‫جمهوری اسالمی ایران‬

INSO Islamic Republic of Iran ‫استاندارد ملی ایران‬

22141-2 ‫سازمان ملی استاندارد ایران‬ 22222-2
1st Revision Iran National Standards Organization ‫تجدیدنظر اول‬
2023 2242

Identical with
‫تیوبها و شیلنگهای الستیکی و‬
ISO 10619-2:
2021
‫ اندازه گیری انعطافپذیری و‬-‫پالستیکی‬
‫ آزمونهای خمش در‬:2 ‫ قسمت‬-‫سفتی‬
‫دماهای کمتر از دمای محیط‬

Rubber and plastics hoses and tubing —

Measurement of flexibility and stiffness —
Part 2:Bending tests at sub-ambient
temperatures

ICS: 23.040.70
 2242 ‫ سال‬:)‫ (تجدیدنظر اول‬22222-2 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ‬

‫سازمان ملی استاندارد ایران‬

2952 ‫ پالک‬،‫ خیابان ولیعصر‬،‫ ضلع جنوب غربی میدان ونک‬،‫تهران‬

‫ ایران‬-‫ تهران‬35399-9315 :‫صندوقپستی‬
44495593-9 :‫تلفن‬
44449381 ‫ و‬44449848 :‫دورنگار‬
‫ میدان استاندارد‬،‫ شهر صنعتی‬،‫کرج‬
‫ ایران‬- ‫ کرج‬13949-391 :‫صندوق پستی‬
)829( 12489813-4 :‫تلفن‬
)829( 12484335 :‫دورنگار‬
standard@inso.gov.ir :‫رایانامه‬

http://www. inso.gov.ir :‫وبگاه‬

Iran National Standards Organization (INSO)

No. 2592 Valiasr Ave., South western corner of Vanak Sq., Tehran, Iran
P. O. Box: 14155-6139, Tehran, Iran

Tel: + 98 (21) 88879461-5

Fax: + 98 (21) 88887080, 88887103

Standard Square, Karaj, Iran

P.O. Box: 31585-163, Karaj, Iran
Tel: + 98 (26) 32806031-8
Fax: + 98 (26) 32808114

Email: standard@inso.gov.ir
Website: http://www.inso.gov.ir

‫ب‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫به نام خدا‬

‫آشنایی با سازمان ملی استاندارد ایران‬

‫سازمان ملی استاندارد ایران به موجب بند یک مادۀ ‪ 9‬قانون تقویت و توسعه نظاا اساتاندارد ‪ ،‬اباال شاده در د مااه ‪،3159‬‬
‫وظیفۀ تعیین‪ ،‬تدوین‪ ،‬بهروزرسانی و نشر استانداردها ملی را بر عهده دارد‪.‬‬

‫تدوین استاندارد در حوزهها مختلف در کمیسیونها فنی مرکب از کارشناسان سازمان‪ ،‬صااحبنظاران مراکاز و مؤسساا‬
‫علمی‪ ،‬پژوهشی‪ ،‬تولید و اقتصاد آگاه و مرتبط انجا میشود و کوششی همگا با مصالح ملی و با توجه به شارایط تولیاد ‪،‬‬
‫فناور و تجار است کاه از مشاارکت آگاهاناه و منصافانۀ صااحبان حاو و نفاع‪ ،‬شاامل تولیدکننادگان‪ ،‬مصار کننادگان‪،‬‬
‫صادرکنندگان و واردکنندگان‪ ،‬مراکز علمی و تخصصی‪ ،‬نهادها‪ ،‬سازمانها دولتی و غیردولتی حاصال مایشاود‪ .‬پایشناویس‬
‫استانداردها ملی ایران برا نظرخواهی به مراجع ذ نفع و اعضا کمیسیونها مربوط ارساا مایشاود و پاس از دریافات‬
‫نظرها و پیشنهادها در کمیتۀ ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صور تصویب‪ ،‬به عنوان استاندارد ملی (رسمی) ایران چاا و‬
‫منتشر میشود‪.‬‬
‫پیشنویس استانداردهایی که مؤسسا و سازمانها عالقهمند و ذ صالح نیز با رعایت ضوابط تعیاین شاده تهیاه مایکنناد‬
‫درکمیته ملی طرح‪ ،‬بررسی و درصور تصاویب‪ ،‬باه عناوان اساتاندارد ملای ایاران چاا و منتشار مایشاود‪ .‬بادین ترتیاب‪،‬‬
‫استانداردهایی ملی تلقی میشود که بر اساس مقررا استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪ 9‬تدوین و در کمیتۀ ملی استاندارد مرباوط‬
‫که در سازمان ملی استاندارد ایران تشکیل میشود به تصویب رسیده باشد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫سازمان ملی استاندارد ایران از اعضا اصلی سازمان بینالمللی استاندارد )‪ ،3(ISO‬کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیاک (‪)IEC‬‬
‫و سازمان بینالمللی اندازهشناسی قانونی )‪ 1(OIML‬است و به عنوان تنها رابط‪ 5‬کمیسیون کدکس غذایی )‪ 9(CAC‬در کشاور‬
‫فعالیت میکند‪ .‬در تدوین استانداردها ملی ایران ضمن تاوجه باه شارایط کلای و نیازمناد هاا خاا کشاور‪ ،‬از آخارین‬
‫پیشرفتها علمی‪ ،‬فنی و صنعتی جهان و استانداردها بینالمللی بهرهگیر میشود‪.‬‬
‫سازمان ملی استاندارد ایران میتواند با رعایت موازین پیشبینی شده در قانون‪ ،‬برا حمایت از مصر کنندگان‪ ،‬حفظ ساالمت‬
‫و ایمنی فرد و عمومی‪ ،‬حصو اطمینان از کیفیات محصاوت و مالحظاا زیساتمحیطای و اقتصااد ‪ ،‬اجارا بعضای از‬
‫استانداردها ملی ایران را برا محصوت تولید داخل کشور و‪/‬یا اقال وارداتی‪ ،‬با تصویب شورا عاالی اساتاندارد‪ ،‬اجباار‬
‫کند‪ .‬سازمان میتواند به منظور حفظ بازارهاا باینالمللای بارا محصاوت کشاور‪ ،‬اجارا اساتاندارد کاتهاا صاادراتی و‬
‫درجهبند آن را اجبار کند‪ .‬همچنین برا اطمینان بخشیدن به استفادهکنندگان از خدما سازمانها و مؤسسا فعاا در‬
‫زمینۀ مشاوره‪ ،‬آموزش‪ ،‬بازرسی‪ ،‬ممیز و صدور گواهی سیستمها مدیریت کیفیت و مدیریت زیستمحیطی‪ ،‬آزمایشگاههاا و‬
‫مراکز واسنجی (کالیبراسیون) وسایل سنجش‪ ،‬سازمان ملی استاندارد اینگونه سازمانها و مؤسسا را بر اسااس ضاوابط نظاا‬
‫تأیید صالحیت ایران ارزیابی میکند و در صور احراز شرایط تز ‪ ،‬گواهینامۀ تأیید صالحیت به آنها اعطا و بر عملکرد آنهاا‬
‫نظار میکند‪ .‬ترویج دستگاه بینالمللی یکاها‪ ،‬واسنجی وسایل سنجش‪ ،‬تعیین عیار فلزا گرانبها و انجا تحقیقا کااربرد‬
‫برا ارتقا سطح استانداردها ملی ایران از دیگر وظایف این سازمان است‪.‬‬

