاهیم ذاتی و مغایرت آنها اعتباری است.
یعنی این واژه ها در اصل یک معنی دارند ،اما به اعتبار استعمال و کار برد با هم تفاوت پیدا
می کنند بطور مثال :شریعت از آن جهت که مورد اطاعت قرار می گیرد دین نامیده می شود
واز این نظر که انسان ها را گرد هم می آورد ملت نامیده می شود واز این نظر که انسانها به
4
آن باز می گردند مذهب نامیده می شود بسا اوقات این اصطالحات به جای یکدیگر نیز بکار
می روند.1
5
می کند بر خالف فرقه های دیگر به جز اهل سنت مثل خوارج و روافض که یکدیگر را
تکفیر می کنند و از همدیگر اظهار برائت می کنند.1
رق و م هب کدمی سدمی ص 64- 63لفرق بین لفرق-عبد لقاهر بغد د ص .361 1
رق و م هب کدمی ص 78نزینه ص د ا قهی و صولی تالین دکتر م مد بر هیک نفاو ترزمه یا م مد بلوچ. 2
6
_ 4امام احمد بن حنبل رحمة هللا :احمد بن محمد بن حنبل هالل شیبانی{164-241هـ} متولد
مرو خراسان است امام احمد مدتی را در زندان المعتصم خلیفه عباسی سپری کرد آثار مهم
امام احمد"المسند" که در هشت جلد تالیف شده است و به قول بعضی از محمد شان بزرگ
حریثی که در آن یافت نشود فابل اعتناد تیست و"الزهد" الناسخ و المنسوخ"فضایل الصحابة
1
و ...می باشند مردم قسمتی از افریقا و عربستان و شام و فلسیطن پیرو فقه حنبلی هستند
ثانیا :چهره های در خشان اهل سنت و جماعت در عرصه حدیث:
_ 1امام بخاری رحمة هللا ابوعبدهللا محمد بن اسماعیل معروف به امام بحاری متوفای256هـ
درشهر سمرقند صاحب کتاب" صحیح بخاری" است.
_ 2امام مسلم رحمة هللا ابوالحسن مسلم بن حجاج نیشاپوری کعروف به امام مسلم متوفای
سال261هـ در نیشاپور صاحب کتاب"صحیح مسلم"است.
_ 3امام ابو داود رحمة هللا سلیمان اشعث سمستانی معروف به امام ابو داود متوفای سال
257هـ در شهر بصره صاحب کتاب"سنن ابو داود" است.
_ 4امام ترمذی رحمة هللا ببو عینی محمد بن عیسی معروف به امام ترمدذی متوفای سال
277هـ در شهر ترمذ یکی از شهر های فعلی ازبکستان امروزی صاحب کتاب"الجامع
الترمذی" است.
_ 5امام ابن ماجه رحمة هللا ابوعبداللهمحمد بن یزید به ماجه القزوینی متوفای سال273هـ در
قزوین معروف به امام ابن ماجه صاحب کتاب" سنن ابن ماجه" است.
_ 6امام نسائی ابو عبدالرحمن احمد بن نعیم بن علی النسائی متولد نساء از شهر های قریم
ایران و متوفای شهر مکه معظمه در سال303هـ معروف به امام نسائی صاحب
کتاب"النسائی" است.2
7
_2شیخ یهاءالدین رحمة هللا محمد بن محمد بخاری ،ملقت به شان نقشبند{791-618هـ} است
طریقه او مثل طریقه شاذلی خیلی آسان است ،در فارس ،بالد هند و آسیای غربی به نشر
رسیره است.
_3خواجه قطب الدین رحمة هللا مودود چشتی{رحمة هللا565 ...هـ} است که مریدان بسیار
داشت او عالوه بر ذوق عرفان ذوق شعری نیز داشت ،مردی ادیب بود و پس از او پسرش
جانشین او شد.
_ 4شیخ عمر بن محمد بن عبدهللا رحمة هللا ابوعبدهللا ابو حفص شهاب الدین قرشی تیمی
1
بکری سهرودی متوفای567هـ مؤلف آداب المریدین نیز ازخانواده او است
8
درس دوم
9
انواع دین
دیان به دو نو دسته دیان دیان لهی و دیان وضعی تقسیک میشود:
و ی بدستها تو نایی نبیاء علیهک لسدک بصور دیان لهی و نسمانی ز رن هللا و د و شری
لهی بر رهنمایی بشر ساس شته شده س .
ولی در هلو دیان لهی دیان وضعی نیز وزود د شته که ین نو به ش ال ونا ون و با ستفاده ز
غریزه دینی و ر نسانها یریز شده و به رشد و ن شان خوی د مه میدهد.
ین دیان چنانچه ز ناک شان ید س توس نسان ها یریز شده و عو مل متعدد رد و زتماعی و
عو مل متعدد رد و زتماعی در یزاد نن دخیل بوده و رو ین مل ود معتقد نن ز زانب دین
مقدس سدک قابل قبول نمی باشد.1
تعریف اسالم:
یعنی یر تن مر ونهی مر کننده و نهی کننده ،بدون به معنا تسلیک و متثال س سدک به عتبار لغ
عتر ا.2
در ص د تعارین زیاد بر سدک بیان ردیده س که هر ی ز تعارین مفهوک دیگر ر متضمن
می باشد ولی بهترین و ر زح ترین همه تعارین ننس که در دیث زبریل علیه لسدک و رد س که
زبریل علیه لسدک به صور عر بی نمده بود و ز یامبر صلی هللا علیه وسلک رسان کرد که تا
اضرین بشنوند و مور دین شان ر یاد بگیرند و در نن دیث [ أخبرنی عن سدک قال صلی هللا علیه
وسلک :سدک أن تشهد أن إله إ هللا و أن م مد رسول هللا و تقیک لصدة و تؤتي لزکاة و تصوک
لرمضان و ت ج لبی ن ست ع لیه سبید.3
مر خد وند تعالی و تسلیک شدن به رمان و اع سدک نامیده شده که وجه تسمیه :ین دین ز ننزه
زمه ننس بدون عتر ا.
دیان که در رو زمین موزود ند بنامها مخصوص بخود نامیده شده ند به ین معنی که هر همه
ی یا بناک مرد خاص یا به مل خاص مشخص نسب د ده شده س .مثد مسی ی نام ر ز ضر
10
مسیح ر ته و دین بود یی بناک "بود " موسس ین کی ،معرون شده ودیا ن زردشتی مؤسس و رچک
د ر ین دین مشهور ردیده س دین یهودی نیز بمناسب ین ه در میان معرون به"یهود " رو ت با ته
بود به ین سک شهر یا -مگر دین سدک که نه بناک مرد خاص نامیده شده و نه بناک مل معینی بل ه
ناک سدک د ل بر صف خاص د رد که همین صف ،متضمن معنا کلمه سدک س .
ور که ز داهر ین سک معلوک می شود در یزاد ین دین نه رد ز ر د بشر دخال د شته و نه ین
دین مخصوص س به مل ز ملل عالک دین هیچ نسبتی به رد یا مل ی یا مل ند رد بل ه هدن ین
دین ننس که همه مردک رو زمین به صف سدک مزین باشد بنابر ین هر کس در شته د ر چنین
صف بوده و چی در ال اضر مسلمان شناخته میشود و هر کس در نینده به چنین صف مزین باشد
مسلمان خو هد بود.1
– 1ربانی بودن
اک نن همانا هللا تعالی س که به صور و ی برسول به ین معنی که مصدر سدک و سر چشمه
کرک صلی هللا علیه وسلک ب ریقه لفد و معنی مانند قرنن کریک و به معنا بدون لفد مانند سن نبو صلی
هللا علیه وسلک نمده س دین سدک با ین خصوصی بزرگ ز تماک شر یس و قو نین وضعی متمایز می
شود چون در قو نین وضعی مصدر نن نسان س ما سدک مصدر نن خالق نسان س .
به بودن سدک ز زانب هللا تعالی چیزی ه مرتب می شود کامل بودن و خالی بودن نن ز مفهوک وم لب
نقصان،زهال ،خو هشا و دلک س .
– 2جهان شمولی
سدک س بر وصن قیقی وثاب سدک ندامی س شامل تماک مور زند ی و ر تار نسانی ین ی
که زد ساختی نن به سدک زز تر یا تزاهل چیز دیگر نیس .
ز زو نب زند ی ننر تندیک بناء بر مسلمان هر ز زو ز ند رد که غیر نداک سدمی ر ب یرد تا بخ
نماید زیر نزاک ین کار در د ره ین فتار لهی قر ر میگیرد.
{أ تؤمنون ببعا ل تاب ت فرون ببعا 2}...ترزمه :نیا به برخی ز کتاب یمان می نورید وبه برخی
کفر می ورزید.
11
– 3عمومیت
زبدیهیا سدک و وصان صلی نن ینس که سدک بر عموک بشری نمده س نه به ایفه معین یا
به زنس خاص ز مردک؛چنانچه هللا تعالی میفرماید{:وما رسلنا إ کا للناس بشیر و ن یر } 1ترزمه :
و مانفرستادیک تر امبر بر همه مردک مژده دهند وترساننده .
– 4جزا در اسالم
اک سدک تنها نصایح خالی ز ثو ب و عقاب نیس بل ه در نن رشاد و نصایح و قعی وزود د رد
که در نن ثو ب بهتر به کسی ه ابند باشد میرسد وبه مخالن نن عقاب و سز میرسد.
صل در زز و عقوب سدک ینس که ننها تعلق به نخر می یرند نه به دنیا ل ن مقتضیا زند ی و
ضرور نر م زامعه و تندیک رو ب ر د سبب میشود که زز خرو زز دنیو هک باشد یعنی
اک سدک زر ء همر ه با زز خرو سز هک باشد که ننر دول در دنیا به شخص مخالن به
نماید.
– 6واقعیت در اسالم
سدک ز بیع مردک و ز تفاوتمردک در د ستعد د ها شان بر رسیدن به معیار بلند که ننر بر
د دنی و یا معیار ایان شان تعی ن نموده س غا ل وبی خبر نمانده س در رتو ین ندر و قعی ی
تر ز کمال ر بر شان در ندر ر ته س که ایان شدن ز نن زو ز ند رد در هلو ین معیار
شریع ی معیار با تر ر هک وضس نموده س ین دو معیار علی و دنی هر دو در قانون سدک
وزود د رد.
12
درس سوم
13
یهودیت
تعریف یهودیت :یهودی همانا دین عبر نی ها نسل بر هیک علیه لسدک س که معرون
به سبا و ز بنی سر یل می باشد کسان ه خد وند موسی علیه لسدک ر با تور به یث
یشان رستاد. یامبر به سو
موسی علیه لسدک با بنی سر یل ز مصر خارت شد .رعون با لش ر خود ننان ر تعقیب نموده به ننان
رسید ولی خد وند و ر غرق نموده موسی علیه لسدک و قوم ر نزا بخشید موسی علیه لسدک در
ص ر سینا موسی علیه لسدک به کوه با ر تا با رورد ار سخن وید :ونسخه تور ر تسیلک
شود ولی وقتی باز ش بنی سر یل ر در ر ن وساله سامر به ا عباد نشسته یا و ننان ر
ززر و منس کرد.
وقتی ننان ر به د خل شدن لس ین مر کرد ننان متنا ورزیدند همان بود که خد وند تعالی بر ننان
غضب شد و یشان ر چهل سال سر رد ن در ص ر ء ش و موسی علیه لسدک در خدل همین
سالها بدون ین ه در لس ین د خل شود و ا نمود در کوه ور د ن ردید.
یشان در سال 1130ق ک ر یوشس بن نون علیه لسدک رهبر ر بعد ز موسی علیه لسدک به دو
و ا کرد.
سرزمین ها مفتو ه میان سب تقسیک ردید که در ننزا قاضیان وم می کردند نخرین قاضی ها
صمو یل شاؤون بود که ادشاهشان ردید و همین شخص ر قر ن ریک به ناک الو یاد کرده س د ود
زالو که رمانده علیه لسدک ی ی زلش ریان بود در ی ی ز معار د ود علیه لسدک با
لس ینیان بود یر وز اصل کرد و ز نن به بعد د ود علیه لسدک به یث رمانده با همی تبارزکرد
د ود علیه لسدک ادشاه دوک در میان شان تعیین ردید و سل ن در و د به ور میر ث باقی ماند بعد
ز و ا د ود علیه لسدک سلیمان علیه لسدک ادشاه تعیین شد ولی ز بیع سبا بر خورد ر نشد بنابر
شمالی که به دو بخ تقسیک شد ممل نن بنی سر یل با بر در ربعاک یستادند همین بود که ممل
14
نن سلیک بود .در زنوبی به ناک یهو و ایتخ به ناک سر یل یاد ردید و ایتخ نن نشگیک بود ممل
هر ی ی ز دو ممل 19ادشاه وم نمود.
فاد می ر ز ریق وصی ین روه متصو ین و بار ند که زدو ت نمی کنند و م هب خوی
نمایند به روز قیام ،مدی ه و زهان دیگر عقیده د رند.
