Russia's Invasion of Ukraine: Economic

Challenges, Embargo Issues and a New

Global Economic Order Paul J. J.
Welfens
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/russias-invasion-of-ukraine-economic-challenges-em
bargo-issues-and-a-new-global-economic-order-paul-j-j-welfens/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Russia Resurrected: Its Power and Purpose in a New

Global Order Kathryn E. Stoner

https://ebookmass.com/product/russia-resurrected-its-power-and-
purpose-in-a-new-global-order-kathryn-e-stoner/

China, Russia, And Twenty-First Century Global

Geopolitics 1st Edition, 3rd Impression Edition Paul J.
Bolt

https://ebookmass.com/product/china-russia-and-twenty-first-
century-global-geopolitics-1st-edition-3rd-impression-edition-
paul-j-bolt/

Smart Cities: Issues and Challenges: Mapping Political,

Social and Economic Risks and Threats Anna Visvizi
(Editor)

https://ebookmass.com/product/smart-cities-issues-and-challenges-
mapping-political-social-and-economic-risks-and-threats-anna-
visvizi-editor/

New Challenges for Macroeconomic Policies: Economic

Growth, Sustainable Development, Fiscal and Monetary
Policies Gilles Dufrénot

https://ebookmass.com/product/new-challenges-for-macroeconomic-
policies-economic-growth-sustainable-development-fiscal-and-
monetary-policies-gilles-dufrenot/
Economic and Social Development of Bangladesh: Miracle
and Challenges 1st Edition Yasuyuki Sawada

https://ebookmass.com/product/economic-and-social-development-of-
bangladesh-miracle-and-challenges-1st-edition-yasuyuki-sawada/

Witchcraft in Russia and Ukraine, 1000-1900: A

Sourcebook Valerie A. Kivelson

https://ebookmass.com/product/witchcraft-in-russia-and-
ukraine-1000-1900-a-sourcebook-valerie-a-kivelson/

The Tripartite Realist War: Analysing Russia’s Invasion

of Ukraine Danny Singh

https://ebookmass.com/product/the-tripartite-realist-war-
analysing-russias-invasion-of-ukraine-danny-singh/

Putin's Wars and NATO's Flaws Paul Moorcraft

https://ebookmass.com/product/putins-wars-and-natos-flaws-paul-
moorcraft/

The New Oxford Handbook of Economic Geography Gordon L.

Clark

https://ebookmass.com/product/the-new-oxford-handbook-of-
economic-geography-gordon-l-clark/
Russia’s Invasion of Ukraine
Economic Challenges, Embargo Issues
and a New Global Economic Order

Paul J. J. Welfens
Russia’s Invasion of Ukraine
 Paul J. J. Welfens

Russia’s Invasion
of Ukraine
Economic Challenges, Embargo Issues, and
a New Global Economic Order
Paul J. J. Welfens
European Institute for International Economic
Relations (EIIW)/Schumpeter School of Business
and Economics
University of Wuppertal
Wuppertal, Germany

ISBN 978-3-031-19137-4    ISBN 978-3-031-19138-1 (eBook)

https://doi.org/10.1007/978-3-031-19138-1

© The Editor(s) (if applicable) and The Author(s), under exclusive licence to Springer
Nature Switzerland AG 2022
This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the
Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifically the rights of
reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microfilms or in
any other physical way, and transmission or information storage and retrieval, electronic
adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or
hereafter developed.
The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this
publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are
exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for general use.
The publisher, the authors, and the editors are safe to assume that the advice and information
in this book are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither the
publisher nor the authors or the editors give a warranty, expressed or implied, with respect
to the material contained herein or for any errors or omissions that may have been made.
The publisher remains neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and
institutional affiliations.

Cover image credit: Anton Petrus/Getty Images

This Palgrave Macmillan imprint is published by the registered company Springer Nature
Switzerland AG.
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
 Preface

Russia’s invasion of Ukraine on February 24, 2022, was a turning point

for Europe and the global economy. This latest phase of the war of aggres-
sion against Ukraine (after the 2014 invasion and annexation of Crimea)
represents a breach of international political trust by President Vladimir
Putin by way of an attack on Ukraine and its 44 million inhabitants, an
invasion that was quickly followed by the uncovering of potential war
crimes. Within six weeks of the 2022 invasion, around five million
Ukrainians had already fled abroad, fleeing destruction, suffering, and
death. Russia has not succeeded in achieving the expected quick victory
over Ukraine, as communicated to his domestic audience by President
Putin, nor has his rather strange expectation that Russia’s troops would be
welcomed as liberators by the people of Ukraine materialized. In addition
to the military aspects of the Russo-Ukrainian war, a new international
economic war has also broken out in the context of the massive Western-­
led sanctions as well as Russian counter-sanctions.
The economic debate and analysis concerning what economic sanctions
would be optimal when it comes to the energy sector—concerning oil and
gas—has been somewhat controversial in Germany and many other
European Union (EU) member countries as well as in the US, the UK,
and indeed elsewhere. Particularly in Germany and the EU, as well as in
the US, issues surrounding an energy import embargo are critically dis-
cussed with regard to Russia. In the media, it is repeatedly pointed out
that EU energy imports from Russia are largely financing its war expendi-
tures. What at first thus sounds like a plausible view to hold, it is not really
convincing on closer examination. What would be the effects of a gas

v
vi PREFACE

import boycott by the EU or a conceivable EU import tariff on Russian

gas exports to the EU? If Germany or the EU as a bloc were to be affected
by gas embargo decisions taken in Russia—concerning exports—or taken
within the EU itself concerning Russian imports—which would result in
gas shortages for households and industry, how would one cope with the
problems of a short-term gas shortage or stark gas price increases? The oil
import embargo announced in June 2022 by the EU will be largely inef-
fectual, as Russia will be able to sell oil no longer sold in Europe to cus-
tomers elsewhere, such as in Asia.
If, for example, one wanted to significantly reduce the use of gas in
electricity generation, one would have to counter the problem of a gas
shortage by using more coal in electricity generation. However, this would
lead to a strong increase in CO2 emissions in the EU energy sector, which
should actually be prevented in view of the EU’s goal of achieving climate
neutrality by 2050. The Russo-Ukrainian war thus brings many problems,
including an important one for the entire world—beyond the conceivable
threat of war: namely, that the goal of climate neutrality is now much more
difficult to achieve than before. This means that, in a broader sense, the
costs of war are very high not only for Ukraine and Russia but also for the
entire global economy. Yet if these war costs—broadly defined—are indeed
so high, if there are indeed global effects, why—from the point of view of
intelligence services and the scientific field—was the potential for a full-­
blown war between Ukraine and Russia not taken much more seriously
much earlier? Why was the war not prevented—or to put it bluntly: who
are the culprits in this war?
Among the interesting insights of this book is not only a much broader
view of the Russo-Ukrainian war than is usually the case in the publica-
tions that have appeared so far. Rather, there are also additional insights
offered herein, which are, however, sometimes of a peculiar nature: for
example, for just €18, one could have read the French book by Michel
Eltchaninoff, a professor of philosophy, in 2015, which provided funda-
mental and disturbing information on the development of Vladimir Putin’s
ideology. Incidentally, the author of these lines was astonished to find out
in the course of researching this book—as presumably will the vast major-
ity of the readership of this book be—that state visits by Russia leaders to
the UK only take place every 129 years; and that this was apparently con-
sidered quite sufficient in London and Moscow. There was evidence of
some willingness for improvement from the British side as Prime Minister
Cameron visited Moscow in 2011, but this thawing of diplomatic
 PREFACE vii

relations already had cooled noticeably by 2014 when President Putin

decided to occupy parts of Ukraine in early 2014. Putin apparently did not
fully understand just how much was at state when he ordered Russian
forces into Ukraine that year.
The international economic effects of the war include a massive increase
in oil prices—and in their slipstream, an increase in inflation—as well as a
significant slowdown in economic growth in both developed and emerg-
ing economies. Russia’s economic output is expected to collapse by more
than 10% in the medium term, with significant braking effects also on the
economies of Central Asian countries via reduced trade and reduced guest
worker remittances from Russia to these countries.
The scope of analysis of the Russo-Ukrainian war is often much too
narrow. Since May 2022, however, it has been understood that the effects
of this war will not only affect energy market developments; it is also about
Ukraine’s wheat exports and indeed Russia’s wheat exports, with Russian
President Putin being able to impose de facto export barriers on both
countries. The EU has announced that in the event of restrictions on
Ukraine’s wheat exports via its Black Sea ports, it will help Ukraine to
increase truck and rail-based exports to the West; however, the very long
lines of trucks which were visible in Ukraine at its western borders in May
2022 showed little evidence of unbureaucratic, rapid EU measures to sup-
port Ukraine.
The West, which was already marked by increased inflation in 2021—
caused in part by broken international supply chains (think, for example,
of the container ship Ever Given, which became stuck and blocked the
Suez Canal for a week)—is, in mid-2022, facing inflation rates in almost
double digits in the context of the Russo-Ukrainian war. Firstly, disrupted
international supply chains are again playing a role here, as China’s zero-­
COVID policy in the case of Shanghai and other cities facing lockdowns
cripples some of the world’s largest ports for weeks, as well as key manu-
facturing facilities in China. Added to this, this time because of the war,
are rising energy prices and rising international grain prices. Here, Russia’s
belligerence and its foreign economic policy may contribute to a serious
inflation problem in many countries across the West, and not only there.
There is some danger of a wage-price-wage spiral, but this can be tempo-
rary if monetary policy and income policy work together sensibly. The fact
that unemployment rates are temporarily falling in EU countries and in
the US is due to a new Phillips curve phenomenon: unexpectedly high
inflation rates cause the real wage rate of those in work to fall. Vladimir
viii PREFACE

