Disfluency and Proficiency in Second

Language Speech Production 1st

Edition Simon Williams
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/disfluency-and-proficiency-in-second-language-speec
h-production-1st-edition-simon-williams/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Disfluency and Proficiency in Second Language Speech

Production 1st Edition Simon Williams

https://ebookmass.com/product/disfluency-and-proficiency-in-
second-language-speech-production-1st-edition-simon-williams/

Sincerity in Medieval English Language and Literature

1st ed. Edition Graham Williams

https://ebookmass.com/product/sincerity-in-medieval-english-
language-and-literature-1st-ed-edition-graham-williams/

Clinical Methods and Practicum in Speech-Language

Pathology 7th Edition M.N. Hegde

https://ebookmass.com/product/clinical-methods-and-practicum-in-
speech-language-pathology-7th-edition-m-n-hegde/

The Handbook of Language and Speech Disorders 2nd

Edition Jack S. Damico

https://ebookmass.com/product/the-handbook-of-language-and-
speech-disorders-2nd-edition-jack-s-damico/
Anatomy & Physiology for Speech, Language, and Hearing,
5th

https://ebookmass.com/product/anatomy-physiology-for-speech-
language-and-hearing-5th/

Applied Anatomy and Physiology for Speech Language

Pathology and Audiology 1st Edition, (Ebook PDF)

https://ebookmass.com/product/applied-anatomy-and-physiology-for-
speech-language-pathology-and-audiology-1st-edition-ebook-pdf/

Anatomy & Physiology for Speech, Language, and Hearing

5th Edition, (Ebook PDF)

https://ebookmass.com/product/anatomy-physiology-for-speech-
language-and-hearing-5th-edition-ebook-pdf/

Anatomy & Physiology for Speech, Language, and Hearing,

7th Edition J. Anthony Seikel

https://ebookmass.com/product/anatomy-physiology-for-speech-
language-and-hearing-7th-edition-j-anthony-seikel/

Second Language Research: Methodology and Design

https://ebookmass.com/product/second-language-research-
methodology-and-design/
Simon Williams

Disfluency and Proficiency in Second

Language Speech Production
Simon Williams
School of Media, Arts and Humanities, University of Sussex, Falmer, UK

ISBN 978-3-031-12487-7 e-ISBN 978-3-031-12488-4

https://doi.org/10.1007/978-3-031-12488-4

© The Editor(s) (if applicable) and The Author(s), under exclusive

licence to Springer Nature Switzerland AG 2022

This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively
licensed by the Publisher, whether the whole or part of the material is
concerned, specifically the rights of translation, reprinting, reuse of
illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microfilms or in
any other physical way, and transmission or information storage and
retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or
dissimilar methodology now known or hereafter developed.

The use of general descriptive names, registered names, trademarks,

service marks, etc. in this publication does not imply, even in the
absence of a specific statement, that such names are exempt from the
relevant protective laws and regulations and therefore free for general
use.

The publisher, the authors, and the editors are safe to assume that the
advice and information in this book are believed to be true and accurate
at the date of publication. Neither the publisher nor the authors or the
editors give a warranty, expressed or implied, with respect to the
material contained herein or for any errors or omissions that may have
been made. The publisher remains neutral with regard to jurisdictional
claims in published maps and institutional affiliations.

Cover Illustration: Marina Lohrbach_shutterstock.com

This Palgrave Macmillan imprint is published by the registered
company Springer Nature Switzerland AG
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham,
Switzerland
For Cynthia, Janet and Maureen
Transcription Symbols
Below are the main symbols used within the book. Additional symbols
are described in examples in certain chapters.