‫‪1- International Organization for Standardization‬‬

‫‪2- International Electrotechnical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization of Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legals‬‬
‫‪4- Contact point‬‬
‫‪5- Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ج‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫کمیسیون فنی تدوین استاندارد‬

‫«تیوبها و شیلنگهای الستیکی و پالستیکی – اندازهگیری انعطافپذیری و سفتی – قسمت‪: 2‬‬

‫آزمون های خمش در دماهای کمتر از محیط»‬

‫سمت و‪/‬یا محل اشتغال‪:‬‬ ‫رئیس‪:‬‬

‫دانشگاه پیا نور استان مازندران‬ ‫نوروز ‪ ،‬محمد‬
‫(دکتر شیمی آلی)‬

‫دبیر‪:‬‬
‫اداره کل استاندارد استان مازندران‬ ‫اکبر ‪ ،‬سعید‬
‫(کارشناسی ارشد شیمی دریا)‬

‫اعضا‪( :‬اسامی به ترتیب حرو الفبا)‬

‫پژوهشگاه استاندارد‬ ‫ابراهیم‪ ،‬الها‬

‫(کارشناسی شیمی کاربرد )‬

‫واحد تولید خزر کاوه گستر مروارید‬ ‫ابوالفضلی‪ ،‬زهره‬

‫(کارشناسی ارشد شیمی)‬

‫آزمایشگاه صد ریز شما‬ ‫آراستهمنش‪ ،‬شهاب‬

‫(دکتر شیمی پلیمر)‬

‫اداره کل استاندارد استان مازندران‬ ‫آقایی آرایی‪ ،‬مقدسه‬

‫(کارشناسی ارشد شیمی آلی)‬

‫شرکت آزمایشگاه صد ریز شما‬ ‫باد ‪ ،‬شیما‬

‫(کارشناسی مهندسی شیمی)‬

‫دانشگاه تربیت مدرس‬ ‫بهرامیان‪ ،‬احمد رضا‬

‫(دکتر شیمی پلیمر)‬

‫رئیس کمیته متناظر ‪INSO/ISO/TC45‬‬ ‫حاج حسینی‪ ،‬اشر‬

‫(دکتر شیمی)‬

‫اداره کل استاندارد استان مازندران‬ ‫خنجر ‪ ،‬زهرا‬

‫(دکتر شیمی فیزیک)‬

‫د‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫سمت و‪/‬یا محل اشتغال‪:‬‬ ‫اعضا‪( :‬اسامی به ترتیب حرو الفبا)‬

‫اداره کل استاندارد استان مازندران‬ ‫رضایی رامی‪ ،‬سمیه‬

‫(دکتر علو صنایع غذایی)‬

‫اداره کل استاندارد استان مازندران‬ ‫طبر نیا‪ ،‬فرزانه‬

‫(کارشناسی ارشد شیمی فیزیک)‬

‫قریب‪ ،‬تقی‬
‫شرکت آب معدنی نستله واترز ایرانیان‬
‫(کارشناس ارشد شیمی آلی)‬

‫کارشناس استاندارد‬ ‫کیاپور‪ ،‬فاطمه‬

‫(کارشناسی شیمی محض)‬

‫اداره کل استاندارد استان مازندران‬ ‫گرگانی فیروزجایی‪ ،‬فرج اله‬

‫(کارشناسی ارشد شیمی آلی)‬

‫شرکت تولید پالستیک طبرستان‬ ‫مسامی‪ ،‬امین‬

‫(کارشناسی مهندسی پلیمر)‬

‫شرکت آب منطقه ا استان مازندران‬ ‫مشهد خلرد ‪ ،‬فرهاد‬

‫(کارشناسی ارشد منابع آب)‬

‫اداره کل صنعت‪ ،‬معدن و تجار استان مازندران‬ ‫موتیی‪ ،‬رضا‬

‫(کارشناسی ارشد مهندسی کشاورز )‬

‫ویراستار‪:‬‬
‫اداره کل استاندارد استان خوزستان‬ ‫مهرموتیی‪ ،‬فاطمه‬
‫(کارشناسی ارشد شیمی الی)‬