Putin may hope that political unrest will emerge in the West and that this
will weaken support for Ukraine in the medium term. However, it is also
understood in the capitals of the EU that the fall of Ukraine is likely to
critically increase Russia’s propensity for military aggression against other
Eastern European countries.
Russia’s invasion of eastern and southern Ukraine brought some initial
Russian success, with invading forces ultimately occupying Mariupol,
Ukraine’s second most important port city, four months after the invasion,
which was launched on February 24, 2022. The military approach that
appeared designed to cut Ukraine off from the Sea of Azov appears to be
partially successful. Russia’s military is far from occupying Ukraine more
broadly; however; the full capture of the Donbas region appears possible.
One key issue concerns the question of whether Western policies could
have helped avoiding Putin’s shift toward a much more aggressive foreign
policy stance after 2005. The extent of Western ignorance and, arguably
dangerous, early policy developments in terms of the West’s relationship
with Russia are rather unsurprising, if one would note, for example, that
official visits of the Russian head of state to London occur only every 129
years. This is, with a hint of cynicism, an allusion to Putin’s state visit to
the UK in 2003. Moreover, Russia has a structural advantage as a large
country—its sheer size makes it almost impossible to attack with any pros-
pect of success (Napoleon and Hitler were among those leaders who had
to learn this lesson the hard way). However, geographic size is also a struc-
tural disadvantage when it comes to the choice of form of government:
developing such a large country as a democracy is conceivable, but the lack
of foreign travel—as a consequence of size—is a disadvantage in the politi-
cal debate for achieving democracy in a country with 144 million
inhabitants.
If you live in the Netherlands, for example, you could have reached
dozens of democracies at a reasonable price after a maximum of a six-hour
flight. If you fly six hours within Russia, you are still in Russia, unless you
have flown north-south. Nevertheless, after 1991, new travel opportuni-
ties emerged for only the top 20 million or so, those who could travel to
Athens, Paris, Berlin, London, or Lisbon; thanks also to the emergence of
low-cost airlines flying from Russia and from EU countries. These almost
15% of the Russian population were able to visit Western countries (but
the time spent in the West was apparently too short to win a large majority
of the Russian population over to Western ideas).
 PREFACE ix

The countries reached by Russian travelers are not exactly examples of

democracies either, apart from Turkey, a fragile Lebanon, and Israel.
Moreover, the populist promises of any autocracy—that it will provide
prosperity and stability as well as preserve conservative traditions—may
sound attractive in a country that classifies its own development as rela-
tively stable and that, for example, suffered the transition to a market
economy in a democratic system in 1998 in the form of a shocking eco-
nomic collapse. This was before broad democracy-friendly privatization
had been achieved—as had been achieved to some extent in Poland, the
Czech Republic, and the Slovak Republic, as well as Bulgaria by 1997.
While based at the University of Potsdam, I indeed led a project team on
a research project (financed by the Alfred Krupp von Bohlen And Halbach
Foundation, Essen) in which we tried to develop some key insights for a
consistent Russian transformation policy in core fields whereby colleagues
from the Leontief Center in St. Petersburg and from the Higher School of
Economics in Moscow also participated. However, our presentations and
publications, including a 2004 book in the Russian language, which I
coedited along with Evgeny Gavrilenkov—Infrastructure, Investment and
Economic Integration: Perspectives on Eastern Europe and Russia (original
title: Infrastruktura, investicji i ekonomiceskaja integracja. Perspektivy
Vostocnoj Evropy i Rosiii), University Publishing House/GU VSchE,
Gosudarstviennyj Universitet Vysschaja Schkola Ekonomiki, Moscow—
had only a limited effect on the political and economic debate in Moscow;
much in contrast to a similar transformation project in Poland (with col-
leagues from Hertford College at the University of Oxford), we found it
quite difficult to gain access to the managers of leading Russian compa-
nies. Later at two conferences in St. Petersburg, which involved represen-
tatives from ministries of the Russian government, I occasionally had the
impression that the self-proclaimed big power status of the new Russia
resulted in a certain resistance to benefiting from Western and Eastern
European experiences in terms of key policy reform elements and the
broad range of available transformation experiences.
There was also little in the way of broad privatization achieved in
Ukraine or Hungary; Ukraine, like Russia in 1998/1999, realized an oli-
garchic privatization, which means a very strong concentration of wealth
in the hands of very few. In Hungary, there was only weak domestic entre-
preneurship in many sectors as Hungary had initially organized the priva-
tization of the economy in a kind of large-scale tender for foreign
multinationals as major investors.
x PREFACE

In the Balkans, Russia retained some of its old influence in certain

countries; Serbia is one such important partner—not only since the Kosovo
War—which at the same time also strives to develop economically in the
direction of the EU. All of these changes were considered relatively unin-
teresting by the Trump administration in the US from 2016 till 2020—
the judgment had been reached that the US was uninterested in Ukraine.
The West will see in the 2021 withdrawal from Afghanistan an ignomini-
ous exit that was managed only slightly better militarily speaking than
Russia’s own withdrawal from Afghanistan in 1989. The instability of the
partial Western occupation of Afghanistan was followed by the victory of
the militarily and technologically inferior Taliban, which is not easy for
either Russia or the US to understand as military superpowers.
Russia certainly understood the US withdrawal from Afghanistan as a
sign of military weakness; moreover, President Putin’s support for Syrian
autocrat Bashar Al-Assad ensured that he was able to hold on to power in
2020/2021, leaving his opponents—supported by the West—losing out;
in the mix, there was also the Islamic State terrorist group, whose birth
was attributed by the political leadership in Russia to the seemingly cha-
otic US-led intervention in Iraq. Thus, 2022 seemed to present a good
opportunity for Putin to lead the “fraternal” people of Ukraine (or, in
imperial Russian terminology, “Little Russia”) back to the Russian
“family”.
Putin came to the view that Ukraine actually belonged to Russia over
the course of about a decade—with an ideology constructed around the
works of just a few Russian philosophers. Thus, from Putin’s point of view,
the use of the Russian military to intervene to recover Ukraine was a rela-
tively attractive prospect—the philosopher Ivan Ilyin had warned against
Ukraine’s “separation” from Russia early on—leading to his announce-
ment that this intervention would happen under the headings of the lib-
eration of Ukraine and in support of Ukrainian democracy.
In 2014, the Russian intervention in and occupation of Crimea seemed
to succeed as a master-stroke facing relatively little resistance, and Putin’s
argument that Crimea had always been part of Russia—politically and cul-
turally—did not seem to be easily dismissed; especially since a democratic
majority in a regional referendum likely yielded a majority in favor of the
annexation of Crimea by Russia. For Putin, the annexation of Crimea
increased the temptation to achieve further “successes” with his military.
The resulting Russo-Ukrainian war of 2022, which came partly as a sur-
prise from the perspective of the West, is a turning point and threatens to
 PREFACE xi

destroy the established global economic order; one can note, that several
regional specialists on Ukraine and Russia had pointed out the risk of
Russian military aggression from about 2007 on. The stakes in this con-
flict are naturally high for Ukraine and Russia, but also for Germany and
the EU, respectively, not to mention the US and China.
The following economic analysis focuses on trade and economic rela-
tions between the EU and Russia. The question of possible EU energy
import embargos—with a focus on oil and gas supplies from Russia—con-
cern important sectoral and macroeconomic aspects: with worldwide eco-
nomic effects, which were controversially discussed in the first half of
2022, especially in Germany and the EU as well as in the US. Important
questions about the effects of large refugee flows from Ukraine toward
Eastern and Western Europe are addressed; aspects of integration and
migration, as well as problems of a possible enlargement of the EU to
admit Ukraine as a member, are also in focus. Are Germany and other EU
countries, as well as the UK and the US, providing enough humanitarian,
financial, and military support to Ukraine? A controversial debate, which
also arose in this regard in the first half of 2022, is critically reflected upon
before the final chapter illuminates perspectives for a new world order
after the Russo-Ukrainian war. Questions regarding New Political
Economy perspectives of the world economy are raised herein also with a
view to developments in the next decade(s).
Even if, by nature, only a scenario analysis can be carried out on some
important points, it cannot be overlooked that there are serious dangers,
which can be identified: the existing system of a rules-based international
order in conjunction with effective international organizations could go
under. But the “political club” of the BRICS countries—Brazil, Russia,
India, China, and South Africa—is also facing new kinds of tensions. In a
historic departure from the export policy of the Soviet Union, Russia is
using its energy export policy as a political weapon, which may strengthen
Moscow’s position in the short term, but will cast doubt on the country’s
reliability internationally for many years to come. That some EU policy-
makers seem to want to see energy import sanctions imposed against
Russia as a means of weakening Russia’s war financing is, moreover, mainly
wishful thinking when one takes a closer look at global adjustment pro-
cesses. At the same time, it should be noted that Russia is no longer a
constitutional state, as the important principle of proportionality of pun-
ishments no longer applies: anyone who calls Putin’s invasion of Ukraine
a “war” risks being sentenced to several years in prison.
xii PREFACE