= Short (untimed) pause

(0.5) Silent pauses are represented in seconds and tenths of a second
within round brackets
: A colon indicates a prolongation of the preceding sound: the more
colons, the longer the prolongation.
? A question mark indicates a rising inflection.
| An upward arrow indicates a marked rise in intonation.
£ the pound sterling sign indicates a smiley voice.
>example< words that occur between the greater than sign and the
less than sign indicate talk delivered at a faster speed than the
surrounding talk.
<example> words that occur between the less than sign and the
greater than sign indicate talk delivered at a slower speed than the
surrounding talk.
( ) single round brackets containing no transcription indicate talk
that is too indistinct to transcribe
(( )) talk between double round brackets indicates some sort of
activity within the interaction.
Acknowledgements
I owe a huge debt of gratitude to Cathy Scott, Senior Editor at Palgrave
Macmillan, for suggesting I write this monograph and for reading
through first drafts. I’m also grateful to Asma Azeezullah, Project
Coordinator, and the production team for their care and efficiency. I
would like to thank Simon Cassar, Anne-Meike Fechter, Sebastian Loew,
Roberta Piazza, Kevin Porthouse, and Robin Williams for their support
and encouragement; Nina Studer and Charlotte Taylor for invaluable
practical advice; and Janet Lacey, Cynthia Leverton, and Maureen
Porthouse for their kindness throughout.
Acronyms
A2 (CEFR) post-beginner language level
ASU syntax-based Analysis of Speech Unit
B1 (CEFR) pre-intermediate language level
B2 (CEFR) post-intermediate language level
C1 (CEFR) advanced language level
CEFR Common European Framework of Reference for Languages
CSR Continuous Speech Recogniser – software capable of detecting
and processing meaningful natural language, e.g. based on vocabulary
items, that allows a suitable response to be automatically generated
and enables human-computer interaction to take place based on this
principle
DELE Diploma de Españ ol como Lengua Extranjera
EAIS Equal Appearing Interval Scale - a form of attitude
measurement that allows quantitative findings to be reported on
qualitative variables such as attitude
EEG Electrical Geodesics here refers to a non-invasive proprietary
head net containing electrodes sensitive to small changes in voltage
fields generated within the brain that is widely used in neuroscience
studies
EIT Elicited imitation test—a test in which listeners repeat samples
of language, e.g. sentences, as accurately as possible
ERP Event-related potential is a measurable electrical response in the
brain to a cognitive, motor, or sensory stimulus
ETS Educational Testing Service—a non-profit company specialising
in educational testing and assessment
FP Filled pause
FS False start
GECO Ghent Eye-Tracking Corpus
IELTS International English Language Testing System
L1 First language
L2 Second language
LFP Lengthening, Fragment, Pause (filled)
MLS Mean length of syllable
MOS Mean opinion score
N400 an electrical signal detectable in the brain in response to
stimuli that include signs in the form of words, sounds and images. It is
a form of ERP that peaks at 400 ms after onset.
NS Native speaker, i.e. speaker of an L1
NNS Non-native speaker, i.e. speaker of an L2
OET Occupational English Test
OISR Other-initiated self-repair
PRL Prolongation
PTE Pearson English Language Tests
RPT Repetition
SC Self-correction
SISR Self-initiated self-repair
SITAF Spécificités des Interactions verbales dans le cadre de Tandems
linguistiques Anglais-Français—verbal and non-verbal corpus of
conversational French
SLA Second language acquisition
SP Silent pause
SPEAK Test the Speaking Proficiency English Assessment Kit
developed by the Educational Testing Service (ETS)
TOEFL iBT Test of English as a Foreign Language Internet-based Test
TOEIC Test of English for International Communication
TRP Transition relevance place in conversation
UCLES University of Cambridge Local Examinations Syndicate
WISP What is Speaking Proficiency corpus
Contents
1 Introduction
1.​1 Disfluency as Fluency
1.​2 Introduction to the Six Disfluencies:​Formal Descriptions
1.​3 Effects on Listeners
1.​4 Main Types of Disfluency Data
1.​5 Disfluency Types and Proficiency Level
1.​6 Disfluencies in Public Language Test Descriptors
1.​7 Comment
1.​8 Overview
References
2 Silent Pauses
2.​1 Introduction
2.​2 Formal Description of Silent Pauses
2.​3 Effect of Silent Pauses on Listeners
2.​4 Silent Pauses in Classroom Interaction
2.​5 Silent Pauses and Proficiency Level
2.​6 Silent Pauses in Public Language Tests
2.​7 Comment
References
3 Filled Pauses
3.​1 Introduction
3.​2 Formal Description of Filled Pauses
3.​2.​1 Location/​Position
3.​2.​2 Frequency
3.​2.​3 Length/​Duration
 3.​2.​4 Pitch
3.​3 Effect of Filled Pauses on Listeners
3.3.1 uh and um Studies
3.​3.​2 Second Language Rater Studies
3.​4 Speech Environment of Filled Pauses
3.​5 Filled Pauses and Speaker Proficiency
3.​6 Filled Pauses in Public Language Tests
3.​7 Comment
References
4 Prolongations
4.​1 Introduction
4.​2 Formal Description of Prolongations
4.​3 Effect of Prolongations on Listeners
4.​4 Main Types of Prolongation Data
4.​4.​1 Corpora Studies
4.​4.​2 Natural Language Processing
4.​4.​3 Prolongations in Classroom Interaction
4.​4.​4 Prolongations in Elicited Data
4.​5 Prolongations and Proficiency Level
4.​6 Prolongations in Public Language Tests
4.​7 Comment
References
5 Repetitions
5.​1 Introduction
5.​2 Formal Description of Repetitions
5.​3 Effect of Repetitions on Listeners
 5.​4 Repetitions Outside the Classroom
5.​5 Repetitions in Elicited Data
5.​6 Task Effect on Repetitions
5.​7 Repetitions and Proficiency Level
5.​8 Repetitions in Public Language Tests
5.​9 Comment
References
6 Self-Corrections
6.​1 Introduction
6.​2 Formal Description of Self-Corrections
6.​3 Effect of Self-Corrections on Listeners
6.​4 Main Types of Self-Correction Data
6.​4.​1 Self-Corrections Outside the Classroom
6.​4.​2 Self-Corrections in Classroom Interaction
6.​4.​3 Task Effect on Self-Corrections in Elicited Data
6.​5 Self-Corrections and Proficiency Level
6.​6 Self-Corrections in Public Language Tests
6.​7 Comment
References
7 False Starts
7.​1 Introduction
7.​2 Formal Description of False Starts
7.​3 Effect of False Starts on Listeners
7.​4 Main Types of False Starts Data
7.​4.​1 False Starts Outside the Classroom
7.​4.​2 False Starts in Classroom Interaction
 7.​4.​3 Task Effect on False Starts in Elicited Data
7.​5 False Starts and Proficiency Level
7.​6 False Starts in Public Language Tests
7.​7 Comment
References
8 Conclusion
8.​1 Introduction
8.​2 Formal Description of Disfluencies
8.​3 Effects of Disfluencies on Listeners
8.​4 Disfluencies in Classroom Interaction
8.​5 Disfluencies and Proficiency Level
8.​6 Disfluencies in Public Language Tests
8.​7 Comment
Appendix
A
B
C
References
Index
List of Figures
Fig.​1.​1 Framework for L2 (dis)fluency and proficiency (based on
Segalowitz, 2016)

Fig.​2.​1 Rating scale for Experiment 2 (Bosker et al.​, 2013, p.​175)

Fig.​3.​1 The nine-level Equal Appearing Interval Scale completed by

participants in Experiment 1 (Bosker et al.​, 2013, p.​175)

Fig.​5.​1 Incidence of repetition forms (based on Maclay and Osgood,

1959)

Fig.​6.​1 Overview of the speech-processing monitor and repair as

comprehensible output (based on Levelt, 1989, p.​9)
List of Tables
Table 2.​1 References to SPs in rating scale for individuals (based on
Sato 2014, p.​85)

Table 2.​2 References to SPs in rating scale for interaction (based on Sato
2014, p.​86)

Table 2.​3 L2 studies reporting effect of SPs on listeners’ judgements of

fluency (studies inviting raters’ additional qualitative comments on the
speech samples are italicised)

Table 2.​4 Number of SPs per 60 seconds and total silent pausing time
(based on Iwashita et al.​, 2008, p.​40)

Table 2.​5 Proficiency test results (based on García-Amaya, 2015, p.​24)

Table 2.​6 SPs by gender and level in Mandarin Chinese (L2) speakers
(based on Yuan et al.​, 2016, n.​p)

Table 2.​7 Utterance and clause boundaries with SPs, language, and
English (L2) proficiency (percentages) (adapted from Rose, 2017, p.​50)

Table 3.​1 Duration of FPs vs silent pauses within speaker

reformulations (based on Williams &​Korko, 2019)

Table 4.​1 Ten most frequent disfluent word prolongations in Betz et al.​
(2016)
Table 4.​2 Participants’ gender and age in Bosker et al.​(2013)

Table 4.3 Percentage of pauses and fillers preceding and following thee
and thi:y (Fox Tree & Clark, 1997, p. 158)

Table 4.​4 Filled pause tokens in four corpora in Clark &​Tree (2002)

Table 4.​5 Key differences in filled pauses vs prolongations in Moniz et

al.​(2007)

Table 5.​1 Three subclasses of disfluent repetition in Plauché &​Shriberg

(1999)

Table 5.​2 Repetitions in post-semester interview home and abroad

participants (extract adapted from Table 8.​Comparisons of repair
phenomena for at home and abroad groups, Freed, 1995, p.​141)

Table 6.​1 CEFR level comparability with OET and Aptis tests

Table 7.​1 False starts (T-test Mean totals) in four picture narratives
(Tavakoli &​Foster, 2011; Foster &​Tavakoli, 2009)

Table 7.​2 Repairs in Van Hest (1996)

Table 8.​1 Disfluencies and errors in three semi-spontaneous
monologues

Table 8.​2 Measures of speaker speed and breakdown fluency to achieve

consistency (but not statistical significance) across proficiency levels in
the Aptis speaking test
© The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG 2022
S. Williams, Disfluency and Proficiency in Second Language Speech Production
https://doi.org/10.1007/978-3-031-12488-4_1