_2صدیقین:
تسمیه ین روه به ین ناک ز قبیل تسمیه شئ به ضد نن س زیر یشان مشهور به ن ار ند ز قیام ،
ساب ،زن ،و دوزخ من ر ند.
_3متعصبین:
ند در و یل قرن ول نقدبی ر به ر ه ند ختند و یهودیان ه با دومانی ها در مف وره به ریسیون نزدی
هم ار نمودند به قتل رسانیدند.
_4کاتبان:
قر ر د دند توس کتاب و نویسند ی خوی با شریع نشنایی اصل نمودند و وعد ر ودیفه خوی
یشان به ناک ماء و ساد نیز یاد می شوند.
_5قاریان:
یشان ر به خود ز ب کردند و تنها به ریسیون داهر ردیده تبا ننان تعد د ندکی ند که بعد ز سقو
عهد قدیک عتر ن د رند.
_6سامریون:
_7سب یه:
یرو ن عبد هللا ین سبا که که بخا ر نا بود ساختن سدک ز د خل خود داهر در سدک د خل ردید
و کسی بود که ضد ضر عثمان رضی هللا عنه ر ز قول به عمل یاده نمود و تنه ر بر نگیخ و
15
همین شخص بود که ادیث دروغین و موضوعی ر بر تقویه موقن خود تر ء نمود بنابر نن می
تو ن ف که رهبر تنه ها و ختد ا سیاسی و دینی در سدک همانا بود.
_8یهود دونمه در زبان ترکی به معنا تبدیل شده و تغییر یا ته س و ین ناک رقه ز یهود س که در
ترکیه زند ی می کنند و تعد د شان به چند مقد ر نفر می رسد رهبر یشان به ناک شبتایزیفی که در سال
1622در ترکیه به دنیا نمد س ز مدتی دعا نمود که مسی ا نزا دهنده قوک یهود س شمار ز
یهودیان رو ا و ترکیه و نسیا میانه به دعو و یوستند خلیفه عثمانی و ر دستگیر و به سدک دعو
نمود و داهر سدک ر یر ما س ز ده سال معلوک شد که سدک ریب بی نبوده ،خلیفه و ر به
لبانیا تبعید نمود و در ننزا سال 1676ک در ش ما تبا و در داهر مسلمان و در با ن یهود باقی
ماندند.
ت اد و شرقی که خد یهود دونمه در تضع ین خد عثمانی نقشی ساسی د شتند و کثری عضا
1
ر سر نگون و ترکیه نوین ر ساس ش ز میان یشان برخاسته بودند.
کتابهای یهودیان
– 1تور که مشتمل به سفار نزگانه میباشد -1:سفر ت وین و یا خلق -2سفر خروت -3سفر
وین[ خبار] -4سفر عدد -5سفر تثنیه ،ین کتاب به ناک سفار موسی علیه لسدک نیز یاد میشود.
ا -2تلمود :ین کتاب عبار ز رو یا شفاهی س که ننر ا خاک ها ز ی دیگر نقل نموده و ننر
خاک یوضاس سال 150ک در کتابی بناک[ لمشنا]یعنی شریع ت ر ر شده زمس نمود و نن نسب به تور
یثی شر و تفسیر ر د رد سال 216ک مربی یهو زیاد و رو یا مشضونی ر تدوین نمود و مشنا
در کتابها بناک[زمار ]شر ردید و زهمین مشنا و زمار تلمود تش یل میشود که در ننر یهود ز
2
همی زیاد بر خورد ر س که بر منزل تور نیز تفوق د رد.
16
ترزمه :ما تور ر که هد ی و نور در خود د رد ،نازل کردیک ک می کنند بله نن یلامبر ن کله منقلاد
ک لهی ند بلر یهلود و لک می ننلد عالملان ربلانی و بلار همله لک ملی کردنلد بله ننچله لا د نن
رد نیده شده ند ز کتاب خد و بر نن و ه بودند.
ها که ین کتاب ها در میان ننهلا نلازل شلده سل نیلز بله نن ین و قعی علمی و تاریخی که خود نن م
عان عتر ن د رند.
کر نموده س قر ر یل س : مهمترین نتایج دکتر بدر ن که در مورد ت رین تور
صلی س نسخه سامر ،نسخه عبر ،نسخه یونلانی؛و در میلان یلن – 1تور د ر سه نسخه
سه نسخه تضاد ها و تناقضا و ضا ا و نقا ص بسیار وزود د رد به ونه که نمی تلو ن بله هلیچ
ی ز ننها عتماد نمود.
– 2عهللد قللدیک[تور ]د ر چللام هللا متعللدد سل کلله تقریبللا هللیچ ی للی ز ننهللا بللا چللام هللا دیگللر
م ابق نمی کند ،تور ین کشور با تور نن کشور ،تور ین ا فه با تور نن ا فه،تور ین
نسل با تور نسل دیگر هک خو نی ند رد.
-3سفار عهد قدیک[تور ] ر س ز ایا و سانه ها متناقا به هیچ وزه نملی تلو ن در بلین
ننها نوعی هک خو نی یزاد کرد به ونه که در برخی ز سفار دروغ ها و بهتانها بسیار رخنه کرده
س و تی مضامین بو ب در ی سفر و د با ی دیگر متناقا ند.
– 5عدوه بر همه ین ها ،مضامین تور با قایق علمی که بر ایه مشاهده و تزربه ثابل شلده سل و
با ندیشه و تعقل کامل یا ته بشلر ،منا ا د رنلد لر یلن تلور موزلود و لی نسلمانی میبلود هر لز
چنین شتباها در نن دید نمی نمد.
نلد – 6عهد قدیک م الب و مضامین خود ر ز مآخ متعدد بر ر تله سل کله مهلک تلرین ننهلا عبلار
ز – 1 :سرود خناتون – 2م ها نمینوبی – 3قانون مور بی.1
سوز شدن،مؤرخان یهود نیز خودشان قبلول نت – 7ص یفه عهد قدیک [تور ] چندین بار دستخو
د رند که سه بار چنین وقایعی ی نمده س ..
نخستین بار زمانی بود که بخ نصر ادشاه بابل در سال 586ق ک بر یهود مله کرد و بیل لمقلدس کله
ر ضر سلیمان علیه لسدک لو تور و تبرکا نل موسی در ننزا م فود کرده بود نت زد.
17
بار دوک زمانی ادشاه ن اکیه یونان که لقب بیقانس بود در سال 168ق ک بر بی لمقدس هزلوک نورد و
ص یفه ها مقدس ر نت زد و تلدو تلور و نزلاک مر سلک مل هبی یهلود ر بله لور رسلمی ممنلو
عدک کرد.
لمقلدس ملله نملود نت سوز سوک /در سال 70میدد تفاق تاد زمانی ه ادشاه رومی تیتوس بر بی
ین شهر ر همر ه با هی ل سلمیان تخریب و به ویر نه تبدیل کرد.
و قعی ین س که همه یی که کسانی ه یر مون عهد قدیک ت قیق وبررسی می نمایند و متوزه م اللب و
ر لله تصللویر هللا للز ر هللا زش ل و دروغللین بسللیار میشللوند کلله برخللی ز ننهللا عبللار نللد
خد وند،نلوده نشلان د دن نبیاء،تاکیلد بلر ناسلاز ار نشلان د دن دیلن بلا عقلل سلالک،و تضلاد نادرس ز
معارن دین با د ن ص یح،و تناقا ها بسلیار میلان سلفار قلدیک و تلی میلان م اللب یل سلفر و لد
مر تب م کور با نتایج ت قیقا زد غربی ها که ر زس به ین موضو نزاک د ده ند م ابق د رد.
س ینوز یلسون نز د ندی که خود یهود س ،نقد قو بر تور نوشته و نادرستی منسوب بودن
نن ر به نبیاء لهی به ثبا رسانیده س به ویژه در ملورد تلور ،و تاکیلد بیشلتر د رد و بلا د یلل
قا س ثاب نموده س که صدها سال س ز موسی علیه لسدک نوشته شده س ،و میگوید :کتلاب هلا
نزگانه نخس تور تالین خود موسی علیه لسدک نیسلتند بل له علزر ننهلا ر تلالین کلرده سل نتیزله
1
نهایی ژوه ها علمی ین س که کتاب نزگانه ز 28منبس بر ر ته شده ند.
سدک ،شماره 51ص .14 سن لمقصود،ص 68و ضل نامه ند 1
18
درس چهارم
19
نصرانیت
تعرین نصر نی :همان دین مسی ی س که بخا ر ت میل رسال عیسی علیه لسدک و وره ساختن
تعالیک که در تو ر نمده س با عیسی علیه لسدک نازل ردید.
شایان کر س که یهودی در باره عیسی علیه سدک ،ر ه تفری ر در ی ر ته ،یشان ر به بد ترین
وصان همچون دروغگویی و ر مزد ی متهک می کند ،و نبو یشان ر به رسمی نمی شناسد ،ما
مسی ی ر ه ر ر ر ته و یشان ر ز درزه نسانی به مقاک لوهی و خد یی می رساند ین در الی
س که سدک م ابق به رو همیشگی خود که همانا عتد ل س در نق ه وس نن دو قر ر ر ته
س .
مریک دختر عمر ن س عمر ن ی ی ز رهبر ن بنی سر یل بود خانم عقیک بود ولی خد وند تعالی
بر و مریک ع ا کرد بنابر نن و ن ر نمود که ننر به خدم بی لمقدس و عباد در نن رها کند
خود مریک زن نی و کار و اکی بود که خد وند و ر بر تماک زنان عالک شرن د د و بر زید.
عیسی علیه لسدک در بی ل ک ز مادر خود تولد شد یعنی بدون در زیر خد وند ز رو خود در و
دمیده بود بنابرنن تولد و به وزه م کور ادثه عزیب بود که توس نن بر بنی سر یل که غرق در
مادیا و تعلق سباب به مسب با شده بودند درسی د ده شده عیسی علیه لسدک ززانب خد وند به یث
یامبر بر بنی سر یل مبعوث ردید.
یهود رمان ر تار عیسی علیه – 3یهودیان با ی به غضب شدند و اکک رو انی بر ساس تر ن
لسدک و ک عد م ر صادر نمود.
20
ی ی ز یار ن ند خ که میگویند و [یهو خدو ند ش ل و صور عیسی علیه لسدک ر با
سخی یو ی] بود و ک عد ک با و زار شد وخد عیسی علیه لسدک ر به سو خود با برد .
1
ب :بولس شمشا ی و یار ن در ن اکیه یشان می ویند :عیسی علیه لسدک بنده خد و رستاده و
بوده وی ی ز یامبر ن خد میباشد.
نسانی ر تولد نموده س بناء و ت :نس وریون :ننان یار ن نس ور می باشند و می ف مریک ق
مادر ی نسان س .
-2م هب کلیسا شرقی یعنی رتودکس که در قیق صل متقابل در رد عقیده نس ور میباشد یشان
بیع و ی مشی میباشد. عقیده در ند که بر عیسی علیه لسدک ی
یعقوبیه :ین روه که به یعقوب برزغانی منسوبند میگویند :مسیح خود خد هس و با کفر عدیک مردک
مرد و به د ر زده شد و قتل شده عالک و ل سه روز بدون مدبر بود س ز مردن همان خد بند شد و
همچنان شد که قبد بود خد ادث شده بود و ادث قدیک شده بود وهک همان خد در ش ک مریک به صور
3
مل بود.
– 5بروتستان :کلیسا ننان به ناک نزیلیه یاد میشود زیر ننها تنها نزیل ر یرو می نمایند و هک ننر
مخصوص رزال کلیسا نمی د نند ین م هب یثی نقدبی ر در مف وره نصر نی د رد ننان ز ق
مغفر ،ستماله،منس نماز با زنازه مقصور بودن ودیفه و سل ه کلیسا به وعد و رشاد ومنس ستعمال
4
لغ غیر مفهوک در نماز ،ز همه ینها ن ار می ورزند ننر قبول ند رند.
معتقدات نصرانیت
– 1عقیده لوهی و تثلیث :به وزود رورد ار بزرگ و خالق کا نا عقیده د رند زیر در صل ننها
هل کتاب ند لی ن همر ه با و سر[عیسی علیه لسدک] و رو لقدس [زبر یل علیه لسدک] ر شری
می سازند در بیان ین مفاهیک و رب د دن بعضی نن بالبعا دیگر که قانیک سه انه ر چنین تفسیر می
نمایند که نن و د نی س در تثلیث و تثلیث س در و د نی .
11شناخ دیان و م هب معاصر،ص -483-481زستار ها در دین شناسی،ص .616-160
2شناخ دیان ،ص.487
3مزله ند سدک،ص.32
4شناخ دیان.488،
21
ساب و کتاب به عیسی بن مریک علیه لسدک – 2عقیده به روز زز ء معتقد ند که در روز نخر
و قدر ز زنس بشر وزود د رد که نن و ر در م اسبه مردک در س رده خو هد شد زیر در
مقابل عمال شان کم می نمایند.