‫ه‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫فهرست مندرجات‬

‫صفحه‬ ‫عنوان‬

‫ز‬ ‫پیشگفتار‬
‫ح‬ ‫مقدمه‬
‫‪3‬‬ ‫هد و دامنه کاربرد‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫مراجع الزامی‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫اصطالحا و تعاریف‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫روش ‪A‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 3-5‬کلیا‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 2-5‬وسایل‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 1-5‬آزمونهها شیلنگ‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 5-5‬دما آزمون‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 9-5‬روش اجرا آزمون‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 9-5‬بیان نتایج‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 9-5‬گزارش آزمون‬
‫‪9‬‬ ‫روش ‪B‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 3-9‬کلیا‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 2-9‬وسایل‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 1-9‬آزمونهها شیلنگ‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 5-9‬دما آزمونه‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 9-9‬روش اجرا آزمون‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 9-9‬گزارش آزمون‬
‫‪9‬‬ ‫روش ‪C‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 3-9‬کلیا‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 2-9‬وسایل‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 1-9‬آزمونه شیلنگ‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 5-9‬دما آزمونه‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 9-9‬روش اجرا آزمون‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 9-9‬بیان نتایج‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 9-9‬گزارش آزمون‬

‫و‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫پیشگفتار‬

‫استاندارد «تیوبها و شیلنگها تستیکی و پالستیکی – اندازهگیر انعطا پذیر و سفتی – قسامت‪: 2‬‬
‫آزمونها خمش در دماها کمتر از دما محیط» که نخستینبار در سا ‪ 3159‬تدوین و منتشر شد‪ ،‬بار‬
‫اساس پیشنهادها دریافتی و بررسی و تأییاد کمیسایونهاا مرباوط بار مبناا پاذیرش اساتانداردها‬
‫بینالمللی‪ /‬منطقه ا به عنوان استاندارد ملی ایران به روش اشاره شده در مورد الف‪ ،‬بند ‪ ،9‬اساتاندارد ملای‬
‫ایران شمارۀ ‪ 9‬برا اولین بار مورد تجدیدنظر قرار گرفت و در یکصد و هشتاد و پنجماین اجالسایه کمیتاۀ‬
‫ملی استاندارد آب و آبفا مورخ ‪ 3582/84/29‬تصویب شد‪ .‬اینک این استاندارد به اساتناد بناد یاک ماادۀ ‪9‬‬
‫قانون تقویت و توسعه نظا استاندارد‪ ،‬ابال شده در د ماه ‪ ،3159‬به عناوان اساتاندارد ملای ایاران منتشار‬
‫میشود‪.‬‬
‫استانداردها ملی ایران براساس استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 9‬استانداردها ملی ایاران‪ -‬سااختار و شایوۀ‬
‫نگارش) تدوین میشوند‪ .‬برا حفظ همگامی و هماهنگی با تحوت و پیشرفتها ملی و جهانی در زمیناه‬
‫صنایع‪ ،‬علو و خدما ‪ ،‬استانداردها ملی ایران در صور لزو تجدیدنظر خواهند شد و هر پیشنهاد کاه‬
‫برا اصالح و تکمیل این استانداردها ارائه شود‪ ،‬هنگا تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط موردتوجه قارار‬
‫خواهد گرفت‪ .‬بنابراین‪ ،‬باید همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردها ملی ایران استفاده کرد‪.‬‬
‫این استاندارد جایگزین استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪ :22353-2‬سا ‪ 3159‬میشود‪.‬‬
‫این استاندارد ملی بر مبنا پذیرش استاندارد بینالمللی زیر به روش «معاد یکسان» تهیه و تدوین شده و‬
‫شامل ترجمه تخصصی کامل متن آن به زبان فارسی میباشد و معاد یکسان استاندارد باینالمللای مزباور‬
‫است‪:‬‬
‫‪ISO 10619-2:2021, Rubber and Plastics hoses and tubing – Measuessneen of flexility and‬‬
‫‪stiffness- Part2: Bending test at sub-ambient temperatures‬‬

‫ز‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫مقدمه‬

‫این استاندارد یک قسمت از مجموعه استانداردها ملی ایران شماره ‪ 22353‬با عنوان کلی «شایلنگ هاا و‬
‫تیوب ها تستیکی و پالستیکی ‪ -‬اندازه گیر انعطا پاذیر و سافتی» اسات‪ .‬ساایر قسامتهاا ایان‬
‫استاندارد به شرح زیر است‪:‬‬
‫قسمت ‪ :3‬آزمونها خمش در دما محیط‪.‬‬
‫قسمت ‪ :1‬آزمونها خمش در دماها بات و پایین‪.‬‬

‫ح‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫تیوبها و شیلنگهای الستیکی و پالستیکی – اندازهگیری انعطافپذیری و سفتی ‪-‬‬

‫قسمت‪ : 2‬آزمونهای خمش در دماهای کمتر از دمای محیط‬

‫هشدار‪ -‬در این استاندارد تمام موارد ایمنی و بهداشتی درج نشده است‪ .‬در صورت مواجههه بها ینهین مهواردی‬
‫مسئولیت برقراری شرایط بهداشتی و ایمنی مناسب و اجرای آن بر عهدهی کاربر این استاندارد است‪.‬‬