1. Introduction
Simon Williams1
(1) School of Media, Arts and Humanities, University of Sussex, Falmer,
UK

Simon Williams
Email: s.a.williams@sussex.ac.uk

1.1 Disfluency as Fluency

Disfluency is a relatively recent construct. Not until the last century did
fluency with the specific meaning of ease of speaking become a subject
of widespread interest; and only in the mid-twentieth century did its
corollary, the absence of such a facility, become the focus of systematic
empirical study. Although the concepts of fluency and disfluency have
been applied in a metaphorical sense to a number of human, and
occasionally non-human, activities, the locus of much investigation has
been the linguistically productive areas of speech and writing. While
disciplines such as medicine and neuroscience have taken an interest in
the pathology of dysfluent speech in physiological conditions such as
aphasia, apraxia, and dysarthria, linguists and psycholinguists have
sought to understand and analyze the mundane occurrences of the non-
pathological disorders of articulation. Six of those resulting from social-
psychological conditions have become standard psycholinguistic
typologies of speech disfluency: repetitions, filled and silent pauses,
prolongations, self-corrections and false starts.
Disfluency remains a relatively specialised area of investigation.
Perhaps this is not surprising when recognising that the study of
effortless behaviour has always been of more interest than its effortful
equivalent. Nevertheless, an examination of the components signalling
breakdown can reveal a great deal about the economy and detail of
elements that are in more optimal relation to each other. In human
behaviour, those associations may offer insights into the mechanics of a
competence like language, into the workings of the brain, and into
human relationships.
If fluency has its own markers, such as fast speech, long turns,
accurate syntax, and syntactic complexity, it also demands a repertory
of strategies for achieving them, and for dealing with their
consequences: the complex syntax that loses its way, the speed that
produces breakdowns in articulation, the accuracy that becomes
pedantic, and the turn that never ends. As social interactants, speakers
have to consider the effect on the listener and beware of interruptions,
non-sequiturs, mistaken inferences, and other hazards, and intervene in
the stream of speech to change course when necessary. Although
(dis)fluency studies frequently cite Lennon’s (1990) distinction
between the ‘broad’ and ‘narrow’ senses of the construct (p. 388),
broad meaning speaking proficiency in general and narrow meaning
aspects such as ‘correctness, idiomaticity, relevance, appropriateness,
pronunciation, lexical range’ (p. 389), few are careful to define where
speaking proficiency ends and more general language proficiency
begins. In other words, while the narrow sense of speaking fluency
might refer to (lack of) silent and filled pauses, repetitions, self-
corrections and so on, and the broader sense to these absences plus
pronunciation, grammatical accuracy, and vocabulary range, the
proficiency here still refers to speech and not to facility in other
language activities such as listening, reading, and writing. So while
‘fluent in English’ (p. 389) might mean proficient in speaking the
language, it could also be generalised in one direction to mean
proficiency in all uses of the language, or in another as speaking the
language in a particularly flawless, non-disfluent way.
Research in this area has followed a similar course to other objects
of linguistic attention, from early identification of disfluency as a novel
candidate for investigation to the increasing discrimination of
exemplars, an appreciation of their mutual relationship and functions,
and the extension of empirical studies to new populations. An initial
focus on first language speakers expanded to second language speakers
and thence to natural language processing for machine learning. Early
work on one kind of disfluency (Goldman-Eisler, 1968: pauses) moved
to investigation of other kinds (Fox Tree, 1995: false starts) and the
development of taxonomies (Levelt, 1983); and this approach was
extended to research on second language disfluency (Kormos, 1998) in
speakers of first languages other than English (Crible & Pascual, 2020)
and to comparative studies of the disfluencies of bilingual speakers in
both languages (Riazantseva, 2001). In addition, the influence of
contextual variables has been studied, including task type (Ahmadian et
al., 2012; Gilabert, 2007; Foster & Skehan, 1996), cognitive load
(Skehan, 2009), gender (Bortfeld et al., 2001), culture (Swerts, 1998),
and listener (Brennan & Schober, 2001; MacGregor et al., 2009).
The general direction of study has been from highly controlled
elicitation of data within laboratory settings with first language
participants being taken as a given to more naturalistic, less controlled
data and settings, and thence to human-machine interfaces. Within L2
research, the classroom has served as the equivalent to the laboratory
and study has not generally gravitated beyond. The focus reflects the
overriding concerns of L2 researchers with pedagogic environments to
the extent of the relative neglect of naturalistic settings with their
inferred dangers for L2 learners such as fossilization (e.g. Schmidt,
1983).
Disfluency research began by studying monologic data—elicited by
read-aloud prompts (Goldman-Eisler, various) and static visual
networks (Levelt, 1983). Only later did investigators turn their
attention to the analysis of spoken interaction and acknowledge the
role of the addressee in the production of disfluent speech. For
example, Clark (1994), following Schegloff et al. (1977), noted that
disfluencies were joint problems for interactants and had three
purposes: prevention, warning and repair (Clark, 1994). Forms of
hesitation have also been found helpful to conversationalists by alerting
the listener to expect a next word or utterance from the speaker that is
either unusually complex or marked in some other way. Certain forms
of hesitation such as the filled pause, may be culturally defined, e.g. the
function of the filled pause has been found to differ according to the
speakers’ first language (Schmid & Fä gersten, 2010; Crible & Pascual,
2020); and to vary with gender, e.g. men make more use of the filled
Another random document with
no related content on Scribd:
Hierbij moge worden opgemerkt, dat de Yoruba’s de wijsheid van een
persoon beoordeelen naar het aantal spreekwoorden, die hij kent.

Op expeditie in Suriname schepte ik er meermalen behagen in, met de

negers alleen zijnde, nu en dan een spreekwoord te zeggen, hetgeen
een algemeene verbazing wekte, want niemand wilde gelooven, dat ik
ze in bakrà kóndre 29 geleerd had.

Welke van de spreekwoorden der Surinaamsche negers uit Afrika zijn

medegebracht, welke in onze kolonie ontstaan zijn, is niet gemakkelijk
te beantwoorden. Door zijn groote verbeeldingskracht en
vindingrijkheid, door zijn aanleg tot wijsgeerige bespiegelingen kost het
den neger, nimmer verlegen, het rechte woord op het geschikte
oogenblik te pas te brengen, weinig moeite, steeds nieuwe
spreekwoorden te bedenken. Met zijn kritischen geest weet hij
toestanden in de kolonie zeer juist te beoordeelen en zoo moet in
lateren tijd het spreekwoord: Sranam-kóndre da hassi-tére: tidè a wai
so, tamára a wai so 30, ontstaan zijn.

