PRATİK ÇALIŞMA (20.05.

2024)

Olay: Ankara’da ikamet eden A, babasının ölümünden önce Bodrum’daki yazlığını

B’ye satıp devrettiğini öğrenir. Devrin muvazaalı yapıldığını düşünen A, B’nin de
taşınmazı elden çıkarmaya çalıştığına dair söylentileri duyunca, terekeden satış
parasının çıkmadığını ileri sürerek tapu kütüğünün düzeltilmesi için dava açmaya
karar vermiştir. A ayrıca, kendisinden 100.000 TL ödünç almış olan C’ye karşı da
alacak davası açmayı düşünmektedir.

Sorular:

1- A, B’ye dava açmadan önce, yazlığın üçüncü kişilere devrini önlemek için ihtiyatî
tedbir almak istemektedir.

a) Bu mümkün müdür? Mümkün değilse neden? Mümkünse görevli ve yetkili

mahkemeleri belirtiniz.
İhtiyati tedbir, davanın açılmasından hüküm verilmesine kadar oluşan
sürede dava konusunun istenmeyen değişikliklere uğraması, hükmü
icrasının imkansızlaşması gibi durumları önlemek için başvurulur.
Öncelikle buna esas bir hak olmalı ve sebebi mevcut olmalı. Mülkiyet,
ihtiyati tedbire esas bir haktır, sebep mevcut mu? Kanunda 389*1de genel
bir düzenleme var. aslında mevcut durumun değişmesi halinde hakkın elde
edilmesinin önemli ölçüde zorlaşması veya imkansız hale gelmesi, ciddi
zarar doğması. Somut olayda a genel sebebe dayanarak tedbir talep
edebilir. Böyle bir karar verilmezse mülkiyet başkasına devredilebilir ve
3.kişi iyi niyetliyse kazanımını koruyabilir. İhtiyatı tedbir sebebi için
mk1023 yeterlidir. Dava açılmadan önce de sırasında da talep edilebilir.
Önce talep edecekse esas hakkında görevli ve yetkili mahkemelerden talep
edebiliriz. Açılmışsa ancak bakmakta olan mahkemeden talep edebiliriz.
Olayda dava açılmamış henüz, tapu sicilinin düzeltilmesi davası, görevli
mahkeme malvarlığı olduğu için asliye hukuk, taşınmazın aynı olduğu için
kesin yetkili bodrum asliye hukuk mahkemesi yetkili ve görevlidir.
b) B’nin ihtiyatî tedbir talebini öğrendikten sonra yazlığı bir internet sitesi
üzerinden çok cüz’i bir fiyata satılığa çıkarması durumunda tekrar tedbir talep
edilebilecek midir?

1
 Reddedilmiş, tekrar istenmesi mümkündür. Ancak burada koşulların aynı
olup olmadığına bakılacak, değişiklik olmalı. Değişiklik yokken talep
etmek dürüstlük kuralına aykırı olur. Şartlar değiştiği için talep edilebilir.
Somut olayda satılığa çıkarılması böyle bir durumdur.

2-

a) B aleyhine talep edilen ihtiyatî tedbiri kabul eden mahkeme nasıl bir tedbir
kararı vermelidir?
Kanunda sınırlama yok, tedbire konu olan mal veya hakkın korunması için
her şeye karar verilebilir. Somut olayda mk 1011 geçici tescil şerhinin tapu
siciline kaydedilmesi uygun olur. Teminat amaçlı ihtiyati tedbirdir, böyle
bir şerh tasaruf yetkisini sınırlamaz, şerh konsa bile mülkiyetin devri
mümkün fakat söz konusu taşınmazın davaya tabi olduklarını
bileceklerinden 3.kişilerin iy niyetini kaldırır. Fakat uygulamada ferağdan
men denen başka tür ihtiyati tedbir ile malikin o taşınmaz bakımından
tasarruf yetkisi sınırlanmakta ve kaldırılmaktadır, tapu siciline
bildirilmektedir. Artık devredemiyor.
b) Bu karar üzerine A’nın hangi işlemleri hangi sürede yapması gereklidir?
Tamamlayıcı merasimden bahsettik. 393 1 hafta talep uygulamadan itibaren
2 haftada dava açacak ve açıldığına ilişkin belgeyi uygulayan memura ibraz
edilecek. Bu işlemler yapılmazsa 397*1 uyarınca tedbir kendiliğinden
kalkmış olur.
c) Mahkeme B’yi dinlemeden ihtiyatî tedbir kararı verirse B bu karara nasıl
muhalefet edebilir?
İtiraz edecek, ya o hakkın bulunmadığına ya da ihtiyatı tedbir sebebinin
bulunmadığına veya teminata itiraz edebilir. 394te yazıyor.