‫هدف و دامنۀ کاربرد‬ ‫‪2‬‬

‫هد از تدوین این اساتاندارد‪ ،‬تعیاین دو روش بارا انادازهگیار سافتی و یاک روش بارا انادازهگیار‬
‫انعطا پذیر شیلنگ یا تیوب تستیکی و پالستیکی در دما کمتر از دما استاندارد آزمایشگاهی است‪.‬‬
‫روش ‪ ،A‬برا تیوبها و شیلنگها تستیکی و پالستیکی غیرتاشو‪ 3‬باا قطار دهاناه کوچاکتار و مسااو‬
‫‪ 29 mm‬کاربرد دارد‪ .‬در این روش‪ ،‬سفتی تیوب یا شیلنگ در دما کمتر از دما آزمایشگاهی اندازهگیار‬
‫می شود‪.‬‬
‫روش ‪ ،B‬برا تیوب و شیلنگها تستیکی و پالستیکی با قطر دهانه کوچکتر از ‪ 388 mm‬کاربرد دارد‪ .‬در‬
‫این روش‪ ،‬انعطا پذیر تیوب یا شیلنگ در دما پایینتر از دما محیط و در حالت خمیاده باه دور یاک‬
‫مندر ‪ ،2‬ارزیابی می شود‪ .‬همچنین این روش میتواند به عنوان یک آزماون کنتار کیفیات معماو ماورد‬
‫استفاده قرار گیرد‪.‬‬
‫روش ‪ ،C‬برا تیوبها و شیلنگها تستیکی و پالستیکی غیرتاشو با قطر دهانه ‪ 388 mm‬یا بیشتر کاربرد‬
‫دارد‪ .‬در این روش سفتی شیلنگ و تیوب در دماها کمتر از دما محیط اندازه گیر می شود‪.‬‬

‫مراجع الزامی‬ ‫‪2‬‬

‫در مراجع زیر ضوابطی وجود دارد که در متن این استاندارد به صور الزامی به آنها ارجاع داده شده اسات‪.‬‬
‫بدینترتیب‪ ،‬آن ضوابط جزئی از این استاندارد محسوب میشوند‪.‬‬
‫در صورتی که به مرجعی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد‪ ،‬اصالحیههاا و تجدیادنظرها بعاد آن‬
‫برا این استاندارد الزا آور نیست‪ .‬در مورد مراجعی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آنها ارجاع داده شده است‪،‬‬
‫همواره آخرین تجدیدنظر و اصالحیهها بعد برا این استاندارد الزا آور است‪.‬‬
‫استفاده از مراجع زیر برا کاربرد این استاندارد الزامی است‪:‬‬
‫‪2-1‬‬ ‫‪ISO 1402, Rubber and plastics hoses and hose assemblies — Hydrostatic testing‬‬

‫‪1- Non-collapsible‬‬
‫‪2- Mandrel‬‬
‫‪3‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫یادآوری‪ -‬استاندارد ملی ایران شماره ‪ : 5999‬سا ‪ ،3583‬شیلنگها تساتیکی و پالساتیکی و محلقاا شایلنگ‪ -‬آزماون‬
‫هیدروستاتیک‪ ،‬با استفاده از استاندارد ‪ ISO 1402:2021‬تدوین شده است‪.‬‬
‫‪2-2‬‬ ‫‪ISO 8330, Rubber and plastics hoses and hose assemblies — Vocabulary‬‬
‫یادآوری‪ -‬استاندارد ملی ایران شماره ‪ :31549‬سا ‪ ،3159‬شیلنگ ها تستیکی و پالستیکی و ملحقاا آن‪ -‬واژه ناماه‪ ،‬باا‬
‫استفاده از استاندارد ‪ ISO 8330: 2007‬تدوین شده است‪.‬‬
‫‪2-3‬‬ ‫‪ISO 23529, Rubber — General procedures for preparing and conditioning test pieces for‬‬
‫‪physical test methods‬‬
‫یادآوری‪ -‬استاندارد ملی ایران شماره‪ :35599‬سا ‪ ،3159‬تستیک – روشکار عمومی آماده ساز و تثبیت شارایط آزموناه هاا بارا‬
‫روش ها آزمون فیزیکی با استفاده از استاندارد ‪ ISO 23529:2016‬تدوین شده است‪.‬‬

‫اصطالحات و تعاریف‬ ‫‪3‬‬

‫در این استاندارد‪ ،‬اصطالحا و تعاریف ارائهشده در استاندارد ‪ ISO 8330‬به کار میرود‪.3‬‬

‫روش ‪A‬‬ ‫‪2‬‬

‫کلیات‬ ‫‪2-2‬‬

‫این روش تنها برا شیلنگها غیر تاشو با قطر دهانه کوچکتر و مساو ‪ 29 mm‬کاربرد دارد‪.‬‬

‫‪ 2-2‬وسایل‬

‫یرخ گشتاور دارا قطر دو برابر کمینه شعاع خمش مشخص شده برا شیلنگ‪ ،‬که مجهز به‬ ‫‪2-2-2‬‬
‫وسایلی برا نگهداشتن شیلنگ در حالت مماس با چرخ است‪ .‬همچنین دارا وسیلها مناسب بارا خام‪-‬‬
‫کردن شیلنگ به دور چرخ‪ ،‬ابزار‪ 2‬اندازهگیر کرنش و ثبتکننده گرافیکای جهات انادازهگیار گشاتاور باا‬
‫درستی ‪ ±1 %‬است (به شکل ‪ 3‬مراجعه شود)‪.‬‬
‫اگر حداقل شعاع خمش مشخص نشده باشد‪ ،‬قطر چرخ گشتاور باید ‪ 32‬برابر دهانه اسمی شیلنگ باشاد ) باه‬
‫شکل ‪ 3‬مراجعه شود)‪ .‬عرض سطح خمش چرخ گشتاور باید حداقل هم اندازه قطر بیرونی شیلنگ باشد‪.‬‬