Deze weinige voorbeelden mogen voldoende zijn, om aan te toonen,

dat in de uitingen van het geestelijk leven van den Surinaamschen
neger nog tal van herinneringen voorkomen aan zijn afkomst van de
negers der Goudkust. [228]

Tot de belangrijkste dezer herinneringen behooren zeker wel de

spinverhalen, de anansi-tori’s, die door de negers der Goudkust, die de
Tshi-taal spreken—en ook in Sierra Leone—overal verteld worden.
Doorgaans is het in dit gebied Anansi of Annancy, de spin, die als held
in de vertellingen optreedt. Volgens eene overlevering aan de Goudkust
stamt het geheele menschdom van een groote spin af 31 en de
vereering, die dit dier daardoor geniet, de belangrijke plaats, die dit bij
ons zoozeer verafschuwde dier in de gedachten der Goudkust-negers
inneemt, heeft anansi tot den hoofdpersoon hunner talrijke vertellingen
gemaakt.
Bij andere meer oostelijk en zuidelijk wonende stammen, o.a. bij de
Yoruba’s, die de oostelijke helft der slavenkust bevolken 32 is het echter
de schildpad, die als de stamvader van het menschdom wordt
beschouwd, en die dan ook de hoofdpersoon in hunne vertellingen is
geworden. Zulk eene vertelling heet bij hen alo, hetgeen beteekent: iets
wat verzonnen is.

Beide dieren hebben deze vereering te danken aan de merkwaardige

eigenschappen, die zij zoowel in lichaamsbouw als in leefwijze
vertoonen. Ten opzichte van de spin is het, zooals reeds werd
opgemerkt, de kunstvaardigheid en het geduld, waarmede zij haar web
maakt en de slimme wijze, waarop zij aan voedsel weet te komen, die
voor de negers de aanleiding zijn geweest, haar dikwijls in
menschengedaante, doch altijd met menschelijk denkvermogen voor te
stellen. [229]

Dat bij de Yoruba’s van de slavenkust, doch evenzeer bij de Bantoe-

negers van Aequatoriaal West-Afrika (N.), de schildpad in de verhalen
de plaats van de spin inneemt, mag hieruit verklaard worden, dat de
schildpad 33 voor het volk een niet minder geheimzinnig dier is dan de
spin. De schildpad doet immers geen enkel dier kwaad; hij maakt op
geen enkel dier jacht, zelfs niet op het kleinste insekt, doch leeft slechts
van de vruchten, die in het bosch naar beneden vallen 34 of van
paddestoelen.

De Inboorlingen zeggen, dat de schildpad slechts twee vijanden heeft,

tegen wie hij zich niet verdedigen kan, nl. den mensch, die het dier voor
heilige ceremoniën wil hebben en de reuzenslangen (in Afrika de
Pythons), die in staat zijn, het dier kapot te drukken en het met pantser
en al inslikken. Volgens hen is dus de schildpad haast immuun tegen de
aanvallen en dus tegen de vernietiging, zoodat zij voor hen het
zinnebeeld werd van een lang leven. Ook is zij in staat, lang te vasten;
zij is stil, langzaam en zeer voorzichtig in hare bewegingen; zij weet
zich op ongewone wijze aan het oog te onttrekken—kortom dit dier
vereenigt in zich alle eigenschappen, die voor het volk synoniem zijn
geworden met kracht en list. In het Niger-delta wordt de schildpad dan
ook als de heerscher onder de dieren beschouwd, evenals bij de
Bantoe-stammen (N.) 35, en hier niet alleen om hare zooeven genoemde
eigenschappen, doch vooral ook, omdat schildpadden overal in
Aequatoriaal West-Afrika voorkomen, zelfs op plaatsen, waar andere
dieren ontbreken.

Belangrijk is het, waar eenzelfde vertelling op verschillende, soms ver

van elkander verwijderde plaatsen wordt [230]aangetroffen—te
verklaren, hetzij door overbrenging van de plaats van oorsprong, hetzij
door een onafhankelijk ontstaan van dezelfde denkbeelden en
phantasieën op verschillende plaatsen (Ba. blz. 20)—de veranderingen
vast te stellen, die de helden der verhalen hebben ondergaan.

Terwijl het in de vertellingen der negers van Sierra Leone (Cr.) en van
de Goudkust (Ba.), waar de Tshi-taal gesproken wordt, doorgaans de
spin is, hier Mr. Spider genoemd, over wiens heldendaden verteld
wordt, bij de Yoruba’s van de oostelijke deelen der Slavenkust en bij de
Bantoe-stammen van Aequatoriaal West-Afrika daarentegen de
schildpad, die als Trorkey of Mr. Turtle ook in vele Sierra Leone-
vertellingen optreedt, hebben de negers van Zuid-Afrika als nationale
held een dier, dat zij Cunnie 36 Rabbit noemen en dat ook herhaaldelijk
in de verhalen de Goudkust-negers optreedt.

Miss Cronise en H. W. Ward, meenen, volgens de determinatie van

een bevoegd dierkundige, dat wij hier allerminst met een „rabbit”, een
konijn te doen hebben, doch dat de neger het dwergmuskusdier*
(Hyomoschus aquaticus) op het oog heeft, een klein eenigzins op een
konijn gelijkend tweehoevig zoogdier, dat in slimheid [231]weinig voor de
spin onderdoet en daarom eveneens door de inboorlingen wordt
vereerd. In de vertellingen van de negers van Sierra Leone gaan Mr
Spider en Cunnie Rabbit steeds als vrienden met elkander om, ten
minste wanneer hunne belangen niet te zeer uiteenloopen. Dit blijkt uit
een meermalen voorkomenden aanhef in de vertellingen: „Two cunnie
meet up, de one cunnie, de odder cunnie” 37 enz. Vermelding verdient,
dat deze rabbit in de bijgevoegde illustraties der Sierra Leone-
verzameling steeds met kleine horens wordt afgebeeld, en meer gelijkt
op een kleine Antilopensoort, hetgeen ten eenenmale onjuist is. (Zie het
verklarend register).

In deze verhalen, evenals in die van zoovele andere Negerstammen,

blijkt de neger behoefte te gevoelen, om in deze uitingen van het
zieleleven de zwakke onschuld te laten zegevieren over de ruwe kracht,
een verschijnsel, dat ik reeds uit de geschiedenis van het negerras
verklaard heb (zie blz. 204).

Dat sluwheid het meestal boven kracht wint, hiervan is de neger overal
in Afrika doordrongen (zie o.a. in „Avond op het water”, Bijvoegsel II).
Wij treffen deze waarheid ook aan in de reeds aangehaalde
vertellingen, door inboorlingen aan Stanley gedaan (zie blz. 203), en
waarin nu eens door een aardig bedrog of sluwe krijgslist de loeiende
buffel het onderspit moest delven voor het scherpe vernuft van het
konijntje, dan weêr de hond het won van zijn forschen meester, het
luipaard.