در زمینه به صلیب زدن ضر عیسی علیه لسدک نازیل چهار انه به تفصیل سخن فته ند خدصه
ب ث ینس که می ویند به ک ن یس د یس رومی ،یهود ر برد ر زدند و و و ا یا .
ما قرنن کریک دری نیه کریمه همه تر ء ها ر بر مد می ند{و ما قتلوه و ما صلبوه و ل ن شبه لهک}
ترزمه نه و ر کشتند و نه به د ر نویختند ،ل ن کار بر ننان مشتبه شد[متردد ردیدند که نیا عیسی یا
1
دیگر ر کشته ند و درین باره با همدیگر ختدن ندر ید کردند.
– 4عقیده یا مزدد
چهارمین عقدیه مسی ی درموردعیسی علیه لسدک عقیده یا مزدد س که می ویند س ز سه روز
ز و ا دو مرتبه ضر مسیح زنده شد و ندرزها و ر هنماییها به و ریون خود د ش ودوباره به
2
نسمان ر
کفاره -۵عقیده
به عقیده نصر نی ها عسیی علیه لسدک در عوا دیگر مخلوقا به د ر کشیده شد و زان س رد ،لبته به
خا ر که خد وند تعالی ز ی رن بشر ر خیلی دوس د رد و ز زانب دیگر عادل س به همین خا ر
ر ک مرت ب سر یگانه خود ر بر نزا زهان ز ناهی ه ندک علیه لسدک در وق خوردن ز درخ
همان شده بود نزا دهد عیسی علیه لسدک به رضا کامل خود به د ر نویخته شد و توس نن با
3
خ ا و ناه غلبه اصل نمود.
عهد زدید :یعنی نزیل ،نزیل ها معتبر که کلیسا ها در قرن سوک میدد به نن عتر ن نمودند چهار
ند:
_1نزیل متی :متی ی ی ر شا رد ن دو زده انه بود که نزیل ر به زبان عبر نی و یا سریانی نوشته
بود.
22
تعین تعیلک مسی ی کسی ه ز میان همان هفتاد نفر که بر _2نزیل مرقص :نوسینده نن یو نا س
شده بود می باشد.
خود همر ه و صل که با بوس درسفر و قام بیب ویا تصویر ر بود یهود _ 3نزیل لوقا :و
ر یق بود و ز شا رد ن عیسی علیه لسدک نمی باشد.
_4نزیل یو نا :یو نا ر زمله و ریون بود عیسی علیه لسدک ر دوس د ش بعضی می ویند و
ی شخص مزهول له ویه بوده که در همان و یل نصر نی تنها رد بود که قایل به تثلیث و به لوهی
1
عیسی علیه لسدک ردیده بود.
دکتور بدر ن می رماید نزیل داهر ند زمانی س ز عیسی علیه لسدک مفقود ردیده و چیز ز نن
باقی نمانده س وننچه ر که مروز مسی یان به عنو ن نزیل با ـن نشنایی د رند به نویسند ان نن نسب
د ده شده س که ز میان ننها چهار نزیل ز معرو ترین ننها می باشد :متی ،مرقص ،لوقا ،یو نا که ننها
نازیل ر ر ز میان هفتاد نزیل نتخاب کرده ند با نن و ک ت ریک قر بل ه ز میان بردن بقیه
صادر کردند.
لبته برخی ز ین نزیل ها به زز سلسله م البی در باب سیرة و زند انی عبیب علیه لسدک نیس
فتارها و مو عد هک دربر د رد مه در برخی مو رد با ی دیگر بسیار تضاد د رند.
ر زس به تاری نگار ین نزیل ها و زبان صلی نمها و زبانی که به نن ترزمه شده ند ختدن ندر
نتساب ین نازیل به مؤلفان ننها تردید د رند شی رضا بسیار وزود د رد تی م ققان در مورد ص
در مزله لمنار ز د رة لمعارن ر نسه نقل می نماید که نازیل چهار انه مورد عتماد مسی یان سیصد
سال س ز ضر عیسی علیه لسدک نوشته شده ند.2
23
درس پنجم
24
صائبه
رو مدی شتند و به عباد ر و نصر نی تعرین صا به :صا به روه ر ویند که دین یهودی
نوردن د و بعضی فته ند که روه ر صا به ویند که کتاب زبور ر می خو ندن و خود ر به نن منسوب
1
من نمودند.
صا به مند یه میباشد ین ا فه خود ر به ی یی علیه لسدک و یگانه روه که ز ننها به زا مانده س
منسوب نموده و یشان ر یامبر خود می د نند.
بعد ز ر ن به و ن علی شان در زنوب عر ق هزر نموده تا ل ال در ننزا زند ی می نمایند و به ناک
صا به ب ایح شناخته میشوند.
که در سال ۱۹۶۴ک به یث ر یس رو ننان در بغد د کتر ر با شی عبدهللا بن ساک ز زمله یشان س
قام می نمود. قام د ش و درسال ۱۹۵۴هـ در خانه که زو ر سفار بری انیا در کرخ بغد د د ش
کتب ایشان
سریانی می باشد نوشته شده به لغ نزد ننان تعد د ز کتب مقدسه وزود د رد و به لغ سامیه که نزدی
س :
و در نن مبا ث بزر ی – ۱کتر ربا در مورد ین کتاب معتقد ند که ص یفه ها ندک علیه لسدک س
ز نداک ت وین عالک ،ساب مخلوقا ،دعا ها و قصه ها وزود د رد .
– ۲در س دیهیا :یعنی تعالیک ی یی در ین کتاب تعالیک و زند ی ی ی علیه لسدک وزود د رد .
25
– ۴سدره دنشماثا :ین کتاب یر مون تعمید و سو و ر ب ث می نماید.
– ۵کتاب لدیدنان :درین کتاب قصه ها و تصویر ها بعضی ز رو انیون وزود د رد .
– ۷تفسیر بغیرب :ین کتاب مخصوص به تشریح زسک نسان و ترکیب نن بوده و نیز عاک ها ر بیان
می کند که در مناسبا و مر سک مختلن دینی خورده می شود .
معتقدات ایشان
نمی کند و مخلوق به و نمی – ۱در صل به وزود خد وند ی تا ،خالق و زلی که و س و ر در
رسد عقیده د ردند.
لی ن بعد ز ین نن عقیده د رند که ۳۶۰شخص دیگر وزود د رد که کارها رورد ار ر نزاک می
دهند ین شخاص خد یان و لهه نیستند مل و رشته نیز نیستند ولی همه کار ها ر ز قبیل رعد،برق،
بار ن ،و ن تاب ،شب و روز و ...نزاک می دهند نن شخاص غیب ر می د نند و هر کد ک شان در عالک
نو ر ممل تی د رند.
ین ۳۶۰نفر مثل دیگر مخلوقا زنده خلق نشده ند و لی ن خد وند ننان ر تاک ر ته ند نمود و ننان خلق
شده به زنانی ز زنس خود شان زدو ت نمودند ریق و تناسل شان ین ور س که رد ز ننان کلمه
ر تلفد نموده در نثر نن زن ور امله شده ی ی ز ننان ر تولد می کند.
دل خد وند می د نند کن – ۴صا به مروز ر ر ک د نسته ننر ز زمله ت ریک نمودن چیزها
در سال به مد ۳۶روز ز خوردن وش های ه بر یشان دل س متنا می ورزند.
شان را بود ولی صا به می رماید که روزه در سال ۳۰روز با ین ندیک در کتاب لفهرس
مروز ننر تغیر د ده ند.
26
به ق س نشده باشد نزاک می شود زنای بیعی در نب ها زار که ز مزر هار با
هار ضرور د رد که نن با غو ه خوردن سه بار در نب زار با نی غسل نزاک میشود.
ر درین ال زایز نمی د نند . می باشد زیر قر لبته بدون قر
تعمید در ال و د ،ن ا ،و تعبد زتماعی و عید ها می باشد کسی ه بدون تعمید بمیرد و نزس بوده
لمس کردن نن ر ک میباشد بناء شخص قریب لمو تعمید نماید .
نزد ننان همیشه بودن در دوز وزود ند رد بل ه وقتی نسان می میرد یا زن برده می شود و یا به ا
کننده یعنی دوزخ و در نن زا به درزا متفاو تا ا شدن و ع ب می شود و بعد ز رو و به مأل
علی نتقال می نماید و رو زاوید ن بوده زسد انی میشود.
همچنان در یر ن در کنار نهر کارون و ر منتشر ند و در شهر ها سا لی یر ن مثل م مره ،نا ریه
هو ز ،شمشتر و دز ول س ون د رند.
و در زاها دیگر مانند بری انیا و مری ا و ر نسه نیز رسیده ند.1
27
درس ششم
28
آیین زردشتی
نسسن زردشتی قبل ز دهور سدک در منا ق یر ن و غانستان مروز ودر نقا ی ز ززیرة لعرب به
خصوص در سو ل عمان و منا قی ز یمن وغیره نفو ر و ن د ش ما س ز دهور سدک کثری
یرو ن ین نیین به سدک رویدند.
یرو ن ین دین به ناک ها بر و مزوس نیز یاد می شوند و ژه کبر در زبان سریانی به معنا کا ر س
که ز زانب دیگر ن بر ننها دق ردیده وکلمه مزوس که در قرنن نیز کر نن نمده در زیان ریایی
قدیک معنا خادک ر می رساند ما مروز بیشتر معنا نت رس ر در هان تد عی می کند مزوسیان
که و قعا مشر و نب رس بودند و به وزود دو انگی و نبرد نور و دلم باور د شتند بیشتر ز
زردش وزود د شتند وقبی که زردس نمد عقاید ننها ر منسوخ قر ر د د تو ید ر زانشین شر
رد نید ما س ز و باور ها شرکی دوباره بر یرو ن و غلیه نمود و تعالیک تو ید و ر به
ر موشی س ردند و به همین ساس س که س ز دهور سدک همان سک سابقه مزوس بر زردشتیان نیز
دق ردید.
ز زمله می ویند و زیاد توأک بوده س بنابر رو یا کتب زردشتی و د زردش با خو رق عاد
در هنگاک تولد نا ا به صد بلند خندیده س .
زردش ز هف سالگی تا انزده نزد یر مرد د نا به ناک برزین کورس د ن نموخ ودر سن بیس
سالگی عزل و وشه یر ر ختیار نمود و ز مردک منزو شد ودر ندیشه و تأمل قرور و تعد ز
ده سال ندیشه و نزو که توأک با کک خور و کن خو بی بود در سن سی سالگی به سر غ زامعه نمد
ومدعی شد که ز زانب هور مزد مبعوث ردیده تا مردمان ر به رست خد وند ی تا ور ه درس
هد ی کند و ند ر نی و فتار نی و کرد ر نی ر به ننها بیاموزد زردش چون دعو خود ر
نش ار ساخ رؤسا و رو انیون وق و ر من رن و بدعت ار خو ندند ما س منادر تی که میان
زردش و کاهنان صور می مو ق شد که شتاسم ادشاه بل وزاماسم وزیر و ر به یر نیین
خود قناع دهد.
چند سال بعد رزالب ادشاه تور ن زمین که بیع رس بود ز ادشاه بل خو س تا به دین زد د
بر ردد ما ن یر و در نتیزه زنگ ها خونین و و نی بین ر ین در ر که در ی ی ز ین
29
نفر تور نی در سن 77سالگی ی بود ،به دس که در تش ده بل مصرون عباد زنگ ها زردش
به قتل رسید.1
قبل ز دهور زردش نریا یان در ب رستی وشر به سر می بردند و به تعد د خد یان و رباب نو
معتقد بودند ما زردش خد یان نی ی ر دری خد من صر کرد وننر هو ر مزد یعنی سرور د نا
نامیده خد یان بد ر در ی خد من صر کرد وننر هریمن خو ند وکلمه دیو ر که ی ز و به معنی
خد بود مر دن کلمه غول و مر ه کننده قر ر د د و ز نن وق به بعد خد رس ر مزدیسنا ومشر
ر دیوسنا می نامیدند درباره ین ه یا زردش مو د خالص بوده یاشنو ،ختدن ندر وزود د رد و
عل ننهک ین س که در کتب مقدس زردش همیشه دو مبدأ خیر شر ،هور مزد و هر یعنی خود نمایی
می کند وبه درستی مهلوک نیس که هریمن مخلوق هور مزد س یا ین ه خود به ور مستقل ز زل
در هلو و وزود د شته ر قر ر باشد که هریمن مخلوق هور مزد نباشد معنای ین می شود که
ر چه ی ی ر نفرین وریگر ر ستای نماید ما ر هریمن مخلوق زردش به دو خالق معتقد س
ین می شود که زردش مو د وبه ی خالق عقیده د رد چنانچه در سدک هور مزد با شد نتیزه
شی ان به عنو ن منبس شر وزود د رد ما خود و مخلوق ون ریده خد س
همچنان ادیث رو ی شده ز یامبر صلی هللا علیه وسلک مبنی بر قبول ززیه ز مزوس ولزوک تعامل با
یشان همانند هل کتاب نیز همین ندر ر تایید و تقوی می نماید
ماک مال ز یامبر صلی هللا علیه وسلک رو ی می نماید که یشان در مورد مزوس رمودند« سنو بهک
سن أهل ل تاب» 4ترزمه :با مزوسیان مانند هل کتاب برخورد نماید.