De-globalization and chaos in many parts of the world—with and with-

out military conflicts—are conceivable as a negative outcome. Even if such
a negative scenario can be avoided, there are critical and difficult questions
to be answered, namely how to first achieve some economic stabilization
after a peace settlement, and what reforms are essential for a globally influ-
ential and cooperative “West+”. Here, “West+” refers to the expansion of
the OECD group of countries to include certain G20 countries, such as
India and Brazil; whether the West will be able and willing to maintain the
previous high expansion dynamics in terms of economic relations with
China and Russia after an eventual peace agreement between Ukraine and
Russia is an open question. Globalization is likely to become more selec-
tive, whereby the US and the EU—within the framework of the new EU-­
US Trade and Technology Council (TTC)—have been focusing on
increased cooperation in the security-relevant area of information and
communication technologies since 2021—even before the start of the
Russo-Ukrainian war of 2022. From a Western perspective, there are argu-
ments that global supply chains should be organized more flexibly and
thus autocratic supplier countries in particular should be given less politi-
cal power; autocratic power structures are often linked to state-owned
enterprises.
The EU faces a particular challenge, as the question of an enlargement
to admit Ukraine as a member will arise. Such an enlargement would be
contentious with regard to the question of the order of candidate coun-
tries. There are numerous candidate countries, including Turkey and
countries in the Western Balkans, which are quasi ahead of Ukraine in
terms of time spent in the accession process. It is hard to see that the latter,
in turn, would readily want to claim in a special way that it indeed fulfills
the Copenhagen Criteria required for EU accession and that, moreover,
the existing EU countries could easily cope with Ukraine’s accession with-
out any significant problems. A rapid accession of Ukraine to the EU
could in turn bring serious problems for the EU, namely the next BREXIT-­
type event; or even several such cases. The accession of Ukraine, with
about 40 million people, to the EU could in turn give rise to considerable
distributional conflicts within the EU, where Western EU member states
and also some Eastern EU member states are then unlikely to receive any
EU funding (in 1993, Ukraine still had 52 million inhabitants—and its
population is still declining). Moreover, Germany will play a special role,
which will also amount to a military strengthening of Germany; whether
 PREFACE xiii

this will contribute to stability in Europe in the long run remains to

be seen.
The European Commission has a special function in the upcoming EU
enlargements; of course, also in terms of the accession negotiations with
Ukraine, which the Commission has already visibly supported in May and
June 2022. It is strange, however, that the EU’s statistics agency, Eurostat,
of all places has been listing the population figures for Ukraine excluding
the population of Crimea and the dispute regions in the Donbas since
2015, thus showing a lower population figure for Ukraine than, for exam-
ple, the World Bank. The latter shows 44.6 million for 2018, but Eurostat,
as the statistical office of the EU, shows 42.3 million as the population of
Ukraine in 2018 (Demographic Statistics for the European Neighbourhood
Policy—East Countries, 2019 edition, Brussels: there is a reference to a
structural break in 2014, which probably relates to Russia’s annexation of
Crimea and involvement in the separatist regions of Donetsk and Luhansk).
The population of countries plays an important role, among other things,
in weighted votes at the European Council and Council of Ministers; and,
of course, how the EU or the World Bank determines Ukraine’s popula-
tion is also a political question. It is hoped that the unresolved conflict in
Crimea can be resolved diplomatically.
A serious and significant challenge for the West is to build better rela-
tions in the longer term, especially with China and Russia. That the
democracies of the West will have problems building good relations with
an autocratically ruled China and an autocratic, or even totalitarian, Russia
will not be seen as surprising. Failure to develop peaceful cooperative rela-
tions—initially with a focus on economics—could result in a series of dan-
gerous new international conflicts in the twenty-first century, conflicts that
may be difficult to control.
As for the challenge between the West and Russia, one can point, by
way of example, to the UK-Russia relationship between 1991 and 2021,
which deteriorated almost continuously through various phases after
1991: Partly because Russia had developed a less than realistic foreign
policy vis-à-vis the UK; but in part also because London has made rela-
tively little effort to build better relations with Russia over time. Apart
from joint counter-piracy efforts in Asia—a problem in the wake of the
1997/1998 Asian Crisis—London and Moscow have developed a few
cooperative projects.
From the perspective of EU countries, a new period of uncertainty has
emerged since 2016. Firstly, a populist president, Donald Trump, came to
xiv PREFACE

power in the US. Secondly, the opportunities economic globalization via

trade and direct investment have presumably reached a limit after three
decades—the risk of de-globalization and also regional disintegration, see
BREXIT and questions about further EU exits, is visible on the horizon.
Thirdly, the question arises as to whether the EU will succeed in shaping
or stabilizing the EU integration process in a meaningful way—if the EU
should stumble into a series of unstable new integration projects after the
Russo-Ukrainian war, it will gradually disintegrate, meaning next to the
already destabilized US would be a destabilized EU and a disintegration
of the UK would likely follow. The decline of the West—with its three pil-
lars of sustainable democracy, the rule of law, and a stable (for the most
part) economy—would then be threatened.
A global policy toward achieving climate neutrality by the middle of the
century would then be an illusion. A successful policy aimed at reaching
climate neutrality by 2050 would certainly require all G20 countries,
including Russia. The latter, under Putin, has become a country where the
president may complain, in part rightly, about NATO (the North Atlantic
Treaty Organization) eastward expansion, but where this president, above
all, clearly exaggerates the threat to Russia posed by NATO—right down
to the outlandish claim on May 9, 2022, at the Victory Day military
parade in Moscow that NATO had planned to militarily conquer the
Crimea region annexed by Russia in 2014.
Russia’s invasion of Ukraine stemmed from a military and political cal-
culation that counted on a quick military victory for Russia and the
removal of the legitimate government in Ukraine—with its replacement
by Russia-friendly politicians. This plan had already visibly failed by early
May 2022. The political legacy of President Mikhail Gorbachev—with
positive perspectives for democracy, a market economy and the rule of
law—for Russia could not be preserved (I met Gorbachev twice myself,
once in Boston and once in Linz, Austria—both times after Gorbachev’s
term in office was already over; my first scientific encounter with Eastern
Europe—in socialist times—occurred at a 1982 workshop of young scien-
tists in Warsaw and the result of a follow-up workshop was the publication
some years later of the book Innovationsdynamik im Systemvergleich
[transl. PJJW: Innovation Dynamics in Comparative Systems] (1988),
edited together with Leszek Balcerowicz; in Russian, I contributed to a
conference volume “Russia’s Economy: Transformation Experience of the
1990s and Development Perspectives” after a workshop in Moscow and
further books on transformation issues appeared in English).
 PREFACE xv

In the 1980s, when the socialist system of the Soviet Union and other
socialist countries began to experience a crisis, Russia’s position vis-à-vis
the West had improved in one aspect in foreign trade: namely, in the share
of oil and gas in Western energy imports. Here, Russia was able to benefit
economically from the politically deteriorating relationship between the
EU and US, on one hand, and the primarily Middle Eastern countries in
OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries).
Under Gorbachev, Russia’s relations with the West improved temporar-
ily. After President Yeltsin took over from President Gorbachev, it took
until 2003 for his successor, Vladimir Putin, to visit the UK. This was the
first visit of a Russian head of state to London since 1874, and it is obvious
that both London and Moscow had made little effort in the matter of state
visits even as early as the period from 1875 till 1917. The Second World
War brought some meetings between British and Russian leaders outside
the UK (i.e., Yalta, Potsdam) and after 1997, there were meetings at a G8
level for a few years—this rapprochement was already frozen again in 2014
when Russia occupied Crimea. This tenuous UK-Russia relationship was
no serious substitute for bilateral relations between a leading Western
country and Russia.
That Putin saw the majority in favor of BREXIT in the June 2016 ref-
erendum in the UK as a personal success—the result of his policy of inter-
ference and destabilization via the role of Russian oligarchs (often with
dual citizenship and a visible inclination to strengthen with donations the
Conservative Party of David Cameron, Theresa May and Boris Johnson as
party chairpersons and heads of government, respectively)—is obvious:
publicly, Putin pointed out with regard to the British political debate that
the democratic result of the BREXIT referendum demanded that a
BREXIT indeed be carried out. Economically speaking, this amounted to
a visible weakening of the UK and to new political conflicts within the UK,
as well as economically to a weakening of the EU.
Russia’s strongest integration into the international system came in
2012, when it became a member of the World Trade Organization (WTO).
However, by 2016 with the election of the populist Donald Trump, the
WTO was already on the US administration’s hit list. In 2020, the WTO
was no longer able to fulfill its mandate as the US had blocked the election
of judges to the WTO’s Appellate Body—undermining its role in the field
of dispute settlement.
With the election of President Joe Biden, a temporary phase of policy
normalization came about in the US and a quasi-recovery of the WTO was
xvi PREFACE