‫ظرف خنککننده مجهز به همزن‪ ،‬وسیله اندازهگیر دماا و غلطاک باه قطار ‪ 98 mm‬بارا‬ ‫‪2-2-2‬‬
‫هدایت شیلنگ است (به شکل ‪ 3‬مراجعه شود)‪ .‬مایع خنککننده نباید رو شیلنگ تحت آزمون تاثیر داشته‬
‫باشد و باید مطابو با استاندارد ‪ ISO 23529‬استفاده شود‪.‬‬

‫‪ - 3‬اصااااطالحا و تعاااااریف بااااهکااااار رفتااااه در اسااااتانداردها ‪ ISO‬و ‪ IEC‬در وبگاااااههااااا ‪ www.iso.org/obp‬و‬

‫‪ www.electropedia.org/‬قابلدسترس است‪.‬‬
‫‪2 - Gauge‬‬
‫‪2‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫مایع خنککننده مناسب متانو یا اتانولی با یخ خشک خردشده (کربن د اکسید جامد) اضافه شاده باه آن‬
‫است‪ .‬خنککنندهها گاز نیز قابل استفاده هستند‪ ،‬مشروط به اینکه طراحی دستگاه به گونها باشد‪ ،‬که‬
‫نتایج آزمون با این گونه خنککنندهها با نتایج حاصل از خنک کنندهها مایع‪ ،‬یکسان باشند‪.‬‬

‫‪ 3-2‬آزمونههای شیلنگ‬

‫نوع‬ ‫‪2-3-2‬‬

‫آزمونهها شیلنگ باید از شیلنگ تحت آزمون بریده شوند و طولی برابر با ‪ L‬داشته باشاند‪ ،‬مقادار ‪ L‬طباو‬
‫رابطه ‪ 3‬محاسبه میشود‪.‬‬
‫(‪)3‬‬
‫که در آن‪:‬‬
‫طو آزمونه شیلنگ است؛‬ ‫‪L‬‬

‫کمینه شعاع خمش مشخصشده در استاندارد شیلنگ مربوطه است؛‬ ‫‪R‬‬

‫قطر دهانه شیلنگ است‪.‬‬ ‫‪d‬‬

‫تعداد آزمونههای شیلنگ‬ ‫‪2-3-2‬‬

‫حداقل سه آزمونه شیلنگ برا هر آزمون باید استفاده شوند‪.‬‬

‫هیچ آزمونی نباید زودتر از ‪ 25 h‬پس از تولید شیلنگ انجا شوند‪.‬‬

‫‪ 2-2‬دمای آزمون‬

‫زیر‪ ،‬انجا شود‪:‬‬ ‫آزمون باید در یکی از دماها‬

‫الف‪(8 °C ± 2 °C -‬صفر)؛‬

‫ب‪-38 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫پ‪-29 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫ت‪-58 °C ± 2 °C -‬؛‬
‫ث‪-99 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫ج‪ -‬یا هر دما دیگر کمتر از دما محیط‪ ،‬که در استاندارد محصو مربوطه تعریف شده است‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫‪ 5-2‬روش اجرای آزمون‬

‫یک سمت آزمونه (به زیربند ‪ 1-5‬مراجعه شود) را به وسایله گیاره بار رو چارخ ثابات کنیاد (باه زیربناد‬
‫‪3-2-5‬مراجعه شود) به طور که آزمونه مستقیم شود‪ .‬اگر شیلنگ بهصور طبیعی دارا انحنا است‪ ،‬این‬
‫انحنا باید در جهت انحنا چرخ باشد‪.‬‬
‫گشتاور مورد نیاز برا خم کردن آزمونه به اندازه ‪ 348°‬به دور چرخ را بدون وجود ماده خنککننده درون‬
‫ظر (به زیربند ‪ 2-2-5‬مراجعه شود) و در دما استاندارد انتخابشده از دماها داده شده در استاندارد‬
‫‪ ،ISO 23529‬تعیین کنید‪ .‬زمان خمش باید ‪ )32±2( s‬باشد‪ .‬آزمون را در حالی که ظر با مایع‬
‫خنککننده پر شده است‪ ،‬در دما منخب تکرار کنید (به زیربند ‪ 5-5‬مراجعه شود)‪ .‬قبل از آزمون‪ ،‬دما‬
‫آزمونه را به مد ‪ 25 h‬در یک ظر سرد‪ ،‬در دما آزمون تثبیت کنید‪ ،‬فرآیند تثبیت دما را قبل از انجا‬
‫آزمون‪ ،‬حداقل به مد ‪ 18 min‬نیز در داخل دستگاه ادامه دهید‪.‬‬

‫بیان نتایج‬ ‫‪6-2‬‬

‫برا هر آزمونه شیلنگ‪ ،‬مقدار میانگین گشتاور را در دما استاندارد و مقدار میاانگین گشاتاور را در دماا‬
‫آزمون با محاسبه میانگین مقادیر پیک به دست آمده در ‪ 98%‬مرکز تغییرا گشتاور محاسبه کنید‪.‬‬
‫سفتی‪ ، S ،‬را بر حسب نسبت میانگین گشتاور در دما آزمون به میانگین گشتاور در دما استاندارد‪ ،‬طباو‬
‫رابطه (‪ )2‬محاسبه کنید‪.‬‬
‫(‪)2‬‬

‫که در آن‪:‬‬
‫‪ Tt‬گشتاور در دما آزمون ( میانگین مقادیر به دست آمده از سه آزمون) است؛‬
‫‪ T0‬گشتاور در دما استاندارد (میانگین مقادیر به دست آمده از سه آزمون) است‪.‬‬
‫اگر مقادیر به دست آمده از سه آزمونه با ‪ 39%‬گستره مقدار میانگین در هر دما مطابقت نداشته باشد‪ ،‬آزمون‬
‫باید تکرار شود‪.‬‬

