Begrijp wat je leest

Na dit hoofdstuk:
• Weet je wat de
inleiding van een
tekst is
Gezondheid
• Weet je wat
scheidbare
werkwoorden zijn
• Kan jij in een
tekst scheidbare
werkwoorden
herkennen
• Ken je veel
woorden over
gezondheid en de
gezondheidszorg
• Kan je sneller een
tekst lezen
• Kan je snel
informatie in een
tekst vinden
• Kan je snel
informatie vinden
in een overzicht

L EKKER
L ezen op A 2
 1 Introductie

1 Je gaat een tekst lezen over opname in een ziekenhuis.

a. Welke woorden ga je in de tekst lezen, denk jij?

b. Schrijf de woorden op, overleg met je medecursist en bespreek de woorden
met de groep.

2.2 Welke woorden zijn het belangrijkst denk je?

© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

2
 2 Verken de tekst
2.1 Kijk naar de tekst bij paragraaf 3? Wat voor tekst is het?
Kies één van de tekstsoorten.

a. Een folder b. Een bijsluiter

c. Een brief d. Reclame

Waarom is jouw antwoord goed?

2.2 Doel: Je wilt meer weten over bezoektijden in het ziekenhuis.

Hoe ga je deze tekst lezen?
a. Ik kijk alleen naar de kop van de tekst.
b. Ik lees de hele tekst van boven naar beneden.
c. Ik zoek in de tekst waar die informatie staat.

2.3 Zoek nu snel informatie over bezoektijden in de tekst op de volgende

bladzijde. Hoe heb je de informatie gevonden?
a. Ik heb de tekst gelezen tot ik het woord bezoektijden vond.
b. Ik heb gelet op de tussenkopjes
c. Ik heb gezocht naar tijden zoals 8.00 uur
d. anders, namelijk

2.4 De inleiding
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

In de inleiding lees je waar de tekst over gaat. Lees onderstaande inleiding en

bespreek met je medecursisten waar de tekst over zal gaan.

Opname in het IJsselstad ziekenhuis

U moet geopereerd worden en in ons ziekenhuis blijven slapen. In deze
folder leest u wat u mee moeten nemen. Ook geven wij hier informatie
over de voorbereiding.
Wij hopen dat u snel weer beter bent.

Bron:

Opname in het IJsselstad ziekenhuis

U moet geopereerd worden en in ons ziekenhuis blijven slapen. In deze folder geven wij u
alle informatie die u nodig heeft.

Wat regelt u vooraf?

Contactpersoon
Wijs binnen uw familie of vrienden een contactpersoon aan. Het ziekenhuis weet dan aan
wie het informatie mag geven over u. Geef de naam en het telefoonnummer van de contact-
persoon de eerste dag van uw opname door aan de verpleegkundige.

Medicijnen
Het is belangrijk dat wij weten welke medicijnen u gebruikt. Vraag aan uw apotheek een
medicijnenlijst en neem die mee naar het ziekenhuis.

Nuchter
Voor een operatie moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u voor de operatie niet mag eten en
drinken.
U mag wel:
• Een beetje eten tot 6 uur vóór de opnametijd, bijvoorbeeld één snee brood met jam,
maar zonder boter.
• Water of thee drinken tot 2 uur vóór de opnametijd.
Voorbeeld:
U moet om 15 uur in het ziekenhuis zijn. Dit wordt ook wel de opnametijd genoemd. U mag
dan vanaf 9.00 uur niets meer eten. Vanaf 13.00 uur mag u niets meer drinken.

Wat neemt u mee?

• Uw Zorgpas
• Een geldig identiteitsbewijs
• Makkelijke kleding, een pyjama en een ochtendjas
• Shampoo, een tandenborstel en tandpasta
• De medicijnenlijst
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

Bezoek
Er mogen niet meer dan twee mensen tegelijk bij u op bezoek in het ziekenhuis. Blijft u een
week of langer in het ziekenhuis? Dan kan uw bezoek een weekkaart kopen voor het parke-
ren. Dit kost €12,50 per week.