achieved; but the Biden administration also sought success in renewed

bilateralism: instead of clearly focusing on patient WTO reforms, a new
US-EU institution was founded in the form of the transatlantic Trade and
Technology Council (TTC),which seeks to create a kind of substitute
forum to the WTO for leading democracies and technology-relevant eco-
nomic sectors in 2021/2022, with little visible political energy. From a US
perspective, dissatisfaction with many international organizations, from
the UN to the WTO to the World Bank, results from the fact that undem-
ocratic countries also participate in such bodies and authoritarian coun-
tries not infrequently—think of Russia or China—prevent meaningful
solutions to problems through approaches that were reasonable from the
Western point of view. At the UN, a vote on the Russo-Ukrainian war
produced a clear majority of countries on the side of the US. However, the
countries that abstained—including India and China—represented almost
half of the world’s population.
The West, first and foremost the US, reacted promptly to the invasion with
harsh sanctions against the Russian economy and state—to be more exact
against Russia’s leadership and elites. The EU had launched six packages of
sanctions by mid-June 2022. Massive increases in oil and gas prices have, at
times, increased inflationary pressure in developed and developing countries,
weakening the recovery in member countries of the Organisation for
Economic Co-operation and Development (OECD) in the medium term—
and this at a time of economic stress in the wake of the Corona recession. In
the following analysis, the focus is indeed substantially on the economic
aspects or effects of the Russo-Ukrainian war. The present study has been
written against the backdrop of an often emotionalized debate in the EU and
the US due to the horrific images of war reaching every television, newspaper,
computer, and smartphone; in many cases, there were loud calls for an imme-
diate energy import boycott of European countries against Russia in the
spring of 2022, and statements supportive of the supply of heavy weapons to
Ukraine were also audible in the parliaments of several EU countries.
Above all, there were many examples in the political debates in Europe
of people imploring Germany, in particular, to become more involved as a
leading country in the sanctions. An energy import embargo was often
called for on the grounds that this would significantly weaken Russia’s
financial base, which it uses to wage the war against Ukraine; it was said
that without a boycott against Russia, the EU would effectively be indi-
rectly financing the war against Ukraine. However, this view is not really
tenable from an economic perspective.
 PREFACE xvii

The economic effects of the Russo-Ukrainian war also concern trade,

direct investment and guest worker remittances in Europe and worldwide.
There have been significant changes in oil and gas prices and, in addition,
a broad transatlantic debate began on the issue of a possible EU energy
import embargo targeting Russia and the associated economic effects such
an embargo would bring. Finally, the challenge of large movements of
refugees and aid, primarily from the OECD group of countries, to Ukraine
and the Ukrainian people, respectively, has been addressed—with some
potentially very misleading claims regarding the latter from the Kiel
Institute for the World Economy. The Bachmann et al. study on the ques-
tion of a German embargo against Russia, which underestimates the risk
of a recession in Europe due to certain methodological weaknesses, is also
not a very appropriate contribution with which to try and understand the
economic challenges. More precisely, carefully considered and sensible
strategies need to be implemented: Different approaches are called for
with regard to the EU’s import of gas and oil from Russia. Putin’s war of
aggression must be contained and rebuffed—also through a strengthened
EU capable of swift and decisive action. In this context, however, a hasty
enlargement of the EU, that is, the expedited accession of Ukraine, is
questionable. Attempts to push through such an accession, albeit well-­
meaning, could sow the seeds of the next BREXIT-type scenario. In the
end, the big question facing policymakers is how to bring about a new,
stable and humanitarian world order with good prospects for achieving
climate neutrality—not by permanently excluding Russia from the global
community, but by integrating the country better only after comprehen-
sive political reforms.
The question of what a sensible sanctions strategy against Russia should
look like is indeed complicated; the aim is obviously to persuade President
Putin to engage in peace negotiations with Kyiv as soon as possible and,
more broadly, to reduce Russia’s propensity and capability to wage war (in
Ukraine or elsewhere). It would make little sense to implement what
would in effect be simply a symbolic sanctions policy. Considerable politi-
cal pressure has been building in this direction in Germany since the inva-
sion, with the argument that if Russia’s energy exports were reduced, the
country would slacken its war effort. This is hardly realistic. Nor can a
sanctions policy be simply about inflicting maximum damage on the
Russian economy as a whole—for example, with the effect of plunging
Russia’s economy into a serious recession, which could last several years.
xviii PREFACE

Germany experienced a three-year recession in the early 1930s in which

real national income fell by a total of 16%—the result was a complete
political destabilization and the massive radicalization, which ultimately
brought the Nazis to power in 1933. Germany should have learned a few
things from its own history, impulses for further political radicalization in
Russia are not in Europe’s interests; however, it will also be difficult to
hold those Russian politicians who bear responsibility for the attack on
Ukraine and who broke international law accountable. The prospect of a
trial at the International Criminal Court in The Hague, however, should
be a real risk for both President Lukashenko of Belarus, who has arbitrarily
imprisoned thousands of opposition figures and allowed his country to be
used as a staging point for the invasion of Ukraine, and President Putin.
Instead of leading Russia successfully and peacefully into a period of
stable economic expansion, President Putin has launched a war of aggres-
sion against Ukraine in violation of international law—without any com-
prehensible justification. In doing so, Putin has effectively removed Russia
from the world economy; and, if China naively continues to uncritically
support Russia, China could also experience almost the same economic
crisis as Russia under Vladimir Putin. An obvious lack of competent advi-
sors has led the Russian leader to a dangerous impasse.
From an economic perspective, a debate on the meaningful options vis-­
à-­vis a Western sanctions strategy against Russia developed over the spring
of 2022. Particularly in Germany and the EU, but also in the US, ques-
tions about further possible sanctions against Russia were discussed on the
basis of a study by Bachmann et al. concerning a German energy import
boycott against Russia. However, there were already other studies in
March 2022, which estimated Germany’s loss of real income due to such
a boycott to be significantly higher than the estimated effects in the analy-
sis by Bachmann et al. which only arrived at a decline in gross domestic
product of 0.5–3%. In Germany and the EU, a gas import boycott against
Russia would have a particularly severe impact on the chemical, steel/
metal, construction, and food sectors. There could also be significant neg-
ative effects on jobs in other sectors via supply chains. A sharp increase in
the price of oil or gasoline will also have a dampening effect on automobile
production, which is an important economic activity in many EU countries.
The idea of an EU import tariff on Russia’s gas exports as a sanctions
measure, as proposed by Ricardo Hausmann and Daniel Gros, also does
not really work: It is assumed (by Gros) that Gazprom, as Russia’s export
company for gas, behaves as a profit-maximizing monopolist, which is
 PREFACE xix

rather implausible in the context of the Russo-Ukrainian war. Rather, the

majority state-owned Gazprom is likely to follow the Kremlin’s policy line
and adopt its goals even if it were to mean lower profits; in any case, a
duopoly model is more appropriate with regard to the EU gas market than
a Gazprom monopoly model. In a duopoly, unlike in a monopoly case,
government revenues from an EU gas import tax on Russian gas can
hardly be expected to be sufficient to compensate consumers and the
wider public for the disadvantages of a tariff—that is, in the case of
increased gas prices—through increased transfers. Nevertheless, under
certain circumstances, a gas import duty may be useful as part of sanctions
against Russia.
Incidentally, it is apparently not widely appreciated that an energy
import boycott by the EU countries against Russia would have the conse-
quence that Germany and France, for example, would have to supply oil
and gas to Eastern European EU member states in addition to coping
with their own national economic problems as part of the EU’s solidarity
obligations in the event of a crisis. In the case of doubt, it would also be
required that the EU countries, and presumably the UK, would also feel
an obligation to supply gas to Ukraine. Its own leader, President Zelenskyy,
defends his country’s interests and is apparently trying in this context to
involve NATO in the Russo-Ukrainian war in various ways—even if this
entails the risk of a third world war between NATO countries and Russia.
It is debatable how much an energy import embargo by Germany or
the EU will weaken Russia’s economic growth; and whether such an
embargo will be able to significantly reduce President Putin’s willingness
to continue the war, or whether Russia’s ability to wage war in the future
can be significantly restricted in this way. There is little doubt that Russia
will be able to sell its oil (possibly no longer able to sell it in the West) at
a discount in Asia. In the event of a Western gas import boycott against
Russia or a Russian gas export boycott, there will also be a surplus supply
of gas from Russia; surplus gas tends to be difficult to sell in the short
term, as pipelines dominate gas exports and the gas transportation capac-
ity of many pipelines is fully expended. The West’s financial sanctions
against Russia are likely to have a harsher effect, although they also appear
questionable in some respects. The problem of a cyberwar between Russia
and OECD (or NATO) countries should not be underestimated as an
additional disruptive dimension. It should not be assumed that the West
would impose sanctions against Russia without counter-sanctions coming
from Moscow. Even without an energy import boycott by EU countries,
xx PREFACE

