Professional Documents
Culture Documents
ogólna-wykład-14-20.11.14.docx
ogólna-wykład-14-20.11.14.docx
ogólna-wykład-14-20.11.14.docx
● Pobudzenie emocjonalne
● Znak emocji
● Jakość emocji
● Siła procesu emocjonalnego
Procesy emocjonalne mają wpływ na poziom energii, jaką organizm zmobilizuje w danym
momencie oraz na to, czy energia ta będzie zużyta na zachowanie stanu rzeczy, który ją wyzwalał,
czy na likwidację tego stanu rzeczy. Stąd możemy wyróżnić komponent pobudzenia
emocjonalnego oraz komponent znaku emocji (ujemny lub dodatni).
Proces emocjonalny może też różnić się jakościowo, dlatego wyróżniamy trzeci komponent,
a mianowicie komponent jakości lub inaczej nazywając modalności emocjonalnej.
W procesie emocjonalnym jest też siła emocji, która decyduje o wystąpienie danego
zachowania emocjonalnego.
Podstawową cechą emocji jest zmiana ogólnego pobudzenia organizmu (na ogół jego wzrost),
co wyraża się w następujących formach:
1. Pierwotne bodźce emocjonalne, czyli czynniki naturalne, które wywołują emocje, dzięki
wrodzonym właściwościom organizmu
2. Wtórne bodźce emocjonalne, czyli czynniki które zostały związane z bodźcami poprzez
nabyta doświadczenie (uczenie się).
Pierwotne bodźce emocjonalne to bodźce zmysłowe (a więc m.in. zapachy, smaki, kolory),
bodźce pochodzące z narządów zmysłowych oraz te, których źródłem jest przebieg i wyniki
własnych czynności jednostki.
Takie bodźce jak podrażnienie bólowe, ukłucia, oparzenia mają naturalną zdolność
wywoływania emocji ujemnych, a pewne barwy, dźwięki, smaki, zapachy – emocji dodatnich.
Wartość emocjonalna bodźca zmienia się z upływem czasu czy też w miarę liczby powtórzeń,
np. smak, jaki początkowo wywoływała potrawa budził pozytywne emocje, po bardzo częstym
jedzeniu potrawy o tym smaku traci swój charakter pozytywnego bodźca, a nawet, gdy nastąpi
tzw. „przesycenie” może zmienić znak wywoływanych emocji – dotyczy to zwłaszcza emocji o
umiarkowanym pozytywnym charakterze.
Wśród wielkiej ilości bodźców zmysłowych większość ma jedynie „zabarwienie
emocjonalne”, nie powoduje silniejszych dodatnich lub ujemnych emocji. Jednakże należy
pamiętać, że wszelkie bodźce dzięki owemu „zabarwieniu emocjonalnemu” wywierają pewien
wpływ na stan emocjonalny człowieka.
Wtórne bodźce emocjonalne to bodźce neutralne, które same przez się nie wywołują
procesu emocjonalnego, albo też mają tylko „zabarwienie emocjonalne”. Mogą one jednakże
nabyć zdolność do wywołania silnych emocji dzięki procesom warunkowania i generalizacji
poprzez połączenie z bezwarunkowymi (w tym przypadku pierwotnymi) bodźcami
emocjonalnymi.
● Neuronalny
● Sensomotoryczny
● Motywacyjny
● Poznawczy
Według badaczy (np. Caroll Izard) w procesie ewolucji wytworzyły się różne systemy
generowania emocji. Nie są one wykluczające się, lecz aktywizują się przy różnych okolicznościach.
System motywacyjny dotyczy głównie części popędowej człowieka, a także aktywacji jednej
emocji przez inną emocję. Dotyczy to np. smaków, zapachów, takich przeżyć jak ból, które wywołują
emocje. Często ten system jest związany z procesem warunkowania się bodźców na dane reakcje
emocjonalne.
To jak się zachowamy pod wpływem emocji zależy od tendencji, które zostały wykształcone w
kontakcie z otoczeniem.
Emocje prowadzą do zmiany napięcia twarzy i całego ciała, stąd też zmiany pod wpływem
emocji zachodzą w mimice, pantomimice, a także tendencji do wydawania pewnych dźwięków. U
noworodka są bardzo słabe tendencje do ekspresji emocji, można je jedynie określić na skali
podniecenie – uspokojenie.
W trakcie kontaktu z otoczeniem (uczenia się) formy ekspresji się różnicują i wytwarzają się
w ten sposób określone schematy reagowania mimicznego. Chociaż najbardziej w elementarnej
formie reakcje te są wrodzone a nawet mają charakter filogenetyczny – uwarunkowany ewolucyjnie.