Bezoektijden
De bezoektijden zijn:
• Iedere werkdag van 14.30 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 20.00 uur
• Op zaterdag, zondag en feestdagen ook van 10.30 tot 12.00 uur

4
 3 Lezen
3.1 Lees de tekst (349 woorden). Probeer de tekst in 5 minuten te lezen.

! Ken je veel woorden uit deze tekst niet? Maak dan eerst de extra oefeningen.

3.2 Luister naar de docent en lees mee.

3.3 Luister naar de docent en onderstreep welk woord de meeste nadruk krijgt.
1. Wij wensen u een prettig verblijf toe.
2. Als je gezond wilt eten, moet je niet altijd hetzelfde eten.
3. U mag water drinken tot twee uur vóór de opnametijd.
4. Het kan prettig zijn om te lezen, te puzzelen of naar muziek te luisteren.
5. De bezoektijden zijn van 14.30 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 20.00 uur

3.4 Nu ga jij voorlezen.

Voorbereiden: Lees één alinea stil voor jezelf door.

Doen: Lees de tekst hardop in jouw groepje voor.

Let bij het voorlezen op:

• punten, komma’s en vraagtekens;
• de goede intonatie;
• het belangrijkste woord in de zin.

Hoe ging het? Geef elkaar feedback en vraag de docent om feedback.

Lees de tekst nog een keer rustig door.

© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

5
 4 Begrijpen
4.1 Zijn deze zinnen waar of niet waar volgens de schrijfster van de tekst.
Streep het verkeerde antwoord door.

1. Ziekenhuispatiënten moeten een contactpersoon hebben. Waar/niet waar

2. De apotheek in het ziekenhuis maakt de medicijnenlijst
van de patiënt. Waar/niet waar
3. Mensen die geopereerd worden, moeten nuchter zijn. Waar/niet waar
4. Patiënten mogen twee bezoekers per dag ontvangen. Waar/niet waar

4.2 Vragen. Kijk in de tekst voor het goede antwoord.

Als het antwoord niet precies in de tekst staat, bedenk dan zelf welk antwoord het
beste bij de tekst past.
Markeer in de tekst waar je jouw antwoord hebt gevonden.

1. Een medicijnenlijst kunt u opvragen bij

a. de huisarts
b. de verpleegkundige
c. de ziekenhuisarts
d. de apotheek

2. Jan wordt om 16 uur geopereerd. Hij moet om 13 uur in het ziekenhuis

zijn. Tot hoe laat mag hij nog drinken?
a. tot 7 uur
b. tot 10 uur
c. tot 11 uur
d. tot 14 uur

3. Jan is geopereerd. Zijn vrouw en twee kinderen willen ’s avonds bij hem
op bezoek. Mag dat?
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

a. Ja, maar niet alle drie tegelijk

b. Ja, maar niet op zaterdag
c. Ja, van 18.30 tot 20.00 uur
d. Nee

6
 4.3 Welke woorden van oefening 1 stonden in de tekst?

4.4 Vul de woorden in die in de onderstaande tekst ontbreken.

Kijk niet in de tekst maar probeer zelf een goed woord in te vullen.

Contactpersoon
Wijs binnen uw familie of vrienden een aan. Het ziekenhuis
weet dan aan het informatie mag geven over u. Geef de
en het telefoonnummer van de contactpersoon de dag van uw
opname door aan de verpleegkundige.

Bezoek
Er mogen niet dan twee mensen tegelijk bij u op
in het ziekenhuis. Blijft u een week of langer in het ?
Dan kan uw bezoek een weekkaart voor het parkeren. Dit kost
€ 12,50 week.