ماک بو د ود ز بن عب اس رو ی می ند که رمود :هل ارس زمانی ه کتاب دین زردشتیان وستا ناک
زیاد ر د رد که به معنا علک و د ن س ،ز وستا مروز چنین بر می نید که ین کتاب ت و
ش بر شته ،تا نن ه به ش ل مروز در نمد ،و در بخ ز ین مزموعه چنین نمده س که به
30
نسخه نوشتند وس س در دو او در دو رمان شتاسب کتاب وستا ر بر رو دو زده هز ر وس
ز بین برد بعدها کسانی در کتابخانه قر ر د دند س ندر مقدونی س ز مله به یر ن ین در نسخه ر
در ا ده ها مانره برو رد زمان ش انیان و ساسانیان بخ باقی مانره ز نن کتاب ر با زودن ننچه
رد نور شد که به صور نور کردند سر نزاک در سده ها نزک وششک هزر بار دیگر ین کتاب
کنونی درنمد.
کتاب موزود بر نج بخ صلی تقسیک می شود _1ی سنا که به معنا نیای س و مشتمل بر هفتاد و
دو صل می باشد _2ویس ر که کشتمل بر 23صل س وداین دینی و خدقی یشو یان دینی ر بیان
می کند _3ش ها که به معنا نیای ها و منازا س _4خرده وستا که به معنا وستا کوچ
س _5و ندیر د که به معنا کتاب د د و قانون س .1
عبد ل ریک شهرستانی در باره زردش می نویسد :دین و عبار بوده ز رست خد وتر شی ان
و مر به معرون و نهی ز من ر و زتناب ز خبا ث به فته و ،روشنی و تاری ی دو صل متضاد
هستند که دنیا مرکب ز هر دو ننها می باشد وخد وند تعالی ،خالق نور ودلم س و و یگانه و بی
شری و بی همتا س و درس میس که دلم ر به و منسوب نماییک بل ه نور صل س و وزود
قیقی س و دلم تابس و س ........و مر و ر کتابی س موسوک به وستا که ننر تصنین نمود و
بعضی می وید بر و نازل شده س .3
لسزستانی ،بود ود ،سیلمان بن شعث سنن بو د ود دیث شماره .3042 2
31
ایمان به بهشت و دوزخ
ستو ر س کسان ه به دین زردشتی بر سه صل نی ی همین ند ر نی ،فتار نی وکرد ر نی
صول نی ی عنل کنند در عالک نخر مورد ل ن و ر م هور نزد قر ر ر ته و مست ق دخول در
بخش می شوند و برع س کسانی ه به بد ر نید و ند ر بد و فتار بر و کرد ر بر یشه کنند ،زایگاه
ننان دوزخ خو هد بود.1
بر هر زردشتی و زب س که در هر شبامه روز نج بار در یشگاه خد وند نماز بگز رد
خدقی زیاد درنن وزود د رد. خدقیا تاکید می شود وهمچنین دستور درین دیان بر رعای
32
درس هفتم
33
هندویت
تعریف دین هندویت :مزموعه ز معتقد دین توتمی ،بیع رستی ،رو رستی و معتقد دین
بود یی دین برهمایی و تزید دیگریس که توس برهمنان ز قرن ششک قبل ز میدد تا قرن ول
1
میدد به نن مل ق شده س .
به زنگزویان نریایی که درقرن انزدهک قبل ز میدد به هند نمده ند ولین تاسیس کنند ان دین هندوی
شمار میروند .
در قرن ششک قبل ز میدد دین هندوی توس کاهنان بر همه ترقی نمود ننان کسانی بودند که می ند شتند
در بیع ننان عنصر لهی وزود د رد.
بار دیگر در قرن سوک قبل ز میدد توس قو نین{منوشاستر} ترقی کرد.2
_1وید :مشهور ترین کتاب مقدس هندو ن وید س و نن به معنا د ن س که ز ریق سمس به
دس می نید وید ز ندر تاریخی رزشمند س ،زیر زند انی رهنگ،عقایدو سنتها نریایی ها ر به
صور خیلیها مفصل منع س کرده س ین کتاب به چهار بخ تقسیک شده که عبار ند ز :ریگ
وید ،یازور وید ،ساما وید نثار وید .
_2و انیشادها :کتاب به نثر بوده در شر وید به زبان سانس ری نوشته شده س ونن به معنا
صول تعیما سر ر نمیز س و مشهون ز تخید لسفی وعر انی ،ولی در هک برهک ونامندک و ر ز
تناقا س درین کتاب در باره سر ر هستی ،نغاز ن رین و د خد یان و و د ماده و صور
ب ث شده س .
س به زبان _3مهابهار تا :کتاب دیگر هندوها مهابهار تا یا هند بزرگ س و نن ز منانه
و نی میان شاهز د ان نریایی در روز ار ن قدیک سخن می وید سانس ری که در نن ز زنگ ها
مهابهار تا شامل 11000بی بوده ز زمله بزر ترین ماسه ها رزقی زهان به شماد میرود ین کتاب
34
ر بر همچنان خدصه کرده ،کتاب کوچ ی ز نن ترتیب د ده ند که بها ودکیتا یعنی نغمه لهی خو نده
1
می شود و در نن ی ی ز خد یان معرون هند موسوک به کرشنا مورد تقدیس و ستای قر ر ر ته س
تر ک قو نین مانو :قو نین مانو مزموع ز قو نین قوقی هندویی س که ز همه بیشتر مورد
صول هندو ن می باشد و در تثبی و تقوی رکان و ایه ها دین هندویی رول به سز یی د شته س در
تر ک ز نصایح مانه نیز به چشک می خورد به عنو ن مثال اع و د وزده انه ین کتاب اره
وزود و لدین و معلک ،توبه ،ر ستی صبر و ش یبایی ر ناک برد ولی دالمانه ترین قانون ه درین کتاب
د رد قانون کاس با بقا و قانون مربو به زن س .
در نیین هندویی ،در هلو تثلیث ،شر و چند خد یی نیز به ش ل بسیار زننده و ر ی دیده می شود
بیع ز قبیل ن تاب ،رعد ،بار ن و ستار ان ،درخ دریاها ،یو نا و تی چنانچه هندوها دیده ها
نل تناسلی نسان ر رست می کنند تعد د خد یان هندویی تا قرن ششک میدد به 330ملیون خد
2
میرسید
_2وحدت الوجود:
در تف ر هندیی ،وزود مساو با خد س و زز خد چیز دیگد وزود ند رد و زز وهر چه س مایا
خود صال و وزود قیقی ند رد بل ه همه چیز در و وزود د رد اند می یعنی موهوک بوده ،در
وید :خد کسی نیس که خارت ز وزود مایازا دور ز ین عالک وزود د سته باشد خد در همه چیز
سار و زار س .
قانون زز یا کارما :یعنی نداک کاینا لهی به عد ل خالص ستو ر می باشد عد لتی که تما و قس شدنی
س یا در زند ی دیگر باشد زمینهمان ور که د ر نزمای س د ر زز و اد نیز می باشد.
بو ل سن علی ل سنی ما خیر لعالک بان ا لمسلمین ص 69و زستارها در دین شناسی ص .76 2
35
میرود و در زسد دیگر که تناس رو :وقتی نسان و ا نمود زسد ناء نابود می شود رو
س ،د خل می شود و رو در ین زسد دوره زدید ر شرو م ابق عمال و در زند ی ولی
می کند.
ن دق :ز عمل نی و عمل اسد وبد زند ی زدید و دو باره به میان میاید تا در ین زند ی رو ندر
1
به عمال شته ن در دوره سابقه یا زر و اد د ده شود و یا ع ب کرده شود
_ 2زنی که شوهر و ا نماید بعد ز و دیگر زدو ت نمی کند بل ه در بدبختی همیشگی زند ی
کمتر ز مرتبه خادک و مزدور می باشد اهی زن نموده مورد هان وت قیر قر ر می یرد و مرتبه
بخا ر نزا ز ع ب و بدبختی که در نتدار رو س بعد ز شوهر خود ر می سوز ند در هند
قانون زدید ین کار ر ت ریک نموده س .
فال در الی ه هنوز ر ه ر ته نمی تو ند زا ز می د نند و اهی چنین _ 3دین هندو عقد ن ا ر میان
تفاق می تد که سر می میرد و دختر ز بتد زو نی بیوه می شود.
36
درس هشتم
37
دین بودایی
تعرین :بود یی دین س که دل قرن نزک قبل ز میدد ،بعد ز دین برهمنی در هند داهر ردید.
دین بود یی در دود سیزده قرن در هندوستان باقی میماند و در قرن هفتک میدد در هندوستان زا خود
ر به دین هندویی ن لیه نموده و در چین ،برما ،زا ان ،تب و دیگر کشور ها من قه به یشرو خود
2
د مه می دهد
افکار و معتقدات
که بشر ر ز غمها و درد های س _ 1بود یی ها عقیده د رند که بود سر خد س و همانا و
می یرد. نزا می د و ز ننان تماک ناهان شان ر و به دو
و تر نه می ویند :وقتی بود تولد شد باشند ان نسمان خوش ال ردیدند مدی ه بخا ر مولود مبار
ها خوشی سرودند.
_ 2عقیده د رند که بود بار دیگر به دنیا باز خو هد ش تا منی و برک ر به ننان باز رد ند.
38
-3عقیده د رند که بود یگانه موزود بزرگ زلی س و و ز نور س نور غیر بیعی و وس که
ز مرد ان ساب می یرد . 1بود در مر ل ولیه و دعو خود ز سخن فتن یر مون هد دور و
زتناب کرده ویار ن و ز یرین خود ر نیز ز زستزو خد نهی می کرد بار ی ی ز مرید ن ز و
موزود س ؟ بود ساک شد بار دیگر مرید رسید :نیا دنیا همیشگی س یا مؤق ؟ سو ل کرد نیا
و دنیا تعلیک دهک؟ نه هر ز من ف :نیا من تو فتک تا بیایی که تو ر در مورد بود بر مرید ن
ین بر ی نگفتک مرید ن من چنان ه مردک ر می کنند شما ر ن نید بل ه ین چنین ر نمایید که:
همه هستی درد س دنیا مصدر و منبس درد س زند ی ر ه و مصیر ز بین بردن درد می باشد.2
_3ی ی ز معتقد دین بود یی عقیده به{نیر ونا} س ین عقیده ز ریق دین بر هنمایی به دیان
بود یی ر ه یا ته س و نیر ونا در دین بود یی به معنا ال سعاد بار د یمی س یعنی بعد ز ین ه
رو نسان ز تنا سخا ممتد و و نی نزا یا در نن وق بدون نن ه به رو عالمی یوند ب ور
سعاد بار تنها به سر می برد.
دین بود یی در مورد نیر و نا که کشن قیق نن بر نسان نا مم ن س به ب ث و ت قیق نمی رد زد
و نند به ور مبهک می ز رد صرن معتقد می شود که نسان باآلخره به نیرو نا خو هد رسید و ین ایان
همه درد ها بر و خوهد بود و نه تنها نسان بل ه تماک عالک در نهای خود به نیرو نا عود خو هد
نمود.
ین د ستان بود ما ر به قصه یثاعورث یلسون یونان ملتف می سازد که و هک تناس عقیده د شته و
خود می ف مه من تا ال ش بار زند ی نموده ک و روز ز ر هی می ش که ی نفر سگی ر
مورد ل وکوب قر ر می دهد و بر ی می وید :ین سگ ر نزن که دوس بسیار صمیمی من در
3
زند ی قبلی ک بود و ال در نتیزه عمال خود در صور سگی به زند ی ماشته شده س .
_ 5دین بود یی ز یرو خود هیچگونه عباد و نماز ر نمی خو هد صرن و ر دعو می کند
بر ین ه در ی کسب معر باشد شزاع ر در ول میان خود ز دس ندهد قیق ر دوس د شته
باشد صابر و ثاب قدک باشد وزیبه خود ر بشناسد لتفاتی به غک و سرور ند شته باشد ،مهربان و عفو
کننده باشد. 4
39
بودائیت بعد از بودا
تقسیک ردید :بود ی قدیک و بود ی زدید. بود ی بعد ز بود به در بخ
ز نر و ندریاتی بو اصله نمی یرد که بود ی قدیک عبار ز نن بود ییتی می باشد که در هر شر ی
بر نن م هب زنوبی دق می ردد.