‫‪ 7-2‬گزارش آزمون‬

‫گزارش آزمون باید شامل اطالعا زیر باشد‪:‬‬

‫الف‪ -‬ارجاع به این استاندارد ملی؛‬
‫ب‪ -‬شرح کامل شیلنگ و مبداء(سازنده)‪ 3‬آن؛‬
‫پ‪ -‬ابعاد آزمونهها شیلنگ؛‬

‫‪1- Origion‬‬
‫‪5‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫ت‪ -‬ماده خنککننده استفاده شده؛‬

‫ث‪ -‬دما استاندارد و دما آزمون؛‬
‫ج‪ -‬گشتاور در دما استاندارد‪ T0 ،‬و دما آزمون‪Tt ،‬؛‬
‫چ‪ -‬مقدار سفتی‪ ،S ،‬محاسبه شده طبو زیربند ‪9-5‬؛‬
‫ح‪ -‬هرگونه انحرا از روش اجرا آزمون؛‬
‫خ‪ -‬هرگونه اشکا غیر معمو مشاهدهشده؛‬
‫د‪ -‬تاریخ انجا آزمون‪.‬‬

‫روش ‪B‬‬ ‫‪5‬‬

‫کلیات‬ ‫‪2-5‬‬

‫این روش تنها برا تیوبها و شیلنگهایی با قطر دهانه کوچکتر از ‪ 388 mm‬استفاده میشود‪.‬‬

‫‪ 2-5‬وسایل‬

‫مندرل‪ ،‬دارا قطر بیرونی معاد با دو برابر کمینه شعاع خمش مشخصشده بارا شایلنگ یاا‬ ‫‪2-2-5‬‬
‫‪°‬‬
‫شابلون با یک قوس کمینه ‪ 348‬می باشد‪ .‬اگر کمینه شعاع خمش مشخصنشده باشد‪ ،‬شعاع بیرونی مندر‬
‫یا شابلون باید ‪ 32‬برابر قطر شیلنگ باشد‪.‬‬

‫ظرف نگهدارنده با قابلیت نگهدار دما در یک مقدار مشخص (به زیربند ‪ 5-9‬مراجعه شود)‪.‬‬ ‫‪2-2-5‬‬

‫‪ 3-2-5‬برا شیلنگهایی با قطر دهانه بزرگتر از ‪ 22 mm‬که باید خارج از ظر نگهدارنده خام شاوند‪،‬‬
‫نمونها از یک وسیله آزمون در شکل ‪ 2‬نشان داده شده است‪ .‬بازو پنوماتیک مندر را فشار میدهد تاا باا‬
‫نمونه شیلنگ در تماس قرار گیرد و آن را به دور مندر خم کند‪.‬‬

‫‪ 3-5‬آزمونههای شیلنگ‬

‫آزمونه باید از شیلنگ تحت آزمون بریده شود و دارا طولی حداقل بزرگتار از ‪ 38%‬محایط منادر ماورد‬
‫استفاده باشد (به رابطه ‪ 1‬مراجعه شود)‪ .‬نمونه باید به اندازه کافی طویل باشد‪ ،‬تا عالوه بر بخشی کاه اطارا‬
‫محیط مندر خم میشود‪ ،‬هر دو انتها آن نیز توسط گیره محکم شود‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫که در آن‪:‬‬
‫‪ L‬طو آزمونه شیلنگ؛‬

‫‪9‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫‪ R‬کمینه شعاع خمش شعاع مشخص مرتبط با فراورده شیلنگ استاندارد‪.‬‬

‫آزمونه پس از آزمون قابل استفاده نخواهد بود‪.‬‬

‫‪ 2-5‬دمای آزمونه‬

‫آزمون باید در یکی از دماها زیر انجا شود‪:‬‬

‫الف‪8 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫ب‪-38 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫پ‪-29 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫ت‪-58 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫ث‪-99 °C ± 2 °C -‬؛‬

‫ج‪ -‬یا هر دما دیگر کمتر از دما محیط‪ ،‬که در استاندارد محصو مربوطاه تعریاف شاده‬
‫است‪.‬‬

‫‪ 5-5‬روش اجرای آزمون‬

‫دما مندر (به زیربند ‪ 3-2-9‬مراجعه شود) و آزمونهها شیلنگ (به زیربند ‪ 1-9‬مراجعه شود) را در ظر‬
‫نگهدارنده (به زیربند ‪ 2-2-9‬مراجعه شود) در دما منتخب به مد ‪( 25 h‬به زیربناد ‪ 5-9‬مراجعاه شاود)‬
‫تثبیت کنید‪ ،‬بدون اینکه آنها را از ظر نگهدارنده خارج کنید‪ .‬شیلنگهایی که قطر داخلی آنها کوچکتر‬
‫و مساو ‪ 22 mm‬است را در کمتر از ‪ 38 s‬و شیلنگهایی با قطر داخلی بزرگتر از ‪ 22 mm‬را در کمتار از‬
‫‪ 32 s‬به اندازه ‪ 58°‬به دور مندر خم کنید‪.‬‬
‫برا شیلنگهایی با قطر داخلی بزرگتر از ‪ ،22 mm‬در صورتی که نتوان نمونه را با دست خم کرد‪ ،‬میتوان‬
‫آزمون را در ظر نگهدارنده‪ ،‬با استفاده از دستگاهی که در شکل ‪ 2‬نشان داده شده است‪ ،‬انجاا داد‪ .‬نموناه‬
‫باید کمتر از ‪ 32 s‬بعد از خارج کردن از جعبه سرد به دور مندر خمیده شود‪.‬‬
‫بررسی کنید که آیا طی فرآیند خم کردن‪ ،‬ترک یا شکستگی در پوشش شیلنگ ایجاد میشود یا خیر‪.‬‬
‫بعد از خمکردن اجازه دهید که آزمونهها شیلنگ‪ ،‬دوباره به دما محیط رسیده و فشار اطمینان مشخصی‬
‫را‪ ،‬که به درستی مطابو با استاندارد ‪ ISO1402‬اندازهگیر شده است‪ ،‬به آن اعما کنید‪ .‬آساتر را بعاد از‬
‫انجا آزمون فشار اطمینان‪ ،‬برا وجود شکستگی بررسی کنید‪.‬‬