In de spinvertellingen van de Goudkustnegers, die de Tshi-taal spreken

(in de zg. Anansi-sem, afgeleid van Anansi-asem) wordt de spin Aiya
Anansi (= vader Spin) genoemd, toebedeeld met groote slimheid en
behebt [232]gedacht met veel streken; evenals de lagere goden laat men
hem doorgaans door de neus spreken.

Aan de Goudkust heeft men speciale vertellers—evenals bij de

Yoruba’s, die over de slimheid van de schildpad 38 vertellen. Zulke
personen (bij de Yoruba’s akpalo of kpa alo genoemd) maken hun ambt
van het vertellen van dierenfabels en sprookjes en gaan van de eene
plaats naar de andere. Behalve deze heeft elk negerdorp een of meer
talentvolle vertellers. Wanneer het volk weet, dat er zich iemand onder
hen bevindt, die deze gave in bijzondere mate bezit, vragen zij hem, als
de omstandigheden er zich voor leenen (meestal in rusttijden, vaak
zelfs des nachts), een vertelling te doen en bieden hem tabak,
kolanoten* en kauris* aan.

Wanneer de verteller een voldoend aantal toehoorders om zich heen

verzameld heeft, zegt hij: mijn verhaal is ongeveer zoo en zoo, terwijl hij
den naam van den held noemt; of: mijn verhaal handelt over een man
(vrouw), die dit of dat gedaan heeft. Wanneer dan het auditorium heeft
geantwoord: wij luisteren, begint de verteller.

Welk een belangrijke plaats de vertellingen in het leven van den West-
Afrikaanschen neger innemen, blijkt wel uit de slotregels eener
pakkende vertelling in het belangwekkende werkje van Florence
Cronise en Henry Ward—niet alleen voor Sierra Leone, doch ook
voor [233]het verder oostwaarts liggende gebied (Ivoorkust, Goudkust en
Slavenkust) geldend.—„Bijna den ganschen nacht was met vertellen in
een der hutten doorgebracht en nog waren sommigen wakker genoeg,
om naar meer te verlangen. Sorpee was juist bezig, om zich voor te
bereiden voor een volgende vertelling, toen allen een vogel hoorden
schreeuwen. „Dah fowl craze”, 39 riep Oleemah uit, die juist zijn vertelling
geëindigd had, en niet kunnende gelooven, dat de morgen reeds
aanbrak, stond hij op, om zijn hoofd buiten de hut te steken.

„Nar true word dah fowl duh talk”, 40 zei hij, toen hij de eerste teekenen
van den naderenden dag had gezien. De wolken hingen zwaar, de
regen had opgehouden, en de dampen begonnen op te trekken”.

„Oleemah, door deze teekenen er aan herinnerd, dat het leven niet
uitsluitend verdichtsel 41 is, liep naar buiten en begaf zich naar zijn hut.
En, toen hij het sein aan de anderen had gegeven, om op te staan en
huiswaarts te keeren, voelde iedereen, dat de nacht goed besteed was
geweest”.

Ook in Sierra Leone is de Spin (Mr. Spider) de nationale held, de

personificatie van den volksaard, en worden de op den voorgrond
tredende eigenschappen van het Zwarte Ras en die, naar welke het
streeft, aan de spin toegeschreven. Ook daar is Spin buitengewoon
slim, heeft hij 42 een lichten slaap, een onverzadiglijken eetlust, en bezit
hij een ongeëvenaard talent om aan voedsel te komen. Als het te pas
komt, weigert hij ook maar den [234]lichtsten last te dragen, doch als er
iets te eten valt, is hij je man, om zelfs een olifant te tillen.

In verschillende dorpen zijn zg. „story-tellers” (sprookjesvertellers) zeer

in aanzien, omdat zij beter dan anderen van de volkslegenden op de
hoogte zijn en in het vertellen uitmunten. In Sierra Leone maken zelfs
negers van het vertellen van sprookjes een broodwinning en reizen van
het eene dorp naar het andere, waar zij steeds welkom zijn.

Niet zelden worden de verhalen met een bepaalde bedoeling verteld en

de Neger is slim genoeg om te begrijpen, tot wien in het bijzonder de
leerrijke vertelling gericht is. Dat de dierenfabels of sprookjes, die in
Sierra Leone en in de overige deelen der Goudkust verteld worden,
vooral de bedoeling hebben, de toehoorders beter te maken, blijkt o.a.
hieruit, dat, wanneer de verteller bemerkt, dat de moraal aan de
aandacht van den persoon, die men in het bijzonder op het oog heeft,
door een of anderen reden ontsnapt is, hij dikwijls onmiddellijk met een
andere vertelling begint, dat met dezelfde moraal eindigt.

Overal waar deze mondelinge overleveringen op de plaats, waar zij

ontstonden, zijn opgeteekend, blijken zij een haast nog belangrijker
plaats in het geestelijk leven van het volk in te nemen, dan de
litteratuurvoortbrengselen bij de volken der moderne cultuur.

Daar de onuitputtelijke schat van legenden en sprookjes, die de

mondelinge litteratuur der negers bevat, het gansche leven van den
Neger weêrgeeft, mag een uitgebreide, folkloristische studie, ook uit
een ethnologisch oogpunt, van belang geacht worden.

De meeste verzamelingen geven echter alleen het goede in den Neger

weêr. Hij vertelt echter ook graag verhalen, die uit een wetenschappelijk
oogpunt niet zonder beteekenis zijn, doch die voor een lezerskring, voor
welken deze bundel bestemd is, afgekeurd moesten worden. [235]

Jammer genoeg, is op de belangwekkende negerfolklore eerst de

aandacht gevestigd, nadat een lange inwerking van Europeesche
invloeden reeds veel van het oorspronkelijke had weggenomen.
[Inhoud]

LIJST DER NEGERVERTELLINGEN. 43

Suriname.

a. Vertellingen, waarin de Spin als held optreedt, dus eigenlijke

Anansi-tori’s.

Anansi,
1. die een half dorp verovert.
Spin 2.
en de prinses.
Het huwelijk
3. van Heer Spin.
Anansi,
4. Tijger en de doode koe.
Anansi
5. en zijn kinderen.
Hoe Spin
6. zijn schuldeischers betaalt.
Een feest
7. bij de Waternimf.
Spin 8.
en kat.
Spin 9.
en krekel.
Heer10.
Spin als Geestelijke.
Heer11.
Spin als roeier.
Spin12.
neemt Tijger gevangen.
Heer13.
Spin en Hond.
Tijger’s
14. verjaardag.
Spin15.
voert de Dood in.
Spin16.
wedt, Tijger te berijden.
Verhaal
17. uit het leven van vriend Spin.[236]
Anansi
18. als Amerikaan verkleed.
Heer19.
Spin en de Waternimf.
Anansi,
20. Hert en Kikvorsch.
 Heer
21.Spin als landbouwer.
Anansi
22. en de Bliksem.
Ieder
23.volwassen man moet een rood zitvlak hebben.
Hoe24.
Anansi aan schapenvleesch wist te komen.

b. Vertellingen, waarin Anansi niet optreedt.