4.5 Kies het juiste woord. Omcirkel het goede woord.

1. Met deze informatie kunt u zich/zelf goed voorbereiden op uw opname.

2. Geef de naam en het telefoonnummer van de contactpersoon aan/door
aan de verpleegkundige.
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

3. Vraag/neem een medicijnenlijst op bij uw apotheek.

4. Vanaf 13.00 uur kan/mag u niets meer drinken.
5. Bezoek is leuk, want/maar ook vermoeiend.

7
 5 Tempo lezen
Doe de quiz over gezond eten.
Je hebt één minuut. Lukt het om alle vragen te beantwoorden?

1. Wortels zijn goed voor je ogen. waar / niet waar

2. In een glas appelsap zit minder suiker dan in een glas cola. waar / niet waar
3. Je hebt genoeg aan drie glazen drinken per dag. waar / niet waar
4. Het is belangrijk om elke dag te ontbijten. waar / niet waar
5. De hele dag door eten en drinken is niet goed voor je
tanden. waar / niet waar
6. Chocoladekoekjes zijn gezond voor tussendoor. waar / niet waar
7. Alle groentes zijn groen. waar / niet waar
8. Je kunt gezond eten zonder vlees. waar / niet waar
9. Fruit past bij een gezond ontbijt. waar / niet waar
10. Na één hapje weet je of je iets niet lekker vindt. waar / niet waar

Zoek nu in één minuut de goede antwoorden bij de vragen.

Vul in A, B, C, D, E, F, G H, I of J.
1. 2.
3. 4.
5. 6.
7. 8.
9. 10.

De antwoorden:
A. waar: Het is goed om elke dag fruit te eten. Als je bij het ontbijt fruit eet,
ben je al voor de helft van die dag klaar.
B. waar: Als je wakker wordt, heeft je lichaam lange tijd geen eten gehad.
Met het ontbijt krijgt je lichaam weer nieuwe energie.
C. niet waar: Je hebt wel zes glazen drinken nodig per dag.
D. niet waar: Worteltjes, tomaten en paprika zijn bijvoorbeeld niet groen,
maar het zijn wel groentes.
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

E. waar: In worteltjes zit een stofje dat goed is voor je ogen, huid en weerstand.
F. waar: In het meeste eten en drinken zit suiker of zuur en dat is slecht voor
je tanden.
G. niet waar: In appelsap zit evenveel suiker als in cola.
H. waar: Maar eet dan wel extra van andere producten zoals eieren, tofu,
bonen, noten.
I. niet waar: Je weet pas echt of je iets niet lekker vindt als je het vaker hebt
geproefd.
J. niet waar: In chocoladekoekjes zit veel suiker en vet wat je niet nodig hebt.
Je kunt beter een stuk fruit eten als tussendoortje.

8
 6 Focus
6.1 Scheidbare werkwoorden
Opbellen, opendoen, dichtdoen, opnemen, aanzetten, doorgaan zijn allemaal
voorbeelden van scheidbare werkwoorden. Scheidbare werkwoorden bestaan
uit twee stukken; een werkwoord en een woord er voor.

Opbellen
Jan belt Tanja op.
Jan gaat Tanja opbellen.
Jan heeft Tanja opgebeld.

Opendoen
Tanja doet de deur open.
Tanja wil de deur opendoen.
Tanja heeft de deur opengedaan.

a. Bedenk samen met je medecursist zo veel mogelijk scheidbare

werkwoorden. Welk groepje heeft de meeste gevonden?

b. Zoek de scheidbare werkwoorden in de tekst ‘Opname in het IJsselstad

ziekenhuis’? en schrijf ze op.

c. In de onderstaande zinnen ontbreekt steeds een deel van het

werkwoord.
Vul het juiste woord in.
1. Het maakt mij niet .
2. Kijk uit. Let even !
3. Bereid je goed op het examen.
4. We gaan voetballen. Doe je ?
5. Neem jij je laptop morgen ?
6. Die jas is niet duur. De prijs valt me .
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

7. Denk je over de toekomst?

8. Als je het niet snapt, leg ik het nog een keer .
9. Hoeveel mensen nodig je ?
10. Zet die doos daar maar .

9
 6.2 Zoek de woorden op in de woordzoeker

• AANRAKEN • AANZETTEN • AFDROGEN

• BINNENKOMEN • DOORGAAN • INVULLEN
• MEENEMEN • NEERZETTEN • OPENGAAN
• OPETEN • UITGLIJDEN • UITKIEZEN
• UITNODIGEN • VASTMAKEN • VOORDOEN
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

10
 6.3 Schema’s en overzichten
In het plaatje zie je een vergelijking tussen zorgverzekeraars.
Bekijk het overzicht en beantwoord de vragen.