ما در بود ی زدید ار و ندیشه ها زدید ردیده س چنانچه لوهی ر قبول د رند بود ی زدید
به سبب و رد شدن در سرزمین ها و تمدن ها زدید دستخو تغییر و ت ول ردید و به شبخند ها
مختان تقسیک شد ی ی ز ین شعبه ها بر و د نی لهی و ین ه هللا زل زد له دنیا و سباب بقاء ننر به
وزود نورده و س ن ر با توزه به همان سباب رهای نموده عتقاد و باور کانل د رند شعبه دیگر می
نسانی ر در هر عصر و دوره بر ی ی ز نسانها که وق خود ر تنها به ند رند .که هللا تعالی کما
یو نی ب رهیزد قر ر می دهد ین نسان ختیار شده در عباد س ر می نماید و ز رضاء شهو
دهار رضای ز بعضی مردک یا غضب بر نمها بر ساسی عمال که نزاک می دهند در زایگاه و م ل
خد قر ر می یر روه دیگر دعا د رند که هللا تعالی به ش لی ز ش الی نیانی که بخو هد به زه
کامل ساختن و ا رد نیدنان قر ر می یرد.
ر خدص نماید با بشری بعضی ز یشان دعا د رند که بود رزند خد س و به ین زه نمده س
و ننر ز ناهان نزا دهد به مادر بود لقب مادر خد یان لقب د ده ند.
ما بود یان چینایی معبود ن بود یی ر در سی و سه معبود قر ر د ده ند و ین روشی س که قبل ز بود
1
بر نن قر ر د شتند
کرده ند تی به مرتبه خد یی بود خیلی ر _ 1م هب شمالی :یرو ن ین م هب در باره شخصی
و ر رسانیده ند.
مد یوبی ص .146 -145 ترزمه نصیر دیان و لفرق و لم هب لمعاصرة ص 1
40
روشها بود یی ها _2 .مزموعه خ به هایی که بود ننر یر د نموده س _3 .کتابی که کشتنل باصول
م هب و مشتمل بر اریس که م هب ز نن سر چشمه ر ته س .1
41
درس نهم
42
دین کنفوشیزم
تعرین :کنفوشیزک یا کنفوسیس ریان هل چین س ونن به ک یلسون کونفویسوسی باز می ردد.
یا شعایر عاد و تقالید دین دعو می نمود و در قرن ششک قیل ز میدد داهر شد و به سو
عاد و شعایر که چینیان ننر ز نیا و زد د خوی به میر ث ر ته بودند.
و به خاند ن بزر ی منسوب بود و در کدن و لی همین و ی بود در ضاب ربی ممتاز بود
ولی خود و در نتیزه زدو ت غیر شرعی بدنیا نمده بود و در سن سه سالگی قر ر د ش که در
و ا نمود یتیک زند ی نمود ولی بعد ز دو سال زدو ت در میان زن و شوهر زد یی نمد لبته سبب دق
شدید و در خورد و نو و لباس بود ننر زن ت مل کرده نتو نس علوک لسفی ر ز ستاد یلسون
بر تدریس صول لوتس صا ب م هب اویه ر ر وقتی به سن 22سالگی رسید مدرس
لسفه ر نشاء نمود شا رد ن رو ز ی بود تا ین ه به سه هز ر رسید و در میان ننها تقریبا 80نفر
ور بود که دما زکاو و نزا در ننان دیده می شد.
کنفوسیوس در چندین مقاک یفا ودیفه نموده به یث مشاور،به یث قاضی ،اکک ،وزیر کارعدلیه ودر
سال 476ق ک به یث ر یس لوزر ء تعیین ردید.
که تا نصن ش نمود و ز خود م هب رسمی و عمومی به زا باألخیر و در سال 479ق ک و ا
قرن بیستک علی وزود د ش .
کنفوسیوس مرد سخنور ،متو ضس ،خوشخو ،عدقمند به خو ندن و ت قیق بود به دبیا ،تاریخو موسیقی
رغب و ر د ش و می ف :دبیا خدق نسان ر تزکیه می کند ،تاری به و ند می دهد و موسیقی
زند ی ن ر مع ر و و ر میسازد.1
43
و شی چینگ{ کتاب شعر} لی چینگ {کتاب شعایر} و چون چیو{ بهار و خز ن} چهار کتاب ولی زین
1
تدوین سخنان شتگان س ما کتاب نزک تنها ار و سخنان خود کنفیو سیوس ر در بر د رد
معتقدات اساسی
که تعلق به خد وند،مد ه و رو ساسی همان س در نزد یرو ن ین دین معتقد
زد د د رد.
_1خد وند :به رورد ار بزرگ یا رورد ار نسمانی معتقد ند و در وق عباد به سو
و متوزه می شوند عباد و و ننزاک د دن قربانی ها بر و مخصوص ادشاه و مر ء
می باشد.
شان قربانی تقدیک می نمایند. ر تقدیس و تعدیک نموده بر _2مد ه :ننان مد
_ 2کنفو سیو در بخ خدق و دساتیر زدید ر یه کرده که نتیزه عملی ن نیل به ی زند ی
شر تمند نه می باشد و صد رد ر بر صد خانو ده و صد خانو ده ر بر صد زامعه
وم ضرور می د ند و زمامد ر ر به رعای شفق در ق و صد زامعه ر بر صد
رعی ر می خو ند و بر رمان برد ر بی چون و چر رزند ن ز در ن و زنان ز شوهر ن تاکید می
ورزد به عقیده و باید خوبی ر به سان وبد به عد ل اس د د.
ماد ر زایز می _3نیین کنفوسیس بر خدن دیان هند به زند ی خو بین بوده ،ستفاده ز نعما
د ند و بر تزکیه و تعالی رو ،تع ین و ت قیر زسک ر ضرور نمی د ند.
44
_ 4به زن و دوزخ عقیده ند رند بل ه صد به قیام عقیده ند رند زیر تماک سعی و کوش شان متوزه
زند ی دنیا بود و ین ه رو بعد ز بیدون شدن شان ز زسد ها کزا میدوند سو ل می کنند بار ی ی
ز شا رد ن ز ستاد کونفوسیوس در باره مرگ سو ل کرد ستاد در زو ب ف :ما هنوز زند ی ر
بررسی ن رده یک س چگونه مرگ بررسی کرده باشیک.1
کنفوسیوسیه تا ال در{ ر موز } ویا { چین ملی نداک زتماعی ر رهبر می نماید}.
در کوریا و چا ان نیز به نشر رسید ودر د نشگاه ها چا ان تدریس می شود و ین م هب ز زیر بناها
ساسی س که در کثر دول ها شرقی نسیا و زنوب شرقی نن در عصر میانه و عصر زدید زیر
بنا خدقی ر تش یل می دهد کنفوسیوسیه ز ستای بعضی دسفه غرب مثل یلسون لیسینتز و
یترنویل تیز بهره مند ردیده س .2
آیین شنتو
س ز خر ا و سانه ها ملی زا ان که ساس نن رو نیاکان ،و تعرین :دین شنتو مزموعه
بیع ،و زانور ن توتمی ر مورد رست و نیای قر ر می د دند سانه ها م کور قبل ز دیده ها
ورود کی بود یی به زا ان ،با وزود سابقه و نی کد ک ناک خاص وعنو ن معین ند ش ما بعد ز
نتشارکی بود یی ،زا انی ها ناک شینتو یعنی ر ه خد یان بر و نهادند تا با ناک و عنو ن مشخص بتو نند
زلو رو ت و شیو بود ر ر بگیرند.
افکار معتقدات
یرو ن نیین شنتو به خد یان بی شمار معتقدند ،و هر کد ک ز ننها ر کامی می نامند کلمه کامی بر هر کس
و هر چیز که در ندر یشان زیبا ،قو و خارق لعادة باشد دق می ردد در زا ان بر هر چیز و
هر من قه خد یی وزود د رد هک کنون رود اه توکیو در من قه قر ر د رد که به عقیده زا انی ها رب
لنو مسا ر ها ودو ومیو و درهمانزا مد ون س به فته رو یسور هیدینوشی کانو ،هش ملیون خد
همین ا درکشور زا ان مورد تقدیس و رست س وبر ساس ضرور و نیاز تعد د ننها رو به
ز ی می باشد.
45
بنابر سانه ها که در کتب مقدس شینتو کر س در قدیک یاک ده ها هز ر خد بر تصرن مور،
باهک زنگیده ند ،و با خره همه تسیلک رب لنو یا خد بزرگ شده ند خد یان شینتو همچو نسانها
1
د ر صفا مخلوقی می باشند متولد می شوند ،زدو ت می کنند ،می زنگند و ...می میرسند
به عقیده زا انی ها ،رو مرد ان بعد ز مرگ به خد یان تبدیل میشوند له باید در بر بر ننها نیای
کرد و رضای ننها ر به دس نورد ورنه به نسان می رسانند رو با مرور زمان ضور مؤثر خود
ر در و قعی ها زند ی ز دس می دهند وبه بلند کوهها یا عماق دریاها می روند و در ننزا با
خد یان و با بود ی زا می شوند و به زند ی خوی د مه می دهند ما در نغاز هر سال ی بار به معابد بر
می ردند ز ین زه زا انی ها می کوشند تا در مر سک سال نو در معابد ضود یابند و به خا ر
تر ک و تقدیس ننها نماز بگز رند.
عتقاد به مقدس بودن سرزمین زا ان ،و لهی بودن نسل زا انی ،و تقدیس و رست م ر ور به عنو ن
شد بر تش یل رت س رده ،رمان برد ر ،متعصب و میهن رس زا ان رزند خورشید ،نگیزه
نامیده می شد تقدیس و رست می ادو در زا ان در شته ها تا سال 1946به ور رسمی در قانون
ساسی دول نزانیده شده بود و مردک به نن ابند بودند درین مد م ر ور درزه خد یی وماور یی
د ش ما س ز نن ه زا ان در زنگ دوک زهانی ش س خورد دو سال بعد م ر ور هیروهیتو ناچار
شد که لوهی خود ر در یشگاه مردک نفی کند مروز رچه لوهی م ر ور ن ار رسمی ن ار می
شود ما ساده لو ان تا هنوز به ین خر ا عقیده مند هستند.
کتب مقدس
عقاید و سانه ها تایخی شینتو در دو کتاب زمس و تدوین ردیده س :ی ی ز نن دو کوزی ی ناک د رد
که به معنا کار نامه و دث کهن س ودر سال 712ک تالین ردیده س و دومی نیهونگی ناک د رد
که به وقایس زا ان ترزمه شده و درسال 720ک دید نمده س مهک ترین متن دینی زا ان کوزی ی س
ین کتاب در سه صل تندیک شده صل ول به د ستان ن رین و دید نمدن زا ان و چگونگی نزول خد یان
به زمین می رد زد صل دوک و سوک و دث تاریخی و سانه ها مربو یه خاند ن م ر ور ر
شر می دهد.2
46
جاهای نفوذ
دین شینتو ز روز ار ن بسیار قدیک و به یاد ماندنی دین ملی ژ ان بوده ،چنانچه تقویک زمانی خود نن ر
قبول کنیک به سال 660قبل ز میدد بر می ردد و سومین دین کهنسال زهان س .1
-1هیوک .ترزمه د کتد عبد لر یک و هی ص .239 دیان زنده زهان ز ر بر 1
47
درس دهم
48
اسماعیلیه
تعرین :سماعیلیه رقه که خود ر به سماعیل بن زعفر صادق منسوب مید ند در داهر ر د ر ن
هل بی می باشد و قیقت نابود ساخنن عقاید سدمی س .1
داهر وبا ن س .2 ین روه ی ی ز رقه ها با نی س که عقیده و باور د رند بر ین ه دین د ر
افکار ومعتقدات
ین رقه قایل به مام سماعیل زرند زعفر صادق ند و عقاید زالبی در باب تفسیر وتاویل د رند و
همین ها هستند که می ویند بر قرنن داهر وبا نی و بر هر با نی هک با ن س تا هفتاد ،بنا
اک و نیا و خبار بر تأویل س چنانچه ز کتب ناصر خسرو و مید لدین سن به خوبی کار ننها در
مشهور س .
4
49
ب :بتد دهور :بتد دهور ز دور ن س بن وشب د عی شرو می شود که دول سناعیلیه ر
در یمن در سال 266هـ تأسیس نمود عالیت شمال ریقا رسید و به تعقیب و ر یق علی بن ضل
دهود نمود و دعو نبو کرد و یرو ن خود ر ف که من بعد نماز و روزه بر شما را نیس .
ت :مر له دهور :ین مر له وقتی شرو می شود که عبید هللا مهد داهر شد و درسلمیه سوریه مقیک
بود بعد ز ننزا به شما ریقا ر ر نمود و در ننزا با یار ن و هم ار ن کتامه خود یوس و ز ننان یار
خو س عبیدهللا ولین دول ا می ر در مهدیه ریقا«تونس» تأسیس نمود و در سال 297هـ بر رقاده
سل ه یا ،بعد ز و ا می ها یهک برخود د مه د دند.