‫‪ 6-5‬گزارش آزمون‬

‫گزارش آزمون باید شامل اطالعا زیر باشد‪:‬‬

‫الف‪ -‬ارجاع به این استاندارد ملی؛‬

‫‪9‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫ب‪ -‬شرح کامل شیلنگ و سازنده آن؛‬

‫پ‪ -‬ابعاد آزمونهها شیلنگ؛‬
‫ت‪ -‬دما انجا آزمون؛‬
‫ج‪ -‬قطر خارجی مندر استفاده شده؛‬
‫چ‪ -‬اطالعا اینکه خمش در بیرون یا درون ظر انجا شده است؛‬
‫ح‪ -‬نتایج آزمایشا چشمی آزمونه شیلنگ بعد از آزمون خمش؛‬
‫خ‪ -‬نتایج آزمایشا چشمی آزمونه بعد از آزمون فشار اطمینان؛‬
‫د‪ -‬هرگونه انحرا از روش اجرا آزمون؛‬
‫ذ‪ -‬هرگونه اشکا غیر معمو مشاهده شده؛‬
‫ر‪ -‬تاریخ انجا آزمون‪.‬‬

‫روش ‪C‬‬ ‫‪6‬‬

‫کلیات‬ ‫‪2-6‬‬

‫این روش برا شیلنگها غیر تاشو با قطر دهانه بزرگتر و مساو ‪ 388 mm‬کاربرد دارد‪.‬‬

‫‪ 2-6‬وسایل‬

‫دستگاه آزمون سفتی خمش‪ ،‬شیلنگ بر رو ریلها سه پایها تعبیهشده زیر شیلنگ در دو‬ ‫‪2-2-6‬‬
‫طر انتهایی و وسط نمونه‪ ،‬قرار داده میشود (به شکل ‪ 1‬مراجعه شود)‪ .‬ریلها باید دارا طراحای مناساب‬
‫باشند تا شیلنگ مورد آزمون در حا خم شدن آزادانه حرکت کند‪.‬‬

‫ظرف نگهدارنده‪ ،‬با قابلیت نگهدار دما در یک مقدار مشخص شده (باه زیربناد ‪ 5-9‬مراجعاه‬ ‫‪2-2-6‬‬
‫شود)‪ ،‬طرفین شیلنگ به یک دستگاه کشش مناسب متصل هستند که قابلیت خمکردن شایلنگ تاا کمیناه‬
‫شعاع خمش‪ ،R ،‬را دارد‪.‬‬

‫‪ 3-6‬آزمونه شیلنگ‬

‫آزمون باید بر رو شیلنگ تکمیل شده انجا شود‪.‬‬

‫‪ 2-6‬دمای آزمونه‬

‫آزمون باید طبو یکی از دما زیر‪ ،‬انجا شود‪:‬‬

‫الف‪(8 °C ± 9 °C -‬صفر)؛‬

‫‪9‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫ب‪-38 °C ± 9 °C -‬؛‬

‫پ‪ -29 °C ± 9 °C -‬؛‬

‫ت‪ -58 °C ± 9 °C -‬؛‬

‫ث‪ -99 °C ± 9 °C -‬؛‬

‫ج‪ -‬یا هر دما دیگر کمتر از دما محیط‪ ،‬که در استاندارد محصو مربوطه تعریاف شاده‬
‫است‪.‬‬

‫‪ 5-6‬روش اجرای آزمون‬

‫همانطور که در شکل ‪ 1‬نشان داده شده است‪ ،‬درحالی کاه آزموناه شایلنگ خاالی و مساتقیم اسات‪ ،‬بایاد‬
‫مرجعی به طو ‪ 3 m‬رو خط مرکز شیلنگ نشانهگذار شود‪ .‬طرفین شیلنگ باید قبل از تثبیت شرایط‬
‫دمایی مسدود شوند‪.‬‬
‫آزمونه شیلنگ باید تا زمانیکه شیلنگ به کمینه شعاع خمش خود‪ ،R،‬برسد‪ ،‬خم شود و ساسس اجاازه داده‬
‫شود به حالت بدون بار خود باز گردد‪ .‬زمان هر چرخه (عمل خمش شیلنگ) باید کمینه ‪ 38 min‬زمان ببرد‬
‫و زمان استراحت بین هر چرخه باید کمینه ‪ 9 min‬باشد‪ .‬سیستم ریلی در قرقرهها پشتیبان شیلنگ باید به‬
‫اندازه کافی فاقد اصطکاک باشد به گونها که خطا ایجاد شده ناچیز باشد‪ .‬این روند باید کمینه چهار بار و‬
‫بیشینه هفت بار تکرار شود‪ ،‬تا در نزدیکترین مقدار ممکن قوس خمش و قوس اولیه حاصال گاردد‪ .‬نیارو‬
‫کشش‪( ،‬که به وسیله نیروسنج و پس از پایان یک دوره ‪ 9 min‬از اعما نیارو نشاان داده مای شاود) نبایاد‬
‫بیشتر از ‪ 229 N‬بین دو کشش متوالی آخر‪ ،‬متغیر باشد‪ ،‬در غیر این صور ‪ ،‬تا زمانی که به هفتمین چرخاه‬
‫برسید‪ ،‬ادامه دهید و نیرو‪ ، P ،‬را ثبت کنید‪.‬‬
‫ابعاد ‪ H‬و ‪( L ، C‬به شکل ‪ 1‬مراجعه شود) را بعد از آخرین کشش ثبات کنیاد‪ ،‬از آنهاا بایاد در محاسابه‬
‫سفتی خمشی استفاده شود‪ .‬وتر‪ ، C ،‬محاسبهشده بین عالمتها مرجع کمتر از ‪ 3/8 m‬خواهد بود‪.‬‬