De geschiedenis
25. van Fini Foetoe, Bigi bere en Bigi hede.
Legende
26. van Leisah I.
27. II.
,, ,, ,,
Verhaal
28. van het land van „Moeder Soemba”.
Boen29.no habi tangi, of: ondank is ’s werelds loon.
Geschiedenis
30. van Kopro Kanon.
De Meermin
31. of Watra-mama.
De Boa
32. in de gedaante van een schoonen jongeling.
Het 33.
huwelijk van Aap.

De Anansi-tori der Surinaamsche Boschnegers. 44

Hoe Heer
1. Spin, door zijn bekwaamheid als geneesheer,
de mooie dochter van den landvoogd wist te krijgen.

Spinvertellingen van Curaçao. 45

(Cuenta di nansi).

Nansi1.en de bonte koe.

Nansi2.en Temekóe-Temebè.

[237]

Jamaicaansche neger-vertellingen. 46

(Annancy-stories).
Annancy
1. in Krabbenland (met muziek).
Reiger
2. (met muziek).
Annancy,
3. Poes en Rat (met muziek).
[Inhoud]

Inhoud der Surinaamsche Negervertellingen.

Wenden wij ons nu in de eerste plaats tot de Surinaamsche

negervertellingen of anansi-tori’s.

Evenals in de mondelinge litteratuur der Goudkustnegers treedt ook

in de meeste Surinaamsche negervertellingen de spin als
hoofdpersoon op. Mr. Spider in de vertellingen uit Sierra Leone is
hier, evenals bij de Goudkustnegers Anansi. Vreemde invloeden,
gedeeltelijk Nederlandsche, gedeeltelijk Engelsche, die sedert de
overbrenging der slaven op West-Indischen bodem op de folklore
der negers hebben ingewerkt, hebben blijkbaar op hun geliefden
held niet den minsten vat gehad, want in de Surinaamsche
vertellingen vinden wij volkomen denzelfden Spin terug, van welken
zoo dikwijls door de Negers van de Goudkust en aanverwante
stammen wordt verteld. 47

Daar, zooals ik reeds heb opgemerkt, de spin als de personificatie

van het zwarte ras wordt beschouwd, van [238]zijne vele deugden,
maar ook van zijne ondeugden, en de meest op den voorgrond
tredende karaktereigenschappen van den Neger door eeuwen heen
dezelfde zijn gebleven, mag de onveranderlijkheid van zijn Held,
hoewel met hem naar elders overgebracht, in het minst niet
verwonderen.

Door Anansi’s buitengewone slimheid en geslepenheid en zijn

lichten slaap ontsnapt hij aan alle listen en lagen, die tegen hem
gespannen worden, en is hij als het ware onsterfelijk. Telkens weet
hij nog juist bijtijds te ontsnappen en aan den dood te ontkomen.

Vreemd mag het daarom schijnen, dat Anansi in No. 22, getiteld:
„Heer Spin en de Bliksem”, met zijn gansche familie vernietigd wordt.

Spin heeft ook in Suriname een onbegrensden eetlust en weet zich

door allerlei listen en streken van het noodige voedsel te voorzien.
Wanneer er gebrek is aan voedsel—dat in Suriname met den
vruchtbaren bodem en visch-rijkdom der rivieren voor den Neger wel
nimmer voorkomt—weet Anansi altijd wel wat machtig te worden.
Ieder verlangen, dat bij hem opkomt, weet hij, dank zij zijn
ongeëvenaarde vindingrijkheid, te bevredigen, al moet hij zich
daartoe nu eens als Amerikaan verkleeden, om zich te goed te doen
aan gebraden eend (No. 18, getiteld: „Anansi als Amerikaan
verkleed”), dan weêr als loekoe-man* te verschijnen, om zijn vrouw,
Ma Akoeba onmiddellijk bereid te vinden, een schapenbout voor
hem gereed te maken (No. 24, getiteld: „Hoe Anansi aan
schapenvleesch kwam”). In Anansi’s laatste streek handelt hij nog
volkomen als zijn stamgenoot in Sierra Leone, die van het geloof van
het volk in den Geestenbezweerder of den „Country fashion-man”
partij trekt, om zijn doel te bereiken (Cr.).

Ook de Surinaamsche neger laat Anansi dikwijls door [239]de neus

spreken (No. 16, getiteld: „Spin wedt den tijger te berijden”) en laat
hem dikwijls schreeuwen als hij liegt.

Het meerendeel der in Suriname bijeengebrachte dierenfabels, hetzij

Anansi er in optreedt, (dus echte anansi-tori’s) (No. 1–24) of niet
(No. 25–33), behoort tot de fabels, waarin de dieren, die er in
optreden, doorgaans als menschelijke wezens worden voorgesteld,
met hunne goede en slechte karaktereigenschappen, met hunne
gewoonten en gebruiken. De tijger, met welk dier ook hier de jagoear
wordt bedoeld, en die in niet minder dan acht vertellingen van dezen
bundel optreedt, viert zijn verjaardag. (No. 14, getiteld: „Tijger’s
verjaardag”) speelt tot tijdverdrijf een oud-Afrikaansch spel, met de
zg. Awari-bángi* (in No. 6, getiteld: „Hoe Heer Spin zijn
schuldeischers betaalt”) en doet zelfs „een kleintje in de broek”, (in
No. 4, getiteld: „Spin, Tijger en de doode koe”); de dieren houden
wedstrijden in hardloopen, en gaan daarbij weddenschappen aan,
dingen naar de hand van Koningsdochters enz. enz. Evenals in de
Afrikaansche negervertellingen worden de namen der dieren
doorgaans voorafgegaan door Heer 48 of Broeder 49. In Suriname is
anansi doorgaans Heer, en brengt hij het somtijds tot Gouverneur.