_ 2سماعیلیه شاشین :یشان همانا سماعیلیه نز ریه هستند که در شاک ارس وبدد شدق زایگزین بودند
در زنان رمان نز ر شخص ز ارس به ناک سن صبا نزد ماک مستضر به مصر نمده بود و چون
ارچه شدن سماعیلیه به دو روه دید به سو بدد ارس بر ش ودعو ر به سو ماک مستور شرو
نمود و در سال483هـ بر قلع لمو سل ه یا ودر ننزا دول سناعیلیه سز ریه شرقی ر تأسیس
نمود
_3سماعیلیه بهره«تازر» یشان سماعیلیه مستعلیه ند به ماک مستعلی قایل ند بعد ز و به آلمر و بعد
یب قایل ند یشان در هندو یمن زند ی می نند ننان سیاس ر تر کرده به تزار ز و به سر
رد ختند وبه هند رسیدند هندو های ه مسلمان می شدند نیز با یشان می یوستند بعد مشهور به بهره شدند
و بهره لفد هند قدیک س که مفهوک تازر ر اده می کنند.1
50
-۱سماعیلیه نغا خانی
ین روه در ثلث ول قرن نوزدهک میدد در ید ن دهور نمود و د عیان شان عبادتند ز _1:سن علی
شاه که نغا خان ول س ،و ر نگلیس در رهبر کودتایی ماش که بهانه بر مد خله شان باشد،
بناء و دعو به سو سماعیلیه نز ریه ر شرو نمود ،ز یر ن به غانستان و ز ننزا به بمبی تبعید
ردید لقب نغا ر هک نگلیس بریس ع ا نموده س و در سال 1881ک در ش .
_3م مد علی شاه سر نغا علی شاه که و نغا خان سوک س 1957-1885ک و قام در رو ا ر
ترزیح می د د و در ر ن و کنان دنیا شته بود ،وقتی می مرد خد ر با وزود نن ه س بزر «
صدر لدین» یا د ش به نو ده خود «کریک» وصی کرد و ین وصیت مخالن قانون سماعیلیه بود
زیر ننان به سر بزرگ وصی می کردند.
_4کریک که نغا خان چهاک س و مادر زون«بریار » نگلیسی تباد س و دروس خوی ر در
کشور سویس و ت صید عالی ن ر در د نشگاه« هار ارد» به ایان رسانیده س با وزود ین
سماعیلیه در شر ی کنونی و ر به کنو ن ماک چهل و دوک در سلسله یمه به رسمی می شناسند.
_4کسی ه ماک زمان خود صفانی نمی شناسد و ز و بیع نمی د شته باشد مو و مو زاهلی
س .
_5به ماک خود صفاتی ر نسب می دهند که و ر ننقدر با برده که کشابه به خد وند تعالی می سازند
و ر د نا علک با ن می د نند و نزک قه کسب خود ر به و ع ا می نمایند.
ت بیق می نمایند. ند و ننر در وقا خ ر نا _6معتقد به تقیه و نهان کار
51
انتشار و جا های نفوذ
و ل ،در ول سرزمین که بر نن سماعیلی ها سی ره و تسل د شتند ندر به تغییر وضا و رد
وعرا خود ،در مد زمان ویلی ،ز هک مختلن بوده س نفو ننان همه عالک سدمی ر در بر می
یرد ما به تش ید مختلن که در هر وق و زمان ز هک تفاو می کند.
لس و شمال ریقا بود مصر وشاک ر _2ا مه ها :دولتی ر ایه ز ر کردند که نتد د ز م ی
نیز قبضه نمودند مردک عر ق نیز به م هب شان ردن نهادند و در سال 540هـ بناک ننان بر منابر بغد د
خ به خو نده می شد لی ن دول شان به دس سل ان صد لدین سوبی برنگون ردند.
_ 3نغا خانی ها در نیروبی ،د ر لسدک ،زنزبار ،مدغاس ر ،کنغو ،بل ییء ،هند ،اکستان و سوریه
س ون د رند ومرکز رهبر عمومی شان شهر کر چی س .
به ین دو من قه زند ی ختیار نموده ند. _4سماعیلیه بهره در یمن وسو ل نزدی
دروز یا درزیه
تعرین :دروز ی رقه با نیه س که به لوهی خلیفه ا می ل اکک بامر هللا قایل هستند کثر عقاید
خوی ر ز سماعیلیه ر ته ند ین رقه به نشت ین درز منسوب س ز مصر نشأ کرد ولی به
زور به سو شاک هزر نمود عقاید شان مختلن ز چندین دین و چندین مف وره س همچنان به
زک بودن مخفی نگهد شتن ار خوی عقیده د رند.
_2مؤسس مباشر و قیقی ین عقیده مزه بن علی بن م مد زوزنی می باشد همین شخص بود که در
سال 408هـ خد یی ل اکک بامر هللا ر عدن نموده وبه سو نن دعو نمود و کتب عقاید درزیه ر تالین
نموده س ین شخص ز تر ک خاص درمیان روه درزیه خود ر س .
52
_ 3م مد بن سماعیل درزبی معرون به نشت ین ،که در وق تاسیس عقاید درزیه با مزه ی زا بود
ولی و در عدن نمودن لوهی ل اکک عزله نموده سال407هـ ننر سدن کرد که به ین سبب مزه
با ی قهر شده مردک ر در مقابل ت ری کرد ....بعد ً مزه دن قتل ر ر نمده به سال411هـ
به قتل رسید.
_4بهاء لدین بو ل سن علی بن م مد سموقی معرون به« لضین» و در زمان غیاب مزه411هـ
تاثیر زیاد درنشر ین م هب د ش .
مزه در دعو که در مرتبه بعد ز مزه _5بو بر هیک سماعیل بن اقر تمیمی د ماد و دس ر س
قر ر د رد.
زب می باشد. در رهبر در زیه و قیاد ولید زنید :که و رهبر علی شان و زانشین در
افکار و معتقدات
_ 1لوهی و خد یی ل اکو بامر هللا لمتقاد د رند وقتی ه و مرد فتند و غایب شده و باز خو هد
ش .
_2هل تماک دیان دیگر ن ر عموما ً و مسلمانان ر خصوصا ً خیلی بد می بینند ،خون ،مال و خیان با
یشان ر مبا می د نند.
ز نن بود ر منسوخ ساخته س . _3به ین عقیده ند که دین شان تماک ننچه ی
به زسد ز زسد صا ب _4به نتاس رو قایل ند و می ویند ثو ب وعقاب توس نقل کردن رو
نی بخ و یا تد تخ می باشد.
هیچ کس زازه خروت ز نن نیز نمی دهند. _ 6در روز ها هیچ کس ر در دین خود نمی یرند و بر
53
تقسیک می شوند ری سان، لن :رو انیون که سر ر ین روه به نن تعلق د رد رو انیون نیز به سه بخ
د نشنمد ن و سخاوتمند ن
ب :زثمانیها :ین ها کسانی ند که به مور دنیو توزه د رند که ین ها نیز به دو قسک تقسیک می شوند:
مر ء وزهال.
_3کتاب لنقا و لدو یر تالین عبد لغفار تقی لدین لبعقلی که در سال«900هـ» کشته شد .
_4لنقص ل نفی کتابیس که در نن مزه تماک شر یغ ر عموما ً و رکان نزگانه سدک ر به ور
خاص نقا نموده س .
زب سوسیالس مترقی لو رهبر ولید زنبد خیلی قو س که در ت نفو شان در لبنان ت
هیچ کس نهان نسی .1 زمس شدهاند ننها در زنگ لبنان بارز د شتند و دشمنی شان با مسلمانان بر
روه با نی س که در قرن سوک هزر به دهور رسید یرو ن نن ز عد شیعه تعرین :نصیریه ی
به شمار میروند که به لوهی علی رضی هللا عنه قایل شده و و ر به خد یی ی یر ته ند.
سن عس ر ،ز بعد ز و ،و رث علم ،و مربس ننها می ند رند که و درو زه یی به سو
شیعه بعد ز و می باشد
54
دعا یامبر و رسال ر نموره در ق مامان چنان ر نمود که ننان ر به خد یی نسب د د
زانشین و در رهبر روه م مد بن زنرب ردید بعد ز و بو م مد عبدهللا بن لزنان زنبدنی
زانسین ردید و ز قریه زنبدن ارس بود به نامها عابد ،ز هد و ارسی یاد می شد.
_2سین بن علی بن سین مد ن خصیبی متولد 260هـ .و با ستاد خود ز مصر به زنبدن نمده و
زانشین و در رهبر روه ردید ،و مای دول خمد نیه در لب زند ی نمود و بر نصیریه
دومرکز یزاد نمود که ول نن در لب تود به دیال م مد علی زلی ودیگر در بغد د به ریاس علی
زسر بعد مرکز بغد د توس مله هدکو به بغد د نابود ردند
قیه منتقل ردید ری س نن بو سلید میمون سرور قاسک بر نی تعیین ردید مرکز لب به
_4م مد مین غالب ویل :و شخصی نصیر توده در دور ن سغال سوریه توس ر نسه ی ی ز
رماندهان نن به شمار میر ،کتاب «تاری لعلویی» ر تالین نمود ودر نن ز ریشه ها دین رقه
خوی ص ب می نماید.
افکار و معتقدات
_1نصیر علی ر رورد ار می د نند دهور رو انی و در زسد زسمانی انی مثل دهور زبر یل در
صور وش ل بعضی شخاص س .
بود. _2دهور« علی رورد ار» در صور ناسو تنها بخا ر أنس و لف د دن مخلوقا و بند ان
_3عبد لر من قاتل ضر علی رضی هللا عنه ر دوس د رند و ز و دهار دضامند می نمایند
لبته به ین ند ر که و هو ر ز ناسو نزا د ده س بعضی ز ننان می ند رند که علی بعد ز
زد شدن ز زسد که و ر مزبوس ساخته بود در مهتاب س ون ختیار نمود و دیگر ن شان معتقد ند
که س ون و در ن تاب می باشد.
_4معتقد ند که علی ضر م مد صلی هللا علیه وسلک ر ن رید م مد صلی هللا علیه وسلک سلمان
ارسی و سلمان ر ا ،یتیک ها نزگانه ر ن رید که ننان عبار ند:
ب :مقد د بن سود :و ر رورد ار و خالق مردک و متصرن رعد ها می د نند.
55
نسان. د :عثمان بن مدعون :ودیفه د ر معده ،ر ر زسد و مریا ها
56
درس یازدهم
57
بابیه و یا بهائیه
ندر ستعمار روس ،نگلیس و یهودی بابیه و یا بها یه رکتی س که در سال{1269هـ 1844-ک} ت
عالمی ،بخا ر اسد ساختی عقاید مسلمانان ز بین بردن و د ننان مصرون ساهتن شان ز قضایا
ساسی نشأ نمود.
_1قرة لعین {1269- 1230ک} و زن بد ر تار من ر ی بود که ز نزد شوهر ر ر نمود و در
زستزو متعه شد سال 1292هـ در م لس عدن نمود که شریع سدنی منسوخ شده س و درهمان
سال شاه یر ن عد م نمود .
_2ی یی علی ،بر در بهاء و ملقب به { زل } س با بر در در زانشینی { لباب} منازعه نمود و به
همین سبب ز و کتابی د رد بناک { رو } بر در با و خیان کرد وننر با یرو ن به قتل رسانید.
افکار و معتقدات
_1بهایی ها عقیده د رند که باب س که همه چیزها ر به کلمه خود خلق نموده س و مبدأ و منبعی
س که ز و تماک شیاء داهر ردیده س .
س ننهک به و ع ب ق بر رو ند و می ویند که اد _ 2قایل به تناس و زاوید بودن کا ینا
ش لی که شباه به مر خیالی د رد.
_3عدد { }19ر ر نی می د رند تعد د ماه ها ر { }19می رد نند عدد روز ها هر ماه ر هک {}19
می د نند.
ما هند ،چین و ارس قدیک _4قایل به یامبر بود کنفوسیوس ،بر هما ،رزدش و مثال شان ز
ند.
58
_9می وبند دین باب ناس شریع م مد صلی هللا علیه وسلک س .
_10قیام ر به داهر شدن بهاء تاویل می کنند قبله شان در شیر ز س .
_11ز ین ه ضر م مد صلی هللا علیه وسلک خاتک لنبیین و نخرین یامبر ن س من ر س و دعا
می نمایند که و د مه د رد و در مقابل قرنن ریک کتابی هک تالین کرده ند.
پروزیت
تعرین :رویزی رقه یس که در قبی بیس ز رن غدک مد رویز تاسیس ردید و بر ننها سک
قرننیها یز دق می شود زیر شعار شان ینس که قرنن بر ما کا ی س و ز دیث من ر ند.
59
ز منصب با ند بر خور د ر شد و بعد ز ستقدل اکستان مشاور ری س زمهور اکستان م مد علی زنا
قر ر ر .