Russia’s economy will shrink significantly in the medium term; by a good

10% in 2022 alone, and the recession will continue in subsequent years.
An economic collapse in Russia would likely have only a minor impact
on Russia’s propensity for war in Ukraine initially; in any case, it will lead
to economic destabilization effects in other Central Asian countries—two
countries recorded an inflow of guest worker remittances from Russia in
2021 that accounted for more than 15% of their respective national
incomes. Rising unemployment in Russia will certainly affect migrant
workers from Central Asian countries, and the prosperity and import
opportunities of these countries will decrease. Border disputes that already
exist between some Central Asian countries—and which have even resulted
in military clashes in recent years—could intensify in a phase of weakened
economic development, with Russia temporarily dropping out as the pre-
vious regional power and guarantor or order; the EU has no presence in
the region to speak of; at most, Turkey could expand its role as an influen-
tial power and try to maintain order in the region. Western economic
sanctions against Russia thus certainly have an impact not only on Russia,
and its government, but also on many countries around the world.
Since Russia and Ukraine are both leading exporters of wheat and
important raw materials, the Russo-Ukrainian war could also lead to sig-
nificant problems in the production of industrial goods in OECD coun-
tries as well as to massive price increases and more hunger in developing
countries. An important task of the International Monetary Fund (IMF),
the World Bank and the United Nations Food and Agriculture Organization
(FAO) is to have a dampening effect here by employing aid funds. The
IMF will also continue to monitor its policies toward Ukraine and Russia.
I myself was invited by the IMF to an expert meeting in Washington, DC,
in 1998 during the Russian financial crisis—also called the Ruble crisis.
The discussion among the experts at that time was no doubt helpful in
some regards. The 1998 Russian financial crisis was, paradoxically, partly
caused by the outlandish advice from the IMF for Russia to fix the Ruble
exchange rate against the US dollar. This was a clear contradiction to the
standard economic approach in the theory of optimal currency areas,
according to which a country like Russia—with a dominance of a few
goods in its exports (in this case, energy exports)—should have flexible
exchange rates.
At the Washington, DC, IMF expert meeting on Russia in 1998, which
was chaired by Stanley Fischer, I was able to refer to a wide range of trans-
formation and Russia-focused analysis at the research institute of which I
Another random document with
no related content on Scribd:
[a213]

Kijk 's, dit is nu een van die verhalen, prachtig beginnend, maar
omdat ik het jullie vertellen moet, zooals de geschiedenis inderdaad
is gebeurd, heel nuchter afloopend, helaas! Ik ben namelijk aan het
zoeken geweest naar een goud-schat, begraven ginds aan de
westkust van het eiland Terschelling.

Ha! ik wist uit oude boeken, hoe voor een waarde van millioenen
guldens in een oud wrak, een Engelsch oorlogsfregat uit het laatst
der achttiende eeuw, dat omstreeks 1800 schipbreuk leed in het
gezicht van dit eilandje, achter gelaten moest zijn. Ik wist eveneens
uit overlevering, hoe[a216] telkens gretig daarnaar gezocht was in
vroegere jaren; hoe men allerlei pogingen in het werk gesteld had,
door te dringen tot den bodem der hier zoo roerige en veranderlijke
zee; hoe men met onvoldoende hulpmiddelen had gezocht onder het
zee-oppervlak. Maar steeds was de diep onder het zand begraven
schat onvindbaar gebleven. De overblijfsels van het indertijd, meer
dan een eeuw geleden op onze kust jammerlijk verongelukte schip
had men wel kunnen terugvinden; ook de ligplaats van het steeds
dieper in het kustzand wegzinkende wrak had men met vrij groote
juistheid kunnen vaststellen. Doch onder de verschillende
wrakstukken van het vergane schip, "Lutine" geheeten, vond men
nimmer het gezochte goud.

En toch, voor een bedrag van ongeveer twaalf millioen aan gouden
en zilveren staven moest daar nog steeds onaangeroerd voor
Terschelling liggen!

Begrijpen jullie niet, hoe dit op mijn verbeeldingskracht werkte?

Het was niet eens de begeerte naar den schat zèlf, welke me
daarheen dreef. Doch het avontuur,[a217] de goud-expeditie, het
zoeken en vinden op zich zelf, oefenden zulk een magnetischen
invloed, dat ik het eindelijk niet meer kon uithouden.

Ik wist, hoe ginds op de reede van Terschelling weer opnieuw

ernstige pogingen in het werk werden gesteld om, dank zij de
nieuwste technische hulpmiddelen van reusachtige, door machines
gedreven zuigbuizen, tot diep op den zeebodem doordringende, het
in den loop der tientallen jaren steeds meer verzande wrak vrij te
maken, en dan door met uitnemende toestellen voorziene duikers
een onderzoek te laten instellen naar de juiste ligging van het op den
zeebodem rustende wrak, en aldus de juiste plaats vast te stellen,
vanwaar men den millioenenschat in veiligheid zou kunnen brengen.

Eindelijk!... wie weet! zouden de duikers er wellicht in slagen, de

meer dan honderd jaren in de diepte bewaarde gouden en zilveren
staven naar boven te dragen!

Van die aangrijpende, uitvoerige geschiedenis van het Engelsche

oorlogsfregat uit de achttiende eeuw — o! een prachtig, maar
droevig verhaal op zich zelf! — was er één herinnering,[a218] welke
me op dit oogenblik het meeste belang inboezemde. Ik wist, dat er
een oude aanteekening bestond, vermeldende de juiste ligging van
het scheepswrak, zijn diepte onder het zee-oppervlak, ook precies
de inrichting van het uit elkaar gevallen schip.

Met een vriend, die dit waardevolle papiertje in zijn bezit had,
maakte ik de vrij omslachtige reis naar het noorden, over Friesland
gaande, per Harlingsche scheepsgelegenheid naar het eilandje
Terschelling overstekende.

We werden daarginds gewacht door eenige ingewijden in de

schatzoekerij, die evenzeer als wij, popelden om nu eindelijk uit de
laatste overblijfsels van de "Lutine" den even geheimzinnigen als
kostbaren schat aan zijn onverbiddelijke schat-bewaarster, de zee,
te ontrukken.

Hoe wij daarginds te werk gingen, wil ik jullie hier in mijn

waarachtig verhaal vertellen. Maar bereidt je er meteen op voor, dat
de zee slimmer, machtiger, ongenaakbaarder bleek dan we
gemeend hadden dat zij was, en dat zij ons nauwelijks een tipje van
den sluier liet opheffen. Want de millioenenschat, de gouden en
zilveren staven, de[a219] op den zeebodem rustende staven, bleven
ook voor ons even onbereikbaar als voor al die andere goudzoekers
vóór ons...

Toch geen reden voor mijn lezers, hoop ik, om mijn verhaal van het
"Lutine"-goud niet aan te hooren, of er de popeling niet van mee te
leven!

Ik sprak daar even over de, uit vroegere eeuwen bewaard

gebleven, aanteekening over de ligging van dit wrak voor de kust
van ons Waddeneiland.

Het oude schetskaartje van het wrak van de "Lutine" stond

geteekend op een stukje perkament, verfrommeld en in zijn naden
gescheurd, en niet veel grooter dan een hand. De buitenomtrek van
het fregat was met een gestippelde lijn aangegeven, de gebroken
verschansing was aangeduid met eenige streepjes; 'n kanon scheen
met twee strepen geschetst; met haaltjes en krasjes waren de
plekken aangegeven, waar zich de ballastbrooden en de roestlagen
bevonden; twee gekruiste ankers gaven de plaats van de voorplecht
aan.

Het was over dit merkwaardig stukje perka[a220]ment, den sleutel

wellicht, die ons den millioenenschat zou ontsluiten, dat het
Terschellingsche onderhoud liep.

Wij waren daartoe bijeen gekomen in de woning van een oud-

kapitein van de groote vaart, die daar wat aardig op het eilandje
woont in een van de huisjes van het geklinkerde hoofdstraatje.

Zijn vrouw, een geboren Terschellingsche, die ook van varen weet
uit den diensttijd van haar man, had zelve ons de deur geopend,
toen ik me in reeds vroeg avond-duister op het stoepje aanmeldde.