Anansi’s vrouw, moeder Akoeba (naam van een meisje, op

Woensdag geboren), spreekt haar man wel eens aan met „mi
Kaptin” 50, in welk ambt zijne bedrevenheid in de Surinaamsche
anansi-tori’s herhaaldelijk in het licht wordt gesteld (No. 1, getiteld:
„Heer Spin, die een half dorp verovert”). Ook in Sierra Leone wordt
door de negers gaarne verteld van de streken, die „Cappen Spider” 51
uithaalt. [240]

Hoewel deze dierenfabels ongetwijfeld de meest oorspronkelijke, n.l.

van Afrikaanschen oorsprong zijn, hebben zij in den loop der tijden
blijkbaar belangrijke wijzigingen ondergaan door de vervanging van
de vertegenwoordigers der Afrikaansche fauna door die der
Surinaamsche wouden. 52

De negers zijn buitengewoon vindingrijk en improviseeren en

phantaseeren er maar op los—de meest typische staaltjes van dit
talent heb ik op den tocht door de binnenlanden der Kolonie bij mijne
negers kunnen opteekenen (C.b.). Als uitmuntende waarnemers
houden zij er van, de gewoonten der dieren, van de grootsten tot de
kleinsten, na te gaan en er hunne verklaring voor te geven, en het is
begrijpelijk, dat er van eene herinnering aan de Afrikaansche dieren-
en plantenwereld niet veel meer is overgebleven. Toch schijnt het in
Afrika meest opvallende dier, dat op ieder mensch steeds een
machtigen indruk maakt, in Suriname door den neger nog niet
geheel vergeten te zijn, nl. de olifant, die wij in de vertelling No. 18,
getiteld: „Verhaal uit het leven van vriend Spin” aantreffen en er nog
steeds met het Afrikaansche woord Azau of Asaw wordt
aangeduid. 53

In den loop der tijden hebben Afrikaansche dieren voor verwante

vormen der Surinaamsche fauna plaats [241]gemaakt—zooals voor
het luipaard: de tijger, die in Suriname niet voorkomt, doch
waarmede daar steeds de jagoear bedoeld wordt; voor den aap in
algemeenen zin: de brulaap; voor den vos: de kraboe dagoe* of
krabbenhond enz.—en het behoeft geen verwondering te wekken,
dat ook dieren, die in dat deel van Afrika, vanwaar de slaven naar
Suriname werden overgebracht, geen verwanten hebben en om de
een of andere reden de aandacht trokken, gaandeweg in hunne
dierenfabels werden opgenomen. Als voorbeeld noem ik o.a. de
awari*, de buidelrat (zie No. 29, getiteld: „Ondank is ’s werelds
loon”), een tot Amerika beperkt geslacht der buideldieren, door de
negers als kippendief zoozeer gehaat.

Welk dier de Surinaamsche neger op het oog heeft, als hij vertelt
van de slimme streken van „het konijn”, is moeilijk te zeggen. Is dit
nog dezelfde „cunnie 54 Rabbit”, waarover de inboorlingen van West-
Afrika zoo gaarne opsnijden, en waarmede, zooals reeds werd
opgemerkt 55, het dwergmuskusdier*, Hyomoschus aquaticus
bedoeld wordt, een dier, dat in Suriname niet voorkomt, of is hiervoor
in de plaats getreden de Agoeti*, door de Surinaamsche negers koni
koni genoemd?

Het is duidelijk, dat waar de negers zich vrij gemakkelijk naar hunne
nieuwe omgeving weten te schikken en er steeds behagen in
scheppen, over zaken en toestanden te redeneeren en
philosopheeren, de Europeesche invloed in hunne vertellingen zich
meer en meer heeft doen gevoelen. Deze invloed moet reeds
uitgegaan zijn van de eerste kolonisten, meer in het bijzonder van
hunne kinderen, die de slaven ook met hunne sprookjes bekend
wilden maken; en later, toen de slavernij werd afgeschaft en er een
intiemere verhouding tusschen negers en blanken [242]ontstond,
moet de Europeesche invloed in de negervertellingen steeds meer
op den voorgrond getreden zijn.

Zoo vindt de lezer in het reeds genoemde verhaal: „Uit het leven van
vriend Spin” zelfs de herinnering aan Napoleon 56 en aan den slag bij
Quatrebras in 1815 bewaard, en in No. 18, getiteld: „De Spin als
Amerikaan verkleed” vindt hij een uiting van den haat der negers
tegen Amerikanen, die in den laatsten tijd ten behoeve der goud-
exploitatie en andere ontginningen van delfstoffen herhaaldelijk de
kolonie bezoeken, terwijl wij in de vertelling No. 21, getiteld: „Heer
Spin als landbouwer” zelfs melding gemaakt vinden van het uitgeven
van perceelen tot uitbreiding van den kleinen landbouw, waarmede
eerst geruimen tijd na de opheffing der slavernij een aanvang is
gemaakt.

Niet minder dan tien van onze verzameling Surinaamsche

negervertellingen eindigen met een moraal, waarmede de
toehoorders hun voordeel kunnen doen, zooals No. 14, getiteld:
„Tijger’s verjaardag”, No. 17, „Verhaal uit het leven van Vriend Spin”,
No. 28, „Verhaal uit het land van Ma Soemba” en No. 32, „De boa in
de gedaante van een schoonen jongeling” enz.

Een tweetal vertellingen, waarin anansi niet optreedt, (No. 26 en 27:

Legende van Leisah I en II) leeren, hoe de strepen in
menschenhanden zijn ontstaan.

De overigen geven een verklaring, hetzij van den lichaamsbouw der

spin (No. 19, Heer Spin en de waternimf en No. 18, Anansi als
Amerikaan verkleed), hetzij van hare leefwijze tusschen de reten van
muren 57 (zg. beslagruimten) en in allerlei verborgen schuilhoeken
(o.a. [243]No. 1, getiteld: „Anansi, die een half dorp verovert”, No. 2,
„Spin en de prinses”, en No. 5, „Anansi en zijn kinderen”); vertellen
van Anansi’s formidabelen eetlust, waarvoor hij dikwijls gestraft
wordt. (No. 7, „Een feest bij de Waternimf”); stellen het voortdurend
streven van Heer Spin in het licht, om vijandschap onder de dieren
te stichten, (No. 21, „Heer Spin als landbouwer”), of moeten leeren,
op welke wijze de spin door allerlei streken overal, tot zelfs in
vorstenwoningen gekomen is. (No. 3, „Het Huwelijk van Heer Spin”).
No. 15, getiteld: „Spin voert den Dood in”, is hierom merkwaardig,
omdat ook in verschillende negervertellingen, die in West-Afrika zijn
opgeteekend, de Dood als een persoon voorkomt, evenals deze
voorstelling voorkomt in „Brother Annancy and Brother Death” van
den door Jekyll (Je) op Jamaica bijeengebrachten bundel.

Vreemd mag het schijnen, dat Anansi, die in de Negerfolk-lore voor

onsterfelijk doorgaat, in No. 22 „Anansi en de bliksem” met zijn
gansche familie vernietigd wordt.