ین بود که سبنا لقرنن {بر یشان مانند دیگر ن در زمان مردک ر به قرنن ر می خو ند و شعار
ما قرنن کا ی س } و دیث مصدر تشریس شده نمی تو ند.
نا فته نماند که غدک مد رویز مؤسس ین کفر و عقیده نبود ین عقیده ز قبل وزود د ش و توس
دیگر ن نیز م ر شده بود مانند غدک نبی مشهور به عبدهللا ز ر لو متو ا 1914ک و مد لدین
نر تسر متو ا 1936و ا د أسلک لزر زبور متو ا 1955ک.
عنو ن ولی دعو غدک مد رویز ین عق یده ر بیشتد تقوی نمود تا زای ه رقه به وزود نمد ت
رویز ها و در شام ین عقیده ،د ا و مای نن زیاد تد نمود و مخلصانه کار می کرد.
کتاب ها
مد رویز ر و عقیده نوشته شده س مربو به غدک مشهود ترین کتاب ها که در مورد ین نو
می شود که قر ر یل س :
افکار و معتقدات
ار ز زی سن د رند و معتقد بر ین ند که مصدر تشریس ق قرنن س . _1
و _9ننها ق به م رما قایلند که کر نن در قرنن ریک نمده س و قرنن کریک ر م ابق به خو ه
اک قرننی مؤق س .1 هو خودشان تفسیر می نمایند و می ویند
چنانچه ز ب اث دشته معلوک ردید ه روه رویز ها غلب در هند اکستان می باشند ودر ننچه
زند ی می کنند علی لخصوص در نو ی نزاب و شهر هور اکستان.
قادیانیت
رکتی س که در سال 1900ک به نقشه و ر ستعمال نگلیس ،در نیک قاره هند تعرین :قادیانی
یزاد ردید و هدن نن دور ساختن مسلمانها ز دین شان و علی لخصوص ز ریضه زهاد بود تا در
نقابل ستعمار ر ن عک ز نگلیسها و دیگر ن بناک سدک قیاک ن نند.
نهاد و مرید ها ر نگلیس بر سر _2نور لدین ،خلیفه و زانشین ول بر قادیانی ،تات خد
ر نمودهد ز زمله تالیفا و صل لخ اب س . یرو
میر قادیانی ها در هور ،منادر ننان ،زاسوس ستعمار و مدیر به زبان نگلیسی _3م مد علی :و
نمود.
_4م مد صادق :مفتی قادیانیان که ز زمله مؤلفا و خاوک خاتک لنبیین می باشد.
سیرة مهد و کلم لفصل می باشد. مد بن غدک :ز تالیفات _5بشیر
افکار و معتقدات
_1معتقد ند که غدک همان مسیح موعود می باشد.
_2معتقد ند که خد وند لعیا باع روزه می یرد و نماز می خو ند ،خو ب می کند {.....تعالی هللا عما
یقولون علو ً کبیر ً } خد وند عالی و برتر س ز ننچه به و نسب می دهند.
سدک سو ل و زو ب ل ا ف لبرویزی . یدر ب هللا لقر نیون تاریخهک نشأتهک و نر ؤهک ص 11-10و ز ندرس نترن 1
61
نگلیس زبان س زیر با و به زبان نگلیسی سخن می وید. و _3قاریانی معتقد س که خد
_4قادیانیها معتقد ند که نبو به ضر م مد صلی هللا علیه وسلک ختک نشده بل ه زار بوده خد ند
یامبر ن ر سب ضرور رسال می د رد ،و غدک مد تهترین تماک یامبر ن می باشد.
نگلیس وم نگلیسی رد ختند ،زیر وم _6عقیده زهاد ر لغو نموده به اع کور کود ند
به ند ر ننان به نص قرنن ولی ألمر یشان می باشد.
_7تماک مسلمانان به نزد ننان کا ر ند مگر کسی که در قادیانی د خل شود همچنان کسی ه به غیر
قادیانیان زن دهد و یا ز غیر ننان ز یرد نن شخص نیز کا ر می باشد.
در ماه ربیس ول 1394هـ موقن ر ب ه عالک سدمی در قبال ین رقه م ابق با ماه ر یل سال
1974ک کنفر نسی بزر ی ز رن ر ب ه عالک سدمی در شهر م ه م رمه د یر شد و در نن نمایند ان
سازمان ها بین لمللی سدک ز تماک وشه و کنار عالک ضور یا تند و کانفر نسی م کود کفر رقه
قادیانی و خروت ننر ز سدک عدن نمود و ز مسلمانان زهان خو س تا در بربر خ ر ین دیده به
مبارزه بر خو سته و ز د د وستدد با ننان دس کشیده و مرده ها ننان ر در مقبره ها مسلمانان د ن
ن نند.
رزند ر کرده و دعا تنوده س که{ لعیا باع} و سر خد س .2 _6و به خد وند نسب
62
انتشار وجاهای نفوذ آن
بخ بزرگ ین روه مروز در هند و اکستان زند ی می نمایند تعد د ند ز ننان در سر یل و
کشور ها عربی هک هستند و در هر شهر که هستند با هم ار ستعمار بر بدس نوردن مر کز
ساس ،کوش می نمایند.
ین رک در قاره ریقا و در برخی ز کشور ها عربی عالی ها سترده د رند وتعد د مرشد ن
و دعوتگر ن ننان در ریقا به بیشتر ز نچ هز ر نفر میرسد که ین خود هم ار زها ستعمار با
ننان ر تأکید می نماید ،وم نگلیس برخی ر د ز ین روه ر به عنو ن ر ن عالی دتبه در شب ه
ستخبار تی خوی ستخد ک می نماید ین در دعو به سو م هب خوی ز تماک سباب و وسایل ستفاده
می کنند و بری انیا کانال تلویزونی به ناک لویزون سدمی عال س که د ره نن به عهده قادیانی ها می
باشد.1
63
درس دوازدهم
64
کمونیزم
تعرین :کمونیزک ی م هب ل اد میباشد که مبنا نن بر ل اد بوده وماده ر ساس تماک شیاء می د ند
ین زب توس مارکس و نگلز در نلمان قدک به دهور نهاده در نقدب بلشوی ی ،که در سال ۱۹۱۷ک
در روسیه ،به ر یهود به ر ه تاد قو ر توس نت و نهن توسعه یا مسلمانان ز رن ین
زب خیلی زیاد متضرر ردیدند و قو می هک بود که توس نن ز صف ه تاری نابود ردیده س .
شتر کیه لخر یه و لتشر کت – ۱صل ألسرة – ۲لخاص و لدول – ۳لثنا ی ی ل بیع – ۴
لعلمی .
-۳لینن :و ی شخص خلیها سنگدل ،مستد وکینه توز با بشر بود در سال [۱۸۷۰ک] تولد و در سال
[ ۱۹۲۴ک] در ش ،بعضی ت قیقا نشان میدهد که لینن در صل یهود بوده و ناک و هک یهود بود
بعد به سک روسی که به نن مشهور س خود ر مسمی کرد ،درین کار و با تروتس ی مشابه د رد.
زیاد لینن کسی س که کمونیستی ر نا نموده مورد زر قر ر د د کتب ،سخنر نی ها ،و نشر
سک[م موع لمؤلفا ل بر ] زمس نور شده س 2. د رد که مهمترین ننها د رمزمومه ت
زوزین ادیو نو ت زوزا شف ی۱۹۷۹-۱۹۵۴[ ،ک] و س رتر زب -۴ستالین :ناک صلی
کمونیستی و ر یس نن بعد ز لینن بود در سنگدلی ،دلک ،دی تاتور و ر ر به رأ و ندر خود
شهر د ش و در اکساز دشمنان خود شان ریقه قتل و تبعید ر ختیار می نمود عمل رد های
اضر بود تماک مل ها ر قربان سازد ،بار همسر باو ین ر ثاب نموده که به خا ر خود
مناقشه نمود بنابرنن و ر به قتل رسانید.
ی تروتس ی :در [۱۸۷۹ک] تولد شده و در سال[۱۹۰۴ک] به ر ستالین ترور ردیده س و
"بروشتاین" میباشد و بعد ز نن مور زنگی به و س رده شد و بعد به یهود بود و ناک صلی
65
زب ز زب خر ت ردید لبته ین کار به خا ر نن بود که مید ن به ستالین تهاک عالی ضد مصل
خالی شود که بعد به خا ر کامد و تدبیر ترور ر سنزیده و ر به قتل رسانید1.
۱ت اد شورو – ۲چین -۳چ سو کیا -۴مزهارستان – ۵بلغاریا – ۶ولند – ۷نلمان شرق - ۸
ٖرومانیا – ۹یو وسدویا – ۱۰لبانیا -۱۱کویا
معلوک س که دخول کمونیزک در دول ها م کور ز ریق زور نت و تسل ستعمار بود ز همین
زه کثر ملتها ین کشورها بعد ز نن ه کمونیزک ر د نستند در غک و ندوه مض رب ردیده همیدند
که ین نن زن ردوس نیس که بر شان وعده د ده شده بود بنابرنن شور ها و نقدب ها که اه
ینزاه و اه ننزا داهر میگردد شرو شد چنانچه در ولند ،مزارستان ،زلسلو کیا به وقو یوس
همان ور دو دول کمونیستی ر نمی یابی که میان شان تفاق اید ر وزود د شته باشد.
شان تی در بدل دین مر نان و نزمند ننان بر دو ک قدر در کشور ها سدمی ز زهل بعضی
ستفاده نموده ند.
مزانا ر ن عالک بخا ر نتشار م هب خوی دول ها کمونستی میلیونها کتاب و نشریه ر در تماک
توزیس می نمایند.
می زهانی میباشد کوش وم ننان همی یمان د رند و در ر ه ت قق خو ب دیرین شان که همانا
نمایند و به نن مردک ر بشار می دهند2.
عقاید و افکار
– ۱ن ار ز وزود خد وند متعال و ز تماک غیبیا ،و قول نمودن به ین ه ساس تماک شیاء ماده س
شعارشان ین بود که :به سه کس یمان د ریک :مارکس،لینن،و ستالین وبه سه چیز کا ر هستیک هللا ،مل ی
شخصی ،لعن خد وند بر ننان باد.
– ۲با دیان دشمنی نموده و ننر وسیله در د ک ند ختن قو ک ،و خادک نداک سرمایه د ر و م ریالیزک و
بقه مدلوک بوده و به دین ستثنا می د نند ولی ز ین میان یهودی ر ستثنا نموده می ویند یهود ی
خود ضرور د رند تا قوق غصب شده خوی دوباره عاده نمایند.
66
– ۴در مقابل ماده و ریق تولید ،کار نزد شان رزشی ند رد تمامی تغییر که در عالک می نید به ندر
ر ،تمدن و ثقا نیز ز ده یشر قتصاد میباشد. ننان همه نن نتیزه تمی تغییر وسایل تولید س
نع اس سباب تولید میباشد. – ۵می ویند :خدق ز مور نسبتی بوده که در قیق
ر ننزا مزالی ند رد ،نزد ننان در ر ه رسیدن وم مینماید کار قو ک توس نهن و نت – ۶با
به هدن ز هر ونه وسیله ستفاده کردن زا ز س .
بقه کار ر قایل بوده بشار به وم زهانی می دهند نداک کمونیستی به مقابله و – ۸به دکتاتور
شد باور د شته در ر ه بر نگیختن کینه و دشمنی میان کار رد ن و بقا دیگر کوش می نمایند.
نن دیگر ن همه یهود بودند -۱۰م تب سیاسی ول نقدب بلشوی ی ز هف نفر تش یل که به زز ی
و ین خود ند زه رتبا میان کمونیستی و یهودی ر داهر می سازد .
مید ند بنابر نن -۱۱مارکسیس رتبا خانو د ی ر ن ار نموده ننر سبب تقویه زامعه سرمایه د ر
ضرور می د ند که زا ننر ختد زنس شغال نماید1.
-۱۲بر رسیدن به هدن خوی ز هیچ کار به هر ند زه که کار زش و خر ب باشد متنا نمی
عالک[ ]۷۵٪کار مهمی ورزند ،و هدن شان هک عبار ز ننس که تماک زهان کمونستی ردیده وت
نیس ولی مهک ننس که ی ربس باقی نن کمونس ردد ین قانون ر ننان در دور ن نقدب و بعد ز نن
در روسیه ت بیق نمودند همچنان در چین و منا ق دیگر که ملیون ها نسان ر هد کردند تزاوز ننها بر
غانستان بعد ز تزاوز شان در زمهوری ها سدمی دیگر مثل بخار ،سمرقند ،و بدد چنچنیا و
همین قاعده زنای نگیزه د خل میشود. شرکس نیز ت
عهد ش نی و ترور نمودن ها ستفاده می نمایند – ۱۴بر ز بین بردن و دور کردن مخالفین ز زنای
و لو که ز عضا زب شان هک باشد2.