"Nu moet je je maar niet verbazen, wanneer je den heelen avond

over niets anders dan over millioenen hoort spreken!" had men mij
van tevoren opgehitst. O! ik had zulk een opwekking niet noodig: ik
verlangde genoeg naar al de geheimzinnigheden, die het verdronken
goud omgaven!

"De andere heeren zijn er al," fluisterde de vrouw van den kapitein-
in-ruste.

Er was overigens niets geheimzinnigs aan deze dame; evenmin

aan de kraaknette achterkamer, waar het lamplicht gedempt scheen
over de tafel,[a221] waarom-heen behalve de gemoedelijke
gastheer, nog drie andere bezoekers gezeten waren.

Ik lette onder het wederzijdsche kennismaken met nieuwsgierigheid

op dit drietal.

Zij waren gekleed in nette uniformen, blauw laken met vergulde

knoopen; een droeg de vier kapiteinsstrepen over den mouw, op zijn
borst had hij gehecht een smal lint, in vele kleuren, doch geen orde-
teekenen of medailles hingen daaraan.

Hij werd voorgesteld als de bevelvoerder van het vreemde

bergingsschip de "Lyons".

Ik had hem reeds op zijn schip in de haven gezien; als een stevige
veertiger had ik hem geschat, verzorgd zeeman met prettig gelaat,
volstrekt niet zoo'n gewild onbehouwen zeemans-uiterlijk; zelfs
waren ietwat verzorgd de einden van zijn snor tot
twee punten gedraaid, die ver naar links en rechts
uitpriemden.

Nu, van dichter-bij, zag ik zijn hoekigen neus en

de fijne sterke kin; terwijl hij voorover leunde, zijn
armen over de tafel gevouwen, het hoofd
wat[a224] schuin boven zijn schouders vooruit
gestoken, scheen hij me een prachtigen kerel,
ondernemend type, een durf-al; maar tegelijk trof
me zijn bedachtzame schranderheid, als hij het
hoofd ophief en daarbij den jongensachtig-leuken kijk uit zijn licht-
blauwe oogen.

Hij sprak een duidelijk, helder Engelsch; later bleek, hoe hij in zijn
varensleven over alle zeeën van den aardbol had gezworven, zoodat
hij zich ook wel in andere talen klaar en verstaanbaar wist uit te
drukken.

De twee anderen, die ik eerst had aangezien voor den eerste en

tweede officier van de "Lyons", werden nu ook voorgesteld; ze
stonden wat stijf op, niet makkelijk in hun uniformpakken, en bij het
hand-uitsteken drukte ik twee stevige eeltige handen.

De eene vertoonde boven zijn correcte uniform

een ruw gezicht, weinig verbrand maar verweerd;
blonde knevel onder een zwaren neus; hij staarde
wat quasi-achteloos voor zich uit, scheen zich niet
op zijn plaats te voelen. Maar de ander, met[a227]
z'n bol donker, glad-geschoren gelaat, glinsterde
van Iersche oolijkheid; hij had, zooals hij daar
naast zijn kameraad zat, schijnbaar iets
overgenomen van diens onverschilligheid; maar
hij bleek bij-de-pinken, want telkens als zijn
kapitein hem in het gesprek mengde, had hij dadelijk en precies zijn
antwoord klaar.

Ze bleken twee bekende duikers te zijn.

 En nu gingen de vragen en antwoorden over hun
duikersarbeid.

Dit gesprek?...

Ik zou er "Twintig Duizend Mijlen onder Zee" van

Jules Verne of "De Roode Flibustier" van Falkland
nog eens op na moeten lezen, om aan me zelf te
controlearen, of die boeken-fantasie van een
sterker bekoring was dan deze werkelijkheid!

Intusschen leek het, of dit alles de gemoedelijkste zaak ter wereld

was.

We dronken een wijn-grogje en rookten een sigaartje, alsof het

gesprek over een gezellig kletspraatje liep.[a230]

En toch spraken wij over een millioenen-schat van goud en zilver,

begraven op den bodem der zee van het Terschellingsche strand.
Daarover hadden deze duikers gewandeld, met hun handen hadden
ze het goud bijna aangeraakt'

De kapitein vertelde, alsof het iets heel gewoons gold:

"De duikers hebben nu al twee groote kanonnen bovengebracht;

vervolgens de twee ankers van de voorplecht, wegende ongeveer
4000 kilo; en dan hebben ze de plek gevonden, waar de
ballastbrooden midscheeps liggen; en ook de moeilijk te naderen
plek daarachter. Is 't zoo niet, Palmer?"

"Een roestlaag is 't, sir," antwoordde de eerste duiker.

"Een laag saâm-geroeste kogels, sir," vulde de tweede duiker aan.

De kapitein vertelde, hoe de zuigbuis van zijn schip inmiddels al

een kuil had gezogen van 36 voet diepte, zoodat het wrak, dat op 48
voet diepte op een kleibank rustte, nu bijna geheel vrij van zand was.
Telkens wanneer de groote buis omlaag werd gelaten boven het
wrak, zoog ze ver[a231]schillende voorwerpen van het wrak
omhoog: spijkers, bouten, knoopen, kogels! — "Maar ook al een
handje vol piasters!" zei de kapitein en zijn blauwe oogen lachten; hij
knip-oogde naar ons.

Tegelijk stond onze gastheer op en ging naar de donkere

voorkamer, vanwaar hij terug kwam met twee witte zakjes. Terwijl hij
ze op de tafel plaatste, rinkelde het zachtjes. Nadat hij de touwtjes
had losgemaakt, schudde hij beide zakjes leeg en hield een hand vol
munten onder het lamplicht.

Het waren groote, zware zilverstukken, zwart en verweerd; één

was er echter bij, pronkend blank met een glans zelfs van nieuwheid;
om den beeltenaar stonden duidelijk de letters te lezen:

"H i s p a n ; e t . I n d . R e x."

Het waren Spaansche munten; heele, halve en kwart-piasters.

"Die eene heeft u zeker opgepoetst voor deze gelegenheid?" vroeg

ik.

"Wel nee!" riep de oud-kapitein, ... "dat is juist het wonderlijke! ...
Het eene oogenblik[a232] komt er een bonk roest boven, waaruit je
met geweld de munten moet loshakken; ze zijn dan zoo zwart en
vuil, dat je haast niet kunt uitmaken wat voor geldstuk het is. En een
oogenblik later zuigt de buis een gave munt op, zooals deze, zoo,
dat je zou zweren, dat-ie nog geen halven dag onder water gelegen
heeft"

Toen de kapitein van de "Lyons":

"Een van de kanonnen, die de duikers vonden, hebben we

geladen-en-wel boven water gehaald! De heele boel zat onder een
laag roest; maar de laad-proppen, de kogel, zelfs het kruit, hebben
we achter-een-volgens uit den loop gehaald... Ik wil niet beweren,
dat we het kanon nog hadden kunnen afschieten, maar 't kruit was
na meer dan een eeuw behoorlijk droog gebleven!"
 Er scheen geen bepaalde plek te zijn, waar de geldstukken indertijd
gezonken waren. En dit kwam volkomen uit met een mededeeling
van omstreeks 1800; want toen men in die gouddagen de vaatjes
met geldstukken trachtte op te visschen, had men dit zóó begeerig
en onhandig gedaan, dat sommige vaten lossprongen en al hun
geldswaarde weer omlaag stortte, zoodat de mun[a233]ten daar
overal verspreid liggen op den zeebodem in de buurt van het wrak.

Trouwens, wat bekommerde men zich toentertijd om zoo'n handvol

Spaansche matten?

Maar ook nu waren het geen Spaansche munten, waarnaar

gezocht werd!

Men zocht immers naar de gouden en zilveren staven!

En gebogen, over het oude perkamenten kaartje, werd nu

vastgesteld, dat de verborgen schat zich bevinden moest onder de
dikke laag vastgeroeste kogels.

"Die kogels!" piekerde de kapitein, "die hinderen me meer dan me

lief is!"

Zoo kwamen we te beraadslagen over de kogels, die daar nog

beneden lagen.

Lang en ernstig praatten zij daarover. De duikers werden telkens in

het gesprek betrokken, om inlichtingen te geven. Dan was het
opvallend, hoe precies zij wisten te rapporteeren wàt zij daar op hun
geheimzinnige, duistere tochten onder water gezien hadden.

Juist, zoo was 't immers geweest! De constabel- of ammunitie-

kamer van de "Lutine" had zich[a234] boven de schatkamer in de
piek van het schip bevonden. En als men van een bepaalde plaats
van het wrak de oude kogels omhoog bracht, kon dit dus ook niet
anders dan dezelfde plek zijn, waar de gouden en zilveren staven
nog altijd lagen.
 Toen stelde de kapitein de vraag, waarop het aankwam; lakoniek
antwoordden de duikers er op.

"Die roestlaag, waarvan dus sprake is, en welke de vorige zoekers

steeds onaangeroerd lieten, hebben jullie die ooit gevonden?"

"Yes, sir."