‫بیان نتایج‬ ‫‪6-6‬‬

‫سفتی خمشی‪ ،EI ،‬با استفاده از رابطهها ‪ 9 ،5‬و ‪ 9‬محاسبه میشود‪:‬‬

‫(‪)5‬‬
‫که‬
‫(‪)9‬‬
‫و‬
‫( ‪)9‬‬

‫‪4‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫ممان (گشتاور) خمشی در مرکز شیلنگ‪ ،‬برحسب نیوتن متر (‪)N.m‬؛‬ ‫‪M‬‬

‫بار (نیرو ) نیروسنج‪ ،‬برحسب نیوتن (‪)N‬؛‬ ‫‪P‬‬

‫بازو گشتاور‪ ،‬بر حسب متر (‪)m‬؛‬ ‫‪L‬‬

‫کمینه شعاع خمش در مرکز شیلنگ بر حسب متر (‪)m‬؛‬ ‫‪R‬‬

‫مد یانگ؛‬ ‫‪E‬‬

‫مساحت لحظها اینرسی؛‬ ‫‪I‬‬

‫وتر قوس خمش‪ ،‬بر حسب متر (‪)m‬؛‬ ‫‪C‬‬

‫انحرا از محور‪ ،‬بر حسب متر (‪.)m‬‬ ‫‪H‬‬

‫‪ 7-6‬گزارش آزمون‬

‫گزارش آزمون باید شامل اطالعا زیر باشد‪:‬‬

‫الف‪ -‬ارجاع به این استاندارد ملی؛‬
‫ب‪ -‬شرح کامل شیلنگ و سازنده آن؛‬
‫پ‪ -‬ابعاد آزمونهها شیلنگ؛‬
‫ت‪ -‬در صور کاربرد‪ ،‬فشار که تحت آن آزمون انجا گرفته است؛‬
‫ث‪ -‬دما انجا آزمون؛‬
‫ج‪ -‬انحنا شیلنگ مورد آزمون؛‬
‫چ‪ -‬کمینه شعاع خمش شیلنگ‪ ،‬در صور نیاز؛‬
‫ح‪ -‬مقدار سفتی‪ ، EI،‬محاسبه شده طبو زیربند ‪9-9‬؛‬
‫خ‪ -‬هرگونه انحرا از این روش اجرا آزمون؛‬
‫د‪ -‬هرگونه شکل غیرقابل مشاهده شده؛‬
‫ذ‪ -‬تاریخ انجا آزمون‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫راهنما‪:‬‬

‫‪ 1‬پایه‬
‫‪ 2‬ظر مایع خنککننده‬
‫‪ 3‬چرخ گشتاور‬
‫‪ 4‬آزمونه شیلنگ‬
‫‪ 5‬ابزار اندازهگیر گشتاور‬
‫‪ 6‬مایع خنککننده‬
‫‪ 7‬غلطک برا هدایت شیلنگ‬
‫‪ 8‬تور (تور شبکهایی) برا نگهدار آزمونه‬
‫‪ 9‬بلبرینگ‬
‫‪ 10‬لنگر برا انتها آزمونه شیلنگ‬

‫شکل ‪ -2‬دستگاه آزمون دارای یرخ گشتاور و ظرف مایع خنککننده‬

‫‪38‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫راهنما‪:‬‬

‫غلطکها‬ ‫‪1‬‬
‫مندر‬ ‫‪2‬‬
‫بازو پنوماتیک‬ ‫‪3‬‬
‫آزمونه شیلنگ‬ ‫‪4‬‬
‫طو اضافی شیلنگ‬ ‫‪9‬‬

‫شکل ‪ -2‬مثالی از دستگاه مورد استفاده برای نمونههای انعطافپذیر در دماهای کمتر از دمای محیط‬

‫‪33‬‬
 ‫استاندارد ملی ایران شمارۀ ‪( 22222-2‬تجدیدنظر اول)‪ :‬سال ‪2242‬‬

‫ابعاد برحسب ‪ mm‬می باشد‬

‫راهنما‪:‬‬

‫‪ 1‬لبه شیلنگ‬
‫‪ 2‬صفحه آزمون‬
‫‪ 3‬ریل برا حرکت شیلنگ‬
‫‪ 4‬شعاع خمش شیلنگ‬
‫‪ 5‬دستگاه کشش‬
‫‪ 6‬عالمتها آزمون‬
‫‪ C‬وتر قوس خمش‬
‫‪ H‬انحرا از محور‬
‫‪ L‬بازو گشتاور‬
‫‪ P‬کشش کابل‪ /‬نیرو نیرو سنج‬
‫‪ R‬شعاع خمش در خط مرکز شیلنگ‬
‫‪ Rmin‬کمینه شعاع خمش‬

‫شکل ‪ -3‬روش آزمون سفتی خمشی‬

‫‪32‬‬