Verzekeraar Vrije Beoordeling Premie p/m

zorgkeuze

€ 93,95

€ 96,90

€ 98,75

€ 99,95

€ 100,95

€ 102,00

€ 102,35

a. Welke verzekeraar is het goedkoopst?

b. Hoeveel premie betaal je per maand bij de Univé?
c. Welke verzekeraar heeft de beste beoordeling?
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

d. Welke verzekeraar heeft twee verzekeringen?

e. Welke verzekering is het duurst?

11
 7 Terugkijken
7.1 Welke nieuwe woorden heb je geleerd?
Schrijf 10 worden op die je heb geleerd in deze les. Het mogen ook woorden zijn die
je nu beter begrijpt dan voor deze lessen.

1. 2.
3. 4.
5. 6.
7. 8.
9. 10.

Maak met vier van deze woorden zinnen.

7.2 Kijk terug naar hoe je hebt gelezen in dit hoofdstuk.

Omcirkel het goede antwoord.

a. Ik weet wat een inleiding van een tekst is.

Ja nee een beetje

b. Ik kan uitleggen wat een inleiding is.

Ja nee een beetje

c. Ik kan scheidbare werkwoorden in een tekst herkennen.

Ja nee een beetje
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

d. Ik kan in een overzicht de goedkoopste verzekering vinden.

Ja nee een beetje

e. Ik heb veel geleerd over opname in een ziekenhuis.

Ja nee een beetje

7.3 Gaat een ziekenhuisopname in jouw land anders dan in Nederland?

Bespreek de verschillen.

12
 © Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

13
Extra oefeningen
 1 Woorden
1.1 De onderstaande woorden moet je kennen om de tekst te begrijpen.

Staan er woorden bij die je niet begrijpt?

Lees eerst de zin en probeer te bedenken wat het woord betekent. Weet je het
niet? Vraag het aan een medecursist en kijk in je woordenboek, of kijk op
www.mijnwoordenboek.nl.

Woorden Ik ken het Ik ken dit woord (niet) goed.

woord goed Dit is de betekenis of vertaling.
Maak een zin met het woord.
Geef de naam en het
telefoonnummer door aan de
verpleegkundige.
Haal bij de apotheek een
medicijnenlijst.

Voor de operatie moet u nuchter

zijn.

Deze folder geeft informatie over

opname in het ziekenhuis.

De opnametijd is voor deze patiënt

15 uur.

U hoeft overdag niet in een pyjama

te lopen.

Lezen of muziek luisteren geeft

ontspanning.

U mag niet meer dan twee

bezoekers tegelijk ontvangen.
Bezoek is leuk maar ook
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

vermoeiend.

14
 1.2 Tegenstellingen.
Wat is het tegenovergestelde van de volgende woorden?

spanning
verstandig
belangrijk
geldig
nodig

1.3 Welk woord hoort er niet bij?

Streep het woord door dat niet in het rijtje hoort.