De kapitein schoof het verweerde schetskaartje naar hen toe:

"Wijs me eens waar die roestlaag ligt?" vroeg hij.

"Ziet u deze plek?... Dààr hebben wij hoofdzakelijk gezocht."

"Dit beteekent dus, dat de roestlaag, die men tot dusver

onaangeroerd heeft gelaten, zich op de plek bevindt, waar de
overblijfselen van de vroegere schatkamer liggen."

"Dus die roestlaag?"

"Is een laag kogels en kruit en roest, die een eeuw lang als deksel
boven den verborgen schat dienst heeft gedaan!"[a235]

"Hoe groot is die laag?", vroeg de kapitein. Zijn oogen glinsterden

bij een plotseling bedenksel.

"Twaalf meter lang en tien meter breed, sir!", antwoordde de eene

duiker, de Ier, die tot dusver slechts met één oor scheen te luisteren,
maar toch, zonder zich een oogenblik te bedenken, wist te
antwoorden, hoe het er uit zag daar beneden bij het wrak, dat hij
scheen te kennen als het binnenste van zijn zak.

"En de dikte?"

"Een meter, sir!"

"Hoeveel schat je het gewicht?"

 "Honderd ton, sir," schatte de andere duiker, omdat zijn makker
ditmaal even langer nadacht.

"Ik zou eerder zeggen: iets minder dan twee honderd ton, sir."

"We hebben 't!", zei kapitein Gardiner. "Ik wil er wat om verwedden,
dat de roestlaag, die op dit kaartje bij het achterschip staat
aangeduid, en die onze duikers telkens hebben betreden, de plaats
moet zijn, waar we de zilveren en gouden staven van de 'Lutine'
zullen vinden."

Hij zei dit niet opgewonden; maar langs zijn[a236] hoekigen neus
boorden zijn twee lichte oogen; de sterke kin stak vooruit, alsof hij
zoo toe wilde springen op den geheimzinnigen schat.

Ik dacht: als er ooit een kerel is, die het goud van den nukkigen
zeebodem kan afhalen, dan moest hij het zijn!

"Morgenochtend vroeg, bij het eerst tij stoomt de "Lyons" er heen

— en morgen brengen we de eerste staven boven!" mompelde de
kapitein. Dit was ons wachtwoord; en zoo keerden we dien nacht
naar het dorps-hotelletje terug.

De Engelsche kapitein en z'n twee duikers stapten naar het

haventje, waar hun schip aan den steiger lag, de vuren aan, de
smook kringelend uit de pijp, dadelijk klaar om zee te kiezen.

Onze gastheer sloot zorgvuldig de deur achter ons; vanwege zijn

Spaansche matten, denk ik. En mijn reisvriend en ik kuier[a239]den
naar ons hotelletje terug. Hij stak zijn arm door den mijne en kwam
vertrouwelijk los.

"Mag ik je een raad geven?", zei hij gemoedelijk. "Je hebt nu den
heelen avond hooren spreken over goud en millioenen — over
millioenen en goud! En nu verwacht je stellig, morgen eindelijk den
grooten schat te zullen zien?"

Twijfelde hij dan zelf?

 "Maar de kapitein en z'n duikers.......",
wilde ik opmerken.

"Zulke menschen zijn onbetaalbaar,"

antwoordde hij. "Met zijn schip ligt hij nu al
een jaar bij Terschelling en bij elk geschikt
weer stoomt hij naar buiten, naar de plek
waar diep onder water het wrak ligt. Bij èlke
nieuwe poging is de kapitein overtuigd, dat
hij eindelijk zal slagen, het lang gezochte
goud te vinden."

"Zoekt hij dan naar iets dat niet bestaat?"

"O! 't is mijn overtuiging, dat het goud zich

nòg in het wrak van de "Lutine" bevindt. En
ik ben er even zeker van, dat den een of
anderen dag de pogingen zullen slagen.
Zoodat de heele schat, die daar op den
zeebodem ligt, te voorschijn gebracht zal
worden. Maar..."[a240]

Hij brak zijn zin af. Ik vulde hem dus aan:

"Je rekent dus zelf niet vast op het resultaat van morgen?"

Hij gaf geen direct antwoord.

"We moesten nu maar gaan slapen... De kapitein is een man van

z'n woord: eer hij uitstoomt, laat hij ons halen. En het zal zijn schuld
niet zijn, als het morgen nog altijd de groote dag niet is!"

Maar slapen deed ik slecht in het primitieve Terschellingsche

slaapkamertje, waar de houten wanden kraken, als de wind maar
even over het duin zucht, en waar de sitsen gordijnen slecht sluiten
voor de vensters.
 Zoo kwam 't, dat de vuurtoren, die den naam draagt van
"Brandaris", me met z'n lange statige lichtbundels, die als vier
flitsende spaken van een onzichtbaar wiel door den hoogen
donkeren nacht rondwentelen, me wakker hield, omdat zijn licht zich
telkens door dien kier boorde. Dan dacht ik aan deze lichtpijlen, in
hun onafgebroken rondzwaai langs heel den wijden horizon
cirkelend, van den avond tot den morgen, en hoe ze tel[a241]kens
ook even moesten strijken langs de verre plek op zee, naar het
westen, waar omlaag het "Lutine"-wrak lag.

's Morgens vroeg — 't grauwde nog van nanacht — werd er al aan
de deur getikt van onze slaapkamer.

'n Scheepsmaatje bracht de boodschap:

"Over 'n half uur stoomt het schip naar buiten."

Binnen 't half uur waren we aan boord.

"U hadt niet behoeven te ontbijten; we gaan

eerst stevig breakfasten, omdat we toch buiten
de haven moeten wachten."

Met overleg en knippend z'n ooghoeken als

een timmerman, die waterpas moet meten,
scharrelde intusschen de loods de stoomboot
het haventje uit.

't Is er wat krap, met niet veel water in de

Terschellingsche haven.

"Nog wat lieboord!" zooals de lui hier

zeggen... "Zoo!... En nou maar zwaaien met
't[a244] 't tij, en laat maar vallen je anker, tot we ons kistje met
dynamiet aan boord hebben."

Wij zaten achter een stevig Engelsch ontbijt in de messroom, met

den kapitein en z'n vrouw, den eersten officier en den eersten
machinist en nog een jong Engelschman in politiek, die me werd
voorgesteld als een fotograaf van een Engelsch dagblad, die hier
aan boord vertoefde met de opdracht van zijn blad, net zoo lang op
Terschelling te blijven tot hij de eerste goudstaaf van de "Lutine" voor
zijn blad gefotografeerd zou hebben.

Zou 't vandaag zijn?

Maar het loodsje op de brug, nadat hij z'n pruim voor een sigaartje
had verwisseld, trok zijn beweeglijke mondhoeken neer en tegen het
optimisme van den kapitein in, beweerde-ie, dat de wind te vast zat
in 't Noorden; dan had je buiten altijd veel last van water en
beweging.

Langs het duin kwamen een paar mannetjes geloopen. De één

droeg een klein kistje op den rug: dit moest zwaar zijn, want het
gewicht drukte hem voorover en hij liep met voorzichtige zware
stappen.

'n Roeibootje was al uit de davids neergelaten,[a246] roeide op het

strand toe; nu kon je door den kijker zien, hoe 't kistje zorgzaam in
de sloep werd gezet. Daarop roeide het bootje met regelmatig
riemgeplas naar ons schip.

"Dat is dertig pond, die ze achter uit 't duin zijn wezen opgraven."

"Wat?"

"Dynamiet."

De kapitein krabbelde in het kaartenhuis op de brug al weer vlug

een schets, zooals hij zich de roestlaag op het wrak voorstelde, en
hoe hij die met zes dynamietpatronen deel voor deel aan stukken,
zou laten springen.

"Wat zeg je van den wind?" vroeg ik het loodsje, dat rookte als een
schoorsteen en meteen pruimde op het lurkje van z'n sigaar.

Buiten de kust deinden de golven in rumoerige gelederen aan.

 "Als de wind naar het Oosten loopt!", zei de kapitein met zijn sjeuig
optimisme, "dan kunnen meteen de duikers omlaag."

"D'r zit vuil aan de lucht," bromde het loodsje.

De duikers zaten op het voorschip hun duikerspakken in orde te

brengen.[a247]

Als hoofdlooze lijken hingen de leege

caoutchouckleeren te drogen. De
koperen helmen werden in een van de
kamertjes van het tweede dek bewaard;
daar lagen ook de trossen en
luchtbuizen, de gewichten en zware
schoenen, die ze noodig hadden voor
hun toilet. Want het is heel uitvoerig,
zooals een duiker in de kleeren wordt
gestoken. In zijn baaien ondergoed is
hij gekleed, wanneer hij zijn beenen in
de twee gummi-broekspijpen steekt, die
van onderen in den vorm van een
schoen afgesloten zijn; met moeite
wringen ze hem het open borststuk over het bovenlichaam; zijn
handen moet hij inzeepen om ze door de nauwe mouwen te doen
glijden; dan wordt hem een soort koperen harnas over borst en
schouders geschroefd, en daarover past de zware helm met twee
glazen kijkgaten ter weerszijden, en een rond voorruitje, dat tot het
laatste oogenblik wordt opengelaten.[a250]

Dan hangen ze hem nog stukken lood op borst en rug, en de zware

schoenen worden hem aangegespt; in den gordel steekt het lange
mes in de koperen schede; de trossen touw windt hij om het middel.