مر ،ص .۶۴-۶۳ لموسوع لمیسرة ،ص ، ۲۹۲-۲۹۰و لسر ان 1
67
درس پانزدهم
68
جهانی شدن
ر زهان ساز ی ی نقلی ز و ژه نگلیسی { }GOLBALIZATIONمی باشد که به معنا
یر نمودن و ستر بخشیدن به چیز س تا زمانی که همه زا ر ر بگیرد.
ها سر زمین و در ص د :عبار ز :کنار نهادن همه مو نس و اصله ها ز میان مل
ها و رهنگ ها مختلن ...تا ز ین ریق همه ننها بصور تبدیل شوند .
زهانی ساز به مفهوک زدید بیشتر عربی شدن ،مری ایی شدن و ستعمار ز ریق
کوکاکو می باشد چر که در ین مفهوک ی کشور رهنگ کنار می ز رد و به ور
مستقیک رهنگ غربی و مری ایی ر زایگزین رهنگ خود می سازد.
ابعاد جهانی شدن:
ر چه بنا به برخی تفسیرها شدن عمدتا د ر ماهی قتصاد س ما زنبه ها سیاسی و
رهنگی نن نیز و زد همی ر و ن ند در و قس زهانی شدن ر یند عامی س که بعاد
مختلن یا نسانی ر دربر می یرد با نمود ها سیاسی ،رهنگی ،قتصاد ،قوقی،
1
ت نالوژ ،م ی ی و زتماعی س .
69
کر م بشر و بر ساس مسؤلی و ت لین همگانی بنا ردیده س که همه ننان در
عبودی و بند ی خد وند تعالی و بین ندک شری ند همان ور یامبر سدک صلی هللا علیه
وسلک در ز لود رمودند :مردک همه خد یشان ی ی س و در تان ی ی س هیچ
عربی بر عزمی و هیچ عزمی بر عربی و هیچ سفید وس برسیاه وس و هیچ سیاه
وس بر سفید وستی برتر ند رد مگر به تقو .
و یلللللن همانلللللا م للللللب سللللل کللللله قلللللرنن کلللللریک در خ لللللاب بللللله عملللللوک ملللللردک ننلللللر در
نی ۱۳سورة ل زر مورد تا ید قر ر د ده س :
یلللللا أیهلللللا لنلللللاس إنلللللا خلقنلللللاکک ملللللن کلللللر و أنثلللللی و زعلنلللللاکک شلللللعوبا و قبا لللللل لتعلللللار و
إن أکرم ک عندهللا أتقاکک إن هللا علیک خبیر.
وللللللی بلللللا وزلللللود ین للللله قلللللرنن کلللللریک در نیللللل کریمللللله مسلللللاو ر همللللله زانبللللله میلللللان
نسلللللانها بیلللللان ملللللی د رد ملللللا خصوصلللللیا ملللللل هلللللا ر نادیلللللده نگر تللللله سللللل ،چلللللر
کللللله قرنن لللللریک تصلللللریح نملللللوده کللللله خد ونلللللد تعلللللالی ننلللللانر شلللللعوب و قبایلللللل مختللللللن
قر ر د ده تا همدیگر ر بشنایند.
مللللللا زهللللللانی شللللللدن همانللللللا سللللللل ه سیاسللللللی ،قتصللللللاد ،رهنگللللللی ،و زتمللللللاعی
مت لللللده مری لللللا بلللللر زهلللللان بلللللویژه مشلللللرق زملللللین و زهلللللان سلللللوک ،بلللللا خص نیلللللا
زهلللللللان سلللللللدک ز ریلللللللق برتلللللللر عللللللللک و ت نوللللللللوژ ،قلللللللدر کوبنلللللللده و عدلللللللیک
ندلللللللامی ،م انلللللللا وسلللللللیس وسرسلللللللاک نور قتصلللللللاد و دیلللللللد اه سلللللللل ه زویانللللللله
که خود ر نقا و م ور زهان می بیند ،میباشد.
بنلللللابرین زهلللللانی شلللللدن بللللله معنلللللا معاملللللله ی لللللی بلللللر در بلللللا بلللللر در دیگلللللر ،ن لللللور
کللللللله سلللللللدک ملللللللی خو هلللللللد نیسللللللل و نیلللللللز معاملللللللله و رتبلللللللا همتلللللللا بلللللللا همتلللللللای
نن وری للللللله لللللللر د نز د و شلللللللرین در تملللللللاک زهلللللللان ملللللللی خو هنلللللللد نیسللللللل بل للللللله
معامللللللله نقللللللا بللللللا بللللللرده ن ،بزر للللللان بللللللا کوچ للللللان و مسللللللت برین بللللللا متضللللللعفین
سللللللل ملللللللروزه زهلللللللانی شلللللللدن در نشللللللل ار تلللللللرین صلللللللورت بللللللله معنلللللللا غلللللللرب
ساختن زهان س .
70
مختصر به صور س ز بیان برخی خ ر و تهدید ها زهانی ساز غربی زک س
بعضی ز ر ه ار ها مقابله با ننر بیان نما یک:
سدمی – ۱تاکید بر فد هوی
و تصمیک یر سیاسی – ۲ستقدل در بین
– ۳ت قق بخشیدن به رشد قتصاد
– ۴تدوین ستر تژ رویارویی
سدمی و تقوی دعو – ۵ستر
ستبد د – ۶رهایی ز اکمی
سدمی – ۷تقوی بید ر
– ۸کنار نهادن ختد ا
قوق شهروند -۹رعای
ریضه زهاد. 1 یا – ۱۰
تهدید های و تاثیرات منفی جهانی سازی
– ۱مری ایی کردن زهان
– ۲همین قو نین زهانی
– ۳همین رهنگ غربی
– ۴همین شرک ها غول ی ر
– ۵باز ر نز د
71
موقف ملتها در مقابل جهان سازی
ر چه در بسا ز کشور ها غربی مردمانی ه به قیق زهانی ساز ی برده ند ولی با
وزود ین ه غربی هستند و مید نند که ین نو ندیشه ها و سیاس به نفس بشری نیس در
مداهر زیاد شتر نمده و صد نفر خوی ر ز زهانی ساز بر ز نموده ند
ولی در شرق بو ژه شرق سدمی مردک به ونه ها مختلفی تقسیک شده ند:
– ۱بخشی کس انی ند که وب ار غربی بوده و هر دیده غربی ر به بسیار رمی
امیل ستقبال نمایند خو ه ین دیده بار نور یدز ،سارس و تی نفلونز مرغا و تف
ها و سر نزاک برده ساز مل ها باشد .
– ۲بخ دوک کسانی ند که با هر دیده خارزی علتا و تفصید مخالف می کنند ننان هر
چه ر که ز ده غرب باشد نمی یرد که ین رز دید نیز ز ده ندیشه سالک نیس ،زیر
چنین ار نتیزه ب ث و ت قیق علمی نبوده ،بل ه ز ده تعصب و خود ر ی س و نتیزه
مثبتی هک در قبال نمی د شته باشد.
– ۳قسک سوک ر کسانی تش یل میدهد که ننان غرب ر مانند نژد هایی مید نند که کنون بر
همگمان سی ره نموده و نمی تو نند که با ننان مخالف نما ید ننان برید ندر ند که ر چه
زهانی شدن به نفس ما نیس ولی نمی تو ند با نن مخالف ورزید و یا مقابله نمود ،زیر تهدید
ها قتصاد ...ننانر تسلیک به یر هر نو سیاس و ندیشه خارزی نموده و خود ر
م و مزبوری ها نموده ند.
ین نو ر د کامد هوی خوی ر ز دس د ده و سر تسلیمی ر ختیار نموده ند ولی
ین نو ندیشه با نز د و شخصی نسانی کامد در تضاد قر ر د رد.
– ۴قسک چهارک ر مردمان با د ن و شرقیان معتقد تش یل میدهد ننان هر دیده د خلی و
خارزی ر با هک و در ت قیق و م ابق رموده هللا تعالی()
مسؤلی خود ر در نموده ،بر زامعه خوی مور مثب و با رز ر ختیار نموده و
مور منفی زمانی به وت خود می رسد که ز سایر مدنی ها ستفاده نموده و هر چه نفس
ر ته و ز نن ستفاده نما ید و هرچه مخالف هوی وس ننر م ابق ضرور ها خوی
یمانی و رهنگی وس ننر به دور گند.
72
درس شانزدهم
73
اسالم و جدیدیت یا مدرنیسم
مفهوم مدرنیسم :کلمه (مدرن) ز و ژه تین ( )MOD0بمعنی همین ن ر ته شده و
روشهایی نوینی س بر زند ی که همین آلن ر یج می باشد و مقابل نن سن ،و سن
ر یی س که مقصود ز نن بین ها و ر ه و رو ها قدیمی بر زند ی س در
تعرین تزدد یا مدرنیسک می تو ن ف که مدرنیسک یعنی بعد ز همین آلن و نقد و عتر ا
س بر بین ها و ر ه و رو ها موزود در تد بر بهتر و با تر بودن ز وضس
1
موزود س .
افکار و نظریات مدرنیسم :
– ۱ساس ندریه مدرنیسک که نسان سعاد و کامیابی ر در نباد ساز زهان بیرون ز
خود تغیر نن بر و ق خو سته های می زوید و ز همین رو در صدد باز شناختن بیع و
سل ه یا تن بر نن س .
ز د به علوک تزربی و رشد علوک ساینسی و ن نور زدید.م – ۲توزه بی
– ۳هر ننچه که در تقابل مدرن شدن قر ر یرد ز دین ،دب ،عرن و سایر سنن ز نن
باید شته شود.
و د دن به خرد در ت لیل همه شیا موزود در بیع – ۴عتماد به عقل شهر و صال
ماور ء بیع .
هد ن مدرنیسک
ر ی ،نسان ر ی ،دنیا ر ی و نز د خو – ۱علک ر ی ،روشنف ر ،ماد
– ۲دین ستیز و عرن ستیز
– ۳تزدد ر ی به صور نهضتی بر یزاد تغیر و ت ول یا نو کردن نر ء و عقاید دینی
.لتبه در بتد ء ین روند در خصوص کلیسا بود ما بعد به دیان دیگر نیز سر ی کرد وبه
وزه کشوره ها سدمی هک که ز سو ین ر دی ه بی دین بودند و دشمنی با دیان
د شتند سر ی نمود.
عیوب و خالها :
74
ز ننزا ی ه مدرنیسک به نیازها بنیاد نسان توزهی ند شته و بیشتر برنیاز ها ماد و
زود ر تمرکز د رد زهان زدید ر به ب ر ن ها ساسی رو به رو کرده س ،بزر ترین
خد ی که در ین رز ر وزود د رد ینس که بزر ترین نیاز نسان که نر م رو ی
س با وزود ره مدرنیسک ز بین می رود زیر که همه نسانها ر مزبور می سازد که
یا و زند ی باید ز همه رز ها دیگر بگ ریند و همه بخا ر ر س نیاز بر بقا
خود تد بی وقفه و شبانه روز د شته باشند که ین مر در کشور ها که بیشتر ت
ر د ردیده و بخا ر ین ه تاثیر مدرنیسک قر ر د رند باعث یزاد مش د رو نی بر
خود ر ساز ار با زمان بسازند ز هر ونه رو ب رز ها،دین و رهنگ شته در
نتیزه باعث نار تی وزد ن و در یر رو ی ردیده که نر م ر ز ننان ر ته س .
اسالم و تجدد گرائی (مدرنیسم)
می تو ن ف که صول و نموزه ها سدمی با مدرنیسک مخالف نش ار د رد .ز ندر
قیق در همه یا بشر تنها تزربه و س س وبر شناخ مدرنیسک ر ه دریا
بیع بی ز ند زه به رو تزربی هتماک د رد ما ندر به ین ه تو نا ی تزربه تنها
من صر به عالک بیع و ماده لس س ین وضعی باعث شده که در درس
زمزموعه نداک هستی به دس نیاید .همچنان ین ه در ندیشه ها سدمی زایگاه و همی
ی تعد د ز مفاهیک ب ور ق عی و غیر قابل تردید یر ته شده س که زا هیچ نو ش
و تردید در نن نیس .در الی ه در مدرنیسک هیچ صل مسلک و مقدس م ر نیس .
همچنان ین ه در سدک با وزودیه نر م و ر اه ایز همی میباشد ما وسیله نیل نسان به
سعاد خرو س لی ن سدک به دنیا ی که موزب شود ندمی به ور ه یو نی و
ر موشی خد بلغزد در ستیز س .در الی ه یگانه هدن مدرنیسک ستفاده ز م انا
دنیو بر نر م و ر اه مؤقتی س که ننهک چنانچه قبد ش نتیزه به بار نمی نورد .
دیگر ین ه سدک با تعریفی که مدرنیسک ز عقل ر ی ،علک م ور و نز د در د
بیعی نسان نا ساز ار س و بر هر کد ک تعارین ویژه د رد که با ر و نیاز ها
همر ه س .زیر عقل در نموزه ها سدمی د ر منزل و س و در قیق رهنما
1
ندمی به سو سعاد و خیر خرو و دنیو س .
75