1. opname – polikliniek – bezoektijden – ambulance

2. huisarts – verpleegkundige – politieagent – chirurg
3. bloedneus – ongeluk - keelpijn - oorontsteking
4. taxi – ambulance – politiewagen - brandweerwagen
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

15
 2 Lezen
2.1 Lees de tekst en onderstreep de woorden die je niet kent.
(328 woorden) Probeer de tekst in 3 minuten te lezen.
Een gesprek met de tandarts
T = Tandarts H = Hugo van Dam
T Goedemiddag meneer Van Dam.
H Goedemiddag.
T Komt u binnen.
H Ja, oké
T Zo, hoe is het moet u?
H Goed.
T U komt vandaag voor controle, toch?
H Ja, dat klopt.
T Nou, neemt u plaats, dan zal ik eens
kijken of u uw gebit netjes heeft
onderhouden het afgelopen half jaar.
Heeft u nog klachten?
H Ja, ik heb af en toe een beetje last van
mijn kiezen linksonder.
T Ik ga een beetje blazen. Dan kan ik
goed zien hoe de vullingen zijn en dan
kan ik ook naar het tandvlees kijken.
Want het tandvlees is natuurlijk net
zo belangrijk als het controleren van
de vullingen en of er geen gaatjes zijn.
Met het ouder worden moet je steeds
meer op je tandvlees letten.
H Oké, en wat ziet u links onderin?
T Links onderin, daar zit een grote
oude vulling. Als ik die vervang, dan
2.2 Wanneer ging Hugo van Dam voor het laatst naar de tandarts?
a. Hugo is nog nooit naar de tandarts geweest
b. Een half jaar geleden
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018
c. Dat staat niet in de tekst
2.3 Heeft Hugo last van zijn tandvlees?
a. Ja
b. Nee
c. Dat staat niet in de tekst
2.4 Wat gaat de tandarts op 9 oktober doen?
a. Een afspraak maken
b. Het gebit controleren
c. Een vulling vervangen
16
gaat de pijn denk ik weg. Daarvoor
moeten we wel een andere afspraak
maken. Helaas is vandaag de assisten-
te ziek, dus ik zal zelf met u de
afspraak maken.
H Dat is goed.
T Even kijken. Zijn er nog dagen die het
beste uitkomen?
H Nou, dinsdag en donderdag komt
eigenlijk het beste uit.
T En maakt het uit op welk deel van de
dag?
H Ja, het liefst een beetje aan het einde
van de middag.
T Aan het einde van de middag, even
kijken. Het kan bijvoorbeeld op dins-
dag 9 oktober om vier uur ’s middags.
H Ja, da’s goed.
T prima, dan schrijf ik het voor u op.
Dan kunt u dat thuis in de agenda
zetten. Mocht u niet kunnen, bel dan
even een paar dagen van tevoren af.
H Dat zal ik doen. Hartstikke goed en
bedankt.
T Dan zien we elkaar 9 oktober.
H Tot de volgende keer.
T Tot ziens. Dag meneer Van Dam.
H Dag.
 Goed lezen in drie stappen

Kijk naar de tekst en geef antwoord op de volgende vragen:

1 Vóór het lezen

a. Wat voor soort tekst is het?
b. Waar komt de tekst vandaan?
c. Kijk naar de titel, de tussenkopjes en de plaatjes.
d. Waar gaat de tekst over?
e. Wat weet je over dit onderwerp?
f. Lees de eerste zinnen. Hoe gaat de tekst waarschijnlijk verder?
g. Hoe moet je deze tekst lezen: globaal, zoekend of intensief?

2 Tijdens het lezen

a. Denk vooruit. Wat staat er, denk je, in de tekst?
b. Let op belangrijke woorden (als, omdat, want, en, of, eerst, dan)
c. Begrijp je een woord niet? Lees door en zoek de betekenis in de tekst.
d. Zie je een schema of tabel? Kijk goed naar wat er aan de bovenkant en links
aan de zijkant staat.

3 Na het lezen
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018

a. Wat is de belangrijkste zin van elke alinea?

b. Waar gaat de tekst over?
c. Wat heb je van de tekst geleerd?
d. Wat kan je met de informatie doen?
e. Wat wil je nog meer over dit onderwerp weten?

17
© Ellis Delken en Sandy Posthumus Meyjes, 2018
Ontwerp: Jet Peters, Klofje ontwerp, klofje.nl

ISBN 9789082757804
90000 >

9 789082 757804