Zoo toegerust kan een duiker zich boven water bijna niet bewegen
door al het gewicht, dat hij moet torsen; log, moeilijk, traag, werkt hij
zich zelf over de verschansing heen, plonst voet voor voet het trapje
af, tot hij onder water verdwijnt.
 Er is al een zwaar gewicht uitgeworpen met een touw er aan, en
daarlangs laat hij zich omlaag zakken, tot hij op den zeebodem is
aangekomen.

Intusschen zendt de machinale luchtpomp hem geregeld lucht toe.

En nauwlettend houdt een matroos bij de verschansing de wacht,
met de lange luchtslang en het seintouw in de hand, om op elk
teeken, dat de duiker van beneden zendt, onmiddellijk bedacht te
zijn.

Zou er straks gedoken worden?

't Weer verslechterde!

We waren nu buitengaats. De zee wipte ons schip telkens op een

golfkop omhoog, liet het[a251] schip dan weer met een plons omlaag
glijden. Overal kwamen uit het Noorden de brekende golven
aangerold; de witte koppen ravotten holder-bolder aan.

"'t Is wel geen zwaar weer," zei het loodsje, "maar windstil is toch
anders."

Toen dobberde daar midden in de wilde zee een tonnetje op-en-

neer. En iets verder danste, telkens als het deinende water viel, een
puntstok omhoog; en daar opzij danste nog een boei:
 Vòòr op de plecht rammelde het anker; de stoomlier stond
dreunend te zuigeren bij het anker-vieren.

"Hier is 't!"

We dobberden boven de plek, waar het "Lutine"-wrak gezonken

lag.[a254]

Er was niets te zien. Niets scheen in deze wijde oneindigheid van

zee te zijn, teneinde eenig houvast te geven aan de verbeelding.
Alleen de boeien dansten onrustig op-en-neer. Bij elk dal, dat zich
vormde tusschen twee waterbergen, kwam de dobberende stok
boven water.

Anders was hier niets te zien.

O! hoe scheen die roerige zee nu heerlijk brutaal met ons te

spotten, en hoe veilig verborg en bewaarde ze haar schat!

Slechts één kleine plek scheen zich in den rumoerigen warrel der
golven vlak te strijken, een oppervlak van nog geen tien meter in het
vierkant, zoodat de kapitein er mijn aandacht op moest vestigen.
Daaromheen joegen de golven voor den wind uit en stootten op de
zandbank; overal wringelde hun wilde beweging door het water. Hier,
op deze plek, was de diepe kuil in het zand gezogen en daarboven
braken dus de eindelooze golven niet tot schuim.

Dit was alles...

De zee rondom verhief zich allengs tot driftiger beweging.

"Zal er gedoken worden?"[a255]

Eèn van de Engelsche duikers was door den kapitein op de brug

geroepen; die had even naar de lucht gekeken en naar het woelige
water; toen had hij van "neen" geschud.

"Haal maar op je anker!" commandeerde het loodsje. En terwijl hij

een nieuwe pruim nam, stuurde hij het schip naar de haven terug.
 "Straks loopt de wind naar het Oosten," mompelde de kapitein.

"De wind zit vast", zei de ander. "En àls-ie verandert, kruipt-ie naar
't Westen."

's Avonds gierde de wind nog uit het Noorden.

Zoodat het er heel druk en knus was in het hotelletje, waar de

eerste officier van het schip en de fotograaf van het Engelsche blad
met toewijding tegen de biljartballen stootten; waar de notabelen
skat speelden; waar wij onzen troost zochten bij het klik-klak van
eindelooze spelletjes domino.

Tusschen dit verzetje door werd een algemeen gesprek gevoerd.

Dat liep altijd maar weer over den verborgen schat in zee.[a256]

"'t Zal 'n verlies zijn voor Terschelling als ze die millioenen
ophalen!"

Dadelijk 'n ander.

"Ophalen?... Geen cent zit d'r meer in dat wrak!"

En weer 'n ander:

"Ik geef d'r grif 'n voorschot op!"

Terwijl buiten 'n regenbui over de duinen striemt en over het dorpje
kletst, zwaait de onaandoenlijke "Brandaris" zijn vier verre
lichtstrepen over de zee, welks horizon hij in onmetelijken kring
rondcirkelt.

Zoo gaan we vroeg naar bed.

En daar is dan weer het krakende hout van de beschotten. En ook

is er nog de kier in het gordijn.
 En ik dommel in, terwijl ik droom hoe we den volgenden dag meer
geluk zullen hebben.

Doch den volgenden dag gaat het duikerschip in het geheel niet uit.

"Straks zal de wind wel naar het Oosten schieten", voorspelt de

kapitein.

Maar het loodsje loopt langs den wal; zijn[a257] handen diep in de
zakken van zijn stijve broekspijpen; hij kent den wind en 't water en 't
tij al zoo lang.

"Da's voorloopig mis met de "Lutine"."

En den daarop-volgenden dag is de wind nog

nukkiger.

Weer 'n dag later schijnt hij te willen ruimen.

Maar dan krimpt hij hoe langer hoe meer. Tot hij
pal noord-west blaast. 'n Holle zee. En wit van
schuim raast het boven de buitengronden.

Zoo moeten we dan den eenen dag na den

anderen werkeloos wachten. Maar uit den zwarten rand van de gele
pijp van het duikerschip in de haven rafelt de rook, omdat de
machines dag en nacht stoom-op houden.

Zoodra bedaart de wind, en ligt de zee wat vlakker, of 't gaat

immers naar buiten!

Dan wringt het loodsje de boot de haven weer uit, en 't gaat weer
den Spathoek om, den Stortemelker voorbij, de buitengronden over,
tot waar de boeien dobberen boven de vreemd-stille plek in zee...
[a260]
 Maar zóó lang heb ik niet gewacht.

Ik heb jullie toch vantevoren gezegd, dat mijn verhaal spannend

begon, maar nuchter eindigt?

We moesten eindelijk de terugreis wel aanvaarden. Tot verbazing

van den kapitein. Had hij al niet bijna een jaar zijn geduld geoefend?
Had hij niet telkens gewacht op het gunstige weer, en dan gevischt!
En als de wind om was, had hij dan weer niet geduldig gewacht, tot
morgen en overmorgen.

't Goud lag daar immers te wachten!

Wachtte het al niet honderd jaren?

Men had nu, dank zij het oude perkamenten kaartje, de plek
ontdekt, waar de schat verborgen lag, beneden de roestlaag, tot één
geweldigen vloer verhard.

Was er niet alle zekerheid, dat de gouden en zilveren staven

daaronder lagen?

Eèn lading dynamiet, en dit dekschild zou aan splinters slaan.

En daaronder zou dan immers de schat bloot liggen, slechts voor

het oprapen, de millioenen van de "Lutine", bestemd voor den
gelukkigen volhardenden zoeker![a261]

De kapitein liet ons gaan. Wanneer we dan niet langer konden

blijven wachten op Terschelling, zou hij ons een telegram nazenden
naar Amsterdam, zoodra hij de eerste goudstaaf zou gevonden
hebben...

Ik reisde met mijn vriend den langen weg terug, weer naar
Harlingen, per trein naar Leeuwarden, en zoo op huis aan.

Voelden wij ons als teleurgestelde schatzoekers?

Neen! Mijn reisgenoot allerminst!

 Dit was niet z'n eerste tocht geweest naar Terschelling, en hij zou
er nog wel meermalen moeten heen reizen. Uit zijn brieventasch vol
documenten zou hij wellicht weer andere stukken opdiepen, geel van
ouderdom, maar telkens belangrijk, om de nieuwe verwachting, die
ze zouden wekken.

En ik?... Ik was evenmin teleurgesteld.

Ik wacht slechts op het beloofde telegram.

Maar ik wacht nog steeds.

Ik ben overtuigd, dat het komen zal.

En dan?... Dan zal ik voor jullie het slothoofdstuk schrijven over het
"Lutine"-wrak, en zooals de zee met halsstarrigheid haar schat
bewaakt heeft, doch hoe zij dien ten laatste[a262] toch heeft moeten
afstaan aan de menschen.

Dàn zal ik me kunnen voorstellen, hoe op het kleine ver-affe

Terschelling de kantige, geweldige "Brandaris" zich als een
vlammend uitroepteeken omhoog zal heffen ter eere van den schat,
die het meer dan een eeuw aan zijn kust belichtte.

Hoelang zal dit nog duren?

Hoelang nog, eer ik voor jullie het jongensboek met het volledige
verhaal van de "Lutine" mag schrijven?

[a263]