Belangrijk zou het zijn, uit een veel grooter aantal vertellingen, dan
waarover tot nu toe beschikt kan worden, aanknoopingspunten te
zoeken met de vertellingen van de negers van West-Afrika. Hier mag
de aandacht gevestigd worden op de groote overeenkomst van No.
16, „Spin wedt Tijger te berijden” met „Mr. Turtle makes a riding-
horse of Mr. Leopard” uit de verzameling van Miss Cronise; op de
merkwaardige overeenkomst van het „Verhaal uit het leven van
Vriend Spin” (No. 17) met „Spider, Elephan’ en Pawpawtamus” van
denzelfden oorsprong (Zie Bijvoegsel II „Avond op het water in
Sierra Leone”), doch met dit verschil, dat het nijlpaard in Suriname
vervangen is door „de walvisch, de grootste visch (?) van de
Spaansche groene zee”; op „No. 4, Anansi, [244]Tijger en de doode
Koe”, die een variant is op „Mr. Spider pulls a supply of beef” in de
verzameling van Miss Cronise en eindelijk op het voorkomen ook in
onze verzameling van een bekende verschijning in de mondelinge
litteratuur der negers, nl. de teerpop (No. 9, „Spin en de Krekel”) die
wij in de bekende Uncle Remus serie, in Noord Amerika verzameld,
als de „Tar Baby” aantreffen en in de verzameling uit Sierra Leone
van Miss Cronise als „the Wax Girl” weêrvinden. Ook de oorzaak
van den eigenaardigen lichaamsbouw der spin vinden wij in een der
vertellingen van den door Miss Cronise bijeengebrachten bundel
vermeld, nl. in de vertelling „Why Mr. Spider’s waist is small”, terwijl
er ten slotte nog de aandacht op gevestigd wordt, dat een aantal
vertellingen der Surinaamsche negers, evenals die van de negers
der Goudkust en van Sierra Leone, van een hongersnood verhalen,
die onder de dieren was uitgebroken. (Zie: „Spin, Olifant en
Hippopotamus” in Bijvoegsel II). Daar de neger in weinige landen
zóó gemakkelijk aan den kost kan komen als in Suriname en daar er
dus wel nimmer voor hem van hongersnood sprake zal zijn geweest,
blijkt hier wederom eene herinnering aan Afrika, waar tijden van
groote voedselschaarschte herhaaldelijk voorkomen, niet alleen door
veelvuldige oorlogen (in vroegere tijden) en vernieling door branden,
doch ook door langdurige droogte en door gemis aan de noodige
zorg voor de toekomst bij den aanplant van een voldoende
hoeveelheid rijst.

Tot de categorie van vertellingen, die de groote liefhebberij van den

neger illustreeren, om onwelvoegelijkheden te vertellen (zie blz.
234), behooren een tweetal, die ik in dezen herdruk van Nahar’s
verzameling heb weggelaten, doch voor welke ik uit de nieuwe reeks
Anansi-tori’s, door A. P. Penard onlangs in het licht gegeven, er een
uit koos (getiteld: „Ieder volwassen man moet een rood [245]zitvlak
hebben”, No. 32), dat den kinderlijken aard van den neger, die in al
zijne handelingen tot uiting komt, leert kennen.
Ten slotte mag er nogmaals aan herinnerd worden, dat evenals in
West-Afrika, in Suriname langen tijd professioneele anansitori-
vertellers hebben bestaan, die meer bepaaldelijk de sterfhuizen
afliepen, om na de begrafenis den achterblijven den afleiding te
bezorgen. 58 In den onlangs verschenen bundel Surinaamsche
Anansitori’s, verzameld door A. P. Penard (P. c.) herdenkt de
schrijver twee beroemde Surinaamsche sprookjesvertellers, beiden
echte déde-hóso arátta (sterfhuisratten, zie blz. 248). De eerste was
Abraham Negentien, aldus genoemd, omdat hij een grooten teen
miste; de tweede was Swieti-ba-Wieliblo-a-faja-kiri so-woep (d.i.
Zoete-broer-Willy, blaas het licht uit, zoo: woep!) Beiden waren
groote humoristen, wier komisch voordragen hunne landgenooten
zich nog herinneren zullen.

De litteratuur van een volk mag de beste uiting van diens zieleleven
worden genoemd en daar de mondelinge litteratuur van den
Surinaamschen neger nog weinig bekend is, en bij eene
beoordeeling van de zwarte bevolking onzer kolonie de slechte
eigenschappen doorgaans breed worden uitgemeten en van de vele
goede karaktereigenschappen dikwijls gezwegen wordt 59, heb ik
gemeend [246]een goed werk te doen, om in de laatste mijner
bijdragen tot de kennis van Suriname, die een uitvloeisel zijn van
mijn reis in 1900, de aandacht te vestigen op de belangrijke neger-
folklore, die evenals zoo veel oorspronkelijks bij de natuurvolken,
bezig is te verdwijnen.
[Inhoud]

De anansi-tori en het bijgeloof. 60

Eens op een Zondag,—den dag, waarop men zich nog al eens

verveelt—wilde ik den tijd trachten te dooden door naar eene
gelegenheid te zoeken, om eenige anansi-tori’s op te doen.

Ik noodigde daartoe eenige gasten ten mijnent uit en wachtte op een

geschikt oogenblik, om het verzoek tot hen te richten, mij eenige
anansi-tori’s te willen vertellen.

„Voor de mooisten heb ik wel eenige sigaren over”.

De heeren lachten uit volle borst:

„Wo! taki anansi-tori bigi-bigi dei, Kà!” 61

„Wel, waarom niet?”

„Je weet toch, dat anansi-tori’s niet ieder oogenblik mogen verteld
worden en vooral niet als het dag is; hij die er zich niet aan houdt,
moet zich een ooghaar uittrekken”. 62

„Och kom, je kent er een massa, dat weet ik”.

„Dat is waar, maar op dit oogenblik mag ik er U geen enkele

vertellen, want kerki sidòn kabà. 63 Vandaag is het een dag om te
zingen en vroolijk te zijn”.
„Wel man, wees toch niet zoo dom en vertel er mij eenigen, dan geef
ik je sigaren”.

De man antwoordde mij niet en ging weg. Een der [247]overigen

zuchtte en sloeg zijn blikken naar boven. Ik vroeg hem wat dat
beteekenen moest, waarop hij met neêrgeslagen oogen en zachte
stem antwoordde:

„Máss’ra, joe a no wan pikíen, joe kánkan Sranam krioro, en joe sabi
srefi sani anansi-tori wanni taki”. 64

„Arnitri”. 65

„En je bent nog zoo bijgeloovig en wilt geen anansi-tori’s vertellen?

Foei man, schaam je wat!”

Ik vroeg hem daarop, om welke reden men geen anansi-tori’s bij dag
wil vertellen en waarom, als er gevraagd wordt „vertel een anansi-
tori”, men steeds ten antwoord krijgt „mi no sabi” 66.

Meneer de gouddelver stond op en vroeg mij op eenigszins heftigen

toon of ik dan niet wist, dat de skietnis of de anansi-tori tooverij is?

Eenige mijner vrienden, die bij het gesprek tegenwoordig waren,

konden zich niet inhouden, en schaterden het uit, waarop de
gouddelver vertrekken wilde.

„Word toch niet boos, vriend, het is immers maar gekheid”.

„Ja, maar ik word door jelui uitgelachen, en jelui denkt, dat ik lieg;
om U de waarheid te zeggen, anansi-tori’s zijn dingen, die niet maar
zoo besproken worden en die in een sterfhuis thuis hooren, niet bij
ons op dit oogenblik.