3- İhtiyatî tedbir konulduğunu kabul edersek B, ihtiyatî tedbirin kaldırılmasını

isteyebilir mi? İsteyemezse neden? İsteyebilirse nasıl ve hangi şartlar altında
isteyebilir?

B, teminat göstererek değiştirilmesini veya kaldırılmasını talep edebilir 395.

Dilekçeyle yapılması gerekir, yeterli teminatla tamamen kaldırılabilir veya
değiştirilebilir. Aslında tedbir tamamen kalkmamakta teminat üzerinde devam

2
edecek gibi aslında. Bu karara karşı kanun yoluna başvurulamıyor. Durum ve
şartların değişmiş olması sebebiyle itiraz imkanı da var 396.

4- A muvazaayı ispat etmek amacıyla babasının Dalaman’da ikamet eden arkadaşı

D’yi tanık olarak dinletmek istemektedir. Ancak A, ağır hasta olan ve ciddi cerrahî
operasyonlar geçirmesi gereken D’nin ilerleyen günlerde tanıklık yapamayacak
duruma gelmesinden çekinmektedir.

a) Bu durumda A delil tespiti yoluyla D’nin tanık olarak dinlenmesini talep

edebilir mi?
Bir diğer geçici hukuki koruma delil tespitidir. Delilin önceden toplanıp
emniyet altına alınması amacıyla kabul edilmiş bir kurum. 2 şartı var,
henüz o delilin inceleme sırasının gelmemesi gerekiyor ve bunu isteyen
tarafın hukuki yararı olması gerekiyor. Önce veya sırasında talep edilebilir
(dava). Hmk 400-2 mesela ileride yok olacaksa o delil. Tanık ifadeleri de
aynı yolla alınabilir. Somut olayda D ağır hasta dolayısıyla daha sonra
tanıklık yapması zor olabilir, şimdiden dinlenmesi için delil tespiti yoluna
başvurulabilir. A’nın bunun için tam ispatı aranmıyor, yaklaşık ispat.
b) Bu talep bakımından görevli ve yetkili mahkemeleri belirtiniz.
İhtiyati tedbirle benzer, önceyse esas hakkında bakacak mahkeme veya
üzerinde keşif yapacağımız şeyin bulunduğu yer, dinlenecek kişinin
oturduğu yer mahkemesi de ilaveten yetkilidir. Görev bakımından hem
esas hem sulh görevli. Dava açıldıktan sonra sadece açılan mahkemeden.
Olayda bodrum asliye veya dalaman sulh’tan istenebilir, dava açıldıktan
sonra sadece bodrum asliye hukuk.
c) B’nin delil tespitine muhalefet etmesi mümkün müdür?
Delil tespitine de itiraz mümkündür. Bu kararın B’ye tebliğ edilmesine
karar verilmişse B, delil tespitinin şartlarının mevcut olmadığını ileri
sürerek 1 hafta içerisinde itiraz edebilir. 1 haftanın geçirilmesi, delil tespiti
kararının kesinleşmesi anlamına gelebilir. B’nin yokluğunda buna ancak
zorunluluk varsa karar verilebilir. Bu durumda da yine 1 hafta içinde itiraz
edilmesi gerekiyor 402-403e bakmak lazım.